Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 25, 22 June 1895 — Page 2
| This text was transcribed by: | Michael Canopin |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MA KE KAUOHA
Kuai o na Apana Aina Aupuni me na Apana o Puna me Hilo Mokupuni o Hawaii.
Ma ka Poaha, la 25 o Iulai, 1895, hora 12 awakea, ma ke alo iho o ka Hale Mana Hooko, e kuai ia aku ai ma ke kudala akea he 12 mau apana aina Aupuni ma Kamaili, Kehena, Kupahua me Keekee ma Puna, a me 8 mau apana ma Kapehu, Papaaloa, Weloka, Kawiwlahilahi, Kihalani a me Moanalulu ma Hilo. Mokupuni o Hawaii.
Na Aina me Keekee, Kehene, Kupahua a me Kamaili, Puna.
Helu o ka Aina Ili Uku Ana Aina Koho Kiekie
1 48.5 28.10 $145.50
2 34.7 20.90 104.50
3 16.8 10.10 50.50
4 50.0 20.00 150.00
5 20.00 15.00 60.00
6 103.25 50.00 310.00
7 150.0 75.00 450.00
8 100.0 50.00 300.00
9 60.0 36.00 180.00
10 58.4 35.05 175.00
11 56.3 33.80 169.00
12 71.8 43.10 215.50
Na Aina ma Papaaloa, Kihalani, Kapehu, Weloka, Kaiwilahilahi a me Moanalulu.
1 57.6 28.80 230.40
2 78.7 38.00 314.80
3 62.7 31.35 251.00
4 96.7 48.35 387.00
5 95.7 47.85 382.80
6 39.7 25.00 158.80
7 62.4 31.20 249.50
8 68.0 34.00 272.00
NA ANO A ME NA KUHIKUHI ANA
Aole a ae ia kekahi mea hookahi e kuai a oi aku inamua o hookahi apana aina.
He kuike ke dala, a i ole ia aia i ka manao o ka mea i lilo ai, ina he hapaha o ke kaumukuai ke hookaaia, a o ke koena ma na kookaa puu ana iloko o hookahi, elua a me ekolu makahiki, me ka ukupan@@ me ka 7 pakeneta e hookaaia ma ka hapalua makahiko.
E hoomaka kela a me keia mea i lilo ai ka aina i ka mahi io ana a me na hana hou i kona aina i ka makahiki mua a e hoomau aku me ia a pau na makahiki elua i koe.
Ma ka hopena o ke kolu o ka makahiki ina e pau i ka hookoia na kuhikuhi ana a pau e ka mea i lilo ai, e looa no iaia ka Palapala Sila.
Ina aole e hanaia na kuhikuhi mamua ae nei, e nele ana ka mea i koho ai i ke kuleana ole.
I ka wa e kaa ole ai, alaila e kuai hou ia ka aina e ke Aupuni, a ina ma ia kuai hou ana e oi aku ana ke dala looa mai mamua o ke kumukuai mua, alaila, e looa ana i ka mea kuai mua mai laiala mai ka huina o kaua mau dala i hookaa ai i ke Aupunai me ka ukupanee ole a e mahele i na dala oi aku ma keano like i ko ka huina i hookaaia. Ina ma ia kuai ana ua emi mai na dala i ko ke kumukuai mua, e hoihoi ia aku no ka huina o kana mau dala i hookaa ai e like me ka mahele o ia emi ana i kuli i kana huina kookaa mai ai.
E kakauia kekahi nelike e kela a me keia mea kuai me ke Aupuni e hookomo ana i keia mau kuhikuhi a pau, a o na hoolilo ana aku oia mau aelike ia hai e lilo i mea e nele ai.
Na kela me keia me e lilo ai e uku i @@ lilo o ke anaaina a mea ka hoonoho ia ana o ua kii ana, mahope koke iho o ke kuai ana a me puu dala hookaa mu o ke kumukuai.
O ka palapala aina e hoike ana i ke kii o ka aina, ua hiki no ke nana ia ma ke Keena Aina, Keena kalaiaina a ma na keena o A. B. Loebenstein a me E. D. Baldwin, Hilo Hawaii, kahi e ike piha ia ai na mea apau.
J.A. KING
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina
June 17, 1895. 2551-3t
____________
O ka Poaha, Iulai , 1895, he La Kulaia Lahui ia, a e pani ia na hale oihana aupuni a pau o ka paeaina ma ia la.
J.A.KING,
Kuhina Kalaiana
Keena Kalaiaina, June 7, 1895.
2547 -3
____________
Ua hookohuia o Mr. Joseph K. Nahale i keia la i Notari no ka Apana Hookolo-kolo Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Paeaina.
J.A.KING,
Kuhina Kalaiana
Keena Kalaiaina, June 10, 1895.
2550 -3
____________
Ua hookohu ia o Mr. C. H. Bishop i keia la i Notari no ka Lehulehua no ka Apana Hookolokolo Kaapuni Elima o ko Hawaiia Paeaina.
J.A.KING,
Kuhina Kalaiana
Keena Kalaiaina, June 3, 1895.
2549 -3
____________
Ua hookohu aku au i keia la ia Godfrey Alfonso i Luna Pa Aupuni no ka Pa Aupuni ma Waiakea, ma ka Apana o Hilo, Mokupuni o Hawaii.
J.A.KING,
Kuhina Kalaiana
Keena Kalaiaina, May 28, 1895.
2548 -3
Ua hookohuia aku o Mr. John Creig i keia la i Notari no ka Lehulehu no ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolo o ko Hawaii Paeaina.
J.A.KING,
Kuhina Kalaiana
2548-tf.
Hoolaha i na Hui
____________
I KULIKE ai me ka Pauku 1442 o ke Kanawai Kiwila, nolaila ke ka@oh@ia aku nei na hui a pau i kukuluia malalo o na kanawai o ka aina, e hoke piha a pololei ae i namea a pau i pili i ka lakou mau hana i ke Keena Kalaiaina, m@ a mamua
ae o ka la 31 o Iulai e hiki mai ana, oia no ka makahiki e pau ana i Iulai 1. 1895.
O na paihakahaka no ka mea pili i keia e hoolakoia aku no ke noi ia ae i ke Keena Kalaiaina.
I ka wa e hooko ole ai kekahi hui i ka waiho mai i ka hoike iloko o ka manawa i makemakeia, alaila na ke Kuhina Kalaiaina ponoi, a i ole na hookahi a oi aku paha mau Komisina i kohoia e ia e koi aku no ka lawe ana mai i na buke a me na pepa o ka Hui a e niele i kona mau luna no na mea e pili ana i kana mau hana no na mea e pili ana.
J.A.KING,
Kuhina Kalaiana
Keena Kalaiaina, Mei, 25, 1895.
2548 -4
____________
KOHO NO KE PAIAI
____________
KEENA O KA PAPA OLA
Honolulu, Iune 1 1895
Ua makemake ia na koho o ka hoolawa ana i ke Kahua Ma'i Lepera ma Nolokai, mai ka 500 a hiki i ka 1000 paiai o ka pule e lawe ia a waiho ma ke awapae ma Kalaupapa, e like me ke kauoha a ka Luna Nui, e wihoia ma na koho ma keia Keena mamua ae o ka hora 12 o ke awakea, Poakolu, Iulai 3, 1895.
I iwakalua-kumakahi (21) paona io o ke paiai i wa-hi pono ia me ka la'i, a e hoolawaia ma ka pule. Ua makemakeia na koho kawale no ka manawa he elua makahiki, ekolu makahiki, a i ole no ka eha makahiki mai ka la 20 aku o Augate, 1895.
Mamiua o ka poopaa ana i ka aelike e waihoia mai he bona i emi ole malalo o $1000.00 me na hope i apono ia e ka Papa, no ka hooko pololei ia o ka aelike.
E kakau mawaho o ka wa-hi "Koho Paiai."
Aole i hoopaaia ka Papa Ola e ae aku i ke koho haahaa loa a koho e ae paha.
Ma ke kaouha a ka Papa Ola.
WILLIAM O. SMITH,
Peresidena
2548 -4
Hoolaha Hui Halekuai
___________
E NOHO ANA KA HALAWAI NUI O PAU-wela Store Co. Ma ka Poaha la 27 o Iune, A.D. 1895, ma ka hora 10 a.m. Ke kauoha ia aku uei na hoa a pau o keia Hui e akoakoa mai ma ia la.
P. KEAUPUNI
Kakauolelo Pauwela Store Co.
Pauwela, Maui, Iune 7, 1895.
2550 -tf
____________
KA NUPEPA KUOKOA
____@@____
Ko Hawaii Paeaina I Huiia
____________
o ka Makahiki, . . . $2 00
No Eono Mahina, . . 1 00
Kuike ka Rula.
____________
HOOPUKAIA E KA
PUKA{ 1 2 3 4 5 6
ANA.{ Pule Pule Pule Pule Pule Pule
______________________________________________
______________________________________________
Iniha $1.50 $2.00 $2.50 $3.00 $3.50 $4.00
2 Iniha 2.00 2.75 3.50 4.00 4.50 5.00
3 Iniha 2.50 3.50 4.50 5.00 5.50 6.00
4 Iniha 3.00 4.00 5.00 6.00 6.75 7.50
5 Iniha 3.50 4.75 6.00 7.00 8.00 9.00
6 Iniha 4.00 5.50 7.00 8.00 9.00 10.00
_______________________________________________
O na Olelo Hoolaha a pua e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa a hoouna pu mai me ka auhau, a ina ole, aohe hookomo ia.
____________
HAWAIIAN GAZETTE CO.
GEO. H. PARIS, Luna Nui.
J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.
N@. Honolulu, Oahu, Lakou a pau
___________________________________
___________________________________
POANO, . . . . . . IUNE 22, 1895
___________________________________
___________________________________
I Hoaloha no ka Lahui a me ka Aina.
____________
Ko kepa nei ka nupepe namu "Hoku" i ko ka "Nui Repubalika Hawaii" hooholo ana ma ko lakou no halawai mau i ka Poalua iho nei, e he olelo hooholo e apono a e hooia ana i ko ka mana hooko wae ana ia Hon. W. R. Kakela i Kuhina Noho no Hawaii ma Wasinetona.
Aole i maopopo ia makou ko kela pepa ae la kumu o ke peku ana i keia hookohu o ke keiki i hanau ia maluna o ka aina, he kuleana a he pomaikai kona maluna o Hawaii, i noho a kamaaina i na kanaka Hawaii a i aloha ia lakou, i ike i na hemahema o ka aina, a e hooikaika nei no Hawaii.
He kanaka naauao oia e noho nei maloko o ka aina, a ua ai mau ia kona mau olelo ao e na poe he nui ma kekahi mau mea lehulehu i makemake ia e loaa e ka poe e huli ana.
Aole o makou manao, he kumu kupono no kekahi wahaolelo ke hoohalahala, no ka n@ ole la akua ona a o kona poai paha ma ka hana ana i na hookohu oihana.
Aole no hoi he kumu kupono lili ana no kona keiki mikanele ana, no ke me ke ike nei na kanaka Hawaii i hookaakaa ia na maka, o na keiki mikanele maoli no lakou mau makamaka a hoaloha oiaio, aole no na kolea aku ahua.
Nolaila, ma ko Kakeia hanau ana ma ka aina, kona naauao kanawai, kona @@e@a i ka lahui kama,kona ike i na mea hemahema o ka aina a me na me e ae he nui, i apo ai ka hui kalalaina mamu aenei a kukala aku i ko lakou hoike manao ana e ape@@@ a h@@ia aku i kona inoa no ke kulana nui koikoi e waiho hakahaka nei.
____________
Huli hoi Aloha Piladelapia
____________
Ma ka hora 12:30 o ka auina la o Iune 17, mahope o ke kau ana o na heleuma a pua o ka mokukaua Lawe Hae "Piladelapia," Adimarala Beardslee, ua niau ae la kona ihu a puka aku la mai ke awa o Kou no ka huli hoi ana no ke awa o Kapalakiko.
I kawa e hoomakaukau ia ana e haalele iho ka mokukaua pili kamaaina ia Honolulu, aia hoi e uheuhene mai ana na leo puhi ohe hoalohaloha a kona puali maluna mai o kona oneki, a e kukai ia aku ana no hoi e na leo ohe kohaihai a ko ke Aupuni puali i hookau ia maluna o ka "Hiiaka" a hookokoke ia aku i ka moku manawa pena keokeo nui kino puipui me ka ukali aku iaia a puaka iwaho o Mamala, oiai hoi na hoaloha, na ipo a me na makamaka e laina aku ana i na uapo o Ainahou me na haiana e kiani a kowelo ana i ke aheahe makani.
He anaina hoalohaloha a huki naau e hiki ole ai i na alii moku hoomoemoe uhane ma ke kai mai a me na ipo aku a me na hoa kuwili mauka aku nei. Aole i poina na kaiaulu o Ainahou i ka panee ana aku ia Piladelpia i na leo huro pukolu, a me he mea la iloko o na leoo mele e hone ana a me na huro e lawe ia aku ana e na wlelelau makani me ka nahenahe mauka aku nei, aole no i nele ka puana ia ae, Aloha! Aloha Honolulu! Ke kukunaka@hale a ka heahea a me ka waipahe i noho alii ai, a no wai ole make no hoi o na aliimoku e kipa nei ia anei!
____________
Ka La Kulaia Iulai 4
____________
Ua kahea iho nei ke Kuhina America i na puuwai America o Honolulu nei i kela pule aku nei, a ua hele ae na poe he kaau a keu. O ke ano nui o ia kahea ana o ke Kuhina, no ka hoomanao no ia i na hana kulaia o ka la 4 o Iulai, kala hoi a na puuwai America a pau e hoomoamoa nui nei iloko o ko lakou oia ana. Ua akoakoa lakou a hooholo e malama ia na hana hoohiwahiwa i ka la i hanau ai ke kuokoa o America Huipuia, he 118 mau makahiki loihi i hala aku.
Ua koho ia na komite hoolala no na hana i manao ia ai e hooku aku ma ka la kulaia oi kelakela oia lahui. A eia na komite ke paa@a mai nei ma na hana i okioki ia ai @a kela a me keia e hoolawa aku.
O kakou o ka lahui Hawaii kekahi e komom pu nei ma na hana hoomanao o keia la, no ka mea, ma @a la 4 o Iulai hookahi o keia makahiki e piha ai ka makahiki o ko ka Repubalika keekeehi ana kulana malumna o ke kahua paa o na mokupuni o Hawaii. Nolaila, he ia hauoli palua keia o na lahui America a me Hawaii.
____________
Ka La Kamehameha ma Maui.
____________
I ka la hoomanao aku nei o ka na ʻ i aina Kamehameha, aole no i kuhao o Maui ma ke kanaenae ana i ka la, no ka mea, ma ia la ua malama ae ko Makawao i ahaaina ma ka halekula o Kaupokulua, a o ko na waieha hoi ma ka uka iu ano o Iao ma Wailuku.
Nolaila, aole i make ka hoomanao ana no ka imi hale ana i hooikaika a paa i ke ako, komo no a noho iho iloko o kona oluolu. Aka, no ka poe noho hale hope mai nei ka hewa, no ka mea na lakou i hoohunaele i ka noho ana o ka hale a hookahi no kikiao makani o ka iliki and iho, pau ana ka ala@ ia a lele liilii.
____________
Kao Lanahu Piholo
____________
I ka Poakolu iho nei oiai kekahi @ao hoohikihiki-lanahu o ka hui o H. Hackfield & Co. e pili and ma ka aoao o ka manawa Bennington i hoopiha ia me ke kanawalu mau tona lanahu o ke Aupuni Amerika w lawe ia ana no ka hooili aku iluna o ua mokukaua America nei. I na luina manawa e koula ana i na lanahu iloko o ka mokukaua mai luna aku o ke kao, ma ka lawe mua ana o na lanahu mahope o ke kao me ka lawe like ole ia me ko ka ihu lanahu, aia hoi ua kahuli iho la ke kao a palah@li ana iloko o ka hohonu. He iwakalua paha mau tona lanahu i pau ae i ke komo iloko o ke kono o ka manawa, a o ke koena ua poholo aku la. O kekahi mau luina elua pakele ko laua ola make ieie e ana iloko o ke kai mailuna aku o ke kao. O ke kumu, ke kiola like ele ia o ka lanahu mai ke kao aku.
KA AHAOLELO.
____________
Ka Aha Senate
La Hana 3. Iune 17, 1895
Akoakoa ke Senate ma ka hora 10 kakahiaka. Pule ke kahunapule mau. Kaheaia na inoa o na Senatoa a he elua i hiki ole mai, oia o H. P. Baldwin a me Cecil Brown. Heluhelu ia ka moolelo o ka la i hala apenoia.
Hora 10:30, hiki mai ke Senatoa Brown me ka hoike a ke komite o na rula, heluhelu mai la i ka hoike waiho mai la i na rula i hoomakaukau e ia e ke Aupuni, me kekahi mau hooponopono a ke komite.
Noi o Senatoa Brown e hapai ia ka noonoo ana i na rula. Aponoia.
Ma keia wa, ua komo mai la o Mekia Potter a waiho mai la i ka elele palapala a ke Peresidena.
Heluhelu ia ma rula a hala hookahi hora, pau.
Noi o Senatoa Waterhouse, e apono i na rula. Holo.
Kukala mai o Peresedena Wilder a ia ma ka halawai auinala, e waiho mai ai ola i na komite mau.
Heluhelu ka elele a ka Peresidena a waiho ia e lilo i moolelo no na hana.
Hoomaha ke Senate a ka hora 2 auinala.
Akoakoa hou ke Senate i ka hora 2 auinala.
Kukala mai o Peresidena Wilder in na Komite Kumau o ke Senate penei:
Komite o na aina e--H. P. Baldwin, Cecil Brown a me J. Kauhane.
Komite o ka Oihana Hookolokolo--Cecil Brown, F. S. Lyman a me W. Y. Horner.
Komite Waiwai--Henry Waterhouse, H. W. Schmidt, G.N. Wilcox.
Komite on na Aina Aupuni a me na Hana Hou--F. S. Lyman, H. P. Baldwin, J. A. McCandless.
Komite o na Oihana Kalepa, Mahiai a me Hanalima--H. P. Baldwin; H. W. Schmidt, W. Y. Horner.
Komite Hoonaauao a me Malama Ola--G. N. Wilcox, H. Waterhouse a me J. Kauhane.
Komite o ka Oihana Koa--J. A. McCandless, W. H. Rice, J. N. Wright.
Komite Hooiaio Bila Kanawai, Hooponopono a me Pai Palapala--W. H. Rice, J. A. McCandless, A. H@ocking.
Komite o na Buke Helu--H. W. Schmidt, Chas Notely, A Hocking.
Komite o na Rula a me na Rula Hui--Cecil Brown, W. H. Rice, H. P. Baldwin.
Komite o na Palapala Huikau--W. Y. Horner, H. Waterhouse, F. Northrup.
Noi o Senatoa Brown, on na rula i apono ia iho nei i keia la, e waiho ia aku i ke Komite Pai Palapala, e hana lakoua ma ka mea i manao ia he kupono. Ae ia.
Hapai ia ka hana o ka la, oia ka Bila Aina.
Noi o Senatoa Brown, @ kapae ia na rula a e heluhelu mu ia ma ke poo. Ae ia.
Heluhelu ia ma ke poo a ma ke noi a Senatoa Brown, ua haawi la i ke komite wae elima lala na lakou e noanoo. Koho ka Peresidena ia F. S. Lyman, H. P. Baldwin, Cecil Brown, F. Northrup, J. A. McCandless.
Hoolaha mai o Senatoa McCandless e lawe ami ana oia he bila e pili ana i na ka@.
Hoopanee ke Senate a ka hora 1:30 auinala apopo.
____________
HALE LUNAMAKAAINANA.
La Hana 3, Iune 17, 1895.
Halawai ka Hale i ka hora 10 kakahiaka. Pule ke kahunapule mau. Kaheaia na inoa o na hea.
Heluheu ia ka moolelo a aponoia.
Kauoha ka Luna Hoomalu i ke Komite o na Palapala Hookohu e nana i ka palapala hookohu o E. C. Winston.
Oiai ka wa e nana ia ana ka hookohu o ka Lunamakaainana Winston, ua haawila mai la n@ hoike a ke Komisina Paahana a me ka Buro Anaaina a me na Rula o ka Hale.
Kukala mai ka Luna Hoomalu Naone i na kOmite Kumau o ka Hale e like me keia malalo iho:
Komite o k@ na Aina e--A. G. M. Robertson, W. McBryde, J. C. Cluney.
Komite o ka Oihana Hookolokolo--A. G. M. Robertson, S. K. Kaeo, G. P. Kamauoha, E. C. Bond.
Komite o na Aina Aupuni a me Hana Hou--R. Rycroft, E. M. Hanana, A. G. Robertson.
Komite o na Oihana Kalepa, Mahiai a me na Hanalima--J. C. Cluney, L. K. Halualani, R. Rycroft.
Komite Hoonaauao__E. C. Bond, A. Pali, E. E. Richards.
Komite Malama Ola--R. Rycroft, J. Davis, E. C. Winston.
Komite Koa--A. M. G. Robertson, W. McBryde, J. Davis.
Komite Hooiaio Bila Kanawai a me Hooponopono--E. E. Richards, E. C. Bond, S. K. Kaeo.
Komite o na Buke Helu--W. McBryde, W. P. Haia, A. Pali.
Komite o na Rula--G. P. Kamauoha, W. McBryde, E. M. Hanuna.
Komite Pai Palapala--J. C. Cluney, R. Rycroft, E. M. Hanuna.
Komite o na Palapala Huikau--E. E. Richards, L. K. Halualani, W. P. Haia.
Hoike mai ke Komite o na Palapala Hookohu , ua pololei a kupono ka hookohu o E. C. Winston. Aponoia.
Noi mai o Robertson, ka Luna hoomalu o ke Komite Wae no na rula, e noonoo pakahi ia na rula, no ka me ua hoololi ia ma kekahi mau wahi o na rula a ka Waha Hooko i hoomakaukau ai. Ae ia.
Noi o Kamauoha e hoopanee ka noonoo ana i na rula, i loaa ai he manawa i na hoa e heluhelu a e kaana ai no lakou iho.
Makemake no o Hanuna e hoamaka koke no ka hale i ka noonoo ana, no ka mea aole e hiki ke nee na hana imua me na rula ole.
Mamuli o ka nui o na kamailio ana, ua ku mai o Robertson malalo o na rula a olelo mai, aole e hiki ia kakou ke hoopaapaa ma keia mea, aia wale no a noi ia mai e hapai hou i ka noonoo ana no ke noi i hooholo ia aku nei e noonoo pakahi i na rula.
Hoihoi hou o Kamauoha i kana noi e hoopanee i ka noonoo ana in na rula.
Noi o McBryde, o na rula i hoololi ole ia e ke Komite, e hooholo aku no me ka ninua ole ia. Holo.
Heluhelu a noonoo pakahi ia na rula, a ma kahi o ka "lunahoomalu o ka Hale no ka manawa," a e hookomo ia mailaila "hope lunahoomalu o ka Hale." A ma kahi o ka "malama hale," ua kapae ia kela a ua hoohui ia "ka makai o ka hale, ke elele a me ka malama hale," malalo o ka luna hookahi.
Ma kahi o ka uku o na luna o ka Hale, ua wehewehe mai ka luna hoomalu o ke Komite Imi Rula, ua hoonohonoho laukou i na @ku o na luna e like me keia malalo iho a koe ko ka maheleolelo: Kakauolelo, $7 o ka la: makai o ka hale, $3.50; kahunapule, $3, oiai hoi ma ka rula, he $100 ka uku o ke kau o ke Kahunapule.
Noi o McBryde e hooholo no i ko ke kahunapule i $100 o ke kau, e like me ka rula. Hooholoia.
Ma ka rula 13, he wahi hoololi iki, a o na rula 14 a me 15, ua kiola loa ia.
Ma ka heluna o na komite mau, ua hoohuihui ia kekahi mau komite a ua emi mai ka 13 a i ka 10 wale no ka nui, oia ma hoi ka hoohuihui ana i ke Komeite Paipalapala i loko o ke Komite Hooiaio Bila Kanawai a me Hooponopono, a ua hoohuiia ke Komite Hoonaauao a me Malama Ola i hookahi laua, a o ke Komite no na Palapala Huikau, ua hoopua lo ia.
Hora 12:06, hoomaha ka Hale a noho hou i ka hora 1:30 auinala.
Hora 1:30 auinala, ua noho hou ka Hale, a ua noonoo hou ia ke koena on na rula a hiki i ka pau pono ana.
Hoopanee a noho hou i ka hora 10 kakahiaka apopo.
____________
KA AHA SENATE
La hana 4, Iune 18, 1895.
Akoakoa ke Senate i ka hora 1:30 auinala. Peresidena Wilder ma ka noho. Pule ke Kahunapule. Kahea ia na inoa o na Senatoa a o Baldwin wale no koe aole i hiki mai. Heluhelu ia ka moolelo o ka la i hala a apono ia.
Hoike mai o Senatoa Rice, ua pau i ke paiia na Komite Kumau.
Heluhelu mai on Senatoa Brown he olelo hooholo, e koho ka Aha Senate i na hoa elima o ka Ahakuka o ke Aupuni i ka la apopo, Iune 19. Hooholoia.
Hapai ia ka noonoo no ka pulumi hale Senate: Pane ke Kuhina Hatch, na ka pulumi hale o ke Keena e lawelawe ia hana. Kamailio mai ke Senatoa Wright ua hoole ka pulumi hale mau aole e hana ke ole a uku hou ia aku. Pane ke Kuhina Hatch, aia ua pulumi hale ia malalo ona, a ina oia e ho@le i ka hana alaila e looa ana he mea hou.
Ma ke noi, ua kapae ia na hana aka Maheleolelo a me Unuhiolelo, koe ma kekahi mau mea kuikawa e ulu oiai ana.
Hoomahal ke Senate ma keia wa no ke kali i ka Elele a ka Peresidena.
Komo ana o Mekia Potter me ka elele mai Ka Peresidena mai, oia e pili ana i na hookohu i hana ia, mai ka Lunakanawai Kiekie a hiki i lalo i na poo o na buro me ka hui pu ana me na Luna Aupuni Kiekie i ko na aina e a me na Kanikela, oiai malalo o ke Kumukanawai, he mea pono e loaa na hooiaio ana a ka Aha Senate.
Noi o Senatoa Waterhouse e lilo ka noonoo ana e hoiaio aku i na hookohu o na luna aupuni i hana no ke Senate no ka Poaha iloko o ka halawai malu.
Ma ke noi, ua hoopanee ke Senate a ka hora 10 kakahiaka apopo.
____________
HALE LUNAMAKAAINANA.
La Hana 4, Iune 18, 1895.
Halawai ka Hale ma ka hora 10 kakahiaka. Luna Hoomalu Naone ma ka noho. Pule ke Kahunapule. Kaheaia na inoa o na hoa, heluhelu ia ka moolelo a aponoia me na hooponopono o na Komite Kumau i kukala ia i nehinei.
Ma ke noi a Hanuna, ua hooholo ia e koho ka Hale i Hope Luna Hoomalu.
Waihola mai na inoa o Kamauoha a me Richards i mau moho. A ma ke koho ana, ua puka ka inoa mua i Hope Luna Hoomalu, he 9 i ka 5.
Noi o Kamauoha e hapai ka Hale i ka noonoo ana i ka Bila Aina Hooholoia.
Noi o Kamauoha e kapae ia na rula a e heluhelu ma ke poo o ka bila a waiho aku i ke Komite Wae o elima lala.
Noi mai ka Loio Kuhina e waiho ia ka noonoo im@a o ke Komite o ka Hale. Hoihoi o Kamauoha i kana noi a hoholoia ke noi hope.
Kukala mai ka Luna Hoomalu Naone, mamuli o ka hoo@@ihai ia ana Komite Kumau. Hoonaauao a me Malama Ola e na rula i hookahi, an me na Komite Hooiaio Bila Kanawai a me Hooponopono me Komite Pai Palapala, nolaila ua koho oia ia E. C. Bond, A. Pali a me E. E. Richards i mau lala no ke Komite Hoonaauao a me Malam Ola; a ia E. E. Richards, E. C. Bond a me S. K. Kaeo i mau lala no ke Komite Hooiaio Bila Kanawai, Hooponopono a me Pai Palapala.
Komite ka Hale i ka noonoo ana i ka Bila Aina. Noho o Kamauoha i lunahoomalu.
Noonoo pakahi i a na pauku a hiki i ka hora 12 awakea, ua hoomaha ka Hale a noho hou i ka 1:30 auinala.
____________
Hora 1:30 auinala, noho hou ke Komite o ka Hale e noonoo i ke koena aku o ka bila.
I ka hiki ana i ka hor 3:05 ahiahi, ua noi o Naone e hoopau i ke Kamite a e hoike aku aole i pau a e noho hou i kekahi wa e aku.
Hoopau ia ke komite a hoike mai ua noonoo ia na pauku 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27 me na hoololi a koe ka hooholo loa ia ana. O ka pauku 7, ua waihoia i ke Komite Wae, a o na pauku 18, 29, 31, ua waihoia i kekahi komite.
Noi o Robertson e hoololi ia ka hoike a ke Komite o ka Hale ma ka haawi ana aku i na pauku i hooholoia i ke Komite o na Aina Aupuni. Hooholoia.
Olelo mai ka Loio Kuhina ua makaukau na Bila Kanawai 2, 3 a me 4, e pili ana i na mea dala no ka noonoo ana, a ua noi mai e lawe ia ae mai ke pakaukau ae a haawi i ke Komite Waiwai.
Noi mai o Robertson e kapae i na rula, i hoolaha mai ai oia i ka bila e kukulu ai i ka Hui Alahao Uwila o Honolulu. Ae ia.
Waiho mai o Robertson he mau ninau i ke Kuhina o ko na Aina e--Akahi, Ua hoomana aku anei ke Aupuni i ke hookomo ana mai i na Pake paahana malalo o ka Mokuna 80 o na kanawai o 1892? Alua, Ina pela, ehia ka nui? Ekolu, ehia ka nui o na Pake iloko o ka aina i komo mai malalo o ka palapala ae no eono malama e noho ai?
Ma ka hora 3:40 ahiahi, ua hoopanee ka Hale a ka hora 10 kakahiaka apopo.
____________
KA AHA SENATE
La Hana 5, Iune 19, 1895.
Hoomaka na hana o ke Senate e like me ka mau.
Heluhelu mai ke Kakauolelo i ka Hoike a ke Komisina Paahana a ma ke poo manao 3 pauku 3 o ke Kanawai Komisina Paahana, ua hoole ke Komisina aole e loaa ka lahui, makahiki, ke kama a me ka heluna o ka poe e paahana nei, aia wale no a helu hou ia na kanaka, a i ole ia, o ka lawe mai no i ka helu kanaka o ka 1890, ka papa helu kanaka a ke Komisina e hole nei aole he waiwai iki no ka mea i makemake ia. Nolaila ua koe ke Komisina, e helu koke ia na kanaka ia keia makahiki ae, ka manawa mau. Haawila i ke Komite Hoonaauao a me Malama Ola.
Hoomaha Senate a mahope noho lakou ma ka halawai malu no ka wae ana i na hoa elima no La Aha Kuka o ke Aupuni i haawi ia ka mana ma ke Senate e koho. He palalua hora ka noonoo ana o na Senatoa o lakou wale no, a ua kapaeia ke koho ana a mahope aku.
I ka akoakoa akea hou ana o na Senatoa mai ka noho ana malu mai, ua kapaeia na rula ma ke noi a Senatoa Waterhouse, a ua heluhelu mai oia he olelo hooholo mai ka Hui Repubalika Hawaii mai, e apono loa ana i ka wae ana o ka Peresidena ia Hon. W. R. Castle i Kuhina Hawaii ma Wasinetona. Waiho ia a noonoo pu me ka hana o ka la i ka Poaha, oia ka hoolaio i na hookohu o na luna aupuni kuloko a me kuwaho.
Hoopanee ke Senate a hono hou i ka hora 10 kakahiaka apopo.
____________
HALE LUNAMAKAAINANA.
La Hana 5, Iune 19, 1895.
Hoomaka na hana o k aHale e like me ka mau. No ka hiki ole mai ok Kahunapule, alaila na Rev. A. Pali i pule.
Heluhelu mai o Kamauoha he palapala hoopii mai Kona Hema mai e noi ana, e hookaawale ia i haawina no ka haelkula hou ma ia apana. Haawiia i ke Komite Hoonaauao. Hoike hoapono mai o McBryde, lunahoomalu o ke Komite Waiwai, no ka bila e hooponopono ai i ke dala. Waiho ia a noonoo pu me ka bila.
Heluhelu mua mai o Robertson i na bila ekolu--e kukulu ai i ka Hui Alahao Uila o Honolulu; e haawi ai i ka mana kaokoa no ke kukulu ana i Hui Kukui Uila ma Hilo; a e hooponopono ai i ke kuai ana o na waiwai a ka piepiele kaahele. Waihoia
malalo o na rula.
Pane ke Kuhina Hatch o ko ana aina e i na ninau ekolu a Robertson i ninau ai ma ka la i nehinei, oia (1) he ae ma ka ninau mua no na paahana Pake i hookomo ia mai malalo o ka Mokuna 80 o na Kanawai o 1892; (2) no ka heluna, he 287, oia he 35 i hiki mai i Maraki o 1892, no ke koena aku he 125 mau palapala ae i hoihoiia mai, a o ke k@ena aku o na palapala i hoopuka ia aole paha e hiki ana no ke kue o na mana aupuni ma Honokaona--malalo o ke kanawai a na Aha Hooko a me Kuka i hooholo ai i Maraki, 1895, he 1345 mau palapala ae i hoopuka ia, aohe nae he mea i komo mai; (3) no ka nui o na Pake i komo mai malalo on na palapala ae eono malama e noho ai ma Hawaii nei, ke hui ia me 115 ma kahi hoomalu i keia wa, alaila 1363 pau loa.
Waiho mai ho Hanuna he olelo hooholo e hoakaka ana i ka uku o ma luna o ka Hale penei: Maheleolelo, $10 o ka la; Kakauolelo, $10; Makai o ka Hale $5.
Mahope o ka hoopaapaa ana, ua hooholoia i $10 no ka Maheleolelo; Kakauolelo, $8; no ka Makai o ka Hale, $4.
Noi o Robertson e koho ia ona Komite Hui o ka Hale a me ke Senate no ke pai ana i na rula. Aeia.
Ma ke noi, ua komite ka hale i ka noonoo ana i ke koena aku o ke Kanawai Aina. Kamauoha ma ka noho.
Hoomaka ke Komite o ka Hale mai ka pauku 34 aku.
Ninau o Richard no ka uku $2., a mahope o na hoopaapaa ana, ua hooholo ia e paa no ka uku $2, aka e hoihoi ia nae ka uku ke lilo ole ka aina i ka mea noi.
Hoomaha ke Komite o ka Hale a noho hou i ka hora 1:30.
Heluhelu ia ka pauku 35, a hookomo mai o Hanuna he hoololi ia, "a i lawe hoi i ka ahoohiki e kakoo i ke Kumukanawai o ka Repubalika o Hawaii."
Nui ka hoopaapaa ma keia hoololi, e mahalo ana o Naone a me Hanuna a kuu loa o Kaeo, Robestson a me ka Loio Kuhina. Ma ka ninau ia ana, ua haule ka hoololi.
Alaila, ua nee aku ke Komite ma na pauku aku i koe, a hoholia kekahi me na hoololi.
Hora 3:40, hoopau ia ke komite apono ia ka hoike.
Hoopanee a noho hou i ka ahora 10 kakahiaka apopo.
____________
Ua hala aenei o Mr. Arthur Brown i Molokai, mahope o ka pau ana o na hihia a ke Aupuni ma ke kau kiure kaapuni o Maui i malama ia ma Wailuku, a e hoomahal ana ma Molokai no kekahi mau la, a mamua o ka pau ana o ka malama o Iune e hoohiki ai oia i Honolulu nei. A ina ua hanau ia oia no ka pomaikai a hookele ole ia e ka poe menehune kuewa e hookepue mai nei, alaila, e lilo ana oia i Ilamuku no ke Aupuni ma ka la 1 o Iulai, ma ke ano hookiekie ia ae ma kekahi kulana ai kekahi, ka rula hoi a ka "Weli Hemolele" Hikikoki i hooholo ai e kakia a paa. A ina aole alaila e noho hou o ka "Weli Hemolele" ma ke kiai makaha, ma kena kulana mana.