Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 25, 22 June 1895 — Page 4
| This text was transcribed by: | Meleanna Aluli Meyer |
| This work is dedicated to: | Anake Irmgard Aluli |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ko Hawaii Paeaina i Huiia
---
o ka Makahiki, - - - $2.00
No Eono Mahina - - - 100
Kuike ka Rula
___
HOOPUKAIA I KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
GEO. H PARIS, Luna Nui.
J.U.KAWAINUA, luna Hooponopono.
No Honolulu, Oahu, Lakou a pau
POAONO, ----- IUNE 22, 1895.
----
KA PERESIDENA DOLE
Palapala i ka Ahaolelo
O KA REPUBLIKA O HAWAII
__
ENA SENATE A ME NA LUNAMAKAAINA:
Ka manaoia he mea kupono e hoakoakoa i ka Ahaolelo ma ke kau kuikawa i keia manawa i mea e hoomaka ia ai na hana kau kanawai o ke Aupuni i keia mau la mua o ka mana kau kanawai no ka manawa o na Aha Hooko me Kuka e hoopau ia ai mamuli oia mea; a no ka hooholo ana no hoi i kekahi mau kau kanawai ano nui a pili ana i na aina o ka lehulehu, a me ka uweamoana no ke kukai olelo ana mawaena o ko Hawaii Pae Aina a me Amerika Akau.
Ma ne hoike makahiki o na poo o na oihana hooko i kauohala ma ke kanawai i waiho ia mai ia'u a ma keik ke waiho ia aku nei imua o oukou, us hoike moakakaia ke ano o ka hooko ia ana o na hana iloko o na mahina hope ekolu o ke ku ana o ke Aupuni Kuikawa a me na mahina mua eono a ka Repulika
Mahope mai o ke kukulu ia ana o ka Republika o Hawaii ma ka la eha o Iulai, 1894, ua ike mai na aupuni mahope iho nei i ke Aupuni hou ma ke ano like o ka hoike ia ana o na inoa:— Ke Aupuni o Amerika Huipuia, Farani, Helevetia, Mekiko, Rusia, Italia, Belegiuma, Guatamala, Beritania, Geremania, Iapana, Nelelana, Chili, Peru, Berazilla, Kina, Suedena a me Norwai, Austeturia, Sepania, Potugala a me Denemaka.
Ua oluolu loa ko kakou launa ana me keia mau aupuni.
Ua maluhia a holopono na oihana kuloko o ke aupuni mawaho ae o ke kipi o Ianuari i hala iho nei. Ua kinaila ke kipo me ka nui loa ole o ka hana, o na lilo e pili ana me na lili o ka aha hookolokolo koa mahope iho o ke kipi ana au hiki aku ka huina i ka $90,000, a ua hookaa ia mailoko ae o na dala loaa mau.
He mau no ke kulana ola o ka lehulehu.
Oiai aole i hookola ka hoohui ana o keik aina me Amerika Huipuia, ke mau nei no ia ha kumuhana no ke aupuni. O ka hooko io ana o'ia mea e imi ikaika ia aku ana me ka hilinai mau, o ka hopena o ia ano kakou lahui.
Ma ke hoomaopopo ana au hoepilikia ia kekahi hapa nui o na kanaka noho paa ma na mea e pili ana i ka pono o ka noho'na, no ka nele i na home a me na aina e mahi ai malalo o na kuleana maopopo; a me ka hoomaopopo ana no hoi i ke kupono o loaa i ka aina ke poe e paa ana i na aina liilii ona ia a i mahi ia e lakou ma ke ano kahua hoopomaikai lahui, a ke manao nei au he mea pono e haawi oukou i na noonoo kupono an ma ne mea e pili ana i ka hooponopono ana o na aina o ka lehulehu, i mea e loaa ai i ka poe manao hana me kahi dala uuku na aina paa, a he mea pono e hoopau ia ka hoolilo ana aku i na apana aina nui ma ke kuai, a i ole ia ma ka hoolimalima no na manawa loihi.
Oiai i keia manawa aia na Aina Lei Alii malalo o ka hoolilo ana o ke Aupuni, he hana ku i ka naauao a me ke aloha aina e hana maloko o na kanawai i na mea i kupono no ko lakou hooponopono ia ana i mea e hiki ai e noho malaila a me na aina Aupuni e ke poe manao hana.
He kupono no ma ia kau kanawai ana e hoomaupopo ia o ka noho ana maluna iho, a i ole o ka hoomaemae ana i na aina a oia mau mea paha a olua oia kekahi kumu e kuleana ai. A oiai he nui ke poe iwaena o ko kakou poe kanaka i akamai ole ma ka hoiliili ana a me ka malama ana i ka waiwai a he mea waiwai nui ia lakou a pela no hoi i ke Aupuni ina
he kumu kekahi e hiki ai i ka pae e makemake ana e loaa ia lakou na kuleana hiki ole ke hoolili ia aku.
Na ke nele i na kumuhana e pili ana i na aina mamua aku nei e kokua ana ia ano noho ana i na aina o ka lehulehu ua aneane no e hiki ole e loaa na apana aina liilii i ka poe uuku o ke dala. O ke kanawai home-liilii o 1884 he hoomaka ana ia, a ua nui na ike waiwai nuii loaa mailala mai, aka, ua lawa ole no ka hana i kupono e hanaia ma ka nana ana i ke kulana o ka aina i keia manawa. O na huahelu mahope iho nei he hoike ana ia no ke kulana o na hana e pili ana i na aina iloko o ka manawa i hala, a he hoike no hoi no ka nele ia na mea e loaa ai ka aina aupuni mawaho aku o Honolulu, aole hoi no ka nele i ka makemakeia. Iloko o ka makahiki e pau ana ma ka la 4 o Iulai, 1894, he kanakolukumanaawalu kuai aina aupuni ana no lakou ka huina o $2,059.15, no loko hoi o laila he kanakolu mau aina ma Honolulu a me na wahi e kokoke ana nona ka huina o $18,061, a he ewalu wale no no na aina ma na wahi e ae a pau mawaho aku o Honolulu, a ua loaa ka huina o $2,528.15. Iloko o ka makahiki i hala mai Iulai 4, 1894, a hiki i keia manawa he iwakaluakumamakahi kuai aina aupuni ana nona ka huina o $14,260.95, no loko hoi o laila he umikumamalika mau kuai aina ma Honolulu a me na wahi e kokoke ana, nona ka huina o $11,958, a he eono wale no no na aina ma na wahi e ae nona ka huina o $2,802.95. No loko o na aina he umikumaha mawaho aku o Honolulu i kuai ia e ke aupuni iloko o na makahiki elua i hala he ewalu o lakou i emi malalo o hookahi haneri eka pakahi.
E waihoia aku ana imua o oukou e ke Kuhina Kalaiaina he hoolala ana i na kumuhana e pili ana i na aina e like me ia i hoakakaia ae nei.
O na mea i hoakakaia mamua ae nei e pili ana i na aina o ka lehulehu ua ulu mai no i aole mamuli wale o na mea e pili ana i ka poe e noho ana, aka i kumu no hoi e hele mai ai o kekahi poe kupono e noho mai Amerika a mai na aina e mai, i hoakakaia ke kupono maloko ko ka hoike a ke Komisina Limahana e pili ana i ka oihana kanu kope imua o na Aha Hooko me Kuka.
O na mea e pili ana i ka hele ana mai o na kanaka mai na aina e mai au noonoo nui mau ia e ke aupuni.
O ka hapanui o na eemoku Asia i Hawaii he kuewa ka hapa nui, a au ikeia aole hiki ke bilinai ia aku ma ke ano he poe noho paa. A nolaila e mauao ia ma ke ano nui he hoolawa ana no ka manawa i ka makemake i na limahana oihana mahiai.
He mea i makemake nui ia oiai e hoolawaia ana na hemahema e loaa no ka poe noho paa maluna o ka aina a mahope e pau ana ke lawe mau ana mai i na lima hana hou. Me keia manao au hoomaka hou ia ka lawe ana mai i na lima hana Pukiki e ke Aupuni a he hookahi piha moku o 730 kanaka i hiki mai.
E hoomau aku ana ko Aupuni ma ka hooikaika ana e kokua hou aku i ka hele ana mai o ka poe noho paa o ka ana i kupono no ka hoopiha ana i ko kakou heluna kanaka.
O kekahi o na mea a'u i makemake ai e alakai i ho oukou moomoo nui ana oia no ke kukai olelo ana ma ka uwea telegrapa me na aina e. A hiki mai ka manawa e loaa ai ia mea e mau ana no ko Hawaii ku kaawale ana. O ka hana i na hana apau i hiki ia kakou e hana i kukulu ia ai ia hoohui ana ma o ka uwea oia no kekahi o na kumu hana o Hawaii a hiki i kona hooko ia ana. O keia no ke kumu hana o ke Aupuni o Hawaii iloko o na wa i hala aku ma ke ano hooikaika ole. Ua haawi kakou i na pono kaokoa a me na pomaikai a ua ae aku e haawi i na uku kokua i kekahi poe me ka hilinai aku i ko lakou ikaikia a mikiala e loaa ai lilo a e hana kupono i kinohi.
He nui ka manawa a me ke dala i hooliloia ma keia ano, aka, a hiki mai i keia manawa aole mau hopen@ pomaikai i keia.
Ua hala ka ia i kupono ai ia kakou e kali aku na ke dala e kekahi poe e hoomaka i ka hana ana no kekahi mea i pili loa i na pono kalep a pili aupuni o keia aina. He mea pono e hoomakaia kekahi hana o keia ano e keia aupuni a e hoomau ia ka hana a hiki i ka holopono ana.
Ua hoolako ke aupuni iaia iho me na ike e pili ana i na manao a me ua hoolala ana no ka hana ana i na uwea olelo mai kekahi aoao a i kekahi aoao o ka Moana Pakipika i loko o ka makahiki i hala, a au kupono e ku me ka makaukau e kokua a hiki i ka piha pono aua o kona ikaika i kekahi hana o ia ano.
Ma ne ike i loaa i ke aupuni oiai he nui no na manao a me na hoomaopopo ana i keia mea e na aupuni e pili ana i ka moana Pakipika aole nae i hoikeia no kekahi manao i hiki e ikeia aku e hooko koke ia
ana ina aole e loaa kekahi mea hou nana e hooholomua koke ae.
Okekahi o na kuina nui nana i keakea i ke hoomaka ana o kekahi hana o ia ano oia no ka nele i na ike maopopo e pili ana i ke ano o ka uwea i kupono e hana ia, kona ilio, na ilio o ka hoohanaia ana e me na loaa i manao ia. He hiki no e loaa keia mau ike a pau me ka nui loa ole o ka lilo. He mea pono e hoomana ia ke aupuni e imi aku a loaa mai ia mea, a e kuka pu me na aina e loaa koke ain ka hanaia ana o keia mea. E hoolako ia aku ana oukou me na ike a pau i loaa i ke aupuni e pili ana i keia kumuhana, a e waiho ia aku ana kekahi bila imua o oukou a ina e hooholoia ana a lilo i kanawai e hiki ana i ke aupuni e hana ma keia mea.
E waiho aku ana ke Kuhina Waiwai imua o oukoua i kekahi bila haawina pakui no na hoolili ana, a olia ka'u e waiho aku nei he mea pono e noonooia.
E ilio ana he hana na keia a me kela Hale o ka Ahaolelo e koho i elima mau lala no ka Aha Kuka o ke Aupuni e like me na olelo o ke Kumukanawai. Ke manao nei au he mea pono e hanaia keia hana me ka hoohakalia nui ole, no ka mea, ma ka pau ana o na hana o ka Aha
Kuka ua lilo i mea kupono e koho ia ka Aha Kuka o ke Aupuni me ka hoohakalia ole.
O keia halawai mua ana o ka Ahaolelo o ka Republika oia no ka mea nana i hoopau i ka noho ana o kekahi poe kanaka no lakou na hana i lilo i hapanui no ka moolelo o ke Aupuni Kuikawa a me ka makahiki mua o ka Republika. Ke olelo nei au no ka Aha Kuka i huiia me ka Aha Hooko ua lilo ia i mana kau kanawai no ke Aupuni no na mahina he iwahaluakumamaiwa i hala. Ua loaa no he mau loli ana ma na kino iloko o ka Aha Kuka, aka, o na manao wiwo ole a aloha aina ikeia ma kona hoomakaia ana aole loa i haalele. Ua malamaia ka halawai mua ma ka auina la o Ianuari 17,1893, a o ka halawai hope i kei mau la iho nei no; —he 152 halawai ana a pau loa. Ua hana keia poe kanaka me ka uku ole, a me ka hoopilikia nui ia lakou ponoi iho; aole nae i ikeia ko lakou nele ana i ke kokua. Mawaho ae o na hanakau kanawai he nui i hanaia aole e hiki ana ke heluia a hookaaia kaaie o ka Aha Hooko a me ka aina ia lakou no ua manao ao maikai a wiwo ole.
Ke hoomaikai aku nei au ia oukou no ka waihoia ana o ka lawelawe mua ana i na hana kau kanawai o ka Repubalika ma o kona Ahaolelo i kono pono ia ma ko oukou mau lima; a ke hilinai nei au e hoomaopopo ana oukou i ke ano nui a koikoi o ko oukou mau kulana, a he meaia e hooi mau aku ai i ka maemae a me ka kulana o ka hana o ka poe kau kanawai.
_____
Kakina Paaua Pauaho ole no ka Hoohuiaina.
NuIoka, 1.—Ke olelo nei kekahi lono i ka nupepa "Taribune" o keia kulanakauhale mai Wasinetona mai penei: Ua puapuai ae kekahi mau moolelo i hoolaha ole ia o ko ka Peresidena Kaliwalana mau manao no na mea e pili ana i ke kumuhana o Hawaii. Ia Kakina, oiai oia e noho Kukina ana no Hawaii ma Wasinetona, iloko o na hookui ia mai, au hoao oia me ka lili nui e hoohuli mai i ka mana hooko e ike i na pomaikai lehulehu e loaa ka hoohui aina.
Ua paaua oia me keia manao hoohui a ua lehulehu na hui kamailio ana mawaena ona e me ke Kuhina Greshama me ke Keena o ko na aina e no keia kumuhana. O na kukai manao ana mawaena o laua, au haliloa ia aku imua o ka Peresidena, a mai a ia mai i loaa ai i ke Kuhina Greshama na hoonaauao ana ma kela a me keia manawa.
Mai ka hoomaka ana mai i kinohi, ko ka Peresidena kua e ka hoohuiaina. Ua makemake oia e lokahi ko ke Kuhina o ka na aina e me knoa mau manao. Ma o ke Kuhina Greshama mai i ike ai o Kakina i kona manao kue. O kana mau hookahua manao ana a me ko ke Kuhina o ka na aina e, ua halawai hookkui mai i a me na manao pane kulia o Kakin, a pela i puka amaka ae ai na hoopaapaa a koe elua mau manao kuee.
O ka mua, au paa ka peresidena ma ka manao aole he kahua hana maikai no ka aina ka poe ana aku e loaa kekahi mea e like me ka ina kuwaho, ina he nui a lehulehu au pomaikai e hahai mai ana mahope o ka hoohui ana ia Hawaii. Aohe mea e kanalua ai, he mau pomaikai e hahai mai ana mahope o ka hoohui ana ia Hawaii. Aohe mea e kanalua ai, he mau pomaikai makena wale ke loaa mai ana ma na ano lehulehu. Ma ke ano kahua kaua a hoolulu aumokukaua he lea ano nui; mawaho ae oia, he aina m@ a@ahele e holo mai i Asia.
a no ia me i lilo ai i mea pomaikai loa i keia mua aku no na ninau kalep e ala mai ana ma ia wahi.
O keia mau kumu a me kekahi mau kumu e ae a makena, ua ae ka peresidena a me Gresham, aka ma ka pili ole e hiki ole ai i ka aina ke paa i ka aina e waiho ana mawaho aku o kona mau palena hikina a me komohana oia auanei ka mea nana e alai i na alahele a pau no ka lawe ana mai i na paeaina o Hawaii.
I ka lua o ka ka peresidena kumu kue, oia ka piha e o Hawaii i ka mea ana i kapa ai he heluna nui o na kanaka malihini i makemake ole ia. O ko'u lohe, ma ke kamakamailio ana mawaena o Kakina a me Greshan, aole loa he wa a ke Kuhina Hawaii i pau i ae akuai, ina i ka wa e hoohuiia ai alaila
e hoano e ia ke kulana o na kanaka malihin o kona aina.
Ua olelo ia, ua paakiki o Kakina ina i ka wa e lilo ai ka Republika o Hawaii i hapa no Amerika Huipuia, alaila e lili no ma ke ano o ke kulana e noho ana ne paahana ia wa, a o ke aelike e hooholo i ana e kekahi aha hana kuikahi e kukulu ia, o ke kulana o Hawaii he ano e ae i keia, a ua makaukau oia e hoohui malalo o na kulana a Amerika Huipuia e kau aku ai. Ke olelo nei ke me kamailio, au loha oia i keia kumu e kamaka@ailio pinepine ia ana he mau manawa lehulehu, a ua paa no nae a Kakina i ke kulana ma na kuikani a aelike a pau e hana ia ana, e mau no ke kulana o na paahana ma Hawaii aole hoonioni ia.
———
KULA SABATI.
HAPAH EKOLU.
Ka moolelo o ka Lahui Iudaio.
HAAWINA XIV.—IULAI 7.
Na kanawai he Umi. Pukaana 20:1-17.
Olelo mai la ke Akua i keia mau olelo a pau, i mai la.
2 Owau no Iehova o kou Akua, ka mea nana oe i law mai nei, mai ka aina o Aigupita mai, mailoko mai hoi o ka hale hooluhi.
3 Aole ou akua e ae imua o ko'u alo.
4 Mai hana oe i ke kii i kalaiia nou, aole ma ka like ana o kekahi mea i kalani iluna, a me ko ka honua ilalo, a maloko hoi o ka wai malalo o ka honua.
5 Mai kulou oe ilalo ia lakou, aole hoi e hoomanaia lakou; no ka mea, owau no Iehova o kou Akua, he Akua lili; e hoopai ana i ka na makua hala i na keiki, a hiki aku i ke kuakahi a me ke kualua o ka poe e inaiana mai ia'u.
A e aloha an hoi i na tausani o ka poe e aloha mai ia'u a e malama hoi i ko'u mau kanawai.
7 Mai hoohiki wahahee oe i ka inoa o Iehova o kou Alua; no ka mea, aole loa e hoapono o Iehova i ka mea hoohiki wahaee i kona inoa.
8 E hoomanao i ka la Sabati, a e hoana ia.
9 I na la eona a hana'i oe i kau hana a pau.
10 Aka, o ka hiku o ka la, he Sabatiia no Iehova no kou Akua, aole loa oe e hana ia a, aole oe, aole hoi kou keikikane, aole hoi kou kaikamahine, aole hoi kau kauwakane, aole hoi kau kauwahine, aole hoi kou holoholona, aole oie kou kanaka a me kou mau ipuka.
11 No ka mea, i na la eono i hana'i o Iehova i na lani, a me ka honua, a me ke kai, a me na mea a pua maloko o ia mau mea, a i ka hiku o ka la i hoomaka'i; lolaila hoi i hoomaikai oe i kouw makuakane, a me kou makuahine; i loihi ai kou mau la maluna o ka aina a Iehova a kou Akua i haawi mai ai ia oe.
13 Mai popehi kanaka oe.
14 Mai moe kolohe oe.
15 Mai aihue oe.
16 Mai hoike hoopunipuni oe e hewa ai kou hoalauna.
17 Mai kuko oe i ka hale o kou hoalauna, mai kuko i ka wahine a kou hoalauna, aole hoi i kana kauwahine, aole hoi i kona bipi, aole hoi i kona hoki, aole hoi i kekahi mea a kou hoalauna.
PAUKA GULA. Luka 10:27.
E aloha aku oe i ka Haku i hou Akua me kou naau a pau, e me kou uhanae a pau, a me kou ikaika a pau, ame kou manao a pau; a i kou hoalauna e like me oe iho.
MANAO NUI. Epono ke noonoo i ko kakou aloha aku i ko kakou mau kao mamua o ke kaena ana aku i ko kakou aloha aku i ke Akua.
OLELO HOAKAKA. Ua pau na haawina Baibala, Iuali 1, 1894, ma ka moolelo o ka Pukaana, i ka ee ana kau i ka Kai Ula. Epono ke heluhelu i ka moolelo o ka Pukaana, ma na mokuna 15-19, mamua o ka hapai ana i na haawina o keia hapa makahiki. Ua kaahele ka Iseraela i ka hema mahope o ko lakou palehana mai na puali o Parao, a hiki i ka hoomoana ana ma ka papu o Raka ma ke alo o Sufesafe, He paliku ma ke kai o ke kualono o Musa(Mose). Malaila, ua kuahaua o Iehova i na kanawai he umi.
1. Olelo,— o Iehova ke mea nana i haku i keia mau kanawai. Aole i loaa lakou ia Mose ma ke ano ka huina pau o na kanawai Aigupita.
2. Iehvoa,— he huaolelo Hebera keia, aole moakaka na leo kani maoli, a nolaila aole maopopo ke ano maoli o na huapalapala, "Oia mau no" paha; "O ka me e hiki mai ana," aha. Kou—mamuli o ka olelo ae like, Pukaana 19:3-8. 3. Akua,—na mea e ae e hoomana 'ku ai, e paulele ai, e hoolohe ai. 4. Ki'i,—o lilo kaia mau mea i mau akua i hoomana aku ai, aole he
mau mea kokua i ka hoomaopopo ana i ke ano Akua.
5. Lili,—nona wale no ke aloha palena ole. Kualua, ua kaupalena ia ko lakou wa hoopai.
6. Tausani,—"ke tausani o na hanauna." Kanawailua 7:9.oia hoi, a mau loa aku.
7Hoohiki,—ke kahea ana aku i ka Mea Mana Loa ma ke ano hoike, a kookoolua.
8. Sabati,—ka la hoomaha hoana, mamuli o ko ke Akua kauoha: he hoailona ia o ke ano hoolohe haipule.
9. Eono, —oia na la hana aole i haawi ia no ka noho nanea wale ana.
10. Hiku,— ka hapahiku o ko kakou mau la, ma ke ano he hookupu, he auhau, he hoailona o ko ke Akua haku ana i ko kakou mau la a pau loa. Aole i olelo ia ka la hiku o ka hebedoma Iudaio.
11. Hoana, —hookaawale no na oihana haipule kumau o na lehulehu ma ke akea, he la kulaia, e hoomanao ana i ka hana o ka Mea Mana Hookumu.
12. Hoomaikai,—mahalo, hoolohe, aloha, launa, hanai, kokua.
13. Pepehi,—me na manao inaina wale.
14. Kolohe,— ke ano haumia o na manao, na olelo, na hana.
15. Aihue, na hana apiki, na loaa wale, aole ka hao ana, ke kaili ana, ka palemimo ana wale no.
16. Hoike,— ua pili keia i na olelo akiaki, niania, hakuepa, paokee, kaamehai.
17. Kuko,— na makemake lili, na manao huahua e hoohalahala ana i ka pomaikai o hai.
I. Ko kokou ano pili i ke Akua, 1,2. Nawai mai na olelo o keia haawina? Ia wai i olelo ia aku lakou? I ka wa hea ua olelo ia lakou? Auhea no hoi? Ua pili anei lakou i nakanaka a pau loa, a i ole ua pili hapa lakou? Pehea e maopopo ai? Ua ku anei lakou i ka ano akua a me ka ano kanaka? Ua hoopau ia anei ko lakou mana hoomalu no ko Iesu mau olelo kalahala? Ua keu anei lakou i na olelo ao o ka poe ikeakamai o keia mau la?
II. Ko kakou mau haawina hana pili i ka Akua, 3-11. Heaha ka papa mua o na kanawai he umi? Ehia mau kanawai ma ka papa mua? Pehea i uhai na kanaka i ke kanawai elua ma keia mau la? Keaha kekahi mau kumu no ka papa ana i ka hoomana kii? Ua hoomanakii anei ka poe Katolika? Heaha ko lakou kanawai elua ma ko lakou Katekimo? Heaha ka hewa i papa ia ma ke koua o ke kanawai? Ua kue anei keia kanawai i na kanawai aupuni e pili ana i na olelo hoohiki? Heaha kekahi mau kumu no ka hoonoh ana i ka la Sabati? Ua kapae anei kakou i ka olelo a me ka manao o ke kanawai aha ma ko kakou malama ana i ka la o ka Haku, oia no ke Sabatic Karistiano? Heaha ka hiku o ka la? Ua kupono anei na hana koa, lealea, kalepa, kaa, ma ke Sabati?
III. Ko kakou mau haawina hana pili i na kanaka, 12-117. Ehia mau kanawai ma ka papa lua? Pehea e pono ai ia kakou ke hoomaikai aku i ko kakou mau makua? Heaha ke kumu no ka uku hana i hoopaa ia i keia kanawai elima wale no? O ka hoopai a make, he hewa anei i a ma ke ano kua i ke kanawai eono? E pono ai i keia aupuni ke hooki i keia uku hoopai o ka li kanaka? Ua kue anei ka poe inu rama i keia kanawai eono? Pehea i mau ai a hoomahuamhua ai ke ano maemae o na manao mawaena o na kane a me na wahine? Ua kue anei ka poe lawelawe i ke kanawai ewalu, umi paha, ua molowa lakou a ohaha, manaka, apaapa, lomaloma ma ka hooholo ana i na hana o ke lakou mau haku hana? Pehea ka poe hoole auhau? Pehea ka poe waiwai aia auhau? Ua pono anei ke lohe a hoolaha aku i no olelo akiaki? Heaha ka ino o ka mea lili me ka huahua?
MANAO PILI. 1. Heaha ka huina pau o na kanawai i kaomi ia i ka huaolelo hookahi? 2. Ua uhai anei oe i kei mau kanawai? 3. Heaha ka uku hoopai hhokahi no ka mea uhai? 4. Pehea a hoopakele aku ai i ka uku hoopai? 5. Heaha ka pomaikai o ka mea paulele ia Iesu, I Ioane 1:9.
——
Ma ka la Sabati i hala, ua ku mai ka mokuahi mui "Coptic," kapena Lindsay, ma keia awa, mahope o ka haalele ana aku ia Honokaona i ka la 28 o Mei, a ia Honokauona i ka la 28 o Mei, a ia Iokahama, Iapana, i ka la 7 o Iune. Ua lawe mai oia no Honolulu nei ia 14 ohua kapena, 259 mau ohua oneki (oia he 96 Iapana a me 163 Pake) a me 600 mau tona ukana. Ua puahi ka hoolele ia ana o na ohua ina kahi hoomalu a me ke kiola ia ana mai o na haneri tona i=ukana eono, 'i hana ia mai ka auina la Sabati a me ka po holookoa a ao. Mahope iho o ka hora 10 kakahiaka Poakahi mai, Iune 17, au holo loa aku oia no ke kulanakauhale moiwahine o ka Pakipika, oia o Kapalakiko.
Ka Hawaiian Gazette
He nupepa Namu Elua
Puak ana o ke Hebedoma@ ma na
POALUA a me POALIMA
e hoopuka ia nei e ka Hui
HAWAIIAN GAZETTE COMPANY.
I ka Nupepe Kuloko Alakai keia ma ke OleloBeritania e hoolahaia nei maloko o ka Paeaina a hala loa aku i na Aina E a ke heluhelu ia nei a na mea a pau ma na oihana na Halekula a komo loa iloko o na ohana.
Ka Uku Pepe Laulaha.
No ka Malama …….. $ 50
No ka Makahiki Kuloko. 5.00
" " Kuwaho….. 6.00
Keena Hana Helu 318.
Alanui Kalepa.
Pahu Leta O. Honolulu Oahu 2531-tf
————
Na hua Kuni Inoa
Eia ka Hui Hawaiian Gazette Co., ke hana paka maoli nei i na Hua Kini Inoa o Kela a me kaia ana, nui a liilii a like me ka iini a ka manao.
O keia mau Hua Kuni Inoa, au lawa ia no ke kahakaha ana ma ke kanana a pepa e ae e hoailona ai i ka Inoa a kohu maluna o kekahi mea i makemake ia e kuni a haka paha. He like ole na uku o na Papa Kuni- Inoa, no ka mea aia no ke lau ia o ka uku a maopopo ke ano o ka Papa Inoa au i makemake ai, he nui a he liilii paha. Aka he oluolu ka uku a he waipahe na kuka ana.
E kipa kino mai e nana i ike kumaka, a i ole ia e hoouna mai i na kauoha ma ke
@@@@Hana —Maika @Halepai: HAWAIIAN GAZETTE, Helu 318
Alanui Kalepa, Honolulu.
2531-tf
Halepai
Hawaiian Gazette.
O Keia ka Halepai Nupepa Alakai o ke Kulanakauhale o Honolulu nei. Ua lako i na Hua Kepau o na ano a pau a ka makemake e ui ae ai.
Eia ma keia Halepai e pai ia nei ka Nupepa KUOKOA, a me Nupepa HAWAIIAN GAZETTE PACIFICA COMMERICAL ADVERTISER CHURCH CHRONICLE a me PLANTER'S MONTHLY.
Ua hiki loa i keia Halepai kepai aku i na pepa nunui hoolaha alanui, na buke, na bila kikoo, na bila hookaa, na palapala poloai ahaaina a me na hana e ae a pau o ka oihana pai.
Eia maloko o keia Halepai he keena Humuhumu Buke, Kahi e humu ia ia na Buke, na pepe a me na mea a pua i pili i ka humuhumu ana i na palapala. He oluolu ke kuka ana a he emi kupono na auahau.
Keena Hana, Helu 318 Alanui Kalepa, Honolulu i ka Hale @ luna.
2581-tf
Hoolaha Kumau.
Aole loa e maikai a oluolu ke oia ana o kekahi mea kino uhana oia in a he aalole kona akepaa a hiki ole ke lawelawe i kana mau hana me ka hololea. E hahai ana ka nalulu a me na nawaliwali e ae ma ka moali o ka ake ponalo. He me oiaio keia hooiaio ia ma na wahi o na poai oluolu akau i loko o ka hapaha keneturia, o na
HUALE A AYERS,
oia wale no ka LAAU HOOLA AKE maikai loa i likeia. E hoola ana i ka lepopaa, ka nalulul eha, na ma'i oloko o ka opu, a ma ke ano LAAU OHANA aohe ona lua e like ai.
O ka Ayers Sasaparila, ois ka Laau Hoomaemaie Koko kilakila, a haawi ai i ka ikaika a me ka hooponopono ana i loko o ke kino o ke o ka ili, e hoopau ana i na maluhiluakanaka. E pepehi a ulupa ana i na PUHA, E hoola ana i na pohapoha hi o ka ola ana a e kipaku lao ai i na ano ma'i a pau. I ka poe mai' no ku wali pno ole o kalai, ka nawaliwali mau a ano ma'i e ae i ulu ae mai ke koko ino mai, he mea pono e inu i ka laau
SASAPARILA A AYERS.
He laau e hooikaikia ai i ka nawaliwali, a e hoopuipui mai ai ke kino. Ma ka inu ana i keia laau, e hoonoono ia ai ka ai ana, oluolu ka moe ana a maikai ke ola ana.
O ka Ayers Cherry Pectoral
laau, aohe lua ma ka hoola awiwi ana i na KUN, ANU a me na PUU EHA. E hoola ia na KUNU KALEA a me na ma'i pili i ke ake me ka hikiwawe loa.
O na Huaale a Ayers, na Sasaparila a me kaAyers Cherry Pectoral, aia kahi e loaa ai ma ka Halekuai o ka
HJoolister Drug Co. Lt.
Na Anona ma ka paeaina Hawaii
2514
KAKELA
ME KUKE
—
Ka Halekuai Nui
-O Na_
WaiWai LIKE OLE
—
NA MEA HANA KAMANA AIPAU
Na lako pili hao kukulu hale,
Na kepa,
Ne lei ilio,
Na Kaulahao ilio,
Na Pahi
Na Upa,
Na kope hulu,
Na Palapala.
PALAU LIO
Na mea mahini,
Na au ino,
Na au koi,
Na kua bipi,
Na lei bipi,
Na kaulahao bipi,
Na uwea pa,
Na kaa Palala.
Na mea Piula.
Na ipuhao.
Makau me Aho Lawaia
Na Iliwai
Na Kaula,
Na hulu pena,
Na pulumi, Na pena, me ka aila,
Na kopa,
Na aila mahu
Na pakeke
Na pukeku hao,
Na kapu hao,
Na pau@a,
Na kukaepele,
Na uwiki, a me
Na ipukukui.
Mikini Humuhumu Kaulana
Wilcox, Gibbs Hookahi Lopi
ka Remington, Elua Lope.
a me na ukana he nui loa. o keia ano me keia ano.
Kakaela me Kuku
@@@