Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 25, 22 June 1895 — KA AHAOLELO. [ARTICLE]

KA AHAOLELO.

KA AKA SESAT£. La Bani 3. luoe 17, IS9d. AkaiK«« ke Sen«te m% k« hon» 10 kakahiak». Pole ke oua. Kahesift na iooa ona a he ete& i hiki oie mai, oin «» H. P. B*ldwin i me Cecii Brown. Helaheia U km moolelo o ka ia i bak & «peooin. Hora 10:30, hiki mai ke S«oatoa Brown eue k& hoike n ke kotuite o Qa ruld, helab#la m»i !a i ka hoike a waiho iuai ia i na niia i hoomakaokau e i« e ke Aupooi, uae kekahi maa hoopononono a ke komite. Noi o Senatota Brown e hapei ia ka ooonoo ana ina rofa. Aponoia. Ma keia wa, ua kouio mai ia o Mekia waiho mai ia i ka elele paiapala a'ka PereBidena. Heluheiu ia aa ruia a haia hookahi hera, pau. Noi o Senatoa Waterhouse, e np >- no ina rula. Holo. KukaU mai o Peresidena Wiider, a ia ma ka auina ia, e w«l--ho mai ai oia i na komite mau. Lleluhelu ia ka elele a ka Peresidena a waiho i« e lilo i mooleio no na hana. Hoomaha ke Senate a ka hora 2 aaina ia. Akoakoa hou ke Sennte i ka hora 2 auina la. Kukala mai o Peresidena Wilder i na Komite Kumau o ke Senste penei: Kooaite o na aiua e—H. P, Btldwiu, Cecii Browo a me J. Kauhane. Komite o ka Oihana Hookolokoio —-Cecii Brown, F. S. Lyman a me W. Y. Horaer. Komite Waiwai—Henry Waterhouse, H. W. Sehmidt, G. N. Wilcox. Komite o ha Aina Aupuni a me na Hana Hou—F. S. Lyman, H. P. BalUwīn, J. A. McCandless. Komite o na Oihana Kalepa, Mahiai a me Hanalima—fi. P. Baidwin* H. W. Schmidt, W. Y. II(»r--ner. Komite Hoonaauao a me Malama Ola —G. N. Wilcox, H. Waterhou.se a me J. Kauhane. Komite o ka Oihaoa Koa-rJ. A. McCandless, W. H. Rice, J. N. Wiight.

Komite Hooialo Bila Kanawai, Hooponopono a me Pai Palapala— W. H. Riee, J. A. McCandless r A. ll«ckiag. Komite o na Biike Helu—H. W. SohmiUt, Ch«B Notley, A. Hocking. Komite o na Ru!a a me na RuU Hui—Cecil Brown, W. H, Rice, H. P. Baldwin. Komlte o na Palapala Hiiikau— W. Y. Horner, H. Waterhouse, F. Northrup. Noi o Senatoa Brown, o na rulu i apono ia iho nei i keia la, e waiho iaakui'ke Komite Pai Palapaia, e hana lakou ma ka mea i manao ia he kupooo. Ae ia. Hupai ia ka hana o ka la, ōia ka Bila Aina. Noi o Senatoa Brown, o kapae ia na rula a e heluhelu mua ia ma ke poo. Ae ia. Heluhelu ia ma ke poo a ma ke noi a Senatoa Brown, ua haawi ia i ke komito wae elima lala na lakou e noanoo. Koho ka Perosidena ia F. S. Lyman, H. P. Bildwin, Oeeil Browo, F. Northrup, J.A. McCandless. Hoolaha mai o Senatoa Mc('andless e lawe mai ana Oia he bila e pili ana 1 na kaa. Hoopanee ke Senate a ka hora 1:30 auina la apopo. , Hale Lunamakaainana. La Hana 3, June 17, 1895. Halawai ka Hale i ka hora 10 fcakahiaka. Pule ke kahunapule mau. Kaheaia na inoa ona h«a. Helaheluia ka mooleio a aponoia. Kaaoha ka Luna Hoomalu i ke Ko»ite o na Palapala Hookohu e nana i ka palapala hookohu o E. C. Winstoo. Oiai ka wa e nana ia ana ka hookohu o ka Lunamakaaioana Wintoo, u i hiawaa mti la ni hoike a ke Komhina Paahana a me ka Buro Aoaaioa a me ua Rala o ka Hate.

KakalA m&i ka Luna Hoomala Naone i na Kouiite Kuohau o lta Hale • iike ine keia malalo iho: Komite ok« na Aina e—A. G. M. Robertsoti, W. Mcßryde, J. C. Claoey. . Komile okn Oihan i Hookolokolo —A. G. M. Robertson, S. K. Kaeo, G. P. Kamaaoha. 1 Koaile Waiwai-W. Mcßryde, Q. P. Kamaaoha, E. C. Boud. Konile o na Aioa Aupooi a me Haoa Hou—R. Rycroft, E. M. Hanooa, A. O. M. Robertson. Komite o fia Oihana Kaiepa, Mihiai i im Hana{iina—J. C. Cloney, JL. K. Haloaiani, R. Ry. eīoll. Kooule Hoonaa«ao—-E* a Bond, A. Pali, E. £. Rlehafda.

Bomite y»hma OU—R. Rycroft, J. IbvU, E. C. Wiustoo. Knmite Ko*—A. M. G. Uobertsoo. W. Mcßryde, J. Pjvīs» Komile Hooiaio Bila Kaoawai a nie lloi ponopoao— E. E. Richants, E. C. 800d v S. K. | K.e>m»te o na Buke Heiu—W. Mcßryde t W. P. A. Paii. K.»mīte o na Rula—G. P. Kamati» h.i, W. Mcßryde, E. M. lUnun.i. Komite Pai Pahpal*—J. C. tlu* oey> R. Rycrofr, E. M. tiaoana. Kooiite ona Palapela Huikau— E. E. Richard£, L. K. Haioalan», W. P. Haia. Hoike mai ke Komite o oa PdUpala Hookohu, u-t poiolei a kupono ka hookoha o E. C. Winston. Apeooia. "• Kauoha in ke Komite e kii i ka Luoakanawai Kiekie a ua hele mai oia ;A hoohiki ia Winston. Noi mai o Robertson, ka Luna* hoomalu oke Komite Wae no na rola, e noonoo pakahi ia ua nila, no [ka mea ua hoololi ia ma kekahi j maii wahi o na rula a ka Aha H«-»o--ko i hoouakaukau ai. Ae ia. Noi o Kamauoha e lioopanee ka noomoo ana i na rula, i l<taa ai he manawa i na hoa e heluhelu a e kaana ai no l*kou iho. Makemake no o Hanuna e hoomaka koke no ka haie i ka noonoo ana,, no ka mea aole e hikl ke nee na hana imua me na rulaole. Mainuii o ka nui o na kamailio ana, ua ku mai o Robertson malalo 0 n:i rula a olelo mai, aole e hiki ia kakou ke hoopaapaa ina keia mea, aia wale no a noi ia mai e hapai hou 1 ka nooiioo ana no ke noi i hooholo ia uku nei e noonoo pakahi i na rul«. Holhoi hou o Kamauolia i kana noi e hoopanee i ka noon«*o ana i na ru(tii.

Noi o Mcßryde, o nn iuld i hoololi ole ia e ke Komite, e hooholo aku iio me ka nioau ole ia. Holo.

lilelahelu a noonoo pakahi ia tia raln, a ma kahi o ka "lunahoomalu o ka Hale no ka manawa," ua knpae la na huaolelo <4 no ka miiiiuwa," a e hookomo ia malaila "hope lunuhoomaiu o ka Haie." A ma kahi o ka «m:)lama hale," ua kapie i t kela a ua hoohui ia "ka makai o ka hale, ka elele a me ka malama linie," malalo o ka luna hookahi. Ma kahi o ka aku o na luna o ka Halo, ua wehewehe mai ki\ lunahoomalu o ke Komite Imi RuM, ua hoomohonoho lakou i na uku o na luna e like me keia malalo iho a koe ko ka maheieoielo: $7 0 kfi 1h: makai o ka hale, $3.50; kahunapule, $3, oiai hol ma ka rula, he $100 ka uku o ke kau o ke Kahunapule. Noi o Mcßryde e hooholo no i ko ke kahunapule i $100 o ke kau, e like me ka rula. Hooholoia. Ma ka rula 13, he wahi hoololi iki, a o na rula 14 a me 15, ua kiola loa iia. Ma ka heluna o na komite mau, ua lioohuihui ia kekahi mau komite a ua emi mai ka 13 a i ka 10 wale no k:a nui, oia ma hoi ka hoohuihui ana i ke Komite Paiplapala ilokoo ke Komite HooiaioUila Kanawai a me. Hoc>ponopono, a ua hoohuiia ke Komite Hoonaauao a me Malama Ola i hookahi laua, a o ke Koraite ao na Palapala Huikau, ua hoopaa loa ia. Hora 12:06, hoomaha ka Hale a noho hou i ka hora 1:30 auina la. . llora 1:30 auina la, ua noho hou ka Hale, a ua noonoo hou ia ke koena o na rula a hiki i ka pau pono ana. Hoopanee a noho hou i ka hora 10 kakahiaka apopo. Ka Aha Sexate. La Haoa 4, luue 18, 1895. Aleoakoa ke Seoate i ka horu 1:30 auinii la. Peredidena Wilder ma k* aolio. Pule ke Kahunapule. Kahea ia na inoa o na Senatoa a o Baldwin wale no koō aole i hiki mai. Heluheiu ia ka moolelo o ka la i hala a apono ia. Hoike mai o Senatoa Rice, ua pau 1 ke paiia na KooiUe Kumau. Holahelu eaai o Senatoa Brown he elelo hoeholo, e koho ka Aha Senate i ua hoa elima o.ka Ahaku ka o ke Aupuoi i ka la apopo, lune 19. Hooholoia. Hmpai ia ka noonoo oo ka pulumi hale Senate: Pane ke Kuhina Hatch, na ka pulumi hale o ke Keed:i e lawelawe ia hana. Kamailio mal Ue Senatoa Wright ua hoole ka pulumi hale miu aoie e hana ke ole © okn hou ia aku. Paue ke Kuhina Haiclb, aia ua puluaii hale U mablo ona, ii ina oia e hoele i ka haua alai- j la e ioia ana he men hou. Mm ke noi, ua kapae ia na hana a ka Maheleolelo a me Unuhiolelo, koe naa kekahi maa mei kaikawa e ulu oiai aiia. Hooiuaha ke Senate ma keia wa oo ke kali i ka BUele * ka Peresdeoa. Koiooo ana o Mekli PoUtr me ki el'ele mai ka Peresi<2etta mai, oia e

pili aoA i ca hookoh i i hao» w, eaai; it& Laamkaoawui KieKie a hiki ! ialo i na poo o na bara ne k>t hm po im rne o& Laii* Aupuni Kiekie i ko n» «inj« e a ra»« m\ K-trctkei* f oml dm« la!» nke Koiuokanawai, he me» poiv* e loiu» 11» h*)olji»> jtdA * U Ahi S«Q4le. Noi o ?v?n»UM W*terhoosj e l»t«> k& noonoo aoa e hooiaio aku i ni hookohu o na lo*i* aupuni i han* no «e Senite un Poah* iloko o ha hal«v»i mnla. Ma ke noi, a» houpjinee ke Seoa* te a ka hon 10 kakahiaka apopo. Hale Lixamakaaisasa. La tJ.*nst 4, lune 18 r lSd5Ililaw.ii ka Hile m% ktt hora 10 k&kahi&ka. Looa Hoooialu Naone Ima ka noho. Pule ke Kahunapule. | Kaheaia na inoa o na hoa, heiuhelu | ia ka mooleio a aponoi* rae na hoo- | ponopono o na Komite Komau i kukaU ia i nehioei. M& ke noi a Hanun*, u\ hooholo ia e koho ka ilaie i Hope Luna Hoomaiu. Waihoiu mai na inoA o Kamauoha ame Riehards i mau moho. Ama ke koho ana, ua puka ka inoa mua i Hope Luna Hoomalu, he 5) i ka o. Noi o Kamauoha e hapai ka Hale I ka ooonoo ana i ka Bil i Aina. Hooholoia. Noi o Kaiuauoha e kapae ia na ruia a o heluhelu ma ke poo o ka bila a waiho aku i ke Komile Wae o eiima lai;t. Noi,m*i ka Loio Kuhina e waiho ia ka noonoa im-ia o ke Komile o ka Ilaie. Hoihoi o Kamuuolia i kana uoi a hoohoioia ke noi hope.

KukaU mai ka Luna Homoalu Naone, mnmuli o ka hoohuiliui in ana o na Kouiite Kumau, Hooiihhu» ao a me MalaoiaolaV na ruta i hookahi, a me na Komite Hooiaio Bila Kanawai a me Hooponopono me Komit« Pt»i Prtlapala, nolaila ua koho oia ia E. C. Bond, A. Pali a me E. E. Rich«ril3 i mau lala no ke Komite Hoonaauao a me Malama Ola; a ia E. E. Richards, E. C. Bond a me 8. K. Kaeo i mau lala no ke Komite Hooiaio BilaKanawai, Hooponopono a me Pal Palapala. Komlte ka Hale i kanoonoo ana i ka Biln Aina. Noho o Kamauoha i lunahoouialu. Noonoo pakuhi ia na pauku a hiki i ka hora 12 awakea, ua hoomaha ka Hale a noho hou i ka 1:30 auina la. Hora 1:30 auina !a, noho hou ke Komite o ka Halo e noonoo i ke koena aku o ka btla. I ka hiki ana i ka hora 3:05 ahiahi, ua noi o Naone e hoopau i ke Kamite a e hoike aku aole i pau a e noho hou i kekahi wa e aku. Hoopau ia ke komite a hoike mai ua noonoo ia na pauku 1, 2, 3, 4, o, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 20, 21, 22, 23, 24, 2ō, 26, 27 me na hoololi a fcoe ka hooholo loa ia aua. O ka pauku 7, ua waihoia i ke Komite Wae, a o na pauku IS, 20, 31, ua waihoia i kekahi komile. Noi o Robertson e hoololi ia ka hoike a ke Komite o ka Hale ma ka haawi ana aku i na pauku i hooholoia i ke Kouaite na Aina Aupuni. Hooholoia. Olelo mai ka Loio Kuhina ua makaukau na Bila Kanawai 2, 3 a me 4, epih aoa i na mea dala no ka noonoo ana, a ua noi mai e iawe ia ae mui ke pakaukau ae a haawi i ke Komite Waiwai. Noi mai o Robertson e kapae i na rula, i hoolaha mai ai oia i ka bila e kukulu ai i ka Hui Alahao Uwila o Honolulu. Ae la. Waiho mai o Robertson he mau ninau i ke Kuhina o ko na Aina e— Akahi, Ua hoomana aku anei ke Aupuni i ka hoosomo ana mai i na Pake paahana malalo o ka Mokuna 80 ona kanawai o 1892? Alua, Ina pela, ehia ka nui? Ekolu, ehia ka nui o na Pake iloko o ka aloa i komo mai malalo o ka palapala ae oo eono malama e noho ai? Ma ka hora 3:40 ahiahi, ua hoopanee ka Hale a ka hora 10 kakahiaka apopo.

Ka Aha Sexate. La Hana 5, lune 19, 1895. | Hoomaka na hana o ke Senate e like me ka mau. Heluhelu mai ke Khkaaolelo i ka | Hoike a ke Komisin* Paahana a ma ke poo manao 3 paaku 3 o ke Kanawai Komisioa Paahana, oa hoole ke Komiaina aole e loaa ka l«hui, raakahiki, ke kama a dqq ka heluna o ka poe e paahana oel f aia wate oo a ! heiu hou ia na kanaka, a 1 ole ia, 0 ka lawe mai no I ka helu kanaka o ka 1891, ka papa helu ka naka a ke Komiaina e hoole nei aoie he waiwai iki no ka mea i makemake ia Nolaila as koi ke Komisioa ( e heio koke iu na kanaka i keia nia*, kahiki me ke kali o)e a kela makahiki ae, ka manawa mau. Haawiia 1 ke Koruite Hoonaauao a me Malama OU. Hoomah* Senaie a mah«pe noho lakoo ma ka' halawai maiu iwki

wae asa 1 na hoa elinm no la Aha Koka oke Auj«ini i haawi i.i ka mana wa ke Senate e koho. Ii« ha~ honi ka noonoo aiw o na Seo lak»'U w»!e no, » ua kapaeia ke koho ana a mahope aku.

2 ka akoakoa akea hou au.« o ot Sen:ttoa mai ka noho ana m&lu mai, oa kapueia na rula tna ke m,i a Sonatoa Waterhouse, a ua heioheio uiai oia he olelo hooholo mai ka Hoi Reputnlika Ha«r*ii mai, e apooo ioa aoa i ka wae ana o fca Peresideoa ia Hon. W. R. CVstle i Kohioa Ha«*aii ma Wasioetotk«. Waiho ia a noonoo pu me ka haoa 0 ka la i k» Porth,4, oia ka hoolaio I oa hookohu o na iuna aopooi koloko a me kuwaho, Hoopanee ke Senate a noho hou I ka hor* 10 kakahiaka apope. Hale Linamakaainana. La Haoa 5, lune 19, 1895. Hoomaka na haua o ka Hale e like me ka oiau. No ka hiki ole mai o ke Kahunapule, aiaila na Rev. A. Pali i pule. Heluhelu mai o Kamauoh* he paiapal-i hoopii mai Kon;« Hema mal e noi ana, e hookaawale ia 1 haawina no ka halekula hou ma ia apana. Haawiia ike Koinite Hoonaauao. Hoike hoapono naai o Mcßryde, lunahoomalu oke Komite Waiwai, ;no ka bila e hooponopono ai i ke eiala. Waiho ia hiioouoo pu me ka hila. Heluhelu mua mal o Robertson 1 na bila ekolu—e kukulu «i i ka Hui Alahao Uila o Honolulu; e haawi al 1 ka mana kaokoa no ke kukulu ana i Hui Kukui Uila ma Hilo; a e hoo(>onopno ai i ke kuai ana o na waii wai a ka pieplele kaahele. Walhoia ; malalo o na rulti. | Pane ke Kuhina Hatch oko oa aina e i nn ninau ekolu a Robertson inimu ai hh ka la ī nehinei, oia ka ninau niua no na paMhana Paleo i hookomo ia tnai malalo o k;i Mokuna 80 o na Kanawai 0 1592; (2) no ka heluna, he 287, oia he 35 i hiki mai I Maraki o 1592, no ke koena aku he 125 mau pnlapala ae i hoihoiia inni, a o ke koena aku o na palnpnla i hoopuku i.i aole paha e hiki aua ho ko kue o na mana aupuni ma HonokHona—qihlalo o ke kiinawai a na Aha Hooko a me Kuka i hooholo ai i Marakf, 1595, he l.'Ho mau palapala ae i hoopuka i>i, nae he mea l komo mni; (3) no ka nui o n» Pake i komo iutii miilalo o na palapala ae eono malama e noho ai ma Hawaii nei } ke hui ia me 115 ma kahi hoomalu 1 keU wn, alaila 13G3 pau loa.

Waiho uiai o Hanuna he olelo hooholo, e hoakaka ana i ka uku o na luna o ka Hale penei: Mahele* olelo, $10 o ka la; Kakauolelo, $10; Makai o ka Httle, $r>.

Mahope o k i houpaapaa ana, ua hooholola i $10 no ka Maheleolelo; Kakauolelo, $S; no ka Makai oka Hale, $4. Noi o Itobertron e koho iā ona Komite Hui o ka Hale a me ko Se« nate no ko pai ana ina rula. Aeia. Ma ke noi, ua koraito ka hale 1 ka noonoo ana i ke koena aku o ke KMiawai Aina. Kamauoha ma k» noho. Hoouiaka ke Kooaite o ka Hale mai ka pauku 34 aku. Ninau o Hiehanl no ka uku $2., a mahope o na hoopaapaa ana, ua hooholo ia e paa no ka uku $2, aka e hoihoi ia nae ka uku ke lilo ole ka aiua i ka tuea noi. Hoomaha ke Komlte o ka Hale a noho hou i ka hora 1:30. Heluhelu ia ka pauku 35, a hoo* Jsomo mai o Hanuna he hoololi ma kahi o ka poe noi i hoopomalkai ia, "a i lawe bol i ka hoohikl e kakoo i ke Kumukaoawai oka llepahalika o Hawaii." Nui ka hoopaapaa ma kela hor)Ioli, e mahalo ana o Naone a me Hanuna a kuu ioa o Kaeo, Robest<»oo a me ka Lolo Kuhina. Ma ka nloau ia ana, ua hdule ka hoolali. Alaila, ua nee aku ke Komite ma ana pauku aku i koe, a hooholola kekahi me na hoololi. Hora 3:40, hoopau ia ke koiiile a apono ia ka hoike. Hoopanee a noho hou i ka bora 10 kakahiaka apopo. Ua haia aeoei o Mr. Arthur Brown I Molokai, mahope o ka pau aoa o oa hihia a ke Aupuni ma ke kau kiure kaapuni o Maui i malama ia ma Wailuku, a e hoomaha ana ma Molokai no kekahi mau 1«, a mamua o ka pau ana o ka matama o lune e hoohiki ai oia i Honolulu nei. A ina ua hanau ia oia no ka pomaikal a hookele ole ia e ka poe menehuoe kuewa e hoekepue mai nei, alalla, e lilo aaa oia i Ilamuku oo ke Aupuni ma ka la 1 o Ioial» soa ke ano hookiekie ia ae aaai kē* kahi kulaoa a I kekahl, ka ntla boi a ka "Weii Hemolele" Hikikoki i huohoio ai e kakia a paa. A ina aole, aiaila e ooho hou o ka «•Weli Hemoieie" ma ke kiai aaakaha, m* kena kuiana mana.