Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 26, 29 June 1895 — Page 1

Page PDF (1.61 MB)

This text was transcribed by:  Inger Hojfeldt
This work is dedicated to:  Daughters of Hawaii

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XXXIV. HELU 26 HONOLULU, POAONO, IUNE 29, 1895. NA HELU A PAU, 2552

 

Hoolaha Loio.

 

H.R. HITCHCOCK,

Notari no ka Lehulehu.

Apana Hookolokolo Kaapuni Elua,

Kaluaaha, Molokai.

2514-tf

 

W.R. KAKELA,

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

2370   

 

ANTONE ROSA,

(AKONI.)

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

LUNA HOOIAIO PALAPALA.

Keena Hana ma Alanui Kaahumanu.

2370-

 

ALLEN & ROBINSON,

NA MEA KUAI PAPA O NA ANO A PAU

E loaa no ma ka UWAPO O PAKAKA, Honolulu, make kumukuai makepono loa, no ka pomaikai o ka lehulehu e makemake ana e kukulu hale. E kipa mai a e ike kumaka.

2396-q

 

WILDER & CO., (WAILA MA.)

Mea Kuai Papa a me na Lako kukulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hale.

Kihi o Alanui Moiwahine me Papu.

396-q

 

JAMES M. MONSARRAT,

(MAUNAKEA.)

Loio a he Kokua ma ke Kanawai

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

E hana ia no na Palapala kuai, Palapala Hoolimalima, a me na Palapala Pili Kanawai e ae ma ka olelo Hawaii. Dala no ka hoaie ma ka moraki ma na Waiwai Paa.

Keena Hana: Hale Pohaku hou ma ka aoao ma Waikiki o ka Halewai, alanui Kalepa. 2370

 

OLELO HOOLAHA.

O na poe lawelawe hana ole a pau me ka Hui Hanai Hipa o Humuula, ke papa loa ia aku nei lakou aole e hele maluna o na alanui a ala liilii o na aina e noho mana ia nei e ua Hui la ke loa a ole ka ae ia mamua.

O na ilio e loaa aku ana maluna o ka aina, e pepehiia  no; aole loa e ae ia ka ho'a pua ana ma alanui.

HUMUULA SHEEP STATION COMPANY,

Kalaieha, Apr. 20, 1895. 2544-1y

 

PAPA! PAPA

AIA MA KAHI O

Lewers & Cooke

(LUI MA)

 

Ma ke kahua hema o Alanui Papu

me Moi.

 

E LOAA NO NA

PAPA NOUAIK@

O kela a me keia ano.

 

Na Pani Puka, na Puka Anianai,

na Olepelepe, na Pou, na O'a

na Papa Hele, na Papu Ku,

me na Papa Moe he nui loa

 

@NV PILI HALE O NA ANO A PAU

A me na

WAI HOOHINUHINU NANI

O na ano a pau loa.

 

Na Baiaki o na Ano he Nui Wa

Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e @ili ana ma ka laua oihana no ka

Uku Haahaa Loa,

E like me ka mea e holo ana mawaena o L@ a me ka Mea Kuai.

Hele Mai e Wae no Oukou iho.

2396-q

 

HE MOOLELO

-NO-

Frank Reade Opio

 

Ka Mea Nana i Hana ka Moku Lele ma ka Lewa-lani-Ka Mea Nana i Kaapuni na Wahi a pau o ka Lewa-A mai ke Kukulu Akau a ka Hema-A mai ka Hikina a ke Komohana-Ka Mea Kupaianaha o ke Keneturia Umikumamaiwa-Ka Naauao Kelakela o ke Kanaka-Ka Haawina Makamae a ke Akua i Haawi mai ai.

 

KA "POAI LEWA."

 

MOKONA II.

            "Pela io no paha, aka he mea io no nae kela a ko'u naau i lealea nui loa ai, o ko'u lilo i mea lawelawe no ka pono o ko'u haku lani, oiai ua haawi mai oia ia'u me ke kino ikaika a maikai, a me ka waiwai nui ma keia ao i mea e hiki ai ke kokua aku i kekahi o kana poe kauwa nele ma keia ao, a o ka oi loa nae o ka'u mea e hauoli nui loa nei, oia no kona haawi ana mai i kahi ike uuku i kana kauwa nei-no ka hiki ana ke hana a hololea kekahi mea ano nui e like me ka Poai Lewa nei."

            "Ae, he oiaio e kuu hoalauna maikai, aia io no iloko o kou umauma he puuwai oi kelakela o ka nani, a no ia mea, ke haaheo nui loa nei au i ka loaa ana lu'u o kekahi hoaloha maikai loa a ke Akua i haawi mai ai, oia hoi oe," wahi a ke kauka.

            Ia laua hoi e kamailio ana ma ka oneki o ka Poai Lewa, ua kani mai la ka bele aina kakahiaka.

            Iho mua aku la ka opio e kii aku i kana mau malihini e hele mai e ai, me ka haawi mua ana aku i ke kauoha ia Keoni a me Pomp e hanai koke aku i ka luina ma ka laua papaaina. Hoolauna aku la ka opio ia Kauka Vanadeka me na malihini, a i ko laua lohe ana hoi i ko laua mau inoa, he mea e ko laua hauoli, oiai o kela lede opio ui, eia no ka wahine o Alexander Barton, ka mea hoi i powa malu ia, a o ke keonimana aoo hoi, oia no ka makuakane o ua wahine la.

            Ia lakou e hoonuu ana i ka ono o na mea ai, ua hoikeike mai la na malihini i ke ano o ka laua huakai hele huli no ka mea nana i powa ke ola o kana kane, a mahope o ka huli ana ma kela wahi keia wahi, he nele wale no ka mea i loaa mai, a nolaila ua kau mai la laua maluna o kekahi mokuahi no ka hoi ana i ka aina hanau, oia hoi o Amerika, aka i ka hala ana he ewalu mau la mai Parisa mai, ua loaa iho la ka moku me kekahi ino nui, a iloko o umi hora mai ka hoomaka ana o ka ino, ua poino iho la ka moku, a mamuli o kekahi mau apanapana papa i hou luulu ia e keia luina, ke kolu o lakou, ua loaa ia lakou he wahi hookanaaho a hiki wale i ko lakou loaa ana aku i ka Poai Lewa, a wahi a ua lede ui la i pane aku ai:

            "E Mr. Reade, he mea hiki ole ia'u ke ola me ka oluolu ma keia ao, a e make hoi kela kanaka opio me ka hewa ole, nolaila ua paa kuu manao, ina e li io ia ana o James Barton no ka hewa a kekahi mea e loa i hana ai, alaila owau pu kekahi ma ia haawina.

            "E kuu lede maikai, e hoolana i kou manao, oiai eia au ma ka huakai no ka palekaua o kau kane opio, oiai, oia ka'u huakai. E hele ana au e kii i ka buke moolelo a ke kanaka nana i powa ke ola o kau kane, a iloko hoi o na la pokole mai keia la aku, e loaa ana ia'u ka mea nana e huikala ae ia James Barton mai uahoa ae o ke kanawai," wahi a ka opio.

            I loa no a pau ae ka Frank kamailio ana, ua ku koke ae la ka ui nohea, a me ka maopopo ole i kahi mea heaha la kana e hana mai ana, ua lele mai la oia, a me kona mau inoa e apo ana ma ka a-i o ka opio, ua honi hoomau mai la oia ma na helehelena palupalu o ka opio, me ke kahe makawalu ana o na waimaka o ka hauoli mai kona mau maka nunui mohaha mai.

            Me ka leo hauoli, ua puana ae la oia:

            "Heaha la ka'u e uku ai no kou lokomaikai e ka hoola o ka mea i poino? He oiaio, he nui ka waiwai o ko'u makuakane, aka ua like nae ia me ne opala la i kou mau maka, no ka mea, ua lohe mua no au i kou inoa, a ua lohe no hoi au, o oe kekahi o na kanaka waiwai loa o Amerika, nolaila, heaha la auanei ka'u uku?"

            "Aole au i manao iki e uku ia mai au no keia hana. Oiai, ua haawi mai ke Akua i keia hana na'u e lawelawe, a no ia mea e kuu lede nohea, mai hoouluhua hou oe i kou naau no ia mea, oiai hoi, o ka manao i loaa ia oe, oia no ka manao i loaa ia'u a me ko'u hoaloha nei," kuhi ae la oia ia Kauka Vanadeka, "o keia kekahi o na hoaloha oiaio o James Barton, a akahi no hoi a hiki pono iaia ke ai pono i ka ai, no ka mea, eia ola ma ka huakai e ola ai o James Barton."

            Lulu lima hou iho la ke keonimana aoo me na kamaaina, a oia no hoi kekahi i pahola mai i kana mau hoomaikai i ka opio a me ke kauka.

            Mahope iho o ka pau ana o ka lakou paina ana, ua pii like aku la lakou maluna o ka oneki no ka nana ana i na hiohiona kupaianaha a ka maka ke ike iho mai ka lewa-alani mai.

            I ko lakou nana ana, ua nui na kamailio i walea la e lakou no kela a me keia mea, a ua maopopo iho la ia Frank, he lede oiaio keia, a he wahine naauao nui hoi.

            Lawe aku la oia i na malihini e hoomakaikai ma na wahi a pau o Poai Lewa, na enegini, na lako mea kaua a me na ipu uwila.

            He mea e ko laua mahalo i ka oi kelakela o ka naauao i loaa i keia opio.

            Aole i pau.

 

KA AHAOLELO.

 

KA AHA SENATE.

La Hana 6. Iune 20, 1895.

            Akoakoa ke Senate ma ka hora 10 kakahiaka e like me ka mea.

            Ma ka olelo hooholo, ua hooholeia ka uku o na luna o ke Senate, oia he $10 no ke Kakauolelo, a he $4, no ka Makai oka la.

            Heluhelu mai ke Kakauolelo he olelo hooholo na ka hale e noi ana e halawai na Komite Hui o na Rula e ka Ahaolelo. Aeia.

            Hoolaha mai o Senatoa Baldwin e lawe mai ana oia he bila e kukulu ai i Hui hoomalamalama ia Hilo me ka uila.

            Heluhelu mai o Senatoa Schmidt he olelo hooholo e koho la i komite ekolu lala no ka noonoo ana i ke kumu e emi nei na hana kalepa. Waihoia e noonoo. Hoopanee ia ke koho ana i ke komite mahope.

            Ma ke noi, ua ae ia aku o Senatoa McCandless e heluhelu mua mai i kana bila e pili ana i na kaa a haawiia i ke Komite Pai.

            Hapai ia ka hana o ka la, oia ka noonoo ana i na hookohu a ka Peresidena i waiho mai ai no ko ke Senate apono aku.

            Komo ke Senate iloko o ka hala wai malu a kipaku ia na poe kakau nupepa. Ua lohe wale ia, ua hoapono ke Senate i na hookohu a pau a ka Peresidena i waiho mai ai, koe ko W.R. Castle a me F.P. Hastings, a ua waihoia ka noonoo ana o keia mau hookohu ma ka lima o ke komite wae, Baldwin, Cecil Brown, Waterhouse.

            Mahope o ka pau ana o ka noho ana iloko o ka halawai malu, ua hoopanee ke Senate a ka hora 10 kakahiaka apopo.

 

HALE LUNAMAKAAINANA.

La Hana 6. Iune 20, 1895.

            Noho ka halawai a hoomaka elike me ka mau.

            Heluhelu mai o Rycroft i ka hoike a ke Komite o na Aina Aupuni i waiho ia aku ai e noonoo kekahi mau pauku o ke Kanawai Aina. Waiho ia a noonoo pu me ka bila.

            Heluhelu mai o Richards o ke Komite Wae i waiho ia aku ai e noonoo i ka wae ana i mau inoa elima no ka Ahakuka a ke Aupuni, ma ka waiho ana mai i na inoa o Mark. P. Robinson, John Ena, D.L. Naone, Geo. W. Smith, A.G.M. Robertson. Waiho ia i hana no ka Poalima.

            Ma ke noi, ua ae ia aku o Robertson e heluhelu mua mai i ka bila e hooponopono ai i ke kuai ana o na waiwai e ka poe piepiele kaahele.

            Waiho mai o Hanuna he mau ninau i ke Kuhina Kalaiaina penei: (1) He mau aina anei kekahi i makaukau no ka hookuleana ana mahope iho o ka hooholo ia ana o ke Kanawai Aina? (2) Ina he mau aina kekahi, alaila, aia mahea e waiho nei?

            Hoolaha mai o Robertson e lawe mai ana oia he bila e hoohaiki ai i ka lawe ana mai i na pake.

            Ma ke noi, ua komite ka Hale no ka noonoo ana aku i ke koena o ke Kanawai Aina. Kahea ia o Kamauoha ma ka noho.

            Noonoo ia kekahi mau pauku a hooholo ia e ke komite.

            Hoomaha ke komite a ka hora 1:30.

            Hoa 1:30, noho hou ke komite.

            Hoomaka ia ka noonoo o na pauka aku i koe a hiki i ka pauku 63, hoopau ia ke komite o ka Hale.

            Heluhelu mai ka Lunahoomalu Naone i ka elele palapala mai ke Senate mai e pili ana i ke Komite Hui o na Rula.

            Hoopanee a noho hou i ka hora 10 kakahiaka apopo.

 

KA AHA SENATE.

La Hana 7, Iune 21, 1895.

            Akoakoa ko Senate i ka hora 10 kakahiaka, Peresidena Wilder ma ka noho.

            Na Senatoa Brown, he palapala hoopii na ka poe kimanu e hoololi ae i ke kanawai kimanu a me ka manawa e kapu ai. Waiho ia a lawe ia mai ona bila.

            Ma ke noi, ua heluhelu mai o Senatoa Baldwin no ka wa mua i kana bila e kukulu ai i hui uila ma Hilo. Haawiia i ke Komite Pai.

            Hoolaha mai o Senatoa Brown e lawe mai ana oia he bila e keakea ai i ka luku wale ia ana o na mauu.

            Na Senatoa Brown, he olelo hooholo, e hoopaa ia ka manawa halawai o ke Senate i ka hora 10 kakahiaka. Hoeholoia.

            Hoopanee ke Senate a noho hou i ka hora 10 kakahiaka apopo.

 

HALE LUNAMAKAAINANA.

La Hana 7, Iune 21, 1895.

            Halawai ka Hale e like me ka mau.

            Pane ka Loio Kuhina no ke Kuhina Kalaiaina, o ka haina o ka ninau a Hanuna e hoike ia aku ana i ka wa e pau ai ka imi ana.

            Na Davis, he hoopii na ka Ahahui Euanelio Hawaii e noi ana, e kau ia ona kanawai wikani no ka hookamakama. Haawi ia i ke Komite o na aina e.

            Na Davis no, na ka Ahahui Euanelio Hawaii e noi ana, e kau ia ona kanawai e malu ai ke kalepa waiona. Haawiia i ke Komite Malama Ola.

            Na Cluney, he hoopii na 65 inoa o Honolulu, e noi ana e hookaawale ia i $2,500 no ke alanui e wehe la'i mai ka uapo a Kamika a hiki i alanui Vineyard. Haawiia i ke Komite Waiwai.

            Na Richards, he hoopii no Hilo mai, e wehe ia ona alanui mawaena aku o Kaumana. Waihoia i ke Komite o na Hana Hou.

            Heluhelu mai o Rycroft, ka lunahoomalu o ke Komite o na Aina Aupuni i ka hoike no na pauku o ke Kanawai Aina i waiho ia aku ia lakou, he mau hoololi ka lakou ma kekahi mau pauku. Waihoia a noonoo pu me ka bila.

            Heluhelu mai o McBryde o ke Komite Waiwai i ka hoike no na bila ekolu a me eha, e apono ana i ka hooholo aku i ka bila ekolu, a ua waiho mai he elua bila kaawale no ka bila haawina pakui. Waiho ia a noonoo pu me na bila.

            Heluhelu mai o Kamauoha o ke Komite o na Rula he hoike e hoololi ai i kekahi mau rula. Waihoia ma ka papa.

            Na Kamauoha he olelo hoohole e hoomana ana i ke Kakauolelo e noi aku i ke Kuhina Kalaiaina e hoolako mai i na hoa me na buke kanawai no ke kau kuikawa a me kau mau, a o ka poe makemake e lawe loa i na buke, e uku lakou. Hooholoia.

            Heluhelu mua ia mai ka bila haawina i waiho ia mai e ke Komite Waiwai. Waiho ia malalo o na rula.

            Hapai ia ka noonoo no ka hana o ka la, oia ke koho ana i na inoa a ke Komite i waiho mai ai no ka Ahakuka, a ua hooholo ia o M.P. Robinson, John Ena, D.L. Naone, A.G.M. Robertson a me G.W. Smith.

            Kukala mai ka Lunahoomalu Naone, ua loaa mai ka pane a ke Kuhina Kalaiaina i na ninau a Hanuna, a oia keia, he aina maloko o na ahupuaa elua ma Hamakua, o na ahupuaa eha ma Kau, o elua ahupuaa ma Kona Akau, o elua ahupuaa ma Kona Hema, o hookahi ahupuaa ma Hana, o hookahi ahupuaa ma Hanalei. Ua makaukau keia mau aina a me umukumamahiku mau aina hookuleana i pau i ka okioki ia ma Kona Hema.

            Hoopanee ka hale a noho hou i ka hora 10 kakahiaka aopo.

 

KA AHA SENATE.

La Hana 8, Iune 22, 1895.

            Hoomaka na hana o ke Senate e like me ka mau.

            Heluhelu mai ke Kakauolelo he elele mai ka Hale Lunamakaainana mai, e hoike ana i ko lakou kohe ana i na lala elima o ka Ahakuka o ke Aupuni. Kauohaia e hoopaa ma ka moolelo.

            Hoike mai ka Peresidena i ke komite no ka olelo hooholo a Senatoa Schmidt no ka emi o na hana kalepa, oia o Schmidt, McCandless a me Wright.

            Noi e Senatoa Baldwin, e hoala ia mai ka olelo hooholo no ke koho ana a ke Senate i na hoa elima o ka Ahakuka o ke Aupuni mai ka papa ae a e lilo i hana no ka Poakahi. Aeia.

            Na Senatoa McCandless he olelo hooholo, e koho ia o na Hale elua i komite hui o elua lala pakahi, no ka huli ana i alanui kupono mai Nuuanu a hiki i Koolaupoko, ina paha ma ka eli ana a ano e ae paha. Hoololi mai o Waterhouse a ae ia e haawi ia i ke komite o ekolu lala.

            Kukala mai ka Peresidena a ka Poakahi oia e hoike mai ai i ke komite.

            Ma ke noi, ua hoopanee ke Senate a ka hora 10 kakahiaka Poakahi.

 

HALE LUNAMAKAAINANA.

La Hana 8, Iune 22, 1895.

            Hoomaka na hana o ka Hale e like me ka mau.

            Waiho mai o Kamauoha he olelo hooholo, e noi ana i ka Aha Senate e apono aku i ka hookohu o W.R. Kakela i Kuhina noho Hawaii ma Wasinetona. Waiho ia ma ka papa.

            Na Hala he olelo hooholo, e papa ana i ka hookomo hou ana mai i na bila kanawai mahope aku o keia la, koe ina na ke Aupuni. Hooholoia me ka hoololi aia mahope aku o elua hebedoma mai keia la aku.

            Ma ke noi, ua heluhelu mua mai o Robertson i ka bila hoohaiki pake. Waiho ia malalo o na rula.

            Heluhelu alua ia ka bila e hookaawale ana i $12,000 no na lilo Ahaolelo a hooholo ia. Kauohaia e kakau poepoe.

            Heluhelu mai ke Komite o na Rula he hoike e hoololi ana i kekahi mau rula.

            Komite ka Hale no ke Kanawai Aina e hoomaka ana mai kahi aku i koe. Hooholo ia kekahi mau pauku mahope o ka noonoo ana, a hoopau ia ke komite.

            Hoopanee ka Hale a noho hou i ka hora 10 kakahiaka Poakahi.

 

AHA SENATE.

La Hana 9, Iune 24, 1895

            Hoomaka na hana e like me ka mau.

            Heluhelu mai ke Kakauolelo i ka palapala hoopii a ka poe laikini kuai rama e koi ana no ko lakou poho i ka wa e noho ana ka aina malalo o ke kanawai koa no ke kaua kipi a na anee alii, i haawi mua ia i na Aha kuka a me Hooko a waiho ia mai na ka Ahaolelo. Waiho ia a lawe ia mai ona bila.

            Noi mai ke Komite Wae no ke Kanawai Aina a me ka noonoo ana no ka hookohu o W.R. Castle, e haawi hou aku i manawa. Aeia.

            Kukala mai ka Peresidena i ke Komite Wae no ke alanui eli o Nuuanu, oia o Waterhouse, Wright a me McCandless.

            Heluhelu mua mai o Brown i kana bila e pili ana i na manu a waiho ia malalo o na rula.

            Balota hoao na Senatoa i na hoa 5 o ka Ahakuka, a ua puka mai penei: C.Bolte 12, P.C Jones 11, W.C. Wilder 7, Cecil Brown 7, W.F. Allen 7, W.A. Kinney 6, J.U. Kawainui 4, H.P. Baldwin, E.D. Tenney a me J.P. Mendonca 3 pakahi, J.A. McCandless, H. Waterhouse a me J.A. Kennedey 2 pakahi, J. Emmeluth, Dr. Wood, H.W. Schmidt, W.D. Alexander, F.A. Hosmer a me Jas. Renton 1 pakahi.

            Waiho mai o Senatoa Waterhouse i na inoa o Bolte, Jones, Wilder, Allen a me Brown, o lakou na moho a ke Senate.

            Waiho mai o Senatoa Baldwin i ka inoa o J.A. Keenedy oia kekahi moho.

            Ma ka balota kuio ana, ua puka o C. Bolte, P.C. Jones, W.C. Wilder, Cecil Brown a me J.A. Kennedy i mau hoa no ka Ahakuka.

            Hoopanee ke Senate a noho hou i ka hora 10 kakahiaka apopo.

 

HALE LUNAMAKAAINANA.

La Hana 9, Iune 24, 1895.

            Hoomaka na hana e like me ka mau.

            Heluhelu mai o Rycroft he hoopii na ka Bihopa o Honolulu e noi ana e uku ia aku ka $450 i koe mailoko mai o ka haawina $1200 a ka Ahaolelo o ka 1892 i hooholo ai no ke Kula o Iolani.

            Heluhelu ekolu ia ka bila e hookaawale ana i $12,000 no na lilo o ka Ahaolelo a hooholo loa ia.

            Komite ka Hale no ka Bila Aina, S.K. Kaeo ma ka noho.

            Ma ka noonoo ana, ua waihoia kekahi mau pauku i ke komite.

            Noi o Kamauoha e hoemi i na kumukuai o ka aina ma Waimea, Hawaii i $2.50 o ka eka, aole hoi i $3.00. Hooholoia.

            Hora 12 awakea pau ka bila holookoa i ka noonoo ia ma ka heluhelu elua, koe na pauku i ka lima o na komite. Hoopau ia ke komite a apono ia ka hoike.

            Kukala mai ka Lunahoomalu, ua koho oia ia E.C. Winston e pani ma kahi o McBryde o ke Komite o na Rula i waiho mai.

            Hiki mai he elele palapala mai ke Senate mai, e hoike mai ana i ke kohoia ana o na hoa elima o ka Aha kuka o ke aupuni e ke Senate.

            Hoopanee a ka hora 10 kakahiaka apopo.

(E nana ma ka aoao Elua.)

 

            O keia wahi haole olulo i hookuewa ia ai mailoko aku o ka hale paahao o Kawa no ka lihi launa i na hana kipi o ka la 6 o Ianuari, nona ka inoa o P.M. Rooney, i noho ai i luna ohi dala no ka nupepa Holomua i hala i palahemo, aia oia i Kapalakiko kahi i opi ai na lehelehe e kuekaa ana i na hana pono ole o kona hopu ia ana, a e koi ana e hoopii i ka Repubalika o Hawaii i $50,000 poho. E ahu ana no, ua loaa aenei la hoi ka ke aluka i hoopii mua iho nei e mai alala mai la i ka ua a ka Waahila.

 

            Ua haule hou ka puali Kamehameha i ka Hoku ma ka mokomoko kinipopo o ka Poaono i hala ma ke kahua paani o Makiki, ma o ka loaa ana la ia Hoku he 21 mau ai-puni a ia Kamehameha he 11 wale no. Nolaila ua emi ko Kamehameha kulana kiekie i ka paani i keia makahiki a i ka helu 2 a i ole e emi aku ana paha i ka helu 3. He 5 mau paani ana a Kamehameha i pau iho la, a he 2 wale no eo ana, a he 3 haule ana; he 5 no hoi paani ana a Hoku i pau, a he 2 wale no eo ana a he 3 haule ana; he 4 wale no paani ana a Ikeoleia i pau, aka he 3 a lakou eo a 1 haule ana. Kulana o na puali i keia wa, penei no ia: Ikeoleia, he 750 pa-haneri; Hoku, he 500 pa-haneri; a o Kamehameha, he 500 pa-haneri.

 

            E heluhelu i keia malalo iho i lawe ia mailoko mai o ka palapala a Chas. M. Gutfield o Reedley, Fresno Co. Cal.

            "Me ka hauoli au e hoike aku nei ma ko'u inu ana no hookahi la i ka CHAMBERLAIN'S Laau Kunu, ua hoola i ke kunu koikoi i loaa ia'u. Ua nalulu ino loa ia ko'u poo a hiki ole ke moe i ka po. Ke hoikeike aku nei au i keia laau laapau ola. O ke anu i kokoke loa e komo iloko o ke poo a mahope hoohele aku i ka puu a me na ake. Ma o ka inu ana la i keia laau i ka wa koke e loaa ai i ke anu, e hoola koke ia i ka wa pokole a keakea ia ke komo loa ana aku iloko o na ake. E loaa keia laau ma na Halekuai Laau Lapaau a pau, a o BENSON, SMITH & CO. na Agena ma ko Hawaii Paeaina. tf

 

            I ka haulelau o ka 1893, loaa iho la ke keikikane a Mr. T.A. McFarland, he haole kalepa ano maka hanohano o Live Oak, Sutter Co. Cal. i ka mai kunu kokoi loa. Mamuli o ka ikaika loa o ka eha ma ka umauma ua loohia i ka umii a me he mea la e loaa ana i ka wela ma ke akemama. Ua hoohainu aku kona makuakane i na olopu nunui lehulehu o ka CHAMBERLAIN'S Laau Kunu, a pela i pau ai a ola loa ke kunu. Ke olelo nei o Mr. McFarland i na wa a pau e loaa ai kana mau keiki i ka nae e haawi ana oia ka CHAMBERLAIN'S COUGH REMEDY (Laau Kunu Ola), a he oia io maoli no. Ke manao paa nei oi he laau kunu oi loa keia ma ka makeke. E loaa no ma na Halekuai Lapau Lapaau a pau, a o BENSON, SMITH & CO. na Agena ma ko Hawaii Paeaina. tf

 

NA KANAKA Dr. LIEBIG & CO. Na Kauka no na mai Kuluma Malu a me Kuulala.

            O ka Dr. Liebig laau hooikaika kino ola ka laau lapaau hoola maikai loa no ka nawaliwali, ka emi o ke ano noonoo kanaka makua a me na mai malu, ka hoopio awiwi ia mai a me ka hoomakaukau no na hana o ka noho ana mare, ka oluolu a me na koikoi. He hookahi omole $1 hoao e haawiia mai ai a e hoouna ia aku paha me ka uku ole i kela a me keia mea e hoike mai ana i na hiohiona mai. E kipa a i ole e leta mai ma 4@9 Geary St. puka komo 4@ Manson St. San Francisco. 2007-1y