Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 27, 6 July 1895 — Na Nupepa Wahakole. [ARTICLE]

Na Nupepa Wahakole.

(Kakaa ia umi ) Ke ooke mai aei no ka Makaaii ke nali i kaoa maa pooaiwi, e Uke me kona aeo maa i kela a, me keia pule. Ke awe mai oei ina haiiaiia no kooa hoopii ia no ka UipiU, wiihi a kooa iohe, a no ia lohe wale ana no oa makau hooua, a ke olelo mai oei aole q& Uikou ke kono no ia inea. Nawai 1« ka ? Aoie anei oa oieio e kono iu luea he hoopii iaipila ? Aole u wakou makemake e hoopiiikia waie ia na mika maka kaiaimanao, aka, he olelo kahiko nae ka m<*kou e hooominao nei, a oia keia—"aole lmi e loaa ana ka hopena inaikai mamuli o na hana ino. M Nui kooa walaau a me ka houkuleana kue no ka wae ia o W, li. Kakela i Kuhina noho ma Wa.sinetooa. Pehea Ia uia i mannu al he kuleana kekahi ona e kamniiio a e kue a apono paha i na hana n keirf aupuui, oiai «o!e oia i iuwe i ka hoohiki e lt»aa ai iaia he ieo a he mana uia ia mea ? Ile kue oia i keia aupuni ma kona knhua a aoie oia o ae e noho malalo o koua malu uih ke aoo he kupa, a pehea la oia i mauao ai, o ke kanaka kue a hoole i ke aupuni he maua iu> kahi ona ma na niea pili l kona hoopono|>o»o ia ana. K» noke mai nei i K,i nauki no ka hoike ole ia aku iaia ka huikalu a huikala ole ia o na pio puahao kalai* aina. Me he la e ho-ihewa aua ike aupuni no kei<t mea. lieaha la ko Makauinana kuleana i keia hana a ke aupuui e lioike e aku ai iaia ? A owai hoi ia ma ko ke aupuui noonoo ana i kana mea e hana aku ai ? laia anei ka Peresidena e hoike aku ai i kana mau kumuhana—i ka mea i hoenemi mai a i kue mai ? No ku lehulehu i kuleana ia pomaikai a ha ke aupuni no e hoike ae i ka *iiki ana i ka manawa kupoao, a o na pakaawili a me na kepa iuih a pau a ka Makaainana, aole ia he mau iaau iapaau e palokana r.i kona mai.

Pela pu no hoi mo kela wahi nupepa e kapa ia nei o "Ke Aloha Aina," o ka Hoopoino Aina ka inoa kupono loa. Noke mau oia i ka hoopuka i na m»nao nauki o ke ano lili pillkino me na olelo hoakamai maamaalea e kue ana i ko W. R. Kakela hookohu ia i Komisina no kA Repub-(lika o Hawaii ma Wasineiona. A hookoikoi iho la i na oleio no ke kipaku ia aua mai o Kakina o ka Ah:t Kuhiua o KaJivalana, ma o kona ike ole ia mai, e like U uae Kakina. Olelo uiai i:a nupepa la aole ona uianao nui no keia mēa, aka, nui nae kana mau kamailio a me ka hoiko mai i kona uluku no keia mea hookahi, me bo la, he hi.opuuipuni wale no kela manao ona no kela nea. liehha ia kona poino no na mea e hoea mai ana no ko W. R. Kakeia hookohu ia ana. Ina e ike a ike ole ia mai aua o Mr. Kakela healia ia ka plli o la nupepa i lawe i ke kahua a kuleana kue a puio i ke aupuni a e ku nei hoi mawaho o ka poai a o ke apo o ka poe i kuleana ia mea ? Aole anei ua oi aku ha makemake e ioaa kekahi kuia inamua o kana mea i haupu ai ? Oka poe i kuleana malalo o ke Aupuni Repubalika o Hawaii e kamailio a e holke i ko lakou manao, ua akahai lakou, aua ike, o W. R. Kakela ke kanaka Hawaii kupono ma ke kulaua i wae ia nona i oi ioa aku luamua o ka poe u pau e wahakole nei iuia ke kui ia a puulu ia lakou a pau lioko o kai laulau hookahi, eia nae ua iilo ae la nae i keia wahi nupepa kulleana kupa ole iloko o ka poai aupuui ka walaau mahani. Malla paha ke mau nei no na hiohiona o kona noho kuhina ana no ua hora kakaikahi i kaupaona ia ai a ike ia ka mama a piha makani.

llau no hoi koou hoopuEa m»i i oa aianao e hoopih.i ai i oa mnoao> laoa makaoi a kahua ole iwaena o □a kaoaka Uawali. Ke olelo mai oei i kooa maoaolaaa oo ka hoii hou mai o ka mana aopuoi Moi, nu ka mea, he maoaolaoa oui kooa <e hoi hou mai noa oo o Kri3to, a peia oo oia i maoaolana ai oo ko Hnwaii kulaiia. Aole aoei be mea pooo i keia uupepa lalau e hookou Iliiil inai i kaua mau kuaiio aoa a pjiu ae kahi, at*ila paoai uini He uiea pooo e hoike nai i oa hoipena o oa kuahaua a oa kiiokiio i hoike mu* al iioko o tm la lehuiehu i hala e hoikē mai i ka iiaioa o oa oaoe a me t»a moeuhaoe, a pau ia m»a mea, alaila, kii aku i na mea hoo e hooīlipUi aku uei i ke AkoaU« nui iiu ka maalea o keia tibl nahesa, oa ike oia ioa e hoike i ka meaoiaio e huhu aoa nakauiikaa

holhoi oie iaia, nolaiia t ona hoopoaipuni hoohoihoi aku la ka hana pemo, a oia keia mau oieio hoonuinei a maalea. He mea oiuīo, e iike me ka Ka Leo oka Lahoi i olelo ae ai ika Poaiua nei, ua lohe ia ke ano kanalua oke aupuni e hoikaia i kekahi kwu paahao kalalaioa maaīdTi ona oieio kikooia a hoonaikoU a kekahi ona nupepa Wiihakole. Ua oui no na oleio hoino a me na hailako p«Hkino kumu o4e a kelt mau nupepa, e noke mau aua i ka haanui me na hakuepa imaa o ka lehuiehu me ka manaoioo i wahi e mau ai ke kue ae o na kauaka i k« poe ia iakou ka hookeie ana ike aupuoi. Ua imi a ua hana ma na ano 9 pau e mau ai ka nohooa paooioni a oluku, aka he mea maopopo aole paha e naoa ana ke aupuni i na aoa a keia mau wahi !apana pepa wahakole, a e kapaeana | i ka laua maa kanikani, uo ka mea, .me he ia hookuhi mea nui i ke au--1 puni ame kona mau hookele, oia |no ka hana ana ma na aoo a pau i na mea a pau e ioaa ai ka oiuolu o ka uoho laoakila aoa meka maluhia 0 na kanaka Hawaii; a o ka hooiaio 1 aku imua o ka lahui, o ka oi ioa aku hoi oka poe akiaki e hoenemi mai uei i ke nupuui, i kona mau manao i aloha ake maluhia.

He mea t»iaio, he kuleaua ko keia oiau uupepa i ku malama aoa a ke aupuni i ko Ukou mniuhia. He mea oiaio, he kuleaoa ko keia mau nupepa i ka malmna ana a ke aupuui i ko lakou maluhia a me ko lakou mau pouo, aka ma ke ano ua loaa ia lakou na kuleana ame na pom> i haawiia mulalo o ke kumukunawai 110 ka poe 1 hoohiki a loaa ka inana mawaho ae o ke ano kupa han»u no ka ulna —he luea kanalua loa ka hiki ke oleloia ua kuleana Itik(» i e nema a e koi a e heahewa i na hookohu n keaupuni i koua mnu luna. m