Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 29, 20 July 1895 — KULA SABATI. [ARTICLE]

KULA SABATI.

HAAWINA XVIII. AUG. 4. K* Oi«-Io llnlhe o ka [>«(»* Kiu. >A)ielu 13.17-20, «a.na. HOOI'NA aku la o ia lakou e makaikai i ka aina o Kauaana, i aku la hoi īa lakuu, E haele oukou ma keia aoao kukuluhema, & e pii iluna i ka mauiia. 1H K uana i ke auo o ka aipa, a me na knuaka «• nolio ana īlaila, he ikaika paha Jakou f Ih' uawaliwali paha; he hapa paha lakou. he uui loa palui; 1 ( J .Ma k:t aiua hoi u lakou e noho la, he muikai paha, he ino paha; a me na kul&uakanhale a lakou e noho la, ma na halelewa palia, ma na pakaua paha; 20 A me ke ano o ka aiua, he momoua l»aha, he wi paha; ho laau paha ilailn, aole paha: i nui hoi ka ikaika o onkou, a e lawemai i kekahi hua o ka nina. O ka mauawa ia o ka huawaina pala)mua. %\ A hele aku lakou i ke kahawai i E««*kola, a oki iho la i kekahi lala me ka huiwaina hookahi, a amo mai la maluua o kn mamaka mawaena o na kanaka elua. 0 na i>oinemite kekahi a ine na fikn. 24 Ua kapaia ia wahi ke kahawai o Ksekola. no ka huiwaina a na mamo a lHeraela i oki ai malaila. 25 A hala na la he kanaha o ka makaikai ana i ka aina, hoi mai la lakou. 20 Hele mai la lakou a hiki io Mose la a me Aaroua, a me ke anaina kaoaka a pau o na mamo a Iseraela, i ka waonaht?le o Parama, i Kadesa; a hoakaka mai la lakou ia laua, a i ke anaina kanaka a pau, a hoike mai la i ka hua o ka aina. 27 Olelo mai la lakou iaia, i mai la, Ua hele aku makou i ka aina aui lioouna aku ai ia makou, a he oinio no e kahe aua ka wuiu ame ka nieli ilaila; eia hoi ka huii o ia wahi. 28 Aka, ua ikaika na kanaka e noho ana ma ia aina; a ua paa i na papohaku ua kulanokauhole, a nui loa: eia hoi kekahi, ua ike makou i na keiki a Anuka malaila. 29 £ uoho ana ka Ameleka ma ka aiua kukuluhema; o ka Heta, me ka lehuaa, a me ka Amora, ua noho lakou ma na mauiia; a ua noho ko Kauaaua ma ka moana a ma knpa o loredaue. 30 Hoomalielie iho o Kaleha i kouaka imua o Mose, i mai la, 13 hele koke aku kakou, a e komo i ka aiha; uo ka mea, e hiki ponono ia kakou ke lanakila maluua ona. 31 Akn, i mni la na kanaka i hele pu me ia, Aole e hiki ia kakou ke liele ku e i ua poe kanaka la; no ka mea; ua oi aku ko lakou iknika i ko kakou. 32 A lawe mai la lakou i ka olelo hoiuo 1 ka aiua a lakou i makaikai aku ai i ua mamo a Iseraela, i mai la, O ka aina kahi a makou i kaaliele ai e makaikai aku, he aiua ia e hoopau ann i ua kanaka e noho aua malaila:ao nn kanakaa pau amnkou i ike ai mnlnilo, he poe kauakn nuuui. U3 Malaila makou i ike ai i ua kanaka uunui, i na keiki a Auaka, na ka poe knnaka nuuui mai: ua like makou me ua uliiui i ko inakou maka, a pela lioi makou imaa o ko iakou mnku. Pauku Gula, Nahelu 14:9. Me kakou no hoi o lehova: mai makau ia lakou. Manao Nui. E pono ke hoole i na olelo hooweliweli, ina makemake kakou e hooko i na kauoha o ke Akua, Olklo Hoakaka. Ua haalele ka lseraela ia Mauna Sinai ma ka mahina o Mei, a hiki i Kadisa Barenea uia lulai, pau na la kaahele umikumamakahi) Kanawailua 1:2. Ua hapaia ua wahi la u Aina Gadi9a," oia hoi 4i ka punawai hemolele, ,? i keia wa. He wailiona wai ano nui inalaila. O keia wahi he pukaua no hoi ma na palena o Kanaana ma ka hema, he mau mile kanalima mai Beereliba mai. He wa kupono 110 ke komo ana oka lseraela. Ua pau ka paonioni ana o Aigupita me Babulona, no ko laua nawaliwali. Ua makau nae ka Iseraela. Ua kauoha o Mose ia lakou o hele imua, Kau. 1:20,21. Ua noi aku lakou iaia e kali a loaa ia lakou he olelohoike iuai kekahi poe kiu hiai. Ua ae aku o Mose i ko lakou noi, a koho i mau kanaka kupono 12. 17. Kukuluhkma, —oia hoi ke Kona o Kanaana; ao]e keia ko lakou kukulu e hele aku ai, no ka mea ua hoomoana ka Iseraela mawaho o Kanaana ma ka aoao hema. 18. Nana, —i keia mau mea eha, (l)Ke ano o ka aina, (2) Ke ano o na kanaka, (8) Ke alahele kupono e komo ai, (4) Na hana e hooma kaukuu ai i ka lseraela no ka lanakila. 19. Pa-Kaua,—Na wahi ku-1 pono e pale aku ai ina enemi. 20. | Manawa, —ma luiai me Augate. 21. Kehoba, —oia hoi ma ka paleua akau o Kanaana, Kan. 18:28. 22. Anaka, —he ohana laliui, lc«ua 14, 15, nona na mahele ekolu i oleloia ma keia pauku. O ke ano oka inoa oia no a-i, ine lie mea la ua ikaika lakou e like me na hipikane ma na aahuki oka a-i. O Hebe~ rona ko lakou kulanakauhale alii, lomia 15:13. 23. Eskkola,—he awawa ma ka aoao akau o lieberona. 0 ke ano o ka inoa oia hoi huiwaina. Hwwaina,—ua kaulana loa q Suria no kona mau huawaina, a )ilo keia i hoailona oka iahui ludaio. Ua kanuia kekahi kumuwaina mai • Suria mai ma Enelani» a hoohua pono. Ua loaa kekahi huiwaina nona na paona he 19 a

hoounaia aku i kekahi keonimaoa ma ke ano he haawina manawaleaU a halihaliia e na kanaka eliia ma ka nianele i mea e pilikia o\e aina hna. Oke kaapaona nui oka huiwaina i oldoia, oia no he 25 paona me na auneka 5: nona ka loa he 24 iniha, a me ka laula he 22 iniha. Fomebaite —oia no na hua ano Hke me aj:«ala, e ulu ana ma kekahi mau pa-hale ma Honolalu nei- 24. Kahawai, —awawa ka poloiei. 25. jj orm e ka piiikia ole: no ka mea, ua like lakou me ka poe Aigupita e komo pinepine ana i Kanaana. 26. Hoakaka,—! kamomona o ka aina. 27. \Vaic,— nui ka mauu, nui hoi na pua. Meli,—aole loaa i kanaka ke kopaa a hiki i keia keneturia: aka o ka meli oia no ka mea ono hookahi. 28. Papohaku,—e like me ko Aigupita, oia ka poe e noho ana ma ka waonahele, ka poe a ka IseTaela i kaua aku ai, aole no lakou na pakaua: ua kaua aku iakou ma ke aka. Aole no ka Iseraela na mea kupono noka lawepioana i na pakaua. 29. Amaleka,—e noho ana nia ka aoao hema o Kanaana. Puk. 17:8-16. Hf.ta,—he lahui kahiko nui loa ko lakou aupuni; ano like me Babulona. Amoka, —ka poe kuaaina, he Niape, Amosa 2:9. Kanaana, —ka poe e noho ana ma na aina papu. haahaa. 30. Hoo-maliklie,—-me ka hooikaika ana. Kaleba, —oia me losua, Nah. 14: 6, na koa elua wale no, e hoike ana i ka paulele ana ia lehova nona mai ke kauoha e paio aku i ko Kanaana. Aka, ua makau nui ka Iseraela, a uwe no ka poe holookoa. a huhu aku ia Mose, a makemake e hailuku iu laua, ke ole ke ahi inai ke keena kapu mai e hoopakele ia laua, Nah. 14:10. 31. Kanaka, — he umi, oi aku ka helu nui, emi loa ka manao pauiele. 32. Hoopau,— no ka mai lepera paha, no ka hewa nui o na kamaaina ma ka noho huikau ana, moe kolohe, a pela'ku. Aole pili ka hewa i ka aina; he wahi nani loa ia, 33. Uhini, —he olelo haanui keia, e hoopaewa ana, e hoolauwili ana, e hookekee ana i ka olelo oiaio. He olelo hoike keia e alapahi ai i ka aina. Nah. 14:36. Ua hoopoina lakou i ko lehova inana, a lulu lakou i na anoano o ka haohao, kuipehi, kanalua. I. Ke Kauoha i ka Poe Makiu, 17-20. Heaha ko lehova kauoha ia Mose? Ehia mau kiu i waeia? Heaha ko Mose kauoha ia lakou ? Heaha na mea pohihihi e pili ana ia kamaaina ? Heaha na pohihihi a lakou i hoomoakaka ai e pili ana i na kamaaina? ame ko lakou ano noho? Heahakekahi mau mea a lakou elawe mai ai? Healia ka mahele o ka makahiki ia wa? Heaha ke kumu no ko lakou hoounaia ana, Kan. Ina paha ua paulele pono e ka Iseraela ia lehova, ua jnakemake anei lakou i kauwahi olelo no na niakiu mai? U& loaa anei i ka Iseraela he wa kupono e komo ai i Kanaana? Ua hoomakauka\i anei ke Akua i na mea kupono no keia hana?

11. Ka hoi hou ana mai o na Makiu, 23-27, Heaha ka hana o na makiu? Ua maalahi anei keia hana? Heaha ka nui oka aina a lakou i makaikai ai? Ehia mau la no ko lakou kaahele ana? Heaha kekahi mau hua a lakou i lawe mai ai? 1-leaha ke ano oka aina nona m&i keia mau hua? Ileaha ka olelo hoike e pili ana i ka momona o Kanaana? Mahea o Esekola? Heaha ke atio o ka inoa? Heaha ke ano o na hua mU ua awaawa la? No keaha ko lakou auamo ana i ka huiwaiua, no ke kaumaha paha, no ka pale ana aku i wahi poino paha? Heaha ko kakou hooilina e loaa ai? Healia ko oukou olelo hoike e pili ana i ka pomaikai o ka poe manaoio? E Jpono anei i ka poe manaoio a pau loa ke hoike aku i na pomaikai i loaa ai ma ke ano haipule, na haua hoomana, ka ike oiaio? Heaha ke kahi mau hua maikai, Gal. 5:22,23? VII. Ka Makau o na Makiu, 28-33. Heaha ka olelo lioike ona makiu e pili ana i na kamaaina ma Kanaana? Heaha na inoa o kekahi mau ohana lahui a lakou i hoike mai ai? Heaha ke kumu oko lakou makau? Heaha na mea kue a lakou i hoike nui ai? Heaha na mea kokua a lakou i hoopoino loa ai? Ua ike anei oe i na inoa o keia mau makiu he umi? Owai na makiu elua no laua ka olelo hoike kupono? Heaha ke kumu no ko laua olelo hooikaika? Heaha kekahi mau pilikia imua o ka poe manaoio, Ep, 6:12; lakoha 1:2? | Heaha na koa niape imua o kakou? He kumu anei keia mau pilikia no ka hoole ana i na olelo paipai o lesu? Heaha kekahi mau kumu no ko kakou paulele ana ia lesu, ko kakou mea alakai i ka pomaikai lani? Pehea e hiki ana ia oe ke hoolaha aku i ka oleio hoike alapahi e pili ana i ka pomaikai o ka manaoio? Manao Piu. 1. Ua ike anei oe i mau hua maikai o ka manaoio? 2. E pono anei ia kakou ke pai aku i na mea kue niamua o ka loaa ana ia kakou o ka pomaikai uhane? 3. E pono anei ia lakou ke makau i ka nui o na pilikia imua o kakou? 4. E hele aku anei oe i Kanaana a i ole paha e hoole ana oe i ko lesu olelo paipai? 5. Heaha ke ano o kou olelo hoike e pili ana i ka pomaikai o ka poe manaoio?