Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 30, 27 July 1895 — Page 2
| This text was transcribed by: | Nadine "alohatita" Samorano |
| This work is dedicated to: | Harry Kaiana Pali, Sr. |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MA KE KAUOHA.
KANAWAI 4.
HE KANAWAI E PAPA ANA I KA PEPEHI WALE IA O NA MANU AHIU.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii.
PAUKU 1. Aole i ku i ke Kanawi ka lawe ana, pepehi ana a hana ino an paha i kekahi Koloa-lele o na ainae Kolea, Ulili, Akekeke, Kioea, (curlew) Kukuluaeo a i oie ia Alae paha, mawaena o ka la 1 o Mei o me ka la 15 o Sepatemaba: O ka lawe, pepehi a hoopoino ana i kekahi nene Hawaii a me ke Koloa o ka aina ponoi nei mawaena o ka la mua o Feberuari a me ka la 15 o Sepatemaba; O ka lawe, pepehi a hoopoino ana i kekahi Manu Kapalulu a i ole ia Kolohala (Pekina) mawaena o ka la ekahi o Maraki a me ka la umikumamalima o Sepatemaba;
O ka lawe, pepehi a hoopoino ana i kekahi Nunu Ahiu a Ku Ahiu mawaena o ka la ekahi o Feberuari a me ka la 1 o Iulai;
O ka lawe, ohi a i ole ia hoopoino paha i ka hua o kekahi koloa, alae, kolohala, (pekin), nunu ku a i ole ia manu kapalulu i na manawa apau. E kuai, kuai aku a lawe paha no ke kuai, halihali a i ole ia malama paha i kekahi o na mauu i olelo ia iloko o na manawa i papa ia ma ke kanawai ka pepehi ana o ia mau manu.
PAUKU 2. O kekahi kanaka i hoahewa ia imua o kekahi Lunakanawai Apana no ka uhaki ana i na mea i hoakaka ia ma keia Kanawai, e hoopaiia oia aole e emi malalo o Umi Dala ($10.00) a aole hoi e oi aku mamua o Kanalima Dala (50.00).
PAUKU 3. O ka Mokuna LX o na Kanawai o ke Kau o 1886 i kapaia "He Kanawai e papa ana i ka Pepehi wale ia o na Manu o ka Lewa" a i aponoia ma ka la 15 o Okatoba, , 1886, ma keia ke hoopau loa ia nei.
PAUKU 4. E mana keia kanawai mai a mahope aku o kona hoolahaia ana.
Aponoia i keia la 19 o Iulai, M. H. 1895.
(Kakauinoaia) SANFORD B. DOLE,
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
KANAWAI 5.
HE KANAWAI E HOOMANA AI I KA HAAWI ANA I KEKAHI PONO NO KA HANA ANA A ME KA HOOLAKO ANA I KA MALAMALA MAI KA UILA MAI A ME KA IKAIKA HOOHANA MA KE TAONA O HILO.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubaliko o Hawaii:
PAUKU 1. Me keia ua haawiia ka mana i ke Kuhina Kalaiaina e haawi aku i ka Hilo Electric Light Company i pono no na makahiki he Kanalima mai ka la i hanaia ai e haawi aku ana i ka Hui i oleloia; i ka pono no ka manawa i oleloia e hana a hoolako aku i ka malamalama mai ka uwila mai a me ka ikaika hoohana ma ke taona o Hilo, ma ka Mokupuni o Hawaii.
PAUKU 2. E loaa i ka Hui i oleloia ke kuleana malalo o ka aponoia o ke Kuhina Kalaiaina e kukulu i na pou a e kau i ka uwea no ka lawe ana i ka uila ma na alanui a me na wahi o ka lehulehu, ma na uapo a me na wahi e ae e like me ka mea i kupono i keia a me keia manawa.
Ua hiki e lawe ia na paipu wai malalo o na alanui a me na alaloa, a maluna aku o aina, ma na wahi i kupono no ka hoohana ana i kona pono, aka aole e hana ia pela maluna aku o na aina o kekahi poe, aia wale no a hiki ole e aelike me ka ona o ia waiwai a na lawelawe ia na hana ma ke ano mau no ka lawe ana ia waiwai me ke kanawai.
PAUKU 3. Aole no e haawiia ua pono la aia a hoike aku ua Hui la i ke Kuhina Kalaiaina ma o na hooia la i kupono i kona manao, ua hiki i ua Hui ia ia wa a me na manawa a pau olai e mau ana ia pono e hoolako koke aku me ka lawa pono i ka malamalama mai ka uila mai a me ka ikaika hoohana ma ke Taona o Hilo e like me ka mea i makemakeia i keia a me keia manawa, a iloko o hookahi makahiki mai ka la i haawiia ai ka pono e makaukau e hana a hoolako aku ia malamalama mai ka uila mai a me ka ikaika hoohana ma na wahi a pau maloko mai o elua tausani kapuai mai ka Hale Hookolokole ma Hilo, aie no nae hoi, aole ia i koiia e hana a malama i kekahi laina no ka lawe ana ia malamalama mai ka uila mai me ka ikaika hoohana ina aole i lawa ka nui o na kukui a me ka nui o ka ikaika hoohana i ae ia e lawe, e paa ai a e hiki ai e hanaia ia luina.
PAUKU 4. O ka lawe ia ana e ka Hui o na alanui o ka lehulehu ma na wahi a i ole ia na waiwai e ae o ka lehulehy, e kaa no ia malalo o na rula a me na hooponopono kupono i hanaia e ke Kuhina Kalaiaina, e malama ia ai i na manawa a pau na pono o ka lehulehu ma ko lakou lawelawe ana i na alanui a me na wahi o ka lehulehu.
PAUKU 5. Ma keia, ua ae ia ke Kuhina, a ua hoomanaia e hana i kekahi aelike me ka Hui i oleloia malalo o na kumu ana i manao ai he kupono no ka hoomalamalama ana i na alanui ma na wahi o ka lehulehu, a me na hale aupuni ma ke taona o Hilo i Oleloia.
PAUKU 6. E lilo keia i Kanawai mai kona la aku e hoolaha ia ai.
Aponoia i keia la 19 o Iulai, M. H. 1885.
(Kakauinoaia) SANFORD B. DOLE,
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
KANAWAI 6.
HE KANAWAI E HOOLOLI AI I KA PAUKU 31 O KA MOKUNA LVII O NA KANAWAI O KE KAU O 1892, I APONOIA MA KA LA 25 O NOVEMABA, M. H. 1892, E PILI ANA I NA KAU O NA AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
PAUKU 1. E hoololiia ka Pauku 31 o ka Mokuna LVII o na Kanawai o ke Kau o 1892 i aponoia ma ka la 25 o Nevemaba, M. H. 1892, e pili ana i ke Kau o na Aha Hookolokolo Kaapuni, a penei e heluhelu ia ai:
PAUKU 31. E malamaia na Kau o na Aha Hookolokolo Kaapuni pakahi penei:
Ma ka Apana Kaapuni Ekahi, ma Honolulu, ma na Poakahi mua o Feberuari, Mei, Augate a me Novemaba.
Ma ke Apana Kaapuni Elua, ma Wailuku ma ka Mokupuni o Maui, ma ka Poakolu mua o Iune, a ma Lahaina ma ka Poakolu mua o Dekemaba.
Ma ka Apana Kaapuni Ekolu, ma Kailua ma ka Apana o Kona Akau, ma Poakolu mua o Aperila, a ma ka Apana o Kohala Akau, ma ka Poakolu mua o Okatoba.
Ma ka Apana Kaapuni Eha, ma ke Kaona o Hilo, ilokoo ka Apana o Hilo ma ka Poakolu mua o Ianuari, a ma Honokaa, ma ka Poakolu mua o Iulai.
Ma ka Apana Kaapani Elima, ma Lihue ma ka Mokupuni o Kauai, ma na Poakolu mua o Maraki a me Sepatemaba.
PAUKU 2. E lilo keia i Kanawai mai a mahope aku o kona @a e apono ia ai, a o na Kanawai a me na hapa Kanawai a pau e kue ana i keia ma keia ua hoopau loa ia.
Aponoia i keia la 19 o Iulai, M. H. 1895.
(Kakauinoaia) SANFORD B. DOLE,
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
KEENA KALAIAINA,
Buro Kakau Kope.
Iulai 19, 1895.
Ua hookohuia o MR. G. E. THRUM i keia la, i Agena Hooiaio Palapala Kope no ka Apana o Hilo, Mokupuni o Hawaii.
THOS. G. THRUM,
Luna Kakau Kope Nui.
Aponoia:
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
2556-3
Ua hookohuia o GOODALE ARMSTRONG Esq. i keia la, i Komisina no na Alaliilii a me na Pono Wai no ka Apana o Wailuku, Mokupuni o Maui.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Iulai 19, 1895.
2556-3
Ua hookohuia o S. KAILEWA i keia la, i Luna Pa Aupuni no ka Pa Aupuni ma Paia, iloko o ka Apana o Makawao, Mokupuni o Maui, ma kahi o G. E. Simpson i waiho mai.
J.A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Iulai 18, 1895.
2556-3
I KULIKE ai me ka Pauku 1 o ka Mokuna XXXV. o na Kanawai o 1888, na kukulu au i keia la a ua hookaawale i pa e hoopaa ia ai na holoholona aea ma Kamiloloa, Kona, Mokupuni o Molokai, ma ka apana aina e waiho la mawaena o na palena o Kapaakea ame Kamiloloa a i ikeia o Kapaakea, ma ka Apaua o Kona Mokupuni o Molokai.
I kulike ai me ka Pauku 2 Mokuna XXXV. o na Kanawai o 1888, ua hookohu au i keia la ia H. PEELUA, i Luna Pa Aupuni no ka Pa Aupuni maluna ae.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Iuali 18, 1895.
2556-3
KA
NUPEPA KUOKOA
ME
Ko Hawaii Paeaina i Huiia
o ka Makahiki, $2.00
No Eono Mahina, 1.00
Kuike ka rula.
HOOPUKAIA I KA
PUKA 1 2 3 4 5 6
ANA. Pule Pule Pule Pule Pule Pule
Iniha $1.50 $2.00 $2.50 $3.00 $3.50 $4.00
2 Iniha 2.00 2.75 3.50 4.00 4.50 5.00
3 Iniha 2.50 3.50 4.50 5.00 5.50 6.00
4 Iniha 3.00 4.00 5.00 6.00 6.75 7.50
5 Iniha 3.5 4.75 6.00 7.00 8.00 9.00
6 Iniha 4.00 5.50 7.00 8.00 9.00 10.00
O na olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ia.
HAWAIIAN GAZETTE CO.
GEO. H. PARIS, Luna Nui.
J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.
No Honolulu, Oahu, Lakou a pau.
POAONO. IULAI 27, 1895.
Hoike Manaoio Hoohuiaina.
Eia ke paipai nei ka Hui Repubalike Hawaii i ko kakou mau elele o ka Ahaolelo e noho nei, e noi manao maikai ana ia lakou e hoomana a hoonaauao aku i ka Mana Hooko o ka Repubalika, e wehe hou i na kukakuka ana no ke kuikahi hoohuiaina e hipuu ia ai na Paemoku o Hawaii me Amerika Huipuia, i hiki ai ke waihola aku ke kuikahi imua o ka Ahaolelo Lahui o na Mokuaina Hui o Amerika Huipuia e noho mai ana i keia kau ae.
Aole makou e ahewa aku ana i keia hui kalaiaina o na Hawaii i hoohiki e kakoo i ke aupuni e ku nei, oiai he hoike ana ia i ko lakou manaoio kupaa maluna o ke kahua i kukuluia ai keia Repubalika. No ka mea, ina e hoopanee ana ka Ahaolelo e noho nei i keia kau kuikawa me ka hoike ole i ko lakou manao no ka hoohuiaina me Amerika Huipuia, alaila, i ko makou manao, oia kekahi o na hana lalau loa. Aole hoi o ia wale, aka, ua hoomau aku kakou i ka noho kapekepeke ana o kekahi heluna o ka lahui e kuikawa nei me ke ake e ike ina he manaoio kakou maluna o ka pono o ka kakou kahua i kukulu ai i ka Repubalika Hawaii. Nolaila he mahalo makou i keia manao hoeueu o keia hui o na oiwi ponoi o ka aina, a ua hoohana hoi lakou i ko lakou pono kalaiaina me ka hoohemahema ole ma keia pouhana o ko kakou manaoiana.
Na Mahiko Hawaii Iloko o ke Apo.
He manawa ae nei ke kukakuka ana o ka poe mahiko o Hawaii nei, mamuli o na hooikaika noeau ana a Mr. P. C. Jones, a ua hiki aku i ka hopena holopono e ko ai ia iini, penei:
Ua hoolaia ia he mea pono no ka poe paeli ko e kukulu i hui maluna o ke kahua e hoomaopopo ai me ka 100,000 mau tona kopaa ka heluna. Ma keia kumu e mahelehele ia mawaena o na mahiko kaawale. Maluna o ia kahua, e auhau ia i $1. no ke tona no na kopea i ohi@a i ka 1894, $2. no ko ka 1895, $2. no ko ka 1896, a he $2. no ko ka 1897, a e hoohua mai ai ia houlaula ana i ka puu nui he $700,000. E hoohanaia keia huina dala no ka hooholomua ana i ka pomaikai o ka poe mahiko ma e ka imi ana i na makeke e loaa ai na kumukuai o ka lakou kopaa, a e lawe ia na hoolilo o ka hooikaika ana e loaa keia hopena mailoko mai o keia huina nui i houluulu ia maluna. I ole ai hoi e hopepe wale na poe mahiko malalo o na hookoikoi wale mai a ka Hui Hoomaemae Kopaa Amerika alunu pomaikai. Ina aole e holopono keia mau hooiala, alaila e kuai aku na poe mahiko e like me ke kumukuai e loaa ana ia lakou.
Ke olelo nei na poe mahiko, makemake no lakou e kuai i ka lakou kopaa me ka Hui Hoomaemae Kopaa Amerika, aka makemake lakou e ku ma ke kulana aole me ko lakou hookikina ia mai penei a me keia ae e haua ai, aka e ku lakou me ka hopepe ole.
O ka aelike e paa nei na mahiko o Hawaii malalo o ka Hui Hoomaemae Kopaa Amerika, e pau ana i ka 1897 ae nei, a iloko o keia wa e holopono loa ai keia hoohui ana. I keia mau la ae e kohoia ai ua luna o keia hoohui ana, a e lawelawe ia aku ai na hana no ka hooholo pono ana.
Aia maloko o ka aelike e paa nei, ua hookomo ia kekahi o eio me ka hui alunu pomaikai Amerika, e ae ia he 20 hapa haneri o ke oo ko Hawaii e hooiliia maluna o na moku e lawe ai malalo o ka Lae Hao a hiki i Nu Ioka. I keia makahiki i hookoia ai keia hapa o ka aelike. Ma ia hana ana, ua emi mai na moku holoholo mawaena o Kapalakiko a me Honolulu, a ua minamina loa na poe mahiko a me ka lehulehu ia hana ana.
Aka ina i ka wa e hana ia ai ke kahi aelike mai@ ai e hooholo like ia ai e na aoao o ka Hui Hoomaemae Kopaa a me na Mahiko, alaila e kaana like ia aku no na hapa o kela a me keia o ka Hui, a e uku ia aku i ka poe hookupu ma ke ano he puka. Ua hapai ia keia hana i mea e malamaia ai ko na poe mahiko mau pomaikai, a me ka puu dala $700,000 e papaana ai ka lakou mau hoolaia hana ana no ko lakou mau pono ma ke kuai ana i ka lakou kopaa.
Hookahi wale no hui nui o na mahiko i komo ole mai iloko o keia hoolaia ana.
Lehua ma ka Hanu Opiuma.
Mamuli o ka loaa malu ana i ke Aupuni o na lohe, ua hoohikihikiia mai he puu opiuma nui a ua kiolaia iloko o ke kai ma kekahi wahi i kuhikuhiia ma Lanai, he mau malama ae nei i hala e ka mokukuna Norma, nolaila, ua ake nui ke aupuni e loaa keia puu opiuma. Ua hoolimalima ia ka mokuahi Lehua, a ua hoolilo ia i kaiko kiai kai no ka hanu ana e loaa keia mea huna.
Ua holoholo iho nei keia moku kaiko e kiu i ke kupuen nana e kii ae i kela puu opiuma. A me kekahi mau la aku nei i hala, ua nalowale honua kekahi haole mai Honolulu aku nei o Frank Johnson kona inoa. Ike hou ia keia haole ma Lahaina me ka maopopo ole o kana hana. Eia nae, ua hoonaauaoia ka makai nui o Maui, e hopu iaia ke ike ia e hana ana oia i kekahi mea e hoohuoi ia ai.
Iaia ma Lahaina, ua hoolimalima iho la oia i kekahi waa maoli, ma ka la 13 o Iulai me 4 mau kanaka, oia o Kenui ke kapena waa, Alick Adams, Kaohie a me Kaai. Ua kau oia maluna o ka waa a ua hoe ia e keia poe i ka po o ka la maluna ae a hiki i manele, he kuono aku ia ma Lanai e ku moku ia ai i kekahi manawa. Ua hiki io lakou ilaila, a ua holo huli ma kahi a Johnson e kuhikuhi ai me kona nana ana me ke aniani nana ilalo o ka moana. No ka pa mai o ka makani makai a me ka aleale ino o ke kai, ua haalele ia ka hoomau ana aku i ka huli i kahi o ka opiuma i kuhikuhi ia ai. Ua kali nae lakou ma ka aina he hookahi la o ka malie mai, aka, no ke akakuu ole mai o ka inoino, ua hoopau lakou i ke kali ana, a ua hoi ka waa i Lahaina, a o Johnson, ua hoi ma ka aina a hiki i kahi o Kikaha, a malaila aku i Awalua, kau maluna o ka waapa holo no Lahaina. O ke kumu o kona hoi ole maluna o ka waa, oia ka makau o kahuli ka waa. Ua hai ia nae ka aelike i na kanaka, ina e loaa ka pahu opiuma ia lakou, alaila uku oia he $300 no ko lakou luhi. Ua hop@ ia mai o Johnson ma Lahaina mamuli o ka hoohuoi ia, a ua puapuai ae na ike mai kekahi ae o keia poe. A o ka makai nui L. A. Andrews, ua hala aku i Lanai me ka Hope Makai nui L. M. Baldwin ma ka makai imi opiuma.
Ma ka po o ka la 20 o Iulai nei, ua haalele iho ka Lehua ia Honolulu nei, me ka lawe pu aku ia Kapena Robert P. Waipa, a holo pololei aku ia no Lahaina. Ua loaa ia Kapena Waipa ma Lahaina he elua mau kanaka nana i hoe i ka waa, a i Kapalaoa aku ma Lanai hookahi, a ua lawe loa ia aku lakou i Manele a halawai me Andrews m@. Aia ma ke kii i loaa ia Johnson, ua kuhikuhi ia kahi i kiola ia ai o ka opiuma me ka hauhoa ia i ke kaulahao a me ka heleuma pu i hookuu ia ai. O ka hohonu o ke kai kahi i hookaa ia ai he eiwa anana, a o ka nui o na paona opiuma, he 734. Ma ka huli ia ana mai nei a loaa ole, ua manaoia ua lilo mua i ka malamamoku o ka Norms.
Ua hoi mai ka Lehua i ke ahiahi poakahi iho nei a ku mai i Honlulu nei i ka wanaao Poalua iho nei, ma ka loaa ole o ka opiuma. Ua hoopauia ka hoolimalima ana aku is Lehua, a ua hoihoi ia aku i ka hui nona ia moku.
Ka Austrailia me ka Puali Makaikai.
Ua huli hoi aku ka mokuahi stralia no ke awa o Palakiko i ai ka hora 4 ahiahi o ka Poaono aku nei i hala, me ka hoohikihiki aku i kekahi huina ohua eemoku makolu kolu. Aia mawaena o ia huina he puali o ka poe makaikai ia Hawaii mai Kaleponi a me na wahi e sso Amerika Huipuia mai. Ua holo makaikai aku lakou i ka lua pele kaulana o Kilauea a hoi mai ianei, a ua hoomakaikai ia ma na wahi ano nui a pau o Oahu nei. O ka panina loa, ua hoahaaina ia lakou e ko Honolulu nei hui malu. A ma na kamakamailio ana, ua waiho iho lakou mahope nei i kekahi mau olelo e punihei ai i ke ano o ko Hawaii nei mau nanaina maikai a makou e manaolana nei, aole e nele a na ko lakou hoolaha aku i na ohaoha ma ko kakou aku aj aoao a me ka akena aku i ko Hawaii nei mau nani nana e hoolana aku i kapoe i koe e hele mai e ike kumaka i ka Paredaiso o ka Pakipika nei. Ma keia e ike iho ai kakou i ko ka Repubalika ake nei e hoikeike aku ia Hawaii nei i ke ao hoiookoa me ka hopohopo ole, ka mea hoi i loaa ole e pulama ole la i ke au i hala aku. E nana ae i ko keia au pulama ana i na malihini, ka olelo hoolaha hoi nana e kukaia aku ia Hawaii i ko ke ao nei.
Luna Dute Notley o Hilo.
Ua haohaho a hoohuoi ia mamua inonei, ua pokole ko Luna Dute Charles Notley o Hilo helu o kana oihana e paa nei, a nolaila ua holo aku ka Luna Dute Nui J. B. Castle a me kekahi mea akamai i ka huli buke helu ma ke Kinau i hala e nana pono i keia hoohuoi. Ua haku a hoolaha nuinui wale ia na lono lehulehu e hoinoino ana i keia oiwi Hawaii e hoolili ana i na aweawe o ka hoomaewaewa. Ua hiki io aku nei ka Luna Dute nui a me ka mea akamai i ka malama buke, a aia ke noke la i ka huli. Aole laua i holo aku ai, oiai e hoi ana alua ihope i ka wa o ko Mr. Notley hoomaka ana mae e noho luna dute no Hilo, a mailaila mai e kuekaa ai i ka huli. I keia wa e huli ia la kona helu, ua kapae ia oia mai ka noho oihana ana ae.
Me mea kaumaha no ka manao ka ike aku i na oiwi ponoi e hele ana i ke au a ka Hewahewa, a o ka oi loa aku hoi, i na kakoo ikaika o ke aupuni i manao ia e hooi ae i ka hooponopono ame ka lawelawe maemae ia ana. O ko makou mea wale no e maha ai a pela no me ka poe makee i na Hawaii a pau, o ka loaa ole o kekahi ekaeka i hana ia ma ke ano kolohe e kala ia ai a amau no ka maemae o ka inoa.
Kalai i ke Kii o Hon. C. R. Bishop.
Mamuli o ke kauoha a na Kahu malama waiwai o na Kula Kamehameha, ua holo aku ke kalaikii A. Hutchison i Kapalakiko ma ka mokuahi Australia o ka Poaono i hala, o kalai ai i ke kii o Mr. Charles R. bishop, ke kane a ke aliiwahine Pauahi puuwai ha@ama nana i hookaawale i kona waiwai nui no ka hoonaauao ana i na keiki Hawaii e komo ana e omo i ka wai me@i o ka naauao ma na halekula i kukulu ai, a kapa iho la ma ka inoa kaulana poina ole o kona mau kupuina, na Kula Kamehameha. A o kana kane hoi e kii ia la kona kii e ka hana lima noeau, oia ka makamua o na kamaaina Hawaii e ola nei i haawi nui i kona kokua no ka oihana hoonaauao o Hawaii nei, aole wale ma kona noho hookauwa poo alakai ana no ia oihana, aka me kona dala pu kekahi. Ke paa keia kii, alaila e hoihoi ia mai ana a hoowehi ia ma ke Kula Kamehameha.
Aha Mele no na Ohana Popilikoa.
Ma ke ahiahi Poalua ae nei o keia hebedoma iho, Iulai 30, e haawi ia ana he aha mele maloko o ka hale malalo o Kaumakapili hou, no ka pomaikai o na ohana nele o na pio kaiaiaina e paa mai nei ma ka hale luahi o ka poe haihai kanawai. O ka poe nana e haawi ana i na leo mele, no ka puali mai no ia o na oo kani leo lea o ke kulanakauhale nei. No ke kokua ana i keia mau ohana, aele i na hana a ko lakou mau poo a me na makamaka i huikau a komo iloko o ia anapuni kue maluhia e hapai nei makou i ko makou mau leo a e kukala nei hoi i e akea, e hele ae e hoopiha i ka hale, i hoopakele ia ae ai na auwe ana o ko kakou mau hoakanaka i makeeia ko lakou mau hanu ana poniuniu. O ka mohai, aole he kaumaha. E hoike ae i ko oukou aloha kuio ia lakou.
Na Palapu i ke Diana Pauda.
Ua eha loa ia na maka a me ke kino o Carlson, ma Aliapaakai, Moanalua, i ka auina la o ka Polalima i hala, mamuli o ke pahu ia ana e ka owili diana pauda i hookomo ia maloko o kekahi lua i hou ia a kuai ia i ke ahi ka uwiki. Ua paha ae kekahi mau lua i hookomoia ai ke diana pauda a koe hookahi. Aka, mahope o ke kali ia ana he manawa kupono a haohao ia ke kumu o ke pahu ole ae, nolaila hele aku nei oia e nana pono. Aka iaia i hele aku ai a ma kahi o ka lua, e pahu ae ana ua owili diana pauda nuha nei a loaa pono @@@i oia. Ua hoihoi awiwi ia mai oia a hookomoia ma halemai Moiwahine, a eia oia ke lapaauia mai nei malaila, me ka manao@@na e palekaoa aua oia. E akahele no ka poe hoopahu pahu o keia ano.
Hoku kue ia Ikeoleia.
Ma ka paani kinipopo ana o na puali Hoku a me Ikeoleia me ke kahua o Makiki i ka auina ia Poaono i hala, ua pakeo iki aku ka nui o ka Hoku mau puni he 13, i ka Ikeoleia mau puni he 12. Ua paani kela mau puali me ka hooikaika maoli. Aka ua kue ke kapena o ka Ikeoleia i ka olelo hooholo a ka lunakanawai Winter i kona kahea ana ia Aiwohi ua lilo, iaia e holo ana mai ka pahu ekolu, me ke kini ia aku e ko ka Hoku keiki a pa ole aku, a ma ko ka lunakanawai manao i hooholo ai, ua holo o Aiwohi ma kahi he ekolu kapuai ka mamao mai ka laina aku e holo mau ia ai. Ua noho ka hui e hoolohe i ke kue a ke Kapena Thompson o ka Ikeoleia, a ua hoole ia. He elima mau paani ana i koe a pau keia kau kinipopo, aka o ke kulana i keia wa o na puali, penei ia:
Paaniia. Eo. Haule. Pakeneta.
Ikeoleia 8 5 3 625
Hoku 8 4 4 500
Ka@eh 8 3 5 375
Na Mea Hou o Puna o ke Onaona.
Mr. Lunahooponopono, aloha oe.
E oluolu oe e hookomo iho i keia mau mea hou ma kahi kaawale o ka kaua milimili. Ma ka Lauonaona i ka niu moe o Kalapana, ma ka po o ka la 19 o Iulai i hala, hora 8 p.m. ua hoohuiia Miliama Kaailauna me Master Kapolei ma ka berita maemae o ka mare, ua kono ia mai la na makamaka a pau loa e hele aku e hoopiha i ka hoopo lewalewa, a owau pu kekahi iloko o ia huikau, i ka nana aku i na mea i hoomakau kau ia e ko lakou lokomaikai, ua hele keia a "ohuohu Halemano i ka lau lehua," ua ai a lawa, ua inu a ko'u ka puu i ka wai a ka naulu. Mahope o keia, ua malama ia he mau lealea me na hookani pila, a kokoke i na hora liilii o ke aumoe ua hookuu ia ke anaina.
Ma ke kakahiaka ae, @a malama hou ia ka papaaina, a akahi no a hoea mai na laulau puaa a me pipi i hoolua ia, a i hele hoi a huki. Nolaila, ke haawi aku nei au i na hoomaikai i na ohana nana i hoomakau kau kela mau mea ai, a o ka'u pule e uhai ia na mare e na pomaikai, a e mau ka pana ana o na puuwai.
A eia no hoi ma Kalapana nei he mea hauoli no ka puuwai, oia keia, ekolu hanau i hookahi la, a mai Ianuari a hiki i Iulai nei, ehiku ka nui o na opuu keiki i mohala mai no ke au Repubalika.
Kou Oiaio,
J. K. KANUHA,
Kalapana, Puna, Hawaii, Iulai 20, 1895.
I ke ahiahi Poakolu iho nei, ua kapaluia mai me keia awa, ka mokuahi Mariposa mai na Panalaau mai o Ausetaralia a me Nu Kiliani, me ke kalewa pu ana ae ma Samoa. Ua lawe mai oia no Honolulu nei, he elua mau ohua a me na wahi ukana uuku. A ma ka hora 10 kakahiaka Poaha mai, ua kukini loa aku oia no Kapalakiko me ka hali aku ia 36 mau ohua kapena a me na eke leta. Mawaena o na ohua hanohano i hului ia aku, o Hon. A. S. Hilborn, he Lunamakaainana nui o ke Aupuni ma Wasinetona. Ua holo mai nei oia e ike kumaka i na mea a pau e pili ana ia Hawaii nei. Ua makaikai iho nei oia a ua hewa ka maka i ka nani o ka paredaiso o ka Pakipika.
Ka Hawaiian Gazette
He Nupepa Namu Elua
Puka ana o ka Hebedoma, ma na
POALUA a me POALIMA
e hoopuka ia nei e ka Hui
HAWAIIAN GAZETTE COMPANY.
O ka Nupepa Kuloko Alakai keia ma ka Olelo Beritania e hoolahaia nei maloko o ka Paeaina a hala loa aku i na Aina E a ke heluhelu ia nei e na mea a pau ma na oihana na Halekula a komo loa iloko o na ohana.
Ka Uku Pepa Laulaha.
No ka Malama $.50
No ka Makahiki Kuloko. 5.00
No Ka Makahiki Kuwaho 6.00
Keena Hana Helu 318.
Alanui Kalepa.
Pahu Leta O. Honolulu Oahu
2531-tf
Na Hua Kuni Inoa
Eia ka Hui Hawaiian Gazette Co., ke hana paka maoli nei i na Hua Kuni Inoa o kela a me keia ano, nui a liilii e like me ka iini a ka manao.
O keia mau Hua Kuni Inoa, ua lawa ia no ke kahakaha ana ma ke kanana a pepa e ae e hoailona ai i ka Inoa a kohu maluna o kekahi mea i makemake ia e kuni a kaha paha.
He like ole na uku o na Papa Kuni Inoa, no ka mea aia no ke kau ia o ka uku a maopopo ke ano o ka Papa Inoa au i makemake ai, he nui a he liilii paha. Aka he oluolu ka uku a he waipahe na kuka ana.
E kipa kino mai e nana i ike kumaka, a i ole ia e hoouna mai i na kauoha ma ke
eona! Hana-Maikai Halepai; HAWAIIAN GAZETTE, Helu 318
Alanui Kalepa, Honolulu.
2531-tf
Halepai Hawaiian Gazette.
O keia ka Halepai Nupepa Alakai o ke Kulanakauhale o Honolulu nei. Ua lako i na Hua Kepau o na ano a pau a ka makemake e ui ae ai.
Eia ma keia Halepai e pai ia nei ka Nupepa KUOKOA, a me Nupepa HAWAIIAN GAZETTE PACIFIC COMMERCIAL ADVERTISER CHURCH CHRONICLE a me PLANTER'S MONTHLY.
Ua hiki loa i keia Halepai ke pai aku i na pepa nunui hoolaha alanui, na buke, na bila kikoo, na bila hookaa, na palapala poloai ahaaina a me na hana e ae a pau o ka oihana pai.
Eia maloko o keia Halepai he Keena Humuhumu Buka, kahi e humu ia ai na Buke, na pepa a me na mea a pau i pili i ka humuhumu ana i na palapala. He oluolu ke kuka ana a he emi kupono na auhau.
Keena Hana, Helu 318 Alanui Kalepa, Honolulu ka Hale Iluna.
2531-tf