Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 33, 17 August 1895 — Page 1

Page PDF (1.58 MB)

This text was transcribed by:  Andrea Cadiente
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XXXIV. HELU 33. HONOLULU, POAONO, AUGATE 17, 1895 NA HELU, 2559

@@@iaka Lolo.

H.R. Hitchcock,

Notari no ka Lehulehu.

Apana Hookolokolo Kaapuni Elua,

Kaluaaha, Molokai

2514-@@

 

W.R. Kakela,

Loio he Kokua ma ke Kanawai.

He Luna Hooioio Palapala

2870

 

Antone Rosa,

(Akoni)

Loio a he Kokua ma ke Kanawai

Luna Hooiaio Palapala.

K@@na liana ma Alanu Kaahumanu.

@@@

 

ALLEN & ROBINSON,

NA M@A KUAI PAPA O NA ANO A PAU E loaa uo ma ka Uwapo o Pakaka, Honolulu, make kumukuai makepono loa; no ka pomaikai o ka lehulehu e makemake ana e ku kulu hale.  @ kipa mai a e ike kumaka

@@@@4

 

WILDER & CO., (WAILA MA.

Mea Kuai Papa a me @a Lako kukulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau @ pono ai o ka hale.

Kihi o Alanui Moiwahine me Papa.

396-@

 

JAMES M. MONSARRAT,

(MAUNAKEA)

Loio a he Kokua ma ke Kanawai

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

E hana ia no na Palapala @uai, Palapala Hoolimalima, a me na Palapala Pili Kanawai e ao ma ka olelo Hawaii. Dala no ka hoaio ma ka moraki ma na Waiwai Paa.

Keena Hana: Hale Pah@@@ hou ma ka @oao ma Waikiki o ka Ha@@w@, alan@i Kal@pa.

 

OLELO HOOLAHA.

O na poe lawelawe hana ole a pau me ka Hui Hanai kipa o Humuula, ke papa loa ia aku nei lakou aole e hole maluna o na alanui a ala liilii o na aina e noho mana ia nei e ua Hui ia ke loa a ole ka a@ ia mamua.

O na ilio e loaa aku ana maluna o ka aina, e pepeh@a no; aole loa e ae ia ka ho’u pua ana ma alanui.

HUMUULA SHEEP STATION COMPANY,

Kalaloha, Apr. 20, 1895.

2544-@y

PAPA! PAPA

AIA KA KAHI O

 

Lewers & Cooke

(Lui ma)

Ma ke kahua hema o Alanui Pap@ me mo@

 

E LOAA NO NA

 

PAPA NOUAIKI

O k@la a me keia ana.

 

Na Pani Puka, @@ Puka Aniani,

na Olepelepe, na Po@, na O’a,

na Papa Hale, na Papu Ku,

me na Papa Moe he nui loa

 

NV PILI HALE O KA ANO A PA@

A me na

WAI HOOHINUHINU NAN@

O na ano a pau loa.

 

NA BALAKI O NA ANO HE NUI WA

Ke hai ia aku nei oukou e m@ makamaka a pau, ua makauk@@ keia mau makamaka o oukou @ hoolawa aku ma na mea a pau e ili ana ma ka lana oihana no ka

 

Uku Haahaa Loa,

@@ke m@ ka m@@ @ hoio ana maw@@@@ o Lana a me ka M@@ K@ai.

Hele Mai o Wae no Oukou iho.

239@-q

 

HE MOOLELO

NO

Frank Reade Opio

            Ka Mea Nana i Hana ka Moku Lele ma ka Lewa-lani- Ka Mea Nana I Kaapuni na Wahi a pau o ka Lewa- A mai ke Kukulu Akau a ka Hema- A mai ka Hikina a ke Komohana- Ka Mea Kupaianaha o ke Keneturia Umikumamaiwa- Ka Naauao Kelakela o ke Kanaka- Ka Haawine Makamae a ke Akua i Haawi mai ai.

 

KA “POAI LEWA.”

MOKONA II

He mea e hoi ke kahaha o ke keonimana luaui o Isabela i kona heluhelu ana iho i ka moolelo a ke kapena i kakau ai me kona lima ponoi no ke kumu o kona powa ia ana o ke ola o kana hunona Alexander Bart@n, a hoomanao io ae la no oia i na olelo a kana kaikawahine, be oi aku ko Alexander @ manao nui loa in a apana dala mamaua o kona ola ponoi.  Hooinaopopo iho la no hoi ia i ka like ole o Alexander me kona kaikaina ponoi James, ka opio hoi i hoopaa wale ia me ka hewa ole, o@ai he kanaka lokomaikai nui loa o James, a he kanaka naau oluolu i piha me ke aloha no kona poe hoakanaka, aka iloko no @@e o ko James lokomuikai, ua pii ae kona waiwai me ka hikiwawe, a o ko Alexander, he pupu loa kona kalepa ana, a he hookui mau me na akeakea, a ina paha e loihi loa kona oia ana, he mea oiao e @anekarupa ana oia iloko no o ke pi a me ka maua, a he hookah wale no paha ona mea e pakele ai, o ka nui o ka waiwai o kana wahine, a i ole o ka lokomaikai o kona kaikaina.

            I ua elemakule la e noho hookah ana maloko o kona keena me keia mau n@onoo, ua komo aku la kana kaikai@ahine, a iala i ea ae ai, ua ua honi iho la kana lei aloha iai@, a me na minoaka ma ko Isabela mau papalina ua pane iho la oia:

            “E hai aku au i ka mea hou ia oe, ua noi mai nei o Frank ia’u e lilo i wahine nana.”

            “Pehea aku oe e k@@ aloha?” i ninau aku ai ka makuakane me ke pahaohao o kona mau maka, oiai ua kuhi oia aole la i haawi aku kana kaikawahine i ka ae.

            “Heaha auauei ka’u haina? Kai no hoi o ka ae wale aku no, no ka mea, aohe noonoo e aku iloko o ko’y naau o ka lilo wale no o Frank i kane na’u, a i wahine hoi au nana.  Ea, aole ‘u wa hauoli e aku e like la me keia, o ka maopopo ana iloko o ko’u naau, he wahine aloha au na ka mea a ko’u uhane i aloha io ai,” wahi a Isabela.

            “O keia iho ia ka hooko pono ia o ka’u pule, o ko’u ike ana ua loaa ia oe he kane i kulike me ka’u i lia mua ai, nolaila aia a pau olua i ka @@@e ia, alaila aohe a’u mea e aku manao ai ma keia ao, alaila ua makaukau au no kela ao nani ma o; a oia hoi ka’u e hoonani @@i ae nei i na lani kiekie loa i ka hooioihi ana mai i ko’u mau la a ike maka au i keia mea.  Ua kuhi au e haule ana ko’u manaolana i ka wa o kaua e p@iaiewa ia ana e na ale o ka moana nui, ela ka o ke alanui la o kaua e ho@@ ai kea lo a he alo me ke kane a’u i ake nui ai nau,” wahi a ka makuakane me na wa@naka maka. 

Ia laua e kamailio ana, ua kani mai la ka bele aina kakahiaka, a ia wa laua i hele aku ai e ai. 

            He mea e ka hauoli o ko lakou mau helehelena ia kakahiaka, oia@ ua holopono ka lakou mau mea i manao nui ai. 

Ua hoonanea mai ia o Kauka Vanadeka ia lakou me kana mau moolelo o kana mau kuaka ii hele ai ma na wahi e aku o kea ao nei, nei, aka o ka oi loa no nae keia o kaa huakai maalahi loa i hele ai, o kai oi no hoi keia o ka hikiwawe , oia@ he elima wale no la, ua hoea mai oia ma ka welau akau loa, kahi hoi i hele nui ole ia e na kapuai o na kanaka.

He mea okoa loa nae ka Isabela e noonoo ana i kela wa, e hoomanao  ana no oia no ko laua wa e lilo a ii 10 hookahi, oiai ua ane hiki ole iaia ke hoomanawauui iho i ke koni a kea a kouikoni, no ka mea, ua hele mai la a le-i @ohala, i ka nuku na meli hana momona.  Pela no hoi o Frank, ua ane hiki ole iaia ke hoomanawanui hou aku no na la i koe, oiai o ke aku no a, Ike aku i ka ono o ka wai o la pua, Upu ae ka manao e kii aku e ako.  I ka aku i ka ono o ka wai o ia pua, Upu ae ka manao e kii aku e ako.  I ka pau ana o ka aina kakahiaka o lakou, ua hoomakaukau koke ae la oia no ka haalele ana i ka poai anu o Alika no ka uluwehi o New York.

Hiu koke ia ae la ka heleuma, a he manawa ole, aia ka Poai Lewa ke lele haaheo la ma na lewa nuu, me ke kau pololei ana o kona ihu no ka hema- hikina.

He mea @ hoi ka nani o na wahi a pau ke nana iho mai keia kiekie iho, oiai ua hiki ke ike ia no @a mile he nui.

Ua like ka aina a me ke kai ke nana iho me he kihei apana nui la i hohola ia ae imua o ke lakou mau maka.

He mea e hoi ka holo o ka Poai Lewa, oiai aole lakou i ike i ka holo launa ole o ua moke lele ia e like ia me keia, no ka mea, ua ikaika loa ka nee ana o ka Poai Lewa imua mamuli o ka pa pono o ka makani mahope, a ua loaa he eiua mea nana e kokua i kona nee ana, o ka ikaika hoi o na eheu a me na pea hoi i kau hou ia ae e ka opio akeakanai naauao nui wale.

Nolaila na heike ae la o Frank i kona poe hoa, ua hiki ia Poai Lewa ke hoea i New York iloko o na la elua wale no mai kahi a lakou i haalele ai, a no ia mea ua oi aku kona mama mumoa o na manu mama loa i ka lele.

Aole i pau

 

KA AHAOLELO.

KA AHA SENATE.

La Hana 45, Aug. 6, 1895.

Akoakoa ke Senate ma ka hora

10 kakahiaka e like me ka maa.

Heluhelu ia mai he elele na ka Hale e hoike ana, ua lokahi lakou me ka hoike a ke komite hai e hoopanee loa ana, a ua hooholo lakou in a hoololi o na pauku 2 a me 3 o ka bila no ke komo ana i ko hai aina. A pono ia ka hoike.

Koho ka Peresidena ia McCandless a me Rice i maul ala no ke komite e hui ai me ke Kuhina Kalaiaina no ka mea pili i ka hoakea ana in a hulia kaa.

Hoike mai ka Loio Kuhina, ua waiho ia mai imua o ke Aupuni ke hau hoolala hoomoe waeaolelo moana a ke hoowakaukau nei ke aupuni a lawe mai imua o ka ahaolelo.  Ua noonoo pu ia no hoi ka hoomaha no elua hebedoma, aka he kue kekahi poe, a ke waiho nei oia i keia mea iloko o ka lima o na Senate, me ka ae ana e hiki ana i ke aupuni ke waiho mai ma kea no ku ke lawelawe hana ia.

Hoopanee.

HALE LUNAMAKAAINANA.

La Hana 45, Aug. 6, 1895.

Hoomaka na hana o ka Iiale e like me ka mau

            Heluhelu ia mai he elele na ke Senate e hoike mai ana i ka ae lokahi ana i ka@ke komite kuka mau hoololi i ke kanawai aina, a e hoouna mai ana i i ka bila Senate e pili ana in a hoopii main a Aha Kaapuni.

Waiho mai o McBryde he olelo hooholo, o na buke he 25 o ka moolelo ahaolelo a ka hale i hookaawale ai he $125, e haawila i ke Kuhina Kalaiaina e paa ai no umi la mahope iho o ka wehe la ana o ke kau mau a nana e kuai aku in a luna a me na hoa o ka Hale no ka $5 o ke kope.  Hoopanee loa ia.

Hapaiia ka noonoo no ka bila a ke Senate e hooponopono ana i na hoopii mai na aha apana a kaapuni.  Haawiia i ke komite hookolokolo.

Heluhelu ekolu ia ka bila koa a hooholo ia me na hooponopono no ke kakau ana.

Heluhelu ekolu ia ka bila e hookaawale hou a ii $3,000 no na lilo ahaolelo a hooholo loa ia.

Heluhelu ia mai ka bila e hookuu a i na waihona buke heluhelu no ka lehulehu mai ka auhau ia ana e ke aupuni.

Heluhelu ia mai ka bila e hookuu a ii na waihona buke heluhelu no ka lehulehu mai ka auhau ia ana e ke aupuni.

Heluhelu ia mai he elele na ke Senate e ae like ana i ka ke komite mea i aelike ai no ka bila komo i ko hai aina.

Hoopanee.

AHA SENATE.

La Hana 46, Aug. 7, 1895.

Hoomaka na hana e like me ka mau.  Hope Peresidena Kauhane ma ka noho.

No ka hana ole, ua hoomaha ke Senate no i wakaiua minute.

Hoike mai o Schmidt o ke komite buke helu, ua hoemi mai o Frank Godfrey i kana bila mai ka $195 a i ka  $155, a o ka Hui Papa Pai Pree, ua hoemi i kana bila mai ka $133- 50 a i ka $104.54

Hoike mai ke Kuhina King, ua kakauinoa ka Peresidena i ka bila haawina pakui $56,700 a me na olelo hooholo hui e pili ana i ka waiona, he alanui pali o Nuuanu, ka piepiele kuai pipi, ke kakau ana i na hoolilo aina, no ke Sila Nui o ke Aupuni a me na aila oihana, paipai hoohui aina me Amerika Huipuia a me ka hookomo ana i ka uwila i ke kaa alahao halihali ohua alanui.

Hoike mai o Lymaa o ke komite o na bila i hooholo ia, ua hooana ia aku i ka Peresidena na bila waeaolelo a me hooponopono dala @ me na olelo hooholo hui e pili ana i ke kakauinoa ana i na kane, e hookaawale ana i $1,000 e uku a ii na komi@ina paahana a me ke komo ana i ko hai aina.

Hoomaha a hora 1:30 auina ia.

Noho hou e like me ka hoomaha ana.

Heluhelu ia mai he elele na ka Hale e hoike ana, ua hooholo loa ia ma ka heluhelu ekolu na bila e hookuu aua in a auhau aupuni maiuna o na waihona buke lehulehu a me haawina pakai hou he $3,000 no na lilo ahaolelo, a ua hooholo pu i ka bila koa me na hooioli.

Ma ke noi ua hapai ia na bila a ka hale i hoihoi mai ai me na hoololi.

Ma ke noi, ua apono ke Senate i na hoololi a ka hale.

Hoopanee.

HALE LUNAMAKAAINANA

La Hana 46, Aug. 7, 1895

Hoomaka na hana e like me ka mau.

Hoike mai o Bond o ke komite o na bila i hooholoia, ua hoouna ia aku no ko ka Peresidena kakau inoa ana na bila e hooponopono a ii ked ala, ke komisina paahaua, waeaolelo Pakipika a me ke komo ana i ko hai aina, a me na olelo hooholo hui no ke kakauinoa i na kane a me ka haawina $1000 no ke komisina paahana.

Heluhelu elua ia ka bila e hookonio a ii ka uwila in a kaa alahao halihali ohua o Honolulu me na hoike elua.

Hoopaapaa ka hale a hooholoia ka bila e like me ka hoike a ka hapa auku e haawi ana i ka hui i Manawa a hiki i Sepatemaba 1, 1896 e hookomo a ii uwila.  Kauoha ia e kakau poepoe a heluhelu ekolu ia i ka la apopo.

Hoouna mai ke Senate i ka bila alakohola me na hoololi.  Kauoha ia e pai.

Waiho mai o Robertson he mau ninau i ke Kuhina Kalaiaina . I. Ua apono anei ka Luna o na Hana Hou i ke kii o ka Hale Keaka Pake i hoolala ia @o ke kukulu ma Leleo. 2. Aole anei i loaa mai la oe he palapala hoopii na na kamaaina o Leleo e kue ana i ke kekulu ia o kekahi kale keaka pake hou ma ia wahi? 3. Ina e ku io ia hale e ae aku ana anei oe e hoohana ia i hale keaka?

Hoopanee.

AHA SENATE.

La Hana 47, Aug. 8, 1895.

Hoomaka na hana e like me ka mau.

Hoolaha mai o Kuhina Hatch he bila e hoopau ai i na ka bila waeaolelo moana. Me ke kapae ia ana o na rula, ua heluhelu mua a elua ia ka bila a hooholoia.

Hoolaha hou mai o Kuhina Hatch he bila e hoopau ai i ke kanawai 27 o ua kanawai e 1886, e pili ana i ka lawe ana i ka wai maluna aku o na aina i hoopomaikai ole ia.  Kapae ia na rula a hooholoia ma na heluhelu ekahi a me elua.

Hoolaha hou mai o Kuhina Hatch he bila e hoopau ai i ke kanawai 60 o na kanawai o 1890, e pili ana i ka hoomoe ana i na alanui hao maluna o na aina o hai i hoopomaikai ole ia.  Kapae ia na rula a hooholo ia ma na heluhelu akahi a me elua.

Hoopanee

HALE LUNAMAKAAINANA

La Hana 47, Aug. 8, 1895

Hoomaka na hana e like me ka mau.

Hoike mai ke Kuhina Kalaiaina King, ua kakau inoa ka Peresidena i ka bila haawina pakui; ka olelo hoohoio hui e koho i komite huli e hoomapopo i ke kalepa waiona; ka olelo hooholo hui e koho ai i ekolu mau anaaina no ka mea pili i ke alanui pali o Nuuanu; ka olelo hooholo hui e koho i komite huli i ka piepiele io pipi; ka olelo hooholo hui e imi ai i na mea o ka hooiaio ana i na keena oihana; ka olelo hooholo hui e pili ana i ke Sila Hui a me ke sila no na keena oihana; ka olelo hooholo hui e hoeueu ana i ka hoohuiaina; ka olelo hooholo hui e hookomo ai i ka uwila no ka hui alahao halihali ohua o Honolulu.

Noi o Rycroft e hapai hou i ka noonoo ana i ka hoololi i ka pauku @ o ke alahao halihali ohua o Hawaii i hooholo ia i ka la mamua iho e hooioihi aku i ka Manawa no ka hui hookomo ai i ka uwila ai Ianuari 1, 1897. Hoole ia.

Hooholo ia ka bila ma ka heluhelu ekolu a hooholo loa ia.

Hapaila ka noonoo i ka hoololi a ke Senate i ka bila alakohola a hooholoia na hooioli i na pauku 3 a me 4.

Noi o Robertson, aole e ae aku i ha hoololi a ke Senate i ka pauku 5. Ae ia.

Noi o Bond, aole e ae aku i ka hoololi a ke Senate i ka pauku 6. Aeia.

Noi o Robertson, e hoike aku i ke Senate aole ae o ka Hale i na hoololi i na pauku 5 a me 6 a e koho ia ona komite kuka. Hooholoia.

Koho ka noho i na komite o na olelo hooholo hui, penei:  No ke kakauinoa o na kane, Robertson, Rycroft a me Kaeo; ni ka waiona, Bond a me Davis; no ke Sila Aupuni, Robertson a me Haia.

Hoopanee.

AHA SENATE.

La Hana 48, Aug. 9, 1895.

Hoomaka na hana e like me ka mau.

Hoike mai o Kuhina King, ua kakau inoa ka Peresidena i ka olelo hooholo e pili ana i ke kakauinoa o na kane a me ka bila e hookaawale ana i $1000 o ke komisina paahana. 

Hoea mai he elele na ka Hale e noi ana e koho ia ona komite kuka o na hale elua no ka noonoo ana i ka bila alakohola.

Hoike mai o Lyman o ke komite o na aina aupuni no na bila 18 a me 19 e pili ana i ke kuai ia Keoua Hale, e waiho ma ka papa. Waiho ia a noonoo pu me ka bila.

Heluhelu ekolu pakahi ia na bila a Kuhina Hatch i lawe mai ai, e hoopau ana i kekahi mau kanawai a hooholo loa ia.

Hapaiia ka noonoo no ka bila e hookomo ai i ka uwila i na kaa alahao hali ohua o Honolulu me na hoololi a ka hale. Ma ke noi. ua hooholo ia e haawi i kekahi komite. hio. Koho ka noho i ke komite kalepa, ola ke komite e kuka ai me ke komite o ka Hale.

Hapai ia ka noonoo no na bila 18 a me 19, e pili ana i ke kuai ia Keoua Hale.

Noi o Horner, e hoapono i ka hoike a ke komite e waiho ana ma ka papa.

Ku eke Kuhina Waiwai i ke noi a hooikaika e kuai ke aupuni, he ku iwaena a he wahi maikai no ke ola.

Kue o McCandless i ke kahua o Keoua Hale a kokua i ka hoihoi i ke kahua kinipopo kahiko i Makiki.

Kokua mai ke Kuhina Hatch i ke kuai ia Keoua Hale, no ka mea he wa maikai keia no ke Aupuni e imi ai e loaa he hale a me ke kahua e hanohano ai no ka aina.  Kokua pu mai o Waterhouse a me Rice i ke kuai i keia hale a me ka aina, no ka mea, he hana hoopukapuka waiwai nui ia no ke aupuni.

Ninua ia ke noi a Horner e hoomoe ma ka papa a hole ia, nolaila ua hooholo ia na bila a i elua ma ka heluhelu alua.

Koho ka noho i na komite o na olelo hooholo nui penei:  No ka huli i ka pieplele waiona, Waterhouse a me Kyman; no na Sila Aupuni a me keena oihana, McCandless a me Schmidt; no ke kakauinoa i na ka@e, Brown a me Wilcox.

Hoopanee.

 

HALE LUNAMAKAAINANA.

La hana 48, Aug. 9, 1895.

Noho ka halawai a hoomaka elike me ka mau.

Hoike mai o Kuhina King, ua kakau inoa ka Peresidena i ka olelo hooholo hui e pili ana i ke kakauinoa i na kane a me ka bila e hookaawale ana i $1000 no ke komisina paahana.

Hoike mai o Robertson o ke komite hookolokolo no ka bila e pili ana i ka haawi a me ka hoopiha ana i na bona ma na hihia hoop@i e noi ana e hooholo me kekahi mau hoololi.  Waiho ia ma ka papa a noonoo pu me ka bila.

Pane ke Kuhina King i na ninau a Robertson e pili ana i ka hale keaka pake hou e kukulu ia ana penei: 1. Ua apono ka Luna o na Hana Hou i ke kii o ka hale ma ka la 29 o Iulai i hala. 2. Ua loaa ia’u ma ka hora 4:20 ahiahi o Augate 7, a mahope o ka loaa ana o na ninau mai a oe mai, he palapala hoopii i kakau ole ia ka la mai na kamaaina mai, e olelo ana o ko lakou manaoio o kukulu hou ia ona hale keaka paku ma ko lakou wahi, a ina e hoouna ia mai ona noi no ia mea mai ae aku. Aole o’u mana e hooki ai i kekahi kale e kukulu ia ana maluna o ka hai aina, ke h@oko oia i ke kii hale i apono ia. 3. He mea mau ka ae aku i ka laikini no na hana hoikeike akea ke apono ka Ilamuku.

Heluhelu elua ia ka bila e pili ana i ka hoopiha hou ana i na bona a hooholo ia.  Kauoha ia e kakau poepoe a Poaono heluhelu ekolu.

Hoea mai he elele na @e Senate @ hoihoi mai ana i na bila 13, 13 a me 14.

Heluhelu pakahi mua ia keia mau bila ma ke poo a haawilia i ke komite hookolokolo.

Hoopanee.

KA AHA SENATE.

La Hana 49, Aug. 10, 1895.

Hoomaka na hana o ke Senate e like me ka mau.

Waiho mai o Brown he olelo hooholo e haawiia i kanakolu kumamalima la no ke Kakauolelo e hooponopono ai i kana mau hana o ke Senate.  Aponoia.

Ma ke noi a ka Loio Kuhina, ua hoihoi hou ia i ke komite kakau poepoe ka elelo hooholo hui hoeueu hoohuiaina no ka hooponopono i kekahi mau huaolelo.

Heluhelu ekolu pakahi ia na bila 18 a me 19 e pili ana i ke kuai ia Keoua Hale a hooholo loa ia.

Hoouna ia mai he elele na ka Peresidena e hoike ana, ua hookohu aku oia ia F.J. Lowrey, L.C. Ables a me H.M. von Holt i maul ala no ke komsina e huli ai no ke kalepa waiona,

Hoike mai o Lymana, ua hoouna ia aku no ko ka Peresidena kakau inoa ana na bila koa, e hookuu ai i na auhau o na waihona buke o ka lehulehu a me $3,000 mau haawina hou no na lilo ahaolelo.

Kukala mai o Kuhina Hatch, aole i makaukau ka bila hoolala hana waeaolelo aia a Poakahi.

Hoopanee.

HALE LUNAMAKAAINANA

La Hana 49, Aug. 10, 1895.

Kali ka Hale he hapaiua hora, a loaa ka hapanui o na hoa.

Heluhelu ekolu pakahi ia na bila ekolu a ke aupuni e hoopau loa ana i kekahi mau kanawai mua, pili i waeaolelo maoana, a pela aku, a hooholo loa ia.

Hoopanee.

AHA SENATE.

La Hana 50, Aug. 12, 1895

Hoomaka na hana e like me ka mau.

Hoike mai o Kuhina Hatch, ua kakau inoa ka Peresidena i na bila e kukulu ai komisina paahana, e hookaawale ai i haawina no na lilo o ka ahaolelo, e hookuu ai i na auhau o na waihona buke o ka lehulehu e hoopau loa ai i na kanawai waeaolelo mua a me ka bila wa@aolelo hou.

Ao ke Senate i ka hoololi a ka Hale i ka bila Senate 13, e hooponopono ai i na noi no na hookolokolo hou.

Heluhelu ia mai he elele na ka Hale e hoike mai ana i na komite i koho ia e ka Hale no na olelo hooholo hui.

Koho ka noho ia Lymana Schmidt a me McCandle@s i mau komite hui a noonoo ai no ke kaa alahao na ka uwila a hoon@e.

Mahope o ke kali ana ke hapalua hora paha, ua komo mai ia Kuhina Hatch me ka elele a ka Peresidena e hoike mai ana ua hana oia i a@like hoomoe waeaolelo moana kuioko a me kuwaho me Z. S. Spaiding o haawi ana ke aupuni i pono koakoa iaia no ka Manawa ke iwakalua makahiki no ka hoomoe ana i waea mai Kapaiakiko a Honolulu, a me ona waeaolelo kuloko mai Kawaihae ma Hawaii a i Nuu ma Maui, ma ka aina mai a i Napili ma Maui Komohana; malaila mai a i Pukoo ma Molokai, ma ka aina mai a ma ka ka la@ komohana o ia mokupuni; malaila mai a i Waikiki ma Oahu, ma ka aina a i Waianae; malaila aku a i Nawiliwili. E hoomaka ka hoomoe ana ma a mamua ae paha o Mei 1, 1897, a e paa ua waeaolelo la mamua ae o Novemaba 1, 1898.

[E Nana Maloke]