Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 40, 5 October 1895 — Page 3

Page PDF (1.89 MB)

This text was transcribed by:  Jane Au
This work is dedicated to:  Suki65

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MANAWA HOLO.

@ai a Mahope aku o lulai 5, 1895.

 

A.M. A.M. P.M. P.M.

@@@@@@@@ HONOLULU 6:00 9:15 1:45 5:10

HAALELEIA MANANA 7:@@ 9:@@ 2:2@ 3:53

HAALEIE WILI O EWA @:10 10:1@ 2:@@ 6:14

HI@ @ WAIANAE 10:@@ -- 6:49

A.M. A.M. P.M. P.M.

HAALELE IA WAIANAE 6:44 – 1:82 –

HAALELE IA WILIO EWA 7:19 9:10 2:07 3:@1

HAALELE IA MANANA 7:@0 9:48 2:39 4:22

HIEI I HONOLULU 8:23 10:38 3:11 4:55

            Ma nap o Ponono a me Sabail 3 hjiki ana koka Will o Ewa mai kaa I Honolulu ma ka 5:55 aole ma ka 4:@3 P.M.

            E lawe ana na kaa ahi hali ukena I na kaa ohua o ka papa ekahi.

            O.P. DENISON,

            Luna.  F.C. SMITH,

            Luna Kuai Palapala Holo.

NU HOU HAWAII

            He mau la wela aku nein a la mua o kela hebedoma no Honolulu nei.

            Ua halihali mai ka mokuahi Malulani I ka Poakolu nei mai Kona mai I na eke kopaa he 389 i ka wa ho@kahi.

            Ua hoi aku uei ke Kanikela Hawaii eleu Chas. T. Wilder o ke awa o Kapaiakiko ma ka mokuahi Australia o ka Poakolu iho nei o keia hebedoma.

            Ua hoopau ia o lutanela Joe Juahiwa o ka puali makai kumau o Honolulu nei ma ka la mua o keia malama a o Won. Needham aku la ma is wahi.

            O ka mokuahi Warrimoo e upu la aku nei e ku mai ana maanei i keia mau la aku main a Panalaau mai, e apa loa ana paha a keia malama aku.

            O ke kumukuai o na kopaa ma na lohe hope loa i loaa ia mai nei ma na mokuahi kuwaho o keia hebedoma, he 3 a me 16 hapa 100 mau keneta o ka paona hookah.

            Ua hoouna ia mai ka mokuahi Kahului mai Kapalakiko me ka hoouka ia i na lako ai a me na waiwai kalepa no ko Maui poe, a ua ku ae ia paha ia i ke awa kai holuholu.

            Ina aole e puka hou ae ka ma’i kolera maluna o kekahi mea kino uhane ola mamua o ka P@akahi aenei, alaila e hoomaka ana na kula la aupuni o Honolulu nei ma ia la.

            He koho mau aliikoa kiekie ke malama ia ana e ka puali kiai lahui o Hawaii ma ka po o ka la 16 o keia malama.  Oia no ka baleta una i Lutanela Colonela a me elua mau Mekia.

            Ua telepone mai o Kauka Rusela o ka apana o Waianae, ua makemake ko Waianae poe e hoopau i ka hoemaiu, a e ae ia no ka poe a pau e holo aku ana iiaila i loaa ka palapaia ae a ka I’apa Ola.

            Ua huki ia ka mokuahi Kinau iluna o ke Alahuki, Moku i ka Poakolu iho nei no ka hoomaemae ana.  E haalele ana oia no kona mau awa maa mau no Maui a me Hawaii i kekahi la o keia hebedoma ae.

            Ua hoohikihiki aku ka mokuahi Australia i ka Poakolu iho nei no na aina mamao i kekahi o na hoouna eke leta nui ama mai ko kakou oihana leta nui ama mai ko kakou oibana leta aku, oia he 12,304 mau leta a me 4,933 mau nupepa.

            Ma ke kulanakauhale o Nu Ioka, i ka ia 23 o Sepatamaba, ua hoohui la ma ka mare o Miss Lani Atkinson, kaikamahine a ke Kahukuia nui Atkinson o Hawaii nei, me Lutanela S. K. S. Gibbons o ke aumokukaua Beritania.

            Ua hoi mai ka mokukaua Amerika “Beunington” i ka po Poalua nei mai Lahaina mai a hakeu no iwaho o ka nuku o Mamala. Ua hei mai oia i ka manawa e kau ai na eke leta a na manuwa Amerika elua ma na kai o Hawaii nei.

            Ua hoohiki ae e Mr. Samuel T. Alexander o Hawaii nei mamua i ka la 20 o Sepatemaba ma kona heme ma Oakland, Kaleponi, mai kana huskai makaikai aku nei me na kaikamahine elua i Enelani, Wale, Helevetia, Farani a me Sepania, i heloia maluna o na kaa hehihehi wawae ma keia mau wahi, a ua pau i ka hele ia e lakou na mile he 1,800 maluna o ke kaa hehihei wawae.  E holo hou aku ana no o Mr. Samuel Alexander i ka makaikai, a ia wa e hoohiki ai oia i Italia.

#2         Ua hala aku nei ke Senatea H. Waterhouse maluna o ka mokuahi Australia o ka Poakolu nei ma ka huakai he hapa no ka hana a be hapa no ka hooluolu o keia paa ana iho nei i ka ikiiki.

            Ua hoopiha iho ka mokukuna Ka Moi i na lanahu o ke Aupuni Amerika i ka Poakahi iho nei a loaa he mau haneri tona, a ua ahai aku la oia i ka Poalua mai me ka manao e kiola a pau iluna o ka mokuahi Amerika “Olympia” e hekau la i Lahaina.

            Eia ke haawi nei ka puali puhi ohe aupuni he aha mele puhiohe pakahi ma na auina la Poakolu a me Poalima ma ka pa Hale Mana Hooko, oiai ka mai korela e hoohaiki ana i ka loa a me ka laula o na hoaeae ana a keia poe kauwa a ka lehulehu.

            O ka nui o na lilo o ka Hui Manawalea o na wahine no ka hanai ana i ka poe Hawaii nele loa o keia kulanakauhale, no ka hebedoma hookahi e pau ana i ka Poaono, Sept. 28, he $1,198:40 no 22,414 mau mea ai; a o ke koena o ke dala ma ka waihona, he $5,936.31.

            Ke nauki nei kekahi poe Pukiki i ka luna ohi auhau mamuli o ko lakou manao ua hoopiiia ko lakou auhau ahiki i kaekae o ko lakou wahi e ola ai.  Nolaila ke hoonioni nui nei e kahea ia ona halawai makaainana e lohe ia ai ko lakou mau manao kue i ka oihana helu auhau.

            Ua lawe ia mai kekahi lawehala i hopu ia e na makai a hoopaa ia ma Kuapapanui, o Kahananui kona inoa, i ka Poakahi iho nei a i ka halema’i kolera ma Kakaako no ka mamao la he ma’i kolera.  Eia ka auanei he kuhihewa no ke kauka nana i ike, a no ia mea, ua hoihoi hou ia ua kanaka nei no Kuapapanui, oiai e kali ia ana kona hewa no ka hookolokolo.

            E wehe ia ana he halekuai buke a me na lako kakau hou loa maloko o ka hale Repubalika ma alanui Moi ma ka la mua ae nei e Dekemaba, no Wall, Nichols & Co.  A ma ka mokuahi Australia i pelu aku ai e hoi no Kapalakiko i ka Poakolu iho nei, i kau aku ai o Mr. Nichols kekahi hoa o ka hui, no ka holo loa i na mokuaina hikina e kuai lako ai no keia hui hou.

            Mawaena o na ohua kamaaina i pau aku i ka holo no Kapalakike maluna o ka mokuahi Australia, o J. B. Atherton o ka hui o Kakela a me Kuke, ka wahine a me ke kaikamahine, H. Waterhouse, Mrs. F. M. Hatch, ke Kanikela Hawaii Wilder o Kapalakiko, Dr. J. Brodie, F. S. Dodge, Mrs. B. Cartwright, na keikane hele kula a Alapaki, Daimana, Balauwina a me Walakabauki a me kekahi poe e ae.

            Iloko o keia mau la aku uei a ke kapu e nohoalii ana maluna o ke kulanakauhale o Honolulu nei, aia ka hale hana hao o Honolulu e hoomoa ana i na puu dala i makemake ia e heouna aku i na mokupuni mawaho aku o Oahu, no ka uku ana i na paahana o na mahina ai nui ma ia mau mokupuni.  Ua oleloia ua hiki aku i ka $25,000 i kekahi la o ka hebedoma i hala i hoomoa ia no ka awiwi e hoouna aku i ka poe makapehu e kau mai ana na maka.

            O kela mokuahi nana i lawe mai i ka mai korela i Honolulu nei i ku mai ni ma ka la @ o Augate i hala, nona ka inoa Belgic a makou i hoike aku ai he elua pule i hala mamua aku, ua ili a paa ma na kapakai o Iapana ma kana huakai i hulihoi aku ai mai Kapalakiko ae, ke hoike mai nei na lono hope loa mai Kapalakiko mai, aia no ua mokuahi la ke paa la no ma kahi i ili ai aole i hemo, a me he mea ia e poino loa aku ana paha.

            I ka wa a kekahi pake malama halekuai o Honolulu nei i hele ai mai kona hale aku i ka auina la Poalua iho nei e ike i kona hoaloha ma kekahi wahi e aku, ala hoi ua komo ae ia kekahi makai me ka palapala huli opiuma iloke o kona hale a ua loaa aku la ka opiuma.  Imua o ka Aha Apana i ka Poakolu nei, ua ae keia pake Chock Hoy i kona hewa a ua kau ia aku ka hoepai he $100 me no koina.  Ua uku ia ka hoopai ia wa, a ua hele okoa ka pake me ke kuakuu ole iho.

            Ua haalele aku ka mokuahi Miowera o ka @aina hooholo mokuahi mawaena o Canada a me Ausetaralia i ke awa o Vanekouwa i ka hora 6 a me ka hapa o ke ahiahi, o ka la 28 o Sepatemaba, holo mai ia a ku maanei i ka hora 5 wanaao o ka ia 1 o Okatobe nei, me 10 ohua kapena a me 983 mau tona ukana no Honolulu nei.  Ua komo ioa mai ka Miowera iloko nei o ke awa e hoelele ai i na ukana, a ma ka wanaao Poalua ihe uei ua huli loa aku oia no kona mau awa ma Fiji a me Kikane.

#3         Ke makemake nei na luna aupuni o ke Aupuni o Amerika Huipuia e hepu a hoopiiia o Kauka Bowie o ka mokuahi Belgic, no ko@a huna kele lea i na auoano a ka mai korela i make ai ma ka moana mawaena o Iapana a me Honolulu aole hoike pololei.  A oia hana hookahi a ua kanaka la ia Honolulu nei, pela no oia i hunakele loa hou aku ai i ko Kapalakiko Kauka awaa ohe hoike iki a haalele wale i ka hana.

            Ua hala aku nei o Mr. F. S. Dodge i Amerika Hulpuia ma ke ano he komisina Hawaii no ka nana a me ka hakilo i ka hooholoia ana o na kaa me ka uila, a me he mea la malia ma ia manawa hookahi e au aku ana oia e ike i ke ano o ka lawe ia ana o na mea ino mai ke kulanakauhale aku maloko o na auwaha lawe ino i eliia no ia hana e hookaawale aku ai i na mea ino, i ole ai e hookio ia iho a ku ka puu o na mea ino ma kahi hookahi, a puka mai na ano ma’i lehulehu.

            Ua hopu a hookolokolo ia iho nei i ka Poakahi imua o ka aha apana o Honolulu nei o J. M. Vivas a me J. M. Teixeira, na mea nana e hoolaha mei ka nupepa Pukiki “A Sentinella” ma keia kulanakauhale, no ka ho@pii laibila a ka Repubalika ma o ko laua hoopuka ana i kekahi huaolelo pelapela ma ka olelo Pukie n@ma ana ia Camillo Pereira ma ke ano hope peresidena no ka ahahui Pukiki Sana Antonio.  Ma ka Poalua mai, ua pau ka lawe ana o na olelo ike a ua hoahewa aku ka lunakamawai i na mea hoopiiia ma ke kau ana i ka hoopai he $150 a me $3.50 koina no J. M. Vivas, a he $50 a me na koina no J. M. Teixeira.  Ua hoohalahala na mea hoopiiia i ka olelo hooholo, a ua hoopii i ke kiure.

            Ma ka hora 7 a me hapa o ke ahiahi Poakahi aku nei, ua kapalulu mai ma keia awa ka m@kuahi Australia mai Kapalakiko mai iloko o na la holo 6 a me eiwa a me hapa mau hora, oiai i ka hora 10 kakahiaka o ka Poalua mamua iho kona haalele ana aku i ke awa hope a holo pololei mai no Honolulu nei. Ua hoohikihiki mai oia no keia awa ia 14 mau ohua kapena, 12 mau ohua oneki, 12 mau eke leta a me 987 mau tona ukana.  Ia po no i ku mai ai, ua hoomaka koke no ke kioa ia o na ukana, oiai ua hoomalu mua ia na kanaka hana maloko o ka uape mokuahi.  A iloko o na hora he umikumamahiku, ua pau na ukana i ke kiolaia a hoomaka ka hooili o na uka o ukana aku nei Ma ka hora 4 o ke ahiahi Poakolu mai, ua hiu ae ia i kona mau enekini a kikihi aku la me ka hoohikihiki aku i na ohua lehulehu no ua aina mamao.

            Ke kaena mai nei ka lunahooponopono o ke Aloha Aina, i kona aloha i kona mau Moi i hala a hiki mai ia Liliuokalani, he nana ia nae ke ano o kana mau hana i ke au e nohoalii ana o Kalakaua, aole no e hiki ke hooleia, aole oia kekahi o na Hawaii kue loa i ke aupuni ia manawa a hiki wale i ka make ana o Kalakaua; a i ke au hoi o Liliuokalani, mamuli @ ko makou manaoio i na mea i haiia mai, o J. Nawahi kekahi i ao aku ia Liliuokalani, a i ole i hana i kekuhi mau mea nana i hookokono loa ia Liliuokalani e kukala i Kumukanawai Hou i ka mea hoi nana i ulupa koke i ke aupuni o Liliuokalani, eia ka auanei no ke ake o J. Nawahi e lilo i Kuhina ka mea i huli ai e kokua i ke aupuni o Liliuokalani.  Aohe hoole Akua o ke Kuokoa.  Aka, he hoole Akua maopopo loa o J. Nawahi, ke hoole nei oia aole o S. B. Dole ke Alii a Peresidena o Ha-Hawaii nei; he wahi maunu wale no ia na J. Nawahi i lawe na kanaka Hawaii i kana wahi nupepa, aka ua ha@a ka wa makapo o na kanaka i kana a me ka kona mau ho@ alakai lalau ana i ka lahui.

            Pili pono io no ka la i Papaenaena ia oe e ka lunahooponopono o ke Aloha Aina, ALOHA NO.

Elua Paha Auanei Alelo.

            Ua haopuka ae ka nupepa Standard o Ladana i keia mamala olelo:

            “He mau kuikahi ko Hawaii me Enelani a me Farani e haawi ana ia laua i ka mana heomalu maluna o ua pae aina la, i ano like a oi aku no paha mamua o ko ke Aupuni o Amerika Huipuia mana.  Aka o ka hoomahae ana i mau aoao paonioni lehulehu i mea e pale aku ai i ka hookahuli aupuni mau ana, he mea poni ia Hawaii e waihoia malalo o ka malama ana a na mana i nui ko lakou mau waiwai no ko Hawaii mau hoopomaikai ia.”

            A@a iloko o ka wa e noho ana ka Ahaolelo makaainana mua o Enelani i hoopauia iho nei, ua kaa maluna e ke kokua Kuhina George Grey o ke keena o ko na aina e ke koikoi a kona lehelehe i pane aku ai i ka ninau a kekahi lunamakaainana, ma ka olelo ano nei, na palekana ko Beritania mau pono ma Hawaii iloko o no lima o Amerika Huipuia.

 

Na Hookahakaha Olelo Mahope

o ka Heihei Moku ana.

#4         Nu Ioka, Sept. 13. – Ua lawa iho la ko dunraven (ka ona o ka moku heihei Beritania) puni beihei.  Aole e heihei hou ana ka moku Valkyrie ma na kai o Amerika nei.  E hoihoi hou ia aku ana oia i Enelani mahope iho o ka makaukau ana no ka huakai holo moana.

            Ua hoike mua mai nei ke Komite o ke Kiaba Amerika ia Mr. Iselin, ka ona o ka moku heihei Amerika i keia po, ua keakea hololea aku oia i ke kiaha, a oia ka mea nana ka eo o na heihei ana ekolu mailoko mai o elima heihei.  A @a hoike pu aku no hoi ia Haku Dunraven—a hookahi wale no ona wahi anuu ma keia—o kona haule ana a o ka moku heihei Kepale oia ka moku lanakila.

            Ua kipa aku kekahi mea kakau nupepa i kela po ma Hale Waldorf a hoouna aku la he nota ia Haku Dunaraven, e noi ana iaia ina e keihei hou ana ka Valkyrie III. me Kepale no ka $10,000.  Ua ho@ia ia aku oia e kipaku loa ia ka pahu heihei a kaawale no ko na mokuahi kolo moku, na mokuahi, a pela aku holo ae e hoomaaloalo.  Ua haawiia mai he kiaha makana e kekahi mau keonimana.  Ua apo mai o Haku Dunraven i ka nota ma Hale Waldorf, kahi ona e paina awakea ana me kana mau kaikamahine elua ame H. Maitland Kersey.  Ua hoihoi mai oia i ka nota me ka pane i kakau penikala ia penei:

            “Minamina loa au, aka o Valkyrie III. e haalele ana no Enelani i keia hebedoma aku.”

            Ua lono lauahea ia ae i ke anoano ahiahi ana iho, ua haawi aku kekahi lala kulana koikoi o ka hui he $10,000 na ka mea e eo ai ma ka heihei e holo ai o Defender a me Valkyrie III.  Ua haawi mai o Mr. Drexel o Piladelapia i $10,000 no ka heihei e holo ia ai ma kekahi wai e ae o Amerika.

            Ma ko Mr. Kersey pane aua i ka haawi makana a Col. Taylor o Bosetona, oiai ua hooholo o Haku Dunraven aole loa e hooheihei hou i knoa moku ma Amerika, nolaila he hana palaualelo ke kamailio ana no kela a me keia mau koi e ae e heihei.

            Piladelapia, Sept. 13.—Ua lohe ia ae i keia po e lawe koke ia mai ana ka moku heihei Defender ma ka pa kapili moku o Cramps, kahi e nana pono hou ia ai oia.  Ke manaoio nei o Cramp ua hiki ia lakou ke kapili i moku heihei holo e ae.  Aia o Wiliki Nui Pattson ma Nu Ioka e hooponopono ana no ka holo mail o Defender.

            Landana, Sept. 18—E pai ana ke Chronicle puka kakahiaka o ka la apopo i ka palapala a kona mea kakau ma cowes e olelo ana, ua lohe lauahea ia he lehulehu wale o na poe puni heihei moku kuonoono e makemake nei e haawi i kiaha a e holo ia ma na kai o Europa.

NOI MAI O ISELIN E HOOPAU WALE.

            No Ioka, Sept. 18.—Ua kipa ae ko Haku Dunraven elele, ola o Mr. H. M. Kersey, i o Comodoa Smith la ka lunahoomalu o ke Komite Kiaha Amerika i keia la me ka hii pu aku i ka palapala a C. Oliver Iselin e noi ana e holo hou ia ka heihei i hookui ai ka Valkyrie ia Defender.  Eia na olelo o ka palapala:

            Maluna o Defender, Sept. 12.—E kuu Haku Dunraven aloha.—Oiai ua haawi ke Komite Heihei i ka eo o ka heihei o nehinei ia Defender, aka malalo o na kumu, ua oi aku ko’u makemake e hooholo ia kela heihei, aohe he heihei oiaio a e holo hou na moku i ka la apopo.  Ke hilinai nei au e kuikahi ana keia koi me kou mau manao. Ina peia, e oluolu e pane koke mai.  Kou oiaio, C. OLEVER ISELIN.

            Ladana, Sept. 18—Ma na palapala i holo ai mawaena o Haku Dunraven a me na poe puni heihei moku o Nu Ioka no ka mea pili i ke hiaha Amerika, ke olelo nei ka nupepa Pali Mall Gazette i ka makemake e wehe hou ia ka hoopaapaa a hiki i kahi o ka manawa e uku ai i ka auhau ma ke ano puni lealea maikai o Mr. Iselin.  He mea pono ke haawiia na mahalo ana @ pau o ka poe puni heihei moku oiaio i na poe heihei moku Amerika.

            Nu Rokele, Nu Ioka, Sept. 20.—Ua ike ia aku o Mr. Iselins, ma kona home ma Premium Point.  Eia kana olelo, o ka lono mai Ladana mai ua pololei ma ka mea e pili ana i ka onou ana mai i elima ($5,000) tausani daia no ka heihei ana ma na kai o Beritania.  Ua loaa mai iaia he palapala waeaolelo i ka po nei mai a Mr. Laycock mai o Ladana e noi mai ana e heihei.  Ua pane aku o Mr. Iselin ma ka waeaolelo: “Aole pane kupono e haawiia i keia wa.  Me ke aloha.”

            Eia ka Mr. Iselin olelo, aole haiawai a na ona o ka moku Defender mai ka pau ana o ka heihei o ke Defender a me Valkyrie, a nolaila aohe noonoo ia no ka hooholo ana o ae aku i ke Defender e holo i Europa a me ka ole.

#5         Nu Ioka, Sept. 20.—Ua hoopuka ae kekahi nupepa puka ahiahi, ua loaa mai nei he aa heihei hou no ke kiahi Amerika mai a Charles Rose mai, ke keiki a Haku John Rose o Ladana, ka mea i hoouna mai nei he aa e heihei i ka 1896, ia Comodoa James D. Smith i pau, ka lunahoomalu o ke komite kiaha o Nu Ioka.  Ua haawi ia aku keia aa heihei i ka Hui Heihei Moku o Nu Ioka.

            Aole e hiki ke noonoo ia, no ka mea aole i hoouna ia mai ma ke aia pololei.  Ma na olelo o ke kahua e paa ia nei ke kiaha e ka hui, e hoouna ia ka aa heihei i kona kakauolelo, a ma o ke kakauolelo aku o ka hui nana ka aa heihei, aole na kekahi mea kino hookahi.

            Ke olelo ia mai nei, he laia o Mr. Rose no ka Mahele Heihei Moku Alii, a ina he makemake io kona i ka heihei, aohe mea e kanalua ai no ka hiki e hooponopono ia na hemahema liilii.

            Ladana, Sept. 21.—Ke olelo nei ka nupepa Field o keia kakahiaka, ua makaukau kekahi kanaka waiwai e kapili i moku holo a me ia e aa aku ai oia e heihei no ke kiaha Amerika i ka makahiki 1896, ke ae ka Hui Heihei Moku o Nu Ioka e holo ia ka heihei ma na kai kahi o na moku heihei e keakea ole ia ai.

            Ladana, Sept. 20.—Ua hoolaha ae ka nupepa Manawa o keia la ma kahi e ike akea ia ai, ka palapala a Adimarala Fitzgald, ka mea i olelo iho he mea pono e upu aku o Haku Dunraven e hoohenehene ia mai ma kana ano hana ma ka heihei i malama ia no ka mokomoko i ke kiaha Amerika a e hoohalike ae me ka apono ole ia e like la me ka Iselin.

            Ma ka noonoo maikai o kona @oakanaka, Adimarala Fitzgeld, ua hookahua ia ke kumu kupono e minamina loa ia ai ke alanui a Haku Dunraven i lawe iho nei, a pela auanei e minamina loa ai na kanaka puni lealea heihei oiaio a pau i ka hoole ia ana o ka Mr. Iselin manao i koi mai ai e holo hou ia ka heihei alua.  Ke olelo nei ka Adimarala, o ko Haku Dunraven hoole ana i ke komo e holo ma ka heihei ma ka la ekolu, ua pololei, aka he pono e kaana ia na ninau ma na kahua akea.  Ua hoike mai na Amerika a pau i ko lakou ano lealea kuio maikai.

            Ua hoopau iho ka Adimarala i na olelo o kana palapala me na huaolelo, ua hiki ole ia Haku Dunraven ke paa i na moelelo maikai loa o ko Beritania heihei moku.

 

Hele ike a ka Peresidena o Farani i

ka Emepera o Rusia.

            Ua lohe ia ma ke kulanakau hale o Berelina i ka la 23 o Sepatemaba, ua hooholo iho o Peresidena Faure o ka Repubalika o Farani e hele aku i Sana Peteroboro i keia kupulau ae e makaikai ai a ua hooponopono ia na hoolala ana me ke Keikialii Lobanoff-Rostovsky, ko Rusia Kuhina o ko na aina e, oiai oia e hoohala ana i kona mau la hoomaha ma Farani nei, no ka hookahakaha paikau nui o na aumoku Farani, Rusia a me Denemaka e malama ia ana ma Copenahegena.

            Ua telegarapa mai ka mea kakau o ka nupepa Lekai Anzeiger e noho ana ma Parisa, e ukaliia aku ana o Peresidena Faure e ka mahele aumokukau o Farani a hiki i Copenahegena, a mahope o ke kipa ana ‘ku e ike i ka Moi a me ka Moiwahine o Denemaka, e holo loa aku ai oia no Sana Peteroboro, a maiaila aku no Moscow, e ike ai i na hana o ka poni ana i ka Emepera.

            I ka wa o ka Peresidena ma Rusia, e hoho ana oia maioko o ka halealii Imperiala.  E hoi ana oia no ka aina oiwi ma ke kai, me ka makaikai pu aku i na aliiaimoku o Helevetia a me Holani.

 

Ka Laau Lapaau Oi Loa o ke

Ola no ke Korela.

            Ke lawelawe koke a poiolei ia hikiwawe loa ke oia.  Ua iko piha ia k@ia i ka wa i laha ai ke Kolera ma Nu Ioka i ka 1866.  E hoi koke ma ka moe i ka wa koke e hoomaka iho ai na hoailona, moe pela me ka malie a inu i ka Chamberlain’s Colic Cholera and Diarrheea Remedy ma ka palua puna i ka manawa hookahi a hiki i ka pau ana o ka eha, alaila i hookahi inu ana aku mahope o kela a me keia naha ana i oi ae ka naha i ka mea maa mau.  E hoouna koke i ke kauka, aka me ka inu @o i ka laau e like me kela kuhikuhi ae ia a hoea mai ke kauka.  E malama mau ia keia laau ma ka hale me ka makaukau no ka hoohainu.  E inu koke i ka laau iloko o @lima minute mahope iho o ka hookau ana iho o na hoailona.  O ka Chamberlain’s Colic, Cholera and Diarrhoea Remedy, oia ka laau oi loa o ke oia i ike ia, aole wale no na ano lahilahi o ka opu eha, aka no na ano Kolera Asia awahua a pau.  E kuai ia ma ka halekuai Laau Lapaau o

BENSON, SMITH & CO.

2566-1m                                                                                                                      Honolulu.

 

Hoolaha Hou.

            Aha Hookolokolo Kaapuni Apana @@ua o ke Hawaii P@@ Aina.  Ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka han@ o ka waiwai o John Kalama @., o Makawao, Maui, i make kauoha ol@.

                        No ka mea, na waihoia mai imua o keia aha ma ka ia 27 o Sepatemaba, A.D. 1896, kekahi palapala @ @oi @n@, @ hooponoponoi1 ka waiwai o ka mae make, a e, hoon@@o ia o Mrs. Sarah Kalama i Lunahooponopono Waiwai.

            Nolaila, ke kauohaia nei, o @@ Poakolu ka la 6 o Novemabe, A.D. 189@, 2o@@ 10 kakahiaka o ia lia, @@ ke @@@@ hookolokoio o @@ aha ia m@ Wailuku, Maui, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i na @oi ia, a @@ ia manawa a ma ia wahi e hele mai ai na poe @ pau i kuleana, a me na mea kue p@ha i k@ hoek@huia ana o ka Lunahooponopono.

            Kakauia na Wailuku, Maui, i keia ia 27 o Septemaba, A. D. 189@.

            Na ka aha:

                                                                                                G. ARMSTRONG,

                        Kakauolelo Aha Kaapuni Apana @@,

                                                                        @@@-@

 

Hoolaha Hou.

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA

#6        Eha o ke Hawaii P@@ Aina.  Ma k@ Aha Aha Hooponopono Waiwai.  Ma ka Aha Aha Hooponopono Waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o Makaia @. o Hilo, Hawaii i make.

            No ka mea, ua waihoia mai imua o keia Aha ma ka ia @ o Septemaba, A.D. 19@6, he paiapala i eleloia oia no ka palapala ka@@@a hope loa a Makala K. o Hilo, Hawaii, i make, me kekahi paiapala e moi ana @ hooiaio ia ua palapala ka@oha ia a e hoopakaia ua palapaia hookohu lunahooponopono waiwai ia Moke Kaneapua i waihoia mai e Moke Kaneapua.

            Ke kauoha ia nei o ka Poalua, ia 22 o Okatobe A.D. 19@@, hora @ kakahiaka o ia la, ma k@ k@@@a hookolokolo o ua Aha la ma Hilo, Hawaii, oia kahi a me ha manawa i koho ia no ka hoolaio ana i na paiapela kanoha hope ia a me na palapala moi ia.  A malaila a ma ia manawa e hele mai ai na poe a pau i kul@@na e kue i ua palapala kanoha ia, a me ka ae ana i ka hoopaka ana i na palapala hookohu lunahooponopono waiwai.

            Hanaia ma Hilo, Hawaii, Sept. 3, 19@@.

            Na ka Aha:

                                                                                                DANIEL PORTER,

                                                                                                            Kakauolelo.

@@@-@

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA.

            Eha o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hana o ke Kahu Malama Waiwai o Grace Black o Hilo, Hawaii.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai e ka palapala noi a me ka papa hoike heiu a Joseph Nawahi, @e kahu malama o ka waiwai o Grace Black o Hilo, Hawaii, e noi ana e aponoia na hoolilo he $@@9 mailoko mai o na dala he $710 i loaa iaia, a e noi ana e nana a aponoia keia mau mea, a e kauohaia e mahele i ka waiwai e paa nei iaia i ka poe kuleana, a e hookuu iaia a me koua mau hope mai ka noho malama ana.

            Ke kauoha ia nei o ka Poaiua, ia @2 o Oktobe A.D. 18@6, hora 10 a.m. imua o ia lunakamawai ma ke keena, ma ka hale hookolokoio ma Hilo Hawaii, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me ka heiu waiwai, a maiaila a ma ia wahi e hele mai ai ka poe a pau i kuleana o hoike mai ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi la, a e hoike mai i ka poe i kuleana i ua waiwai ia.

            Kakauia ma Hilo, Hawaii, Sept. 17, 189@.

            Na ka Aha:

                                                                                    DANIEL PORTER,

                                                                                                Kakauoleio.

2553-3

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA

            Ekahi o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hana o ka waiwai o Kaaialo k. o Honolulu i make.

            Ma ka heluheiu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike helu a Kamakee W. Lunahooponopono o ka palapala kauoha a Kaaialo k. o Honolulu, i make, e noi ana o aponoia na hoolilo he $107 mailoko mai o na dala he $107 i ioaa iaia, a e noi ana e nana a aponoia kela mau mea, a e kauohaia e mahele i ka waiwai e paa nei iaia i ka poe i kuleana, a e hookuu iaia a me kona mau hope mai ka noho malama ana.

            Ke kauohaia nei, o ka Poakahi ia 2@ o Okatoba, A.D. 1895, hora 10 a.m ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kehoia no ka hoolohe ana i ua noi ia a me ka helu waiwai, a malaila a ma ia wa e hele mai ai ka poe a pau i kuleana o hoike mai ina he kumu ka iakou e ae ole ia ai ua noi ia, a e hoike mai i ka poe i  kuleana i ua waiwai ia. 

            Kakauia ma Honolulu, Sepatemaba 25, 1895.

            Na ka Aha:

            J. A. THOMPSON,

2@63-3 Kakauolelo.

 

NA LETA E WAIHO NEI ILOKO O

KA HALE LETA A HIKI I KA

LA 30 O SEPATEMABA 1895.

APUA.

Miss L Kanohopono.

KOULA.

Miss L Makalua, J M Poohina 2.

KAPAUHI.

Kalawaia, Mrs. Kiekie.

KAAKOPUA.

Kane, Mrs. K. Aliona.

J Kaanaauao, Miss Lahela.

KALIU.

L Nakea.

MAKIKI.

Kahulunuikaaumoku, Moe.

KAKAAKO.

A Paapu, J Napuamauu,

E Keohokapu, Naehuelua,

K Kapakahi, Mrs Kauahi.

KAUMAKAPILI.

Noeo, Eseteia,

Kattie K Keka, Paakea,

H Waiku, S D L Salamanaka,

Kaanapu, L Maraea,

P  Kealoha, J Baioa,

Kaulana, Makahi.

KIKIHALE.

Namilimili, Naai,

G D Kaaua, H Pelehakala,

R I Kahahawai, J B Nakumu,

R Kaina, Kepano,

S K Keanu Jr., Kaili.

KAWA me KOHOLALOA.

Kamaiahonui, E M David,

A B Kaaukuu.

MANOA.

D Koo.

WAIKIKI.

Kelupaina.

AALA.

K Hoomana, I Kapu.

KAWAIAHAO.

L Kaiminaauao, D K K Kaawa,

H Kaonohi, K Kaulahea,

G Kuban, Kamoalou,

Kawao.

KAMANUWAI.

M Ahi, Kenoa,

Kema, H Waiku 2,

S Kalalau, K Keoni,

Mekane, Kanaialii,

K Kalili, D Kalili,

S K Kahakauila.

KAPUUKOLO.

M Pinehaka, Kahopeole,

P Kepa, Halia,

F P Kailipaka, M Kalahiki,

Nakooka, Lokai,

S W Kaaikaula, L Wahinekapu,

D Bell, K Pualoke,

D W Kualaku.

KALIHI.

Biwa liilii 2, Nanai,

J H Kamio, K Pualoke,

M Maunaloa 2, Keoloili,

Liwai liilii, Kaili,

K W Kamanu 2, Ane 2,

J Kalina, K Kawaihoa,

Hana, J H Wahineae,

P Makaone, J Kaaiohelo 2,

Napoohiwi, Punipake 2,

Nahuina, M Konohiki.

MAUNAKIEKIE.

H Mahua, S L Lonoai,

M Sol Opu, Waiulalani,

Kauaua.

MAEMAE.

A Lahapa, Ahakuelo,

E Kahananui, H Kalaukou 2,

M K Kelewa, L Kalaukoa.

KAMOILIILI.

W A Homelani 2, Noemaba.

IWILEI.

Ulaula.

KAMAKELA.

S M Kaaukai, E Kamai,

Pa-i, J T Leahi,

Naipu.

KEPOHONI.

M Eleele, M Ako,

J R Kaenalii, P Piilani.

PUUNUI.

Kamaka, D Kalawaia.

WAKINEKONA.

Kaia.

ULAKOHEO.

Kualapai.

HAUHAUKOI.

Keoki, Makalani.

KAHEHUNA.

B Kahaunaelekelii, E Kahooulu,

A Keumi 2.

KAULUWELA.

J K Kamaile, N Kapua,

Maka, K Mahulani,

H N Kaluaikaawaloa 2.

KAOPUAUA.

L Kanamu.

MAKAHO.

Kane, D Kaoao.

NIOLOPA.

Kupihea liilii, M Kainaina,

D Kailiula, L Kahau.

PAUOA.

Kaholua, Kalani,

Ka Mana, Kaimi,

Sam Petero.

LELEO.

Kaulukane, Ewaliko,

P L Kaweawea.

 

#7    AUWAIOLIMU.

H W Kailieha, M Kapule,

Hawawa, K Kaui,

K Kihei, Kauina,

O Kapohakimohewa.

NA ALANUI.

K Pokini, Alanui Liliha,

Kuini, “  “

Kekelani, “ Moi

M Kalua, “ P@@@@@@@

Kawahinehelela, “ Maunakea

KALIA ME PAWAA.

A Kanoi, D Ka@ak@@@@@@@,

Kani (k) 2, D K K@@@@@@,

L Oliva, M Al@p@ki,

M Kanohola.

KAPALAMA.

Loha 2, Kekan@,

A Lincoln 2, R K Mana@@,

J Kanei, J Clark,

N Kamaile, L Maile,

C Kepilino 2, E Pu@@@@@@@@ii,

Alikapeka, A Kapaha,

J Meheula, Keoholiko,

Kapualei, Kanakaol@,

Moo@ohu 2, K@ia@olo@@i 2,

J Kuakini 2, L Kaaa,

V Kalili, H Kaap@@@,

Lahapa, Kahakal@@,

M Kalawemaunu, Lokai,

M Raymond, M Kealoha,

Lokana, H Kaaa,

L Auamo.

HONOLULU.

D Kawaihau, A Kaili,

L Kai@, G Mo@@,

H Kamanu, Haumea,

Kaoehana, J Kini,

M Kahiki, I Keahi,

A Nuhi, E Kaapa 2,

Pepeana, M K@k@kio,

S Kanaholo, Kumal@@ liilii,

J W Hooleia, A Kea,

R Kahoomaikai, Kalahookahi,

S P Kahananui, J Pua,

Keeliipio@ie, Puakalani,

B Maile, K Moku,

Liekioloha, Miss Pua,

Keao, K Pae,

Elia, Kiokapu,

Kanuha, S K Kahin@@k@,

A H Ahakuelo, M A Kealokai

E Luku, D Kaumua,

            Na Le@a i hoihoi ia mai na Mokupani mai:

HAWAII.

Holoni, Punahoa, Hilo.

L M Keaunui, Kapaau, Kohala.

Kaowaka, Puuloa, Kona Ak@@.

Kamawae 2, Naalehu, Kau.

Beniamina, “ “

MAUI.

M K Kekuewa, Lahaina.

Kinolahilahi, Wailuku.

Kaohoi, “

T Paahao, @

K Kekua, “

Haaheo, “

Ohialau, “

Paleke, “

A K Kauwe, Paia.

J K Meheula, “

I Keawe, “

J W Naai, “

Aliikapeka, “

J Kapu, Haiku.

KAUAI.

E Kalohelani, Koloa.

S Mahoe, Waimea.

Namanu, “

H W Pukeo, Kilauea.

Keanailuau, “

            N. B. – O na poe na lakou na leia maluna ae, e oluolu e ninau mai i na leta i hoolahaia.

            J. M. OAT,

            Luna Leta Nui.

Honolulu, Sepatemaba 30, 1895.

Olelo Hoolaha.

            O ka poe a pau e loaa aku ana me ka aina

            Hanai Holoholona o Hualaiai, K@@@ akau Hawaii, me ka paiapala ae @l@ mai @ Mrs. Greenwell a i ole ia mai a Sydney Smith nei, o hoopila no ma ke kanawai.

            @. C. GREENWELL

Sept. 30, 1895. @@@-@

Hoolaha Hoohui.

            Ua hoohui ae nei o Manuel Machado, John Viera a me Robert Kailey @@@@@@ @ o Hilo iloko o ka Hui, no ka lawelawe ana i ka hana H@@@ a me Piepiele Wai @@@@@ @ @@ @@ wai @ ae ma Milo maialo o ka inea @@@ Pacific Soda Works.

            F.M. WAKEFIELD,

            Loio no ka Pacific Soda Works.

            2566-2

HOOLAHA AKEA.

E IKE au@nei @a kanaka a pau k@ nana mai i keia.  O maua o Mrs. M. Kaapu @. @ @@ Solomon Eli k. na keiki po@oi a Henry Land@@@ o Waioli, Hanalei, Mokupu@i o Kauai m@m@@.

            Ke hoolaha aku nei maua ma k@ ak@@, @ ke maua mau waiwai paa a pau, o waih@ ia @@ Waioli, Hanalei, Mokupuni o Kauai, @ i hanaia ma ka Palapaia Hoolimalima a mau Palapale Moolimalima o ae paha, o ko mano mau kaku malama waiwai i oi aku na makahiki hoolimali ma ma nua o ko maua oo ana.

            Ke hoopau a ke hoole loa ak@ nei m@@@ ia koena makahiki a mau ko@na makahiki @@@limalima i oi aku mamua o ko maua oo ane @ @@ ke kumu ua oo maua ma ke kanawai.  O m@@@ ka mana e hoolimalima i ko maua mau aina @ pau loa a i ole ia, o ko maua hope i hooke@eia e maua, oia o Edward Kuapuhi, o Hanalei, M@kupuni o Kauai.

            MRS. MARAEA KAAPU w.

            MR. SOLOMON ELI k.

Punaluu, Koolauloa, Oahu, Sept. 26, 1895.

2566-2

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

            Ua hookohnia mai ka mea nona ka inea malalo iho e ka Aha Kaapuni ‘Apane @@@ i Lunahooponopono no ka waiwai o J. K. M@kuola, i make o Honokaa, Hamakua, Hawaii, nolaiia ke hoolahaia aku nei ka lohe i na mea a pau he mau koina ka iakou i ka waiwai o @@ mea i make, e waiho koke mai me na hooiai@ kukpono maloko mai o na malama eono, a i ole ia e hoole mau loa ia aku no, a o na mea a p@@ i aie i ka mea i make, e hookaa koko mai i @@ mea nona ka inoa malalo iho me ka hook@@@@ ole.

            CHARLES WILLIAMS,

Lunahooponopono Waiwai o J. K. M@k@@@@ i make.

Honokaa, Hawaii, Sept. 14, 1895.

2@66-4

 

Ed. A. Williams.  C. E. Williams.

C. E. WILLIAMS & SON.

Hookahi Wale no o Laua

Halekuai.

            Aole laua i pili iki me kekahi Hale Hoolako hale a me Hale Hana Paha Kupapau e ae, aia ma ka Hale Helu 611 Alanui Moi, mauka mai o ka Pa Ku@ Papa o Lui me Kuki.

Hana Pahu a me laloa Kupapau.

            Na pahu kupapau mai ka $@.00 a pii aku iluna.

            Kaa kupapau pakaki lio oi o ka maikai ma ke Kaona iho, he $3.00.

            Kaa kupapau palu lio oi o ka maikai ma ke Kaona iho, he $5.00.

 

GOO KIM

411 Alanui Nuuanu.

            MAI KEIA POAONO AKU, AUGATE@@, @ kuai hoopoho a makepono ioa aku @@@ ma ka Halekuai o Goo Kim, a nolail@ o @@@@ koke mai na makamaka oiai ka wa make@@@@. O ke kalakoa @ kea@@eni o ka iwilei @@@@@, i keia wa he @@ iwilei no ke $1.00.  Na k@@@@ maikai a me na kukaenala, like pau l@@.  @@@-nahina @ iwilei $1.00.  Na l@l@ @@@ o na kane, @@ kuka, na wawae a m@ @o na wahine, @@@@ ol @@@ i ka he@u pakahi aku, e kuai @@@@@ loa i@ @@@ ana.

@@61-