Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 41, 12 October 1895 — Ka Wanana Pupule a Lutera. [ARTICLE]

Ka Wanana Pupule a Lutera.

Ke hoolaha oei makoa malalo Iho I ka wanana papalo a ka mea i kipakuia mai ka puali aku oka poe pono, aole no ka manao kokna aka i kaoa mea e hau waie nei ka waha i ka mea oialo oie, aka no ka minamina maoli a kaumaha i kekahi poe aohe pupnle ma ke kino e iike me Lntera, aka aia ko lakoa pupoie ma ka naau, aua pani wale aku ioa epa o keia wanana. O keia poe, oia ūo kekahi hapaona anee aliio Honoluīu, oia hoi ke aluka huha, lili pihkino a naaa nekooeko i ka poe nana e hookele nei i ke aupnnL A pehea la ko lakoa puni ana, fciai he poe liki no i ko iakon naaoao, eia nae he poni wale I na kilokiio a ka pnpnle. Nolaila aa lawe mai makoa e hoolaha i Ikemaka kino iho īeakou i na olelo pupoie i paa ai kekahi hapa o naanee alii i ka panL Ua pai mua ia m& Ka Leo oka Lahai^

Ina hoaloha maikai iloko oka pono o ka Haku o lesu Kristo. losepa Poepoe. Aloha oe a ine na Hoahanau aloha o ka Hoomana Hoano o na la Hope nei me ka Malu mai ke Akua mai. Aloha oukou a pau loa. Eia no au ke wanana nei i ka Euanelio o KristQ ma ka mokupuni o Maui nei, a ke hai wiwoole aku nei au ika nani oke Akua ma na luakini a ma ke kulanakauhale o Wailuku nei. Eia ka mea hai aku ia ©e. E oluolu oe e hooiaha ae iwaena o na Hoahanau ame ke alakai oka Ekalesia au e ku la, ma ke kauoha a ke Akua Kiekie ioa ka mea e nohoalil ana maluna ona kanaka a pau loa a maiuna hoi ona puali Anela o ka lani a me ka honua nei, ma o kona Uhane la, ke hoike mai nei ke Akua ia'u, e kukala aku a e kala aku ika ieo ma ka waonahele o Hawaii neh E hoolilo ia ka ia 6 o ka mahina o Okatoba i la hooke-ai no na haipule a puni ka Paeaina o Hawaii nei, mai Hawaii a hiki i ka wd!ona o ka ia i Lehua.

He leo kauoha keia i na kanaka a pau ioa e kahea ana i ka īnoa o lehova ma Hawaii nei 3 a e maiama ia keia i la hoomanao mawaema o na hoomana like ole ma Hawaii nei. Nolaila, mai makau oe ke hele aku e hai 1 ka koomana Katolika, a me ka hoomana Enelani, Kalawina a pela aku, mai hopohopo oe i keia kauoha ano nui loa, mai ka nohoalii mai o ke Akua Kiekie loa. Eia na mlā no ka malama ana i kela la hoo* manao: 1 E hoomakaia ka hoomana ana iwaena o keia a me keia ohana e noho ana maloko o na home ma ke alakai ana a ke poo ohaea i ka hora 12 o ka po Poaono, ma ka haipule ana ma na paipai manao, ma na pule a me ka himeni, no ka hooke-ai mihi o ka ohana i na hewa. 2 E hoomaka hou i ka maiama ana i ka haiawai kakahiaka Sabati, no ka nonoi ana i ke Akua me ka mihi no ko ke Akua hoopakele mai ia kakoa me.i ka Anela iuka mai 0 na popiiikia maluna o ka aina. 3 E hoomanao i ka haipule a me ka mihi no ka iahui Hawaii, e mihi ka lahui i ko lakou hewa imua o ke Akua ma ka hora 10 me 12 o k« awakea. 4 Hora 3 a hiki i ka hom 4 p.m. no ka hoomanao ana i ke aupuni honua ma Hawaii nel. 5 Hora 7-9 p.m. no ko ke Akaa iokoooaikai maiona o Hawaii nei. 6 Hora 12 o ka po Sabati e nohoalii mai ai o lehova S*baota ma ka hoomala ana la Hawaii nel ileko o ka poho o Kona iipoa mana. Noiaila e hoomaaao i keia ia, e waiho i ka ai, ka Fa, ka wai a peia aku, booke-ai mai ka hora 12 o ka po Poaono a hiki i ka hora 12 o ka po Babati. O ka puie a me ka oieio a ke Akoa oia ka al. E |hoeana, hooiea, Haieia a peia aku. Ha ia !a e hui pu mai ana na puali o ka Lani o me na puali Aneia ma ka honoa [neiy e hoomanao i keia ia nuL E

kulou ana na Hoka, e kaknli ana na ao, e hoolea aaa ka Mahlaa, e halelu niai aua ka La, a • meie mai ana na kuahiwi. O keia maa mea a pan loa a ke Akua i hana ai, o hooke-ai ana lakoa no ka pomaikai o Hawaii nei. Nolaila e hai aka oe me na Lunah*oponopono Napepa, i hooiaha ia keia manao ano nai loa iioko o ka Paeaina. Ua ieta aku n«i au ia J. Nawahi, aka aole i pau pono na rula i ka hoike ia e a'u, no ka awiwi loa oka moku i ka holo. E oluolu oe e hoike aku iaia, i na mea i koe aku me keia papa kuhikuhi hana.

Eia ke kumu a ke Akua e kauoha nei i keia la hoomanao e maiama ia ena haipule ma Hawaii nei. E heie mai ana o lehova no kona mana a me kona ikaika a me kona uaai nui, e kukuiu i ke aupani Moi o Hawaii nei. Oka ia e hiki mai ana he ia weliweli, he ia e haaiuiu ai o na lahui kanako, a e haalulu ai ka honua, a e upaipai ana na mauna, a e kupikipikio ana na ale o ka moana iloko o Ilawaii nei. loela 2:1-32. (E heiuheiu i keia mokuna hoiookoa). Noiaiia, oka la 7 o ka mahina o Okatoba ka ia i manao ia e hiki mai ana ia me kena nani nui. He 24 la ka wanana, mai ka ia 14 o Sepatemaba a hiki ika la 7 o Okatoba, piha 24 ia, oia hoi ua iike hoi ia mau ia he 24 me honkahi ia ia, oia hoi he 24 hora hookahi la ia. Nolaila, ekoiu manawa i hoike ia mai ai ia'u. Oka piha ana ona Ia he 24, ua kupono ia i hora, ina emi mai malalo 024 ia, he sekona ia, ina e oi aku maluna o 24 la> aiaila he minute ia.

Nolaiia, o keia ka hora, ka uiinua me ke sekona e hiki mai ai o lehova e kukuiu i ke aupuni kuma o Hawaii nei 7 ke aupuni hoi ake Akua i hooiiina ai no ka lahui Hawaii ma ka hookumu ana mai oke ao nei. Na lehova no e hoohioio, na lehova no c hoaia hou mai. E hoonani ia Kona inoa, a e hana ia Kona makemake ma Hawaii nei. Ua haiolelo aku au imua o na kanaka ma Waiiuku nei ma na iuakini no na hopena weiiweli e hoea mai ana maiuna o Hawaii nei, aka nui ka hoomaloka ona kanaka, ua kapa mai iakou ia'u he pupuie. Ua wanana au e hiki mai ana ka wi, ka ma'i ahulau, ka pahikaua, e iiio ana ka mahina i koko, e poeleeie ana ka la, e helelei ana na hoku o ka iani. E mihi ana na kanaka a pau loa i ko lakou hewa. Ua hiki mai keia piiikia malunao ka aina no ka hewa o ka iahui a me ka poe nana e hookeie ana i ke aupuni honua a me ke aupuni ukane, aole nae hoolohe mai o na kanaka i ka'u ao aku ia lakou. Ua hoomaka ko'u wanana ana i ka hopena o Hawaii nei ika ia 7 o Okatoba 1894, ma na Kona a me ke kulanakauhale o Honoiulu i ka mahina o lune 1895, a pela no hoi ma Wailuku nei i keia mau la.

Eia ka olelo wanana o keia mau la ma Ezeke 1 7:1-26, mokuna holo* okoa. E makaikai oe ina hopena popUikia o Hawaii iloko o keia wa* nana ake kaula Ezek. ua hookoio ia ma Hawaii nei i keia mau ia. Eia keia mau olelo wanana pohihihi a'a e wanana nei i na kanaka. 1. Aia kakou a ike aku i ka pua 0 ka mamane i ka paia luhiehu mai Ika nahele, aiaila e heomanao iho kakou, ua io ka Wana a me ka Ina o kai. 2. Aia kakou a ike aka ika paa mai o ka wiliwiii i ka ula papa mai iluna o kona mau lala, hoomanao iho la lakoa e nanahu «ai ana ka mano o ka moana. 3. Aia a ike aku kakou ika ululaau e nee ae ana f ka moana, aiaiia e hoomanao iho kakon na kokoke mai oia 1 ka ipuka hale, aiailaeuwe ai ka wahine i ke kane a o ke kane hoi i ka wahine, ka makua I ke kei> ki a o ke keiki i ka makua, ke kai* kaina ike kaikuaana, a pela waie aku.

Eia hoa keia olelo wanana, e hlki mai ana ka wa e hanao ai o HawaU ne! I ke keikikane, a e kapaia kona inoa o ka La PooU, ekolu knakoko a Hawai! i hookohi ai. 1 Hona o Leahi. 2 Ka wi e pahoia nei. 3 Ka mal ahuiao. Hookahi kaakoko i koe e kaii aka nei, hanaa o weU a me ka makaa. EUkomeka

nel Ik» k*lkL hioaa aio Hāfftll Ike Mtf h i#la ano nai ia; he kiuialii, w&hine h«pai keiki, lk*w*r«lm» kohi ana • haoM, okoaaaM taa itoki piiiki*, «Inmloo» .tml tft fei oiumaa p«a Imiuk o komi Mfe aiiftxio*Htw&U »ef k« hlk! mii fii la. O kaia • kanao a!ofta*aH oei t he la naolu, h« ta p<xitf, lui la omamaia. 10e1a2:2 8, O kahoia e hanau ai, kui ka hekiii, olapa ka uwilt, nei ke olai, oa (cm aa kok«v kahe ka waialani kai, e pii ana kt i kai aka Hinalii, e popo! aka ana i |na makaiae, o uhi paa pu ana Ika aina. Eia kekahi puolo nui, Solomona IG:3S, ko lana hele nel ilunao naal# ma ka moana. Elua mahele ilokoa ka puolo. l Ho paolo oke kanl* kau, he luuluu, kaumaha, hol lualaa no i ko one o Hanakahi, o ka loka a ka ua i waiiana. 2 He puolo ne kt hauoli, aia a hiki mai ua puolo la f na aekai o Hawaii nei, ae ka ia, a oka hora, ao ka minute e wehela ai ua puolo la, o ka Ia ia • pani ia at oka maka oka la, aole hol • ho* malamaiama mai ka mahlna i kona nani, a o heielei inal auanel nahoku oka lani. Mat 24:29 30, a mahop» o keia mau la popilikia alalla nohealii mai ka maiuhia malana eo • Hawaii.

Kia kekahl pahu kopapaa kt lana hele nel ilana o ka moām • ki pae walo mai no koe i Hawall nel, he wahino ke kino make o loko, aia a pao mai ua paha 1« ma na aekai o Hawail nei. He llona me na manu aeko ka mea hoa nana e hooia hou iua wahine ia I make iloko oka pahu kupapaa« ii iike auanei ia me ka lesu hoola aan ia Lazaromal ka make mai. Maleko 4:2; Hoik. 5: 5; Kinokl 41: 9, lf ; ; Bolomona 23: 5; loba 9: 27; Kta»> wai 1 29: 49.

Nolaila, ua like o Hawall oei U*> ko o keia maa Ia popilikia mo ki» moka e holo ana malooa ona alo kapikipiklo oka moana, a • al« ana hoi iloko o ka makaai paahiollo o keia ao, a me ka laawlll o na m** nao o na keikl a kanaka, aka e hM* lana kakoa ika manao, aia no ko wa e paa ai oka inow Eia no • Ie«l ke ku nei ma na aekai o Hawaiī nei. B nana Ika hlmtni Hoka Ao Nani 287.

Eia hou no keia hoaolelo wanim; £ helo mai ana o lehova maiana 0 na aie o ka moana, maiana o na kaa ahi, e helo mai ana ola maiana o na lio ahi, e holohoio mai ana e!a ma na eheu o ka makani a hiki loa mii ina aekai o Hawaii nei. Halela 104: 4, 5; Isaia 66: 15, 16. Nolaila, ua haia ekolu aawe. (1) liana o Leahi. (2) Ka wi. (3) Ka ma'f ahulau. Hookahi aawe 1 koe, a eia ka weliweli a kakoa e kaU aka nd.

Noiaila me keia mau olelo wanana pohihihi a'a e hoike aku nei Imua o na kanaka i kapaia ai au he papalo, a o ko'a aahu ana i ka Hao Hawai!, aohe he poo i ko*a wa • haiolelo a! f a manaōio no lakau he pupale, aka aole lakou i ike i ka lakou mea • kamaiiio al« Nolaila, e ho )ponopoßia mai ana o lehova ike aupun! hHb naa, a pau kana hooponopono aaa t ke aopnni honoa, aiaila • hoopono* pono mai ana oia i ke aapunl nh«n, f £ia ka oielo paa a ke Akoa I holkemaiaiia'a, e Uke ae ka InoiiM oke aupuni honaa, pela na ka im> inooke aapani uhane, aole loa • maemae ke aopuni honua aou !• aapanl ahane, aholoiiaka aina i ke kokoa me ke ahi. W«Uw«li maoU no keia maa oielo a ke Akiui iloko o keia ma la.

NoUila, eka hoaiehm māUuU oka Haka aioha nal. Ua kokoi:e mai ka pat aoa oka willwill avm ka paa oka mamaoe. Ua hikl mt ka piiikia eia ika ipoka hala, jr>»« laUa» he maa la kanikaa keia no |» aina, he maa la laalaa, he maa La ailhi 9 he maa hi kaioa me he kaai. kaalamaoa kapa moUwai, aka la kakoa mao o keia u ino, alaiia, haaoU ka laol» haooH iea hoaaa. £ia ka p«aU aneU o leh?rt ma naaekalo HawaU ne! kaht I hoomoena ai e kaU ana (** honi * aeka ia e heea mai ai o lehon , • na Kaaa* Koa oiaio t H» Xi9ZBBA»