Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 44, 2 November 1895 — Page 4

Page PDF (1.85 MB)

This text was transcribed by:  Masato Inoue
This work is dedicated to:  Chiyoko and Kazuo Inoue (mom & dad)

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA

NUPEPA KUOKOA

@@

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

 

@ ka Makahiki $2 00

No Eono ahinia 1 00

K@iko ka Kala

 

HAWAIIAN GAZETTE CO.

GEO. H. PARIS, Luna Nui

No Honolulu, Oahu, Lakou a pau

 

POAONO,  NOVEMABA 2, 1895

 

KULA SABATI.

HAAWINA XXXIII.      NOV. 17

Ua Kipaku ia o Santa, 1 sam. 15:10-23

ALAILA hiki mai ka olelo a Iehova ia Samuela, i mai la,

11 Ke imhi nei au i kuu hoonoho ana ia Saula i alii: no ka mea, ua huli ae mai ka hahai ana ia'u, aole ia i hooko i ka'u man kauoha. huhu iho la o Samuela; a kahea aku la iaia Iehova ia po a pan.

12 I ka wanaao, ala ae la o Samuela e halawai me Saula i kakahiaka, na haiia mai ia Samuela, i ma la, Ua hiki mai o Saula ma Karemela, a ua kukulu i mea hoomanao nona, a ua huli ae, a ua hele aku, a na iho ilalo i Gilegala.

13 A hele aku la o Samuela io Saula la; i mai la o Saula ia ia, Pomaikai oe ia Iehova; ua hooko no wau i ka olelo a Iehova

14 I aku la o Samuela, No ke aha keia alala ana o na hipa ma kuu pepeiao, a me ka uwo ana o na hipa a'u e lohh nei?

15 I mai la o Saula, Ua lawe mai lakou ia mau mea mai ka Amaleka mai: no ka mea, ua hoola na kanaka i na mea maikai o ka poe hipa, a me na bipi, i mea e kaumaha aku ai ia Iehova, i kou Akua; a o na mea e ae, ua pau ia makou i ka lukuia.

16 Olelo aku la o Samuela ia Saula, Alia, a e hai aku au ia oe i ka mea a Iehova i olelo mai ai ia'u i neia po. I mai la kela ia ia, E hai mai.

17 I aku la o Samuela, I ka wa i uuku ai oe i kou maka, aole anei i lilo oe i luna no na ohana o ka Iseraela, a i poni mai hoi o Iehova ia oe i alii maluna o ka Iseraela?

18 Hoouna aku la o Iehova ia eo ma ke ala, i aku la, E hele, a e luku loa aku i ka poe hewa o ka Amaleka, a e kaua ia lakou, a pau ka lakou i ka lukuia.

19 No ka aha la oe i hoolohe ole ai i ka leo o Iehova, a ua lawe hewa eo i ka waiwai pio, a ua hana hewa oe imua o Iehova.

20 I mai la Saula ia Samuela, Ua hoolohe no wau i ka leo o Iehavo, a ua hele au ma ke ala a Iehova i hoouna aku ai ia'u, a ua lawe mai au ia Agaga, i ke alee o ka Amaleka , a na luku loa aku au i ka Amaleka

21 Aka, Ua lawe na kanaka i ka waiwai pio, i ka hipa, a me ka hipi, i na mea maikai o na mea laa, i mea o kaumaha aku ai ia Iehova i kou Akua ma Gilegala

22 I aku la o Samuela, Ua like anei ka oluolu o Iehova i na mohaikuni, a i na alana, me ka hoolohe ana i ka leo o Iehova? Aia hoi, u oi aku ka pono o ka hoolohe ana, mamua o ka mohai, a o ka maliu ana, mamua o ka mohai, a o ka maliu, mamua o ka momona o na hipakane.

23 No ka mea, o ke kipi, ua like ia me ka hewa o ka anaana, a o ka hoopaakiki, me ka lapuwale o ka hoomanakii: no kou haalele ana i ka olelo a Iehova, ua haalele mai ia ia oe, aole oe ke alii.

PAUKU GULA. 1 Sam. 15:22. Ua oi aku ka pono o ka hoolohe ana mamua o ka mohai.

MANAO NUI. E pono ia kakou ke mahalo nui ke ano hoolohe.

OLELO HOAKAKA. No na makahiki he umi ua hooholo pono o Saula i kona oihana moi. Alaila ua lilo oia i mea hookuli, hoonanauha, koea, imihala. Ma keia apana o ka moolelo, ua hoikeia ka hoea ana o kona hana ino. Ua kauoha ia o Saula e luku loa i ka poe Amaleka, me ka hoopau loa ana i ko lakou mau waiwai a pau loa. Aka nae ua hookoe oia i mau waiwai a me ka moi. No keia hookuli ua kipaku o Iehova ia Saula, a koho hou i moi hou. Alaila ua kauoha o Iehova ia Samuela e hoike aku ia Saula i ko Iehova hoole ana i ko Saula noho mau ana ma ka oihana moi. Ua hoikeia ko Saula ano hewa i ka wa mamua, i kona paupauho no ko Samuela hakalia ma ka malama ana i na hana hoomana mamua o ka wa kaua, a kaumaha aku o Saula i ka mohai, oiai aole nona keia kuleana o ke kahunamohai. Aka nae ua hoomanawanui o Iehova, a hoomau i ko Saula oihana moi. Aka nae na hana hewa hou aku o Saulo ma ka hookoena ana ia Agaga , a me kekahi mau waiwai o ka poe hewa, ko Amaleka, Oia no ke kumu no ko Samuela oleloao i ka Moi nana i makemake e alii wale ai.

10. OLELO, -aole i hoikeia ke ano hana ma ko Iehova hoomoakaka ana kona manao ia Samuela. 11. MIHI, -ua olelo ia pela mamuli o ke ano hana o na kanaka, oiai ma ka oiaio aole hiki i ke Akua, ke mihi. Ua hoikeia ko Iehova hana hou mamuli o ko Saulo hoomau ana i kona hewa. 12. KAREMELA, -aole ka mauna o ia inoa, aka nae he kulanakauhale he mau mile 7 mai Heberona aku ma ka hikina hema. GILEGALA,-kahi a Saula i loaa ai ka lei alii: malaila no hoi ua huki ia aku ia mai ia Saula aku. 13. HOOKO,-he olelo apiki keia, no ka mea ua apaapa wale no ko Saula hoolohe ana i ko Iehova kauoha nona. 14. LOHE,-ua hoike mai na leo o na holoholona i ke ano hoopunipuni o ko Saula olelo. 15. LAKOU,-owai lakou? No Saula ka mana a nona ka hana: ua poo ole keia hooili ana i ke ano lawehala maluna o kekahi poe e ai. 16. ALIA,-aoki, pau kela, o lilo na kumupale i mau wahahee nui ae. 17. UUKU,-kupono no ua manaola: ua kue na kanaka, ua kue ke Akua i ke ano hookiekie, haakei, akenakena, linohau, kalalea, kalaihi, haaheo, uilani, hoohehelo. Nui loa na huaolelo o a lahui Hawaii no keia hewa, me he mea la ua hoohenehene nui lakou i keia ano lawhala nui lakou i keia ao lawehala. 18. HEWA,-oia no ke kumu no ko lakou lukuia ana, Puk 17:6-15: Kan. 25:17-19. 19. LAWE,-lele a kaili, pela no ke ano maoli o ka huaolelo Hebera. 20. HOOLOHE,-aole i mihi o Saula; aka nai ua hoapono oia i kana mau hana. 21. KAUMAHA,-me ka manao lapuwale e uhi mai i ka hewa. 22. HOOLOHE,-aole he wahi panai no ka hoolohe: a pela no, aole na haawina o na waiwai he panai no ka manao aloha. 23. KIPI,-oia no ke ano maoli a ka hewa, ke kue ana i ko Iehova alii ana: oiai oia no ka mea naauao loa, lokomaikai loa, mana loa: o ke kue ana ia ia oia no ka hookahuli ana i ka pono, ina pela ke hiki i na kanaka.

I. KO SAULA KIPI ANA'KU IA IEHOVA, 10-15. Heaha ka olelo a Saula ia Samuela? Heaha ka manao maoli ma ka olelo, ua mihi ke Akua? Heaha ke kumu no keia mihi? Heaha ka manao o Samuela ma kona ike pono ana i ko Iehova manao? Heaha ko Samuela hana? Heaha kana mau mau mea i pule ai? Ihea i hele aku ai oia? Pehea ko Saula hookipa ana ia Samuela? Heaha ka olelo hoike a Saula? Heaha ka Iehova kauoha ia ia, 1 Sam. 15:3? Heaha ko Saula hana? Pehea ia hoikeia ai ke ano maoli o kona hana hewa? Ia wai ua waiho aku anei o Saula i kona ano lawehala? Heaha ke kumu, mamuli o ko Saula olelohoike, ua hookaawale na kanaka i na hipi maikai? Owai ka poe Amaleka? Heaha ko lakou hana hewa? Ua pono ane ke lukuia lakou?

II. KO SAMUELA HOOPII ANA IA SAULA 16-21. Ma ka mana owai ua kamailio o Samuela me Saula? Heaha ka manao mua ana i hoike ai ia Saula? No keaha la keia olelo hoike e pili ana i ko Iehova manawalea lokomaikai? Heaha ke kauoha a Iehova ia Samuela i noonoo ai? Heaha ko Samuela ninau aku ia Saula?

III. KO IEHOVA KIPAKU ANA IA SAULA, 22-23. Heaha ka Samuela olelo pane i ko Saula olelo hoike a me kona mau kumupale? Ehia mau kumupale a Saula i hoopuka ai? Heaha kona hewa? Ua hoohalike ia keia i heaha? Heaha ka mea a ke Akua e hoopakela ai mamua o ke kaumaha ana'ku i na mohai? Heaha ke kumu no ka oi ana'ku o ka hoolohe? Heaha ka uku hoopai no ko Saula hana? Ua kupono anei ia? Ua kupono anei o Saula e lawelawe i ka oihana alii? Ua lilo anei o Saula i kanaka maikai ae a i ole paha kanaka ino ae? Ua mihi anei o Saula? Ua hala anei ka wa kupono no kou mihi ana?

MANAO PILI. 1. Ua hiki anei ia oe ke hoolohe hapa i ke Akua? 2. Ua paulele anei oe i kekahi mau kumupale no kou hana hewa? 3. E hoopai ana anei ke Akua i kela mea keia mea lawehala? 4. Heaha kau hana e koho mau ai, mamuli o kou manao ponoi? 5. Ua ao ia anei oe a lilo mea lawelawe maikai ae?

 

       KUMU MANAO

Ke Akamai o ke Akua i ike ia ma ke Ao-uli

He lehulehu wale na mea a kakou  e ike aku nei ma ke aouli, ka la, ka mahina, na hokuhele, na hokupaa a me na hoku-welowelo. Nolaila, ua hana ke Akua i keia mau malamalama i mea e hookaawale ai i ke ao a me ka po, a i mau hooailona hoi no na kau, a no na la a me na makahiki, a i mau kukui hoi lakou e hoomalamalama mai ai i ka honua apau. Ka la, oia ka meanui hookahi i oi ae mamua o na mea a pau a ke Akua i hana'i i ka lani a me ka honua.

No ka la mai ko kakou pumehana, a ina aole ka la, alaila ua like ko ka honua a pau me ka laau i kanu ia ma kahi i komo ole ia e ka malamalama o ka la a me ke ea, ka ulu homimi; mai ka honua nei aku a hiki i ka la, 95,000,000 mile. Ka mahina, oia ke alii wahine nani o ka po, e hoolele ana i kona mau kukuna malamalama a puni ke ao.

O na hokulele, no ka la mai ko lakou malamalama, a e kaapuni ana lakou i ka la ma ko lakou mau ala hele iho. O ka hokuhele i kokoke loa i ka la, elike me Venusa (Ukali) ua wikiwiki kona kapuni ana i ka la. Na hokuhele i kaawale loa mai ka la aku, e like me Helekela, ua lohi loa kona kaapuni ana i ka la, he 84 M. H., alaila puni ka la. Ke hoomonao ae nei i na mele o ke au i hala. "O ka hele a ka elemakule a @e lohi a e apa oe, poina na mea hana etc. etc."

O na hokupea, no lakou iho no ko lakou malamalama, no ka mea, he la no ko lakou. Na hokuwelowelo, i kekahi wa, hookokoke aku no lakou i ka la, aka, no ka nui loa o ka wela o ka la, nolaila hookaawale lakou mai ka la mai. Nolaila, ma keia mea, a ma na mea apau loa a ke Akua i hana'i, ua akaka ko ke Akua akamai luaole, me ka mana piha p@lena ole. Nolaila ua kupono loa kekahi inoa ona "Kupalanahe."

S. H. P. KALAWALAOPUNA, Kalaupapa, Oct. 24, 1895.

NA PALAPALA HOALOHALOHA

ANA

Makamaka Lehulehu no Joseph U. Kawainui.

Wailuku, Maui, Oct, 26, 1895.

Ia Mrs. J. U. Kawainu,

Aloha oe.

Ua hiki mai la ka lono kaumaha o ka hala ana aku o Jose Ulumailii Kawainui kau kane a makua puuwai hamana:

E Joseph U. Kawainui, keiki aloalo Uakia o Hana, ka ua kupuni kapa o ko aina.

E. Mrs. Kawainui:

Ua ike iho nei ma ka nupepa KUOKOA i ka oluolu ana i ke Akua Mana Loa ka lawe ana aku ia Jose U. Kawainui mai keia ao i piha i na inea a me na luhi, a hoi aku la ka hanu ola i ka mea nona mai ia ola o ke kino i kona wahi i loaa mai ai.

1. O Jose U. Kawainui, ua ulu ae ia mai ka wa opiopio mai a ua hookahua oia ma kekahi o na Oihana kaulana loa o keia ao nei, oia hoi ka hoolaha nupepa. Na ia oihana i hapai ae iaia ma na kulana kiekie loa, o kana peni ua oi aku ka mana manua o k ka pahikaua.

2. O J. U. Kawainu, he puuwai hamama, he makemaka kunukunu ole, e aloha, aloha nui.

3. Ke komo pu aku nei maua @ Mr. ame. Mrs. Helekunihi e uwe pu me oe iloko o na kipona luuluu, i hoonele mai ia oe i kane ka hoa kaana pu i na kaumaha o keia ola ana. Ua hoomaha oia i kona mau luhi a me na inea a pau o keia ola ana.

Ke nonoi nei maua i na lani e hoomama mai ia oe mai na haawina kaumaha a pau i kau iho maluna ou. Ae ike iho, o kakou ke hele aku i ona la, aole ia e hoi hou mai la nei.

MR. AME MRS. HELEKUNIHI

Mrs. J. U. Kawainui

Aloha oe:

Ma ke ku ana mai o ka Malulani i ka hora 8 ke ahiahi, Oct. 25 nei, ma ke awa lai o Lahaina, ua pahola hikiwawe ae la ka lono walohia mai ka waha mai o na ohua i lele mai i ka alua, o ka nuhou kaumaha, ua haalele mai i keia ola ana o Iosepa Ulumaialii Kawainui kau kane i aloha nui ia. He manawa ia no na leo aloha i puana like ae ai mai ko'u ohana ae, a me ka poe a pau i launa ole a kuleana ole iaia, aka, ma ke kaulana o kona inoa ma kana oihana kalaiaina no ka pono ame ka pomaikai o kona lahui aloha, ua hiki ole i na puuwai aloha ke upoi iho i ko lakou nape maile ana, i hui pu mai me makou i keia ahiahi no ka u pu ana.

Nolaila, ma ka oluolu ana i ka Makua Mana Kahikolu, ka lawe palanehe ana aku i ke ola makamae o kou hoapili he kane mai kou poli aku. Nolaila,

Owau a me ko'u ohana, ke komo pu aku nei makou me oe e u pu, a e kanikau pu me oe iloko o ke kaumaha, ma ka lawe like ana i na ehaeha i ili iho maluna ou.

A ke nonoi pu ae nei ka makou mau leo pule i ka Makua Mana Loa, e hoomana mai i kou mau ehaeha me ka walohia.

A nana no i haawi mai a nana no i lawe aku, e hoomaikai ia kona inoa.

D Kahaulelio

Mrs D. Kahaulelio,

David Pii Kahaulelio,

Moses Kalei Kahaulelio,

Noa Kahaulelio,

Mrs Noa Kahaulelio,

Ioba Haili Kahaulelio,

Lahaina, Oct. 26, 1895.

 

Hui Opio Hawaii

Ma ka po Poaha Oct. 24 iho nei i malama ai ka Hui Opio Hawaii he anaina hoolaulea i ko lakou mau hoa me na hoaloha. Ua nui na poe i akoakoa ae, a ua holopono na mea i hanaia.

He mau himeni Hawaii kai mele ia mai e na hoa o ka Hui, a ua piha hauoli na poe apau i hele ae e hoolohe. Eia na luna nui o ka Hui no keia makahiki: Chas. Wilcox Peresidenas; W.J.Coelho hope Peresidena; Jas. N.K.Keola Kakauolelo; Jno. M. Kea Kakauolelo Walwai; Nargaran Fernandez Puuku; Jos. H. Bolster Kakauolelo Le@a, Sol. Meheula Ilamuku. Na ka peresidena i waiho mai, Henry Smith, Kakauolelo o ka Aha Kiekie, i hoolauna mai na luna nui hou linua o ke anaina.

He anaina laulea me na mea al mama kai pahola ia mai i ke anaina, a oia no hoi ka panina o na hana.

Eia keia Hui o na Opio Hawaii ke hele mai imua a ma ke kilohi ana iho i na inoa o na poe Opio he Hawaii wale no lakou apau e ake a nae hooholomua i ka inoa hanehano o ka lahui. O Mrs. Mary E. Foster ke kakoo ikaika o ka Hui, a ua haliu aku na maka o na Opio maluna ona me ka hea aku iaia he makuahine no lakou.

He mau Kauka Akeakamai.

Mawaena o na malihini koikoi maluna o ka mokumahu Kina, he mau keonimana Rukini, ame na Kauka W. H. Furness ame H.W. Hiller. He mau keiki laua i puka mai na Kula Kauka o Amerika mai, a holo loa aku no laua no na mokupuni o Maley ame Pilipine.

He akeakamai ka laua oihana , a he hele huli i na mea kahiko oia mau mokupuni ke kumu o ka laua huakai. Oiai ua nui ka ike ia o na mea kahiko o Hawaii ne ma Amerika, nolaila, ua kamaaina laua ia mau mea, aole no hol laua huli i koonei mau mea kahiko. E piha ana paha ka makahiki a oi ia laua e huli ai i na mea kahiko oia mau mokupuni, a hoihoi aku i ka hua o ka laua mau huli hooikaika ana e hoopiha i na keena hoahu mea kahiko o ke Kula Nui o Pennsylvaina Amerika Huipuia.

Ua hoihoi hou mai ka mokumahu Kina na 375 tona ukaua no Honolulu nei, oia hoi ka ukana a ka S.S.Rio Janeiro i lawe loa ai i Kapalakiko ka wa mai kolera iho nei.

 

He Mau Manao Lapuwale

Mr. Lunahooponopono:

Iloko o keia mau la o ka maha  me ka palekana, mahope iho o ke kinai ia ana a nalo kela kupuino he kolera, he mea kupono no i kela a me keia e ku a e kaupaona i na hana a me ua kamailio ana a kekahi poe i kukulu ae ia lakou iho i mau wahaolelo a i mau alakai a i mau hoopakele hoi no ka lahui Hawaii. O na pilikia io i kau mai maluna o ka aina, e like la hoi me ka mai ahulau kolera, he mea ana kaupaona maikai loa ia no ka hoomaopopo ana i ka mama a me ke koikoi o ke kulana o kekahi kanaka i lawe i ke kulanan i hoikeia ae la maluna mawaena o ka lahui.

Eia mawaena o kakou kekahi poe i ku kaena ae me na hoikeike ana ia lakou iho ma ke kamailio wale iho no, iloko o na la mahope iho o ka hookahuli aupuni moi, e helu ana i ko lakou aloha a me ka makee ia ka pono a me ka maluhia o ka lahui a me ka aina. Ua haanui lakou ia lakou iho ma ke kamailio, aka a hiki mai i keia la, aole loa a lakou hana i lawelawe ai e hiki ai ke oleloia he mau hooia no ka oiaio o ka lakou mau mea i kaena ae ai.

I ka manawa i laha ino nei o kela mai kolera, ka manawa hoi i manao ia ai a i makemake ia na kokua a me na alakai maikai ana i ka manao o ka lahui e kokua i ke aupuni ma ka hooikaika ana i kaupae aku i u kumu pilikia nei, ua ike ia he mau hana hookui a hoopahua ka lakou a he hue maoli no i na lima o ke aupuni.

Iloko o ka manawa o ka pilikia a me ka luku, oia no ka manawa a kekahi poe o lakou i hooikaika ai e hoala ia na manao uluku a me na manoa huhu a enemi iloko o ka lahui i ke aupuni, a ua ulu io ae no ia mau manao a ua hoikeia a ikemakaia mawaena o kekahi poe o kakou i hilinai wale aku i na manao o keia poe e kaena nei i ke ake a me ka hooikaika no ka pono a me ka maluhia o ka lahui.

Pela no ka mea kakau e hoomaopopo nei no na manao i hoopuke mau ia iloko o kekahi mau nupepe e hoopukaia nei. Ua hoomaopopoia na manao no lakou na kaona awahua, e hookomo mau ana i na anoano o na kuko ino a me na nonohua o ka inaina i na luna aupuni a ua lilo maoli a he mau enemi pilikino.

E nana maloko o ka nupepa Ke Aloha Aina, ka waha olelo hoi o J. Nawahi, ke kanaka i kaena ae he aloha a he kokua no na pono o ke kanaka Hawaii.  Mai kona manawa i hoala ai i kana nupepe a hiki mai i keia la, ua hoopuka mau ia na manao e ku@ maoli ana i na lawelawe a ke aupuni, a o ka oi loa aku hoi, i ka manawa o kela mai kolera ihe nei e laha ana. Ua hoopuka oia i kekahi manao imihala a kue i kekahi mau @ula o ka Papa Ola, ua hoopuka i na lono olelo ola@o ole e lawe hele ia ana e kekahi poe hakuepa me ke ano he mau mea olalo ia, me ka hoonuinui wale i mea e huhu ai na kanaka, a ua nui na manao i piha me na olelo maalea no lakou na kaona houpuupu kue i ke aupuni. He mau mea maopopo keia; he hiki ole ke hoole ia. Ma ko Nawahi ano lolo ua maalea ola ma kana mau olelo, oia hoi ua hoopuke i na huaolelo e hiki ole ai ke hopula no ke kipi, aka, ua oi aku nae ka maala ma ke @ii ana i na manao o kanaka mamuli o ke kaona o ua mau manao nei.

Ma keia mau hana ua ulu ae ka @l@au. Heaha la na hopena i loaa mamuli o na kalaiolelo a ua puuhon@@ nei o ka lahui? Heaha kekahi pono a heaha ka maha i loaa? heaha na haawina o ka maluhia i loaa, a heaha na palekana ma ona la? Ua lawelawe anei oia i ka hana me ka manao maikai, me ke manao p@@ me ka manao h@@kei a pilikino ole me ke ake@@@ wale no i ka pono ka lahui? Una hana anei ola i kekahi mea e hiki ai ke olelo la he mau hooia no kona ake@@@ io no ka maluhia? Ua ku anei kana mau kalaiolelo a me kana mau olelo ao i ke ano o ke kanaka manao akea a i ole o ke ano peha o ke kanaka i piha me na manao lili, inaina, enemi a paipai uluku?

Ma ka manoa hookamani ole o ka mea kakau, ua ku maoli ka hapanui o kona mau manao i ka lapuwale i piha i na anoano o ka hoomau k@ee mawaena o ka lahui, e hoemau ana i ko lakou noho enemi me ke kue in@ ana i ke aupuni @ e ku nei. He mea hiki wale no ia Nawahi ke hoole mai e like me kona ano mau i na manawa e kuikuhi ia aku ai kekahi o kana mau olelo alakai hewa, aka, aole o kana hoole ka mea e manalo ai. E ninau i kanaka i ke ano a me ke kaona o kona mau manao, a e hiki no ke hoomaopopoia ka elalo o ka'u mea e olelo nei, a e like me ka mea a'u i manao ai, pela no ka mea i manao ia e na kanaka maoli.

A o ka hilinai a me ka paa o ka manoa o na kanaka mamuli o na alakai ana a ka nupepa Aloha Aina, oia hookahi ka iini nui o Nawahi. O kana hana e lawelawe nei, oia o ka hoolilo i na kanaka Hawaii i ma eneme no ke Aupuni Republika o Hawaii, a o ka hookahuli ke kaona o kana mau alakai. Ua maopopo no iaia aohe pomaikai e loaa ana ma ia mau ano hana. aka. i mea e lawe nui ia ai kana nupepa a loaa iaia na pomaikai pilikino, ua ae aia iaia iho e hookauwa ma keia ano, me ka maopop lea no iaia iho he poino a he pilikia ka panina o kana mau alakai.

E nana ma ka mupepa Aloha Aina Puka Pule o Sepatemaba 28, aoao 6, ma ka mole o ke kolamu ekahi, a e heluhelu @oi i kela manao nona ke poo penei: "He manao no keia uluku ana," a e ike ia no ka maalea o na olelo, aka, aole nae e hiki ke huna ia ke haona, ka mano a me ka anoano i makemake e okomo aku iloko o ka noonoo e na kanaka. Aole loa e hiki ia Nawahi me kona maalea ke huna i ka awaawa a me ka mulea o kana mea i makemake ai e hoala iloko o ka puuwai o na kanaka. Aole o keia wale iho no, aka he nui aku a he lehulehu na manao lapuwale a waiwai ole, ake he manawa okoa aku no na hoakaka ana ma keia hope aku.

KE ALOHA AINA OIAOO.

Honolulu, Oct. 30, 1895

 

E noho ana ka Ahahui Lunakahiko o na Mokupuni o Maui ma ka luakini, Kaahumanu, Wailuku, i Novemaba, M.H. 1895. Ua makemakeia e hiki nui mai na hoa a pau o ka Aha. A o makaukau pu hoi na hoa na lakon na haawina heluhelu.   O. NAWAHINE.

 

I ka haulelau o ka 1893, loaa iho la ke keikikanea Mr. T.A. McFarland, he haole kalepa ano maka hanohano o Live Oak, Sutter Co. Cal. i ka mai kuno koikoi loa. Mamuli o ka ikaika loa o ka eha ma ka umauma ua loohia i ka umil a me he mea la e loaa ana i ka wela ma ke akemama. Ua hoohainu aku kona makuakane i na olopu nunui lehulehu o ka CHAMBERLAIN'S Laau Kunu, a peia i pau ai a ola loa ke kunu, Ke olelo nei o Mr. McFarland i na wa a pau e loaa ai kana mau keiki i ka nae e haawi ana oia ia ka CHAMBERLAIN'S COUGH REMEDY (Laau Kunu Ola), a he ola io maoli no. Ke manao paa nei oia he laau kunu oi loa keia ma ka  makemake. E loaa no ma na Halekuai Laau Lapaau a pau, a o BENSON, SMITH & CO., na Agena ma ko Hawaii Paeaina.    @@

E. heluhelu i keia malalo iho i lawe ia mailoko mai o ka palapala a Chas. M. Gutfield o Reedley, Fresno Co. Cal.

"Me ka hauoli au e hoike aku nei ma ko'u inu ana no hookahi la i ka CHAMBERLAIN'S Laau Kunu, ua hoola i ke hunu koikoi i loaa ia'u. Ua nalulu ino loa ia ko'u poo a hiki ole ke moe i ka po. Ke hoikeike aku nei au i keia laau laapau ola. O ke anu i kokoke loa e komo iloko o ke poo a mahope hoohele aku i ka puua me na ake. Ma o ka inu ana la i keia laau i ka wa koke e loaa ai i ke anu, e hoola koke ia i ka wa pokole a keakea ia ke komo loa ana aku iloko o na ake. E loaa keia laau ma na Halek@ai Laau Lapa@@ a pua, a o BENSON, SMITH & CO. NA Agena ma ko Hawaii Paeaina. @@

Arago, Coos Co., Oregon Nov. 10 1893. Ke makemake nei au e hoike aku ia oe i ka waiwai nui o ka Chamerlain's Pain Balm laau maikai i hoola ai i ka'u wahine. Ua loaa iaia ka ma'i rumatica ma na lima no @ono malama, a ua ho@o oia i na laau lapaau i kuhikuhi ia no ia ma'i, aka aohe nae oluolu iki ahiki i ka wa i hamo al i kela laau Pain Balm; hookahi wale no omole o keia laau, ua ola loa ola. N@laila ke lawe nei au i keia wa ma ka hoikeike ana aka he laau ola kela no ia ma'i. Owau ihi no, @ O.A. Bullord. He 50 keneta a he $1.00 o ka omole, a e kaui ia e ka Halekuai Laau Lapaau o Benson, Smith & Co. na Agena.

 

Ka Hawaiin Gazette

He Nupepa Namu Elua Puka ana o ka H@bedoma, ma na

PAOLUA   a me POALIMA

e hoopuka ia nei e ka Hui

HAWAIIAN GAZETTE COMPANY

O ka nupepa Kuloko Alakai keia ma ka Olelo Beritania e hoolahaia nei maloko o ka Paeaina a hala loa aku i na Aina E a ke heluhelu ia nei e na mea a pau ma na oihana na Halekula a komo loa iloko o na ohana.

 

Ka Uku Pepa Laulaha. 

No ka Malama   $50

No ka Makahiki Kuloko       5.00

       "     "     Kuwaho      6.00

Keena Hana zhrlu 318

Alanui Kalepa

Pahu Leta O. Honolulu Oahu

2531-tf

 

Na Hua Kuni Inoa

Eia ka Hui Hawaiian Gazette Co., ke hana paka maoli nei i na. Hua Kuni Inoa o kela a me keia ano, nui a liilii e like me ka iini a ka manao.

O keia mau Hua Kuni Inoa, ua lawa ia no ke kahakaha ana ma ke kanana a pepa e ae e hoailona ai ia ka Inoa a kohu maluna o kekahi mea i makemake ia e kuni a kaha paha.

He like ole na uku o na Papa Kuni Inoa, no ka mea aia no ke kau ia o ka uku a maopopo ke ano o ka Papa Inoa au i makemake ai, he nui a he liilii paha. Aka he oluolu ka uku a he waipahe na kuka ana.

E kipa kino mai e nana i ike kumaka, a i ole ia e hoouna mai i na kauoha ma ke.

Keena Hana- Ma ka Halepai: HAW Allan Gazette, Holu 318 Alanui Kalepa, Honolulu

2531-tf

 

Halepai Hawaiian Gazette.

O keia ka Halepai Nupepa Alakai o ke kulanakauhele e Honolulu nei. Ua lake i na Hau Kepau o na ano a pau a ka makemake e ui ae ai.

Eia ma keia Halepai epai ia nei ka Nupepa KUOKOA, a me Nupepa HAWAIIAN GAZETE PACIFIC COMMERCIAL ADVERTISER CHURCH CHRONICLE  a me PLANTER'S MONTHLY.

 

Ua hiki loa i keia Halepai ke pai aku i na pepa nunui loolaha alanui, na buke, na hila kikoo, na bila hook@@, na palapala poloai ahaaina a me na hana e ae a pau e ka oihana pai.

Eia makeko o keia Helepai he Keena Humuhumu Buke, kahi e humu ia ai na Buke, na pepa a me na mea a pau i pili i ka humuhumu ana i na palapala. He oluolu ke kuka ana a he @@@ kupono na auhau

K@@@a H@@@, H@@@ 318 Alanui Ka@@@

@@@@@@@@@@ Ka Hale @@@@

25@1 tf

 

@@@@@@@ @@@@@.

 

Aele loa e maikai a eluelu ke ola ana o kekahi mea kino @hana ela laa he aaiole kona akepaa a hiki ole ke lawelawe i kana mau @@@@ @@ ka hololea. E hahai ana ka ma@@@@ a me na na waiwai e ae ma ka @@ ali o ke ake panalo. He @@@ olaio keia i hoolalo la me @@ wehi o na p@@l oluolu akau iloko o ka h@@@ha keneturia, o na

 

HUALE A AYERS

OLA WALE NO KA laau hoola ake maikai loa i ike@@. E hoola ana i ka kepop@@, ke n@@@@@ eha, na ma'i oloko o ka opu, a ma ke ano LAAU OHANA @@h@ @@@ lua e like ai.

O ka Ayers Sasaparila, eia ka Laau Hoomaemae Koko @@@@@@@@, e haawi ai i ka ikaika a me ka hooponopono ana ia loko e ke kine o ke o ka ili, e hoopau ana i na maluhil@kanaka. E pephi a @@@p@ ana @ na PUHA, e hoola ana i na pohapoha hi ke ola ana a e kipaka loa ai @ na ano ma'i a pau. O ka poe ma'i no ka wali pono ole o ka ae, ka nawaliwai mau a ano ma'i e ae i ulu ae mai ke koko ino mai, he mea pono e inu i ka laau

 

SASAPARILA A AYERS

He laau e hookiaika ai i ka nawaliwali, a e hoopuipui mai ai i ke kino. Ma ka inu ana i keia laau, e hoonoono ia ai ka ai ana, oluolu ka m@e ana a maikai ke alo ana.

 

O ka Ayers Cherry Pectoral laau, nohe lua ma ka hoola awiwi ana i na KUNU, ANU a me na PUU EHA. E hoola ia na KUNO KALEA a me na ma'i pili i ke ake me ka hikiwawe loa.

O na Huaale a Ayers, na Sasaparila a me ka Ayers Cheery Pectoral aia kahi e loaa ai ma ka Halekuai o ka

Hollister Drug Co. Lt.

No Agena ma ka Paeaina h@@@@t.

2514

 

KAKELA ME KUKE

Ka Halekuai Nui

WalWal LIKE OLE

 

NA@MEA

HANA KAMANA AIPAU

Na lako pili hao kukulu hale,

Na kepa,

Na lei ilio,

Nal kaulahau ilio

Na Pahi,

Na Upa,

Na Kope hui@

Na Pulupula

 

PALAU LIO

Na mea @@@@@

Na au @@,

Na au @@@

Na kua @ipi

Na lei @ipi

Na kaulahoa @ipi

Na @@@@ P@

Na kaa palala

Na mea piela,

Na ipuh@@

 

Makan me Aho Lawaia

Na Iliwai

Na kaula

Na h@@@ @@@@,

Na pui@@i

Na P@@@, me ka @@@

Na kop@

Na aila mak@

Na pak@k@

Na pak@k@ @@o,

Na kapa @@@,

 Na @@@@@

na @@@@@@@@@,

Na @@@@@, @ @@

Na @@@@@@@.

 

Mikini H@@@@@@@@ Kaulama

Welcox, & Gibbs Hookahi L@@@.

Ka Remington, Elua L@@@@

A me na @@@@@ he @@@ @@@ o @@@@@@@ me keia ano

 

Kakela me Kuke

@@@@ @