Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 45, 9 November 1895 — Page 3

Page PDF (1.94 MB)

This text was transcribed by:  Nainoa
This work is dedicated to:  Nainoa Fernandez

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NA KUI ALAHAO ME AINA O OAHU

MANAWA HOLO.

@@@ a Mahope aku o Iualai 5, 1895.

 

HIKI I @@@@ @@@ @@ @@@@ @@@@ @ @@@ O KUAMUIA A @@@ @@@@@ @ WALE WILI O KUU @@@ @@@@@ @@ @ @ @@@

 

A.M.    A.M.    P.M.    P.M.

@@ @ @@@ Honolulu …@@@ 2:15       @@   1:45     8:10

@@@@@@@@ Manana….. 7.30  9:35     2;25     5:53

@@@@@@@  Wili o Eva–8:10     10:12   2:42     6:11

@iki i Wai@@@..–10:@      –––      6:42

 

A.M.    A.M.    P.M.    P.M.

@@@LELE IA WAIANAE–– 6:11 –––      1:52     –––

HAALELE IA WILIO EWA…7:10 2:10     2:07     3:51

@@@@LELE IA MA@ANA.––7:30         9:48     2:33     4:22

@@@@@@ HONOLULU……8:23           10:39   3:11     4:@

UA @@ po Poaono  a me Sabii e hiki ana koka

@@@@@@@ Ewa mai kaa i Honolulu ma ka  5:65 aole

@@ ka @@@P.M.                                       

E lawe aua na kaa ahi hali ukana i na kaa

@@@@ a o ka papa ekahi.

                                                                                    @@@@@ a o ka papa ekahi.

                                                                                                 

D.P. DENISON.

Luna.

P. C. SMITH.

Luna Kuai Palapala Holo.

 

HOOLAHA.

           

            O na Olelo Hoolaha a pan i manaoia e @omo iloko o ka Nupepa puka hapa-pule GAZETTE. e hoounain mai i keia Keena @@@@@ ae o ka hora 5 ahiahi o na Poakahi me Poaha a pau, a o na Olelo Hoolala no ka Nupepa KUOKOA ma@@na @@ o ke ahiahi Poaha o na pule a @@@. Ina e lohi aku mahope ka hookomoia ana mai, aole keia Keena e hoahewaia ke halnle ke komo ana ma ia pule, aka, e hoopuka ia no i ka helu o kekahi pule mai.

HUI HAWAIIAN GAZETTE.

Ma o

GEO. H. PARIS,

25703@                                                                                                                                                                      Luna Hoohana

 

NU HOU HAWAII

 

            Ua hoo@aaina aku ma ka mokuahi @@@@@ e no na aina e, mai ka Oihana Lei @ aku o Honolulu nei, he 4120 left me na nupepa he 2018.

 

            Ua hoike ae o Kauka Waysin o ka Papa Oia, he nui na poe i loohia @ loko nei o ke kulanakauhale meke kunu kalea, ke anu ame ka ma'i o ka opu.

 

            Ma ke kakahiaka Poalima nei, i holo aku ai ka mokuahi Kinau no kona mau awa ma na Hono-a-Pii-la@d a me ka moku o Keawe. Lehau pono kona oneki me na ohua.

 

            E hoowehiwehiia aku ana o loka o Iolani Hale me ke Kia Hoomanao o ka Moi Kaiakaua i hanaia me ka noeau nui e Mr. Allan Hutchinson, ma ke kulanakauhale o Kapalakiko. He $2,000 ke kumukuai o ua kii la.

 

            Maluna aku o ka mokuahi Malulani o ka Poalua nei, no na Kona, i hala aku ai o Mr. G. K. Keawehaku no Kona Hema. Oia kekahi o na hoa o ka Papa Loio o na aha kakau ole o ke aupuni.

 

            Ma ka Poalua nei, ua hopuhopu hou ia kekahi poo Iapana, no ka laulima pu ana ma kela haunaele kuloko i haulani ae ai ma ke ahiahi Poakahi nei, mawaena o na Iapana a me Hawaii.

 

            Ma ka Poakahi nei i ku mai ai ka mokuahi Warimu mai na Panalaeu mai o ka Hema, a huli hoi loa aku la no Vanekoua. A he nui na kamaaina o kakou nei i hekau aku maluna o kona oneki no na kaiauluo Amerika.

 

            Helono kai koaa mai ka "Ia Hamau leo mai o Ewa," ua loaa aku ma ke kakahiaka Poakolu nei ke kino make e kekahi bebe o eha (4) mahina paha ka nui, ma kaha one e kokoke ana i Waimalu. Aloha wale no ka hoi.

 

            Ma ka Poakahi nei, maweana o ka hora 10 me 12 o ke kakahiaka,  ua haawi ae la ka bana aupuni he mau leo mele ma kahi noho o ka Oihana Kanikela o Iapana, no ka hoohiwahihiwa ana i ka la hanau o ka Emepera o Iapane.

 

            E pau ana ma ka la 10 o keia malama, ka manawa i ae ia ai ka nana ana o ka lehulehu hookaa auhau o ka apana Ohi Auhau o Honolulu nei, i na Buke Auhau o keia makahiki, a ke hala keia la, ua pau ka wa pono e loaa ai ke kuleana hoohalahala no ka helu ana a ka Luna Auhau.

 

            Eia iloko nei o ke kulanakauhale he hale kamahao o kona hanala ana, oia hoi, he hale ia o 24 kapuai ka laula, a he 54 kapuai ka loa. He elua nae hale ke kiekie, iluna a ilaio. O ke kumu o kona kamahao ana, aohe kui i kakiakia aui kona mau laau hoopaa ma ke kino o ke hale; aka, ua okomoia ua laau'a pau Hoko o na mawae i milikiaa noeau ia e ka maka o ke kila. Na ka Iapana i kapili i nei hale. aia keia hale ma kahi kokoke i ka uapo a Haalillamanu. Ane like paha koia nei kamhao me ko ka luakini o Solomona.

 

 

            O ka nui o na poe o hoohiki ae e lilo i mau makaaina oiaio no ke aupuni o Hawaii nei i keia wa, ma ka keena kakauolelo o ka Aha Kaapuni, ma Alilolani Hale, iloko o ka manawa mai Okatoba 2 a Novemaba 6, ua hiki aku i ke 30. He 15 poe Hawaii maoli, i Hilinati, a he 14 no ko na aina e.

 

            Ma ke kaalo ana aku ma ka paia o ke Keena Kakau Kope, ma Aliiolani Hale, ua ikea he 61 ka nui o na palapale kupono i ke kakau kopeia i paa maloko o na buke o ia keena, iloko o ka pule i haia akula. A me he mea la, o ka huina nui o na huaolelo iloko o ia mau palapala i kope ia, he 30,000 a oi.

 

            Ma ka auina la Poalua aku nei, i kapalulu mai ai no ke awa o Kou nei ka mokuahi Kinau, mai kona mau awa mai o Maui a me Hawaii. A ua holo ia e ua Kaupu hehi ale la o na Pae Aina o Hawaii nei, ke kowa mawaena o Honolulu nei ame Lahaina iloko o na hora 5 ame 20 minute.

 

            Ua hookohuia ae nei o Dr. Iga Morui, he Iapana, i kauka malalo o ka Oihana Hoopae Limahana. O kona huli ana mai nei no ia mai Iapana mai, ma ke mokuahi Coptie o keia pule iho la no, a loaa no nae kahi koalaala o ka huli hoi ana mai nei. Ia nei no  oia i kahi wa, hookahi makahiki i hala ae nei.

 

            Ma ka Poalua nei i hoau mua ai ka Lunakanawai Kaapuni hou i kana kaupaona no ke kau hoopai ana maluna o na haihai kanawai i hoea aku imua on a. He eha (4) ia poe, ema o lakou i hoopai paahao ia me ka uku wahi dala pu hoi, a he elua he hoopai dala wale no. O na mea hope elua, no ka hewa hanai puupuu i kekahi mau Pake; a o ko na mea mua elua, no ka apuka.

 

            O ka hihia mua Ioa a ke kiure Hawaii i noho ai e hoolohe, ma ka auina la Poakahi aku nei, oia ka hoopii a ke aupuni kue ia Keoki Hapakela no ke kuai waiona me ka laikiui ole, a o ka hopena, ua hookuu ke kiure 4 ka mea i hoopiiia. He mau kiure elua paha ma ka aoao "kopi paakai." He hihia keia mai ka Aha Apana aku nei o Honoluluka hoohalahala ia ana. O na Loio Rosa a me Kane no kokua o ka mea hoopiiia.

 

            Ma ka Poaha aku nei, ua kuhalahala ae la kekahi o na pahu barena a kekahi kaa Kikane e lawe ana ma Alanui Papu, ma ke alo iho o ka halekuai o Makanani, ma ka huina o Alanui Papu me Kalepa, a hehee nui au la iluna o ka lepo iloko o na huro ana a kamlii lawe nupepa o ke Star. Ma ka ike a kahiko, he ulia laki ia hoailona no kahi kalaiwa kaa a o ka on a waiwai paha.

 

            Ma ke awakea o ka Poaha nei, ua holopukalaki ae la kekahi lio huki kaa me kona mau ili huki no e haualaoa ana ma kona a mau aoao, mai uka mai o Alanui Betela a hoea i alanui Kaepa, mawaho iha o kahi kokoke i ka Blue Gate paa i ka mea nana oia e alualu ana. He kohu Kavalia no ke kaula ili ka mea nana e alualu ana maluna o kona wahi lio uuku lii, me ka pila Gita ma kekahi aoao.

 

            Ma ka auina la Poakolu nei i hoohikiia ai o Lunakanawai Kupa e ka Lunakanawai Kiekie Alapaki, no ka lawelawe aua i ka Oihana Kuhina o ko na Aina E. A ma ia la no i hoomaka aku ai oia e hakilo pono i na hana e pili ana i kana oihana; aka, ua pau pono loa na hana oia keena i ka hooponoponoia e ke Kuhina –Mr. Haki–nolaila, aohe koena hana i hakau iho maluna o ke Kuhina hou o ko na Aina E.

 

            O kapane a Kuhina Haki i waiho aku ai imua o ke Kanikela Kenerala o Beritania, oia hoi o Mr. Hawes, no na mea e pili ana i ke koi a ke Aupuni o Beritania no ka uku ana i na koi poho a kona mau kanaka Pelekane ponoi, no ko lakou hopoia ana ma ka wa kaua kipi aku nei, ua kakauia maluna o na kanana loio, a ke hoonohonoho like ia iho na apana kanana i paa i ke kakauie, ua hiki ka maoanoa i ka eha (4) iniha.

 

            Mamuli o ka lokomaikai o ka Mea nana i hana i na mea a pau, ua haawi mai la Oia he makana hiwahiwa mai waena mai o ke kihapai o Mr. ame Mrs. Wm. Keiki ma Kunawai, Honolulu. Oili mai la i keia ao he keikikane nohaha a maikai, mawaena o ka hora 11 ame 12 o po Sabeti aku nei Nov. 3. He mau opio na makua o ke kama i oili mai la, a e hauoli no laua i ka ke Akua makana maemae i haawi mai la iloko o ko la opiopio, he makamae hoi oi aku i ke gula ame ke daimana.n Oiai, he hoa paaua pu ke kane ne makou ma keia oihana; o ke makou kalokalo o ka Mea nana i haawi mai la, e hooloihi la na la o ke kama, a e hoopomaikai ia hoi ko na makua mau ia o keia mua aku.

 

 

            Ua hala aku lano ke kahua kaua kalaiaina no Wasinetone, Amerika Huiia, ke Kuhina Haki o ke Aupuni o Hawaii, me ka piha makauukau mo ka hana. Oia ko Hawaii nei pukaua no keia akoakoa ana mai o ka Oihana Kuhina ma Wasintone.

 

            Ma ka aluna ahiahi o ka Poakolu nei, oiai kekahi o na kaikamahine a ko makou makamaka Mr. A. Fernandez, e holo ana ma ke kaa ma kahi alanui maweana o Aliiolani Hale a me ka Hale Mele Hou, ua hoojui aku la ka hale o ke kaa mekela pou kaola e kakoo ia ma ka pala Waikiki o ka heana o ka Hale Mele Hou. Aole i poino kekahi ola.

 

            Ua hoea mai i Hawaii nei, mai Inia Hema mai, o Mr. Jamea Stanes, no ka hele makaikai ana aku mawaena o kekahi o ko kakau mau kihapai kanu kope, no ka no@i ana i ke ano o koonei lawelawe kanu kope ana, a e loaa pu ai hoi na kumu alakai maikai, e hiki ai ke loaa on a laau hoomake a hoopau ponalo.

 

            Ua loaa mai na lono i o kakoi nei, e huli hoi mai ana mai Kikane mai o Mrs. annis Montague, ke kiukamahine Hawaoo o aulana a puni ke au nei, "ke Kahuli leo lea lea o ke ao nei." Kekahi oiwi ponoi keia o ka aina, i hoopa'ipa'i aku i na puukani o na aina e, a he mea na Hawaii e kaena ai, "Hawaii no ka oi."

 

            He mea pono i kela ame ke ia ohana ke loaa on a laau lapaau ma@@a no na ma'i o ka opu. I laau lapaa u puhili ole no ka "Moku ino loa o lepo" (Diarhea) Nahu, Umii, Kolera, ame na ma'i apau o ka opu,aole he laau lapaau oi aka o ka maikai, elike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (Pain Killer). Ua lawelaweia keia laau no na makahiki he kanalima, a ke hana mau ia nei i kela ame keia la, ma na aina apau o ka honua nei. O ka Hui Kuai Laau Lapaau o Holister, ka Agena.

 

            O ka ia Abati aku nei (Nov. 3,)

oia ka la hanau o ka Emepera oIapau, a o ka piha an aia o na makahiki he kanaha-kumamaono oia Poo Aupuni o ke ao nei. Ma ka Poakahi nei i malma ae ai na  keiki o ka "Pua Laniuma" i na hana hoomanao kulaila no ka hoohiwahiwa ana i ka la hanau o ko lakou Emperera.

 

            Ma ka mokuahi Kalaudine o ka Poalua nei i hulihoi aku ai o Lunakanawai Kaleo a me kana lade no Hana, "Aina ua lani haahaa." I holo mai nei laua no ka ike ana i ka ohana aloha o ko makou hoaloha i hala aku la i ka aoao mau o ko ke kanaka ola ana, oia o Mr. J. U. Kawainui ke kanaka Hawaii mua loa i ahai i ka hanohano o ka noho hoopuka nupepa ana no na makahiki he kanakakolu a oi.

 

                        He Keu no a ke Koa o nei Kaikamahine

 

            Ma ke ahiahi Poaono aku nei, ua hoea aku la imua o Rev. A. Maekintosh, kekahi kaikamahine nona ka inoa o Elikapeka Waikulani, a olelo aku la no ka make ana o Lilia (w) ka wahine a Luke McChane i make. Hai pu aku la oia he mea pono ke loaa on a pahu kupapau no ka mea i make, Ua loa iaia (Waikulani) he $4.00, a noi aku la ia Mackintosh e kokua mai i ke keena e lawa ai na lilo o ka pahu, haawaiia mai la he $5.00. He oiaio, he wahihaawaina dala no ka Rev. Mackintosh e malama ana na Luke McShane i make, a ua ike no keia hookalakupua ia mea. Loaa na dala 5 ia Waikulani, huli hoi mai la ia, mahope iho o na kukai olelo pu ana me McKintosh. Ma kekahi la ae, he La Pule ia, hora 12 awakea a oi, kani ana ke telepona i kahi o Mackintosh, a ku a pa ka ninau, "Owai Keia?" Pane ia ma ana: O Kale MaShane keia, ua nalo iho nei o mama. hora 10 o ka po nei, hoea mai ana o Anti (Aunt) na hele a pulu a anuanu no hoi; ua hoea mai ka pahu me ka maikai, a ua holopono na mea a pau. Hai aku la o Makintosh, e hoea aku ana oia i Ewa ma ke kaa aku o ka hora 11 o ke kakahiaka Poakahi. I ka Poakahi ae, aohe kaa o ka hora a Maekintosh i manao ai e holo no Ewa, nalaila, hai aku la oia i ka lohe ia Mr. Kauhi ma ke telepona, no kona kuhihew. Haila mai la iaia ia wa  no, aole i make o Mrs. Luke McShane loa ia ko Makintosh manao.

            Hele aku la oia a hoike aku la i kela hana hookaiakupua i ke Keena Iiamuku, a waihoia ka huli ana i kahi e loaa ai keia wahine kupaeu, ma ka lima o ka Makai Kiu Hawaii kaulana, D. Kaapa. Mahope iho o ko Mr. Kaapa hui pu ana me Rev. Mackintosh, ua pane aku ia oia me ke kaulua ole, "E lawe mai ana au o kou hale nei i kela kaikamhine mamua o ka napoo ana o ka la.' Mahope iho o na hanu ana, noii ana

 

 

a me na nowelo ana a ka Makai Kiu Hawaii, ua loaa aku la o Waikulani ma ka hale waapa o ke 'lii.

            O ka haupa mua a Waikulani i ninau mai ai i ka Makai kiu i kona hiki ana aku: "He palapala hopu mai nei anei kau no'u?"

           

"Akaka wale no Haleakala

I ka uwe a ke Kini o Koolau."

 

            Lawe mai la ka makai iaia a ke keena Hamuku, a mai laila aku no kahi o Makintosh, I kona ike ana mai ia Waikulani, me ka piha pahaohao, pane mai ia oia, "E, o keia no ua wahine la." A pela no hoi ka hoike a Mrs. Makintosh. Ua kamailo ano makua aku la o Mackintosh me Waikulani, ma kahi kaawale, a me ia wa i hoike pau ae ai oia i na mea oiaio a pau, a o ka mea ano nui loa, i kenakenaia oia e hana pela e kahi mea okoa ae. A ma Ko Rev. Makintosh ano makua a kulana karistiano oiaio, aole oia i makemake e hoopilikia ia o Waikulani.

            O ka inoa a ke Kuokou e papahi nei no Mr. D. Kaapa o ka Puali makei o Honolulu, "Ka Makai Kiu o na Mea Huna Phihihi." Owai hou ae ua Hawaii e like me nei?

 

NA AO OMAMALU KAUA.

 

PUHILI NA MANA O EUROPA I KA

NOEAU O KE SULETANA

O TUREKE.

 

Na Hooliuliuliu Kaua ma ka Pe'a Hikina o ka Hapa Poai Komohana o ka Honua.

 

NA MANA O EUROPA MA TUREKE.

            Mamuli o na hooheihei hana pili Aupuni i la welaweia ma ke kulanakauhale o Konakinopela, Tureke, mawaena o na Elele Kuhina o kela ame keia mana nui o Europa, aole no i hoea aku i ka hopena maopopo o ka pono o ia kumuhana. Ua hookikinaia ka "Liona Pelekana" e koho ma ka aoao e loaa ai ka mahae ana mawaena on a ame kona mau hoa e ae, a i ole ia, e ae paha ia e huipu me lakou ma ka hookuu maikai ana iho i ke Suletana o Tureke e ku ma kona mau wawae. Me ka pupuku o na kuemaka a okala na hul ai o ua Liona'la, i ae ai oia keia hookikina a kona mau hoa. A no keia kumu, ua ae aku ia ke Sulenta e kakauinoa malalo o kekahi palapala e apono ana i ka akahi hapaumi o o na Roseberi, a kaiehu holookoa ae la ua Sulenta'la i na koi apau a Saliseberi. O ke ano nui o keia hooponopono ana, oia ka hoonohono hou ia ana o na hana ma Asia Uuku. E paa ia kahi mau oihana e na Poe Karistiano maloko o na Keena o na Kiaaina Tureke. E huikalaia  na poe Aremania i hopuia. E hoomaemae ia na kulana hoopaa o na halepaahao ame ka makemaia ana o ka oihana maikai. O keua wale no na wahi keehina hana i hooholoia, mahope iho o ka hala ana o na mahina elima o ke kukakuka ana, oiai hoi na mokukaua o kela ame keia Aupuni e ku ana me ka makaukau mau no na "hoolei puupuu," i kela ame keia hora e hoolaleia ae ai.

 

NA AUMOKU KAUA O RUSIA ME

ENELANI.

 

            Mamuli o ua houpuupu a na nupepa "Pelekane," e ulu mai ana he haunele kuloko ma Tureke, no ka mea e pili ana i na hoouluku haunaele ma Stamnoul ame Trebizond, ua honipaa ia ka oioina ana a na aumoku kaua Enelani ma Lemnos, a ua hoopuipui hou la ko lakou nui e ka mokukaua "Camperdown." Ma ia wa nohoi, aia no na maka hiaai o ka Bea nohoanu o Rusia e hulili mai ana maluna o kona mau aumokukaua ma ke Kai Elele. Ma kahi o ko lakou huli hoi ana aku no Sebastopol ma na la mua o Okatoba aku nei, no ka hoolulu ana i keia kau hooilo, elike me na mea maa mamua ae nei, u hoolawala mai la lakou me na lako ai nui ma Odessa anee mai la no ka hema, kokoke ana i ka nuku o ka Bosepora. Ua haupa mua ia, ua pili la keia mau hoonee aumokukaua ana a na nei mau Aupuni nui no ka hana ma ke Suletana o Tereke; aka, ma ka wa i maopopo ai o ko na mana nui o Europa kai hoopuhiliia a ke Sulentana, nolaila, a hoomaopopo ia ae la he mau hoonee hookaiakupua no keia a ua mau "Kaeae" ia, no kahi no ame kekahi. A ke hopopoia'la o hoea ulia wale mai paha auanei ka la e puko ai na ale o ke Kai Eleele ame ke Kaiwaenahonua i na "Niuhi" ame na "pilikua" aumoana a nei mau Aupuni kekikane o Europa e hapapa mai nei ma na makalea o Tureke.

HOEUEU O FARANI MA KE KUMUHANA NO AIGUPITA.

 

                        Ma ka wa e noho ai ka Ahaolelo a Farani, e hapaiia mai ana ka ni-

 

 

 

@au e pili ana ia Aigupita. A e komohia ana o Farani ame Enelani ma na paia ana no ia nanau, a me he mea la e hele ana ka pulakaumaka o na aoao elua e hookuene pono i Konekinopela. A ma ia ano, e ku laelae ai o Farani ame Rusia ma kahi aoao a o Enelani ma kahi aoao. A he mea maopopo, aia no no ko Farani mau aumoku kaua ke haulani la ma ke Kaiwenahonua.

 

JAPANA AME RUSIA.

 

            Oiai kela mau ao omamalu o ke kupikipikio e lehua ana ma ke kukulu hema o Europa, aia hoi ma ka huina aouli hikina o ka Hapa Poepoe Komohana, ke aea mai la na ao ooloku ma na poai o Iapana. Aia o Iapana ke 'iu u na dala he nui i loaa iaia mai ke Aupuni mai o Kina maluna o na mokukaua, a o kahi no a ua aupuni la e haka pono la kona mau kukuna, oia ka Bea o Rusia, oiai aia na maiuu o ua Bea la ke hapapa mai la ma na kaiaulu o Kores.

 

AMERIKA AME ENELANI.

 

            Oiai ka ninau o Venezuela i lele poai ae ai e hooniua i na puuwai o Amerika Huipuia, aia hoi o Enelani ke lawe ia i na keehina oolea ma Venezuela, a ke ulu mahuahua mau la na ao hakumakuma o ka mokuahana paha auanei ,mawaena o na Aupuni elua.

 

NA LETA

 

            Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi a na hala no na manao i hoopuka ia malalo o keia poo.

Na Anoai o Kohala.

 

            E KE KUOKOA, Aloha oe:

 

            E oluolu mai ia'u i keia mau wahi anoai o ka makani Apaapaa o Kohala.

 

KA LA HAUOLI.

            Ma ka la 26 o Oktoba i hala iho nei, ua wehe ae o Mrs. Kunane a me kana kane i ahaaina no ka laua makahiapo Chas. Kakae ma ko laua home noho. Ua hoomakaukau ia na mea ai o kela a ma keia ano, e like me ka puaa opae luau a me na me like o ke kuahiwi a me na i-a momona o ke kai. Ua akoakoa ae he heluna nui o na kanaka a me na wahine. Ua hoopiha a lawe, e like paha me keia hooheno ana.

Ai Lihaliha i ke kini o Puna,

Pakuikui i ka momona a ke kiu.

            Pela pu hoi la wehi o ke kuahiwi ua unu ia mai a kokoke i ke alo, aohe mea a ka maka e hoohalahala ai, ua like no mai Kaena a Waialua, oia hoi na

Opae ono o Malama,

Na luau palupalu o ka Hiwa.

            O ka uala a me ka poi na ai kamaaina e loaa ai keia hooheno:

Piikoi aku oe i ke keokeo,

Kamana io ula o Keamolewa

Hehewa iho oe o ka Hawaii,

I ka poi uouo kaohi puu.

            Ua nani a maemae na hana o keia la a maluhia pu, aohe haunaele, a ua haawi pu ia na lau olivia o ke aloha mai na opio mai a me na makua no ka hoomanao i ka opio nona ka la hauoli.

NA HANA AKAMAI.

            Mamuli o ka loea a akamai o Mrs. Alice Kunane, ua hanaia ka ohe a lilo i umeke poi i hoohiwahiwaia me na pua ma na aoao. Aole hoi oia wale no, o na pono lumi kekahi oia hoi na pika pua, peahi, eke pakaukau a me na moena liilii hehi wawae puka, a o keia mau mea a pau, ua hanaia mailoko mai o ka ohe a me ka lauhala i hooluu ia a ula, me na po-ke pua kaula malino i i hanaia me ka noeau nui. He nani a panio lua ole na mea i hanaia ai.

KA HUI KULA BAIBALA.

            Ua wehe ae nei na opio o ka hui o Halaula, Kohala Sugar Co. i hui kula Baibala, a ua kohia o Capt. O. Uluihi i Peresidena, a o J. Waihoolana i kakauolelo, S. L. Hukiku ka hope kakauolelo, o G. W. Kalohai ke kumu ao Baibala, a e hoomaka ana ma ka la 3 o Novemba. Ke noi ia aku nei oukou e hoomau i ka hana maikai. O Mrs. Kalei Pilipo a me Mrs. Hana, Sam. Haina na alihikana.

HANA HOU IA.

            Eia ke hana hou ia nei ka hale wili o ka hui o Kohala Sugar Co. malalo o ka noho poo ana o G. Renton. Me ka lunahooponopono ko'u welina a me na keiki onia hua metara ko'u anoi.

D. W. KAONOHI,

Halaula, Kohala, Nov. 1, 1895.

 

Ka Laau Lapaau Oi Loa o ke Ola no ke Kerel@.

 

Ke iawelawe koke a pololei ia hikiwawe loa ke ola. Ua ike piha ia keia i ka wa i laha ai ke Kolera ma Nu Ioka i ka 1866. E hoi koke ma ka moe i ka wa koke e hoomaka iho ai na hoailona, moe pela me ka malie a inu i ka Chamberian's Colie Cholera and Diarrhoea Remedy ma ka palua puna i ka manawa hookahi a hiki i ka pau ana o ka eha, alalla i hookahi inu ana aku mahope o kela a me keia naha ana i oi ae ka naha

 

i ka mea maa mau. E hoouna koke i ke kauka, aka me ka inu no i ka laau e like me kela kuhikuhi ae la a hoea mai ke kauka. E malama mau ia keia laau ma ka hale me ka makaukau no ka hoohainu. E inu koke i ka laau iloko o elima minute mahope iho o ka hookau ana iho o na hoailona. O ka Chamberisin's Bolie, Cholera and Diarrhoea Remedy, oia ka laau oi loa o ke ola i ike ia, aole wale no na ano lahilahi o ka opu eha, aka no na ano Kolera Asia awahua  pau. E kuai ia me ka Halekuai Laau Lapasu o

BENSON, SMITH & Co.

2566-1m                                                                                                                                                                      Honolulu.

 

            Eia mawawaena o ko kakou pohai nei he Kauka Rukini waiwai. Aia mauka o Puanui kona wahi i noho ai i keia wa, ma ka hale noho o Mr. Emaluta. O kona ohana pu kekahi me ia malaila.

 

Hoolaha Hou.

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA ponopono waiwai, Ma ka hana o kawaiwai o Kuaele (k) no Kamalo, Molokai, ma –––––––i ka la––o–––––––189–, a e noi ana e hoopakaia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono waiwai no Akoni (k).

            Ua kauohaia o ka POALUA ka ia 3 o DEKEMABA, M. H. 1895, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai ia, ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, Maui, a m ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, in a he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi ia. A o keia kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pulemalako a ka Nupepa Kuokoa ma Honolulu.

            KAkauia ma Wailuku, Maui, ko Hawaii Pae Aina, Oei, @@, M. H. 1895.

            Na ka Aha:

Kakauolelo.

25713

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Pupule (k) no Kanaio, Maui, i make kauoha ole. Ma ke Keena imua o Hon. J. W. Kalua, Lunakanawai Kaapuni Apana Elua.

            Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a Nakaikuaana e hoike ana ua make kauoha ole o Pupule (k) no Kauaio, Maui, ma Honolulu i ka ia 11 o Oktoba, 1893, a e noi ana e hoopukaia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai no Nakaikuaana (w.)

            Ua kauohaia o ka POAKAHI ka la 16 o DEKEMABA, M. H. 1895, ma ka hora 10 kakahiaka oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai ia, ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, a ma ia manawa a ma ia wahi no o hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ka kumu, in a he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A o keia kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule maloko o ka Nupepa Kuokoa nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Wailuku, Maui ko Hawaii Pae Aina, Oct. 30, M. H. 1895.

            Na ka Aha:

 

Kakauolelo.

23713

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Mokupuni o Maui, Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o Laheia Shaw (w) no Lahaina, Maui, i make.

            No ka mea, ma ka la 22 o Okatoba, M. H. 1895, ua waihoia mai @ mua o ka Aha, kekahi palapala i oleoia, oia no ke Kauoha Hope Loa o Lahela Shaw i make aku ia ; a me ka Palapala Hoopii e noi ana e hooiaioia kela Palapala Kauoha a e hoopuka hoi ka Palapala Luna Hooko no Chas. B. Cockett ua waihoia mai e Chas. Cockett.

            Nolaila, ua kauohaia o ka POALUA, oia ka la 3 o DEKEMABA, M. H. 1895, ma ka hora 10 a.m. ma ka Kumi Hookolokolo o ia Aha, ma Lahaina Maui, oia la me ka hora, e hooiaio ia'i ia Palapala Kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko.

            Kakauia ma Wailuku, ko Hawaii Pae Aina, Oct. 24, M. H. 1895.

            Na ka Aha:

G. ARMSTRONG

            Kakauole Aha Kaapuni Apana @.

                                    2570-4

 

ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO KAApuni Hawaii. Ma ka waiwai o Mele Hoomoepule, i make kauoha ole.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ana i ka Palapala noi a G. W. Kahanaumaikai o Kawaihapai, Waialua, Oahu, e olelo ana o Mele Hoomoepule o Waialua i oleoia ua make kauoha ole oia ma Waialua ma ka ia 31 o AUGATE, 1895 a e noi ana e hoopukaia na palapala hooko kauoha iaia iho no.

            Ke kauohaia nei o ka Poalima, la 29 o NOVEMBA, 1895, hora 10 kakahiaka, ma ia wa a wahi e hooloheia ai ua palapala noi ia i oleloia, maloko o ke Keena o keia Aha ma Honolulu, a ma ia wa a ma ia wan no hoi e akoakoa ae ai na poe a pau e hoike in a he mau kumu kupono ka lakou, e hiki ole ai kela palapala noi e hoopukaia.

            Kakauia ma Honolulu, Okatoba 28, 1885.

                                    J. A. THOMPSON,

                                                Kakauolelo.

 

2370-3

 

ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO KAApuni Apana Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hana o ka waiwai o Kuanaleiewa (w) i make kauoha ole.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Namokueha (k) o Honolulu. ehooia ana ua make kauoha ole o Kuanalewa (w) o Honolulu ma keia kuianakauhale ma ka la 21 o Augate, M. H. 1865 a e noi an ae hoopuka ia na Palapala Hooponopono Waiwai ia A. G. koberston.

            Nolaila, ke kauohaia nei, o ka Poalima, la 22 o NOVEMBA, M. H. 1895, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka wa e hoolohe ia ai ka palapala noi ka ka Hale Hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ia wa, a ma ia wahi e hele mai ai na poe a pau e hoike in a he kumu kupono ka lakou e ae ole ia ai ua noi la.

            Kakauia ma Honolulu, Okatoba 22, 1895.

            Na ka Aha:

J. A. THOMPSON,

2369-3                                                                                                                                                                         Kakauolelo

 

ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO KAApui Apaua Ekahi oko Hawaii Pae Aina. Ma ka hana o ka waiwai o Kuanalewa (w) i make kauoha ole.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Namokueha (k) o Honolulu. e hooia ana ua make kauoha ole o Kuanalewa (w) o Honolulu ma keia kulanakauhale ma ka la 21 o Augate, M. H. 1865, a e noi ana e hoopuka ia na Palapala Hooponopono Waiwai ia A. G. M. koberston.

            Nolaila ke kauohaia nei, o ka POALIMA, ia 22 o NOVEMBA, M. H. 1895, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka wa e hoolohe ia ai ka palapala noi ma ka Hale Hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ia wa, a ma ia wahi e hele mai ai na poe a pau e hoike in a he kumu kupono ka lakou e ae ole ia ai ua noi ia.

Kakauia ma Honolulu, Okatoba 22, 1895.

            Na ka Aha:

J. A. THOMPSON,

2569-3                                                                                                                                                                         Kakauolelo.

 

ILOKO O KA AHA KAAPUNI O KA APANA Ekahi o ka Mokupuni Hawaii. Ma e Keena. Ma ka hana o ka Waiwai o Honuakaha (k) i make kauoha ole.

            Ma ka heluhelu ana a me ka waihgo ana mai o ka palapala noi a Kalehua (w) o Honolulu, e olelo ana, ua ake kauoha ole o Honuakaha (k) o Honolulu, ma Honolulu nei ma ka ia 27 o Iune, 1886, a e noi ana e hoopukaia, na Palapala Hooponopono Waiwai iaia.