Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 48, 30 November 1895 — Page 4

Page PDF (1.74 MB)

This text was transcribed by:  Allen Kam
This work is dedicated to:  No Nalu Kam

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA

NUPEPA KUOKOA

 

Ko Hawii Paeaina i Huiia

 

No ka Makaiki     $2.00

No Eono mahina  $1.00

Kuike ka Rula

 

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO

 

GEO. H. PARIS, Luna Nui

No Honolulu, Oahu, Lakou a pau.

 

POAONO,  NOVEMABA 30, 1895

 

KULA SABATI.

 

HAAWINA XXXVIII DEC. 15. Davida a me Ionatana. 1 Sam. 20:32-42.

OLELO mai la o Ionatana ia Saula i kona makuakane, i mai la ia ia. No ke aha la e pepehiia'i oia? heaha kana i hana'i?

          33 Hou aku la o Saula i ka ihe ia ia e pepehi ia ia: no ia mea, ike iho la o Ionatana i ka manao ana o jona makuakane e pepehi ia Davida.

          34 Ka ae la o Iontana mai ka papaaina mai me ka huhu wela, aole ia i ai i ka ai i ka lua o ka la o ka malama, no knoa kaumaha ia Davida, no ka mea, ua olelo hoino knoa makuakane ia ia.

          35 A i kakahiaka ae, hele aku la o Ionatana me ke kula i ka manawa i olelo ia ai me Davida, a me ia pu kekahi keiki.

          36 I aku la ia i kone keiki, E holo, e imi i na pua a'u e pana aku ai.  A i kona holo ana, pana aku la ia i ka pua ma o aku ona.

          37 A hiki aku la ke keiki ma kahi o ka pua a Ionatana i pana aku ai, kahea aku la o Ionatana i ke keiki, i aku la, Aole anei ma o aku ou ka pua?

          38 Kahea aku la o Ionatana mahope o ke keiki, E lalelale, e wiki, mai kali oe.

          39 Aole ike iki na keiki la: o Ionatana lana o Davida wale no kai ike ia mea.

          40 Haawi aku la o Ionatana i kana mea kaua ma kona keiki, i aku la ia ia, O hele, a lawe aku ma ke kulanakauhale.

          41 A hala aku la ke keiki, ku ae la o Davida ma ke kukuluhema, a haule iho la ilalo ke alo ma ka honua, a kulou iho la ekolu kulou ana: honi iho la laua kekahi i kekahi, a uwe pu lana, a nui aku la ka Davida.

          42 I aku la o Ionatana ia Davida, O hele me ka malu, no ka mea, ua hoohiki kaua a elua ma ka inoa o Iehova, i ka i ana ae, O: Iehova no iwaena o'u a oe, a iwaena hoi o ko'u hua a o kou hua i ka manawa a pau.  Ku ae la ia, a hele aku la; a hoi aku la o Ionatana ma ke kulauakauhale.

 

          PAUKU GULA. Na Sol. 1824. O kekahi hoaloha ua oi aku kona pipili ana mamua o ko ka hoahanau.

          MANAO NUI. E pono ke imi ia Iesu ma ke ano he hoaloha e paulele loa ai.

          OLELO HOAKAKA. Ua lilo o Davida i alii a i ole ma ka halealii e Saula ma Gibea. Ua mare oia ia Mikala, ko Saula kaikamahine: aka nae ua lili o Saula i kona hunona, oiai ua pipili loa ko Saula keikikane, Ionatana, ia Davida, a oi aku kona aloha mamua o ko ka wahine i ke kane. Ua iini o Saula e pepehi ia Saula a make, a nolaila ua mahuka aku o Davida i Naioba e noho pu ai me Samuela malaila. Ia nui ko Davida mau pilikia, aka nae o kekahi mea nui e hoohauoli mai ai ia ia, oia no ko Ionotana aloha hoalauna ia ia. "Ua aloha no o Ionatana ia Davida, e like me ia i aloha ai i kona ola iho,: 1 Sam. 20:17. I ko Davida popilikia ua noi aku oia ia Ionatana e kokua mai ia ia. Ua malamaia ka ahaaina mahina hou i ko Saula hale alii, Nahelu 10:10.  Aole na@i komo o Davida i ka ahaaina a huhu loa o Saula i kona kaa@ale ana, a me ko Iontatana hoike: ana i mau kumu pale. 

          32. PEPEHIIA'I - ua haawe o Ionanatana i keia poino i mea e pale kana ai o Davida, kona haaloha. 33 IHE, - hehena maeli o Saula ma kona huhu.  34. HUHU, - aole hehena o Ionantana, oiai ua nui loa kona hilahila, walania kaumaha, luuluu, mokumokuahua, paumako, a iini oia i wahi kaawale e hoomalu ai i kona eha ma ka naau. 35. KULA, - malaila kekahi pohaku nui nona ka inoa Ezela, "@awale." 36. KEIKI, - ka mea lawelawe. 37. AKU, - mamuli o na hoailona i ae ia mawaena o laua. He hoailona keia olelo ia Davida, ualoohia ia i ka poino. 38. LALELALE, - pau koke ka hana. 39. IKE, - oiai ua paa ka manao o Saula, e hoahewa i na kanaka no ka lama pu ana me Davida. 41. HONI, - mamuli o ka hoike aloha naa i nau o na kane, kekahi i kekahi, ma na aina hikina. 42. HUA, - ua pili ka olelo aelike i ko laua poe mamo.

          I. KO IONATANA : UWAO ANA NO DAVIDA, 32-44. Hea ha ke kumupale a Ionatana i hoike aku ai no ka pono o Davida, ma ka hoomoakaka i kona pilikia no ke kaawale ana? Pehea ko Saula manao ma ka lohe ana i keia olelo mai ka waha mai o kona keiki ponoi?  Heaha ko Iontana olelo uwao no ka pono o Davida?  Heaha ka hana a Saula ia wa hookahi? Heaha ka Ionatana hana? Heaha ke ano o kona manao? Ua ano like anei kona huhu me ko Saula?  Owai ke keiki alii a ka Moi Mana Loa e uwao ana no kakou? Pehea ka mano o ka Makua, huhu paha lokomaikai paha?

          II. KO IONATANA AO ANA'KU IA DAVIDA, 35-40.  Ihea ko Ionatana hele ana?  Owai ka mea i hele pu ai?  Heaka hana kauoha i ke keiki? Heaha kona hooho i ke keiki?  Heaha ke ano maoli o keia hooho ana, 1 Sam. 20:21:22?  Heaha kona kauoha hou aku i ke keiki?  Heaha ke kumu no ko Saula huhu aku ia Davida?  Heaha ke kumu no ko Ionatana pipili ana ia ia?

          III. KO IONATAA HOALOHALOHA ANA'KU IA DAVIDA, 41-42.  Heaha ko Davida hana i ka wa a ke keiki i kaawale aku ai?  Pehea kona hoike ana mai i kona aloha ia Ionatana?  Owai ka mea nona i oi aku ke aloha?  Heaha ke kumu no ko laua aloha nui a paa?  Heaha ke ano like o ko Ionatana aloha kokua a me ko Iesu, mamuli o ka olelo ma ka Pauku Gula o keia haawina?  Heaha ke kumu no kona aloha nui? Heaha na ano maikai ma ko Ionatana kulana e hoopili ai ia Davida ia ia?  Heaha na ano maikai o Davida na Ionatana i mahalo aku ai?  Ua loaa anei ia oe kekahi hoaloha pili paa?  Pehea ka poe hoalauna no ka wa pomaikai, aole no ka wa poino?  Heaha na pomaikai e loaa ai ia kakou ma ka pili ana o na hoaloha?

          MANAO PILI. 1. Owai ka poe hoaloha e pono ai ia oe ke imi nou iho?  2. Hiki anei ia oe ke paulele mai i kou mau hoaloha a pau?  3. Heaha na ano maikai o ko Iesu aloha ma ke ano he hoalauna?  4. Owai kou hoalauna oi aku ka maikai?  5. Heaha na pomaikai e loaa ai mai Iesu mai ma kona ano ka Hoalauna Pilipaa?

 

NA LETA

 

          Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi o na hala no na manao i hoopuka i a malalo o keia poo.

 

KA BAIBALA.

 

          Malalo o keia poo e hoolaha a e hoopka aku ai makou i na Ninau ame na Haina i hookahuaia maluna o ka Baibala.  E hoomanaoia nae e na poe apau e kakau mai ana malalo o kea poo, e hele mai na manao me ka maemae ame ka maikai.  He mea maikai ka huli nui ana i ka Baibala i loaa na mea oiaio.  O kahi mau mea maikai no ka hooulu ana i na ninau o keia ano, aia maluna o na Haawina Kula Sabati e puka mau nei ma ke aoao eha o ka Pepa.  L. H.

 

Na Haina o na Ninau Baibala a Kalei hoohihi.

 

          MR. LUNAHOOPONOPONO o ka Nupepa KUOKOA. - E oluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale ina mea i koe no na ninau Baibala a Kaleihoohihioia kela.

          (Akahi.) - O ka hapa hea o ke Akua kai lilo i ke kanaka?

          Haina: O kela ninau ua kukulu ia maluna o ka Pauku a na kahi kolu i olelo ai, E hana kakou i ke kanaka i ku ia kakou, o keia hapa ka'u e hai akea aku.  O ka hapa o ka Uhane ola i lilo i ke kanaka.  I mea e maopopo ai ia kakou o ka uhane ola ka hapa o ke Akua i lilo i ke kanaka.  Oiai i ka wa i huikai ai ka honua oia ka wa o ke Akua i minamina ai i ka uhane ola a olelo iho la oia aole e noho mau loa ku'u uhane me kanaka.

          Elua: - O ka uhane hea ka uhane i ka'i ai ia Iesu Karisto I ka wonahele e hoowalewale ai?

          Haina.  Ka mua, o ka uhane o ke Akua ka mea nana i alakai i ka waonahele.  O keia kau haina pololei aole e like me ka kuu hoa he uhane manu Nunu i hoikeia ma Mataio 4:1.

          Eia ka'u wehewehe ma keia.  Heaha la ke kumu o ko ka uhane alakai ana ia Iesu Karisto i ka waonahele e hoowalewale ia e ka Diabolo?

          Eia ke kumu, ola no ka inaina i waihola mawaena o Stana a me ka wahine, o keia ka Paopao mua o keia pakuikui mua i hoikeia ma Kinohi 3:15.

          Ekolu: - O ka Ekalesia hea la ka Ekalesia a Iesu Karisto i kukulu ai?

          Haina.  Ua hai mua aku au i ka haina, oia i Oiaio, a kuu koa i olelo mai nei aole he Ekalesia o Oiaio.  Aole he Hemolele, aole maemae.  Eia ka Pauku, Epeso 5-27, oia ka D. Aukai i hoole mai nei ma kona kukulumanao.

          I kela ka owili giana pa@da e hanee ai ka mauna o Haleakala.

                   J. K. Kiiwailehua, Kalaupapa, Nov. 13, 1895.

 

Ka Akeakamai

 

          O na manao i loaa ia makou, ma na makamaka mai, ma o noa mea e pili ana iloko o kekahi mau mahele o ka "Akeakamai o na mea i ikeia" (Narural Philosophy) e ae no makou e hoopuka aku ma na kolamu o ke Kuokoa nei, ke loaa he kowa e puka ai, no ka pomaikai o ka poe hui naauao ame ke ike.  L. H.

 

NO KE EA.

 

          O ke Ea, he makani kupaaia, a he makani kumau hoi, aka aole nae ia he mea kino, e hiki ai ke ikeia e ka maka o ke kanaka, aka ua hiki ke hoopaia, a hahaia e ke kanaka.  Aka o ka poe aole i hoonaauaoia, ua hoole ae lakou aohe ea maloko o ka rumi o ka hale, aohe ea e hoopuni ana i ke kino o ke kanaka, a o lakou no kai hoole ae, aohe he Akua ma ka lani a ma na wahi apau.

          Oia nae ka ka Buke Nui (Baibala) i olelo ai, "I iho la ka aia iloko ona, aohe Akua".  I na aohe he ea maloko o ka rumi, e poino no ke kanaka, elike me na keikialii uuku elua hoopaa ia e na powa ma Ladana Beritania Nui; pela pu no me Benehadada ka Moi o Suria iaia e waiho ana i ka ma'i.  kau iho la o Hazaela i ka wehe i pulu i ka wai ma kona kino a make iho la kekahi mea e loaa'i ke ea maikai ame ke koko maikai, oiai ua komo aku la ia ma ka alualu lahilahi na ekeeke liilii ma ke ake, a komo aku la iloko o ke koko a hoomaikai aku la i ke koko i ulaula maikai ai.  O ka ai mau ana i na ai inoino, pela no e loaa mai ai na ea ino ame ke koko ino.  Ua ike no kakou i ka ulaula o na papalina o na kamalii ke holoholo e paani, ua hele a ulaula no komo ana aku o ke ea maikai mai ke ake aku, a i loko o ke koko a hoomaemae ia ua koko la.  Ua ike no kakou i ka like ole o ka wai maikai ame ka wai inoino, apela ke koko maikai me ke ea inoino ame ke koko ino.

          Nolaila, o ke koko ame ke ea, oia kekahi mau mea nui.  Ina aohe he ea e hoopuni ana i ke kino o ke kanaka, alaila, ua hina pinepine oia ina wa apau, a poino no oia.

          Nolaila o ke ea ka mea e ola'i ka kakou, a e ikaika'i ke kino, no ka mea, ua hana ke Akua ia mea i mea e pono ai ke kino ma keia noho ana.  Hoohui ae la ke Akua ina ea mama a lilo i ea maikai, aka ina e lawe ia aku kekahi o lakou mailoko mai oia huina ea, e pau auanei ke ano ma-u o ua ea la, a ano e ae la ia a make kakou.  Ua ai a unu pine pine kakou i kela la, a i keia laaole nae ina wa apau.  Aka, e hanai mau ia ana kakou ina wa apau loa i ke ea, oia hoi, e hanu mau ana.  O ka hanu ana, he ai ana la i ke ea; a ina he kino ikaika a o-maimai ole ko kakou, e loaa no ua kakou ke ea maikai.  O ka ai mau ana ina ai maikai oia ka Akua i hanai'i i mea e pono'i ai i ke kanaka ke noho ma keia Hokuhele.  (Honua), nolaila, he 15 paona ke kaumaha o ke ea o ka honua e kaomi ana ina mea kino apau.

          S. H. P. Kalawaiaopuna, Kalaupapa, Nov. 14, 1895.

 

Lawe i ka Hoohiki e Kakoo i ke Aupuni Repubalika.

 

          Ma ke kakahiaka Poalima aku nei Nov. 22, ua lawe ae la o Mr. Charles Creigton (Kale Karaitona) he Hope Loio Kuhina i ka wa o ke Aupuni Moi, i ka hookiki e kakoo i ke Aupuni e ku nei i keia wa.  Oia nei kekahi kakoo ikaika o ke Aupuni mua, a mamuli oia ano no i hoohuoi wale ia'i oia i keia kau "hooulu ikaika" iho nei o kakou i keia makahiki, a hookaawaleia aku nei i na kaiaulu o Kaleponi.  Aka, i konu huli hoi ana mai nei, ma ka mokuahi Mariposa o kela pule aku nei, ua awaiaulu ae la oia iaia iho me ke Aupuni e ku nei.

 

Hui Opio Hawaii.

 

          Ma ke ahiahi Poaha iho nei, Nov. 21, ma ko lakou keena mau ma Foster Hall, i haawi ae ai ka Hui Opio Hawaii he anaina hoolaulea i na lala ame na makamaka i akoakoa ae.  He mau himeni Hawaii kai hoonaneaia ma e ka Hui.  Ua haawi haiolelo ae o Mr. W. C. Weedon no Sir Arthur Wellesley, ke Duke o Welinetona.  Ua hoike piha mai pia o Beretania Nui ma na kahua kaua lehulehu ana i hoouka kana hahana ai me na enemi.  Ua helu papa ia mai na kaua ana ma Inia, Sepania ame Watalu, kahi i nalohia ai ke kaulana o Napoliona Bonepatei Mahope iho o kela ua heluhelu mai Mr. Chas. Wilikoki ke Peresidena o ka Hui he moolelo o Hawaii nei e hoomaka ana mai a Papa ame Wakea.  Ua piha noeau kana noii ana a hoouluulu i na mea apau ana hoike mai ai imua o ke anaina.  I keia mahina ae na kekahi lala okoa o ka Hui e heluhelu hou aku kekahi pepa, aole nae i wae la i keia wa.  Ke pii malie ae nei keia Hui o na Opio ma na hana kaikai e mahaloia ai.

 

NUHOU KUWAHO

 

Ko@na mai kela pule mai

 

NA MANA NUI O EUROPA AME TUREKE.

 

          Ladana, Nov. 6. - Ua pane aku nei ka Mana o Tureke i na mana maoli o Europa, ua kauoha ia na koa kumau e hele aku e kiai i na hana hoomainoino e hanaia ana maluna o ka poe Aremania.  Manao nae na Mana Nui o Europa, aole i lawe keia pane.  Ua laulaha ae ka lono, e lawelawe aku ana na mana nui i kekahi keehina oolea a kuio hoi maluna o Tureke.

          Ua hoolahaia ae he hana hookahakaha ano nui ke hana ia ana ma ka Poalima, ak@, no ka hopohopo o ke Suletana o ulu mai na hopena haunaele, hai aku la oia i kona manao i na nupepa Tureke, no kona makemake e kukala kumukanawai, a no ia mea ua hoopaula ke kauoha no ka hana hookahakaha i manaoia.  Alaila, kauoha aku la ke Suletana i na nupepa, aole e hoolaha i ua manao la, a hoomakaia aku la ka hopuhopuia ana o na kanaka.  Ma ke ahiahi nei, ua haulani ae la na makai ma kahi noho o Sedik Pasha.  Ulu mai la he hakaka, a lehulehu loa na poe i make.

          Laulaha hou aela na palapala hoolaha hoalaala kipi, ma na wahi he nui.  Ua loaa aku la nohoi he palapala maloko o ka Hale Mana Hooko o ke Aupuni, e hoike aku ana i ke Suletana e koho oia mawaena o ka haalele ana iho i ka nohoalii, a me kona pepehi maoli ia ana aku.

          Nui na lono i loaa mai i na Keena Oihana Elele Kuhina i na Aupuni e ae, mai kela a me keia pea mai o ka aina, no na hana hoomainoino e hanaia ana, a he poe Helene me ka poe Maronite kekahi i pau i ka pepehiia.

          Ua lauahea ae nohoi ka lono, mawaena no hoi kekahi o na poai o na Keena Kuhina o ko na Aina e, ua kauoha aku nei ke Suletana e luku a e anai loa ia ka lahui Aremania.  Ke pahola loa aku la ka uluaoa ma Suria, Bagdad ame Mosul.

          Ua telegarapa ma ke Kanikela Beritania, oia i Hampson, mai Sasoun mai, ua pau ka haawiia ana o na kokua aloha malaila, a no ia mea, ua haalele ia na misionari ia wahi.  Aole hunahuna iho i na Keena Kuhina i keia mea.

          O na lono hope loa i laulaha ae, e paniia iho ana ko Kiamit Pasha, ke Kuhina Nui mamua.

KA HOME NOHO HAWAII MA ITALIA

          Ladana, Nov. (?) - Ua loaa mai he lono ma Viena mai, no ka la 29 o Okatoba. e olelo ana:  "Ua kuai ae la ka Moiwahine Liliuokalani i pau, he kulana kahua hale ma Torbole ame Maleesine, ma ka lokowai o Garda, Italia, i wahi e kukulu ia ai ona hale noho hooluolu no ke kau hooilo, a ua kuai pu ia ae la i ka Hale Kakela Di Tianelli, ma ka okana aina  Italia o Udine, i wahi noho no ka wa kau makalii.  Ua hoike pu ae ua lono la, e hoea ae ana ua Moiwahine la i pau i Auseturia ma ke kau haule-lau o 1896, mahope iho o kona noho loihi ana ma Ladana."

          (Ua hooleia ae nae ka oiaio o keia lono maanei.  Aka, malia nae paha he mea oiaio ua kuai io ia uo he mau wahi noho elike me ia ma Italia, no ke Kamaliiwahine (ex) Kaiulani.  L. H.)

 

OKEIIA MAI KA BERITA MARE AKU O NARONA WAHINE GINE SOBRERO.

 

          Ladana, Nov. 1. - He lono kai hoounaia mai Roma mai i ke nupepa Pall Mall Gazette, ma keia la, no ka mea e pili ana i ka hoopii oki mare a ka Barona Wahine Gine Sobrero, he lede akamai ma ke kakau manao akea, malalo o ka inoa kapakapa "Mantea," e kue ana ia Robata Wiikoki, Mamuli o na olelo hoike i waihoia ae imua o ka Aha, ua ikeia, ua halawai pu ua Barona Wahine la me R. W. Wilikoki ma Turine; a malaila ia i kukala hoonalonalo ole iho ai, he hooilina ia no ka nohoalii o Hawaii.

          Ua hulihia iho la ke kupaa o ua Barona Wahine la, a mare iho la oia i ke "Keiki" Hawaii, mamuli hoi o ka loaa ana mai o ka ae o kona ohana.  Ua holo aku oia i Hawaii me kana kane, a malaila oia i ike pono ai i na mea a pau e pili ana no R.W. Wilikoki.  Ua huli hoi mai oia no Italia.  Ua nonoi aku la oia i na mana Ekalesia Roma e aeia kana wehe ana i ka hipuu o ka Materemonio me R.W. Wilikoki, oiai aole ia he Katolike; na loaa mai iaia ka aeia ana, a ua hookoia hoi kana noi imua o ka Aha Kanawai maoli.

 

MANANI IA ANA MA KE APO O KA MATEREMONIO.

 

          Ua puka ae nei na palapala liilii e hoike ana, e mare aku ana o Ellis Mills, ke Kanikela Kenerala o Amerika Huiia a Kakauolelo hoi o ka Oihana Kuhina ma Honolulu, ia Cera Ritchie, kaikamahine a Beniamina Franklin Naele, ma kahi noho o ka wahine ma Bellue, Rapidana, V., (Viriginia) ma ka la 9 ae nei (Poanono).

 

TUREKE AME AREMANIA.

 

          Konekakinopela, Oct. 25. - Ua hali aku la na mokukaua Tureke i na alakai o ka Aoao Kalaiaina na Tureke opio, ma ka po, a hoopiholo aku la ia lakou iloko o ke kai, ma kahi ikaika loa o ke au e milo ana.

          Ladana, Oct. 26. - Ua hoouna mai nei ka mea kakau o ka nupepa Standard ma Tureke, he lono e hoike ana, ua pau aku la i ke puhiia i ahi e ka poe Mosulamana, he wahi kauhale e kokoke ana i Ismid, a ua make na kanaka a pau loa oloko o ua wahi kauhale la.  Ua haawi aku la na Kuhina Nui o na Aupuni o Europa, Beritania ame Amerika, i ka lohe i ke Suletana, aole loa e ae oia e hoea hou mai na hana maewaewa o ia ano ma keia mua aku.

          Konekakinopela, Oct. 30 - Ua hakaka na poe Aremania ame na Tureke no ekolu la ma Marash.  Ma ke kapilala Pishalie, he 2000 poe hoohaunaele i lele hakaka aku maluna o na koa.  Ua pepehi@a e na Aremania ka Alihikaua o Bourgeons. 

          Konekakinopela, Oct. 28. - Oiai hoi na Aremania e akoakoa ana ma Bittis, ma ke anaina pule, ua lele ia aku la lakou o pepehi e na poe Mahomeda, a ua nui ka make ma na aoao a i elua.  Ua ala ae he haunaele kuloko ma Moosh.

         

HUI NA PAEMOKU O POLAPOLA ME KA REPUBALIKA O FARANI.

 

          Parisa, Oct. 31. - Ua hoounaia ' ku kekahi huakai kuikawa e ke Aupuni o Farani no na Pae Moku o Tahiti, a ua hoohuiia mai la na mokupuni o Huahine ame na Pae Aina o Tahiti.

 

LELE KA HAULI IA SEPANIA.

 

          Maderida, Oct. 27. - Ke hoomakaukau nei o Sepania he eono mokuahi o ka laina o ka Moana Atelanika me na lako no ke kahua kaua, oiai, ua hopohopo loa ia o ike ae o Amerika Huiia ame na Repubalika o Amerika Hema i na poe kipi o Cuba, ma ke ano he lahui malalo o ka koouka kaua, aole ma ke ano he poe kipi maoli.

 

PAU KA HAUNAELE KULOKO MA KA MOKUPUNI O FORMOSA.

 

          Ladana, Oct. 26. - O na hoala haunaele ana i ikeia ma ka mokupuni Formosa, e kue ana i ko na Iapana noho ana malaila , ua pau. Ua lanakila loa na Iapana maluna o ka aina holookoa, mai kela pea a keia pea.

 

          Arago, Coos Co., Oregon Nov. 10, 1893. - Ke makemake nei au e hoike aku ia oe i ka waiwai nui o ka Chamerlain's Pain Balm laau maikai i hoola ai i ka'u wahine. Ua loaa iaia ka ma'i rumatica ma na lima no eono malama, a ua hoao oia i na laau lapaau i kuhikuhi ia no ia ma'i, aka aohe nae oluolu iki ahiki i ka wa i hamo ai i keia no omole o keia laau, ua ola loa oia.  Nolaila ke lawe nei au i keia wa ma ka hoikeike ana aku he laau ola keia no ia ma'i.  Owau iho no, i C. A. Bullord.  He 50 keneta a he $1.00 o ka omole, a e kuai ia e ka Halekuai Laau Lapaau o Benson, Smith & Co. na Agena.

 

          E heluhelu i keia malalo iho i lawe ia mailoko mai o ka palapala a Chas. M. Gutfield o Reedley, Fresne Co. Cal.

          "Me ka hauoli au e hoike aku nei ma ko'u inu ana no hookahi la i k a CHAMBERLAIN'S Laau Kunu, ua hoola i ke kunu koikoi i loaa ia'u.  Ua nalulu ino loa ia ko'u poo a hiki ole ke moe i ka po.  Ke hoikeike aku nei au i keia laau laapau ola.  O ke anu i kokoke loa e komo iloko o ke poo a mahope hoohele aku i ka puu a me na ake.  Ma o ka inu ana la i keia laau i ka wa koke e loaa ai i ke anu, e hoola koke ia i ka wa pokole a keakea ia ke komo loa ana aku iloko o na ake.  E loaa keia laau ma na Halekuai Laau Lapaau a pau, a o BENSON, SMITH & CO. na Agena ma ko Hawaii Paeaina.

          I ka haulelau o ka 1893, loaa iho la ke keikikane a Mr. T. A. McFarland, he haole kalepa ano maka hanohano o Live Oak, Sutter Co. Cal. i ka mai kunu koikoi loa.  Mamuli o ka okaika loa o ka eha ma ka umauma ua loohia i ka umila me he mea la e loaa ana i ka wela ma ka akemama.  Ua hoohauna aku kona makuakane i na olopu nunui lehulehu o ka CHAMBERLAIN'S Laau Kunu, a pela i pau ai a ola loa ke kunu.  Ke olelo nei o Mr. McFarland i na wa a pau e loaa ai kana mau keike i ka nae e haawi ana oia i ka CHAMBERLAIN'S COUGH REMEDY (Laau Kunu Ola), a he ola io maoli no.  Ke manao paa nei oia he laau kunu oi loa keia ma ka makeke.  E loaa no ma na Halekuai Laau Lapaau a pau, a o BENSON, SMITH & CO., na Agena ma ko Hawaii Paeaina.

 

Ka Haiiawan Gazette

 

He Nupepa Namu Elua Puka ana o ka Hebedoma, ma ua.

 

POALUA a me POALIMA

 

e hoopuka ia nei e ka Hui

 

HAWAIIAN GAZETTE COMPANY.

 

          O ka Nupepa Kuloko Alakai keia ma ka Olelo Beritania e hoolahaia nei maloko o ka Paeaina a hala loa aku u na Aina E a ke heluhelu ia nei e na mea a pau ma na oihana na Halekula a komo loa iloko o na ohana. 

 

          Ka Uku Pepa Laulaha.

 

No ka Malama . . . . . . . . . . . . . $ 50

No ka Makahiki Kuloko.                     5.00

          "       "     Kuwaho.     6.00

 

Keena Hana Helu 318.  Alanui Kalepa.

 

Pahu Leta O. Honolulu Oahu

2531-tf

 

Na Hua Kuni Inoa

 

Eia ka Hui Hawaiian Gazette Co., ke hana paka maoli nei i na Hua Kuni Inoa o kela ano, nui a liilii e like me ka iini a ka manao.

 

O keia mau Hua Kuni Inoa, ua lawa ia no ke kahakaha ana ma ke kanana a pepa e ae e hoilona ai i ka Inoa a kohu maluna a kekahi mea i makemake ia e kuni a kaha paha. 

 

He like ole na uku o na Papa Kuni Inoa, no ka mea aia no ke kau ia o ka uku a maopopo ke ano o ka Papa Inoa au i makemake ai, he nui a he liilii paha.  Aka he oluolu ka uku a he waipahe na kuka ana. 

 

E kipa kino mai e nana i ike kumaka, a i ole ia e hoouna mai i na kauoha ma ke

 

Keona Hana - Ma ka Halepai HAWAIIAN GAZETTE, Helu 318 Alanui Kalepa, Honollu.

 

Halepai Hawaiian Gazette.

 

O keia ka Halepai Nupepa Alakai o ke Kulanakauhale o Honolulu nei.  Ua lako i na Hua Kepau o na ano a pau a ka makemake e ui ae ai.

 

Eia ma keia Halepai e pai ia nei ka Nupepa KUOKOA, a me Nupepa HAWAIIAN GAZETTE PACIFIC COMMERCIAL ADVERTISING CHURCH CHRONICLE a me PLANTER'S MONTHLY.

 

Ua hiki loa i keia Halepai ke pai aku i na pepa nunui hoolaha alanui, na buke, na bila kikoo, na bila hookaa, na palapala poloai ahaaina a me na hana e ae a pau o ka oihana pai.

 

Eia maaloko o keia Halepai he Keena Humuhumu Buke, kahi e humu ia ai na Buke, na pepa a me na mea a pau I pili i ka humuhumu ana i na palapala.  He oluolu ke kuka ana a he emi kupono na auhau.

 

Keena Hana, Helu 318 ' Alanui Kalepa, Honolulu ka Hale iluna.

 

Hoolaha Huma@

 

Aole loa e maikai a olu ke ola ana o kekahi mea kino uhane ola ina he aaiole kona akepaa a hiki ole ke lawelawe i kana mau hana me ka hololea.  E hahai ana ka nalulu a me na nawaliwali e ae ma ka moali o ke ake ponalo.  He mea oiaio keia i hooiaio ia ma na wahi o na poai oluolu akau iloko o ka hapaha keneturia, o na

 

HUALE A AYERS,

 

oia wale no ka LAAU HOOLA AKE maikai loa i ikeia.  E hoola ana i ka lepopaa, ka nalulu eha, na ma'i oloko o ka opu, a ma ke ano LAAU OHANA aohe ona lua e like ai. 

 

          O ka Ayeers Sasaparila, oia ka Laau Hoomaemae Koko kilakila, e haawi ai i ka ikaika a me ka hooponopono ana ia loko i ke kino o ke o ka ili, e hoopau ana i na maluhilukanaka.  E pepehi a ulupa ana i na PUHA, e hoola ana i na pohapoha hio ke ola ana a e kipaku loa ai i na ano ma'i a pau.  O ka poe ma'i no ka wali pono ole o ka ai, ka nawaliwali mau a ano ma'i e ae i ulu ae mai ke koko ino mai, he mea pono e inu i ka laau

 

SASAPARILA A AYERS.

 

He laau e hooikaika ai i ka nawaliwali, a e hoopuipui mai ai i ke kino.  Ma ka inu ana i keia laau, e hoonoono ia ai ka ai ana, oluolu ka moe ana a maikai ke pal ana. 

          O ka Ayers Cherry Pectoral laau, aohe lua ma ka hoola awiwi ana i na KUNU, ANU a me na PUU EHA.  E Hoola ia na KUNU KALEA a me na ma'i pili i ke ake me ka hikiwawe loa. 

          O na Huaale a Ayers, na Sasaparila a me ka Ayers Cherry Pectoral, aia kahi e loaa ai ma ka Halekuai o ka

 

Hollister Drug Co. Lt.

 

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

2514

 

 

KAKELA ME KUKE

 

Ka Halekuai Nui

 

O NA

 

Waiwai LIKE OLE

 

NA MEA

 

HANA KAMANA APAU

 

Na lako pili hao kukulu hale,

Na kepa,

Na lei ilio,

Na kaulahao ilio,

Na Pahi,

Na Upe.

Na kope h@lu.

Na palapala.

 

PALAU LIO

 

Na mea mahiai,

Na au ho,

Na au koi,

Na kua bipi,

Na lei bipi,

Na kaulahao bipi,

Na uwea pa,

Na kaa palala,

Na mea piula,

Na ipuhao.

 

Makau me Aho Lawaia

 

Na Iliwai

Na kaula

Na hulu pena,

Na paiumi,

Na pena, me ka aila,

Na kopa,

Na aila mahu

Na pakeke

 

Na pakeke hao,

Na kapu hao,

Na pauda,

Na kukaepele,

Na uwiki, a me

Na ipukukui.

 

Mikini Humuhumu Kaulana

 

Wilcox, & Gibbs Hokahi Lopi

 

ka Remington, Elua Lopi

 

A me na ukana he nui loa, o @@@@@@ me kiea ano.

 

Kakela me Kuku.