Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 1, 3 January 1896 — Page 1
| This text was transcribed by: | Mark Keali'i Ho'omalu |
| This work is dedicated to: | MKH III (KoluBoy) |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
BUKEXXXV. HELU 1. HONOLULU, POAONO, IANUARI 4, 1896. NA HELU A PAU, 2579
Hoolaha Loio.
W. R. Kakela,
Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
HE LUNA HOOIAIO PALAPALA
2370
ALLEN & ROBINSON,
NA MEA KUAI PAPA O NA ANO A PAU E loaa no ma ka Uwapo o PAKAKA, Honolulu, make kumukuai makepono loa, no ka pomaikai o ka lehulehu e makemake ana e ku kulu hala. E kipa mai a e kumaka.
2396-@
WILDER & CO., (WAILA MA.
Mea Kuai Papa a me na Lako kukulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hale.
Kihi o Alanui Moiwahine me Papu.
386-@
JAMES M. MONSARRAT,
(MAUNAKEA.
Loio a he Kokua ma ke Kanawai
HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.
E hana ia no na Palapala kuai, Palapala Hoolimalima, a me na Palapala Pili Kanawai e ae ma ka olelo Hawii, Dala no ka hoiae ma ka moraki ma na Waiwai Paa. Keena Hana: Hale Pohaku hou ma ka aoao ma Waikiki o ka Halewai, alanui Ka'@. 2370
OLELO HOOLAHA.
-
O na poe lawelawe hana ole a pau me ka Hui Hanai Hipa o Humuula, ke papa loa ia aku nei akou aole e hele maluna o na alanui a ala liilii o na aina e noho mana ia nei e ua Hui la ke loa a ole ka ae ia mamua. O na ilio e loaa aku ana maluna o ka aina, e pepehila no; aole loa e ae ia ka ho'a pua ana ma alanui.
HUMUULUA SHEEP STATION COMPANY.
Kalaieha. Apr. 20, 1895 2544-1
-
GOO KIM 411
Alanui Nuuanu.
MauWaiwai Hou! Mau Waiwai Hou!
Ua loaa mai nei ia'u mai Amerika ame Europa mai he mau Lako Waiwai Hou Loa. kupono no na la Kulaia. He mau waiwai i wae ia no ke Karikimaka. Mai hoohala i ka nana ana i ka'u mau waiwai mamua ae o ke kuai ana aku ma kahi- e.
2575-
-
PAPA! PAPA!
AIA MA KAHI O
Lewers & Cooke
(LUI MA)'
Ma ke kahua hema o Alanui Papu me Moi,
E LOAA NO NA
PAPA NOUAIKI
O kela a me keia ano.
Na Pani Puka, na Puka Aniani,
na Olepelepe, na Pou, na O'a,
na Papa Hele, na Papu Ku,
me na Papa Moe he nui loa
NV PILI HALE O NA ANO A PAU
A me na
WAI HOOHINUHINU NANI
O na ano a pau loa
-
Na Balaki o na Ano he Nui Wa
Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e ili ana ma ka laua oihana no ka
Uku Haahaa Loa,
a like me ka mea e holo ana mawaena o Laua a me ka Mea Kuai.
Hale Male Wae no Oukou Iho.
22@6-q
KA MOOLELO KAULANA
O KA NAITA
GODEFERE O BULIONA;
-KE-
Duke o Loreine
Ke Ahi Kanaka o ke Kaua Kerusade Mua Loa a na Karistiano no ka Hoopakele ana i ke Kuanakauhale Hemolele o Ierusalema.
-
MOKUNA III.
KA HOOUKA KAUA MA KE KULANAKAUHALE O NIKE-LILO MA'U WALE IA KULANAKAUHALE I KA EMEPERA ALEXIUS.
-
Me ka puuwai koa oiaio, Alana ae la oia i kona oia; Hookahi no mea nui, O ka lanakila haahoo.
******
O kekahi mea nui nana i hoomahuahua loa aku i ka weliweli loa o na kanaka o loko o ke kulanakauhale, oia ka hiolo ana o kekahi o na hale towera kiekie o ke kulanakauhale, mamuli o ka eli i ana e kona kumu a hakahaka e na koa o Kauna Remone. Mawaenakona o ka po i hiolo ai keia towera ma ka wa hoi a na waapa o na Karistiano e lehau ana ma ka lokowai Asekamiusa, a o kona hiolo ana, ua like ka ikaika o kana hoonaueue ana ae i ka honua, me he oiai la. Ma ka wanaao, mamua o ka haawi ana o na Karistiano i na hauoli mamuli o ka lakou mau mea kani, elike me ka mea i hoike ia ae la, ua hoao aku la ka wahine a ke Suletana a me ka laua keiki e holo mahuka mai loko aku o ke kulanakauhale, ma ke alahele ma ka lokowai o Asekamiusa, me ka ike mua ole, ua paa ia wahi i na Karisitiano. Nolaila, ua haule pio aku la laua iloko o ka lima o na enemi o ko laua aina. I ke ao ana ae, a i ka ike ana o na kanaka Tureke i ka paa pono ana o ka lokowai i na poe Karistiano, ua hoomaopopo koke iho la lakou, ua paa pio ka wahine a ko lakou alii, a pela pu hoe me ka laua keiki. Ua maopopo loa, ua kokoke loa e haule pio mai ke kulanakauhale o Nike iloko o na lima o na Karistiano. Aka, i keia wa, aole loa i hiamoe iki na maka o ka Emepera Alexius o Konekakina. Iaia i ike ai, ua aneane loa e lilo pio ke kulanakauhale o Nike i na koa Karistiano, oia kona wa i hoouna mai ai elua mau pualikoa Helene, a me he mea la no ka papa haahaa loa o na koa o Europa, keia poe koa Helene. O keia ke keehina maalea mua loa a ua Emepera nei i hookamoe mai ia i alahele e hookoia ai ka mea a kona naau i makemake ai. I ka hala ana o na pule ehiku mahope iho, ua make loa ka manaolan o na kanaka Tureke no ka hoomau ana mai e pale i ke kulanakauhale, a i kela a me keia la, ua lana mahiehie loa ka hauoli o na Karistiano e lilo pio ana ke kulanakauhale ia lakou. A ma ka minute hope loa a lakou i manao ai, oia ka wa e lilo pio mai ke kulanakauhale, aia hoi, me ke kanaka nui hoouwilaia ae iloko o ko lakou mau houpo, ike aku la lakou me pihoihoi nui, i awili pu ia me ka inaina, i ka welo ana mai o ka hae alii o ka Emepera Alexius o Konekakina, a na ia mea i hoike mai imua o ka poe Karistiano, me ke kanalua ole, ua lilo ke kulanakauhale i ka Emepera Alexius. Penei ka moolelo o keia lilo ana o Nike ia Alexius: O kekahi o na aliikoa o ua Emepera la; nona ka inoa o Bulumitus, ua komo malu aku la oia iloko o ke kulanakauhale ma ka ike ole ia, a hoala aku la oia i na manao e inaina loa ai na kanaka i na Karistiano, a e hoowahawaha ia ai lakou, me ka olelo ana aku i ua poe ia o loko o ke kulanakauhale, he oi ka pono e haawi pio lakou ia lakou iho ame ko lakou kulanakauhale iloko o na lima o ka Emepera Alexius. Ua hooloheia keia mau olelo a ua kanaka la e na poe Tureke, nolaila, ma ka wa a na Karistiano i hoonee ai ia ka ai hoopau hope loa o ka lakou mau hoonee kaua ana, maluna o ke kualanakauhale, ia wa i huki ae ai na kanaka Tureke o loko o ke kulanakauhale i ka hae o ka Emepera Alexius. A ua pulelo pu ae la no hoi na hae he nui o ia ano malunao na towera ame na pa-kaua o ke kulanakauhale. He oiaio, mamuli o keia hana a ka Emepera Alexius, ua lilo iho la na hooikaika pauaho ole a ka Naita Buliona a me kona mau hoa Naita e ae apau, i mau mea poho wale. Ia wa i huila ae ai ka inaina iloko o na koa Kerusade, a hooholo koke iho la lakou e luku ia na kanaka Helene apau e loaa ana ia lakou; aka, ua kaohiia kei manao uluku o na koa, e na hoomalielie ana o na alakai naauao a ko lakou mau Alihikaua. Ua lilo nae keia hana ana a ka Emepera Alexius i mea poina ole i na Alakai o na koa Karistiano, a e hiki mai ana no ka e loaa ai ka uku kupono iaia no kana hana. Oiai, ua lilo ae la ke kulanakauhale ia Alexius, mahope iho o ko na Karistiano hoolako ia ana me na mea e pono ai lakou, ma ka ai a ma ke ano e ae no hoi, ua hooholo iho la ka Naita Buliona, e nee akua ka huakai Kerusade no kulanakauhale o Anetioka. Nolaila, o na leo hooho o na koa Kerusade, oia keia, "Imua no Anetioka" a "Imua aku no Ierusalema."
Aole i pau.
-
HE MOOLELO NO
EBINE LANOKA
-KA NAITA O KE-
Kakela Ulaula.
-KA WELI O KE-
KENETURIA UMIKUMAMALIMA.
Ka I-Ioola hoi o Farani, a o ka Mea Nana i hooki i ke Kaheawai ana o ke Koko Maloko o Parisa.
-
"Na ke aheahe makani i lawe mai
Ka lono hauole o ka maluhia,
Aole hoe me ka heleuluulu,
Aka, iloko o ke aheahe malie."
-
MOKUNA I.
He kanaka akamai loa o Lenoka i ka lawelawe ana ma na mea kaua, a he oi loa aku nae kona akamai ma ke kaka pahi ana. He mau lala oolea hoi kona e like loa me ke kila makeneti. Aka, aole loa oia i hoikeike wale aku i kona akamai imua o kela a me keia, aka ua malama no nae oia i kela akamai no ka paio ana aku me ka poe o na aupuni e aku, e hoao mai ana e pakaha i kona one hanau, a he elima hoi ana hooili kaua i hala ae, a hoi mai me ka lanakila iloko o kona ma@ la opio ike au Pilipi III. He elua ona lanakila ana me kona pualikoa maluna o na pualikoa o Auseturia, a he ekolu hoi maluna o na pualikoa o Rusia. I ka hiki ana o na makahiki o Ebine i ka eono, ua hoomaka koke no kona makuakane e ao paka iaia i ke kaka pahi ana, ka houhou ihe a ma ka hakaka ana, ke koi kaua a me ka owala ana i ka newa. I ka piha ana o kona mau makahiki i ka umikumamalima, ua maopopo i kona makuakane aole loa he Naita maloko o Farani a me na aupuni e ae, oiai ua maopopo no ia Lenoka oia no ka oi ma na mea kaua ma na aupuni a pau ana i hele kaua ai. ke ike nei hoi oia, ua oi aku ka palanehe a me ka hikiwawe o Ebine imua ona, nolaila, aohe ana kanalua ana no kana keiki, ua hiki iaia ke kaapuni i ke ao nei a puni, aole loa he mea hooeahi nana e pai i kona poo. Ma na buke hoonaauao, ua ao aku oia i kana keiki i kona ike a pau, nolaila, iloko o na makahiki opiopio loa Ebine, ua lawa oia no ka hele ana aku e paio i ko ke ao nei a puni me ka hopohopo ole o ka naau o kona makuakane. Ua ao pu aku o Lenoka i kana keiki i ka moolelo o Farani, me kona olelo ana ina e ake ana oia. alaila, oia ka waa a keiki la e haalele iho ai ia Italia, a hoi pololei aku no Farani, a e hoolilo hoi oia iaia iho i hoola no na makaainana o Farani, oia hoi e hoohiolo aku oia i na hana hookahe koko a ka Moi, ina hoi ke hoomau ia la no na hana lapuwale a na kahuna Katolika-no ka mea, wahi a ka makuakane, o oe ka mea kupono nana e hahau aku, ka oi o ka makakila maluna o ka moi a me ka poe kokua i kana mau haua, no ka mea, aole oe i hanai ia ilaila, a e hoea aku ana oe ilaila ma ke ano he malihini, aole hoi elike me a'u, no ka mea, no ka mea, ua hanauia au ma Farani, a ua hanaia a nui maiaia me ka haalele ole i kona mau kaiaulu a hiki wale i ka kaua haalele like ana aku nei. Ua noho ino la laua me ka hoohala ana i ko laua manawa ma ka mahiai ana, ka lawaia a me ka hahai holoholona ana. Aole hoi no ka imi ana no ko laua noho ana, aka no ka hoohala wale ana no i ko laua manawa, a me ke akenui o Lenoka e makaukau kana keiki i na ano hana a pau ma ke ao nei, a oiai no hoi he keiki ake nui loa o Ebine no na hana hooikaika kino a me na mea hoonaauao, ua luhi ole ke ao ana iaia. Ua hoike mai nae kona ouli no kona eleu a me kona akamai a ua hoopiha loa ia ko Lenoka naau me ka mahalo no kana keiki. Aia hoi i ka piha ana o na makahiki he umikumamaiwa a oi iki o Ebine, ua pauaho mai la kona luani makuakane aloha i ko keia ola ana iloko o ke kanawalu a oi o kona mau makahiki. E hoomanao na makamaka heluhelu, ua aoo loa o Alekanedero Lenoka, i ka wa i loaa ai iaia o ke keiki. Oiai, ua hoolilo nui ia kona mau la ui ma ke kahua kaua, a i kona lilo ana i kuhikuhi puuone no Moi Pilipi III,, oia kona wa i mare ai i kekahi lede kaukanalii opiopio nona na makahiki he iwakaluakumamawalu wale no, a aole hoi i piha na makahiki he elua o ko kaua noho pu ana, ua make koke iho la kana wahine. Mahope iho o ko Ebine kanu ana i ke kino lepo o kona makuakane aloha me ka maluhia maloko o kekahi lua pao nani i hana ia me ka maiau a me ka paa loa ma kahi o ka pali kahakai e hiki ole ai i na kanaka ke hele akua me ka hookuukuu ole ia me ke kaula, oiai ua hana ia ka luakupapau ma ka pao ia ana iwaenakonu o ka pali hulaana o ka pali kahakai e huli pono ana i ka hema e kana aku ai i ke kaiwaenahonua, he wahi hoi nona ke kiekie mai ka ilikai ae a hiki iluna o ka welau ma kahi o tuasani a oi kapuai. Ua hana o Ebine i kela lua me kona manao aia a ike oia he wa kupono alaila, e kii mai ana no oia i ke kino o kona makua a hoihoi i ko laua aina hanau.
I mea hoi e maluhia ai, ua lawe oia i na iwi o kona luaui a hunakele ma kela wahi i noike ia ae la.
Aole i pau.
-
E heluhelu i keia malalo iho i lawe ia mailoko mai o ka palapala a Chas. M. Gutfield o Reedley, Fresne Co. Cal.
"Me ka hauoli au e hoike aku nei ma ko'u inu ana no hookahi la i ka CHAMBERLAIN'S laau Kunu, ua hoola i ke kunu koikoi i loaa ia'u. Ua nalulu iho loa ia ko'u poo a hiki ole ke moe i ka po. Ke hooikeike aku nei au i keia laau lapaau ola. O ke anu i kokoke loa e komo iloka o ke poo a mahope hoohele aku i ka puu a me na ake. Ma o ka inu ana la i keia laau i ka wa koke e loaa ai i ke anu, e hoola koke ia i ka wa pokole a keakea ia ke komo loa ana aku iloko o na ake. E loaa keia laau ma na Halekuai Laau Lapaau a pau, a o BENSON SMITH & CO. na Agena ma ko Hawaii Paeaina. tf.
KA NANEA HOONI PUUWAI
-NO KA-
MEA HUNA POHIHIHI
-O-
HAMETONA KAKELA.
-
Ka Ui Beatirisia, ka Oi o ke Kupaa, ke Pookela o ka Hoomanawanui a o ka Hiwahiwa a ke Aloha.
-
MOKUNA I.
KA LEDE BEATIRISIA.
Ua haawi mai no oia i na hoolohe ana, me he mea la he wahi lihi hoihoi iki kona i na olelo a ua Haku opio la. A ua hana oia i keia hana i ole ai oia e wawahi wale i na rula maemae o ka nohona anaina ma ka papaina. I ka pau ana ae o ka paina, a hiki mai la hoi ka wa e noho ai o na keonimana wale no ma ka papaaina no na paina keaha ana, e like me ka mea maa i kekahi ana, e like me ka mea maa i kekahi poe, ua ku ae la ka Lede Beatirisia iluna, a ia wa nohoi i ku ae ai ka Haku Adelo, haawi aku la i kona lima ia Beatirisia a hele aku la laua a hiki ma ka puka a hoi loa aku la ka Lede Beatirisia no kona keena, a o ka Haku Adelo hoi, huli hoi mai la oia no ka papa-aina no ka pa k@ pu ana me ka Haku Hametona.
Oiai laua malaila, pane mai la o Adelo:
"Ua oi aku ka ui a me ka nani o ka Lede Beatirisia i keia wa i ko ka wa a'u i haalele iho ai ia Enelani nei a holo aku no Inia. A ke hoomaopopo nei hoi au, ua ahona iki mai kona ano i keia wa i ko ua manawa la, ka wa hoi a kona puuwai aloha ole i hookuke mai ai ia'u, a hele auwana aku la, au ma na kula papaa la o inia. Ae-e ka Haku Hametona, ua haalele io au i na kaiaulu oluolu o Enelani nei no ka ua ana i ke kai loa a noho i ka aina malihini, ka aina i noho ole ia ai e ia mea he home aloha.
Alaila, pane aku la ka Haku Hametona:
"Mai poho kou manaolana, e kuu keiki. Aole no i maopopo loa ia'u ko Beatirisia manao i keia wa, aka, he mea oiaio nae, aka, e kuu keiki, ua ike no oe, elike no hoia me ko'u ike, aoloa he hau-paa (ice) i nele koha paluuhe a hehee imua o na kukuna o ka la. A ua ike no oe i ka olelo kahiko. 'Oiai e wela ana, oia ka wa e poluku ai.' Ka manaoio nai au, e hooko mai ana no ia i ko kaua mau makemake."
"Pela no ko'u manao" wahi a ua Haku Adelo nei i pane aku ai, me ka hoomau ana aku i ka olelo ana, "Ke manao nei au e loaa ana no ia'u, he maliu ia ana mai e kona puuwai. Paa loa kuu manao, aole e hala eono malama mai keia la aku, a lilo no au i hunona nau. Nalaila, ke nonoi aku nei au i kou kala ana mai ia'u, e noho oe, a e pii ae ua iluna me ka Lede Beatirisia, a e hoao no hoi au e maliu mai kona naau uahoa ia'u. E kikeke no au i ka ipuka o kona aloha a malia o haliu no kana hoolohe ana i ka'u mau uwalo ana aku."
Ia wa, ku ae la ua Haku Adelo nei iluna a haalele iho la i ka papaaina, a pii aku la oia iluna no ka rumi hookipa o ka Lede Beatirisia.
Iaia i komo aku ai maloko o laila, e noho mai ana ka Lede Beatirisia.
I keia manawa i ike iho ai ka Lede Beatirisia e loaa ana iaia no hakoko ame na paio olelo ana me ke kanaka ana i hoowahawaha loa ai, nolaila, ua houluulu koke ai la oia i lono mau manao koa apau, a omau iho la oia i ke kui hoopaa kaulike o kona hiohiona kuoo, ame ka piha makaukau no ka malama ana i ka nene ihi kapu o kona kulana, ua kali iho la ia no ka hiki ana mai o ke sekona e kukalaia ai ka hoouka kaua mawaena ona ame ka Haku Adelo.
Ma ka wa i noho iho ai ka Haku Adelo maluna o ka noho, e kokoke ana i kahi a Beatirisia e noho ana, ua huli pono aku la i ke Lede Beatirisia.
Oiai kona mau onohi maka e kilohi ana maluna o ka nani ame ka ui o Hametona Kakela, ua haawi iho la kona naau i ka mahalo no ua Lede Beatirisia la.
Ua noho mumule iho la laua no kekahi manawa, a mahope pane mai la ua Lede Beatirisia nei imua o ka Haku Adelo:
"Ua lohe au mai ka Haku Hametona mai, eia ka oe i ka hotele e noho nai i keia wa. Aole anei i hoea mai i Ladana nei ko makuakane hoahanau, oia ka Haku Tereveliana?"
Aole i pau.
PALAPALA PANE OOLEA
A KALILANA I KA A HAOLELO NUI.
-
Hulili na Maka o ka Aeto Amerika i ka Liona Beritania.
-
Paa o Amerika i ka Pono o ka Rula Alakai Aupuni o Monroe, oia hoi "O Amerika no na Amerika."
-
Washington, Apana o Colommebia, Dek. 27-I keia la i hoouna aku ai ka Peresidena iloko o ka Ahaolelo Nui i na palapala e pili ana ia Venezuela me kana palapala hoakaka ponoi iho. O ka pane a ke aupuni o Beritania, aia ia iloko o na palapala elua i waihona mai e ke Kuhina Nui o Enelani ia Sir Julian Paunceforte, ko Beritania Elele Kuhina ma Wasinetona. Hookahi palapala e pili ana i "Ka Rula Alakai Aupuni o Monroe," a ua olelo ia maloko o ua palapala la, ua koiia e Amerika Huipuia, he kulana manao hoopakeu-@pall wale aku ma o keia Rula Alakai Aupuni la. A olelo ae la no ua palapala ia a ke Kuhina Nui o Beritania, o na kumu i hookahuaia ai e Amerika, i mea e aponoia kana kikoo ana aku i ka Rula Alakai Aupuni a Monroe, aole wahi pili iki, "i ke kulana e ku nei i keia wa."
KA PALAPALA A KA PERESIDENA.
"I ka Ahaolelo Nui o Amerika Huiia: Maloko o ka'u palapala wehe ahaolelo makahiki i hoouna aku ai i ka Ahaolelo Nui, ma ka la 3 aku nei, ua hoike aku au i ka hoopaapaa palena aina, e ku nei i keia wa, mawaena o Beritania Nui ame ka Repubalika o Venezuela, a hoike aku no hoi ma ke ano nui, o na mea i hoikeia aku e keia aupuni i ke aupuni o ka Moiwahine o Beritania, e hoakaka ana hoi i na kumu e hiki ai ke waihoia aku no hoopaapaa ana o ia ano no ka hooponopono ana e ka Aha Uwao, a me ka ninau pu ana aku hoi, ina paha e ae mai ana ia, e waihoia aku ua ninau la ma ia ano.
"O ka pane a ke Aupuni o Beritania, i kaliia aku ai, ua loaa mai la ame ka palapala pane, a ua hoopili pu ia me keia. Oia pane, aia ia iloko o elua palapala i waihoia mai e ke Kuhina Nui o Beritania ia Sir Julian Pauncefote, ka Elele Kuhina o Beritania ma keia kapitala. E ike i auanei, hookahi o keia mau palapala, ua lilo holookoa ia ma na olelo hoakaka maluna o na Rula Alakai Aupuni a Monroe, a koi mai la hoi ma ka mea e pili ana i keia kumuhana, ua koiia e Amerika Huiia he hoopalahalaha ana, hoike'na ano hou loa, a o na kumu e apono ana i ka hoopili ana aku i ka Rula Alakai Aupuni i hoopukaia ai e Peresidena Monroe, aole loa i pili iki i ke kulana o na hana e noho nei kakou i keia la, a o ka mea oi loa aku hoi no ka mea e pili ana i ka hoopaapaa no ka palena aina manawa o Beritania ame Venezuela.
"Me ka hoao ole ana e hoakaka loihi aku, no ka pane ana aku i keia mau kumu hoakaka, aole paha he mea hewa ka hoike ana aku, o ka Rula Alakai Aupuni a kakou e paa nei,, ua oolea ia a ua paa hoi, oiai o kona hookoia ana, ua lilo ia i mea ano nui no ko kakou maluhia a me ko kakou palekana, ma ke ano, he lahui, a he mea ano nui no hoi ia no ka @nene-ihi-kapu o ko kakou mau hooponopono aupuni kuokoa ana ame ke kakoo maluhia ia ana o ko kakou kulana aupuni maopopo. Ua manaoia ua Rula Alakai Aupuni la, e hoopiliia no ia i na anuu a pau o ko kakou oia lahui, aole hoi ia e haalele wale ia, oiai e mau ana no ke ola ana o ko kakou Repubalika. Ina e lilo ka mana kaulike i kumu kupono no ka hoala ana i na manao makee ikaika mawaena o na Aupuni o ka Poepoe Honua Kahiko, a he kumuhana hoi ia e maua'e ole aku ai kakou, aole hoi i emi iho ka waiwai ia o ka malamaia ana o ka Rula Alakai Aupuni a Monroe, ma ma ka hoomaopopo ana a ko kakou lahui ame ko lakou aupuni.
"Nolaila, me ka manao, ua kupono no ia kakou ke koi ikaika maluna o keia Rula Alakai, me ka nana ole ana 'i ke kulana o na hana e koho nei,' a i ole ia, i na kulana paha i loli ae maanei nei, a ma kekahi e ae paha, aole akaka iki, no keaha la e hiki ole ai ke hoopili ia mai ia Rula Alakai ma keia kumuhana. Ina e noho mana mai ana kekahi Mana Aupuni o Europa, mamuli o ka hoomahuahuaia ana ae o kona mau palena, ma o ka lilo ana aku o kekahi o ko kakou mau Repubalika o ka aina hookahi, me kona ae ole a ma ke ano kue i kona mau pono, he mea pohihihi ka ike ana, heaha la auanei ka mea e hiki ole ai ia ua mana aupuni ia o Europa, ke hoao ma ia ano, e hoopalahalaha mai i kona kulana hooponopono aupuni, maluna o kela aina puni ole i lawe ia aku ma ia ano. O keia maoli ke keehina hana a Peresidana Monroe i kukala ai, ma ke ano he mea 'hoopilikia ia ia ko kakou maluhia a me ko kakou palekana,' a he mea ole no, ina ua hoopalahalaha ia mai ke kulana hooponopono aupuni Europa ma ke keehina hoomahuahua palena aina, a ano e ae paha.
"Ua hoaiai ia mai hoi ma ka pane a Beritania, aole kakou e hoopili mai ka Rula Alakai Aupuni a Monroe i ka hoopaapaa e ku nei, oiai, aole i komo iloko o ia Rula Alakai Aupuni kekahi loina alakai o ke kanawai lahui, ka mea i kukuluia maluna o ka ae laulaha like ana o na lahui, aole hoi e hiki i kekahi kanaka kalaiaina, ina no he kiekie oia, a aole no hoi he lahui, ina no he nui kona mana, ke hookomo iloko o ka buke o na kanawai o @ lahui, he kumu alakai a kakou e paio nei, ua pili wale no ia ia Amerika Huiia. Malia io no paha, aole ia ia ae ia e komo ma na huaolelo lehulehu elike me ia ae la iloko o ka buke o na kanawai lahui, aka nae, iloko o na Ahakuka Lahui o kela ame keia aupuni, ina o ka hooko ia ana o ka Rula Alakai Aupuni a Monroe, he mea ia i kupono ia kakou ke pulama, alaila, ua loaa no iaia he wahi maloko o ka buke o na kanawai lahui, me ka maopopo ame ka palekana loa, me he mea la, ua hoakaka maopopo maoliia ia maloko o laila, a ma ka wa a Amerika Huipuia he mea hoopii imua o ka aha hookolokolo keikei, nana e hooko i ke kanawai lahui, o ka ninau e noonoo ia ai, oia keia, ke waiho aku nei anei kakou i na koi ana, e hooholo ai ka pono ia maoli e ua kanawai lahui nei, ua pono a ua pololei ua mau koi la.
"Ua loaa i ka Rula Alakai Aupuni a Monroe kona hoomaopopoia ana maloko o na kumu alakai o ke kanawai lahui, i hookahuaia maluna o ka manaohai, elike penei, e malamaia na pono o kela ame keia lahui, a e hookomoia kana mau koi kupono apau. He oiaia, ua paulele loa keia Aupuni, malalo o ke alakai ana a keia Rula Alakai, ua loaa ia kakou he mau pono moakaka a he koi kulanalana ole hoi. Aole keia i hoole ia maloko o ka pane a Beritania. Ke hoike mai nei ke Kuhina Nui o Beritania, oiai nae ia e ae ole ana ua pili ka Rula Alakai Aupuni a Monroe i na kulana hana e ku nei i keia wa, penei: 'Ma ka hoike ana ae, e kue mai ana no o Amerika Huiia ia ano hana, ina i noonooia, ua apono o Peresidena Monroe he Rula Aupuni i kakoo o Enelani ia mau la.'
"Olelo hou no hoi oia: 'Oiai, e kia pololei an ka olelo o Peresidena Monroe, no ka loaa ana o na mea i makemake ia, na mea hoi a ka hapanui o na kanaka Pelekane e lokahi like ai, ma ka olelo ana, ua pono ka hana pela, he hiki ole nae ke ae ia, ua kakauia iho ia e kekahi mana kupono maloko o ka buke o ke kanawai lahui."
"Olelo hou no oia: "Ke lokahi like nei lakou (ke Aupuni o ka Moiwahine m@ aonoia @ Peresidena Monroe, o ka hoonaueue @ ana he mahelehele palena aina ma keia hapa @poehoe, ma o kekahi @ aina hou ana a kekahi Aupuni o Europa, he loli ano nui ia i hiki ole ke hookoia.
-
E nana ma ka Aoao Eha.