Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 1, 3 January 1896 — PALAPALA PANE OOLEA A KALIWILANA I KA AHAOLELO NUI. Hulili na Maka o ka Aeto Amerika ika Liona Beritania. Paa o Amerika i ka Pono o ka Rula Alakai Aupuni a Monroe, oia hoi "O Amerika no na Amerika." [ARTICLE]

PALAPALA PANE OOLEA A KALIWILANA I KA AHAOLELO NUI.

Hulili na Maka o ka Aeto Amerika ika Liona Beritania.

Paa o Amerika i ka Pono o ka Rula Alakai Aupuni a Monroe, oia hoi "O Amerika no na Amerika."

Wasinetoua, Apana o Columebia, Dek. 27—1 keia la i hoouna aku ai ka Peresidena iloko o Ka Ahaolelo Nui I na palapala e pili ana ia Venezuela me kana palapala hoakaka ponoi iho. O ka pane a ke au« puni o Beritania, aia ia iloko ona palapala elua i w T aihoia mai e ke Kuhina Nai o Enelani ia Sir Julian Paunceforte, ko Beritania Elele Kuhina ma Wasinetona. Ilookahi palapala e pili ana i "Ka Rula Alakui Aupuni o* Monroe," a ua olelo ia maloko o ua palapala la, ua koiia e Ameiika Huipuia, he kulana manao hoopakeu-pall wale aku ma o keia Rula Alakai Aupuni la. A olelo ae la no ua palapala la ake Kuhina Nui o Beritania, o na kumu i hookahuaia ai e Anierika, i mea e aponoia kapa kikoo ana aku i ka Rula Alakai Aupuni a Mōuroe, aole wahi pili iki, "i ke kulana e ku nei i keia wa." KA PALAPALA A KA PERESIDENA. "I ka Ahaoielo Nui o Amenka Huiia: Maloko o ka'u palapala weho ahaolelo makahiki i hoouna aku ai i ka Ahaolelo Nui, ma ka la 3 aku nei, ua hoike aku au i kahoopaapaa palena aina, e ku nei i keia wa, mawaena o Beritania Nui ame ka Repubalika o Yenezuela, a hoike aku no lioi ma ko ano nui, o n$ mea i hoikeia aku e keia aupuni i ke aupunl o ka Moiwahino o Beritania, e hoakaka ana hoi i na kumu e hiki ai ke waihoia aku na hoopaapaa ana 9 ia ano no ka hooponoponoia ana e ka Aha Uwao, ame ka ninau pu ana aku hoi, ina paha e ae mai ana ia, e waihoia aku ua ninau la ma ia ano. "0 ka pane a ke Aupuni o Beritania, i kaliia aku ai, ua ioaa mai la ame ka palapala pane, a ua hoopill pu ia me keia. Oia pane, aia ia iloko o elua palapala i waihoia mai e ke Kuhina Nui o Beritania ia Sir Julian Pauncefote, ka Elele Kuhina o Beritania ma keia kapitala. E ike ia auanei, hookahi o keia mau palapala, ua lilo holookoa ia ma na olelo hoakaka maluna o na Rula Alakai Aupuni a Monioe, a koi mai la hoi ma ka mea e pili ama i keia kumuhana, ua koiia e Amerlka Huiia he hoopalahalaha aaa, hoike'na ano hou loa, a o na kumu e apono ana I ka hoopili ana aku i ka Rula Alakal Aupuni i hoopukaia ai e Peresidena Monioe, aole loa i pili iki i ke kulana ona hana e noho nei kakou i keia la, ao ka mea oi ioa aku hoi no ka mea e pili ana i ka hoopaapaa no ka palena aina mawaena o Beritania ame Veuezuela. "Mb ka hoao ole ana e hoakaka loihi aku, no ka pane ana aku i keia mau kumu hoakaka, aole paha he mea hewa ka hoike ana aku, o ka Rula Alakai Aupunl a kakou e paa nei,, ua oolea ia a ua paa hoi, oiai o kona hookoia aua, ua lilo ia i mea ano nui no ko kakou maluhia a me ko kakou palekana, ma ke ano, be lahui, a he mea ano nui no hoi ia no* ka nene-ihi-kapu oko kakou ipau hooponopono aiipuni kuokoa ana ame ke kakoo inaluhia ia ana o ko kakou kulanst aupuni maopopo. Ua manaoia ua Rula Alakai Aupuni la, e hoopiliia no la i na anuu a pau oko kakou ola lahui, aole hoi ia e haalele wale ia, oiai e mau ana no ke ola ana o ko kakou Repubalika. loa e lilo ka mana kauiike i kumu kapono no ka hoala ana i na manao makee ikaika mawaena o ni o ka Poepoe Houua ? Kahlko, a he kumuhana hoi ia e maua'e ole aku ai kakou, aole hoi i eoai iho ka walwai io o ka malamala ana o ka Rula Alakai Aupuni a Monroe, ma! ma ka hoomaopopo aaa a ko kakou lahuiame ko I

*»Nolaila, mo ka maoao, ua kupoi.o no ia kakou ke koi ikalkā nmlana o kela Kala Alakal, mo ka naoa ole aoa *i ke kulana o na hana e koho nei,' a i ole ia, i na kulana paha i loli ae maaoel nei, a uia kekahi eae paha, aole akaka iki, no keaha la e hlki ole ai ke hoopili ia mai ia Rula Al»kai ma keia keunu* hana. Ina e noho mana mai aoa kekahi Maua Aupuol o £uro(Mi, mamuli o ka hoomahuahuaia ana ae 0 kona mau palena, ma o ka iiioana aku o kexahi o ko kakou mau JEtepub.tlika o ka aina hookahi, me kona ae ole a ma ke ano kue l kona mau pono, he mea pohihihi ka ike ana, heaha ia auanei ka mea e hiki ole ai i ua mana aupuni la o £urops, ke hoao ma ia ano, e hoopalahalaha oaai i kona kulana hooponopooo aupuni, maluna o kela aina puni oie 1 lawe ia aku ma ia ano. O keiā maoii ke keehina hana a Pereslciena Monroe i kukala a), ma ke an6 mea <hoopilikia la i ko kakou malu* hie ame ko kakou palekana/ ahe mea oie no, ina ua hoopalahnlaha la mai ke kulana hooponopono aUpuni Europa ma ke keehina hoomahuahua palena aiua, a ano e ae paha. <<Ua hoaiai ia mai hoi ma ka pano a Beritania, aolo kakou e hooplU mai i ka Ilula Alakai Aupuni n Monroe Ika hoopaapaa eku ntef, oiai, aole i komo iloko o !a Aula Alakoi Aupunl kekahl lolna aiakal o ke kanawal lahui, ka mea 1 kuka» luia maluna o ka ae laulaha like eoa ona lahui, aote hol e hlki 1 kekahl kanaka kalaiaina, ina no he klekie oia, a aole no hoi he lahui, ioa oo he nui kona mana, ke hookomo iloko o ka buke o na kanawat^ a 'i lahui, he kumu ft"kikou b paio nei, ua no laia Amerika Huiia. Malia lo no paha, aole ia lae la e komo ma na hnaolelo lehulehu elike me ia ae la iloko o ka buke ona kanawai lahui, aka nae, iloko ona Ahakuka Lahui o kela ame kela aupuni, Ina 6 kk hooko ia ana o ka Bula Alakai Attptibi a Monroe, he mea ia i kupono la kakou ke pulama, alalla, ua loaa no iaia he wahi maloko o ka buke o na kanawai lahul, me ka maopopo ame ka palekana loa, me he mea U, oa hoakaka maopopo maoliia ia maloko o laiia, ama ka wa a Amerika Huipuia he mga hoopii Imua o ka aha hookolokolo klekie, nana e hoo* ko i ke kanawai lahui, o ka ninau e noonoo ia ai, oia keia, ke waiho aku nei anei kakou i na kol ana, e hooholo ai ka pono io maoll • ua kanawai lahui nei, ua pono a ua pololei ua mau koi la. "Ua loaa i ka Eula Aiakai Aupuni a Monroe kona hoomaopopola ana maloko o na kumu alakai o ke kanawai lahul, I hookahuala maluna 0 ka manaohal, elike penei, e malamaia na pono o kelaame keia lahul, a e hookomola kana mau kol kupo no apau. He oiaio, ua pauleie loa keia Aupum, malalo o ke alakai ana a keia Huia Alakai, ualoaa la kakou he mau poao moakaka a he koi kulanalana oiē hol. Aole keia i hoo!« ia maloko oka pane a Beritanla. Ke hoike mai nel ke Kuhioa Nui o Beritania, olai nae ia e ae ele ana ua PiU ka Rula Alakai Aupttfai a Monoroe i na kulana hana e ku nel 1 keia wa, penei: «Ma ka hoike ana a ©> e kue mal ana no o Amerika Hoiia ia ano hana, ina I noonooia, ua apono o Peresidena Monroe he Rala Aupuni 1 kakoo holookoaia e ka manao aloha o ke Aupuni o Enelaoi ia mau la.' 4, 01e10 hou no hoi oia: «Olal, e * pololel ana ka olele a Pereaidena Monroe, no ka loaa ana ona mea i makemake ia, na mea hoi a ka hapaoui o na kanaka Peiekane e iokahi.llke a i> ma ka olelo ana, ua pono ka kana pela, he hlki ole nae keao ia > «a kakauia iho ia e kekahi mana ku Pono maloko o ka boke o k« kanawai lahui." hou no oia: "Ke lokahl Uke neS lakou (ke Aupunl o ka Moi- . Mponosm pFe3i<loua Monro©, oI» hoouoe»' . Q J ana he maheleUele ■pmīeam mhm hapa poeho®, m» jorkbltUkV h Ipa n,n{| ho « «na a ke6:ahf Ali. ' puj»Te ke hookola. «a j

«*Ma ka manaoio ana, ua ūaoakaka a ua maopopo ka Kula Alakai a kakou e hakoko nei, ua kukulu ia maluna o kekahi mau kumfl maopopo aua komo pu hoi ko kakou palekana a me ko kakou pomaikai, ua pili pono loa ia i ko kakou mau kuiana eku nei i keia wa a! ke kulana holomua o ke ke ao nei, a ua piii pololei hoi i ka houpaapaa e ku nel i keia wa, ine ka ikeole ana hoi I na hopena oka hoopaa ana, aka, e ake wale aku ana no e ike ma ke ano maopopo ina paha ke imi nei o Beritunia Nui, uialalo o ke koi hooponopono aina, e hoomohala mai i kona mau kuleana aina ana maluna o keia Aina punl ole me ke kuleana ole, a i ole ia, ua imi wale no paha ia 1 ka paa ana i ua aina la i kaa pono iloko o na palena o ka hookuieana ana, ua waiho aku keia Aupuni i ke Aupuni o Beritania Nui e lawelaweia ma ke ano AhaUwao, oia ke keehina kupono o Ka hooponopono ana 1 ka ninau, i loaa ai hoi ka hopena e hooholo pono ia ai ka hoopaapaa palena aina mawaena o na aoao hoopaapaa elua, a hoomoakaka pono ia hoi ko kakou kulana a iūo ko kakou pili ana iloko oke kumuhana i hoopaapaaia.

<«E ikeia auanel ma ka palapala e waihoia aku nei me keia, ua hoole ia mai keia manao eke Aupunl o Bentania } maiuna ona kumu, a'u i ike ai, mamuli ona kulana pili i keia ninau, ua kaawale loa aku ia pane mai kahi aku o ke aponoia ana. He ku maoli ika manaolana paha, no kekahi noi e iike uio keia, i hoalala e na manao hoaloha oiaio maoli i na lahui elua i kamohia iloko o keia hoopaapaa, i waihoia aku hoi i ka manao kaulike a me ku manao lokomaikai o kekahi o na mana nui oke ao nel, a e pili ana hoi i kana mau laweiawe ana i kekahi aupuni nawaliwali a uuku, ka hoohallkeia ae me kona, aole i loaa mai he mau hopena oi ae o ka maikai.

"O ke aiahele a ke Aupuni e iawelawe aku ai, mamuii o ka hoomao* popoia ana oke kulana eku nei, aole i ike iaia he mea e kuihe ai. Oiai, no na makahiki he nui, ihana ai e keia Aupuni, me ka hoopololei, e kono ana ia6eritania Nui e waiho aku i keia hoopaapaa i kekahi Aha Uwao ewaewa oie aua loaa mai la hol kanarpane f aole e lianaia pela, aohe mea 1 koe e hana aku ai, aka, oka apo wale aku no i ka mea i hoea mai ia imua o ke Aupuni, a e hoomaopopo i na mea i waihoia mai a hana aku elike me ia.

"O ka Beritanla Nui kumumanao I keia wa, aole ia i ae iki.la e VeneEaela, aka nae, o ka hoopaapaaa palena aina a ia aupuni (Venezuela) i manao ai he pomaikai ia nona, a e kono aku ai hoi ia mamuli o kona makemake iho, he mea maopopo, aole hiki ke kue ia aku e Amerika Iluiia. Ma ka manao ana hoi, e mau aku ana no, me ka loli 010 o ke kulana o Venezuela, ua hoea aku I& ka palo ana ma ke anuu e ili iho ai maluna o Amerika Huiia, ka lawe ana ae i na keehina no ka hoomaopopo ana no kona pono iho, heaha la ka laina mahele oiaio mawaena o ka RepūbaUka o Venezue\a ame Ouiana Beritania. Nolaila, o ka noil ana aku e loaa la pahu hopu, he mea potio no ke lawelaweiā me ke akahele a me ka naauao, a e kaupaona pono ia na mea hoike a pau e loaa ana, na moolelo ame na mea hoike maopopo i hooiaioia o kakoo ana i na koi a na aoao eiua.

<»I mea e hiki ai ke lawelaweia ia ia huli ana, ma ke ano holopono a holopono a hololea hoi, ke hoike aku nei au, e hookaawale ka Ahaolelo (CongreBs) i haawina dala lawa pono, 110 na lilo o kekahi Kom!sina e kohoia ana e ka Mana Heoko, a ua ia Komiaina e huli aku i na mea i makemakeia a hoike mai ia mea> me ka hookaulua oie. I ka wa e walhoia mai ai a aponoia ia hoike, alaiia, ma ko'a manao, he hana auanei na Ameiika Huiia ke kue ana aku, ma na ano a pau, me kona mana, ma ke ano he hana hoopea wale ia 1 kona mau pono a me kona mau kuleana, oia hoi, ko Beritania Noi lawe ana nona i kekahi aioa ao ka lawelawe ana paha i kekahi manahooponopono aupuni maluna o kekahi panalaau, a kakou e ikeana, mahope iho o ka huliia aua, ma ka pololel maoli, no Venēzuela uo la wahl.

«I ka waiho ana aku 1 keia mau hoakaka, ua maopopo j ono noia*u ka hopena koikoi i auanaoia ae, a hoomaopo|k) piha hoi I na hopena a paue hoea mai ana. Aka nae, ua , ptt ko'u manao, oiaihe mea kaumaha no ka naau, ka hoomaopopo ana lho l na'lahnikanaka nui o ke ao nel, e kamaWo ana ma kifol*& lo Eoelani, I ku ma ke kuikna paonionl hoaloha ma ka hoonee jmua anainakaina wawao oka n&aoao, a he m&u hoa paonioni ikaika a kui ka mahalo)iaa*ae hoomauia ai

poino i oi aku ka nui, a kekahi lahai nui e poloai aku qi, elike ia me ka mea e ukali mal ana mahope oka ae palaleha wale ana aku i kekahi hewa, a hana ku ole i iee kaulike a me ka haulehia ana o ke kulana lahui i mahaio ia, ame ka hanohano nana i hoomalu iho a i paku Ika palekana ame ka hanohauo oka lahui. GROVER Ct»EVELAND. "Hale Oihana Hooko, Dec. 17, 1895.