Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 4, 24 January 1896 — Page 2
| This text was transcribed by: | Cathy Peloso |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Hoolaha Mana Hooko.
I keia la, ua hookohuia aku o Mr. H. T. Mills i Agena Haawi palapala Mare no ka apana o Kona Hema, Mokupuni o Hawaii.
J. A. KING,
Kuhina Kalaaina.
Keena Kalaiaina, Ian. 14, 1896. 2582-3
I keia la, ua hookohuia aku o Mr. A. Carvalho i Agena Haawi Palapala Mare no ka Apana o Hilo, Mokupuni o Hawaii.
J A KING,
Kuhina Kalaiaina
Keena Kaiaiaina, Jan. 14, 1896. 2582-3
Hoolaha Aupuni Hooponopono Manawa.
Oihana Kalaiaina
Honolulu, Ianuari 8, 1896
Ma ke awakea Poakahi, Ianuari 14, 1896, e hooheleia ana na wati aupuni a pau malalo o ka hoopono ana i keia oihana, mamuli o ka Manawa Kumau (Hawaiiana Standard Time") a o ua manawa kumau la oia ka Meridiana 157 @ 30" Komohana o Greenwich, oia hoi he umi hora a me kanakolu minute ka lohi o ka manawa mai ko Greenwich Manawa Pololei mai, a o ka manao o keia hoololi ana i mea e loaa pono ai he kulana manawa like a maikai no ka Pae Aina holookoa.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina 2580-3t
Kuai o ka Hoolimalima o na Apana Aina ma Aina Hou
Honolulu, Oahu
Ma ka Poalua, Feb. 11, 1896, ma ke alo iho o ka Hale oihana Hooko, e kuai kudala akea ia aku ai ka hoolimalima o keia mau Apana Aina Aupuni, e waiho la ma Aina Hou, Honolulu, Oahu.
Apana helu 46, Kumukuai oi, $360 no ka makahiki.
Apana helu 47, Kumukuai oi, $360, no ka makahiki.
Apana helu 48, Kumukuai oi, $360 no ka makahiki.
Apana helu 49, Kumukuai oi, $360, no ka makahiki.
Kumu Aelike -- hoolimalima no 10 makahiki, e hookaa mua ia ka uku hoolimalima o ka hapaha makahiki.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Ianuari 8, 1896. 2580-3
HOOLAHA HUI
Ma ka Hana no ka Hoopau ana i ka Hui Hoolako Paahana a na Poe Mahiai, he Ahahui Hawaii i Hoohuiia.
Oiai, na waiho mai nei ka Hui Hoolako Paahana a na Poe Mahiai, he hui i hoohuiia malalo o na Kanawai o ko Hawaii Pae Aina, i kulike ai me ke Kanawai ma ia mau mea, iloko o ke Keena o ke Kuhina Kalaiaina, 'he noi no ka hoopau ana i na hui la, me kekahi palapala hoike i hoopili pu ia aku me ia, elike me ke kauoha a ke Kanawai.
Nolaila, ma keia ke haawiia aku nei ka lohe i na kauaka a pau i loaa na kuleana ma kekahi ano iloko o ua Hui la, e waiho ia mai na kue ana no ka ae ia ana aku o na noi la, ma ke Keena o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma ka Poalua a mamua ae paha o ia la, oia ka la 18 o Feberuari, 1895, a o kela a me keia mea makemake e loheia kona manao no keia hana, e hele kino mai ma ke Keena o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, maloko o ka Hale Oihana Hooko, ma Honolulu, ma ka hora 10 a.m. (kakahiaka) o ua la la, e hoike mai i ke kumu e ae ole ia ai ke noi.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Dekemaba 18, 1895. 2576-10
E NANA MAI I KEIA.
E hoouna pololei mai i na Dala uku Nupepe a Olelo Hoolaha paha, a ano e ae paha, e pili ana i ke KUOKOA ma ka inoa HAWAIIAN GAZETTE COMPANY, aole ma ka inoa o kahi@ mea e ae. Aole ma ka inoa o ka Luna Nui a Lunahooponopono hoi.
KA KE "KUOKOA" ALEMANAKA.
IANUARI, 1896.
Sat P'1 P'2 P'3 P'4 P'5 P'6 KAULANA MAHINA
1 2 3 4 Hapaha hope Ian. 7.
5 6 7 8 9 10 11 Mahina Hou Ian. 14
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25 Hapa mua Ian. 22
26 27 28 29 30 31 Mahina Piha Ian. 30
Ua lawe hoomakaikai aku ke Kuhina Waiwai S. M. Damon i ke Kuhina Nui o Kuiuilana ame kona mau hoahele, maloko o kekahi mau hale oihana aupuni o loko nei o ke kulanakauhale a hala loa i na Kula Kamehameha.
NUPEPA KUOKOA
No ka Makahiki --- @3 00
No bono Mahina. --- 1 00
Kuike @ Kuia.
PUKA 1 2 3 4 5 6
ANA. Pule Pule Pule Pule Pule Pule
Iniha.. $1.50 $2.00 $2.50 $3.00 $3.50 $4.00
2 Iniha.. 2.00 2.75 3.50 4.00 4.50 5.00
3 Iniha.. 2.50 3.50 4.50 4.00 5.50 6.00
4 Iniha.. 3.00 4.00 5.00 6.00 6.75 7.50
5 Iniha.. 3.50 4.75 6.00 7.00 8.00 9.00
Iniha.. 4.00 5.50 7.00 8.00 9.00 10.00
O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ia.
HOOPUKAIA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO
C. G. BALLNTYNE, Luna Nui.
JOSEPH M. POEPOE, Lunahooponopono.
Honolulu, Oahu.
POALIMA, - - - IANUARI 24, 1896
Ma ka Aoao Eha o ka pepa o keia la, e ike ai no ko makou poe heluhelu i ka palapala hoike helu 5 o na mea e pili ana i na launa olelo mawaena o ke Kuhina Amerika Mr. Gregg a me ke Kuhina Hawaii Mr. Wale, no ke Kumuhana Hoohui Aina a Kamehameha III. i hana ai ma ka M. H. 1851 a hoea i ka 1854. Ma keia palapala a makou e hoolaha aku nei, e ikeia ai o na 'Lii Liholiho a me Lota Kamehameha kekahi, e hui pu ana me Keoni Ana, ke Kuhina Nui, a me W. L. Lee, ka Lunakanawai Kiekie, kai nonoi aku imua o Amerika, ma o kona Kuhina la maanei, oia o Mr. Gregg, i huina dala o $300,000 no ka uku ana i ka Moi ame na 'Lii o ka aina, a me kekahi poe e ae.
Hapaiia ke Kumuhana Hoohui Aina mawaena o Hawaii nei a me Amerika Huiia.
Ua hoike mua aku ke KUOKOA imua o kona poe heluhelu no ka mea e pili ana i ke Kumuhana Hoohui Aina mawaena o Hawaii nei a me Amerika Huiia, ma ke ano oia ke "Kumuhana Ola" e ko ia aku ai na noonoo ana a ka Ahaolelo Nui o Amerika Huiia e noho nei i keia wa. Ma ko makou pepa o keia la, e ikeia ai, ua hehi hou kela ninau ma ka papahelel o ka hale Ahaolelo ma ke ano. "Olelo Hooholo Hui" i waihoia aku e Lunamakaainana Spaulding o ka Aoao Repubalika, a no ka Mokuaina hoi o Mikigana, ma ka la 8 o keia mahina. E hoomanaoia, o ka hapanui o na hoa o loko o ka Hale o na Makaainana, kahi i kakele mua ia aku la ka Olelo Hooholo e pili ana ia Hawaii nei, aia ia i ka Aoao Repubalika. Ua waihoia keia Olelo Hooholo mahope iho o kona heluheluia ana i ke Komite o na Aina E. Aia iloko o keia Komite he eiwa hoa no ka Aoao Repubalike, a eono no ka Aoao Demokarata. O ka poe Repubalika, oia o Hitt o Ilinoi, oia ka Lunahoomalu; Draper o Makakukeka; Adancs Jr. O Penesilevenia; Quigg o Nu Ioka; Cousins o Iowa; Taft o Ohio; Smith o Mikigana; Heatwole o Minesota; Pearson o Korolina Akau. O na poe Demokarata, oia o McCreary o Kenetuke; Price o Lusiana; Tucker o Viriginia; Densmore o Arekanesa; Money o Mississipi; ame Newlands o Nevada.
Oiai e ku ana keia Olelo Hooholo ae la me ka hoololi ole ia, e ike ana kakou, i keia mau manao: (1) He kulana Mokuaina maoli kai makemakeia e ka Olelo Hooholo no ke Aupuni o Hawaii nei, nona ka inoa ka MOKUAINA A O HAWAII; (2) E ku ia kulana Aupuni o Hawaii nei ma ke Kulana Repubalika e aponoia ana e na kanaka o ke Aupuni o Hawaii nei, ma o ka lakou mau wahaolelo la e noho ana iloko o kekahi Ahaolelo, me ka ae pu ana aku hoi o ke Aupuni e noho mana nei i keia wa. O keia na kahua nui e lilo ai o Hawaii nei i Mokuaina, a ma ia ano e loaa ai ke apono ana mai a ka Ahaolelo nui Amerika Huiia; aka, i mea e loaa mai ai keia apono ana o ka Ahaoleleo Nui o Amerika, ua hoike ae la ka Olelo Hooholo i kekahi mau kumu elua e pono ai ia Hawaii nei ke hana ma kona aoao iho. E ikeia ana no hoi ma kela wahi o ka Olelo Hooholo, ua makemakeia i kumukanawai hou no Hawaii, nei ma ke ano Aupuni Repubalika no , a e aponoia ia kumukanawai e na poe koho baloa i aeia e ke Aupuni e ku nei; aole o Amerika Huiia e lawe i na koikoi o ka hookaa ana i na aie o keia Aupuni; e mau no ka paa ia ana o na loaa Aupuni ma ka mana o ka Repubalika o Hawaii nei, i aeia i Mokuaina no Amerika Huiia.
Aia ma ka hapa hope o keia olelo hooholo, he olelo elike me keia: Ina e manao ana ka Peresidena he oi aku ka pono e lawelawe kuikahi maoli me Hawaii nei no ka hoohui aina ana, mamua o ka waiho ana mai i ka olelo hooholo (i hoikeia ae la) i eia Aupuni, alaila, e hooliloia o Hawaii nei i Mokuaina, me ka loaa ana iaia o ka poo o ka noho ana i hookahi i lunamakaainana iloko oka Ahaolelo o Amerika Huiia, ke hooholoia na kumu i hoike mua ia maloko o ua olelo hooholo la.
Ua lawelaweia keia hana Hoohui Aina, mamuli o ka Olelo Hooholo, e like me ka hoohui ia ana o ka Mokuaina o Texas, mamuli o ke aponoia ana o ka Olelo Hooholo e ae ana iaia e lilo i Mokuaina iloko o Amerika Huiia, iloko o ka Hale o na Makaainana, ma ka la 16 oDekemaba, 1845, ma ke koho ana a hookahi haneri me kanahakumamakahi ma ke kokua; a he kanalimakumamaono ma ke kue; a e ka Hale o na Senate, ma ke koho ana a kanakolu kumamakahi ma ke kokua, a he umikumamakolu ma ke kue, ma ka la 22 o Dekebava, a ma ka la 29 o lDekemaba, 1845, kukala ia o Texas he Mokuaina no Amerika.
O ka ninau nui oia keia. Ina hooholo na Hale Ahaolelo elua i keia olelo hooholo, ma ke ano paha elike me ia i hoikeia ae la, a ano e ae pah, aliala, e apono ana anei o Peresidena Kalivalana? Eia ka pane kupoo no keia ninau. Ina hooholoia keia Olelo Hooholo, ma keia ano a ano e ae paha, e na Hale elua, a kakauinoa ole o Peresidena Kalivalana i ua olelo hooholo ia, alaila, e lanakila no ka olelo hooholo ke aponoia e ka elua-hapakolu o na hoa o kela a me keia o na Hale elua. A ina no hoi e hooholoia ana keia Olelo Hooholo, e ka Mana Kaukanawai o Amerika Hulia, aole no ia he mea e holo loa ai a lilo i mea man, oiai, he mea poo ke loaa ko Hawaii nei apono ana aku ia olelo hoonolo, ma o ka Aka Senate la, e like me ke Kumukanawai e ku nei i keia wa.
Oiai e ku ana he kumuhana Hoohui Aina mawaena o Hawaii Aupuni Repubalika ame Amerika Huiia, e like me kela Olelo Hooholo a Mr. Spaulding i waiho aku imua o ka Ahaolelo o Amerika, a hui pu me ka Olelo Hooholo a ka Aha Senate i hoopukaia ai ma ka la 31 Mei, e papa ana i na Mana Aupuni e ae, aole e hokale wale i no hooponopono pili Aupuni o keia mau mokupuni, o lilo auanei ia hana ana a kahi mana Aupuni kuwaho, i hana makamaka ole hooholo i mea hoomaopopo mai i ko ke ao nei a pau, e hookuu malie ia Hawaii nei e hana i kona kulana hooponopono Aupuni kuloko, e like me kana i manao ai he pono, mamuli o ke alakai ana o kona Kumukanawai, a o ke Aupuni kuwaho e maua'e ana i keia hana a Amerika e ae nei me Hawaii, aole ia he hoaloha no Amerika. O ka Olelo Hooholo a ka Aha Senate i hoopuka ai ma kela la 31 o Mei, 1894, no Hawaii nei, ua paa ia he rula alakai Aupuni no Amerika, a e like auanei ia me ka rula alakai Aupuni a Monroe, i lilo ai i mea hoouluku i ke okaikai mawaena o Enelani a me Amerika no ka Repubalika o Venezuela.
Oiai e waiho ana keia olelo hooholo iloko o ka Ahaolelo o Amerika, no ka noonooia ana ma ka wa e hapaila mai ai ia i keia kau, a kau kuikawa paha, ua like ia me ka mea akeakea aku i na Aupuni e ae, aole e hoopapa limanui mai ia Hawaii nei, o ku auanei ka makaia o ka olelo hooholo lLSenate o ka la 31 o Mei, 1894.
A ua akaka no hoi i na Aupuni e ae ke kue mai i keia hana hoohui aina, mamuli o ka loaa ana aku o ka lakou mau hooia e apono ana no ka hoohui ana ia Hawaii nei ia Amerika, e like me ka hoike a Kuhina Foster imau o ka Ahaolelo ma ka la 13 o Feberuari, 1893.
"He mea e hauoli ai ka hiki ana e hike aku A ana na han e hoo@ ke Kuikahi e waihoia aku nei me keia ua loaa mai i ka mea nona ka inoa malalo iho nei, na hooia ala a na luna Aupuni a na Mana Aupuni nui o ke ao nei, a mai ko kakou mau Kuhina mai no hoi e noho ana ma na aina e, no ka hooia ana aku i keia manao: o ka hookomoia ana o na Pae Aina o Hawaii iloko o Amerika Huiia, e ae oluolu ia mai no ia e ia mau Aupuni."
Ka Make Ulia Kaa-mahu ma Waihee, Maui.
Ua hoike ae ka nupepa namu Independent, e pai ia nei a hoolaha ia e Ka Hale Pai o ka Nupepa "Makaainana,l" e ku nei ma ke kihi ma Ewa o ka huina o Alanui Konia (alanui Kamika mamua) me Alanui Moi, he huhahuna kuloko, a he manao pepa no hoi ma ia helu hookahi no (Ian. 21) o ka mea e pili ana i ka make ulia kaa-mahu ma Waihee i kahi wa i hala ae nei.
"Ua hopu ia ka haole wiliki kaa ahi i hoohana ia e ka Hui Mahiko o Wailuku, no ka hewa lawe ola, mamuli o ka paipai ana a ka Loio Kuhina.Ua olelo ia, ua ili ke koikoi maluna ona (wiliki) no kela make ana o ke kanaka pao-ahi, ma o kela ulia kaa-mahu ma Waihee."
A o ka hapa mua o ka manao pepa, penei ia:
"He ku i ka mahalo kiekie ia ka hana a ka Loio Kuhina, ma ka mea e pili ana ana i ka ulia poino ma ke alahao o Waihee. * * * Ua hopu ia ka wiliki o ke kaa-mah i ikea ai ka ulia i poino ai kekahi kanaka Hawaii maoli, he pao ahi kana hana, a e hookolokoloia ana oia no ka hewa lawe ola."
Ua hoahewaia ka Loio Kuhina a me ke Aupuni no hoi no ka lawelawe ole ana i na keehi& e hiki ai ke loa ka lawehala i ku malalo o na ahewa ana a ke Kanawai o ka Aina, no ka make ana o kela kanaka Hawaii. Aka, me ke akahele no nae ke Aupuni i lawelawe ai i kana hana a hoea mai la i ka wa i kupono i ko ke Aupuni manao ana, ua lawa ka mea e hoopaa ai i kana hoopii, akahi no oia a hana. A me he mea ia o keia kulana akahele loa o na lawelawe ana a ka Loio Kuhina i ahewaia ai oia.
Ke Kulana o ke Ao Nei.
I ka nana ana aku ma o a maanei o ko kakou poepoe honua e ku nei i keia wa, ke ike aku nei kakou mamuli o na lono kuwaho e hoohuai mau ia mai nei i o kakou nei i ke kulana kupikipikio mawaena o na mana aupuni o ka honua nei, e nee ana mai na aupuni liilii a popoi maluna o na aupuni nunui. Iloko o keia mau hanupanupa ana o ko ke ao nei noho ana, ua ikea ke ko ia ana aku o na aupuni pookela loa o ke ao nei, ma ka naauao a ma ka ikaika, iloko o ia mau palalewa ana e na olailai o ka nohona ooloku. Me he mea ia, ua like keia mau aupuni e ku a e noho nei i keia wa me na kanaka i hele a pili ko lakou mau kipoohiwi i kahi a me kahi, a ma ka wa e oni ai kekahi o lakou, oia iho la ka wa e hoonaueia ai na poe a pau i pili mai iaia ma kona aoao.
Ke ku nei kela a me keia mana aupuni nunui a haka pono ko lakou mau maka i kekahi a me kekahi me ka hakilo pono loa ana i na oni ana a kela a me keia o lakou. Ina e hoao ana kekahi o lakou e hoopa i kekahi o na aupuni i pili kuleana ai kekahi o lakou, o ka wa no ia e kukahalake ai kekahi aupuni nona he kuleana iloko o ka ponaha aupuni i ha-haia mai, a o ka manawa no ia e uwo ai ka liona, okala na hulu o ka aeto, eu na hulu o ka bea, nunulu ka leo o ke tiga, lele pi ka lae hokele, a pela wale aku.
Ke hoaleale ia nei ko ka honua a pau e ke kupikipikio, ke paialewaia nei na noonoo ana o kela a me keia lahuikanaka maluna o ko lakou mau wiwo ole a me ko lakou ikaika kuloko iho, a me he mea ia, ma ka wa e nee ai keia mau piina keikei ana a ko lakou mau manao uilani a hoea i ka aleale ana ika niao o ko lakou mau palena kupono no ke kaulike, alaila, ua loaa iho ia he wa no ka lana ana me ka hopohopo nui, oiai-ma na wa mua loa hoi e loaa ai he onou kikiao makani ikaika nana e hoonaue ia kulana lai malie ana, o ka wa ia e hoaleale ia ai kela kulana la'i malie, a i ka haole ana o hookahi kulu wai mailoko aku o ka ponaha wai i hooulukuia, oia ka wa e hanini ai he kaua hookahe koko weliweli loa maluna o ka honua.
I keia wa, ma ka hoomaopopo ana aku, he wa keia no na kiloi olelo oolea ana mawaena o kahi ika ika a me kahi ikaika; he wa keia no ka hooliuliu a hoomakaukau ana, he manawa no ka hoopiha ana i na kiaha o ka inaina, aole no nae i mamao loa aku ka la, pela ka nana 'ku, a hoea mai he olapa ana o ka uwila o ka hakoko mawaena o ka naauao a me ka naauao, ka ikaika a me ka ikaika, ke akamai a me ke akamai.
Oni ke Kumuhana Hoohui Aina no mua.
Waihoia he Olelo Hooholo Hui imua o ka Ahaolelo Nui o Amerika no ka Hoohui ia Hawaii.
Ma ke ku ana mai o ka mokkuahi Alameda ma ka Polima aku nei, Ian. 17, ua loaa mai ia i ke KUOKOA ka nuhou mai Wasinetona mai, e hoike ana no ka mea e pili ana i ke Kumuhana Hoohui Aina mawaena o ke Aupuni o Hawaii nei a me na Mokuaina Huiia o Amerika.
Wasinetona, D. C., Ian. S. --Ua heluhelu ia keia olelo hooholo hui e pili ana i na Mokupuni o Hawaii, i waiho ia ae e Lunamakaainana Spaulding (he Repubalika) no Mikigana, iloko o ka Hale o na Makaainana i keia ia l waihoia aku la i ke Komite o ko na Aina E.
"Ke ae nei ka Ahaolelo Nui o Amerika e hooliloia aku na aina io a pau maloko iho a i kuleana pono ai hoi ke Aupuni o Hawaii, a i ike laulahaia ai hoi o na Pae Aina o Sandwich, e hoolilo ia aku no i mokuaina hou, e kapaia ana ka Mokuaina o Hawaii, me ke kulana Aupuni Repubalika e aponoia ana e na kanaka o ua Aupuni la o Hawaii, ma o na wahaolelo la o lakou e akoakoa ana maloko o ka Ahaolelo, me ka ae pu ana o ke Aupuni e ku nei i keia wa, i mea e aeia ai oia kekahi o na Mokuaina o keia mau Mokuaina i Huiia.
"Eia hou, o keia ae ana ae la o ka Ahaolelo, e haawiia aku no maluna o keia mau kumu ame keia mau hooia ana, oia hoi:
"1. E kukuluia ua Mokuaina 'la, malalo o ka hooponopono ana a keia Aupuni ma na ninau a pau e pili ana i na palena aina, a mana pili Aupuni paha e ulu mai ana me kekahi mau Aupuni e ae, a mau Aupuni mua aku paha o Hawaii; a o kona Kumukanawai, me ka mea hoike o kona aponoia ana e na kanaka (people) o ke Aupuni o Hawaii, e hoounaia mai ia i ka Peresidena o Amerika Huipuia, no ka waihoia ana mai imua o ka Ahaolelo Nui, no ka hooholo loa ana ma ka la 1 o Ianuari, 1898, a mamua ae paha.
"2. E paa no ua Mokuaina la i oleloia ae nei, ma kona wa e aeia ai e kkomo mai maloko o keia mau Mokuaina Huiia, mahope iho o ka haawiia ana mai ia Amerika Huiia o na waiwai Aupuni a pau a me na kumu loaa i pili i ke Aupuni o Hawaii, i na waihona dala Aupuni a pau o kela ame keia ano, i kuleana ai ua Aupuni la, a e hooliloia aku hoi na aina waiho wale a noho ole ia hoi e ke kanaka, e waiho ana maleko o kona mau palena, a hoolilo ia ia mau dala no ka uku ana i na aie ame na koina o ua Aupuni la o Hawaii, a o ke koena iho o ua mau aina 'la, e kuaiia aku no elike me ke kauoha a ua Mokuaina la; aka, aole nae ma kekahi ano, e lilo ai ua mau aie la ame na loina na Amerika Huiia e auamo ae.
"Eia hou, ina hoi e manao ana ka Peresidena o Amerika Huiia, iloko o kona noonoo ana, he mea pono e lawelawe kuikahi maoli me ua Aupuni la o Hawaii, ma kahi o ka hoouna ana aku i keia olelo hooholo i hoikeia ae la i na Aupuni la, ma ke ano he hoike e ana aku ia ma ko Amerika aoao no ka ae ana aku e hui mai, alaila, e hooholoia, e kukuluia mailoko ae o ke Aupuni o Hawaii e ku nei i keia wa i Mokuaina, me hookahi Lunamakaainana iloko o ka Ahaolelo Nui, a e aeia ia e komo mai iloko nei o Amerika Huiia ma o ka mana ' la o keia Kanawai, ma ka wa koke e hooholoia ai na olelo a me ka kumu aelike no ia aeia ana aku e hui mai, mawaena o na Aupuni o Hawaii ame Amerika Huiia, a e hookaawaleia i $100000 no na lilo o na huahi hele ame na lawelawe hana ana no ke Kuikahi maoli, a no ka Aelike paha, elike me ka mea a ka Peresidena e hooholo ai.
Ua hanau mai la ma ka po Poakahi nei, na ka wahine a Kapena Makai Hookano o ka puali makai o Honolulu nei, he keikikane maikai. O ka helu ekolu iho la ia o ka laua mau keiki.
Kuhina Kakela i huli hoi mai nei.
Ua halawai aku ko makou mea kakau me Mr. W. R. Kakela, ko Hawaii Kuhina aku nei i Wasinetona, ma ka Poaha nei, Ianuari 23, a ua kamailo pu me ia. He maikai kona ola kino, oia ka hoike mai o kona helehelena. A pela io no.
Ma na mea e pili ana i kana huakai, ua haawi oia i ka mahalo kiekie no na hookipa ohaoha i pahola ia mai imua ona e na Poo Aupuni o Amerika ame na hoaloha o Hawaii nei malaila.
I ko makou ninau ana aku iaia no ka mea e pili ana i ka hoihoi ia mai i Hawaii nei e koho balota ai na kanaka no ke apono i ke kulana o ke aupuni o Hawaii nei, ke hooholo ia ka Olelo Hooholo a Mr. Spaulding i waiho aku ai iloko o ka Hale Ahaolelo, ua pane mai oia:
"Oia maoli no ka mea pololei, na ko Hawaii nei poe ia mea e hoike ma ka pahu balota; aka nae, o ka poe nae e loaa ana ia kuleana pomaikai nui, oia no ka poe i aeia malalo o ke Kumukanawai e ku nei i keia wa, aole ma ke ano e ae."
Ninau. -- He hoohui aina anei keia ma ke ano mokuaina maoli, elike me na mokuaina iloko o Amerika Huiia, a i ole ma ke ano Teritori wale no paha?
Pane. -- "O ke kulana mokuaina mana nona iho ka ka olelo hooholo a Mr. kSpaulding i kikoo aku ai, aka, ke hala ia, alaila, o ke anuu auanei e kau iho ai keia kiina a ka olelo hooholo, oia ke kulana Teritori. A ma ko'u manao iho, pomaikai maoli kakou ina e hana mai ana ka Ahaolelo o Amerika i ko kakou kulana aupuni elike me ke kulana aupuni o ka Mahele Aina o Columebia, e ku nei ke Kapitala o Wasinetona."
Ninau. -- Ina kakoku e noho ma ke ano Teritori, alaila, e koho balota ole ana kakou?
Pane. -- "Pela no. O ke ano oia, e kapaeia ana na hakaka ame na aumeume koho balota mawaena o kakou nei. Nele na ili keokeo, a nele plu na ili ulaula. Noho malie like kakou apau. Aka, aole nae e mau loa keia noho ana o kakou pela, oiai, he nohona hoomakaukau ana keia o kakou i kupono ai kakou no ka noho mokuaina ana mahope. Aka, loaa nae ia kakou ka nohona maluhia a maikai maoli, elike me ka'u i ike aku nei ma Wasinetona. O ko laila poe kanaka, aole o lakkou haawi i na noonoo ana no ia mea he koho balota, o ka lakou mau hana ponoi iho oia ka kakkou mau mea mikiala, oiai, aia ko lakkoku hooponoponoia ana iloko o kekahi Komisina o ekolu lala e hookohu ia ana e ka Peresidena, mamuli o ke apono ana o ka Ahaolelo. A malalo o keia nohoana, ua loaa ia kakoku ko kakou hoomaluia ana mai e Amerika, alaila, ua hiki ke hoopauia ko kakou mau lilo nui hewahewa a kakou e uku nei i ka pualikoa kiai maluhia i keia wa. He mea maopopo paha aole kakou i like loa na manao e noho nei i keia wa ma ke kakoo ana i ke Aupuni e ku nei."
No ka pokole o ka manawa o keia hui ana, ua koe ka hapa nui o na mea i makemakeia e ko makou mea kakau. Aia a kahi wa aku.
Lono Lauahea.
Ua laha ae ka lono wawa olelo wale ma ka Poakolu aku nei mawaena o na nu ana a ko Honolullu nei poe, e waiho aku ana o Kuhina Amerika Willis i kona kulana Kuhina no Hawaii nei a huli hoi aku no Kenekuke, kahi ana e lawelawe ai i ka oihana loio, he oihana hoi i lehia mua iaia.
O Mr. W. R. Kakela wale no ka Loio i loaa he Keena Oihana maloko nei o ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii. E nana ma ka aoao i o ka pepa o keia la.
Mamuli o na kulana hooponopono hou e nee nei mawaena o ko makou mau hale oihana, ua hoololi ia ke kulana o ke "Kilohana Pookela o Hawaii" mui kona kulana mua mai a ke kulana hou.
Ua lilo ae nei ka lio heihei o Mr. Quinn, nona ka inoa o "290" ia Mr. Julien D. Hayne, ka haole nana i hoopuka i ka nupepa puka mahina "Ka Hawaii." O ke kumukuai he $500.
Aia ka hale oihana o ko kakou hoaloha Mr. G. W. Kualaku ma Alanui Maunakea, makai aku o ka Huina-a-Kale, ma ka aoao ma Ewa, e kokoke ana i ke alanui Moiwahine.
Ma ka Poalua, Feberuari 4 ae nei, e kuai kudalaia aku ai na lako buke me na lako oihana o ke Keena Loio o J. M. Davidson, malalo o ka hoopaa ana a ka Hakku Hale no ka uku hoolimalima.
Arago, COOS CO. Oregon Nov. 10, 1893. -- Ke makemake nei au e hoike kah ia oe i ka waiwai nui o ka Cuamerlain's Pain Balm laau maikai i hoola ai i ka'u wahine. Ua loaa iaia ma'i rumatica ma na lima no eka ma lama, a ua hoao oia i na laau lapaau i kuhikuhi ia no ia ma'i, aka aohe nae oluolu iki ahiki i ka wa i hamo ai i keia laau Pain Balm; hookahi wale no omole o keia laau, ua ola loa oia. Nolaila ke lawe nei au i keia wa ma ka hoikeike ana aku he laau ola keia no ia ma'i. Owau iho no, o C. A. Buliord. He 50 keneta a he $1.00 o ka omole a e kuai ia e ka Halekuai Laau Lapaau o Benson, lSmith & Co. na Agena.