Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 5, 31 January 1896 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KULA SABATI.

 

I. 6. Feb. 9. Ka haiolelo ma ka mauna. Luka 6:41-49.

No ke aha la oe e nana aku ai i ka pula iki iloko o ka maka o kou hoahanau, aole hoi oe i ike i ke kaola iloko o kou maka iho?

42 A, pehea la e hiki ai ia oe ke olelo aku i kou hoahanau, E ka hoahanau, ho mai na’u e unuhi ka pula iki i ke kaola iloko o kou maka, aole hoi oe i ike i ke kaola iloko o kou maka iho? E ka hookamani, e hoolei mua ae oe i ke kaola mai loko ae o kou maka iho, alaila e ike lea oe i ka unuhi i ka pula iki oloko o ka maka o kou hoahanau.

43 No ka mea, aole hoohua mai ka laau maikai i ka hua ino i ka hua maikai.

44 No ka mea, ua ikeia ka laau ma kona hua iho.  Aole i ohila mai na hua @iku mai ke kakalaioa mai, aole hoi i ohiia mai na hua walua mai ka laau ooi mai.

45 O ke kanaka maikai, ua lawe mai ia i ka mea maikai noloko mai o ka waiwai maikai o kona naau; a o ke kanaka ino, ua lawe mai ia i ka mea ino noloko mai o ka waiwai ino o kona naau; no ka mea, no ka piha o ka naau i olelo mai ai kona waha.

46 No ke aha la oukou i hea mai ai la’u, E ka Haku, e ka Haku, me ka malama ole i ka mea a’u e kauoha aku ai?

47 O ka mea i hele mai io’u nei, a i hoolohe mai i ka’u mau olelo, a i malama hoi ia mau mea, e hoike aku au ia oukou i kona mea e like ai:

48 Ua like ia me kanaka i kukulu i ka hale, ua eli ia a hohonu, ua ho ʻ onoho i ke kumu ma ka pohaku; a nui mai la ka wai kahe, a pa ikaika mai ka wai kahe i ua hale la, aole hiki ke ho ʻ onāueue aku ia, no ka mea, ua hookumuia ia ma ka pohaku.

49 Aka, o ka mea i ho ʻ olohe, aole hoi i malama, ua like ia me ke kanaka i kukulu i ka hale maluna o ka lepo, me ke kumu ole; malaila i pa ikaika mai ai ka wai kahe, a hiolo koke iho la no ia, a nui iho la ka hiolo ana o ua hale la.

Pauku Gula. Luka 6:6. No keaha la oukou i hea mai ai ia’u, E ka Haku, E ka Haku, me ka malama ole i ka mea a’u e kauoha aku ai?

Manao Nui. E pono ke hoike aku i ke ano o ka manaoio ma ka ho ʻ olohe ana i na hana maikai.

Olelo Hoakaka. Ua hoomau o Iesu i kona pule no ka po holookoa a ao ae hou. Alaila ua hoolaa oia i mau haumana 12 i ka oihana luna ʻ ōlelo. A pau ia ua haiolelo oia iho i ka ahakanaka e pili ana i kona aupuni, a me na ano kupono i ka poe e komo ai a lawelawe nona. Aole nae i oleloia na oiaio a pau loa, e ola’i na kanaka hewa, ma keia haiolelo hookahi.  O kekahi mau kumuhana kakahiaka wale no i oleloia. Ua manaoia ma kekahi mau ahuahua, i kapaia “Na kuoi o Hatina,” he mau @@le ehiku mai Kaperenauma ma ka aoao komohana hema, kuhi a Iesu i haiolelo ai. Aole like loa ko Mataio ame ko Luka.

41 Pula,-he hakina laau liilii he mea uuku loa. Kaola,-kekahi laau loihi, ka lohelau. Ua hookukuia na mea liilii a me ka mea nui.

42 Hoolei,-o ka hana mua ma ka lanakila maluna o ka hewa, ola no ka hoopau ana i ko kakou mau hewa. 43. Hoohua,-mamuli o ke kanawai paa, ano like ka hua me ko ka anoano. 44. Ikeia,- oia no ka hana e maopopo ai na ano okoa a na hoomana, heaha ke ano na hana na lakou i hoohana ai? 45 Naau,- kahi i mauaoia ke pili nei ka mea noonoo ma ke ano kanaka, ka makemake, a me ka manao koho nohoi. 46. Kauoha,-o ko kakou ano hoolohe oia no ka mea hou a ke Akua i makemake ai ma o kakou.

47. Hele,-a launa pu me Iesu; aole noho kaawale, me he mea la ua hiki i ke kanaka nona iho wale no ke huli a loaa ka pono e pōmaika ʻ i ai. 48. Kumu,-ola kekahi mea ano nui make kukulu ana i ka hale. 49. Lepo,-aole i paa, a nolaila e hiki i na wai hoolana ke holoi aku i ka hale.

I. Ka pule ame ke kaola, 41,42. Ua maikai anei ka hoaamaka ana i na hewa o hai? Ua maikai anei ke kamailio mau ana i na hewa o ka poe e ae? Ina paha ua makemake oe e hoopau ai i kekahi hewa, heaha ka hana mua ma ka ike ana i kou mau hewa? Pehea e pau ai ka imihala ame ka hoohalahala? Ua maa mau anei ka hoahewa ana ia hai no ka hewa like a like me ko ka mea ahewa, Mat. 18:28? Heaha ke kumu no keia hana ino, ka uhi ana i ka hewa paha, ka hoemi ana i ka hewa paha? Heaha ka hana oi aku ka maalahi, ka haka pono ana i na hewa o hai, a i ole paha ko kakou iho? Hiki anei i kekahi ke hookamani me ka ike ole ana i kona ano lawehala? Heaha ko kakou hana kūpono mamua o ka hoohala ana ia hai?

II. Ka laau ame ka hua, 43-45. Pehea i ike pono ai i ke ano maikai o ke kumulaau? Heaha ka mea e hooiaio ai i ke aho maikai o kekahi mea? Ua pupuahulu anei ka poe haipule ma ka hoahewa koke ana i kela mea keia mea? He kanaka Karistiano anei ka mea imihala, a me ka ho ʻ ohalahala wale? Hiki anei ia kakou ke loaa na hua maikai ae ma ka malama pono ana i kekahi laau? Hiki anei i ke kanaka mahiai ke ho ʻ olohi i ke ano o kona mau mea i kanu ai a lilo ke kalo i uala? No hea mai na hana hewa? Pehea e hoololi ai i ke no hewa o na kanaka?

III. Na ano elua o na kumu; 46-59. Heaha ka mea a Iesu i hoohalike aku ai i ka mea e malama pono ana i kona mau olelo ao? ame ka malama ole? Pehea i pili pono ai i kamailio ana ame ka hana ana? Heaha ke kumu kūpono hookahi no ke kulana maikai, 1 Kor. 3:10,11? Heaha ka olelo ao no ka mea imi pono ma ko Iesu kamailio ana, “ua eli ia a hohonu?” Pehea e kue ai i na mea hoowalewale a kupaa ma ka pono? Heaha ke kumu no ka haule koke ana o ke kanaka i ka hewa?

Manao Pili. 1 Ua nana anei oe me ke aloha ino i na hewa o hai? 2. Ua hoao anei oe me ke aloha e hoopau loa ai i na hewa? 3. Heaha ke ano o na hua i kou kulana e hoohua aku ai? 4. Ua hoomaemaeia anei kou kamailio a pau pono nao lelo ino? 5. Ua kupaa anei oe ma ka pono? 6. Ua lanakila anei ma ke kue ana i na hoowalewale?

 

Ke Kumuhana Hoohui Aina a Kamehameha III.

 

[Unuhiia noloko mai o ka Hoike a Komisina Blount i waihoia aku ai imua o Peresidena, Kalivalana a hahao loa ia iloko o ka Ahaolelo.]

 

(Hoomauia.)

 

PALAPALA HELU 5.

 

Halawai na mea no laua na inoa malalo iho nei, ma ka hale o ke Komisina o Amerika Huiia ma ka hora 2 p.m. ma ka la 1 o Iune. Hoohalikelike na mea no laua na inoa malalo iho nei na palapala kumu elua o ka Palapala Helu 5, aka, aelike nae laua aole e kakauinoa ia palapala a hiki i ka wa e hoikeia mai ai ia laua ka manao o ka Moi no ia mea. Hoike mai o Mr. Gregg, mahope mai o ka la i kakauia ai ka Palapala Helu 5, ua hoikeia mai iaia na manao o kona Aupuni (oia hoy o Amerika Huiia) no ka mea e Pili ana i na kauoha a ka Moi o ka la 6 Feberuari aku nei, a ua loaa pu mai iaia na mana piha, a oia kana i waiho mai ai i keia wa, no ka haawi panai ana mai, no na mea a Mr. Wale i waiho aku ai iaia makua. Ua lawelawe aku la na mea no laua na inoa malalo iho nei e hooiaio a e hoohalikelike i ko laua mau mana pakahi; a e haawi panai ae ia mea mawaena o laua. Hoike mau o Mr. Gregg ia Mr. Wale, malalo o na mana i haawiia mai iaia i koia wa, ua makaukau oia e lawelawe koke ma ke kukakuka ana no ke kumuhana i hoike like ia maloko o na maua e paa ia ana e ia e M. Wale, a e hooholo ia mea i kulike ai me ka makemake o na aoao koikoi elua e hana aelike ana.

Pane aku o Mr. Wale, ma ka wa e loaa mai ai iaia nao lelo hoakaka (dala) ana i nonoi aku ai ia Mr. Gregg maleko o ka Palapala Helu 5, e makaukau auanei ia e komo aku ma ka lawelawe ana, a i mea hoy e hoopau wale ole ia ai ka manawa, olelo aku la oia ia Mr. Gregg e hoomaukaukau oia i na kahua hana o kekahi Kuikahi, e waiho hakahaka ana no na manao i makemakeia, i hiki ai hoy ia Mr. Wale, me kona ike maopopo ana nohoi i na manao o Mr. Gregg, e noonoo me ke akahele ia mau mea, me ke kokua u ana mai o kona mau hoa Kuhina, na Keikialii ma ke koko, ame ko ka Moi Lunakawai Kiekie, no ka waiho ana’ku imua o ke Alii ka Moi me ka Palapala Helu 5, a oia nohoi ka palapala a pono ai ke loaa mai kona kakauinoa ana.

 

R.C. WALE.

 

D.L. GREGG.

 

He mea pono’i keia ame keia ohana ke loaa ona laau lapaau mama no na ma’i o ka opu. I laau lapaau puhili ole no ka “Moku ino loa o lepo” (Diarhea) Nahu, Umii, Kolera ame na ma’i apau o ka opu, aole he laau lapaau oi aku o ka maikai, elike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (Pain Killer). Ua lawe laweia keia laau no na makahiki he kanalima, a ke hana mau ia nei i kela ame keia la, ma na aina apau o ka honua nei. O ka Hui Kaui Laau Lapaau o Holister, ka Agena.

 

PALAPALA HOALOHALOHA

 

IA MRS. MELE J. ALAPAI;

 

Aloha oe:-

 

Oiai: Ua oluolu i ke Akua Mana Loa ka lawe ana aku i ka hanu mak@mae o kou kokoolua, kau Kane i aloha nuiia, oia o Mr. J. Alapai, ma ko olua home noho ma Kapalama, Honolulu, mokupuni o Oahu, Ianuari 15,1895;a

Oiai: O kau Kane i aloha nuiia, oia kekahi o na haumana Kula Sabati o ka Ekalesia Hoolepope o Kaumakapili iloko o na makahiki loihi a hiki i kona la i haalele mai ai ia makou kona mau hoa;a

Oiai hoi: O kona haalele ana mau ia oe kana wahine, ua hekau iho ia i ka haawe kaumaha, ka manao luuluu, ka paumako, ka ehaeha o ka naau, e uwe paiauma aku ma keia aoao o ka muliwai eleele aloha ole o ka make; nolaila

Hooholoia: O makou o na haumana Kula Sabati o Kaumakapili, ma o ko makou Komite ‘la, ke komo pu aku nei me oe ma ka u pu pu ana, ke kumakena, ka lihaliha a me ka minamina pu; a nolaila

Hooholoia: Ke uwalo ae nei ka makou leo pule i ka Makua Mana Loa, e hoomanaia mai kouo mau manao kaumaha, a  e kaomi mai i na manao oluolu, ka maha a me ka noho ana hauoli.

No ka mea, “Nana no i haawi mai, a Nana no i lawe aku,”

“E hoomaikai ia ke Akua ma na lani kiekie loa, a he malu ma ka honua, he aloha no i na kanaka a pau loa.”

Hooholoia: E hoounaia i hookahi kope o keia palapala i ka wahine, a i na nupepa olelo Hawaii a pau.

O makou no o na Komite,

W.H. KAILIMAI, D. K. KAELELE, S. H. KAUILAOKALANI, S. H. ONI, ADAMS PUAALOA, J. W. MAHELONA, K. W. NAHALAU, WM. CHUNG HOON, REV. J. WAIAMAU.

Kaumakapili, Ianuari 20, 1896.

 

Kekahi hapa o ka Haiolelo a Hon. J. L. Thompson he Paele Naauao ma ke Kulanakauhale o Decatur, Iowa.

 

O keia kekahi hapa o ka haiolelo kaulana a kekahi kanaka paele nona ka inoa o Hon. J. L. Thompson i haiolelo ai imua o kekahi anaina kanaka nui, ma ka la hoomanao no ka hookuu lanakila ia ana o ka Lahui Paele mai ka noho kauwa kuapaa ana ma ka Hema.

“Iloko wale no o na makahiki he 30, mamuli o ka eleu, hooikaika i ka hana a me ka hoonee mua ana ia lakou iho, me ka hoomanawanui a me ka paupauaho ole, ua hekau mai la na mahalo ana a na kanaka naauao o ka honua nei maluna o lakou. Ua loaa ia makou he 379 Kulanui, Kula keikei ame na akeakamai e hoonaauaoia ai ko makou lahui, me 1775 kumu, 646 o ia poe he poe paele; he 52,443 haumana; 23,86666 poe kumukula paele maloko o ko makou mau Kula Aupuni, me 1,460,447 poe keiki e hele ana ma na Kula. Ua loaa ia makou mai ka makou mau hui@a mai, a pela aku, he $150,000,000 i kela a me keia makahiki. Aueane 3,000,000 paona pulupulu. He 206 nupepa, 4 mau nupepa buke, a he mau nupepa puka la no hoy i hoonohoia a paiia e na ili eleele. He 250 ka nui o na loio paele, no lakou na loaa makahiki mai ka $8,000 a ka $20,000 i ka makahiki-pela ka hoike a kekahi nupepa ili keokeo o ka hema. O ka waiwai o na kanaka paele ma ka mokuaina nei o Iowa, ua manaoia he $2,000,000; Alabama, $9,000,000; Nu Ioka, $17,000,000; Texas, $18,000,000; Lusiana, $18,500,000; Misouri, $18,000,000. A ua manaoia, o ka huina nui o na waiwai a pau o lakou, he $263,000,000. Aia ma ka mokuaina o Alabama kahi i ku ai o kela Kulanui Hana Lima o na paele, oia ke Tuskegee Normal College, me na haumana 514, e noho kumu nui ia ana e Brooker T. Wasinetona. Alaila, e nana aku i na Kula kiakie loa o Fisk a me Central, e ku ana ma ke kikowaena ponoi o ke kulanakauhale poo o Tenesi. Ke ku nei ia mau halekula, he mau kia hoomanao poina ole no ka holomua o na Negro.

“O ka waiwai o Hon. Frederika Douglass, ke kanaka paele i kapaia, ka Makua o kona lahui, he kilo aupuni kaulana no Amerika, ka Aposotolo kaulana no ka hae o ka lanakila kuokoa, ka mea i ku ma ka papahele laahia o ke aloha hoa ili eleele e paio ana no ko lakou mau pono, ua manaoia o kona waiwai a pau he $200,000; o B. K. Bruce, he $150,000, o Dr. Chase o Piledelepia, $500,000. He wahine paele nona kekahi aina hanai holoholona ma Montana, he $125,000. Aia ma ka mokuaina o Misouri he poe kanaka paele, no lakou na waiwai i nee aku mai ka $75,000 a ka $200,000. He mea hoike keia no ko makou kulana holomua iloko o 30 makahiki. He poe lakou i hookuu ia noloko mai o ka nohona kauwa kuapaa, aohe i hoonaauao ia, o kahi aahu wale no i ka ili, a komo mai la lakou e paonioni pu me na kanaka huli waiwai noeau loa o ke ao nei, oia na Amerika, a o kela ae la nae ko lakou kulana iloko wale no o 30 makahiki.”

 

Hoopau wale ia na Hoopii Koi Poho a Cranstoun me Muller.

 

Wanekouwa, Ianuari 11.-I keia kakahiaka i hoea mai ai imua o ka Mea Hanohano Lunakanawai Drake ame ke jure, ka hopi a John Cranstoun vs. Kupena Manu (Bird) o ka Mokuahi “Warimu” a me James Huddart, Iunanui o ka Laina Mokuahi o Kanada ame Auseteralia. O ke ano nui o ka hihia, oia keia: Ua hoopaeia mai o Cranstoun, Muller ame Johnstone ia nei e ka Warimu, Kapena Manu, ma ka la 10 o Feberuari 1895. Oiai he kana ka Amerika o Cranstoun, ua waiho aku la oia he kue no keia han ama Wasinetona, ma o Kanikela Pitasona o Amerika. Ke koi nei ka mea hopi he $50,000 poho no kona hookukeia ana (mai Hawaii aku nei) me ka lima ikaika.

O ka olelo pane ma ka aoao o na mea hoopiiia, oia keia: Ua hookikinaia me ka ikaika na mea hoopiiia e ke Aupuni o Hawaii, a no ia Aupuni i hana ai na mea hoopiiia i keia hana. Olelo na mea hoopiiia, ua hana laua i keia hana malalo o ke ano he mau mea halihali ohua a ukana hoi, a ua ae no laua e hoihoi hou ia Cranstoun i Honolulu me ka uku ole, a e hoolako iaia i na mea a pau e pono ai oia no kona hoio ana.

 

LAWE HOIKE KA AOAO HOOPII.

O ka hoike mua, oia o John Cranstoun, ka mea hopi. Hoike oia no kona hopuia ana, ame kona hookauia ana maluna o ka mokuahi Warimu me ka lima ikaika. Hoike aku oia i kona kue imua o ke Kapena, a ua hoike mai oia iaia, aohe ana mau palapala mai ke Aupuni mai o Hawaii. I kahi manawa nae mahope mai, ua olelo mai ke Kapena, he Bona Hoopaa Poho kana mai ke Aupuni mai. Hoouna aku aia i palapala i ke Kapena, e paa no oia iaia no kona mau poho, no kona lawe ia ana mai Hawaii mai, ma ke ano kue kanawai.

Ma ka ninau pale ia ana o ka mea hoopii, ua pane mai oia: He ewalu no ona mahina ma Honolulu, aka, aole oia he kipi. He hoa oia no ka Hui Scheutzen, aka, aole ia he Hui Roialiti.

O ka l@a o na hoike oia o Clarence W. Akepoka. Ua kaheaia oia e ka aoao hoopii no ka hoike ana i kekahi mau mea e pili ana i ke Kanawai o Hawaii i hoopaaia ma o na kuikahi la, ke kumukanawai ame na kanawai, ma ka wa i hookukeia ai ka mea hoopii. Ua rula mai nae ka Aha, mamuli o na rula o ka hookumu hihia ana, aohe kuleana o keia Aha ma ia mau ninau, nolaila, ua hookuu ia o Mr. Akepoka.

Alaila, heluhelu o Mr. Wilson, loio o ka aoao hoopii i ka olelo hoike i haawiia e Kapena Manu, no ka mea e pili ana i kana hoakaka no ka loaa ana o ke kahua pale a ka aoao hoopiiia i kahi mau mahina mahope mai nei, maloko hoi olaila i ae ai oia i na mea hoike koikoi i hoikeia e ka mea hoopii, no ka mea hoi e pili ana i ka laweia ana o ka mea hoopii mai Hawaii mai a ua hana kuikahi p una luna o ke Aupuni o Hawaii me ia-Kapena Manu-ma ka hapa nui o ka lai ikea ai keia hana, i mea e loaa ai kona ae ana e lawe mai oia i keia poe kanaka mai Honolulu mai a i Vanekouwa nei. Ua hoole o Kapena Manu i ka hooko ana aku ia manao, aia wale no a haawi mai keia Aupuni iaia i palapala, ma ke ano Bona Hoopaa Poho, ame ka lawe ana ae i na koikoi a pau no na poho e loaa ana i ke kanaka e kipakuia ana.

I kekahi la ae, i hapai hou ia ai @a hooloheia ana o ka hihia.

Waiho aku la o Kale Wilson, loio o ka aoao hoopii, i nao lelo hoike i palapalaia, me na ninaninau ia ana o James Huddart, a oia ka hope o nao lelo hoike ma ka aoao hoopii.

 

WAIHO KUMU KA AOAO PALE.

Mahope iho o ka hoomaha ana o ka aoao hoopii, ua waiho mai o Mr. E. P. Davis, lolo o ka aoao hoopiiia he noi e hoopau wale ia ka hoopii a ka mea hoopii. Hoakaka mai la o Mr. Davis, ma ka olelo ana, e hiki ana no ia Mr. Huddart, kekahi o na mea i hoopilia, ke lawe, me ke ku i ke kanawai, i ka mea hoopii ina no oia malaila ia wa, aka, na Kapena Manu uae i lawe iaia, a ina he kuhihewa kai hana ia e Kapena Manu ma keia hana, alaila, he kuhihewaia i komo iloko o ka ninau kanawai, aole hoi ma ka olelo hoike, oiai, ua ike a ua maopopo pono ia Kapena Manu na mea oiaio i pili i ke kulana o keia hihia. O ka Alihikaua nui, oia wale no ke poo o ka oihana mana nui ma Honolulu, malalo o ke kanawai koa e ku ana ma wa i kipakuia ai ka mea hoopii, a nana i hoonee aku i ka mea hoopii mai Honolulu mai a i Vanekouwa. Nolaila, ma keia ano e hana ana o Kapena Manu ma ke ano Agena no ka Repubalika o Hawaii, a no ia mea, o ua hana @a ana i hana ai, he hana ia na kekahi Mana Aupuni, nolaila, aole hiki ke lawe ia mai he hoopii kivila iaia no nei hana. Alaila, kuhikuhi oia i kekahi hihia i ikeia ma Kili, no ke kipakula ana o kekahi kanaka mailoko aku o ka aina a lawe ia i Livapulu, a o ka uku moku i auhau ia maluna ona, ua pa-ha aku ia mamua o ka uku maa mau i auhauia. Ua akaka loa, aole i uku ka mea hoopii ma keia hoopii i kona uku moku, aka, aole no nae ia he mea nui ma keia hihia. Ua malamaia no o Cranstoun elike me ka malama ia ana o na ohua papa elua, a me he mea @a aole loa ia i manao iki oia e waiho i olelo kue (protest) a hala na la 5 mahope iho o kona ku ana mai ia nei. He nui na kuhikuhi kanawai i waihoia mai e ka loio, a aneane elua hora ka loihi o ka manawa i kamailio ai oia.

 

KA PANE A KA AOAO HOOPII.

Olelo mai la o Mr. Kale Wilson, loio hoopii, ua ili ke koikoi o ka hewa maluna o ka ona no na hewa a kana kauwa, ina e hana ana ke kauwa ma ka hana a kona haku, a ano e ae paha. No ka pomaikai o kona haku hana, lawe mai ia oia i ka mea hoopii i keia awa. Ma ka auina la ae, hoomau aku la o Mr. Wilson i kana olelo hoonohonoho. Aole hiki ke nana ia na hana a ke Aupuni Hawaii maloko o keia aha. Ua aeia o Kapena Manu ka Agena o ke Aupuni Hawaii, a ke ku nei he launa pili aelike ana mawaena o ke Kapena o ka Warimu a me ka Repubalika, a o ke ku ana o keia launa ana, mawaena o ka haku paha ia, a me ke kauwa paha, ua like no ia a like. A he nui aku.

Olelo hou o Mr. Davis, o ka hana i hanaia e ka Aupuni o Hawaii, aole hiki ke hoopili ia i kahi mau mana Aupuni e ae.

Ae ka Lunakanawai i ke noi e hoopau wale i ka hikia, (non-suit).

 

KA HOOPII A MULLER.

Ma ka Poakahi, Ianuari 13, ua noho ka Aha no ka ho ʻ olohe ana i ka hoopii a Muller e kue ana i ka Hui Mokuahi.

Mamua nae o ka hooloheia ana o ka hihia, ua kamailio o Mr. Wilson no ka mea e pili ana i na koina ma ka hihia o Cranstoun. Nonoi o Mr. Davis e hookomo pu ia ka noonoo ana no na lilo o ke komisina i Honolulu, a oia kahi mau koina e auhauia.

A hoike mai la ka Aha, no na mea hoopiiia ka pamaikai o na koina.

Olelo o Mr. Wilson, aohe waiwai o ke komisina i hoouna ia ai i Honolulu. O ko ka mea hoopii hewa @o ana a hewa ole paha ma ka ohumu kipi i ka Repubalika o Hawaii, a i ole ia, he kanaka paha keia e poino ai ka maluhia, aole ia he mau ninau i pili i kēia hihia.

Manao o Mr. Davis, he mea waiwai loa ke komisina. Eia kekahi mea i hoikeia mai ma o keia komisina la, pehea la ka nui o ko keia mea hoopii kue ana i ke Aupuni Hawaii no kona kipakuia ana, aole nae ola i kue iki i ka hui mokuahi, a oiai ua hooholo ka Repubalika e hele ia, aole hiki iaia ke kue.

Alaila, nonoi o Mr. Wilson, e hoopanee ia ka hihia o Muller, aka, kue o Mr. Davis, a o ka hoopau wale i ka hihia oia kana e ae ai. A ua hoopau wale ia ka hihia.

 

Hoo’ana Kumau.

 

Aole loa e maikai a oluolu ke ola ana o kekahi mea kino uhane ola ina he aaiole kona akepaa a hiki ole ke lawelawe i kana mau hana me ka hololea. E hahai ana ka nalulu a me na uawaliwali e ae ma ka moali o ke ake ponalo. He mea oiaio keia i hooiaio ia ma na wahi o na poai oluolu akau iloko o ka hapaha keneturia, o na.

 

HUALE A AYERS,

oia wale no ka LAAU HOOLA AKE maikai loa i ikeia. E hoola ana i ka lepopaa, ka nalulu eha, na ma’i oloko o ka opu, a ma ke ano LAAU OHANA aohe ona lua’e like ai.

 

O ka Ayers Sasaparila, oia ka Laau Hoomaemae Koko kilakila, e haawi ai i ka ikaika a me ka hooponopono ana ia loko o ke kino o ke o ka ili, e hoopau ana i na maluhilukanaka. E pepehi a ulupa ana i na PUHA, e hoola ana i na pohapoha hi o ke ola ana a e kipaku loa ai i na ano ma’i a pau. O ka poe ma’i no ka wali pono ole o ka ai, ka nawaliwali mau a ano ma’i e ae i ulu ae mai ke koko ino mai, he mea pono e inu i ka laau

 

SASAPARILA A AYERS.

He laau e hooikaika ai i ka nawaliwali, a e hoopuipui mai ai i ke kino. Ma ka inu ana i keia laau, e hoonoono ia ai ka ai ana, oluolu ka moe ana a maikai ke ola ana.

 

O ka Ayers Cherry Pectoral

laau, aohe lua ma ka hoola awiwi ana i na KUNU, ANU a me na PUU EHA. E hoola ia na KUNU KALEA a me na ma’i pili i ke ake me ka hikiwawe loa.

O na Huaale a Ayers, na Sasaparila a me ka Ayers Cherry Pectoral, aia kahi e loaa ai ma ka Halekuai o ka

 

Hollister Drug Co. Lt.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

2514

 

KALEKA

ME

KUKE

Ka Halekuai Nui

O NA

WaiWai LIKE OLE

NA MEA

HANA KAMANA A PAU

 

Na lako pili hao kukulu hale,

Na kepa,

Na lei ilio,

Na kaulahao ilio,

Na Pahi,

Na Upa,

Na kope hulu,

Na Pulupuiu.

 

PALAU LIO

 

Na mea mahiai,

Na au ho,

Na au koi,

Na kua bipi,

Na lei bipi,

Na kaulahao bipi,

Na uwea pe,

Na kaa palala,

Na mea piula,

Na ipuhao.

 

Makau me Aho Lawaia

 

Na Iliwai,

Na kaula,

Na holo pena,

Na pulumi,

Na pena, me ka aila

Na kopa

Na aiia mahu,

Na pakeke

Na pakeke hao

Na kapu hao,

Na pauda,

Na kūkaepele,

Na uwiki, a me

Na ipukakui.

 

Mikini Humuhumu Kaulana

Wilcox, & Gibbs Hookahi Lopi

ka Remington, @lua Lopi.

 

A me na ukana he nui loa. keia ano me keia ano.

Kakela me Kuke