Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 5, 31 January 1896 — Ka Hoohui Aina a Kauikeaouli ame ka Hoohui Aina o keia la. [ARTICLE]

Ka Hoohui Aina a Kauikeaouli ame ka Hoohui Aina o keia la.

Ma ka Paiapal* Helu 6 i ikeia maloko o na hana ame na kukakukaia ana o ke kumuhana Hoohui Aina a Kuikeaolui Kaieiopapa Kamehameha 111, a inakou e hoopuka aku nei um Ka pepa o keia la, e ike ia ai ko Mr. Gregg, (ke kuhina Amerika ma Hawaii nei ia wa,) hooia ana mai imua o Mr. Waie, no ka loaa ana mai iaia o na hoapono ana mai īaia, e iawelawe i na hana hoolala hoohui aina i makemakeia al e ka Moi Kauikeaouli, eiike me ka Komisina Biount i hooia aku ai imua o Kuhina Gresham ma kana palapaia i Kakauia ai ma ka Ia 26 o lulai, 1893, eiike me ka mea i hoikeia aku ma kekahi manao pepa ma ke Kuokoā o lanuari 10 aku nei. Nolalla, o keia ka wa i hehi pono ai na kapuai o ka hana hoohui Aina mawaena o Hawaii nei ame Amerika, ka wa i ioaa ai ia Mr. Gregg "na mana piha" no ka hana ame ke kukakaka aua me na Poo Aupuni o Hawaii nei no ua kumuhana ia, nolalla, o na paiapaia mai ke Kuhina Hawaii aku ia Mr. Gregg, a i hoounaia aku e Mr. t Gregg i kona Aupuni mamua ae o loaa aua mai o kona "mana piha" mai kona Aupuni mai, aia ia maloko o ka waihona paiapaia piii Aupuni o Amerika, a peia no me na paiapala e ae i komo īioko o keia hoolala hoohui aina ana. Hookahi no manao nui o keia hana ana a Kamehameha lil, oia ka mau ana o maluhia ma Hawaii nei, a hiki oie ia malahia ke hoonioni wale ia e na kauaka uiai owaho, e hoouiuku ana i ka nohona maiuhia a maikai o na kamaaina o loko nei, a e iiio ka malamaia ana o ke Aupuni e Amerika Huiia, i ioaa ai ka nohona maluhia i kona lahuikanaka. O keia manao makee maiuhia maluna o ka aina, a Kamehameha HI i imi ai ma kela wa i hoikeia ae nei, oia ke hulana a ke Aupuni e ku nei i keia wa, e imi nei iloko o Amerika, eiike la no me ka KauiKeaoull imi ana, ma o ka hoohui aina ia— ma ke ano mokuaina paha a TerUori pahā—no ka pomaikai maluhia laulaha akea mawaena o kakou oei. Ina no i hoio kela kumuhana a Kamehameha HI i hana ai, ina no mai ia wa mai a hoea i keia wa, aia kakou apau maialo o na eheu o ka Aeto Amerika kahi i noho ai, a ua peu kahiko ioa ke Aopuni Moi. A oia hoohuialoa i hooialnia ai e Kamehameha IH, aole i ki»ukaiia k</un hooholo ioa ia ana, nia mamuli o ke koho baiot« ana a ka lahui Hawaii ma ia wa, aka, aia ia uia ke apono «nu a ka H»le Ahaoielo i hiki ke hoakoakoa ia oia ia wa t a ke hiei ole ke akoakoa o&Haie Ahaoleio la, «laiia, na ka Moi no e npono ia hana. He olel« hoohoio Ahaoieio maoli keia i hoohoioia e na Haie Elu», a i apono ia e la maa Hale ma ka la 21 o lune 1851, & e ka Moi a me Keoni Ana, ke Kuhioa Nui ma ka i« 4 o Aagate, 1851, a e hooneie ana i ka iahai Hawaii i Ka pooo o ke koho haiota tnft, no ke apooo » koe aku p*ha, i

ka mea a k» Ahaolelo e apono ai no ka hoohui ana me Amerika, a pela no hoi me ke apono ana a ka Moi. Ua hoole lo« na *lii a mena lunamakaainana Hawali e noho ana iloko o kela Kau Aha«»leIo o 1851, i ka haawi ana i keia pono koho balota no ke apono a kue paha i ka hoohui ana me Auienka, i na nnkaaioaua Hawaii. O keia iho la no ke kulana eku nei i keia wa mawaena o kakou nel i keia la. Ua hoomana kaokoa ko kakoa Knmukanawai, o ka Aha Senate wale no ka mea nana e apono i keia hana hoohui aina. Noluila, ona oielo a pau e hooia ana na ka lahui e koho balota no ke apono a apono oie i keia kumuhana hoohai aina e noonoo ia nei i keia wa, ma keano na Amerika e hoike mai, a e kauoha mai aua paha ia hana ma ke ano e hookuu iauia i ke koho balota ana mawaena o ka lahui Hawaii holookoa~mai ka poe i kakoo I ke Kumukanawai e ku nei, a oie ka poe i hoohiki ole i ua kumukanawai i mea e loaa ui ka pono koho balota —aole loa e hiki ia Amerika ke hana mai ia bana, oiai eia kana rula alakai aupuni ke paa nei maloko o ka olelo hooholo Senate o Mei 31, 1894, a penei ia: "O ka pono io maoli aia no ke kuleana kaokoa i ka lahui oko Hawaii Pae Aina e kukulu a e hoouuau aku i ko lakou ano aupuni a me na kahua hana alakai k uloko; aole loa ma kekahi ano e komo aku ai o Amerika Huiia e keakea malaila." E ninau ia paha auanei, O ka lahui hea keia o ko Hawaii Pae Aina i oleloia ma keia Olelo Hooholo? Ela ka pane: O ka lahui a pau i kakoo ! i ke Aupuni Bepubalika eku uei; | ke Aupuni a Liliuokalani i haawi ai i kana kakoo ana, ao ke aupuni ana i kahea aku ai i na kaoaka Hawaii apau e haawi ae ika lakou mau kakoo ana a e ike hoi lakou i ke Aupum Repubalika e ku nei ma ke ano, (( oia wale no ke Aupuni oiuip a ku i ke kanawai o ka aina." Oia hoi ka lahui lanakila a iaia ka paa ana o ka lahui e ku nei.