Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 6, 7 February 1896 — Page 1

Page PDF (1.16 MB)

This text was transcribed by:  Micah Leialoha Kealaiki
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XXXV. HELU 6. HONOLULU. POALIMA, FEBERUARI 7, 1896. NA HELU APAU 2584

 

Hoolaha Loio.

W. R. KAKELA,

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

HE LUNA HOOIAIO PA­­LAPALA.

2370

 

Hoolaha Kumau.

ALLEN & ROBINSON,

NA MEA KUAI PAPA O NA ANO A PAU E loaa @o ma ka UWAPO O PAKAKA, Honolulu, make kumukuai makepono loa, no ka pomaikai o ka lehulehu e makemake ana e kūkulu hale. E kipa mai a e ike kūmaka.2396-0

 

WILDER & CO., (WAILA MA.

Mea Kuai @apa a me na Lako kūkulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hale. Kihi o Alanui Moiwahine me Pap@. 396-0

 

GOO KIM.

411 Alanui Nuuanu.

Mau Waiwai Hou! Mau Waiwai Hou!

Ua loaa mai nei ia’u mai Amerika a me Europa mai he mau Lako Waiwai Hou Loa. Kūpono no na la Kula@a. He mau waiwai I wae ia no ke Karikimaka. Mai hoohala i ka nana aua i ka’u mau waiwai mamua ae o ke kuai ana aku ma kahi e. 2576-

 

PAPA! PAPA

AIA MA KAHI O

Lewers & COOKE

(LUI MA)’

Ma ke kahua hema o Alanui Pap@ me Moi.

E LOAA NO NA

 

PAPA NOUAIKI

O ke@a a me ke@a ano.

Na Pani Puka, na Puka Aniani, na Olepelepe, na Pou, na O’a, na Papa Hele, na Papu Ku, me na Papa Moe he nui loa

 

NV PILI HALE O NA ANO A PA

A me na

WAI HOOHINUHINU NAN

O na ano a pau loa

 

Na Ba@aki o na Ano he Nui Wa

Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua mākaukau keia mau makamaka o oukou hooiawa aku ma na mea a pau @ ana ma ka laua Oihana no ka

 

Uku Haahaa Loa,

 

@ Like me ka moa e holo ana mawan@ o Laua a me ka Moa Kuai.

 

Hele Malie Wae no Oukou iho 2396-@

 

FRANCIS SCHLATTER, THE ALLEGED HEALER.

 

Francis Schlatter, the “New Mexico Messiah,” has performed a great many remarkable cures during his stay in Denver. For several years he has been wandering through New Mexico, Texas, Arizona and Colorado, and wonderful stories are told of his doings. He effects his alleged cures by blessing handkerchiefs and by grasping the hands of his patients.

­

O ka mea nona ke kii maluna ae nei, oia o Francis Schlatter, ka mea I kapaia ka “Mea Hoola Pahaoheo” o kēia Keneturia. He kanaka Mekiko kēia, a ua kāpala oia ka “Mesia o Mekiko Hou.” He nui kana mau hana hoola kupaianaha I hana ai oiai oia e noho ana ma Devevera. No na makahiki he lehulehu I hele auwana ai oia ma Mekiko Hou, Teseka, Arizona a me Colorado. Ua oleloia ua hoolaia na poe mae mamuli o na hainakā I hoomaikaiia e ia, a ma kona puili ana aku I na lima o ka poe ma’i.

 

O ke kii kēia o ka mokukaua Bosetona, ka hoʻokalakupua o ka makahiki 1898. Ua hoea mai no oia I Honolulu nei, a e holo loa aku ana oia no Iapana.

 

PRESIDENT AND MRS. PAUL KRUGER.

 

Paul Kruger, president of the South African R@@@@@@@,  who recently received Emperor William’s congratulations because he @ English invaders in 68 years of age and a Boer of Boers. President Kruger receives a salary of $35,000 and an allevance of $1,500 for coffee. He is a salesman of rare @.

 

Eia mai ke kii piba o Peresidena Kruger o ka Repubalika o Aferika Heipa, a pela pu ke kii o kana wahine. O kona uku makahiki he $35,00 a he $1,500 mea paina. He kanaka kalaialua naauao ia. Oia nei ke kanaka a ka Emepera Wiliama o Geremania I haawi aku ai I na hoomaikai ana I kūhalahala ai o Enelani.

 

KA MOOLELO KAULANA

 

O KA NAITA

GODEFERE O Buliona;

 

KE

 

Duke o Loreine.

 

Ke Ahí Kanana o ke Kaua Kerusade Mua Loa a na Karistiano no ka Hoopakele ana i ke Kulanakau hale Hemole’e o Ierusalema.

 

MOKUNA IV.

 

KA KUAKAI HELE NO ANTIOKIA NA ULUAOA KULOKO MAWAENA O NA KOA KERUSADE MA HAE NA ALAKAI KARISTIANO

 

No keia pane a Tanasareda i pane mai ai laia, ua paila koke ae la ka inaina wela iloko o Balauwina, hoike mai la kona mau kii onohi i na haawina o ke aloha makamaka ole iloko o kona naau, a ia wa oia i luai aku ai i na huaolelo o ka inaina, ka huhu, ka hoino a me ka makona imua o Tanasareda a me Behemund, a pela no hoy laua i panai mai ai i na haawina e like me ia.

 

He mea maopopo loa, i ka ike ana o na kanaka Italia malolo o Tanasareda ame Bohemund i ka hoino ia ana o lakou mau alakai, ua ala ae la ka pioo nui mawaena o lakou, me ka inaina nui, a hoike e maka mai ia lakou i ko lakou makemake loa e hoolei koke i ‘’na ai o Hina-Kahua maluna o Balauwina ame kona peo koa, me ka nana ole i ka nui o ko lakou heluna, aka, malolo o na alakai naauao ana a Tanasareda, ua kaomi ia ka ulu ana mai o kekahi hookahe koko weliweli mawaena o na Karistiano ponoi iho.

 

Ua olelo aku o Tanasareda imua o na aoao hoopaapaa ia wa, he mea pno ke haawila ka olelo hooholo i na kanaka o loko o ke kūlanakauhale o Tareso, na lakou e koho i ke alii a lakou e haawi pio mai ai i ke kūlanakauhale, ia laua paha (oia hoy o Bohemund ame Tanasareda) a la Balauwina paha.

Mamuli o keia manao o Tanasareda, ua hooki@ iho la ka hoopaapaa ana a me ka hakaka ana ma waena o na aoao elua, a ua waiho io ia aku la ka ninau imua o na kanaka o ke kūlanakauhale.

 

Ma ka wa hoe a na kanaka o loko o ke kūlanakauhale i noonoo ai no ke kumuhana i haawila aku ia lakou, ua hooholo lōkahi lakou e haawi i ke kūlanakauhale ma na lima o Bala@wina.

 

O ke kumu o keia hana pela, oia ko lakou ike ana i ka nui hewahewa o na koa ma ko Balauwina aoao, a uuku hoi na koa ma ko Tanasareda ma aoao, nolaila, ua hooholo lakou he oi aku ka pono ke haawi i ka mena o ke kulanakauh@le na ka mea ikaika.

 

Ua lilo keia hana i hoi kēia ae la mawaena o na alakai o na koa Kerusade, I mau mea e hoomokuahana ia ai na ‘lii ame na kauakā.

 

A me he mea la nae, o ka hana a Balauwina i hana ai ma ke kūlanakauhale Edesu, ke Kapitala o Mesopotamia, oia ka hana nana i hoomauanalo i kana mau ino a pau o ka wa mamua aku.

 

He kūlanakauhale waiwai nui keia. He kanaka Helene ka mea e nohoalii ana maluna o ke kūlanakauhale nona ka inoa o Teodoro, a na ka Emepera Alexius i hoonoho iaia ma ia kulana, a e hookupu auhau ana hoi ia kūlanakauhale i na Emepera nei o Konekakina.

 

I ka lohe ana o ua Teodoro nei i ka hookokoke ana aku o na koa Kerusade malalo o Balauwina no kona kūlanakauhale, na hoouna aku la oia i na elele imua o Balauwina e nonoi ana iaia, e ae mai oia –Balauwina- e haawi aku oia – Teodoro – i na kokua ana iaia.

 

O kela komite i hoounaia aku, he poe lakou i waeia mailoko mai o na kanaka waiwai o loko o ke kūlanakauhale­­ a he poe Karistiano oiaio hoi. Ua ae koke o Balauwina i keia noi, a ua kamoe pololei aku la kana huakai no ke kūlanakauhale o Edesa.

 

I ka hoea ana aku o Balauwina me kona poe koa ma na puka p@ o ke kūlanakauhale, ua halawai pu aku la oia me na elele hookipa e ke kūlanakauhale a me na kanaka e paa mai ana i na la@a oliva, oiai hoy lakou e mele mai ana i na himeni hoonani.

 

I ko Balauwina komo ana iloko o ke kūlanakauhale, ua ike iho la ia ua oni paa oia iloko o laila, ia wa oia i hoike aku ai i kona makemake, a oia hoi keia, aole oia e ae e lilo i mea nana e pale aku i na lele kaua ana mai a na poe Tureke maluna o ke kūlanakauhale ana i ike ai, aole ona wahi kuleana malaila.

 

No keia mea, ua nonoi lōkahi ae la na kanaka i ke kiaaina Teodoro, he mea pono e @u’aia o Balauwina ame kona poe koa. Aka, aole ae o ua kiaaina la ia manao o na kanaka, ua hoao oia e haawi mai ia Balauwina i heluna waiwai nui hewahewa ma ke ano oia ke kumuwaiwai e hiki ai oia ke hookauwa i kona poe koa no ka palekana o kona kūlanakauhale mai na hao wale ana a ka poe Tureke, a pakele hoy @a ame kona lahui mai ka hookupu auhau ana aku i ka Emepera Alexius.

 

Aole i pau.

 

KA NANEA HOONI PUUWAI

NO KA

MEA HUNA POHIHIHI

O

HAMETONA KAKELA.

Ka Ui Beatirisia, ka Oi o ke Kupaa, ke Pookela o ka Hoomanawanui a o ka Hiwahiwa a ke Aloha.

MOKUNA ii.

 

MOE KOKOLO KA UWAHI O KULA-HE INO ANEI? HE MEA HUNA.

 

Pomaikai ka poe

I lohe i ko lakou mau kina;

A hiki nae ke hoomaemae ae.

HOONAUEUEIHE.

 

E na hoa uhaiāholo o ka mea huna pohihihi @ Hametona, ua ike kākou ma ka m@kuna I i hala aku la, I na kuka kamaʻilio ana mawaena o ka Haku Hametona a me kana kaikamahine, ka mea I kapaia ka Ui Beatirisia a o ka Nani o Hametona Kakela.

 

Ua makemake ua Haku Hametona la e mare kana kaikamahine me ka Haku Adelo, aka, aole nae he ae iki o Beatirisia ia manao o kona makuakāne.

 

Pela no hoi kākou i ikea ai ia Haku Adelo e kamailio pu ana me Beatirisia, a me kona nonoi maoli ana aku no i ua kaikamahine la, e ae mai oia e lilo oia i wahine nana, eia nae ua hoole mai no ua @ede opio nei.

 

A he mea no paha ia na kākou e ninau hooh@oi iho ai, heaha ia ke kum@ o keia Kede ae ole ana e mare i ke kane.

 

He oiaio anei he hoowahawaha maoli ko na Ui la o Hametona Kakela i na poe i nonoi aku i kona lima no ka materemonio hoano? Heaha @a ke kumu o kona ae ole ana i keia makemakea o kona makuakāne? Ua wahawaha maoli anei oia i kona lua@i? A i ole la, ua mare mua anei oia i kahi kane, me ka ike ole o kona l@aui makuakāne? Ioa pela- owai la ia; a @ohea kona wahi i noho ai; a pehea i ike ole ia ai oia e ko Ladana a pau?

 

E na makamaka, o keia mau ninau ae ia maluna nei ka kākou e noonoo ai, oiai kākou e hoomau aku ana i ka heluhelu ana i keia moolelo.

 

Nolaila, i ke komo ana mai o ka Haku Hametona, elike me ka mea i hoikeia ae nei ma ka hapa o ka mokuna 1 @ hala aku @a, ua noho iho la oia maluna o kekahi noho, a hooneenee mai la a kokoke loa i kahi a ka Haku Adelo e noho ana, a hoomaka iho la laua e kamailio.

 

Mamua nae o ka puai wahi leo ana mai kahi aku o laua, aia hoe, inu ae la laua i hookahi oolopu o ko laua mau bo@a kope, a mahope iho, kamailio mai la ka Haku Hametona:

 

“He wa kūpono ole loa paha ka’u i komo mai nei, e Adelo? Ia’u i komo mai nei, ike mai nei au ma kou mau helehelena, a me ko Beatirisia ano, me he ia e kamailio hou ana paha olua no na mea e pili ana i ko olua mare. Ke manao nei au, e kuu keiki, aole paha ia i hoole mai nei?”

 

“Ua pololei kau I manao mai la, elike me ia au I hoike mai la,” wahi a ka Haku Adelo I pane aku ai, me ka halii ana iho o ka helehelena ano e maluna ona, me ka hoomau ana aku hoe I ka olelo ana-

 

“Ua ae mai ka Lede Beatirisia e noonoo oia no ka’u mea i hai aku nei iaia, a e hoike mai ana oia i kona ae ana mai no ka’u noi, ma ka wa a’u e ninau aku ai no ia mea.”

 

I kela wa i olino ae ai he hiohiona hauoli ma na helehelena o ka Haku Hametona, a pane mai la oia:

 

“He wahi hiona hoohauoli manao ia, e kuu keiki, me he la, e ae io mai ana paha ia i kou manao?”

 

Alaila, pane aku la ka Haku Adelo:

 

“Pela no kuu manao kanalua ole. Oia ka ua Lede Beatirisia @a i hai mai nei ia’u. Ke manao lana nei au, e hoea mai ana ka la e hoopomaikai ia mai ai au, a mānanalo hoi na inea o ko’u kali hoʻomanawanui ana iloko o ke@a mau makahiki he nui I hala ae nei. E kuu hoaloha, ke hai aku nei au ia oe, me ke ku@o o ko’u manao, eia ko’u mau maka ke hekau aku nei maluna o ka mana e polena paa ia ai au me kau kaikamahine ma ka berita o ka mare.”

 

“Ea! aole au i ike i ka’u mea e kamailio aku ai ia oe, a ke hoike ali meo jpo ai oa pe. Je lei a la ,ea [ajapjap @oe,” wahi a ka Haku Hametona I kamaʻilio mai ai I ka Haku Adelo, me ke ano e o kona helehelena; a hoomau mai la no hoi ola I ke kamaʻilio ana-

 

“E kuu keiki mamua o kou hoea ana mai i keia ahiahi iho la, ua hoopa mua aku la au ia Beatirisia no ka mea e pili ana ia oe; aka, ua pane mai oia ia’u e like no me kana ano hana mau i na wa he nui i hala ae nei mamua, oia hoy, aole loa oia e ae e mare me oe. Aole no hoy ia oe wale no keia hoole ana, aka, i @a poe e ae no kekahi he n@i. I kela pule aku nei no la, ua hoole no oia i ke noi a ke Duke Lanafoda i nonoi mai ai i wahine o@a nana. Ua ike no oe ame a’u pu no hoy, o kekahi keia o na kanaka waiwai a kuonoono loa o Enelani nei, a he kanaka kūpono maoli no hoy oia na kekahi kaikamahine k@ikoi o Ladana nei. A ina no oia i ae i ke noi a keia Duke Lanafoda, aole no nae au e ae i ko laua mare ia ana, o@ai, @a paa ko’u manao maluna ou, e kuu keiki. A ke hauoli nei au i ka hoomaopopo ana, ua haawi mai @a oia ia oe i na olelo hoola@a manao. O keia ka’u i ake nui loa ai; a ke ike nei au me ka hoohewahewa ole, e ae @o ana aia e lilo oe i kane nana @ oia hoy i wahine nau.”

 

Aole i pau.