Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 7, 14 February 1896 — Page 3

Page PDF (1.56 MB)

This text was transcribed by:  Marsha Gante
This work is dedicated to:  No ku'u mo'opuna.

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA HUI ALAHAO ME AINA O OAHU

 

MANAWA HOLO.

 

Mai a Mahope aku o Iulai 5, 1895

 

(@)

Haaleleia Honolulu (@)

Haaleleia Manana (@)

Haalele Wili o Ewa (@)

Hiki i Waianae (@)

(@)

Haalele ia Waianae (@)

Haalele Wili o Ewa (@)

Haalele ia Manana (@)

Hiki i Honolulu (@)

 

        E lawe ana na kaa ahi (@) ukana i na kaa ohua o ka papa ekahi.

        G. P. DENISON, Luna.

        F. C. Smith, Luna Kuai Papapala Holo.

 

E NANA MAI I KEIA.

 

        E hoouna pololei mai i na Dala uku Nupepa a Olelo Hoolaha paha, a ano e ae paha, e pili ana i ke KUOKOA ma ka inoa HAWAIIAN GAZETTE COMPANY, aole ma ka inoa o kahi mea e ae. Aole ma ka inoa o ka Luna Nui o Lunahooponopono hoi.

 

KA KE "KUOKOA" ALEMANAKA.

 

FEBERUARI, 1896.

Sab  P1    P2    P3    P4    P5    P6                    KAULANA MAHINA

                                                1                      Hapaha hope

                                                                        Feb. 10

2      3      4      5      6      7      8

                                                                        Mahina Hou

9      10    11    12    13    14    15                    Feb. 13.

 

16    17    18    19    20    21    22                    Hapaha mua

                                                                        Feb. 21.

23    24    25    26    27    28    29

                                                                        Mahina Piha

                                                                        Feb. 28.

 

Feberuari 12, La Konohi.

"              19,   Poakolu Kau Lehu.

"              23,   Dominika mua o ka Moliaola (Pakoa.)

 

 

NU HOU HAWAII

 

        Ma kela Poaha aku nei i huli hoi mai ai ka Hui Keaka Lio mai Kauai mai.

 

        Ua hoopauia ka lunahooponopono (haole) o ka nupepa Tribune o Hilo. Pela na lono mai.

 

        Aia ke Kahukula nui Mr. Townsend ke kaahele la ma kana Oihana no ka mokupuni o Hawaii.

 

        Ma ke kakahiaka Poalima o kela pule aku nei i holo aku ai ka mokukaua Bosetona no Iokohama.

 

        Ua lilo ae nei o Mele Kuke, ke kahuli leo lea o Hawaii i hoa no ka papa himeni o Kaukeano.

 

        Ma ka la 24 ae nai e kuai kudala ia aku ai na lako dala me aniani o na Kamehameha ame Kalakaua.

 

        Ma ko makou pepa o keia la e ike ia ai ke Kuahaua Wehe Ahaolelo a ka Peresidena o ke "Aupuni o Hawaii" nei.

 

        Ke pauaka mai nei no ua hui kalaiaina nei a na olo pala. E hoomanao i ke kii a oukou i hana ai i ka makahiki 1893.

 

        Ua unuhi ae nei o Kauka Hai he himeni Euanelio kupono no ka haawina Kula Sabati o Feb. 23. E nana ae ma ka aoao eha o keia pepa.

 

        Ua hooleia ke noi a na inoa he 300 i waiho aku ai imua o ka Papa Ola no ka wehe ana i makeke kuai i'a ma ke Alanui Maunakea ae nei.

 

        E haawi ana ke Kula Kiekie o Keelikolani i Aha Mele, ma ke ahiahi Poaono, Feberuari 29. O na loaa oia Aha Mele, no ke kuai ana i piano.

 

        Mai poina e na haumana kahiko o ke keia keikikane o Kamehameha i ka hele ana aku e hoolohe i na leo mele a na kaikuahine o oukou i keia po Poaono iho.

 

        He mea pono i keia ame keia ohana ke loaa ona laau lapaau mama no na ma'i o ka opu. I laau lapaau puhili ole no ka "Moku ino loa o lepo" (Diarhea) Nahu, Umii, Kolera ame a ma'i a pau o ka opu, aole he laau lapaau oi au o ka maikai, elike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (Pain Killer). Ua lawe laweia keia laau no na makahiki he kanalima, a ke hana mau ia nei i kela ame keia la, ma na aina apau o ka honua nei. O ka Hui Kuai Laau Lapaau o Holister, ka Agena.

 

        Ua hauoli makou i ka hoike ana aku, ua oluolu a maikai loa ka Loio S. K. Ka ne mai ka hoopoluluhi ma'i i kau iho ai maluna ona i kahi wa i hala ae nei.

 

        Ua hookohuia aku nei o Mr. J. H. Coney ka hope makai nui o Kauai i Makai nui no ka manawa, ma kahi o Samuela Wilikoki, e noho mai la i Amerika.

 

        Mamuli o ka lehulehu loa o na manao waiwai nui i komo ma ka pepa o keia la, ua hoopaneeia kekahi mau moolelo a kakou a pela no me kekahi mau manao he nui.

 

        Ma ko makou pepa o keia la, e (@) ai ka hoolaha a kekahi poe Pake i kukulu ae nei i Hui Ele Luawai elike me ka na Hoahanau Makanaleka (MacKanless) e hana nei.

 

        O ke kahua maluna iho o kahi hoolulu kaa ahi o Kuloloia ae ei, oia ke kahua hoahu papa a kekahi Hui Pake e lawelawe aku ai i ka oihana kuai papa. Welo kihei a Ke-a'e-loa.

 

        O ka la 19 ae nei, oia ka Poakolu, ka la e weheia ai ka Ahaolelo, oia ka la e weheia ai ka halekuai hou o W. W. Dimond, ma ka halepohaku e noho ia nei o luna ae e ka halepai o keia nupepa.

 

        Ma ke ahiahi Poaha ekolu o keia mahina e haawi ai o Mr. Sol. Meheula i kana haiolelo imua o ka Hui Opio Hawaii, maloko o ko lakou keena halawai me ka hale hopaku o Mele Poka. O ke kumumanao "He Moolelo Hawaii."

 

        Kokoke loa e pau i ka wawahiia aku e ke Aupuni ka hale holoi e ku nei ma Haaliliamanu ae nei, a e hoi aku ana ia hana makai o Iwilei ae nei. He hale ia o 360 kapuai ka loa, a he 19 kapuai ka laula. He elua no hoi hale, iluna a ilalo.

 

        Ma ka haiolelo a Rev. Mr. Peck o ka Ekalesia Metodita o Honolulu nei, ma ke anaina halawai o ke ahiahi, maluna o ka ninau, "Ua hoolilo ia anei o Petero e Karisto i Pope?" Ua olelo ae ia, aoleo Petero ke poo o ka Ekalesia o Ierusalema, aka, o Iakobo no ia.

 

        Ua halawai pu makou me Mr. Wile Aylet, a ua hoike mai oia ua paa ia na ohe a lakou i hele pu aku nei no ka aie, aole ia mau mea malalo o kona mana i keia wa. Ua hoike pu mai no ia i kona manao aloha i na keiki o ke one oiwi e hele la ma ka lakou huakai hele.

 

         O kekahi o na 'lii koikoi o ke Aupuni o Auseturia, oia o Kauna S. M. vona Makahoia, eia oia ke Iualai nei ma ko kakou mau kaiaulu nei. E hele aku ana oia e makaikai ma na wahi kaulana o kakou nei, a ma ka mokuahi Auseteralia oia e hoi aku ai no Kapalakiko.

 

        Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Monowai ma ka Poaha aku nei o kela pule, ua hoea mai la no onei o Mr. Arthur A. Zimmerman, ka hiapaiole o ke kaa hehihehi wawae ma ke ao holookoa nei. Ma ke kaahele honua ae nei oia, no ka pono o kana oihana hoopukapuka kaa hehihehi wawae. I keia pule ae hoolaha aku makou i kona kii.

 

        Ma ke kau Ahaolelo o 1892, ua kohola ka Lunakanawai Kiekie Kauka, na Loio William Foster a me Kikila Baraunu i mau hoa no kekahi komisina nana e hooponopono a houluulu hou ma ke ano hoohuihui i ke Kanawai Karaima o Hawaii. No ekolu makahiki i hala ae nei i hana ai ke komisina i ka hana, a ua makaukau ka lakou hoike i keia wa, a e waihoia aku ana imua o keia kau (@) ae.

 

        Ua hoike hou ia mai ia makou ka lohe, e noho ana ka Ahahui Euaneilio Mokupuni o Hawaii, ma ka luakini o Pukaana, Hookena, Kona Hema, ke hiki aku i ka Poaha la 12 o Maraki. A.D. 1896, hora 10 kakahiaka; aole hoi e like me ka mea i hoike mua ia aku ma keia pule aku nei ma ka 6 o Maraki. Nolaila, ua makemake nui ia na iaia a pau oia Aha, e akoakoa ae ma kahi a me ka manawa i haiia maluna me ka mahiehie nui.

L. K. KALAWE, Kakauolelo.

Puu(@), Puna, Feb. 4, 1896.

 

        Ma ka Poakahi nei, imua o ka Aha Kaapuni me ke Kiure, i waiho aku ai ka Loio J. L. (@) he noi imua o ka Aha mahope iho o ka lawa ana o ka papa kiure no ka hookolokolo i kona haku no ka hewa lapaau laikini ole, e hookuuia kona haku, malalo o ke kumu, aohe i lawa ka palapala hoopii ma ke kanawai e hiki ai i kona haku ke haawi i kana pane no ka hewa i hoopiiia ai. Mahope iho o na kupapa olelo ana me ka Loio Kuhina, ua ae ka Aha i ke noi a ka loio o ka mea hoopiiia, a ua (@) oia. O ke kumu a ka ioio, oia keia, aole i (@) malako o ka olelo hoopii ua lawe ka mua hoopiiia i ka (@) mai ka mea mai ana i lapaau aku ai.

 

 

Aha Mele a ke Kula Kaikamahine o Kamehameha.

 

        E haawiia ana ke Kula Kaikamahine o Kamehameha he Aha Mele, ma ke ahiahi Poaono, Feberuari 15, ma Independence Park (Paka Kuokoa), a e kokua ia ana lakou e Perofess Berger a me ka Puali Hookani Pila. Uku komo, mai ke 50 keneta a ke 75 keneta.

 

        O ka pomaikai e loaa mai ana, no ke Kula Kaikamahine o Kohala. O ka hoikeike hope a ke Kula e kuupau mai ai ma ia ahiahi, oia na wai hooluu like ole o ka aahu anuenue o Laieikawai, ka Ui o Paliuli. Ma keia mahele o na hana, e ikeia ai ka pi'o o ke anuenue a me ke ku o ka punohu ola i ka ili honua. O ka inoa o keia mele---o "Anuenue."

 

 

NUHOU KUWAHO

 

        Ma ke ku ana mai nei o ka mokuahi "Coptic" mai Kapalakiko mai, a hala loa aku ia no Kina ame Iapana i loaa mai ai na mea hou kuwaho ia makou.

 

MAKE KE KEIKIALII HENRY BATTENBERG. (@)

 

        Ladena, Jan. 22 -- Ua loaa mai ka lono o ka make (@) o ke keikialii Henry o Battenburg ma Osborne, Mokupuni o Waita, i keia kakahiaka nui wale. Ua hoopiliaiku loa ia ka Moiwahine ame ke Kamaliiwahine Beatirisia me ke kaumaha. Ua ano konini ae ke keikialii inehi nei maluna o ka mokukaua Beritania Blonde, e holo ana no Madeira, aka, ma ka hora 9 o ke kakahiaka o nehinei aili loa ae la kona hanu. Ua hulihoi loa aku ka Blonde no Sierra Leone, kapakai komohana o Aferika, a mai laila mai i hoounaia mai ai ka lono ma ka uweaolelo.

 

KU HOOKAHI O ENELANI.

 

        Nu Ioka, Ian. 24 -- He lono mai Ladana mai i ka Nupepa La, e hoike ana ua lilo i mea (@) nui ia mawaena o na poai kalaiaina no ka lono i loheia, no ko Rusia hui kuikahi ana me Tureke. Iloko o na kauna makahiki i kaa hope ae nei, e lilo no keia keehina hana ma ke ano he kukala kaua, aka nae, i keia wa, o ke keehina wale no a Enelani e hana ai, oia ke kue ana aku malalo o ka protest. O ko Enelani hoa pili wale no i keia wa, oia o Italia. Ua manaoia ua komo o Farani iloko o ke kuikahi hou o na aupuni o ka hikina, a ke kuee mai nei hoi o Geremania ia Enelani. A ua manaoia e koi mai ana o Rusia, Tureke ame Farani, ia Enelani e haalele oia ia Argupita, a ina pela o ke ala koke no ia o ke kaua huliamahi weliweli.

 

KUIKAHI TUREKE ME RUSIA.

 

        Ua loaa aku i ka Daily News o Ladana he lono mai Viena aku, e olelo ana, ua makaukau loa o Rusia e nee aku iloko o Tureke no ka hoonee ana i na mea i hoolalaia ma ka papa hana nai aupuni a Petero ka Nui, no ka mahe-ehele ana ia aupuni mawaena o na mana nui o Europa. Ua hooia ae ka mea kakau o ka nupepa Pall Mall Gazette mai Roma ae, no ke kuio ana he kuikahi kaua mawaena o Rusia ame Tureke. Ua laulaha ae ka lono ma Konekakina, e hoike ana eia o Rusia ke hana aelike nei me Tureke e noho na mana Rukini ma Aremania.

 

HOOLE KE KUHINA NUI O TUREKE.

 

        Ladana, Ianuari 24 -- he lono kai loaa mai ka nupepa Central News mai Konekakina mai e hoike ana, ma kekahi kuka kamailio ana i keia la, ua hoole ae o Halil Rafaat Pasha ke kuhina nui, i ka oiaio o ka lono no ka hanaia ana he kuikahi kaua mawaena o Tereke ame Rusia.  Aole loa i hanaia he kuikahi o ia ano, aole no hoi i noonooia.

 

        Mawaena nae o na poai i hele a kamaaina i na mea pili kalaiaina, aole i manaoio ia keia olelo, a ua hanaia ia hana i mea hoopula i na maka o na aupuni e ae. Malia paha, aole io no i kakau maoli ia keia aelike mawaena o na aupuni elua, aka nae, aia no nae he hoomaopopo ana mawaena o laua iho e lilo ai ia i kuikahi laahia mawaena o laua.

 

KELA A ME KEIA.

 

        Aohe i maopopo kahi a na mokukaua Beritania holo mama i holo mai ai me na kauoha i silaia. O ka la 23 aku nei o Ianuari i haalele aku aina Enelani.

 

        Ua oleloia ma na lono lauahea na ka Pope ana o Roma e noho aha uwao i ka ninau o Venezuela, aka, ua hoole loa ia la lono.

 

        Ua olelo ae o Luna Senate Cullem he mea pono i ka Ahaolelo o Amerika ke hooku ae ia Amerika i nei wa ma ke kulana o ka lilo ana i mana kaua ikaika ma ke ao nei a pau; a he mea pono ke hookaawale ia i huina dala o $100,000,000 no keia hana. A na Luna Senate Lodge ilawe mai he bila kanawai o keia ano imua o ka hale.

 

        Ua loaa aku i ka Hui Midvale Steel he kauoha mai ke aupuni aku o Amerika e hana i na poka pahu e hiki ana ka waiwai io i ke $50,000. A ua haawiia he kauoha no ka hana ana i na poka pahu helu elua i ka hui o Burukalina.

 

        Ua make mai nei ke Kuhina noho o Amerika ma Berelina ma ka la 27 aku nei o Ianuari, i ke 73 a oio kona mau makahiki. He kanaka kalaiaina naauao ia.

 

        O na lilo aumokukaua i manaoia no Enelani i keia makahiki, he $93,500,000, a no ke kukulu ana i na mokukaua e hoea ana i ka $27,000,000 na lilo.

 

        Ua alualu aku na mokukaua Monogamare ame Raleigh me kekahi mau mokukaua liilii iho o ka oihana dute i ka mokuahi J. W. Hawkins i haalele iho ia Nu Ioka me kekahi puulu kanaka kaua no Cuba malalo o Generala Garcia.

 

        Ua hauwawa ole ae na poe Repubalika o Wisekonesina e hoouna ana lakou i mau elele no lakou i Sana Lui no ka hooikaika ana ia John C. Spooner i moho Peresidena no keia kau koho balota ae.

 

        Ua loaa mai nei mawaena o na lako palapala kahiko o na buke ame na palapala Olelo-e ma Madisona, Wisekonasina, he mea hoike waiwai nui no ke Komisina huli a hooponopono palena aina o Venezuela.

 

        Ma ke ku ana mai a ka moku kiapa "Aloha" ma ka Poalua nei, i loaa mai ai i ke KUOKOA keia mau mea hou mai na aina e mai:

 

HOOLE O SEPANIA I KE KOMISINA PALENA AINA O AMERIKA HUIIA.

 

        Nu Ioka, Ian. 29. -- He lono kai loaa mai i ka nupepa Herald mai Caracas mai, e hoike ana, ua loaa ae ka lono ilaila mai Sepania ae, ua hoole ia Aupuni i ka hoikeike mai i kona mau waihona palapala no ka mea e pili ana i ka ninau palena aina o Venezuela. Ua laulaha pu ae no ka lono, aole ka, ke Aupuni o Sepania e ike mai ana i ke Komisina Palena Aina, oiai aohe ia he komisina mana ma ke kanawai.

 

        Ke mau nei no ka ohi ana o na koa. Ma Caracas wale no, he 16,000 poe i ohiia no ka oihana koa, mai loko mai o na kanaka 70,000. A pela no na kulanakauhale e ae, ma ia hana hookahi no.

 

        Nui ka pioo ma na wahi a pau o Venezuela no ka lono i loaa ae ilaila no ko Sepania ae ole ana i ke Komisina Amerika. Ua oleloia, aole makemake o Enelani e loaa na kuee mai ia Sepania mai. Ua loaa mai no hoi he ono mai Caracas mai, e koi mai ana o Geremania e hookaa koke aku o Venezuela i ka aie alahao; a ua lonoia ae, e hooko ae ana ke aumokukaua Geremania e ku nei ma Havana ia koi.

 

WANANA O LUNA SENATE KAKINA O KA AHA SENATE.

 

        Wasinetona, Ian. 28. -- Ma ka hai olelo a Luna Senate Kakina, he Repubalika, mai ka mokuaina mai o Neberasaka, no ke kakoo ana i ka "Rula Alakai Aupuni a Monroe," ua olelo ae ia: "O ka aponoia ana o ka olelo hooholo i waihoia mai ai e ke Komite o ko na Aina e, e lilo ana ia i ninau pili lahui ano nui loa, nana auanei e paa ka maluhia o ke nei, a e wawahi paha ia maluhia ." Hoike ae la oia i ka weliweli launa ole o ka hanini ana o ke koko maluna o na Amerika, ina io e komohia aku ana na Aupuni elua iloko o ke kaua. A ua koi ikaika ae ia, e kakeo ia ka olelo hooholo e na puuwai Amerika oiaio a pau, i mea e kakooia ai ka hanohano o ka aina, a eia kana mau kehakeha hope loa i hoopuka ae ai:

        "E koho ana au ma ka aoao kokua i ka olelo hooholo, aole ma ke ano he hana hoonaukiuki aku ia i kekahi lahui, aka, i mea e kakoo ai i ka hanohano o ko'u lahui iho. E koho no au ma ka aoao kokua i na olelo hooholo la, ma keia wa e halii nei ka maluhia, ma ka hoomaopopo ana e hiki no ke malamaia ka maluhia me ka hanohano; aka nae, e koho ana no au ma ka aoao kakoo iaia, me he mea ia, eia kakou ke ku nei ma ka malu o ke ao kaua e hoopoluluhi nei. E koho no au ma ka aoao kakoo i ka olelo hooholo ina no he mea ia e (@) aku ai na kanaka oiwi a pau o Europa e (@) mai i ko kakou mau awa kamoku nei me na p(@)ahi. E koho ana no au ma ka aoao e kakoo i ka olelo hooholo, ina no ia he mea e hoolele ia mai ai na poka pahu a na aumoku Pelekane, maluna ae o ka ponaha hale e ku nei maluna o ke Kapitala o ka lahui. E koho ana no au ma ka aoao kokua ia mea, a e kakoo ana no au ia koho ana a'u ma na ano a pau, a ma ke kumukuai e hiki ana ia'u ke haawi aku, a hoea i ke dala hope loa e loaa ana ia'u, a me ke kanaka hope loa; malia he komo(@) ana aku ia iloko o kekahi hakoko weliweli, noua ka hopena e lilo aku ai ke ola o ka'u keiki, a noho keiki ole iho au, e like ia no hoi me ke kaua huliamahi i hala aku i nele ai au i ka makua ole."

 

KE KAUA MA CUBA.

 

        Nu Ioka, Ian. 28. -- Ua hooukaia ke kaua mawaena o na koa Aupuni a me na koa o Kenerala Gomeza ma ka mahiko o Lucia. He 300 ka nui o na koa Aupuni, me na pukuniahi, a me elua kolamu koa Sepania malalo o na Kenerala Sepania elua, oia o Linare a me Aldedoa. He 12 mau poe i make ma ka aoao o Sepania me 7 lio. Aole maopopo ka poino ma ka aoao kipi.

 

PIHOLO KA MOKUAHI "HAWKINS"

 

        Vineyad Haven (Mass.), Ian. 28. -- Ue piholo ka mokuahi "J. W. Hawkins" i lawe aku ai i na lako a me na koa, no ka aoao kipi ma Kupa, ma kahi he 85 mile ma ka hikina hema aku o ka hale ipukukui o Sandy Hook.

 

Ka Mea i Lilo ai ka Makana Helu Ekahi.

 

        Eia ke kii a kahi kaikamahine i lilo ai ka makana helu ekahi i haawi ia ai e ka Ahahui Noiau o Kilohana

 

(Illustration)

 

ELNORA STURGEON.

 

no ke kumumanao maikai loa i hakuia no na mea ana i ke ai ma ke keena hoikeike o na hana maiau a ka Hui. He kaikamahine keia na ke Kumukula Ao Oihana Kuke o ke Kula Kamehameha.

 

        Ke ulu mau nei ka maamaa ana e ko kakou nei poe kanaka e nana mai i na poe kuai lapaau apau, ma o BENSON SMITH & Co. la, na Agena no ko Hawaii Pae Aina nei, no na laau maikai loa a hou loa no hoi, a pela no hoi me kela a me keia mea maikai loa ma ka oihana kuai laau lapaau. Ke kuai nei lakou i ka Laau Kunu a Kamalena, i kaulana loa no ke ola o ke anu ino, ke kunu ho ame ke kunu kalea. Ina makemakeia kekahi laau no ia ano ma'i, e haawi aku i keia laau no ka hoao ana, a e hauoli auanei oukou no ka hopena e loaa mai ana.   2585-tf

 

Hoolaha Mana Hookolokolo.

 

A HA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Elima o ko Hawaii Pae Aina. Ma ke Keena Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o W. B. Naumu o Kekaha, Kauai i make. Imua o Lunakanawai Hardy. Kauoha no ka hoolaha no ke noi e hooponopono ia ka waiwai.

        Ma ka heluhelu ana a me ka waihoia ana mai o ke noi a S. Brandt o Waimea, Kauai, e hoike ana, ua make kauoha ole o W. B. Naumu o Kekaha, Kauai, ma Kekaha, Kauai, ma ka la 27 o Ianuari, M. H. 1895, e waiho ana he waiwai ma loko o ko Hawaii Pae Aina i kupono ke hooponoponoia, a e nonoi ana e hoopukaia aku na Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai iaia, ia T. Brandt i olelo ia ae la maluna.

        Ua kauohaia o ka POAONO, la 7 o MARAKI M. H. 1896, hora 10 kakahiaka, oia ka la i hookaawaleia no ka hoolohe ana i ua noi la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Nawiliwili, a ma ia manawa a ma ia wahi hoi, e hele mai ai ka poe a pau i pili i na hana o ua waiwai ia a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi ia, a hoolahaia keia olelo hoolaha ma ka olelo Hawaii no ekolu pule kai like maloko o ka Nupepa Kuokoa ma Honolulu.

        Hanaia ma Lihue, Kauai, K. H. Pae Aina, Ianuari 30, M. H. 1896.

        (Kakauinoaia) JACOB HARDY, Lunakanawai o ka Aha Kaapuni o ka Apana Elima

        Ikeia: P. W. PURVIS, Kakauolelo o ka Aha Kaapuni Apana Elima.

(@)

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Eha o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o MAIWELA w. o Wailua, Hilo, Hawaii, i make kauoha ole.

        Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a Kaehu k., o Hilo, Hawaii, e olelo ana, ua make kauoha ole o Maiwela k, ma Wailua, Hilo, Hawaii, ma ka la --- o --- --, A. D. 1887, me (@) waiho iho he waiwai iloko o ko Hawaii Pae Aina, a e noi ana e kukalaia na hooilina.

        Ke kauohaia nei, o ka POALUA, la 3 o (@)NUARI, A. D. (@), hora 10 kakahiaka o la ia oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi ia ma ka Hale Hookolokolo o keia Aha ma Hilo, a ma ia manawa a ma ia wahi e hele mai ai ka poe a pau i kuleana e hoike mai ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi ia.

        Hanaia ma Hilo, Hawaii, K. H. P. A. Ianuari, 26, 1896.

        Na ka Aha:  DANIEL PORTER, Kakauolelo,

        2584-3

 

Kela ame Keia.

 

Olelo Hoolaha Hui.

 

UA HOOHUI AE NEI O LAU TING WONG Wo, C. M. Tai, Mee Fong, Wong Chee me C. Kim Po, he poe kamaaina no Honolulu, ia lakou iho, malalo o ka inoa Hui o Chin Sauk Well no ka lawelawe hana ana ma Honolulu, Oahu, ma ke ano he poe eli luawai.

Hanaia Feb. 11, 1896

NA HUI CHIN SAUK WELL, WONG WO ia, Ma o

Ka Lunahoomalu. (@)

 

Ke Komisina Ahaolelo no na Waiona.

 

KE MAKEMAKE NEI NA LAUA O KE Komisina i kohoia ai no ka hoike ana aku imua o keia Kau Ahaolelo no ka mea e pili ana i ka Oihana Kalepa Waiona e loaa ona hoike piha ana o na manao o ka lehulehu, elike me ka hiki maluna o ia kumuhana. nolaila, ke (@) aku nei i keia ame keia kanaka a Ahahui paha e makemake ana e waiho mai i mau hoakaka imua o ke Komisina, e waiho mai ia mau mea ma ke kakau ana me ka hiki(@).

        E laweia mai no me ka (@) buke i pai ia ame na hoike maluna o ia kumuhana.     

        E kakau mai ia                H. WATERHOUSE, Lunahoomalu,

        A i ole ia         F. J. LOWREY, Kakauolelo, Komisina Waiona.

(@)

 

Olelo Hoolaha Hui.

 

KE HOOLAHAIA AKU NEI MA KEIA, UA hoohui ae nei o George S. Garnett o Paia, Maui, ame D. P. Murdock o Ewa, Oahu, ma keia la 11 o Ianueri 1896 ma ka Hui no ka lawelawe ana i ka Oihana Kanu Kope (@) aku, ma Mokulau, maloko o ka Apana o Kaupo, Maui, malalo o ka inoa (@) Kope o Makulau.

HUI KOPE O MOKULAU.

 

Olelo Hoolaha i na Poe Aie.

 

O KA POE APAU HE MAU KOI KA LAKOU i ka Waiwai o George Ahuai o Honolulu iho nei, ke kauohaia aku nei ma keia e waiho mai ia mau koi, i hooiaio pono ia iloko o eono mahiua mai keia la aku ia.

P. C. JONES, Lunahooko Kauoha o ka Waiwai o George Ahuai.

Honolulu, Feb 3, 1896. (@)

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

 

MAMULI O KA HOOKOHUIA ANA MAI O ka mea nona ka inoa malalo iho nei e ka Mea Hanohano A. Perry, Lunakanawai Elua o ka Aha Kaapuni Ekahi i Lunahooponopono no ka waiwai o Antone Kaaha Sylva o Honolulu i make kauoha ole. Nolaila ke (@) aku nei ka lohe i ka poe a pau he mau (@) ka lakou i ka waiwai o ka mea i make e waiho mai i ka lakou mau koi iloko o eono (@) mai keia a aku ma ke Keena Loio o Cecil Brown Esq. ma ke alanui Kalepa, Honolulu i oleloia a (@) hoole loa ia ana ia mau koi. A o ka poe i aie i ka mea i make, ke kauohaia aku nei lakou e uku koke mai ia'u ma ke Keena Loio o Cecil Brown, Esq.

J. P. MENDONCA, Lunahooponopono Waiwai o Antone Sylva i make. Honolulu, Jan, 27, 1896. (@)

 

Olelo Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

 

I KEIA LA UA HOOKO(@) MAI KA MEA nona ka ianoa malalo iho nei e W. A. Whiting, Lunakanawai mua o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Ekahi, i Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai o C. Kaonohi o Kaihi, Mokupuni o Oahu.

        Ke halia aku nei ka lohe ma keia i ka poe a pau i aie i ua C. Kaonohi ia i oleloia, a i make, e waiho mai i ka lakou mau koi i hooiaio pono ia a me ua hooia kupono, ke loaa ia mau mea, ina paha ua hoopaaia ma ka moraki, aole paha, i ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma ke keena o J. Alfred Magoon, kokoke i ka Hale Leta ma Honolulu, iloko o eono malama mai ka ia aku o keia hoolaha ana, a i ole ia e hoole maui loa ia aku no.

S AHIENA, Lunahooponopono o ka Waiwai o C. Kaonohi, Hanaia, Honolulu, Dekemaba 20, 1895. (@)

 

Hoolaha a (@) Lunahooponopono Waiwai i ka Poe Aie.

 

OIAI, ma keia la i hoo(@) ai ka mea nona ka inoa malalo nei e A. W. Carter, Lunakanawai Mua o ka Aha Kaapuni Ekahi, i Lunahooponopono no ka waiwai o Ah Chee o Wainiha, Kauai.

        Nolaila, ma keia, ke haawiia aku nei ka lohe i na poe a pau i aie ia Ah Chee i oleloia ae nei, ka mea i make, e waiho mai i ka lakoiu mau koi i hooiaio ponoia a me na palapala hooia kupono, ina e loaa ana, ina paha ua hoo(@) ua mau (@) ma ka moraki a ano e ae, i ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma ke Keena o Yick Sing Helu 45 Alanui Nuuanu, ma Honolulu, iloko o eono mahina mai ka ia aku o keia hoolaha ana, a i ole e hoole mau loa ia aku no.

Hanaia, Honolulu, Ianuari 23, 1896.

AH LAN, Lunahoopokopono o ka waiwai o Ah Chee. 2583-3

 

Hoolaha Hoopau Lunahooponopono Waiwai.

 

EIKE AUANEI NA KANAKA A PAU E noho aua mai Hawaii a Niihau, ua hoopau aku au ma keia la i kuu Lunahooponopono waiwai, oia o J. N. Kapahu, Esq. o Naalehu, Kau, Hawaii, aole (@) mana e lawelawe hou, a hooponopono i kekahi mea e pili ana i (@) mau waiwai a pau e waiho ana iloko o keia aupuni, a o na poe a pau e noho (@) maluna o kuu mau aina ma Naalehu, Kau, Hawaii, ina he mau hooponopono kekahi i makemakeia e ninau pololei mai ia'u wale no.

LAHABA KAPUA, Hanaia ma Kalaupapa, Molokai, ma keia la 16 o Ianuari, 1896. (@)

 

Hoolaha i na Poe Aie.

 

UA HOOKOHU PONO IA MAI KA MEA nona ka inoa malalo nei i Lunahooko Kauoha no ka waiwai o Kaaemoku w. o Hana mamua, Mokupuni o Maui, i make, ke haawiia aku nei ka lohe i na mea a pau e waiho ae i ka lakou mau koi ma ka waiwai o Kaaemoku w., i hooiaio pono ia, ina paha ma ka moraaki a ano e ae paha, ia Kikila Baraunu, ma kona Keena Oihana ma Alanui Kalepa, Honolulu, Mokupuni o Oahu, iloko o eono malama mai keia la aku, a i ole ia, e hoole mau loa ia aku no ia mau koi. Ke kauohaia aku nei hoi ka poe a pau i aie i na waiwai la e (@) koke mai ia mau aie i ka mea nona a inoa malalo iho nei.

J. W. DAVIDSON, Hanaia ma Honolulu, Ianuari 20, 1896.

(@)

 

OLELO HOOLAHA.

 

        O na poe lawelawe hana (@) a pau me ka Hui Hanai Hipa o Humuula, ke papa loa ia aku nei lakou aole e hele maluna o na alanui a ala liilii o na aina e noho nama ia nei e ua Hui ia ke loa a ole ka ae ia mamua.

        O na ilio e loaa aku ana malua o ka aina, e pepehiia no; aole loa e ae ia ka (@) pua ana ma alanui.

HUMUULA SHEEP STATION COMPANY,

Kalaieha, Apr 20, 1895 (@)

 

Hoolaha Moraki.

 

HOOPANEEIA KE KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

 

Olelo Hoolaha a ka Mea Paa Moraki no ka Makemake e Mooko i ka Moraki a e Kuai aku.

 

I KULIKE AI ME NA OLELO O KEKAHI Moraki i hanaia e CHRISTINA GERTZ a me ANNA GERTZ, kana wahine ia J. A. Magoon he Kahu Malama Waiwai no C. H. Banning a me B. R. Banning, i hanaia Dek. 11, 1894, kopeia maloko o ke Keena Kakau Kope, Oahu, maloko o ka Buke 151, aoao 272 apela aku, ke haawiia aku nei ka (@) ma keia ua makemake ka mea paa moraki i oleloia e hooko aku i ua moraki ia no ka (@) ana o ka (@) hoi, ka hookaa ole ia ana a ke kumupaa a me ka ukupanee, ma ka wa (@) ka hookaa ana.

        Ke haawi pu ia aku nei ka lohe, mahope iho o ka pau ana o na (@) ekolu mai keia ia aku o hoolahaia aku (@) ke kuai, (@) aku no hoi ma ka hale (@) o W. S. (@), kihi o na Alanui Papa me Moiwahine, Honolulu, ma ka Poakahi, Maraki 9, 1896, ma ka hora 12 o ke awakea o na ia la.

        No na mea i (@), ninau ia J. A. Magoon, Kahu, a i ole ia.

DORATHY(@) LAMB, Honolulu Hale, Alanui Kalepa,

Hanaia, Honolulu, Feb. 41, 189(@).

        Eia iho ua waiwai e kuai ia aku ana:

        Akahi -- O keia apana aina a pau o waiho la ma Kawaiahao, oia kela apana (@) Palapala Sila Nui (@) paha.

        Kuike ke dala, (@) o Amerika.

        (@) palapala kuai, na ka mea i lilo ai keia mau waiwai (@).