Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 12, 20 March 1896 — He Rula Alakai Aupuni anei ka Hoohiki ana i ke Kumukanawai, alaila, loaa na Kokua Aupuni? [ARTICLE]

He Rula Alakai Aupuni anei ka Hoohiki ana i ke Kumukanawai, alaila, loaa na Kokua Aupuni?

Ua hnpai ia inni makuu e kukulu i kela ninau iihluuh ae nei, no ko j makou hoomaopopo ana i na wa l hala ae nei, a i keia mau la nohui e nee nei, aia o ka poe i lawe i ka hoohiki e knkuo i ke Aupuni e ku nei, oia na poe—ka hapa nui paha o | lakou—ke loaa na kokua ana a ke Aupuni. Oiai, ua hapai ae nei ka Ahaolelo e aoho uei, ma ka hooholo ana o ka Aha Senate, e uku hoomau ia ke "Kaaiaiiiwahine" Kaiulani i $4000, nolaila i manao ai makou e kamailio akea maialo o ka ninau i boike ia ae ia. Aoie makou i ik« iki i ke kuoiu kupono o ka haawiia ana o keia haawina' dala iala, oiai hoi ke Aupuni e haawe ana i ka aie noi hewahewa ma kona hokua 1 keia wa ? Aoie nohoi i hoikeia mai na lawe, a ī ole, e lawe aku ana paha ua "Kamailiwahine" la, i ka hoohiki e kakoo i ke Aupuni Kepu b«lika • ku nei i keia wa, e like me kft mea i maa i ke Aupuni i na wa i p*!a ae nei, a e oee aku nei oohoL Ke nana ia na haoa a ua *»Kamaliiwahine" Im me koua kahu e noho nei i keia wa ma Hawaii nei, ma ka wa i ku ae ai ke "Aupuni Kulka'Wa,*' ua ikeia kona hoio kino apa mai i Atuerika Huiia e waiho i kana koi kulenna aoa i ka "uuiumiii" 0 Hawaii nei, a e kue muopopo aoa 1 ke Aupuni Kuikawa, ke keehina Aupuui mua 1 loaa mai ai ke Aupuni e ko oei i keia wa, nona boi ka lokomaikai e koiia mtii oet e pahaiaia aku. Eia imua o makou na paiapala akea a kona kahn haoai i noke ai I kai paiuku i ke Aupuoi Knikawa* Ke nana ia ma ka aoao 13 o ua wahi huke ia { kapuia "Lett%rs upon the PoliUeai Criala in Hawaii" (Na Lete cto ke Kuiana Kalaiaiaa Kopiiikii ma Hawaii) e ikeiaauawi ka haiaieio nkea a m fcafcn la "Ka*»aU&w*feii»e"l

haiolelo ai ma Wiaineiooa, Manki 15, 1893. A eia keKahi mau oleio oua Haioleio 1« a makoo i ike ai: "I kela U, aole aa ke Aapoai Kai kawa o Hawmii e waiho aka iuiun o ka pahu baiota no ke ppooo aoa i kekahi o ka iakoa oiau haoa, a heaha ia ke ano o keia Aupuni ? O ko'u manaolaoa, maialo auaoei o ka hoonaauao hoopono ana a Ameiika Huiia e hoihoi hou ai Ukou (oia hoi ka poe i kakoo i ke Auponi Kuikawa) i kahi a iakou i hele hewa ai mai ke Koaiukanawai mai, a komo hoa lakw iio«o o kekahi hana aeiike hoa ana me ka Moi mua paha, a i oie ia uae kekahi Moi hou paha, a muiaiia e hoopaa ia ai na hooiohe kuio a kekahi aoao, a me ka hoomaiu hoopono aoa hoi a kekahi aoao, a ptla auanei e pau ai keia hana keaka. * * * E na Lede ame ua Keonimaoa. Uh waiho aku ta ke Kamahiwahme i kana hoohalahala iuiua o kt» lahui Amerika, a ua lohela katLi hoohalahala." Aiiila, me keia mau ole)o ruaojx)po imua o oa Poo o ke Aupuni ame ka Ahaoielo e noho nei, ke ae uei no nae lakou e haawi i kokua,ma ke dala i ua ««Kamaiiiwahine" la i iilo 1 hoa paonioni oo ke Aupuni makua okeai hoopouopono Aupuni hou o Hawaii nei. Heaha ke ano o nei hana ake Aupuni ? Ina o ua makaainana Hawaii ilihune oioko nei o ka aina ke heie aku i na luna Aupuni e noho nei i keia wa i wahi hana no ka pilikia ame ka neie, oia ka wa e olelo ia mai ai, «Aoie oe i hoohiki e kakoo i keia Aupuni, n oiai nae, aole i hiki aku ka waiwai io oia hana e ioaa mai ana I kela kanaka i pakikeia mai ia i ka $2000 0 ka makahiki, e like me keia haa* wina $4000 i hooholoia e ke Seuate e haawi aku ia ««Kaiulani." Malia nae paha, o oieloia mai e kakoo ana hoi o Kaiul&ni 1 keia Aupuni. Pela pahM—aole nae makou i ike ia mea. He oi ka peuo e loaa e mai ia hooia ana mai ka "Kamaiiiwahine" mai, mamua oka hoohoioia ana 0 keia haawina, ina e nana ia ke kupono o ia haawi aala ana pela ke ano, ma muii « ka lawe ana o ua "Kamaliiwahine" la i ka hoohiki e kakoo i ke Aupuni. A ina hoi ma ke auo manuahi waie keia mau dala e haawiia aku nei i ke "Alii," no keaha 1 hana kapakahi ia ai pela ke ano ?

Aole o makou kue pilikino maoli i ke "Kamalliwahine," aka, ke ku nei makou maluna o ka Kula Hoo* hiki Kakoo Aupuni i ikeia kona hoohana ia ana ine ke oolea mawaena o ka lahui Hawaii e uoho nei i keia wa.