Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 13, 27 March 1896 — Page 4

Page PDF (1.58 MB)

This text was transcribed by:  Reya Liilii
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Mai ka Aoao Ekahi mui.

 

            Lele i Oahu nei, holo na haawina o na hope makai nui, elike me ka Bila Haawina. Nonoi nae o Winesetona, e hoomahuahuaia ae ka uku o ka hope makai nui o Waianae, oiai he kanaka makaukau ia. Hope makai nui o Ewa, $1440

            Waihoia ka huina o $140,000 no na makai o Oahu i ke Komite Wai wai, mamuli o ka hoohalahala a Rikeke, me ke noi a Raikarofa. Na kakauolelo elua o ka Halewai, $2880.

            Makai o ka Aha Kiekie, $2160;  makai kaa, $2440; na kauka o ka halemai lepera ma Kalihi me ka halepaahao $2000. Waihola i ke Komite Waiwai ka huina o $55,000 ka uku o na luna paahao, na kiai a me na luna o Kawa.

            Waihoia ka haawina o ke Kahukula nui ame ka haawina no na lilo i ke Komite Hoonaauao.

            Hooholoia ka $6000, no ka Agena Aina Aupuni.

            Koho ka Lunahoomalu i ke komite wae no na haawina oihana leta a me dute: Makabaraida, Kaeo ame Rikeke.

            Nonoi o Robikana e hoopanee ka Hale, a olelo ka Loio Kahinu, he hopohopo kona i ke noi e hoopanee ka hale, o olelo mai kekahi mau hoa o ka hale iaia i ka molowa. Hu ae la ka aka. Hoopaneela.

 

La Hana 21, Poalua, Maraki 17.

 

KA HALE O NA SENATE.

            Aponoia ka hoike a ke Komite Hui o na hale elua no ka mea e pili ana i ke Sila Nui o ke Aupuni. Pela hoi ka olelo hoohoo a ke Senate e hoomaemae ana i kela kinaunau o ke Keena Ilamuku o 1890, a i apono @a e ka hale.

            Waiho mai o Kikila he palapala hoopii na 25 inoa, e nonoi ana e hoo loli@a ke kanawai e pili ana i na pono wai, e hookolokoloia na hihia o ia ano imu o na aha apana me Kaapuni, ma kahi o na Aha Komiaina e ku nei i keia wa. Waihoia i ke Komite Hookolokolo.

            Waiho mai o Laiki, he noi mai na kanaka mai he 50 o Kauai i haawina o $5000 no kekahi alanui hou. Waihoia i ke komite o na aina aupuni. Mai laila mai no he palapala hoopii i kakauinoaia e 25 kanaka Hawaii, e noi ana e hoopanee loa ia ka bila kanawai opiuma. Waihoia i ke Komite Opiuma.

            Hoolaha mai o Kikila, e lawe mai ana oia he kanawai e hoomana ana i ke Kuhina Kalaiaina e haawi i laikini hana alekohola no loko mai o ka hala kahiki a huaai e ae; he ka nawai e hoololi ana i ka pauku 56 o ka Mokuna 57 o na Kanawai o 1892 e pi@i ana i ka Oihana Hookolokolo.

            Ua pane ke Kuhina waiwai no ka ninau a Makanalesa, e pili ana i ko ke aupuni manao ana e hoomahuahua i ke dute maluna o na wai na e komo mai ana iloko nei o ka aina mai Kaleponi mai, a waiwai Amerika e ae hoi i auhau dute ia i kela wa. Nona ponoi iho, o ka hoemi ana i ka auhau dute maluna o na waina mai Kaleponi mai, no lakou ka ikaika alakohola e oi ole aku mamua o ka 12 pa-keneta, ina nae e lawa pono ana na loaa o ke aupuni nona iho. Manao oia, he mea maikai no ka inu ia ana o ka waina, aka, i waina maikai nae, elike no me na waina Kaleponi.

            Ua waiho ae e Raiki he mau niinau i ke Kuhina Waiwai, ina paha ua hanaia na aelike me na laina mokuahi malalo o ke kanawai e ku nei i keia malalo o ke kanawai e ku nei i keia wa no ia mea; a pehea la ke kulana o ka oihana hali leta i ko na aina e?

            Ua pane ke Kuhina, mamuli o ke kanawai i hooholoia ma ke kau kuikawa aku nei, ua loaa ke kuleana i ke aupuni e hookuu aku i na hui mokuahi mai kekahi mau kaki aku, no ka lawe wale ana i na eke leta. Ua hana aelike ka Hui Mouahi Canada, Auseteralia. Aole i hana aelike ka Hui Mokuahi Pakipika, aka, ke lawe nei no nae lakou i na eke leta, me ka uku ole, a ua loaa no hoi ia lakou kekahi mau pono. Ua pau ka manawa no ka uku hoomau ana i ka Hui Oceanika, a ua hoole ka hui i ka hui uwapo, wai, auhau, halemai, a uku hale dute. Ua hiki no i ke Kuhina ke waiho mai i na palapala hoike a pau no keia mea, ke makemake ia. Waihoia keia kumuhana i ke komite Kalepa.

            Na Laimana he kanawai kokua i ka Hui Waihona Buke o Hilo. Na Raiki, ua makaukau no ka heluhelu ekolu ka bila i ka Ahaolelo i ke Komite Buke Helu.

NA KEA HOOHANOHANO O KE AUPUNI ALII.

            Nonoi ke Kuhina o ke na aina e, e hookomoia ma ka bila haawina he @amu o $1,488.88 no ka hookaa ana i kekahi mau aie, malalo o ke aupuni alii, no na kea hoohanohano ame na hoohiwahiwa o ae he nui. Kue nae o Kikila i keia, aole ona manao iki he mea pono ke uku ka Repubalika i keia aie. Ma ka wa o ke aupuni Moi, na  ke@a kanaka ame keia kanaka e loaa ana na kea hoohiwahiwa, e uku no ia mau mea, a o na dala i loaa mai no ia mau mea, he mea pono ke hoounaia i Farani. Aole pono ke pa@ ma ka moolelo o keia au e nee noi, na Aha Senate @ uku i na aie i hanaia @ ka Pauku o ke Alii. E pono ke kau ia keia aie maluna o ka waiwai o ke al@i i make. Olelo ke Kuhina, he mea oiaio na ke alii i make i hana i keia aie, aka, ma kona ano he luna aupuni ia, ua lilo keia hana i hanaia e ia i mea e ili ai maluna o ke aupuni, a he mea maikai no ke aupuni ke hookaa aku ia aie o ke aupuni Moi. Kokua o Schmidt i ke noi a ke Kuhina. Hooholo loa ia ke noi, oiai nae o Kikila, Makanalesa, Northrup Hokina ame Horner i koho ai ma ka aoao kue.

            No ke noi a Laimana no na kukui o Hilo, ua hoihoi hou oia ia noi, mamuli o ko ka Loie Kuhina olelo ana ke noonoo nei ka aha Kuhina no ia mea, a e nonoi ia ana ka hale o na Makaainana no ia mea; aka, ma ke noi a Makanalesa, ua hooholo ia i $2,500.

            Kamailio iki ia ke Kanawai Luna Hooia. Alaila, waihoia ka Bila Haawina holookoa no ka hooholo loa ana, ma ka heluhelu ekolu. Hooholo lokahiia.

            Hoopanee hou ia ka noonoo ia ana o ke Sila Nui o ke Aupuni.

            Hoopanee.

KA HALE O NA MAKAAINANA.

            Mahope iho o kaheluhelu ekahiia ana o ka bila kanawai hoakea i kahi mau alanui o Honolulu nei, ua waihoia i ke Komite Pa'i.

            Na ka Loio Kuhina, e lawe mai ana oia he kanawai no ke kuai ana i na waiwai o na aina e maanei. Hooholoia ke kanawai hoopae mai i ka aila mahu i wahie a no na oihana akeakamai, ma ka heluhelu ekahiia ana, a waihoia i ke Komite Pa'i.

            Ninau o Hanuna i ka Loio Kuhina. Ehia ka nui o na makai o loko o kela ame keia apana hookolokolo o Maui? Heaha ka uku mahina o ka mea hookahi?

            Hapaiia ka heluhelu elua ia ana o ka bila kanawai hoopaa inoa o na kane. I ka hoea ana o ka noonooia ana o ua bila la i ka pauku 13, ua nonoi o Hanuna, e aho e hoomaha ka Hale, ke ikeia aku nei ka makaponiuniu o kahi mau hoa.

            Hoopanee ka hale.

AUINA LA.

            Hora 1:30 noho hou ka hala a hoomauia ka noonoo ana o ka bila kanawai kakauinoa. I ka pau pono ana o na pauku i ka noonooia, ua hooholoia a waihoia no ke kakau mikiniia ana. O ka heluhelu ekolu ia ana ma ka Poaha.

            Hapai ka Hale i ka noonoo ana i ka Bila Kanawai Helu 1 o ka Hale i hoololi ia ai e ke Senate, no na hoolimalima a ke Kuhina Kalaiaina. Apoaoia ka hoololi a ke Senate.

            Hapaiia ka noonoo ana o ka Hale no ka Bila Helu 6 o ke Senate no na alanui o ke @aona o Hilo ma ka heluhelu. Mahope iho o na hoakaka ana a na hoa, ua waihoia no ka la.

            Ma ke kapaeia ana o na rula, ua waiho mai la ka Loio Kuhina i ka pane no ka ninau "kaiko" a Hanuna:

MAKAI O MAUI, FEBERUARI 1894.

            Wailuku-

            13 makai,        1 kapena……………$ 50

                                    4 makai $35…………140

                                    2    "       37…………..74

                                    3    "       30…………..90

                                    1    "       ……………..25

                                    1    "      ……………..20

                                    1    "       ……………..15

            Makawao-

            7 makai,           1 kapena………………35

                                    3 makai $30…………..90

                                    1     "      ………………25           

                                    2     "      $15…………..30

            Hana-

            6 makai,          1 kapena……………….30

                                    4 makai $20……………80

                                    1     "      ……………….15

            Lahaina-

            7 makai,           1 kapena………………..30

                                    3 makai $30…………….90

                                    1     "     ………………...25

                                    2     "     $15…………….30

            Molokai-

            9 makai,           1 kapena…………………25

                                    2 makai $20……………..40

                                    6    "       15……………..90

                                    _                                        _

                                    42                                     $1054

            Heluhelu mai oia i ke kanawai no na waiwai mai o ka aina e mai, a iloko nei o ka aina, no ke kuai ana. Aole i komo maloko o ia kanawai na nupepa.

            Hoopanee.

 

La Hana 22, Poakolu, Mar. 18.

KA HALE O NA SENATE.

            O ka hapa nui o na hana a keia Hale ma keia la, aia no ia iloko o na hana komite. Ua ae ia na hoololi a ke Senate no ka Bila Helu 1 o ka Hale. Waiho mai ke komite hookolokolo i ka hoike e apono ana i ka bila kanawai e pili ana i na buke moolelo a na aha apana.

            Waiho mai e Holstein i kana bila kanawai e hoololi ana i ka Pauku 13 o ke Kanawai 8, e pili ana i ke koho balota. Haawila i ke Komite Pai.

            Waihoia ka mea e pili ana i ke Sila Nui i ke Komite Huikau.

            Noonoo ia ka Bila Kanawai Helu 5, holo ma ka heluhelu elua a waiho ia i hana no ka la ma ka Poalua.

 

KA HALE O NA MAKAAINANA.

            Waiho mai o Robikane o ke komite koa e apono ana i ka bila kanawai e hoakaka pono ana i na hana ame @a mana o ke Kuhi@a o ko na aina @, @a ka mea e pili ana i ka oihana ko@. Hoike ma@ no @a @ ka bila kanawai a ka Loio Kuhina e pili ana i ke kuai ana i na nupepa o ko na aina e ma na alanui, me kekahi hooponopono ma ua kanawai la, oia hoi, ua biki i na mea apau e paa ana he laikini kuai a kalepa waiwai maloko nei o keia aina Aponoia ke hoike ma ke noi a ka Loio Kuhina. Holo no ma ka heluhelu elua, a waihoia ma ka auina la ae e heluhelu ekolu ai.

            Hoike mai no o Robikana o ke komite Hookolokolo e apono ana i ka uku o ke Kakauolelo elua o ka Aha Kiekie i $300, a o ke Kakauolelo mua $3,600. Aponoia ka hoike, waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bila haawina.

            Haawi hou ia i manawa i ke komite iaia ka bila kanawai hoakea i kahi mau alanui o Honolulu nei.

            Hoolaha mai o Haia o Hana, e lawe mai ana oia he hooloi no ka Pauku 30, mokuna 57 o na kanawai o 1892, e pili ana i na Aha Kaapuni.

            Na Hanuna he olelo hooholo no ka uku ano i na nupepa, a waihoia ma ke pakaukau.

            Aponoia ka hoike a ke komite e pili ana i ka hoike a ke Kakauolelo 2 o ka Aha Kiekie. Hooholo pu ia ka uku o ke Kakauolelo 1 me ke kue ole ia.

            Waihoia na itamu e pili ana i na uku o na Kakauolelo o ke Keena Kalaiaina i kekahi komite wae.

            Pela no na uku o na poe paahana o ke keena ana aina, koe nae ko ke ana aina nui o ke aupuni, i ke komite o na aina aupuni. Aponoia. Aponoia.

            Hooholo ia ka uku o ka Luna Nana o ka Oihana Hoopae Limahana i $3,000. Hooholo ia ka uku o ke kokua luna-wai elike me ka Bila Haawina. Holo nohoi ka uku o ka luna kiai wai ma na paipu. Waiho ia ka uku o na paahana o ka makeke i ke Komite Waiwai. Kapaeia ka haawina o ke kanaka kaha kii o loko o ke keena o na hana hou o ke Aupuni. Nui ka hoopaapaa o rikeki no ka waiwai ole o he haawina.

            Hoomaha ka Hale.

AUINA LA.

            Hooholo loa ia ka bila kanawai no ke kuai ana i na nupepa e na aina e ma na alanui, ma ka heluhelu ekolu ana, mamuli o ke noi a Hanuna.

            Nee ka noonoo ano o ka Hale ma na haawina e pili ana i ka Papa Ola, Kakauolelo $3,000; holo. Uku o na Kauka Aupuni $36,000. Kela ame keia lilo $18,000; uku paahana hoomalu eemoku $1200; kokua halemai $7,200; uku no na paahana nana malalo o ka laikini hookamakama $2,400; no no na lilo hookaawale mai lepera $38,400.

            Luna nui halemai pupule, $3,600; uku o na kokua $21,600, ma ke noi a ka Loio Kuhina, waihoia i ke Komite Wae.

            Uku o ke Komisina no ke kahua ululaauo ke Aupuni $4,800; Porofesa Koeble $5,000; uku mea malama kihapai $2,040; mea kiai ia Makiki $1,800; na poe paahana o Makiki $1,080.

            Hooholoia na haawina no na hale Aupuni, Ema me Kamaki kuea, hale Ilina Aupuni ma Maemae; mea kiai a malama o ka Hale Oihana Hooko.

            Oihana Kiinai Ahi o Honolulu $37,720, oihana kukui uwila waiho ia i ke komite wae. Uku o ke kakauolelo uwila $1200; uku o ke kauka holoholona $1200; mea kiai hale pauda $1200; uku o ke kuene o ka oihana kinai ahi o Hilo $240; no na poe kiai hale kukui $6,720.

            Ma ke noi a Halualani, hooholo loa ia ka huina o $18,600 no na lilo paahana o ka Papa Ola.

            Lilo o Rikeke ame Winesetona i komite wae no ka noonoo ana i ka uku o ke kauka lio.

            Kah@ia o Rikeke, Bona, Kaeo, Winesetona ame Haia i komite kuikawa e hele ai i ka hale mai pupule.

 

HAAWIN

KULA SABATI.

 

            II. 2.Ap. 12. Ka olelo nane e pili i ka ahaaina nui. Luka 14:15-24.

A I KA lohe ana o kekahi o ka poe hoaai e noho pu ana, i keia mea, i aku la oia iaia, pomaikai ka mea e ahaaina aku iloko o ke aupuni o ke Akua.

            16 I mai la oia iaia, ua hana kekahi kanaka i ka ahaaina nui, a kono aku i na hoaai he nui wale

            17 A i ka manawa ahaaina, hoouna aku ia i kana kauwa e olelo aku i ka poe i konola e hele mai, no ka mea, ano, ua makaukau na mea a pau.

            18 Pau pu ae ia lakou i ka olelo e; i mai ia kekahi, ua kuai iho nei au i kahi aina no'u, e pono e hele au e nana aku ia; ke noi aku nei au ia oe e hookuu mai ia'u.

            19 A i mai la kekahi, ua kuai iho nei au i elima bipi kaulua no'u, e hele ana au e hoao ia lakou; ke noi aku nei au ia oe e hookuu mai ia'u.

            20 I mai la hei kekahi, ua mare iho nei au i ka wahine, nolaila, aole hiki ia'u ke hele aku.

            21 A hoi mai la ua kauwa la, hai mai la oia i kona haku ia mau mea. Alaila, huhu iho la ka mea hale, i uku la i kana kauwa, e hele koke aku oe maloko o na alanui ame na aia ololi o ke kulanahauhale, a e lawe mai iloko nei i ka poe ilihune, a i ka poe mumuku, a i ka poe oopa a me ka poe makapo.

            22 A olelo mai la ua kauwa la, e ka haku, ua pau i ka hanaia kau mea i olelo mai ai, a he wahi kaawale no koe.

            23 Olelo aku la ka haku i ke kauwa, e hele aku ma na kuamoo, ame na pilipa, e koi aku i kanaka e hele mai i piha ai ko'u hale;

            24 No ka mea, ke olelo aku nei au ia oukou, o keia poe kanaka i kii e ia aku, aole mea o lakou e ai i kuu ahaaina.

            Pauku Gu@a. Luka 14:17. E hele mai, no ka mea, ano, ua makaukau na mea a pau.

            Manao Nui. E pono ke hoolohe koke i ko ke Akua leo kahea a launa mau me ia.

            Olelo Ho@kaka. I ka wa a Iesu i noho ai ma Perea, ua kipa oia ma ka hale o kekahi Parisaio. Malaila, ua hoola oia i kekahi kanaka mai pehu. Ua ao aku oia i na Parisaio no ko lakou imi ana i na noho maikai ae no lakou iho. He hapa o ua oleloao la oia no keia olelo nanee pili ana i ka ahaaina nui. Aia kekahi olelonane ano like ma Mataio 22:1-14. Ua oleloia, ma ka Poalua hope loa o ko Iesu wa ola ma Ierusalema mamua iho o kona kaulia ana ma ka laau kea.

            15 Kekahi- he Parisaio paha e mahalo ana iaia iho no ke kuleana paa iaia iho ma ka pomaikai lani.

            16 Hoaai- oia no ka poe manaoio lehulehu loa lakou, oia paha ua kaawale aku no ko lakou hoole ana i ko ke Akua poloai e launa pu me ia ma na hana aloha manawalea. 17. Makaukau, aole mamao aku ka pomaikai lani. Aia ko Iesu aloha kalahala imua o lakou, no lakou no e hoole ai paha, e lawe mai paha. 18 olelo e-ano okoa ko lakou mau kumu pale; ua like paha lakou me na hoowalewale ekolu a Ioane i ka mailio ai, 1 Ioane, 2:16. Oiai o na noi e hookuuia, he hoailona lakou o ka ike ana i ke ano pono, aole nae i makemakeia ua pono la. 19 Kaulua-no ka mahiai ana, a oi ma ke koho ka oihana mahiai mamua o ka launa pu ana me ka mea hookipa. 20 Aole e hiki-oi aku ke kalakala o na olelo hoole, kekahi mamua o kekahi. O keia hoole hope loa, oia ka olelo oi aku ke ano keemoa, ke'uke'u. O na waiwai, na oihana, na lealea o ko keia ao, oia no na mea e uhi ai i ka nani o kela ao. 21 Huhu- no ko lakou ano mihimihi. Ua hoohenehene lakou i kona poloai koikoi o ke aloha heahea. 22 Kaawale- akea, mamuli o ka naau akea puuwai hamama o ke Akua lokomaikai loa. Aole ke Akua he mea pi, puhalaau, maua, e like me na ano i oleloia e ka poe hoomalau. 23 Pilipa-kahi a ka poe aeahaukae i moe ai. Aole hakahaka ka lani no ka hoole ana o ka lahui Iudaio i ko lakou mea hoolapanai. O ka nele o ka makemake ole, oia no ka hewa ano nui o na kanaka hoomaloka. 24 Olelo-a paa ka manao hoole a ke Akua e kapae loa ana i ka poe kanaka i hoole ai i kona mau olelo kono, aole no lakou ka pomaikai i hoomakaukauia no ka poe manaoio.

            I. Makaukau ka Ahaaina, 15 17. I ka wa hea ua oleloia keia olelo ia keia olelo nane? Heaha ke kumu no keia ano kamailio? Heaha ka manao o ka poe Parisaio e pili ana i ko lakou kuleana ma ka pomaikai lani, Luka 18:11? Heaha ka pomaikai i hailonaia e ka ahaaina nui Isaia 25:6. Owai ka mea hale nona keia ahaaina o ka Euanelio? Owai na kauwa e kono ana i na hoaai? Heaha ka pomaikai e hooholoia imua o na kanaka, ua pili anei ka olelo nane i na waiwai, na mea ono, na mea hoohiehie? Ua kono anei ke Akua i na kanaka a pau loa e hoihoi loa ai? Owai na hoaai i oleloia, ka lahui Iudaio paha, ka poe apau loa i loaa ai ia lakou ka olelo a ke Akua? Pehea ko ke Akua kono ana i na kanaka i keia wa?

            II Na kono i hookaeia, 18 20. Heaha ka hana kupono no na mea hai euanelio, na olelo pane i na kumu hoole, a i ole paha, ka hoopau ana i na kumu no ke kue ana? He aha kekahi mau kumu i oleloi e ka poe hoole lakou i ko Iesu hoolapanai?

            III. Na hoaai i komo ai, 21-24. Ua kupono anei ka huhu o ka mea hookahi, Na Solomona 1:24 26? Owai ka poe i kono hou ia? Heaha ke kauoha hope loa i ka mea poloai? Heaha ka olelo e pili ana i ka poe i kae i ke kono? Ehia mau papa o na hoaai hou i kono ia? Owai na kanaka okoa mamuli o keia mau papa eha, a pili ia lakou ka poino o ka hewa? Ua nele anei i ko ke Akua aloha ole no ka uuku o kona lokomaikai? Ua koi anei oe i kekahi kanaka e hele mai Iesu a loaa ke kalahala mai ona mai? He wahi kaawale anei ma keia Kula Sabati no kekahi mau haumana hou?

            Manao Pili. 1 Pehea e hoike aku ai i ka oiaio ole o na kumu hoole o ka poe hoomaloka? 2 Ia wai ke ano lawehala ina paha e komo oie oe i ka pomaikai lani? 3 Ua loaa anei ia oe he wahi kumu pale kupono no ka hoole ana ia Iesu? 4 Ua lehulehu anei na kanaka e hiki ana ia oe ke kono mai i ka ekalesia? 5 Pehea e hiki ana anei ia oe ke kokua ma ke kono ana i na kanaka e hele mai ia Iesu?

 

            Ke holomua nei no na hooneeia ana o ka Hale Mele hou.

 

EBINE LANOKA.

 

MOKUNA III.

"E owaka ana na makakila,

E lele ana na hunahuna ahi,

E lohe ia ana na leo kaniuhu

Me ka halulu o na kino,

E hiolo makawalu ana,

I ka ili o ka honua"

            Hele aku la ke koa opio a hiki mawaho ponoi iho o kekahi keena, a mailoko mai o ia keena i lohe pono aku ai oia i na huaolelo e kamailio ia ana e kekahi mea me ka leo nui kalakala. I ka ianei hoolohe aku, me he la, ua piha kela mea me ka huhu ino.

            "Heaha iho la ke kumu o ko oukou makau ana? E kuhi ana au he poe koa oiaio oukou no keia hui hanohano! Heaha ke ano o ua mea la a oukou i ike ai?" i ninau ae ai ua leo la.

            "Ua like me he kia ahi enaena la, aka, ua oi loa aku no nae ka weliweli," pane aku ai kekahi leo.

            "Ahe! Pau mai la oukou i ka naholo, alaila heaha iho la ko kakou pono ina he mau hana mana io ka kela mea e hana mai ai maluna o kakou? E liuliu na mea  apau i keia wa, a i kou wa e haawi ai i ke kaaoha, e wehe kokeia kela puka, a e oili koke kela a me keia o kakou me ka makaukau e lele maluna o kela mea i ko'u wa e haawi hou aku ai i ke kauoha!" wahi a ua leo nui la.

            Hoomaopopo ae la ka opio, o ke alakai i kela ona powa. Ia wa pu no hoi oia i lohe aku ai i ka nakeke like mai o na mea kaua maloko mai o na wahi a pau, ma kela a me keia aoao o ua lua la. Hoomanao pu ae la oia, aia he ohe kamailio e moe ana mai kahi rumi a kahi, a hiki i na keena a pau, mai ke keena aku o ka alihikaua nui aku.

            Nolaila, ua maopopo iaia, e hoea like mai ana kela poe apau o loko o kela wahi holookoa, a e lele kaua like mai ana lakou me ka makawalu maluna ona, a no ia mea, ua mino aka mua iho la oia, oiai, ua ike oia na lakou no e luku iho ia lakou iho "a muu mokaki ka piha-a i kai o Niukukahi."

            Ku malie iho la ke koa opio iwaenakonu o ke ana me ka oni ole o kona kino, a ia wa oia i lohe aku ai i ka leo kahea o ke alakai:

            "Hemo ke pani puuka!" Ua like me ke kani ana a ka pukuniahi, pela ke kani o na pani hao i ka wa i wehe ino ia ae ai o na pani puka.

            Ia wa, ua hekau iho la ka meha anoano, oiai, aohe leo puka ae, aohe hoi he nakeke, no ka mea, ua ku malie na poe a pau. I kela wa, ua oili mai la he koa kino nui loihi, a ku i ka makau ke ike aku, ua paa kona kino holookoa me ka aahu palekila eleele mai kona poo a kona mau kapuai wawae.

            E paa ana ola ma kona lima akau i kekahi pahikaua nui loihi. I kona ike ana mai iaia nei, ua ano anuu iho la oia, a hoomaopopo koke aku la ka opio ua puiwa ia ua kanaka la, ike iho la ka opio aia no ka ka makau a me ka hohe iloko o ka umauma o kela kanaka a ko ke ao holookoa nei i weliweli nui ai. He mea oiaio, aole loa he makau o ua kanaka la ina ua maopopo iaia e hiki ana iaia ke lanakila, aka ina nae e halawai aku ana oia me kekahi mea ana i hoomaopopo ai ua oi aku ka ikaika a me ka makaukau maluna ona, oia ka oi o ke kanaka hohe wale loa ma keia ao, a he mea mau no ia poe puuwai eleele a pau o keia ao.

            I ka wa i anuu ai o ua kanaka la, me he ia, o kona wa no ia i ike mai ai iaia nei. Oia no hoi ka manawa a ka naita opio i pane aku ai me ka leo nui moakaka a ku i ka eehia ke lohe aku.

            "E Don Kalos! Ma ka inoa o ka naita o ke Kakela Ulaula, ke kauoha aku nei au ia oe, e haawi pio koke mai oe iho a me kou pualikoa i kela wa ano! Ina oe e hookaulua ana, alaila, e kaheawai ana ke koko mai keia papahele pohaku me ka weliweli!"

            Aole i pau.

 

            He mea pono i kela ame keia ohana ke loaa ona laau lapaau mama no na ma'i o ka opu. I laau lapaau puhili ole no ka "Moku ino loa o lepo" (Diarhea) Nahu, Umii, Kolera ame na @a'i apau o ka opu, aole he laau lapaau oi aku o ka maikai, elike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (Pain Killer). Ua lawelaweia keia laau no na makahiki he kanalima, a ke hana mau ia nei i kela ame keia la, ma na aina apau o ka honua nei. O ka Hui Kua Laau Lapaau o Holister, ka Agena

 

Hoolana Kumau.

 

            Aole loa e maikai a oluolu ke ola ana o kekahi mea kino uhane ola ina he aaiole kona akepaa a hiki ole ke lawelawe i kana mau hana me ka hololea. E hahai ana ka nalulu a me na nawaliwali e ae ma ka moali o ke ake ponalo. He mea oiaio keia i hooiaio ia ma na wahi o na poai oluolu akau iloko o ka hapaha keneturia, o na

HUALE A AYERS,

oia wale no ka LAAU HOOLA AKE maikai loa i ikeia. E hoola ana i ka lepopaa, ka nalulu eha, na ma'i oloko o ka opu, a ma ke ano LAAU OHANA aohe ona lua e like ai.

            O ka Ayers Sasaparila, oia ka Laau Hoomaemae Koko kilakila, e haawi ai i ka ikaika a me ka hooponopono ana ia loko o ke kino o ke o ka ili, e hoopau ana i na maluhilukanaka. E pepehi a ulupa ana i na PUHA, e hoola ana i na pohapoha hi o ke ola ana a e kipaku loa ai i na ano ma'i a pau. O ka poe ma'i no ka wali pono ole o ka ai, ka nawaliwali mau a ano ma'i e ae i ulu ae mai ke koko ino mai, he mea pono e inu i ka laau

SASAPARILA A AYERS.

He laau e hooikaika ai i ka nawaliwali, a e hoopuipui mai ai i ke kino. Ma ka inu ana i keia laau, e hoonoono ia ai ka ai ana, oluolu ka moe ana a maikai ke ola ana.

            O ka Ayers Cherry Pectoral laau, aohe lua ma ka hoola awiwi ana i na KUNU, ANU a me na PUU EHA. E hoola ia na KUNU KALEA a me na ma'i pili i ke ake me ka hikiwawe loa.

            O na Huaale a Ayers, na Sasaparila a me ka Ayers Cherry Pectoral, aia kahi e loaa ai ma ka Halekuai o ka

Hollister Drug Co. Lt.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

2514

 

KAKELA

ME

KUKE

Ka Halekuai Nui

O NA

WAIWAI LIKE OLE

NA MEA

HANA KAMANA A PAU

Na lako pili hao kukulu hale,

            Na kepa,

            Na lei ilio,

            Na kaulahao lilio,

            Na Pahi,

            Na Upa,

            Na kope hulu,

            Na pulupa@.

PALAU LIO

            Na mea mahiai,

            Na au ho,

            Na au koi,

            Na kua bipi,

            Na loi bipi,

            Na kaulahao bipi,

            Na uwea pa,

            Na kaa palala,

            Na mea pi@a,

            Na ipuhao.

Makau me Aho Lawaia

Na Iliwai

            Na kaula,

            Na hulu pena,

            Na pulumi,

            Na pena, me ka aila.

            Na kopa,

            Na aila maha

            Na paheke.

            Ha pakeke hao,

            Na kapu hao,

            Na pauda,

            Na kuka@pele,

            Na uwiki, a me

            Na ipukukui.

Mikini Humuhumu Kaulana

Wilcox, & Gibbs Hookahi Lopi

ka Remington, Elua Lopi.

            A me na ukana he nui loa, kela ame keia ano.

Kakela me Kuke

@