Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 17, 24 April 1896 — Page 4

Page PDF (1.73 MB)

This text was transcribed by:  Diane Poche
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

makahiki aku nei, aole hiki ia kakou ke loaa ka ho@ie dala ana, ma ko kakou inoa, ma Kapalakiko, i loaa ai ke dala no na lilo mai kolera.

"Ma ka wa e hapaila mai ai ka noonoo no na Bila Aie Dala, makemake loa au e halawai me ke Komite, a pela pu nohoi me kekahi poe e ae komohia na noonoo ana ma na mea e pili ana i ke kulana waiwai o ke Aupuni, a e makaukau mau ana au e pane aku, elike me ka hiki ia'u, i na ninau e waiho ia mai ana imua o'u.  E pono kakou e hoomanao, a ke hoomanao nei no hi ka Mana Hooko, ma ko kakou kulana i keia wa e nee nei, he nui na mea a na kanaka e kamailio mai nei no ke ano o ka hookeleia ana o ka Waihona Waiwai o ka lahui.  O ka ninau e like me keia, heaha ia ke ano o ka bila kanawai aie kupoko e hookuu aku ai no ka lawelawe ia ana ma na makeke dala, a he mea pono hoi e noonoo pu ia, me ke akahele keia mau mea apau, me ke kipoipoi ole ia a ma ke ano akea no hoi.  Aole o'u manao, he Keena Aupuni e ae kekahi iloko nei o ke Aupuni i oi loa aku ke kupono o kona nema ia ana, e like me ke Keena Waiwai.  O ke dala ia a na kanaka e hooliloia nei, a o na kanaka kai auhauia, a ua hauoli loa ka Mana Hooko e kanana pono ia na mea apau i pili i ka Waihona Waiwai.  Aole kakou i ike heaha la ka hopena e ikea ana mamuli o keia mau Bila Aie Dala.  O ka hoolana ana iloko o ka Makeke Dala i kekahi aie dala no na hana o ka lehulehu, he mea ano nui loa ia, aole i ko kakou mau pomaikai kuloko wale nei no, aka, ma ka mea kekahi e pili ana me ko kakou launa ana me Amerika Huiia."

Ko Kakou Aie Lahui.

Lunahooponopono o ka Advertiser:--- ke ku mai nei imua o kakou kekahi kulana maopopo.  A o ua kulana maopopo la, oia ke ku ana o ka Repubalika me kekahi huina aie o $3,000,000 ma na huahelu maopopo, a o ka hapa nui o kela aie ke uku nei i 6 pa-keneta ukupanee, oia hoi, he $180,0000 no ka makahiki.  Eia hou kekahi kulana maopopo e hoohalua maopopo mai nei imua o kakou, oia na pilikia kokoke loa no na alanui, na uwapo ame na hana hooholomua e ae, a ke koi mai nei ia mau mea, he mea pono ke loaa ona dala no ka hoolilo ana aku no ia mau hana, a ua like ia me $1,000,000 maopopo, ina e manao nui ia ana ka holomua e hoea mai ana mai loko mai o na hana o loko nei o ka aina.

Aka, mai hea mai ia e loaa ai ke dala?

Malia paha, e hiki ana i ka Ahaolelo ke hookomo iho i na kui-kolu iloko o na ahahui, a uwi hoi a loaa mai he mau wahi dala mai loko mai o na poe kahi umiumi, na kauka ame na loio; aka nae o ka huina nui apau o na dala e loaa ana ma keia ano, aole ia he mea e manuheu iho ai ka $1,000,000 i makemakeia no kela mau hana kuloko i hoikeia ae la.

Nolaila, maopopo loa, he mea pono ia kakou ke aie dala, a i ole ia, e hele kakou imua me ka nele ia uhane ola.

O ka haalele pu ana i ka hooholomua ana aku i na hana hou---elike me na alanui ma Kona, Puna ame Hilo---na uwapo i makemake nui ia ma Hilo ame Honolulu mamuli o ka pii mahuahua ana ae o ko kakou oihana kalepa. hookahi wale no hopena o ia ano hana e loaa mai ana ia kakou. oia ko kakou ku ana i kahi hookahi, a he kuemi hope ana no hoi ia o kakou.  Aole paha keia o ka mea i makemakeia.

Ke lana aku nei ko kakou manao no ka hoohui aina, a ke manaoio nei no kakou e hoea io mai ana no ia mea ma kona manawa iho, aka nae, oia manaoio ana ame ia manaolana ana aole ia he mea e aponoia ai na hana holulolea wale.  "O ke kali ana a ulu ae kekahi mea." oia ka olelo ana, aole e kapiliia na uwapo, aole e weheia na aina, aole mau alanui, a loaa ole hoi na hoonee holomua ana ma kekahi ano.

"E kokua ana ka Haku i ka poe e kokua ana ia lakou iho."  Nolaila, o ka noho malie ana me ke kali ana na kekahi mea e ae e hana mai i kekahi mea, aole loa e hookoia kahi mea.  Oiai kakou apau e hooikaika like ana no ka hoohui aina, me ka hoomoamoa ana no hoi i ka manaoio ame ka manaolana e hooko io ia ana no ia mea, aole nae ia he mea no kakou e hookuukuu wale ai i ko kakou mau hooikaika ana no ko kakou mau palekana ponoi iho.  E pono kakou e hana elike me ka lede kahiko i makaukau i na wa apau. eia nae, ua pau e no i ka hoonohonohoia e ia ka papa-hana o kona mau la e ola ai, me he mea la, wahi ana e olea ana ia no ka wa pau ole.  E pono kakou e hana i na wa apau a e hoomakaukau no hoi no ka hoohui aina, aka, ma ia wa hookahi no nae, e hoonee aku no kakou i ka kakou mau keehina hana me he mea la e ku aku ana no kakou he Aupuni kuokoa no ka wa pau ole.  A ina hoi, mamuli o ka hoonee mau ana aku i keia mau kumuhana he mea ia no kakou e komo aku ai e aie no $1,000,000 ma ka 6 pa-keneta.  alaila, he puu dala hou ia a kakou e uku aku ai i ka makahiki, oia hoi, he $60,000 ka ukupanee no ka makahiki. a i ole ia, he huina ukupanee hoi o $240,000.

Heaha iho la ka kakou e hana ai no la mea?  E hoomau aku no anei kakou i ka hele ana ma ka moali alanui kahiko o ka uku ana i 6 pa-keneta, me ka hoao ole ana e loaa ona ukupanee haahaa iho?  Ua aie aku ke au hooponopono Aupuni o Kipikona, nona ke kulana i hihipeaia me na hauwai@oa o ka dala ma ia uku pa-keneta hookahi no.  Aole anei hoi e oi aku ko kakou kulana aie dala mamua aku oia?  No umi makahiki i hala ae nei, ua hookaa mau aku kakou i ka ukupanee o ko kakou mau hona aie ma Ladana me ke anuu ole.  Aole i lilo na kaua hookahuli Aupuni kuloko, na loli ana o na Aha Kuhina, @ holapu ana mai a na ma'i ahulau ame na pilikia @ ae i mau mea e hiki ole ai ia kakou ke hookaa i ko kakou ukupanee aie maloko nei o kakou iho a ma na aina e no hoi.

Aole anei kakou ke ku nei ma ke kulana e hiki ai la kakou ke ohi mai i pomaikai mai ko kakou inoa maikai mai?  O ka poe wale no i loaa ole na kuleana hilinai ole ia, o lakou wale no ka poe e uku nei i na ukupanee kiekie no ka lakou mau aie dala ana.  O ka mea maopopo loa, ua oleloia he kulana hoohuoi maoli la no kekahi Aupuni ke uku oia he 6 pa-keneta no kona mau aie.  Oia mau kulana, ua oleloia e ka pohai kalai waiwai o ke ao nei, he hoike la e hoomaopopo mai ana aia he hewa ma kekahi wahi o la kulana aie dala. a o na bona he mau opeope wale no ia no ke kulana piepiele.  Aole auhulihia poino e ae e kau ana maluna o ke kulana aie lahui elike me keia ke ano.  Aole anei he keehina hana naauao malalo o keia mau kulana ka hoao ana e hoemi iho i ka kakou ukupanee e hookaa nei?  Ina e hiki ia kakou ke pani aku i ko kakou aie e ku nei ma ka 5 pa-keneta. e hiki ana no ia kakou ke aie aku i $1,000.000 hou, a he huina ukupanee hoi ia i kakiaa maluna o $200,000, oia hoi, he $20,000 no ka makahiki, a ua oi aku ia mamua o ka kakou e uku nei i keia wa.  A ina hoi e hiki ana ia kakou ke pani ma ka 4 1/2 pa-keneta, o ka ukupanee e auhauia ana no $4,000,000 he $180,000 wale no, a ua ano like loa no ia me ka kakou e uku nei i ka ukupanee i keia wa maluna o $3,000,000 wale no.

Aole anei keia i lilo i mea waiwai e pono ai ke hooikaikaia?

Ua oleloia nae, e kali kakou no elua makahiki i koe a ia wa kakou e ike ai i ka Amerika Huiia mea e hana mai ai no kakou.  Eia ka pane, ua makemake loa kakou i dala i keia wa---a o ke kali ana a ike aku kakou i ka mea a Amerika Huiia a Aupuni e ae paha e hana mai ai no kakou, ua kohu ole maoli loa ia ano hana i ke kulana hooikaika, eleu a kanaka makua o kela Aupuni.  Ua oleloia no hoi ina kakou e hele aku ana i Enelani i dala, e hoohalahala auanei na kanaka o Amerika Huiia.  A ina pela, mai hele kakou i Enelani, ina e loaa ia kakou ke dala ma Amerika Huiia.  A mai hele aku hoi kakou i Amerika Huiia e huli dala ai, ina e loaa ana ke dala ma Hawaii nei.  A no ko kakou haawi ana aku hoi i uhane hooukiuki i na poe Amerika, ke hele kakou i Enelani e aie dala ai, ina hoi e loaa ana ia dala ia kakou ma Amerika Huiia ae nei, a lawe mai kakou a hoohana iho ia dala no ka ulaa ana ae i na pomaikai holomua o Hawaii nei, oiai nae e loaa ana ia Hawaii nei ke 87 hapa-haneri o kona mau waiwai kalepa komo mai, mai Amerika Huiia mai, eia ka'u e olelo ae, aole o'u manaoio iki ia mea.  Aia no na kanaka Amerika he nui iloko o kela ame keia mokuaina ona ke aie dala la i Enelani.  Ua aie, aku ke Aupuni o Amerika Huiia he huina o $50,000,000 mai Ladana mai i kela makahiki aku nei no.  O ko kakou aie dala ana ma Ladana, aole ia he mea hoike mai ua oi aku ko kakou makahehi ia Keoni Bulu mamua o Papa Sam.  Eia ke ano o keia, he hoike maopopo keia ua hemo ko kakou niho ai-awiu, a eia kakou ke hookomo aku nei i ko kakou Aupuni ma ka laina hookahi  me na Aupuni holomua e ae, a o lakou apau aia no ma Ladana ko lakou aie dala ana, oiai, ko ke ao nei makeke dala---a ua like no hoi ia me ko lakou kuai ana i ka pulupulu ma nu Oliana a i na ili pipi ma Argentine-mokamea, ma ia mau wahi e loaa ai ia mau mea.  Manaoio au i ka hoomoamoa ana i ko kakou launa ana me Amerika Huiia ma na ano apau e hiki ana, aka, mai manao iki nae kakou e ku nana kakou me ka hoopailua no keia kumuhana, a manao iho hoi kakou he mea pono ia kakou ke kihe iho i kela ame keia wa e loohia ai o Papa Amerika i ke anu i mea ehoike aku ai iaia i kona punahele ia kakou.

Ua oleloia, o ka bila aie dala i waiho ia mai nei e ke Kuhina Waiwai, ua nui loa ka uku komisina i hoikeia, a kaulike ole hoi ka uku hoemi pa-keneta.  Malia paha pela io.  Malia paha aole hoi pela.  Ua aneane like loa no keia me ko na pa-keneta a na Panalaau o Auseteralia i uku ai no ka hookaa ana i ko lakou mau aie elike me keia.  Aka nae, he wahi hana kuloko nae ia i pili i ka bila kanawai.  E hoololi ae i ka uku pa-keneta hoemi, ina he mea ia e pono ai, aka, mai hana iki i mea e loaa ole mai ai na dala paa, oiai oukou e hoopaapaa ana no dime.  Aole au i ike i kekahi keehina e hiki ana i ka Ahaolelo ke hana, i mea hoike mai i ko lakou kulana kalaiaina oiaio mawaho ae o ko lakou hooholo ana i ka bila kanawai, me ka loaa ana hoi i ua bila kanawai la na kaupale kupono apau e palekana ai ia a e haawi ana hoi ia i ka mana iloko o na lima o ka Mana Hooko no ka hookaa ana (refund) i ka aie lahui.

Ina ua hoea mai ka wa kupono no nei hana, alaila, ua pono ia kakou ke hoowaiwai ia kakou iho me keia wa o ka pomaikai.  Aka, ina aole i hoea mai ia wa pono, alaila, aole auanei kakou e ahewa ia kakou iho no ko kakou hoopalaieha wale.

LORRIN A. THURSTON.

(Kakina.)

E halawai ana ka Ahahui Opiopio Imipono Karistiano o na Mokupuni o Maui a me Molokai, ma ka la 4 o Mei, hora 9 a.m. maloko o ka luakini o Kaahumanu ma Wailuku.  A ma keia, ke kauohaia nei na Peresidena ame na Elele.  E hoomakaukauia na hoike elike me ke kuhikuhi ana a ke Kumukanawai.

W. S. MAULE,

Kakauolelo Kuikawa.

Waihee, April 11, 1896.

HE PALAPALA AFIDEVITA.

He mea hoolaio keia, ma ka la 11 o Mei, ua hele aku la au i ka halekuai lapaau o Melick me na laau kookoo po@ a kuai aku la i omole o ka Laau hoopau Eha a Kamalena, no ka hoola ana i ka ma'i rumatika, ka ma'i hoi nana au i hoolilo i lu-ahi an ka oop@.  Mahope iho o ko'u hamo ana i ekolu omole o keia laau, ua ola loa ae la au.  A ke hoola aku nei au ia mea me ka hauoli.---Charles H. Wetzel, Sunbury, Pa.

Hoohikiia a kakauinoaia imua o'u ma ka la 10 o Augute, 1894.---walter Shipman, J. P. He 50 keneta no ka omole.  E kuaiia aku ana e na poe kuai laau lapaau apau.  BENSON & SMITH, na Agena ma ko Hawaii Pae Aina.

Ka Luakini o Hana.

Mr. Lunahooponopono:

Aloha oe:---Ke oluoluia, ke paneeia aku nei ka lono o na mea a pau e pili ana i keia betela o ke Akua mana loa ma Hana nei. i ike mai ai na Karistiano o ke aloha a me na kini, na pua hoi a ka poe na lakou i kukulu i keia luakini a hu ae ke aloha a hoomanao ae e hoouna mai i wahi lau oliva a ke aloha i ko makou komite nui J. K. Iosepa ma Hana, a i ole ia i ke kahunapule paha ma Honolulu. oiai aia oia malaila no ka Ahaolelo.

E hoomanaoia, ma kela makahiki aku nei. ua loaa na lono me ka ka hoohewahewa ole ua popoia na kaola a ua helelei ke pili, a ua pau ka malamaia ana o na anaina hoomana maloko olaila a aia na hana hoomana ma ka halekula, a pela io no a hiki mai i keia la, a pela aku ana no paha a hiki mai i ka wa i maopopo ole; oiai, i keia la ua paa ke pili o luna a ke hanaia nei o loko a me ka hale bele, a ke nee malie aku nei no hana imua, mamuli o ka oluolu a me ka lokomaikai o ka hui kuai papa o Allen & Robinson, ua ae mai lakou i na mea a pau a e huli no na hoahanau i ke dala a uku, a pela no hoi na kamana, ke hana nei no lakou a aia a loaa kahi dala, alaila, haawi aku.  A mamuli o keia mau hiona ua lana ka manao e paa ana mamua ae o ka la 1 o ka makahiki 1897, ke mau aku ka loaa ana o na kokua i kela a me keia mahina, a ina aole pela, alaila, e ko ana na hooiloilo aole e paa a hala elima makahiki. a i ole ia e paaia ana paha e ka hui papa a me na kamana.  O ka mea walohia keia ina e hiki io mai ana keia hopena maluna o keia hale o ke Akua kiekie loa.  A o ia ka ke komite e heahea nei, e oluolu like mai kakou e na hoahanau iloko o ka Haku o Iesu Karisto no keia hana nui koikoi e kau nei maluna o ka hokua o na haipula.  No ka mea, aole he koo, aole he lima akau ikaika nana e alakai, a he kamau aku ka na palupalu.  O keia ka leo uwalo i na kini a me hoa'loha a pau o ka pono.

Me ke aloha nui loa,

J. K. IOSEPA,

J. H. S. KALEO,

S. W. KAAI,

B. K. KAIWIAEA,

J. K. HANUNA,

Na Komite.

Hana, Aperila 27, 1896.

He mea auanei e hauoli ai me ka piha pahaohao no ka poe i loohia i na umii ana a ke nahu hoholo iloko o ka opu, ke ike iho, e loaa no ka hoola hikiwawe ia ana, mamuli o ka inu ana i ka Laau Hoola a KAMALENA.  Ma na wa he nui, e hiki ana i keia laau ke hoopau hikiwawe loa i na hoea mua loa ana mai a ka ma'i, ma ka inu ana i keia laau.  He 25 a 50 keneta ko ka omole.  E kuaiia aku ana e na poe kuai laau lapaau apau.  BENSON & SMITH, na Agena ma ko Hawaii Pae Aina.

He mea pono i kela ame keia ohana ke loaa ona laau lapaau mama no na ma'i o ka opu.  I laau lapaau puhili ole no ka "Moku ino loa o lepo" (Diarhea) Nahu, Umii, Kolera ame na ma'i apau o ka opu, aole he laau lapaau oi aku o ka maikai, elike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (Pain Killer).  Ua lawelaweia keia laau no na makahiki he kaualima, a ke hana mau ia nei i kela ame keia la, ma na aina apau o ka honua nei.  O ka Hui Kua Laau Lapaau o Holister, ka Agena

Hoolaha Mana Hooko.

Ua hookohuia keia poe Keonimana no ka Papa Alanui no ka Apana Auhau o Kona Akau, Mokupuni o Hawaii:

Aperila 10, 1896, o F. MARION CRANE, M.D., i Hoa, a i Aperila 18, 1896, o WILLIAM G. WAIT, ESQ., i Lunahoomalu.

A eia na Hoa o ka Papa i keia wa:

William G. Wait,

M. F. Scott,

F. Marion Crane, M.D.

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina,

Aperila 18, 1896.

I keia la, ua hookohuia aku o MR. M. ALOIAU i Luna Pa Aupuni no ka Pa Aupuni ma Heeia, ma ka Apana o Koolaupoko, Mokupuni o Oahu, ma kahi o D. M. Kapalau i waiho mai.

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina,

Aperila 15, 1896.

I keia la, ua hookohuia aku o HENRY J. LYMAN, ESQ., he hoa no ka Papa Alanui no ka Apana Auhau o Puna, Mokupuni o Hawaii, ma kahi o R. A. Lyman, Esq. i waiho mai.

Eia ka Papa i keia wa:

J.W. Mason, Lunahoomalu.

H. R. Rycroft,

Henry J. Lyman.

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina,

Aperila 11, 1896.

I keia la i hookohuia aku o MR. J. W. KAPOLOLU i Agena Haawi Palapala Mare no ka Apana o hamakua, Mokupuni o Hawaii.

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina,

Aperila 13, 1896.

Keena Papa Ola,

Honolulu, Aperila 13, 1896.

Ua hookohu aku ka Peresidena i keia la ia CHARLES A. BROWN, ESQ. i hoa no ka Papa Ola.  A eia na lala o ka Papa i keia wa:

F. R. Day, M.D., C. B. Wood, M.D., N. B. Emerson, M.D., T. F. Lansing, Esq., L. D. Keliipio, Esq., C. A. Brown, Esq.

CHARLES WILCOX,

Kakauolelo o ka Papa Ola.

I keia la i hookohuia aku ai o MR. J. K. KAHOOPII i Luna Pa Aupuni no ka Pa Aupuni ma Kaupo, Hana, Maui, ma kahi o Wm. Coates i waiho mai.

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina,

Aperila 2, 1896.

Kuai o ka Hoolimalima o na Aina Aupuni ma na Apana o hana a me Koolau, Maui.

Ma ka POAONO, ma ka hora 12 awakea, me ke alo iho o ka Hale Hookolokolo, e kuaiia aku ai ka hoolimalima o ka aina ululaau ma ka Apana o Hana ame Koolau, Maui, maloko o ia mau aina he aneane 7,500 eka, a eia na kumu aelike:

Uku hoolimalima maluna aku o $300 no ka makahiki, e ukuia ana i kela ame keia hapalua makahiki, ma ka hookaa mua.

Manawa hoolimalima---21 makahiki.

A eia hoi na kumu e paa ai ka hoolimalima:

E hiki no i ke Aupuni, i kela ame keia manawa, ke lawe a paa i kekahi mau wahi o ua aina la, no ka pono aina hookuonoono, me ka hoemi ole ia nae o ka uku hoolimalima.

Aole  e hooholoia ka holoholona maluna o ua aina la.

Aole hoi e okiia na kumulaau maluna o ua aina la, koe wale no ma ka mea kupono no ka pa ana ae i ua aina la, a hana hawai paha.

E komo pu no maloko o ka hoolimalima ka pono alakai wai maluna mai o kekahi aiana Aupuni e aku, i mea e pono ai ka pomaikai hookahe wai maluna o ua aina nei i hoolimalimaia.

E loaa no na kii ame na hoakaka e ae, ma ke Keena Aina Aupuni.

J. F. BROWN,

Agena Aina Aupuni.

Hoolaha Mana Hookolokolo.

AHA KAAPUNI, APANA HOOKOLOKOLO Kaapuni Ekahi o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ke Keena.  Ma ka hana o ka Waiwai o Helalalani he keiki oo ole.

Ma ka heluhelu ana a me ka waiho ana mai o ke noi a Sarah Kalai, ke Kahu o ua keiki oo ole

la e nonoi ana i kauoha mai keia Aha aku, no ke kuai ana i kekahi waiwai paa o ua keiki oo ole la, e waiho ana ma Wailuku, ma ka Mokupuni o Maui, a e hoike pu mai ana hoi i na kumu ma ke kanawai e kuai ia aku ai ua waiwai paa la.

Nolaila, ua kauoha ma keia, e hele mai na poe a pau i kuleana i ua waiwai la imua o keia Aha ma ka POALIMA, la 8 MEI, M. H. 1896, ma ka hora 10 a.m. kakahiaka, me ka keena hookolokolo o keia Aha, ma Aliiolani Hale, Honolulu, Mokupuni o Oahu, ia wa a ma ia wahi e hoike mai ai ina i kumu.  E hiki ole ai ke haawiia kekahi kauoha no ke kuai ana i ka aina i noi ia mai.

Na ka Aha:

J. A. THOMPSON,

Kakauolelo.

Hanaia, Honolulu, Aperila 9, 1896.

I ka AHA KAAPUNI, APANA Kaapuni Ekahi o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ke hana o ka Waiwai o Keahi Nakaahiki, o Honolulu, Oahu iho nei, a i make.  O ka Noi a S. M. Damon, ka Lunahooko Kauoha o ka mea i make i oleloia ae nei, e nonoi ana e nanaia a e aponoia kana Hoike Waiwai, a e haawiia hoi ke kauoha hope a ka Aha no ka mahelehele anai ka ka waiwai i koe ma kona lima i na poe i kuleana ma ia mea, a e hookuu ana iaia ame kona mau hope mai na koikoi mai a pau elike me ia i hoikeia aku.

Ua kauohaia, o ka Poakahi, ka la 19 o Mei, M.H. 1896, hora 10 a.m. (kakahiaka), a imua hoi o ua Lunakanawai la, ma ke Keena ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, oia ka manawa ame kahi no ka hoolohe ana i ua Noi la ame ka Hoike Waiwai, a ma ia wa a ma ia wahi e hele ae ai na poe a pau i kuleana a hoike mai i ke kumu, ina he kumu ka lakou, e hiki ole ai e aeia ua noi la.

Hanaia ma Honolulu i keia la 16 o Aperila, M.H.  1896.

Na ka Aha:

J. A. THOMPSON,

Kakauolelo.

ILOKO O KA AHA KAAPUNI APANA HOOKOLOKOLO Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hana o ka Waiwai o Kekipi k., Nahoopii w., Keala w., he mau keiki oo ole no Wailuku, Mokupuni o Maui.

Mamuli o ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a Mo@keahi, Kahu malama o ua mau keiki oo ole la i oleloia, e noi ana e ae ia aku oia e kuai aku i ka waiwai paa, i ko lakou mau kuleana ekolu hapaha i mahele ole ia iloko o kela mau apana aina apau e waiho la ma Auhauku 2 Kona Akau, hawaii, i hookoia nahoopii. Palapala Sila Nui Helu 1@67, a me ka Palapala Sila Nui helu @@5 i hookoia ia J. W. Naihe, he 82 eka, a o ka ekolu hapaha o la huina oia ka ke Kahu e noi nei e kuai aku.  Nolaila, ke hai ia aku nei ka lohe i na mea apau i pili a kuleana paha, o ka Poaha ka la 7 o Mei, 198@ ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka rumi hookolokolo o na Aha la ma Wailuku, Maui, oia kahi ame ka manawa e hoolohoia ai ua hoopii la, a e hoike mai lakou ina paha he kumu kekahi a no ole ia ai ua noi la.

Hanaia ma Wailuku, Aperila 2, 1896.

Na ka Aha:

G. ARMSTRONG

Kakauolelo.

AHA KAAPUNI, APANA HOOKOLOKOLO Elima ko Hawaii Pae Aina.  Ma ke Keena.  Ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ka Waiwai o Mona k. o Anahola, Kauai i make kanoha ole.  Imua o Lunakanawai Hardy.  Ma ka heluhelu ana a me ka waihoia ana mai e ke noi a D. Kahanu o Anahola, kauai, e olelo ana ua make kauoha oleo Mona o Anahola, kauai, me Anahola, ma ka la --- o ----------, M. H. 189--. me ka waiho @ iho he waiwai iloko o ko Hawai Pae Aina, no ka hooponopono ana ---------- a e nonoi ana e hoop@kaia na Palapala Hooponopono Waiwai ia D. Kahanu.

Ua kauohaia, o ka Poaono, la 2 o Mei, M.H. 1896, hora 10 a.m. kakahiaka,

ka wa e hooloheia ai ua noi la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Nawailiwaili, a me ia wahi a ma ia manawa e hele mai ai na mea a pau i pili a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou. hoike la ke kumu e ae ole ia ai ke Noi, a e oolahaia keia kauoha ma ka olelo Hawaii no ekolu pule kai like maloko o ke Kuokoa, ma Honolulu.

Hanaia ma Honolulu K.H. P. Aperila1, M.H.  1896.

Na ka Aha:

P. W. T. PURVIS,

Kakauolelo.

AHA KAAPUNI, APANA HOOKOLOKOLO Elima ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka mea pili i ka Oihana Kahu Malama no Lilia, Alexander, Haulani a me George Leihauanu, na keiki oo ole a A. W. Maioho i make.  Ma ka heluhelu ana ame ka waihoia na mai o ke noi a William O. Smith o Honolulu, Oahu, ke Kahu Malama o na kino me ka waiwai o Lilia, Alexander, Haulani ame George Leihauanu Maioho, he poe keiki oo ole e nonoi ana i kauoha mai ka Aha aku no ke kuaiana i kekahi waiwai paa o kana mau hanai i oleloia me ka hoakaka pu ana mai hoi i kekahi mau kumu ma ke kanawai e nono ai ke kuai ia aku ai ua waiwai paa la.

Ua kauoha ma keia, e hele mai na poe apau i pili i na mau keiki ooole nei, ame ka poe apau i kuleana ma na waiwai la, imua o keia Aha ma ka POAONO, la 9 O mei, m.h. 1896, ma ka hora10 a.m.kakahiaka, me ka Keena Hookolokolo o keia, ma Lihue, ma ia wa a malaila e hoike mai ai i kumu e hiki ole ai ke aeia ke kauoha a ka Aha no ke kuai ana i ua waiwai paa la:

A ua kauohaia hoi, e hoolahaia aku keia kauoha, i ekolu pule kailike, mamua ae o ka la i  oleloeia no ka hoolohe ana, maloko o ka nupepa Kuokoa i hoolaha ia ma honolulu i oleloia.

Hanaia Lihue, Kauai. K.H.P. Aperila 1, 1896.

(Kakauinoaia)           JACOB HARDY.

Lunakanawai Kaapuni Apana Elima.

Ikeia:

P.W.T. PURVIS.

Kela ame Keia.

HOOLAHA HUI.

O KEIA POE NO LAKOU NA INOA MAlalo iho nei, ua hoohui ae ia lakou iho ma kekahi Hui nona ka inoa Hui a i kapaia o Hop Ak & Co. no ka hana pepehi a kuai bipi me Hilo, Hawaii.

CHANG TAI, CHUN HUNG,

CHO YAN, NGE LEONG,

Hilo, Hawaii, Apr. 6, 1896.

Hoolaha a ka Lunahooono-

pono Waiwai.

UA HOOKOHUIA MA MEA NONA KA inoa malalo iho nei i Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai o Frederick Scholtz, o Wailuku, Maui i make, ma ke kauoha a ka mea Hanohano J. W. Kalua, Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Kaapuni Elua, ke hoolahaia aku nei ma keia, o ka poe apau he mau koi ka lakou maluna o ka waiwai, e waiho mai ia mau mea me na hooiaio i hooia pono ia, imua ona ma ke Keena Oihana o ka Hope Makai nui ma Wailuku Maui, iloko o eono mahina mai keia la aku, a i ole, e hoole mau loa ia aku no ia mau koi.

Ke hai ia aku nei hoi ka lohe i na poe a pau i aie mai i na waiwai la, a ke kauohaia aku nei e hookaa mai ia mau aie i ka Lunahooponopono wale lo.

WM. H. HALSTEAD,

Lunahooponopono o ka Waiwai o F. Scholtz.

Wailuku, Maui, Aperila 18, 1896.

Olelo Hoolaha a ka Lunahoo

ponopono.

OIAI, UA HOOKOHUIA MAI KA MEA NONA ka inoa malalo iho nei i Lunahooponopono no ka waiwai o W. B. Naumu o Kekaha, Kauai, i make, ma o ke kauoha la a ka mea hanohano Jacob Hardy, Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Kaapuni Elima, ma keia ke hoikeia aku nei ka lohe i ka poe apau he mau koi ka lakou ma ua waiwai la, e waiho mai ia mau mea me na hooia kupono i hooiaio ia imua ona, ma kona Keena ma Waimea, Kauai, iloko o eono mahina mai keia la aku a i ole, e hoole mau loa ia aku no ia mau koi.

O ka poe hoi apau i aie i ua waiwai la ke hoolahaia aku nei a kauoha ia aku nei hoi e uku koke mai la mau aie i ka Lunahooponoono wale no.

F. BRANDT,

Lunahooponopono o ka waiwai o W. B. Naumu.

Hanaia Waimea, Kauai, Aperila 11, 1896.

HOOLAHA KUDALA A KA LUNA-

HOOPONOPONO.

Waiwai Paa Ma Waikele, Ewa

Oahu.

WAIWAI O G. B. HONUAKAHA I

MAKE.

E pono e makaala ka poe dala makemake kuai aina.

MAMULI o ka mana i loaa iaia, ma kona ano he Lunahooponopono no ka waiwai o G. B. Honuakaha, e kuai kudala aku ana oia ma ke akea, ma ka aoao mauka o Aliiolani Hale i ka

Poakahi, la 4 o Mei, 1896,

Hora 12 awakea.

I kela mau apana aina a pau loa e waiho la ma Waikele, Ewa, Oahu, no lakou na helu penei:

1---Aina i hoakakaia ma ka P. S. Nui  831 kuleana helu 9284b  no Kahula  kona ili he  1 47-100 eka oi aku a emi mai paha. 

1---Aina i hoakakaia ma ka P. S. Nui  831 kuleana helu 9284b  no Kahula  kona ili he  1 47-100 eka oi aku a emi mai paha. 

2---Aina i hoakakaia ma ka P. S. Helu (Grant) 126 no. F. P. Manini,  kona ili he  18 eka oi aku a emi mai paha. 

3---Aina i hoakakaia ma ka P. S. Nui  833 kuleana helu 1311b  no Kekualopa,  kona ili he 53-100 eka oi aku a emi mai paha. 

4---Aina i hoakakaia ma ka P. S. Nui 4246 kuleana helu 6025 no Kahaekana, kona ili he 1.0@ eka oi aku a emi mai paha. 

5---Aina i hoakakaia ma ka P. S. Nui 3894 kuleana helu 1675b no Koniho,  kona ili he 7-100 eka oi aku a emi mai paha. 

6---Aina i hoakakaia ma ka P. S. Nui 7206 kuleana helu 891 no Kaakiakiaho,  kona ili 1.14 eka oi aku a emi mai paha. 

7---Aina i hoakakaia ma ka P. S. Nui  852 kuleana helu 880 no Niuili,  kona ili he 1.32 eka oi aku a emi mai paha. 

Ma kahi o 18 paha ka nui o na eka o keia mau aina, he aina wai a he aina kula.  Aia ka aina wai malalo e ke kanu raiki, a he kupono ka aina kula no ka mahiai halakahiki a me na mea niu e ae.  He $300 ka loaa makahiki i keia wa ma ka hoolimalima.

Ua hoolimalima mua ia keia mau aina no 10 makahiki mai ka la 1 o Ianuari, 1890, e mua ka wahine o ka mea i make, aka ua pili wale no ia hoolimalima ana i kona kuleana iloko o ka waiwai o ke kane.

E kuai ia ana na aina apau i ka manawa hookahi.

A na ka Aha e apono mua i keia kudala ana mamua o ka haawi ana i na palapala.

He dala kuike ka rula, e ukuia mai ma ke dala gula o Amerika Huipuia.

No na mea e me a pau, e ninau i ka mea nona ka inoa malalo, ma kona Keena me Aliiolani Hale.

HENRY SMITH.

Lunahooponopono o ka waiwai o G. B. Honuakaha i make.

Kuai o Kekahi Aina Waiwai

Hui.

I kulike ai me kekahi kanoha o ka Aha Kaapuni o ka Apana Kaapuni Ekahi, e kuai aku no ka mea nona ka inoa malalo iho nei ma ke Kuai Kudala Akea, ma ke alo iho o ka Hale Oihana Hookolokolo (Aliiolani Hale), Honolulu. ma ka Poaono, Mei 9, 2896, ma ka hora 13 awakea.

Keia aina a pau i hoakakaia:  @ hoomaka ana ma kekahi kiko ma ka aoao Hikina o ke Alanui Lunalilo, a e holo ana ma na holo oiaio ana.  Ak. 21 deg. 12 min. Hik. kanahiku (70) kapuai ma ke Alanui Kapiolani. alaila, Hem. 68 deg. 48 min. Hik. hookahi haneri (100) kapuai ma ka pa-hale o Baldwin Mehner, alaila, Hem. 21 deg. 12 min. Kom. kanahiku (70) kapuai, alaila, Ak. 68 deg. 48 min. Kom. hookahi haneri (100) kapuai i kahi i hoomaka ai.  Maloko o laila he 7000 kapuai kuea ka a@

Kuike ke dala, a ma ke Dala Gula o Amerika.

Na ka mea e lilo ai ka aina e uku i na lilo o na palapala.

Kumukuai oi maluna aku o $1800.

PAI KAMAKA.

Kahu o Sam Kamaka, Kapaululana, Namahaokalani.

He wahi maikai loa kahi e waiho nei keia apana aina. a he oi aku o ka nani na wahi e hoopuni ana ia laila. ame ka nanaina o na wahi e ae mai laila aku.

Hoolaha a ka Luna Hooko

Kauoha i na Poe A@

KE HOOLAHAIA AKU NEI MA KEIA I NA pau he mau koi ka lakou i ka waiwai o John T. Waterhouse Jr. o Honolulu iho nei. a i make. e waiho mai ia mau mea i ka mea nona ka inoa malalo iho nei. iloko o eono mahina mai keia la aku o keia hoolaha ana. a i ole e hoole mau loa ia aku lakou.

ELIZABETH BOURNE WATERHOUSE.

Luna Hooko Kanoha o ka Palapala Kauoha a John Thomas Waterhouse Jr.

Honolulu April 7, 1896.

OLELO HOOLAHA.

O na poe lawelawe hana ole a pau me ka Hui Hanai Hipa o Humuula, ke papa loa la aku nei akou aole e hele maluna o na alanui a ala liilii o na aina e noho mana ia nei e ua Hui la ke loaa a ole ka ae la mamua.

O na ilio e loaa aku ana maluna o ka aina, e pepehiia no:  aole loa e ae ia ka ho'a pua ana me alanui.

HUUMUULA SHEEP STATION COMPANY,

Kalaieha, Apr. 20, 1896.

MIKINI HUMUHUMU

Hoomaemae a Hana Hou

I KA WA POKOLE.

PERCY J. BLACK,

Alanui Moiwahine, Mawaena o ke Alanui Puowaina ame Kawaiahao, aoao mauka.

Hanaia no ka hana ma kahi noho o ka mea no

nana i mikini, a ma kahi o ka mea

nona ka inoa maluna ae.

Kuai o Kekahi Aina Waiwai Nui.

I KULIKE AI ME KEKAHI KAUOHA O KA Aha Kaapuni o ka aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Kaapuni Ekahi, e kauai aku no ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma ke kuai kudala akea, ma ka hale kudala o Jas. F. Morgan, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka

Poaono, Apr. 18, 1896,

i keia aina a pau i hoakakaia malalo iho nei:

Aia ma ka apana ma ka aoao mauka o ke Alanui Moi, hokoke i ke Alanui Alapai, ma Honolulu, nona ka laula o ke alo, he 50 kapuai ma ke Alanui Moi, a he 150 kapuai ka loa, e holo ana iloko, a e hui ana me ka pahale o Mrs. J. B. Atherton, o keia hoi ka aina i hooliloia mai ia J. Alfred Magoon, Kahu, e Kawainui ame Umi kana wahine, ma ka palapala kuai, Mei 24, 1891 i kopeia ma ke Keena Kakau Kope, Oahu, maloko o ka Buke 133 @ma na aoao 63 me 64.

NA KUKU AELIE --- Kuike ke dala, ma ke Dala Gula o Amerika

Na ka mea e kuai mai ana na lilo o ka hanaia ana o ka palapala kuai.

Kumukuai maluna aku o $1,550.

J ALFRED MAGOON

Kahu o Rebeccaa Panee Humeku.

He apana aina maikai keia, oiai ke ku nei ia ma kahi maikai.

Hoolaha Moraki.

Manao Hooko Moraki a Kuai aku

a ka mea paa Moraki.

KE HOOLAHA IA AKU NEI MA KEIA, MAmuli o kekahi Mana Kuai maloko o kekahi Moraki i kakauia ma ka la 3 o Novemaba, A. D. 1888, i hauaia e Kealina o Puehuehu, Kohala Akau, Mokupuni o Hawaii, ia Edward Furstenau o Bremen, Geremania, i kopeia ma ke Keena o ka Luna Kakau Kope Palapala, maloko o ka Buke 113 ma na aoao 392-393, ke makemake nei o Edward Furstenau, ka mea paa moraki e hooku aku i ua Moraki la, no ka uhakiia ana o na kumu maloko o ua moraki la, oia hoi ka uku ole ia ana o ke kumupaa a me ka ukupanee ma ka wa e oo ai, ma keia, ke hoolahaia aku nei e kuai kudalaia aku no ma ke akea na aina, na pono apau maloko o ua moraki la, a i hoakaka ia hoi malaila, ma ke Keena Kudala o Jas. F. Morgan, ma Alanui Moiwahine, ma Honolulu i oleloia, ma ka POAKAHI, ma ka la 18 o MEI, 1896, ma ka hora 12 o ke awakea o na la.

A penei i hoakakaia ai ka waiwai ma ua moraki la:

1---O kela apana aina apau o waiho la ma Honomakau, Kohala, i oleloia, maloko o laila he ili o 15 Eka 145 anana, e koe ana nae he apana, aneane he hapalua eka ma Kihi Hema Hikina o ua apana aina ia, a i hooliloia mai e K@alina i oleloia, ia John Bell, ma ka Palapala Kuai i hanaia i ka la 3 o Novemaba, 1888, a i kopeia ma ka Buke 112 aoao 312; ua kuaiia aku hoi ua aina ia ia kealina i oleloia ma ka Palapala Kuai a H. N. Castle, i kakauia ma ka la 13 o Okatoba, 1888, a i kopeia ma ka Buke 115, aoao @4; a oia no ka aina i hoakakaia ma ka Palapala Sila nui 7240 ia Kumauli.

2---He apana aina me na hale maluna iho, a waiho ana ma Kainapuua, Kapalama, honolulu Oahu, maloko o laila he 6000 kapuai kuea, i hoikeia maloko o ka Palapala Kuai a H. N. Castle a me W. A. Bowen ia Kealina i oleloia, i kopeia maloko o ka Buke 94 ma ka aoao 397.

EDWARD FURSTENAU

Mea Moraki.

Na Hoakaka---Na ka mea a lilo ai ka aina, na lilo o la palapala kuai a hoolilo.  No na mea i koe, e ninauia ia

J. M. MONSARRAT.

Loio no ka Mea Moraki.

Honolulu, Aperila 24, 1896.

Manao Hooko Moraki a Kuai

aku o ka Mea Paa Moraki.

I KULIKE AI ME NA OLELO O KEKAHI palapala moraki i hanaia e Henry F. Bertelmann a me Emma Bertelmann kana wahine.  ia Samuel C. Allen, e lawelawe oihe:  na ana ma ka inoa Hui o ALLEN a me ROBINSON, Kakauia Maraki 10, 18@@  i kope la ma ke Keena o ka Luna Kakau Kope, Oahu, maloko o ka Buke 132, aoao 444, 445 me 446, ke hoolahaia aku nei ma keia, ke makemake nei ka mea paa moraki e hooko i na moraki la no ke kumu i uha@a oia hoi ka hookaa ole ia ana o ke kumupaa ame ka ukupanee ma ka wa e oo ai.

Ke hoolaha pu ia aku nei hoi, mahope iho o ka hala ana o ekolu pule mai keia la aku, e hoolahaia aku no ka waiwai i paa maloko o ua moraki la, no ke kuai la ana aku ma ke kudala ak@ ma ke Keena Kudala o Jas. F. Herman, Honolulu, a e kua@ aku @ ma ka POAKAHI la 27 o Aperila, 1896, ma ka hora 12 o ke awakea.

S. C. ALLEN,

Mea Moraki,

No na m@ i koe e ninau ia J. ALFRED MAGOON, Loio o ka mea moraki.

O ka waiwai i paa ma na moraki la, oia kela aina a pau e waiho la ma Kulookah@a, Honolulu, i h@kaka piha la maloko o ka Palapala Sila Nui @ ia Henry Bertelmann, maloko o laila he ili (area) o @0,000 kapuai kuea me na hale a pau maluna iho.