Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 20, 15 May 1896 — EBINE LANOKA. [ARTICLE]

EBINE LANOKA.

MOKUNA 111. "E owaka ana nvt makakila, E lele ana na hunahunaahi, E lohe ia ana na leo kaniuhu Me ka halulu o na kirio, E hiolo makawalu ana,* I ka ili o ka honua " laia e haiolelo ana. aole oia i hoomaopopo aku i kekahi kaikaīuahiiie ui oi kelakela o ka nani e kau ana maluna o kekahi lio nui keokeo kukaenalo. Ua like ka oj)iopio keokeo o kona ili me ka io o ka niu akahi no a wa-hiia ae; a o kona lauoho loloa apiipii nupanupa ua like ka eleele me ka weleweta eleele; a o kona mau maka nunui mohalia ua like ka poniponi ni(> ka hoku ]u.ika wanaao; a o kona oiwi kino hoi, he loihi maloeloe puipui maikai me kela hiehie i kupono no ka noho kalaunu o na Moi nui o ke ao nei. I ka liooki ana o ka naita opio i kana haiolelo ana, ua hoohele mai la ka lede ui kamahao i kona lio a ku ilio la ma .kalii e kupono ana ma ke alo o ka lanai o ka hale, a e kupono ana hoi mamua pono o kahi a ka naita opio e ku mai ana, malaila, ua kunou aku la oia me ka mino-aka waipahe imua o lea naita, a nie ke kiola ana aku lie wahi pua Carnation poni ma ke alo o ka naita, ua pane aku la oia nie ka leo nanalie malie, aka, me ka moakaka nae u liiki ai i na poe a ]>au ke lohe: U E ka naita o ke Kakela Ulaula, ke paliola aku nei au ma ka aoao 0 na makaainana o Italia nei, a i 01 loa hoi, ma ka aoao o na kaikamaliine opiopio o keia aina, i ko makou mau mapuna leo o ka mahalo kiekie, a me ka nui o ko makou hauoli palena ole nou. He mea oiaio, o kau mau hana koa a wiwo ole, lie liana hoi i hiki ole i na koa a me ka ikaika. o na tausani i hala aku, a me ka ehaeha au e i ae nei, ua lukuia he mau hanei'i o na hanepi o na pnnwai koa i hele

īuua mai e molia i ko lakou mau ola e keia poe hookahi no au hoi i lioopio ilio la me kou mau lima ponoi wale no. Xolaila, ke puana ae uei au, aole loa he koa malalo iho o keia ponalia lani, a maluna ilio hoi o keia ili lionuā, i like me oe e ka naita o na naita, ke koa o na koa a me ka wiwo ole o na wiwo ole. (Hui'o nui ia # e ke auaiua.). Nolaila, ke uwalo aku neī .ko'u leo me ka haaliaa, e lawe aku oe i keia mau mapuna leo mahalo a hiipoi iho lioi ma kekahi walii kaawale o kou puuwai niaemae. E lilo lioi kou inoa e ka naita opio wiwo ole i lei makamae ma ko T u umauma e hoomanao mau ai, a o kou helelielena hoi ē lilo ia i kii mau ai i na la a pau e mau ai ke koni aaa a keia puuwai palupalu. Ke nuuoi aku nei au me ka liaaliaa, oiai oe e liele aku ana ma kau huaka: hoola a hoop-'inaikai i ko keia ao, e oluolu oe e 'l'awe pu ma kou umauma, a ma kahi.kaawale hoi o kou puuwai waipahe, i ka inoa o Violeta Agastina, ka mea hoi e ku aku uei imua o kou kiekie. Ko'u aloha pau ole-ia oe, a me ke aloha p na makaainana pu a pau o Ltalia nei."

Ua kau ilio ka ilihia maluna o ke anaina liolookoa mai o a o, a i ka wa hoi i hooki ae ai o ka lede opio, āole loa he leo i loheia ae, oiai ua ano eeliia na m&a a pau. He kaikamaliine oia i ike mua ole ia eua kanaka oke kulanakauhale; aole hoi ona liele ma na alanui e ilke me ke ano o na kaikamahine e ae, nolaila, ua lilo keia ikeia ana ona me he anela la no ka malam.ilania mai; a o ka loheia ana hoi o kana mau olelo, he mea liou loa keia, a lie mea hoi i nialialo nui ia e na kanaka a pau, oiai o kana panai aua i ka haiolelo a ka naita opio ua oi aku ka maikai a nie ka naauao mamua o ka mea liiki ia lakou ke pane.

Ua hanaia keia kaikaniahine e kona mau niakua me ke ka'pu loa a m 1 ka piinahele. () kona maknakane he kaukaualii kiekie loa oia no Halia, lie kanaka waiwai nui hoi, a lie kanaka i hoowahawalia. i na hana kokua a na poo aupuni i na liaua a ka poe kokua ,powa a pakalia wale. Ika wa i na Moi mua o ka aina, o ua kauaka la kekalii o na kuhikuhi puuone 0 ia poe Moi, a ua nolio ka aina iloko o ka uialukia a me ka maikai, aka, i ke kaa ana mai lioi o ke aupuni i ka Moi e nolio ana ia wa, ua liehi ia Moi i na liana nialuhia a ua ]»uni mahope o na liaua lealea a uhaulia, me ka puni wale maliope o na qlakai hookamani a ka poe puuwai eleele. Nolaila, ua hookaawale loa kela alii iaia me kona oliana niai ka launa pu ana nie na poe o ke aupuni, a ua noho oia me ka hilinai uialuna ilio o kona waiwai ponoi a nie ka lioomalu ana a kona poe koa kiai ponoh a ua maluhia kona nolio ana me kona ohana mai na hana haowale a limanui a ua poe powa la, a o kana mea oi loa o ka maiama oia no kana kaikamaliine kamakohi, Violeta ka Nani. Ua liopoho])o nui kona naau o ikeia a lohe ia paha e ua poe alii powa la, no ka mea, ua nui na kaikamahine ui o ka aina i hoopoino ia e ua poe powa la, a ua maopopo no iaia ina e lolie ana kela poe puuwai eleele no kana kaikamahine aole loa e nele ko lakou ke-na mai i ko lakou poe koa e kii mai iaia a lawe aku me ka linia ikaika no ka lioohaumia ana iaia. Nolaila, ika maopopo pono ana i ua alii la ua pio ua poe powa la i kekalii naita opio malihini, ka mea hoi nana i kala ae i keia pilikia nui loa mai ia lakou ae a o ka mea hoi nana i hT>onaloliia aku i kela manao weliweii nni mai kona puuwai aku. No ia kumu, ua lilo o Violeta i īnalihini nui i na poe a pau o ke kulanakauliale o Roma.

; Nolaila, i keia ike mua loa ana aku o Violeta ia Ebine, ka naita of»io, ua like me he kui la e houhou ana i kona puuwai. e liooni ?ana hoi i na aa koni a pau o kona kino. a e hoonapenape ana hoi i kona iimauma i ka ua mea o ka

makemake a me ka lioohihi e lilo oia i hoa kuwili nona i ka po lailai keliau huiliui oke kau. Iloko lioi 0 na niinuie pokole ua lioopihaia kona puuwai holookoa īne ke aloha kupaa oiaio no ka naita ui waipahe a koa wiwo ole hoi. Pela pu lioi me kona makuakane, ua hoopilia koke ia kona naau me ka malialo kiekie no ka naita, a ua ake ilio kona uhane holookoa e lilo ka naita puuwai liona i kane na kana kaikamahine, ina lioi e niaikai ana ia mea. i ka manao o ke koa opio. Mahope iho o ka pau ana o na olelo a ka ni Violeta, ua liele mai la o Ebine me ke kuuou liaahaa ana, na lalau mai la oia i ka lima akau o ka ui a hapai malie ae la oia a lioopili ae la ma kona mau lehelelie, nie ka muki malie ana ilio, a me kaomi nialie ana ilio, me he la e i iho ana, "o oe no ka'u Inakemakekemake." Ia wa ua hoolauna mai la o Violeta i kona luaui makuakane ika naita opio. I kela wa ua poloai aku la ka naita opio ia laua e liele mai a e hooluanaiki me ia ma ka hmai o ka liale no kekahi mau miiiute pokole. Ua ae koke aku la laua, a ia wa ua lele iho la laua me ka liaawi ana i ko laua mau lio ma ka lima o ko laua niau ukali. I ko lakou lioonanea ana, ua ninau pono mai la ke KaunaAgastina (oia lioi ka ino.a o ka makuakane o Violeta) i ka naiiaopio i kona inoa olmua ponoi, a ua hoike aku la oia o Ebine Lanoka kona inoa, a ma ka liema loa-o Italia oia 1 noho ai me kona makuakane a hiki i ka make ana o kona uiakuakane, ua hele mai-oia e liooko i ke kauolia a kona luaui. He mea e ka liauoli o ua Kauna la i keia lohe aua ona o ke keiki keia a Alekaiiedero Lanoka, no ka mea, walii ana, u o kou makuakaiīe ko'u hoaloha pilipaa loa mai ko uiaua mau la kamalii mai a' hiki wale i ko niaua kaawale ana, e hoi oia e lilo i kuhikulii puuone no kona Moi a pela lioi a.u no ko'u Moi. O ka maua i'ula hookahi ia, o ke kue ikaika i ke komo ana.mai o na poo o na Ekalesia iloko o na lawelawe a me na hoopunihei ana i na Moi, oiai-ua maopopo mua ia maua lie mau alakai ino a hookamani ka ka poe ona halepuie. Maho]>e iho o ko'u lolie ana mai ua puuihei loa ka Moi Lui i na alakai a me na a'o ana a ke Ivadinela, ua maopopo ia'u ua haalele kou makuakane i na lawelawe au])uni ana. no ka mea. ua ike au i kona ano a me koiui mau manao. A(»le loa nae

hoi au i moeuhane iki e loaa mai ana au ia liaawina like iloko o ia mau la pokolemai, aka, iloko o elua'inakaliiki mahope mai o ia wa ua make iho la ka Moi o Italia nei. ka makua oiaio hoi o keia lahuikanaka; a i ka noho ana ae o ka Moi e noho nei i keia manawa ua haalele mai la oia ia'u a me ka'u niau kuhikuhi ana, ka mea hoi a kona luaui Moi i kauoha ilio ai iaia e lawe ia'u i alakai nona, eia nae ua lilo koke oia iloko o na liana puni lealea a me na hana haumia. Nolaila, e like hoi me ke ano maalea o I?ela poe kololie, ua kokua koke lakou i kela hana a ua Moi opio la, me ka hoopunihei ana a me ka hapaimemeue aku imua o kona alo, lie liiki no iaia ke hana e like me koiia makemake, a lie mea. ia nona e hanohano ai a e kaulana ai o ka lawe mai i ka mana o ke oia o ka lahui iloko o kona poholima, a he mea hoi ia ona i weliweli nui ia ai. Ua puni koke ka- Moi a ua|lilo koke au i mea makemake ole nana, no ka mea. he huhu au i kela mau hana maikai ole ana, me kuu a'o ikaika ana aku iaia. Nolaila. ua hoopaweo mai kona maka ia'u. a o ka hopena nae mahope iho o ko'u haalele loa ana aku i ke alo alii, ua nui na hana hoomanaonao i lianaia a me na hana kuX ka weliweli. Mai kela wa. mai ua lilo au i pulakaumaka no kela poe. a he nui na wa a lakou i hoao ai e lawe i ko'u ola, aka. mamuli o ka lokomaikai o na lani ua malamaia au me ka'u kaikamahine nei. O ka'n lei nei, oia ka'u mea hopo-

hopo nui loa, oiai ua ike au i ke ano o na hana a kela poe, a ina au i hooheniahenia iki iaia, a ikeia paha oia e kekalii o lakou, he īnea maopopo aole,-e liiki i ko'u mau walii koa a me a'u ])u ke ]»ale aku i ko lakou ikaika, no ka mea, ila oi ko lakou ikaika. a nie ko lakou maalea nianiua o na pualikaua holookoa o Italia nei. Nolaila, e lioomanao oe e kuu keiki maikai (e kapa aku au iti oe he keiki na'u, oiai ua like kon niakuakane me he hoahanau ponoi la no'u, mai ko maua wa e liele ana i ke kula a hiki iluna o ke kaliua kaua), o keia lono i lioea ae nei ma ko'u liome ua iike ia me he leo la mai ka lani mai, e poha iho ana kona lono liauoli, me he la e liai mai ana, 'eia ka Paredaiso, e lioi iho a nolio me k;i maluhia mau loa.' Nolaila, ua hiki ole ia'u a me ka'u kaikauiahine ke nolio hou'iho ma ka'hale me ka ike mua ole i ka aiiela maikai nana i hooniaiiawanui a loaa keia malia i na poe nolio maluhia o ka aina. Nolaila, aolie a'u uku e liiki ai ke panai aku ia oe, oiai aolie e liiki i na waiwai a pau o keia ao ke uku akn i ko makou aie ia oe, aka, he liookahi wa'le n<» a'u walii uku e manao nei, ke oluoluia nae e kou puuwai maemae, oia hoi keia: E ae anei oe e lawe i ko kaikuahone nei .i kokoolua nou ; no keia ola ana?" j "E kuu makua niaikai, ke haI awi aku nei i na. hoomaikai ana a pau a ko'u puuwai la ke panai aku. Xo keia hanahana palena ! ole au e paliola mai nei nialuna j ilio o'u, ua liiki ole paha i ko'u | haahaa ke ae aku, oiai e hai e aku j no au ia olua i kinohi, he kauaka au me ka mea ole aku ma o a niaanei palia o ? u. Owau wale iho.la no ia, aole he kuono a poopoo, o J ko'u kino wale ilio'no nie ko'u niau liina. Oiai, i ka wa i l'iaalele aku ! ai ko'u makuakane a me a'u iloko 0 ko'u mau la opiopio loa ua haalele maua i ko niaua mau waiwai a pau iloko o na lima o ka poe e a , liele maif,i me na walii mea i loaa 1 na, lima o ko'u luaui a uolio ma kela walii mehameha malihini no na makahiki leluilehu; nolaila, i : ka liaalele ana mai o ko'u niakua ia'u, a hoi aku la 110 kalii mau o : keia ola ana, ua liaalele ilio oia he ; hookalii wale no waiwai ia'u, oia j hoi kana mau a'o maikai ia'u; a ! me keia makaukau ma na niea i kaua, a me ka puuwai hopo ole iloko o ko'u umaunia no ka liele ana e hooko i kona makemake o ka lioihoi hou niai i ka noho'na ! maluhia ma keia kulanakauliale a I nie ko'u aina hanau o Farani, me ka holoi loa ana i kela Hui Powa j mai na papalina ae o ka honua, nolaila, lie mea liiki ole ia'u ke lawe mai i.'ka lima o kau kaikamahine a hoopaa jho ma ko'u puuwai me keia hemahema i loaa ia'u. In{i paha maliope o ko'u liele ana a hooko au i ka'u hana a pau, malia o liiki palia ia'u ke hoihoi hou mai-i na wahi pono a maua i haa« lele aku ai a paa hou ma ko'u lima. alaila paha e alio ia; a o kekahi no lioi, aole paha i like ka manao o ka lede ui maikai me kou manao," wahi a ka naita opio. I kela wa ua kamailio koke mai la 110 o Yioleta me ka waiho ole aku na kona makuakane e kamailio: . (Aole i pau.) — I ke kau hooilo o 1893, loohia iho la o P. M. Martin o Long Reach, West Va., i kekahi anu ikaika, a kuene pono loa iho la ke kunu. A ua hoike mai la oia i kona ola ana: "He nui na laau kunu a'u i hoao ai, aole na© he ola iki, a hiki i ko'u wa i kuai ai i omole Laau Kunu a KAMALENA, a ua loaa koke ia'u ka maha, a iloko o ka wa pokole ua ola loa au. 1 ' Ke loohia oukou i ke kunu a i ke anu paha, e inu i keia laau, aole auanei oukou'e hoao i na laau he lehulehu wale aku, mamua ae o ka loaa ana ia oukou he ola. He 20 makahiki a oi o ke ku ana o keia laau ma ka makeke kuai, a ua nui kona makemakeia a ua kaulana no hoi. He 50 keneta no ka omole. E kuaiia aku ana e na poe kuai laau lapaau apau. BENSON & SMITH, na Ag;ena ma ko Hawaii Pae Aina. ♦