Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 21, 22 May 1896 — Page 3

Page PDF (1.57 MB)

This text was transcribed by:  Rosario Honaker
This work is dedicated to:  Kumu Patrick Makuakane

KA HUI ALAHAO ME AINA O AOHU

MANAWA HOLO

Mai a Mahoney aku o lulai 5, 1895

Will o Ewa

K@na Ekua

Na ia a pau

Noo Sabli

 

Hilo i Will o

Ewa Porono me

Sabali wale no

 

Hii I Wa’@ na ia a pono.

 

                                           A.M                       A.M.                      P.M.                      P.M.                      P.M.    

Haalele ia Waianae          6:44                        -----                        1:32                        -----                        4:16

Haalele Wili o Ewa            7:19                        9:10                        2:07                        3:51                        4:51

Haalele ia Manana           7:50                        9:45                        2:38                        4:22                        5:22

Hiki i Honolulu                   8:23             10:30                        3:11                        4:55                        5:55

 

E lawe ana na kaa ahi hali ijana I na kaa ohua o ka papa ekahi.

 

G.P. DENISON, Luna

 

F.C. SMITH, Luna Kuai Palapala Holo

 

NU HOU HAWAII

 

Ke mau nei no ke onawaliwali o ke Komisina Pelekane i keia mau la.

 

Ua mimino loa ke ahi o Mokuaweoweo i keia wa, a pela no ko Kilauea.

 

Ua hoopaa kakauinoa o John A. Hasinger iaia iho ma ka Hotele Halealii (Palace Hotel) Kapalakiko, ma ka la 6 o Mei iho nei.

 

Ua hanau mai na ka wahine a ko makou hoaloha J. Pamawaho Prendergast mauka ae nei o Kapalama, ma ka Poalima o kela pule aku nei, he kaikamahine.

 

Ua pau ae nei i ke paiia ka hoike waiwai nui a ka Papa Hoonaauao ma ka Olelo Hawaii.  A ua makaukau no ka waihoia ana’ku imua o ka Ahaolelo.

 

Aole e hounaia aku kekahi nupepa “Kuokoa” ke kauoha mai ma na hua inika wale no, aka, e hele mai ia mau ano hua me ke dala pu mai.

 

mAMULI O KE KAAWALE ANA AKU O w. O. Kamika no na Aina E, ua hookohuia o Kauka Emekona I President no ka Papa Ola ma ka Palau who née.

 

Ua hanau mai na Mr. ame Mrs. Kualaku he kaikamahine ma ka Poaha o kela pule aku née, ma ko laua “kakela” mauka ae nei o Kapaluina.  “I nui ke aho,” wahi a ka Makaainana.

 

Ua kaahele aku o Rev Kivini Desha o ka Ekalesia o Hilo, ma na paia aala o Puna, ma ka hana haiolelo hoaia ekalesia Ua i kahi wa i haia ae nei.  E huli e ke kanaka hoomaloka nei.

 

Ua hookaulua iki ia ka moolelo a ka Ahahui Kula Sabati o na mokupuni o “Kama, Hina ame Kaululaau,” no ka piha loa o ka pepa o keia pule a hoea i keia pule ae.

 

Ua ae o Mr. Redpath imua o ka Aha Kaapuni e noho nei, no ka hewa aihuei ka waiwai i haawiia e malalam, a ua hoopaiia oia i hookahi makahiki hoopaahao ma ka hana oolea.  O keia ka haole ohi aie o ko makou keena pai nei i na wa i hala mua loa ae nei.

 

E malamaia ana ka halawai makahiki o ka Ahahui euanelio o ko Hawaii Pae aina ma ka luakini o Kawaiahao ke hili aku i ka Poalua, Iune 2, 1896 hora 10 a.m.  Nolaila, ua makemakeia na lala apau o ia Aha e akoakoa mai me ka makaukau i ka manawa i haiia ae la maluna.

 

JAMES DAVIS, Kakauolelo

 

Honolulu, Mei 12, 1896

 

I keia makahili aku nei, ua hoolilo aku o Beretania Nui no na koa me na mokukaua he $171,417,855.  Farani, me kona haawe no i aie lahui o $6,000,000,000 e huikau ana me ka ukupanee, ua hoolilo aku oia i $180,000,000,000 no na koa a me na mokukaua, a o Geremania, $200,000,000.  O ka nui o na kanaka e ku makukau mau ia ma Europa me na mea kaua, he $4,000,000, a ke huipu me na pualikoa kokua, hihi aku i ka $19,000,000.  Aole i kana mai.

 

Eia ka Mr. D. P. Davis olelo, he kanaka malama lio hoolimalima a kanaka kalepa hoi no Goshen, Va., no ka mea e pili ana i ka Rumitika:  “Ke hauoli nei au i ka hoomaikeike ana aku i ka KAMALENA LAAU HANO no ka Rumatika, oiai, ua ike maka maoli au, mamuli o ka ike maka ana, e hiki ana ia laau ke hana i na kulana hoola, elike me ka mea i hoikeia no ua laau la.  I ke kau kupulau o kela makahili aku nei, ua waiho kuu hoahanau maluna o kahi moe, mamuli o na umii ana aa ka rumatika mala, a ua nui launa ole kona eha.  I ka hamo mua ia ana no o ka LAAU HAMO A KAMALENA, o ke kanahai mai ia no ia o ka eha, ahookahi ponoi wale no omole i hamo ia ai o ke oia no ia.  E kuaaia ana e napoe kuai laau apay.  O BENSON SMITH & CO na Agena o ko Hawaii Pae Aina.

 

Ua hookohuia o Kauka Charles T. Lokeke i Kakauolelo no ka Papa Hoonaauao.

 

Ma keia Poanono aku nei i nonoi ae ai o Luna Senate Holstein, mai ka makani Apaapaa mai o Kohala, i ka Mana Hooko, e hoouna aku i ke kauoha a ka Hui Hanai Holoholona o Awini i ke Komisina i’a, o ka i’a haole i kapaia he tarauta, no ka hoolaha ana ma na muliwai o Kohala, Hawaii.

 

Ma ke mokuahi Dorika i ku mai ai no onei i ka Poakahi nei, mai Kapalakiko mai, a holo aku la no Kina ame Iapana i kau aku ai ka Peresidena o ka Papa Ola W. O. Kamika ame Kauka Wood no Iapana ame Kina.  He huakai hanu o noii pono i ka mea e pili ana i ka mai kolera ka laua i hele aku nei.

Ma ka Poakolu nei noho ai ka halawai mua loa a na kauka o loko nei o keia Pae Aina.  He 13 ko lakou nui i akoakoa ae.  Ma ia halawai ana i hoike ia ae ai, eia ma Hawaii nei i keia wa kekahi kauka akamai e huli a ne noii nei no ka mea e pili ana i ka ma’i lepera.  He hooleleia mai koe o n kukuna uwila ma ka huli ana i keia ma’i.  E ola o Hawaii lahui.

 

Nui no kauoha nupepa e loaa mai nei ia makou i keia wa mai na wahi mai he nui o ka Pae Aina, “I nupepa Kuokoa na’u-E hoouna mai i Kuokoa na’u;” aka, aole i loaa mai ka uhane ola e ko ai ka makemake.  E hoouna pu mai i ke dala.  He $1.00 no ko eono mahina; he 50 keneta no ekolu malama; a ina mai Iune ae nei e lawe ai a hoea i ka pau ana o ka makahili, alaila, he $1.15 ka uku.  E hookaa mua mai.

 

Ua hanau mai na Mr. ame Mrs. Daniel Sandford, Jr., ma kahi noho o ka makua o ka wahine, ma alanui Kuakini, ma ka hora 10 o ke kakahiaka Poakolu o kela pule aku nei, he kaikamahine.  O ka helu elua iho la keia o ka laua mau keiki, a ao ka ekolu ia o na moopuna a ka lunahoopnonpono o keia pepa.  Kani moopuna no ua kanaka.

 

Ua loaa hou mai no ia makou he palapala mai a Cecilia K. Poepoe mai, ko makou mea kakau ma Kaleponi i keia wa, maluna mai o ka mokuahi Dorie o ka Poakahi nei, a ua hoike pokole mai oia ia makou, ua pau kona hele makaikai ana ia loko o ke kulanakauhale o Oakland, a e holo ana oia no ke kulanakauhale o San Francisco no ka makaikai ana.  Mamuli keia o ka oluolu o kekahi mauo lede haole o Oakland iaia.  Nolaila, ke kali nei makou i kana palapala o ka la 29 ae nei, maluna mai o ka mokuahi Australia.  He pomaikai keia no na poe lawe wale no i ka nupepa “Kuokoa.”

 

KA LAPAAU ANA I KA WAHINE.  (Mai ka nepepa Pacific Health mai.)

 

Ka mua, e mare oe i ka wahine elua, e hoomanawanui oe.  Malia paha e loohia ana oe i na hakoko ikaika ana ame na pilikia he nui ma kauhana, aka aole ia he mea nou e hoi aku ai i kou home na helehelena i umamaluia e na kipono a ke kaumaha.  Malia hoi, he mau hakoko anan no ka kau wahine, no ka pono o ko olua home, a malia nae paha, aole i like loa ke koikoi o ia mau hakoko ana i loaa iaia, elike la hoi me kou, aka, e hooi ia aku auanei ke kaumaha o kau wahine ke lohe mai i kou kaniuhu ana.  E hoi aku oe i ka home a pane aku iaia i huaolelo hookahi o ke aloha, e nana aku iaia me na onohi maka i piha i ke aloha, e ike auanei oe e lilo anan ia i laau kupua kamahao e hooauhee ia aku ai na manao kaumaha o kau wahine.  E hui pu anan me keia, aole oe e nele i ka malam i hookahi omole LAAU KUNU A KAMALENA maloko o ka hale.  He mea maikai loa keia, a me he mea la, aole no e liuliu loa aku ka manawa, a e makemake ia ana kona hoohanaia ana.  E ike auanei kau wahine, aole ka oe i hoojemahema iaia, aka, ua ake oe e malama i kona oia.  E kuai ia ana e na poe kuai laau apau.  O BENSON SMITH & CO. na Agena o ko Hawaii Pae Aina.

 

KE ANO NUI O KA

 

Palapala Hoike no ke Kakauinoa ana

 

Helu 31.

 

Apana o Honolulu, Mokupuni o Oahu.

 

KE HOIKE NEI KEIA, ma keia la 11 o Mei, 1896, ua kakauinoa o Rebulika iloko o keia Apana.

 

Penei ka hoakka o ua mea la i oleloia ae nei:  Na makahiki, 41.  Ka Ama Hanau, o Maui.  Wahi noho, alanui Papu, (ke awa i haalele ai a holo mai i ka, Repubalika o Hawaii.  Ka la i hiki mai ai)  Maraeia, a mare ole ia paha:  Ua mareia.  Ka Hana:  He Hoonoho Hua Makini.  Kahi o ka hana, Maka Halepai Kuokoa.  Inoa o ka Haku Hana:  Hawaiin Gazette Co.  Kahi noho o ka Haku Hana:  Ma Honolulu, Alanui Moi.

 

Na hoailona ame na helehelena e maopopo ai:  Kiekie:  5 kapuai 10 ½ iniha;  kaunaha, 180 paona; lauohe, he elele piipii; onohi make:  he uliuli; hoailona nui ma ka ili helehelena:  he ila ma ka papalina hema.

 

Hoailona Manman na ui (thumbprint)

 

JONATHAN SHAW, Luna Kakauinoa

 

Apana o Honolulu, Mokupuni’o Oahu

 

EBINE LANOKA

 

MOKUNA III

 

“E owaka ana na makakila,

E lele ana na hunahuna ahi,

E lohe ia ana na leo kaniuhu

Me ka halulu o na kiho,

Ehiolo makawalu ana,

I ka ili o ka honua”

 

E ka naita wiwo ole a puuwai laahia, ke lawe mai nei au i kau mau olelo a hoopaa iho ma ko’u puuwai-aole o ka waiwai ka’u i makemake ai, aka, o oe ponoi no.  O koa kino me kela uhane nani oi kelakela iloko ou ka’u i makemake oiaio ai, aole o na mea ae mawaho, aole loa.  Ua makemake au ia oe aole hoi o na mea pau wale o ko keia ao i hiki ke kuaiia me ke dala a me ke gula.  Aole o kela aahu palekila nani ou kau i makemake ai, aole loa.  Pela no hoi paha oe ia’u-aole oe i makemake mai ia’u ma o kela lio la, a i ole, ma ka waiwai paha o kuu makuakanie, aka, owau ponoi nei no.  O kuu kino nei e lilo aku nau a pela hoie oe e lilo mai ai na’u.  Ina e oluolu ana ia manao ia oe, alaila, e hoike mai oe ia’u ano.  E hoike aku no hoi au ia oe, ia maua i hoea mai nei a lohe au i kau mau huaolelo o ke koa a me ka wiwo ole, a me kou kino mai kou poo a hiki i kou mau kapuai, ua liko koke au me ko’u uhane i kauwa aioio nau.”

 

Manuli o keia mau huaolelo ku i ka maika a me kaoiaio a ka lede opio, u’a hoomaopopo koke iho la o Ebine he mea oiaio ua makemake io no keia ui waianuhea iaia ponoi aole hoie ma kona ano he koa a mea e ae paha, aka, ma o kona kino maoli no; a pela no hoi oia, ua makemake a ua liko kona puuwai holookoa i ke kaikamhine iwakiani o Italia, aole hoi no kona liko anan he kaikamahine hanohano a kiekie oia ka kumu o kona makemake ana, aole loa, aka, mamuli no ke kino ponoi a me ka hiohiona nani oi kelakela o ua ui la, mai kona kino a me kona uhane oia iho la kana mea i aloha ai, a pela iho la no hoi ka lede opio nona.

 

I kela wa koke no ua hooholoia iho la ka hoopalau mare mawaena o na opio, oia hoi, e holo ana ka naita opio no Parisa no ka hooko ana i kana hana, a ina e lanakila ana oia maluna o na enemi, alaila, oia ka manawa e holo aku ai o kana wahine hoopalau me kona mau luaui makuakane a me makuahine me ko lakou mau kauwa lawelawe ma ka moku a hoea aku i Parisa, a ilaila na opio e mareia ai me ka hanohano nui.  O keia mau hoolala ana, na ka makuakane keia o Violeta, ua makemake oia e mareia kana mau keiki me ka hanohano nui ma ke kulanakauhale o Parisa, no ka mea, he makemake oia e hoikeia kona kulana alii nui a ohana kahiko no europa, a e ike mai hoi na kamaina o Farana he kaukaualii no oia no ia aina, aka mamuli nae o ka mare ana ona me kekahi o na lede kaukaualii o Italia, pela iho la oia i lilo loa ai i kanaka Italia; a he makemake pu no hoi oia e hapai ae i ka hanohano o kana hunona ma ke ano he alii hanau ponoi no Farani.

 

MOKUNA IV

 

“Hoe amai ko hiona me he ipo ia,

E hoallala ana i na lihilihi maka,

E hea mai ana ke ao opua

E hoi mai no kaua ia e pili

E pili ke aloha me ka haalipo,

Lipo nonolu ka liko o ka awapuhi,

O ko aloha ia e hoeha nei,

Me he lima kanaka la

E kaomi ana i ka puuwai.”

 

Me ka hauoli, ame ka hooko pono, ua ohikihiki aku la na koa o ka Naita o ke Kakela Uluaula i ka lakou mau ukana mailoko mai o ka lua huna, maluna o na kaa kau-o nunui i lawe ia ai.  O na eke dala, ua hahao ia iloko o na pahu manoanoa nunui, ame na waiwai makamae e ae, ua pau pono ia mau mea i ka hooili ia iluna o ka moku.

 

I ke kani ana o ka hora 5 o ke ahiahi, ua makaukau na mea apau.  Ua piha pu hoi o kai o kahi ku moku me na poe makaikai he nui wale.  Ia wa, ua hoea aku la ke kaa lio nani i kauo ia e na paa lio nani he eha, a e hookele ia ana hoi e na kahu lio elua.

 

Ua like ka nani ame ka hanohano o ua kaa la elike me ka Moi nui o ke ao nei.  Maluna o ua kaa la e noho ana ke Cauna Agatina me kana wahine, ke kama alii wahine opio violeta, a ma kona aoao, ka Naita o ke Kakela ulaula, me kona kahiko kaua nani lua ole.  (Aole i pau)

 

He mea pono i kela ame keia ohana ke loaa ona laau lapaau mama no na ma’i o ka opu.  I laau lapaau puhili ole no ka “Moku ino loa o lep” (Diarhea) Nahu, Umii, Kolera ame na ma’i apao o ka opu, aole he laau lapaau oi ako o ka maikai, elike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (Pain Killer).  Ua lawelaweia keia laau no na makahili he kanalima, a ke hana mau ia nei i kela ame keia la, ma na aina apau o ka honua nei.  O ka Hui Kua Laau Lapaau o Holister, ka Agena.

 

Hoolaha Mana Hookolokolo

 

ILOKO O KA AHA KAAPUNI, APANA hookoloko Ekahi o ko Hawaii Paeaina.  Ma ka hanan o ka waiwai o KAHOA V. TALMAN, o Honolulu, Oahu i make.

 

No ka mea ua waihoia mai i keia la ka palapala kauho hope loa o Kahoa V. Talman, e Elizabeth Kekaaniau Pratt, me kana palapala hoopii e nonoi ana e hooiaio ia ua palapala kauoha hope loa la, nolaila ke hai ia aku nei ka lono i na poe a pau i kuleana, o ka POALIMA, la 19 o IUNE, 1896, hora 10 kakahiaka, ma ka rumi  Hookoloko o ua Aha Kaapuni la, ma Aliiolani Hale, Honolulu, oia kahi a me ka manawa e hoole ia ai o ua palapala hoopii la, a me na keakea a pau e pili ana i ua waiwai la.

 

Honolulu, May 20, 1896.  Na ka Aha:  HENRY SMITH, Kakauolelo 2599-3t

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI Apana Eha o ko Haeaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o B. Paona (k), Kamaee, Hilo Hawaii, i make kauoha ole.

 

Ma ka heluhelu ame ka waihoia ana mai o ka palapala noi a Mrs. Lahela Victor, e hoike ana o b. Paona (k), Kamaee, Hili, Hawaii, ua make kauoha ole ma Kamaee, Hilo, Hawaii, ma ka la 21 o Dekemaba, A. D. 1891, me ka waiho iho he waiwai iloko o ko Hawaii Pae Aina, a e noi ana e hoopukaia na palapala Luna Hooponopono Waiwai ia K. M. Koahou.

 

Ke kauohaia nei, o ka POALIMA, la 19 o Iune, 1896, hora 10 kakahiaka o ia la, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lanakanawai la ma ka Hale Hookolikolo o keia Aha ma Hilo, Hawaii, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai ka poe apau i kuleana e hoike mai ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi la.

 

Hanaia ma Hilo, Hawaii, K. H. P. A., Mei 7, M. H. 1896

 

Na ka Aha:  DANIEL PORTER Kakauolelo.  2598-3

 

ILOKO O KA AHA KAAPUNI Apana Hookoloko Ekahi o ko Hawaii Pae Aina.  Lilia Keaweamahi kui ia David Keaweamahi.  Hoopii oki mare.

 

Ka Repubalika o Hawaii.  I ka Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hoe: - Me ka mahalo.

 

Ke kauohaia aku nei oe e kii ia David Keaweamahi e noho ana ma Yokohama.  Iapana, me hoopiiia, ina e waiho mai ana oia i kana pane i kakauia iliko o na la he iwakalua mahope iho o ka hookoia ana o keia, e hele mai imua o ka Aha Kaapuni, Apana Hookolokolo Ekahi i oleloia ma ke kau o ua Aha ia e malama ia ana ma ke keena hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, i ka POAKAHI, la 4 o Mei, e hiki mai ana ma ka hora 10 kakahiaka, e hoike mai no ke aha la e ae ole ia ai ke noi a Lilia Keaweamahi, me hoopii, elike me ka mea i hoakakaia iloko o kanan palapala hoopii i pakuiia me keia.

 

A e hoihoi mai i ka palapala kii me ka hoike piha o kau mau hana no ia mea.

 

(Sila) Ikea ka Mea Hanohano

Alfred W. Carter, Lunakanawai Ekahi o ka Aha Kaapuni apan Hookolokolo Ekahi, i ka la 13 o Mei, 1896.

 

(Inoa)  HENRY SMITH Kakauolelo

 

Ke hoike aku nei au o ka mea maluna ae he hope oiaio ia o ka palapala kii ma ia hihia, a ua kauoha ua Aha la e hoolalahaia ia mea a e hoopaneeia ka hihia a ke kau o Augate e hili mai ana.

 

HENRY SMITH

Kakauolelo Oihana Hookolokolo, Honolulu, Aperial 13, 1896.  2598-7

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI Apana Eiua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o Ainoa (k) ame Kaai (k), no Honuauia, Maui, i make kauoha ole.  Ma ke Keena-Imua o Hon. J. W. Kalua.

 

Maka heluhelu ame ka waihoia ana mai o ka palapala noi a, e hoike ana ua make kanoha ole o Ainoa ame Kaai (k), no Honuala, Maui.  ma, i ka ia, o 189, a e noi ana e hoopukaia ka olelo hooholo i na hooilina a e mahele ia ka waiwai.

 

Ua kauohaia o ka POALIMA, ka la 26 o Iune, M. H. 1896, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la, ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai na mea apau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ka lakou, e ae ole ia ua noi la.  A o keia kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule maloko o ke Kuakoa, nupepa ma Honolulu.

 

Kakauia ma Wailuku, ko Hawaii Pae aina, May 11 th M. H. 1896

 

Na ka Aha:  G. ARMSTRONG, Kakauolelo, 2598-3

 

Hela ame Keia

 

Allen & Robinson

 

NA ME AKUAI PAPA O NA ANO APAU e loaa no ma ka Uwapo o Pakaka, Honolulu, ma ke kumukuai makepono loa, no ka pomaikai o ka lehulehu e makemake ana e kukulu hale.  E kipa mai a e ike kumaka.  2396-q

 

OLELO HOOLAHA HOOPAU HUI

 

O ka poe no lakou na inoa malalo iho nei, he poe hoa hui mamua iho nei no ka Hui o Campbell me Marshall, he poe hoouna ma’ia i na Aina e, ke hoolaha aku nei, ua hoopuia ua Hui la, mamuli o ka aelike ana, a ua laweia ae kona mau waiwai apau ame na aie e Campbell & Company, M.O. ROBINSON, A.J. CAMPBELL, E. L. MARSHALL, C. BOLTE.

 

Honolulu, Mei S, A. D. 1896.  2598-3                             

 

OLELO HOOLAHA HOOHUI

 

O na mea no laua na ino malalo iho nei, e noho ana ma Honolulu, ke hoolaha aku nei, ua hoojui ae nei laua ia laua iho ma kekahi hui, malalo o ka inoa o Campbell Ma, no ka lawelawe ana i ka hana hoouna ma’ia ana i na Aina e, mai ka Pae Aina aku nei o Hawaii.  Wahi oihana, ma Honolulu.  M. P. ROBINSON, A. J. CAMPBELL.  Honolulu, Mei 8, 1896.  2598-3

 

KUAI WAIWAI PAA

 

I kulike ai me kekahi kauoha a ka Aha Kaapuni o ka Apana Kaapuni Ekahi, e kuai aku no ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma ke keena kudala o George Hons, Wailuku, Mokupuni o Manui, ma ka Poaona, Mei 30, 1896, ma ka hora 12 awakea, i keia aina i hoakakaia oia hoi: - Kela apana aina apau e waiho la ma Wailuku, ma ka Mokupuni o Maui, a i hoakakaia o na Apana 2 me 3, Ili o Halemano ame Kapaaloa, Kuleana Hoona, i kakauia Nov. 23, 1853, helu 3475, Buke 7, aoao 460, Palapala Sila Nui 5445, kakauia Ianuari, 1864, kopeia ,ma ka Buke 21 aoao 5445, maloko o laila, he hookahi ame ¼ eka.

 

Kuike ke Dala.  Ma ke Dala Gula o Amerika

 

Na lilo palapala i ka mea kuai mai.

 

Kumukuai oi malun o $300.

 

SARAH KALAI, Kahu o Helalalani.  2598-1

 

WAIWAI PAA

 

Kuai a na Luna Hooko Kauoha a

 

Kahu Malama Waiwai

 

O ke kuai a na Luna Hooko Kauoha a Kaho Malama Waiwai (Trustee) no ka waiwai paa (aina) maki o ke Kula Hoopolokei ma Kapalama-kai, Honolulu, Oahu.  Ka aina o Mrs. Harriet N. Jones.  He wa maikai no ka hookomo dala ana iloko o na pa-hale.

 

Manuli o ka hoomana pono ia ana mai o na mea no laua na inoa malalao iho nei e hana peia, nolaila, ua kauoha aku na Luna Hooko Kauoha a Kahu Malama Waiwai o ua waiwai la, ia W. s. Luce e kuai aku ma ke kuai kudala akea, ma kona keena kudala, ma ka la Eono o lune, 1896, ma ka hora 12 o ke wakaea, i keia apana aina, oia kahi hapa o ka Palapala Sila Nui Helu 80 nona ka nui he elua eka.  Ua maheleia keia apana iloko o na apana ehiku, oia hoi, he eono apana pa-hale a he hookahi apana kalo.  Aia he alanui Aupuni me ka pono alanui mai ke alanui Moi mai a i keia aina i oleloia ae la, a ua hookaokoaia he alanui o 14 kapuai ke akea ma ua aina la, elike me ka mea e ikeia ana ma ka nana, aku i ka palapala kii aina ma ka Hale Kudala o W. S. Luce.

 

E kuaila aku ana ua aina la ma na apana, a o ka paa o ke kuai ana aia la mamuli o khoololoia ana e ke Aha Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Ekahi.

 

He kuike ke dala kuai, ma ke Dala Gula o Amerika.  O ka lilo o na palapala kuai maluna ia o na poe e liko ai na apana.

 

No na mea i koe e ninau ia David Dayton, ma kona Keena Oihana, Alanui Kalepa, Helu 42, a i ole ia, ia W. S. Luce ma kona Keena Kudala.

 

G. W. JONES, ame DAVID DAYTON.

 

Na Lune Hooko Kauoha ame na Kahu Malama Waiwai, malalo o ka Palapala Kauoha a Harriet N. Jones.  2597-@

 

Hoolaha Moraki

 

Hoolaha Hooko a ka Mea P2a Moraki no ka Makemake e Hooko i ka Moraki a e Kuai aku

 

I KULIKE AKU AI ME NA OLELO O kekahi m@raki i hanaia o HAKUOLE ame MAHIAIMOKU, kana wahine ma@@ ia J. A. Carewright, o ahu Maiama Wai@io ka Waiwai o Holt, hanaia @. @ @ ma @ euna Kakau Hope.  Oahu make Huke @ ma na @ $14 me @ a i Kuai i o @ @ na moraki la @ @.  @ ma ka palapala @ Iaunari @ @.  I Kakau @ ia @ @ aku nei ma keia ua makemake ka @ @ mai ai ua moraki ia e @ aka i na moraki la no ka unakeia aoao na kumu, oia nui ka aka.

 

A ke hooiahoia @ @ mahope iho o ka hala ana o na puie @ @ keia la aku, ahoolahala aku no kekahi hope o ka waiwai i paa maloko o ua moraki ia na @ a ana aku, a e kuai kadala @ ia aku ana no ke Koena Kudala o Jas P. Morgan.  Honolulu ma ka POAKAHI, iune 13 @ ma ka hora @ o ke awakea o ia la.

 

No na mea i koe e nino ia. 

 

J. A. MAGOON

 

Mea i hooliloia @ a i o ua Moraki la.  Hanaia, Honolulu, Mei @ 1896

 

Kia ka waiwai e kuniia aku ana

 

Kela apana alua apau ma liamama.  Manoa, i hoakaka pono ia ma ka Palapala Sila.  Nui @ Koleana @, ia Maimiui, malako o iaila he 86 100 eka.

 

Olelo Hoolaha a ka Mea Paa Moraki no ka Makemake e Hookui ka Moraki a e Kuai aku.

 

 

I kulike ai me na olelo o kekahi moraki i hanaia e Joseph Aea (k) ame Kahae Aea, kana wahine, ia Henry Waterhouse, hanaia Aug. 4, 1893, kopeia ma ke Keena Kakau Hope, Oahu, ma ka Buke 145, aoao 92 me 93, ke hoolahaia aku nei ma keia, ke makemake nei ka mea paa moraki e hooko aku i ua moraki la no ka uhakiia ana o ke kumu aelike, oia hoi, ka hookaa ole ia ana o ke kumupaa ame ka ukupanee ma ka wa e hookaa ai.

 

Ke hoolahaia aku nei nohoi ma keia, mahope iho o ka hala ana o na pule ekilu mai keia la aku, e hoolahaia aku no ka aina i paa maloko o ua moraki la, no ke kuai aku a e kuai kudala akea ia aku nohoi ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, Honolulu, ma ka Poakahi, Iune 15, 1896, ma ka hora 13 oe ke awakea o ia la.

 

No na mea i koe e ninau ia, HENRY WATERHOUSE, Mea Paa Moraki.

 

A i ole ia J. A. Magoon, Alanui Kalepa, Honolulu.

 

Hanaia, Honoluly, Mei 22, 1896.

 

Ka waiwai e kuaiia aku ana penei:

 

O kela apana aina apau e waiho la ma Waikahalulu, Honolulu i oleloia, a i hookakaia penei

 

E hoomaka ana ama ke kihi Akau o keia Apana ma ka pa pohaku ma ke alanaui a e holo ana ma ka merediana mageneti:  Hem. 45 deg. 30 min.  Hiki 11 kapuai i ka pohhaku i hoailonaia me ke kaha pe’a; Hem. 44 deg.  00 min.  Hiki 108.9 kapuai ma ka aina kula aku; Hem. 48 deg. 30 min.  Hiki 137.5 kapuai ma ke kuauna a i ke kihi o ka pa laau; Hem. 35 deg. 15 min. Kom. 66 kapuai ma ka pa laau e pili ana me ko Waterhouse; Ak. 42 deg. 30 min. Kom. 24.5 kapuai ma ko Waterhouse; Ak. 67 deg. 15 min. Kom. 143.0 kapuai ma ko Waterhouse; Ak. 59 deg. 30 min. Kon. 106.5 kapuai ma ko Waterhouse; Ak.  41 deg. 20 min. Hik. 138.5 kapuai ma ke alanui ame pa-pohaku a i ke kiko hoomaka mua.  Ka area 59-100 o ka Eka.  Oia kekahi hapa o ka aina i hoikeia ma ka Palapala Sila Nui Helu 664, Kuleana 1726.  2599-4t

 

Olelo Hoolaha aka Mea Paa Moraki no ka Makemake e Hooko i ka Moraki a o Kuai Aku

 

Ke hoolahaia aku nei ma keia, mamuli o kekahi mana kuai i hoakakaia maloko o kekahi moraki i hanaia ma kaia 20 o Dekemaba, A.D. 18893, e Chop Choy, Ham Yook, Asee, ame Ham Mau, no Wailua lakou apau, Mokupuni o Kauai, Ko Hawaii Pae Aina, e hana ana ma ka inoa hui See Shing Wai Ma ( See Shing Wai & Company), ia Quong, Wah On & Co. o Honolulu, kopeia ma ke Keena Kakau Kope Palapala, ma ka Buke 145, aoao 396, 397 me 398, a ke makemake nei o Quong Wah On & Co. i oleloia, e hooko aku ia moraki la no ka uhalia ana o na kumu aelike maloko o ua moraki la, oia hoi, ka uku ole ia ana o ke kumupaa ame ka ukupanee ma ka wa e oo ai.

 

Ke hoolahaia aku nei nohoi, e kuai kudalaia aku no kela ame keia hoolimalima i hoikeia a a i hoakakaia maloko o ua moraki la, ma ke keena kudala o Jas. F. Mrogan, ma Alanui Moiwahine, ma Honolulu i oleloia, ma ka POAONO, la 13 o Iune, A.D. 1896, ma ka hora 12 awakea o ua la ila.

 

Eia na waiwai i hoakakaia maloko o ua moraki la:

 

1.   Hoolimalima mai ka waiwai mai o B.P. Bishop ia See Sing Wai & Co., hanaia Nov. 12, 1891, a kopeia ma ke Keena Kope Palapala Hawaii, Buke 137, aoao 296, no 8 makahili, he 24 eka ka ili.

2.   Hoolimalima mai ka waiwai mai o B. P. Bishop ia See Shing Wai & Co., hanaia Nov. 24, 1891, kopeia ma ke Keena Kope Palapala buke 134, aoao 310 no 15 makahili.  He aneane 19 ½ eka ka ili.

3.   Hoolimalima mai a Carl Isenberg mai ia See shing Wai & Co., hanaia Nov. 3, 1893, no 15 makahiki.  He 14 94-100 eka ka ili.  Kopeia ma ke Keena Kope Palapala, buke 140, aoao 225

4.   Hoolimalima mai a carl Isenberg mai ia See Shing Wai & Co., hanaia Nov. 3, 1892 kopeia ma ke Keena Kope Palapala ma ka buke 140, aoao 232 no 15 makhiki.  He 14 94-100 eka ka ili

5.   Na hoolimalima e ae apau o ua hui la o Se Shing Wai & Co., no na aina ma Wailua, Kapaa, Mokupuni o Kauai.

6.   Na hipi han apau, na lio, na moa, na holoholona, na mea paahana, na hale, ame na mea i hana hou ia iho, na palau naike, na hale kuai, ame ka naiki apau e ulu nei i keia wa ame na waiwai e ae apau o keia ame keia ano e ona ia ana e ko lakou, (na poe haawi moraki i oleloia) oihana mahi naiki ma Wailua i oleloia, Mokupuni o Kauai.

 

QUONG WAH ON & COM., Poe Paa Moraki.

 

Kuike ke dala.  I Ka mea kuai mai ka lilo no na palapala.

 

E ninau ia Chang Kim no na mea i koe.  Oia ka Agena no ka poe Paa Moraki.

 

Hanaia, Honolulu, Mei 12, 1896.  2598-4