Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 25, 19 June 1896 — MEA HUNA POHIHIHI [ARTICLE]

MEA HUNA POHIHIHI

« M.OKUNA IV. "Makemake au e huli aku oe i kahi ana e hele ai ma kona wa e haalele aku ai ia Hametona Kakela, pela pu hoi me ka mea ana e hui aku ai, ame kana hana. E noii aku oe a hoea i ka papaku o keia mea huna holookoa, & ke loaa ka hoi ia oe, alaila, na'u no auanei e uku aku ia oe i kekahi uku maikai loa. Aka, eia mai nae kou uku hoopua no kou hana ana'ku i ka'u hana." I kela wa i haawi aku ai ua Adelo nei i kekahi bila dala hanako i ka makaikiu. Lalau mai la hoi ka makai-kiu i ua bila dala la a ho-o iho la iloko o kana wahi buke pakeke me ka nana ole ana iho i ka nui o na dala maloko o ua bila la. Alaila, olelo hou aku la o Adelo iaia: "I ka la apopo e hele aku ana au i Tereveliana Pa e ike ai i kuu makua- j kane, aka, aole au e liuliu loa malaila a huli hoi mai no au no Ladana nei, elua paha o'u la e noho malaiia a hoi mai au. Ma keia hotele no nae au e loaa mau ai ia oe i na wa apau ma keia hope aku a hiki i ko'u hoike ana'ku ia no ko'u wahi e nee aku ai. Oiai, o ko'u manao i keia wa, e noho no au ma keia hiau rumi i keia wa a mai keia wahi aku hoi e hele aku ai au i Tereveliana Pa, a pela e hoohaliaia ai ko'u manawa oiai au e noho ana maa?rei." "Alaila, e houna mai ana au ia oe i ka'u hoike i kela ame keia la," wahi a ka makai-kiu i*pane mai ai ia Adelo. "Ina n,.e he mea ano nui loa kekahi e loāa ana ia'u, alaila, na'u ponoi no ia e lawe mai imua ou. Aole anei he mea e ae kekahi au i makemake ai?" » "Aole paha. Na ke au o ka manawa ma keia mua aku, mamuli o na mea e loaa mai ana mai a oe mai, e hoala mai i na kiimuhana hou a'u i makemake ai, aka v no keia wa la—aole." Alaila, * me ,na helehelena hauoll e mohala ana maluna o ua makai-kiu la, pane mai la oia Imua o Adelo: "E homaka koke no au i ka'u hana i keia wa," wahi a ka makai-kiu. "Laki loa nae, aohe a,u hana i keia wa. Nolaila, e haawi ana au i ko'u ikaika apau ma keia hana, a e ike mau ana nohoi oe i ka'u mau hoike i kela ame keia manawa." Ia wa i ku ae al ua makai-kiu la iluna, kunou mai la imua o Adelo a puka aku la oia mai ke keena aku. Aole hoi i liuliu mahope iho o ka hala ana'ku o lea makai-kiu, kikeke ana kekahi mea ma ka puka, a mamua o ka hiki ana ia Adelo ke kahea aku e komo mar, ua hemo mai la rio ke pani puka, a konio atia he walii kanaka pahaahan kino puipui a ikaika hoi. He wahi aahu kuakea kona e komo ana, a o kona ano apau ia wa, ma ka nana ana'ku i kona mau helehelena, e hoike mai ana i Ka huhu ame ka na-na. 0 keia wahi kainaka, oia no o Negewina ka mea nana ka palapala au e ka makamaka heluhelu i ike ai ma kela helu aku nei. He uml-kumamawalu makahiki i noho kauwa lawelawe ii keia wahi Negewina na Adelo, a mahope, mamuli o kekahi aelikē i hanaia e ia ame A(Jelo, ua haalele iho la oia ia -Ladana a~ ua holo fiku no Auseteralia, a malaila oia i noho ai a hiki i kona hoi' hou ana mai i Ladana, elike me ka hoike a kand oaiapala. . 1 kek komo ana mai o ua wahi kanaka nei ua aloha aku la o Adelo iaia, aole nae.me ke ano ohohia, a pane aku la hoi: . "A-ha, ua hoi hou mai nei oe, e Negewina," me ke kuhikuhi pu ana'ku o k°na lima i kekahi noho. "Manao loa au, e hooko ana la oe i lta kaua aelike. mamuli t> kou noho loa ana i Auseteralia apau na la o kou ola ana, aole nae; ela hou no oe i Ladana nei. Ua aelike kaua i 200 paona (dala Pelekane) a o ka pau no ia o kou kuleana koi maluna o'u, aka, ke ike nei nae au, e makemake ana oe i dala hou mai' a'u aku." Ma ka wa i noho iho ai ua wahi ka- ( naka nei maluna o ka noho. a i ka • pau ana. o ka Adelo kamailio ana, ia wa i pane mai ai oia: "E kuu haku, aole e hiki ia'u ke pale

ae i ko'u hoea hou ana i Ladana nei. Aole paha au e pono e make ma'uwale i nei mea he poloii, oiai nae aia iloko o ko'u umaunla nei kekahi mea huna pohihihi, ka mea a'u i manao ai e ae ana no kekahi poe e ae e haawi mai ia'u i puu dala nui i mea no lakou e ike ai ia mea huna pohihihi. Eia ka'u olelo ia oe, e kuu haku, ina aole ou makemake e hana aelike hou me a'u, e hai mai oe ia mea ia'u, a o ko'u sekona keia e maauauwa aku ai i keia mea huna i ka poe a'u i ike ai he pomaikai pa miliona ko lakou ma kekia mea, e like ka Lede Beatirisia ame ka Haku Tereveliana nohoi." I kela wa i eu ae ai ua wahi kanaka nei e ku iluna, aka, pane aku la o Adelo: "Alia hoi paha oe e pupuahulu loa. Pehea la, ina paha au e hoole aku ana ia oe, aole au e hana i kahi aelike me oe, alaila, heaha kau e hana ai?" "Aole kau he ninau pohihihi, oiai, ua hai mua aku nei no au ia oe i ka haina o kau mea i ninau mai nei. Ea, aohe o'u makemake i ka hoopaA manawa wale. E hai akū au ia oe, i lohe pono oe. Ina aole oe e ae e lilo au i hoaloha nou elike me na la mamua, aiaila, 0 ko'u hele pololei no ia mai keia wahi aku a hoea i Pereveliana Pa. a i ole ia. e hele mua au i kahi o ka Lede Beatirisia, a imua ona au e hoike aku ai i ka mea huna pohiliihi a ua lede nei e huli nei i keia wa, oiai hoi, ua ike'no au. e haawi ana. ua oia he puu dala nui no ka loaa ana kahi mea nana e hoomaemae ae i ka inoa o ke kanaka ana i aloha loa ai, oia hoi o Geofere Pereveliana. A ina h_oi, aole oia ke haawi mai ia'u i dala e waiwai ai au a noho au me ka hanohano, alaila, ua maopopo loa ia'u o ka Haku Pereveliana ponoi no ke haawi mai ana ia'u Ldala. no ka loaa ana'ku o ka mea oiaio maoli o kela wahi hana eleele au ame a'u i ike pono ai ma ka wa he umi-kumamawalu n>akahiki i kaa hope ae nei. Lohe aku la oe?" "Alaila; heaha kou makemake i keia wa, e Negewina?" i ninau aku ai o Adelo me ka helehelena kunahihi. "Makemake hoi paha au i home no'u —i dala—a i lole no'u!" i hooho ae ai ua wahi Negewina nei me ka eu hou ana ae iluna mai kona noho ae. Aka, pane hou aku la o Adeio iaia e noho malie oia, a e kali hoi apau pono ka laua kamailio ana. "E Negewina," wahi a Adelo, "no ka ntea e pili ana i ke dala, e hai aku au ia oe i ka mea oiaio i keia wa. aohe a'u dala. 0 kuu wahi apana aina uuku ma ko'u inoa ponoi, ua komohia oia iloko ona aie koikoi a'u I hana ai. O ko'u wahi manaolana wale no e hekau aku nei kou kanaaho ana, oia ka make ana oka Haku Pereveliana! Aka, eia ka'u mea e hana aku ai nou e Negewina." I "Heaha ia?" i hinau aku ai ua wahi i kanaka nei me ka leo ano oluolu iki. "E lawe hou au ia oe i kauwa lawelawe oe no'u elike me ka wa mamua, oiai i keia wa, aohe .a*u kauwa lawelawe. E loaa ia oe ka uku no kela ame keia makahiki i 100 paona (aneane 500 j dala) no ka makahiki, a ma ka wa e make ai ka Haku Pereveliana, alaila, e haawi makana aku no au ia oe i 1,000 paona, a e loaa ia oe*i 200 paona kou uku no ka makahiki. Pehea kou manao no keia?" Me.ka hoihoi pane mai la ua wahi Negewina nei: "(Ja ae aku la au i kena. Ahea au hoomaka i ka'u hana?" "I keia wa no," i pane aku ai o Adelo me ka haawi ana'ku iaia i bila (lala o 20 paona. "E Negewina, me keia dala e hele aku oe a e kuai mau paa lole hou nou. Apopo hele aku au e ike 1 kuu makuakane ma Pereveliana Pa. ooe kahi e hele pu n\e a'u. Maopopo a'u aole mea hookahi malaila* e hoomaopopo inai ana ia oe. oiai ua loli loa kou ano i keia wa. Aka, manao nao au he mea maikai loa nou ke lawe i inoa hou i keia wa. Aole o'u makemake e ulaaia mai ka'u mau "liana o na wa i hala ko ikeia, ua hoi hou nuii oe me a'u i keia wa. 0 kekahi nohoi, ua noke ka Lede Beatirlsla i ka hoolaha maloko o na nupepa no kou wahi e loaa ai: aole o'u makemake e ike oia eia no oe ke ola nel i.keik wa." "Ina pela, e kuu haku, e kahea mai oe ia'u o Hekinl. O ko'u inoa kamaaina loa ia i ka poe o Klkane. Aole no o'u makemake e ike au i Ka Letle Beatirisia, olal, aole like o kana mea e uku mai ai ia'u elike me kau, e kuu haku." "He oialo no ia au i olelo mal la f Negewina. Eia ka'u olelo ia oe. e kupāa oe mahope o'u, me kou hoike ole ana i Jca mea huna pohihihi au ame a'u i ike pu al, aole auanei oe e nM" ana i ka pomaikai e hauoll ai oe v>\ ke koena aku o kou piau la." I I kela wa lalau iho la ua wahi X< ! gewina nei i ka hlla dala a ho-o iho ia ! iloko o kona pakeke, a i kela wa i ho-1 ike mai ai kona helehelena i ka olu waipahe. Ku ae la ia lluna me ka oleloanamai: "E hele au e kual lole hou no'u. Hookahi paha hora a'u e hele ai a hoi mai r.u. E ike auanei oe, e kuu haku, aole loa oe e lohe 'ana i kekahi leo kanluhu mai a'u aku ma.keia hope aku—aole. A ina ho e hoi hou mal o Geafēre Perevelifena a ku hou imna o keiA ao nel. i aole'no au te haaleie ia oe. Ua lilo au 1 leauwa kuapaa nau." ī keia wa i haalele iho ai ua wahi kanaka nei i ka rumi o Adelo, mahope iho o kona! haawi ana mai 1 na kulou haahaa piha h6ihoi. I ka hala ana'ku o Negewina, ua ! noho iho la o Adelo me kā nooAoo ana. "He oiaio," wahl' ana i noonoo wale iho ai no lloko ona. "Ua lilo keia tvahi Negewian i kauwa kuapaa na'u. A ina e' hoi hou mai ana o Negewina— aka, he noonoo hupo wale no paha keia o'u. He mea makehewa no'u ka hoopau manawa wale ana ma na noonoo ana no ke kanaka i popopo kona mau iwi iloko o ka lepo. O ka'u mea wale no e haawi ai i mau noonoo ana ame na lia ana. oia no ka ui hiwahiwa a'u e mare aku ai iloko o keia mau la pokole iho. Ha-ha —kokoke loa ka hora' e hoomaka ai ke kaula e hoopuni i kona a-i. E Beatirisia, ua hiki paha ia oe ke manao, he manu nunu ahiu oe e hei ole ai i ka'u klpuka, aka, ua loaa nae kēkahi kanaka e hiki ole ai i ka nui o kou maalea ke pakele aku. He mea oiaio loa,-aole e liullu ka manawa, a ikeaia no kau mea huna pohihihi e Beatirisia imua o na noii nowelo ana a kela makai-kiu lua ole o ke akamal ma Ladana nel apau." (Aole i pau.)