Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 26, 26 June 1896 — MA KE KAUOHA [ARTICLE]

MA KE KAUOHA

KAX A W A I r> 1. KILA AI H.U' KI UHC*> HK KANAWM E PILI ANA I KA AniAl' KPLIMEi» A r U Ai i KA mokuna «> N v KANAWAi M w:. !> ANA I NA ALHAI /r r' t*l Ik&iki** n til &£>%.&*/,}<*•> >, H-i NA MAHKI K A' llAl Pauku 1. No na haina i : La aa&au a*a~ oa au a ina keia k*' n«-i k;t m *-h.& m * liei**. oi;i hoL ♦ 1. Ka Mokupuni o «»uhu. st m* oa moku|M*m •• i h*<~. s . oleia maloko nri »• ka Kkithi. Na Moku(>uni o Maui. M»»K>k«il Ldt«ju a &»&«*>< i* e knpaia ku Mahele Klua. X Ka Mokupuni o Ha«aii. f kai>ata ka Mah*-!*» &k«4u 4. Na Mokupuni o Kauai a m«* Niihau. ** ka|>am ka Eha. NA LA E HELI IA Al A 3HE NA LA K AE. Pauku 1\ lanuari 1. E heluia n* wai«ai k«w ka la * e ulu una, v Hke me ka mea i ikei* ma ka Ui ekahi e Uuu« 0 kela a me Keia uiakahiki. lanuari 1. E h**hiia na auhau pili kio« a »«* aa. auhaa II apau v like me ka noni i ikeia, a kupoiio *- ukuia a # ohtU ma k i la ekahi «» lauuari a itiaho{te iho oia lau i a na* k*i» uuak.. hiki. lanuari 1-wU). K hana na po*« hookaa auhau a|Mtu iB4 h«Mk • ko lakou waiwai a me ka waiwai U> o ia m#>a mawatH&* « la ekahi a me ka la kaaakolu o lanuari» i k**h» a m«* . makahikL Maiaki 31. 0 iia auhau kiiH» a t»«* na atthau iln» *p*u *- aua me ka hookaa ole ia ma k* la kaa&kol* knmamakahi Maiaki o keia ame keia makahikī. !ik> bu u» nuttu»4 mau auhau kuwaia a « paknila aku h* ut**i «» • i huiua oia uiau auhau iua matt aohaa la. a lik» n«» ī »- h * kuaia ma ke ano oia kekahi o ia mau auhau. Mei 1. E heluia ka iaiki «* ulu ana »• lik»* m«* ka w** i ik«* » uia ka la o Mvi o kt*la a ui»* k»*ia umkahiki. lulai 115. E lu>o|Hiiio|Mmoia a*i hnk»* h»4u aahau Ui.i ku «'kah! o lulai a luamua a«- )»aha oia !a. a «* hatitama a«» ka aun.« ana uiui ka ta*»kahi a hiki i k.» ia uuiikumamaliiua u luU; .. w , a im* k»*ia makahiki. a ♦- )u*<»iahaia aka »*• ui ui«*a. luiai 1 2U. i m»*a «• lāki ai k« h«»»»|»ti hm»haiahahi, - * > aku no kekahi mea tuak»'uiak«- ana a i ku)«*aiia t*i«* tM « '• a»- «• hoohaiahuia mai ki'kuhi !i» luui ana. i k«'kai*i - hoohaiahala iioko «» k»-lu iu.hmw.i k« U manawa ma» k.t U . a hiki i ka !a iwakahui <» !utai «» ka makahiki i hiuiaia « lielu ana. Au£ut«" K uoIm» La Aha Hoopii Auhau a«» ka aua i uh ho«»|»ii h*H«tmlahalu auhuu iuu«a«-au o ka la -k.« • uu* ka la iwakaiua o At»jfat«-«» kt*ia a tm* k«*itt makahiki 1. E aa aahaa ra* L u Helu ma ka !a ekahi o !VfMtt« t o»aba. a «• h'n-%aaiii t» V i Waiwai apau ma ka la *-kahi » fVpat«*maKit. * vh*. -n 1 kela a me k«»ia makahiki ; aka. ua hiki a«> *> iaw*** a 4 -.. 4 e m Luna Heiu ma k«-kahi ia mamita iho a*ai»uf* ih«» a U aua. t*e(>af«*taaba 1 Nowmaha 15. Mai l a - i Nov*niaba 15 o k«4a u mv knna makahiki «• in»h«« aa uia kekahi wahi i hooiahaia a*» ka «hi aaa i aa auhAu. - » moia maloko o ka hoolaha krkahi «*l«*k* h«»ik«* - knaiw aahau ma ka la 15 o Novnttaha. Novituaha 15. Oba auhau w.u*«» a\mu - .u ka hookaa oie ia iiia ka la um)kumamahuita »» X0%%-atab»i a m«- keia makahiki, «* fiU» n«» ia i kuaia. a «* haiia * nuii «» ka huiaa «i ia atihau m«- ia a«*hau. * « oia kokahi o ia auhau. I»« k« mal>a 1. Ma ka ia rkahi «» lfc~k»HKah* o k**U ,* > Uiakahiki »• hm»makaakaa a hm4aha aka Va Laaut ilvtu o kekahi a i o!f ia r kaa aut aa waht ak«« a-i--maialo o «-koio atah»k<i> o k»»la % hm» hw«t i aa poe ho&kaa aahaa i hookaaoU i k«* lnkm auta k«*kaki waiwai mak*ko o«a a|MA. a ia** ka i ku^ nkmia «• krht am km iml Uck«maha i 3tti Uoko o Lnknaaka « Uia a «m--hiki e Mab k«4a a M» likt M« * aalfciim i hoik** aahau iloko o laa«aH * h£k§ wak aoa. C adh» »» ■ . - l'a|Hi Hedhslikrttkr Aahaa i!ok»a lui * Mnmk AI HAI Kl3£i> Haaka*. m ******* .. r M* a »r keia luunt * »uW aai iMihiliii • k*t* tua«&m • m iwakahlki I» Iwakahaa a awr k«aaoft* iaa * . hooka«iA e kr kMM«nI ArfiAlT K6Uk Faakm 4 S mMa *» kaiaM aatea «MkaMki » • ao k* kok«a ana I imi k*t* o ka hlahki * Mh « m* kn» k*a*

e noho ana maloko o keia Repnbalika, mawaena o iia makahiki be iwakaloa a mc- kaoaono, ina aole i hooknoia * ke kan&wai. H(K>HAXA AXA O KA Al HAI KT*LA. Panka 5. Onn auhau kula apau loa i ohiia malalo o keia nei e ukuia aku no ia e na hina helu iioko o ka Waihona Aupuni. a e lilo no na huina «iaia i ukuia |>e)a mai kela a me keia apana kula pakahi mai. i hoahu kuikawa iloko o ka Waihona. no ka pomaikai o ua apana kula la. a e hooliloia maloko oia apana kula wale no. a e uknia aku mamuii wale no o ke kauoha a ka Papa Hoonaauao. Aole !oa ke Kuhina Waiwai mamuli o kekahi mau kumu e ae e ae aku i keia mau hoahu kuikawa. a o kekahi mahele paha, e hoohanaia aku no kekahi mau mea e ae. koe wale no ka uku ana aku 1 na palapala kikoo dala a ka I'apa Hoonaauao e kikoo ai, ina aole i kamihaia ma kekahi ano e ae ma ke kanawai. AUHAU ALANUI. Pauku 6. E ukuia no kekahi auhau alanui makahiki o elua <lala e kela a nie keia kane e noho ana maloko o keia Repubalika. mawaena o ka iwakalua a me kanaono niakahiki. ina nole i hookuuia e ke Jcanawai. HUAKAKA XO KA HOOKAA ANA I KEKAHI MAU AUHAU MA KA HAXA. I'auku 7. Ua'hiki no e hookaaia na auhau Kino, kula a me ka auhau Alanui malalo o keia kanawai e ka mea i a-uhauia •h like me ka manao o ka Lunahelu he pono) ma ka liana ana ma na alanui o ka lehulehu o ka Apana i noho ai ia mea malalo o ke kuhikuhi ana o ka Papa Alanui oia Apana. aka, ma ka Apana o Kona, Mokupuni o Oahu, malalo o ke kuhikuhi ana a ka Luna Alanui ana ke kaoalima keneta o ka la hookahi i eini ole malalo o umi liora hana. O ka palapala hoike o ka lunahoomalu o ka Papn Alanui a i ole ia a ka Luna Alanui o ka Apana 0 Kona, Mokupuni o Oahu. e hoike ana ua hanaia ua mau auhau la he mea no ia e hookuuia ai ia mea mai ka hopuia ana iio ka hookaa o!e i kona auhau. AUHAU KAA ME KAA KIKANE. Pauku 8. O na kaa, kaa kikane, na kaa liuila lua, a me na kaa e ae apau i lawelaweia no ka liali ana i ka ukana a waiwai paha, e kauia i kekahi auhau nuikahiki o elua dala pakahi. AUHAU KAA HOLO LEALEA. Pauku 0. O na kaa holo lealea, na kaa noho ma ka aoao (wagonette), na kaa kupapau ame na kaa nui lawe ohua (omnibus», i kauoia e hookahi a oi ae mau lio a lioki palia, a i lawelaweia no ka hali ana i kanaka, e kauia no i kekahi auhau makahiki o elima dala pakahi, e ukuia e ka ona o ia kaa. HOOLILO ANA I KA AUHAU ALANUL. Pauku 10. O na auhau i loaa mai na auhau alanui, k«ia, kaa kikane a me na kaa. holo lealea oia na auhau alanūi, a e hooliloia aku hoi no ka hana ana, malama a hooiuaemae ana i na aianui a me na alahele o ka lehulehu iloko o na apana alanui pakahi kahi i ohiia ai, a aole loa hoi e hooliloia ma kekahi apana e ae. O na auhau alanui apau loa i ohiia malalo o keia nei, e ukuia aku 110 e ka luna helu iloko o ka Waihona o ka Lehulehu: a o ka huina i nkuia pela mai kela a me keia apana alanui mai, lilo no ia i waihona hoahu kuikawa iloko o ka Waihona no ka pomaikai o ua apana la, a e ukuia aku uiaiuuli o ke kauoha a ka Luna Hoomalu o ka Papa Alanui o ua apana la, a i ole ia e kekahi luna e a'e i hoomanuia ma ke kanawai -e unuhi mai ia mea. Aole loa ke Kuhina Waiwai mamuli o kekahi mau kumn e ae, e ae aku i keia mau waihona hoahu kuikawa a o kekalii mahele paha, e hoohanaia no kekahi mau mea e ae, aia wale no no ka hooka* ana Aku i na kikoo e kikooia mai ai e ka Luna Hmunalu o kela a me keia Papa Alanui, ina aole i kauohaia ma k«4;ahi ano e ae ma ke kanawai. AUHAU ILIO. Pauku U. O na holoholona kiuie apau o ke ano ilio e kauia 1 kekahi auhau makahiki o hookahi dala jmkahi. a o na holoholona wahine ap4tu o ke ano ilio e kauia i kekahi auhau makahiki o <*kolu dala i»akahi. e ukuia e ka ona ia mau holoholona. E manaoia no kekahi mea e malama ana a i ole ia e hoomaln ana a e hookipa āna paha i kekahi ilio kane & wahine paha, «ia no ka ona o ia ilio maialo o na inanao o keia Kanawai! Panku 12. I ka wa e loaa ai o ka auhau i oleloia e hoailona kelu a *» hoo(uia ka Luna Helu ia mea i ka ona, a e hoolako aku no hoi i ka ona. me kekahi hoailona metala 1 kunila ka Mu nii kamakahiki maluna iho, me ke k&ki ana i omi keneta »o iamea T a e hoopaa ka ona i ua hoailona la i ka a i o ka ma o kekahi apo a'i la. Pauku IX K Ulo no i un* kne i ke kanawai ka holo lanla ana o kekahi ilio i ku i ka auhauia malak» o keia Kanawai. ma ke akea me ka nele I ke apo a l a me ka like me ia i koakakaia maloko nei, a ma keia ua kauoha)a ka Ilamuku a me na Makai Nui, ko lakou mau hope, a me kela a me kela makai a lala paha o ka oihana makai o na uiahele a apfrna Mialrhu o keia Kepuhalika, e hop» aku i na ilio apaa e lei ole ana i melala, • e hoopaa aku i ua ilio ia Hnko o keka&l pa kapono* no elna la, a iloko oia manawa * hlki no lakoa hoopakeieia e ko laloa maa ona, m» ka n%n

ana i ka aahau » aeia. ioa fee auhao kekmhi o I* &no. a me kekaki hoopai o kanaiiuui kenet*L Ooa ilio a;»au t h«»pakele ole ia l*ela iloko o oa la »-lna e kuaiia aku bu e b Uamaku a e ki Makai \ui paha ao ka hoina o ka aohao a me ka hoo|»ai i aieia. a i ole ia e iike me k;i nui aka e ioaa mai aaa no ia itio. a ina aoI<? i hooliioia pela e pepehi koke ia a make loa. Mai ke dala i loaa mai pela e hookaaia aku ka haina o ka aohau iloko o ka waihona ma ke ano he loaa Aapuni, a o ka hoopai o kanalima keneta e malamaia no ia e ka Uamuku a mau Nni, me ko lakou mau hope paha. i uiea e hookaaia ai na ii)o ka hopu atia. ka malania ana a me ka hanai ana o ia iho. <> kekahi mea e hoohana ana i kefcahi hoaiiooa i hoolako ole ia aku e like me na hoakaka aaa n keia Kanawai. a i ole ia ua hoohana aku i ka hoailona hookahi no elaa mau makahiki ukali like, a i ole ia e hana apaka i kekahi hoailona meUla ilio. a i oie ia lawe ae ma ke ano epa i kekahi hoailona mai ka a i aku o kekaiii iIio ? ua ku oia i ka hewa mikamina. AUHAU WAIWAI PAA ME LEWA. Pauku 14. Koe ma na ano i hoakakuia maloko nei f o iia waiwai paa apau a me na waiwai lewa apau inaloko o ka Repubalika. ua kauia kekahi auhau makahiki o hookahi pa keneta maluna o ka waiwai dala piha o ia mau waiwai. * HOAKAKA AXA O KA WAIWAI PAA. Pauku 15. Ma na huaolelo "Waiwai I'iui" no na hana o keia Kanawai. e manaoia ua komo malaiia ua aina a me na kahua hale nia ke knlanakauluile a me na pa haie apau ioa me na hale, na mea i kukuluia, na pa laau, na uapo, na haua hou a me kekahi mau mea paa e ae i kukuluia a i hoopaaia paha maluna o ka uina. HOAKAKA AXA 0 KA WAIWAI LEWA. Pauku 16. Ma na huaoielo "Wiiiwai Lewa'* no na hana o keia Kanawai. e manaoia ua komo malaiia na lako a me na pono kahiko hale apau. na kahiko kula a kala paha. na uw&ki, na waiwai. na ukana a me na waiwai kalepa o na ano apau, na mikini, na moku Hawaii o na ano apau, ina maanei, a i ole ia ua holo paha ma kahi e, na dala apau e waiho ana ma ka lima, na pono hoolimalima, a uie ka pono kuleana o ka aina a me ka waiwai pa«i. na pono, na palapaia sila no kekahi hana hou a akamai. na aelike, na mea kaiiu e ulu ana, na bona Aupuni apau i hookuu ole ia ma ke kanawai mai ka auhauia ana, a me na hoiohoiona apau i auhua mua ole ia maioko o keia. KE KAHUA WAIWAI IO M) NA HANA AUHAl T . Pauku 17. Ona waiwai paa me na waiwai lewa, a me ke kuleana o kekahi mea iloko o kekahi waiwai paa a lewa paha e helu kaawale ia no ma kela a me keia mahele o ia waiwai ma kona waiwai da!& io. Eia no nae. ma na manaWa apau i hoohuiia ai na waiwai paa me na waiwai lewa, a i ole ia kekahi mau waiwai o na ano like ole o ka waiwai paa a i ole ia na waiwai iewa, a ua hooliloia oia ke kahua o kekahi oihaua imi ioaa. e heiuia ia mau waiwai i huiia pela no ia ano imi loaa ma kona ano hoiookoa ma kona waiwai io kupono i huiia. 4 Ma ka hooinaopopo ana i ka huina o ka waiwai io o kela a me keia o ia mau oihana imi ioaa, e noonooia no na puka i loiui mailaila mai, a pela no hoi me ka huina nui o na ioaa, a me na lilo hoohana maoli, a ina he hui i iioohui ia i kuai ia kona mau mahele wai'wai, ma na wahi i kuai ia ai ia mau inea, ke kumu kuai o ia mea, a me na hiea e ae apau i kupono a i pili pono i ka hoomaopopo ana i ka waiwai io. Ma ka hoomaopopo ana i ka huina o ka waiwai io o ka wai* wai i lilo i oihana imi loiia no na hana i hoakakaia ma keia Pauku. e hookaawaieia mai loko ae oia mea k& waiw&i io o na mahele waiwai («hapee) iloko o na Hui i hoohuiia Haw&ii e ae. i paaia a i ole ia na ua oihana la. a me ua waiwai apau i kauia i na auhau maopopo e ae. A e hoomaopopo hou ja, ina ua hoolimalimaia kekahi waiwal l>aa & hale piiha. e manaoia o ka huina o ka uku hoolimalima no ewalu makahiki oia no ka waiwai io e heiuia ai o ia waiwai pua a hale paha, ina aole i akaka loa ua lilo i& helu &na i me& pololei a kaulike ole. E HELU KAAWALE IA KE KULEANA O KELA MEA KEIA MEA. Pauku IS. E helū ka&wale ia ke kuleana o kela mea kei& mea iloko o kekahi waiwai (ljoe e Hke me ia i hoak&kaia maloko nei e pili an& i ka poe no lakou na mahele kumup&& & I ole i» na la!a o na a e ku no ke!& me& keia mea) i ka auhauU no ka waiwai piha o k< na knlean& iloko oia w&iw&l ° ke kuleana o kekahi mea m& ke &no me& hoo)imalim&. uiea hooiima!iui& akeu a i ole ia me& noho m&lun& o kek&hi waiwai paa i hookuui& mai ka auhania &n&, & i oie l& o k& on& o ia aina ua hookuuia mai ka auhauia an& % e heinia no i& I a& me& hoolimalima mea hcM»limaiim& akn & noho # like me ka waiwai o kona kn)e&n& iloko ol&U&. » KA AUHAU HE KŪLEANA HOOPAA MALUKA O KA WAIWAĪ 1 HELUIA. P&oko W. O kela aoh&n kela &ah&o i aiei& m&itm& o kekahi w&iw&i e lilo eo ia i knle&n& hoop&& m&Ion& o k& w&4wai» heluia; &o na auhau ap&n I aieik m&luna on& hoe maluna o k»w&iw&i paai helaia &ka I kekahl poee aemamho ae o ka ona o ka waiw&i paa, e Hlo no I& | knle«n& maluna oia mau han& hon; & ok a»8 kalmu hoope& e piH m ia e like me k& mea i ikeia ma ka h» elo&hl o fk | [MCi | inila o jkefi& a.n»#' keia makahiki hflu anbavi.& emi &kn bqf)gg

AHIAI pamuak.uiaka \a I Ha WA ana a mani-u o Kr \ru rj»oki3 ia K *ito aa hui paaihakakaka apau «• M * mai U«Htvf au i U Uk«*i *k« &*?«**!**. ' |H na i*>h" k* m*mmm ****** pmi»*» mmmnli «kr »hi. i hook&ki d«ia keU a ib«» k«>tA ti rlniii Mi t 1*« I kelumfkm hoi a i ofe u i ko Uk«>« mmm mg*+* DO M *«** akapaa** hama » 9 i ik4o *k* *akafctk» mmmm iho oka h*4a a&a ima mmhmm. m a*l* #> 'mpHiiii «« «uui *»* U e uku hou i kekahi m« r«kaa aM* *«t» •#> ?»*» maUlo o keia K«u«mi. X V IIOIKE O NA AOENA I*ANIHAKAHAKA. Pauku 21. E haa«i aka kria am* kH* i(rn « MtaU panihakahaka o ia i&o aaioko u ka inaiawa i huiakal ahi wam kanawai no ka poe hookaa a«ka« t» haia %i i aa r»*ifiihi Mfe» helu wniwai i ka Lu&a Helo o ka uaMe kahi • fi« lim i «ft» loia i ku ai o kima kena pt>e> a«v«A. a «ahi ht«Hi«r n luUia maioko o ka Kepahalika i fm\mpmt* hrikr h*4n wmiwm e hoīke aua i ka hui&a o aa uku ]>•*•* huiaa aui i Umm UAa. a i ole ia ko&a hui maloko. a i ok> ia mai ka m«! a me na haoa apau i hanaia malolu» olaila ilok» o ka aaUhiii mamua iho okaia ekahi o ianuan o ka makahiki .» t*»lma as na auhau. <) kekahi ag«»na o kekahi hui «* ui au»> «atht» «»l%* ae aua i kekahi pdiai*ala hoike helu waiwai «* lik** w*~ iu * mua ia ae nei ua }uli iaia ka hewa mikamiua. ONA I IKK OLE lA> |M>K K NOHl> AN"A MA KAHi K, Pauku 22. Oka wuiwai ikui ka auliuuu «» krkahi |*»«* i ik# ole ia a nie ka pot» uohi» ol<* uiun i i wath«> «»}♦• u mai no lakou kekahi hoike helu waiwai, hHuia n»» e lu. luua hvi« iku Ona i ike ia, a i «»!«* ia **M»*a u«»h*» «4»* uiaao«4. * 4 aa hiki e hoomaluin no oa auhau apau i ht*»kaa »»!• ia. NA HANA AME NA lUH»PAA ANA «> NA At*KNA, NA KAlir A PKI*A AKI Pauku O kt»ia a ui«» kt*ia ap*ua n*» kekahi uw* i h*'U* no ka manawa. a i hH** loa paha mai ka K«'pub*tiika aku, a uh* kelaa me keia kaiiu malama waiwiū. puuku. hmah«H»ki»kai»oha. lunahoo{>ooopono waiwai a kahu maiama k»*iki «h» .4«* jiaha e hana no i na hoike helu waiwai a h«»akaka \mhik u«» ka auhau ana, a e helu kaaiwaie* ia e pili ana i keLi a me k» ua waiwai a waiwai malama ana e noho h«tp** »ua u«» kahi aku. a *« hoopaaia me ka auhau e ho«»kaaia uialuua «» ua «ati»i u «ua ke ano like me he mea la liona ponoi k»*la a m«* k»*ia wiuwai. E helu kaawale ia kela a me keia helu ana mai k«»ua h*4u ponoi iho. Pauku 24. Maluna o keia ame keia ag**ua. kahu *»i*tifm waiwai. puuku, lunahookokauoha* lunah«Hi}H>m»p«>uo waiwal. kahu malama keiki 00 ole paha. ke koikoi o ka hooko mmm i na hana a me na mea apau i kauohaia ma keia Ka&awai e e pili ana i ka helo ana o ka waiwai ana e noho hope a e ana a me ka hookaa ana o na auhau maiw* ou waiwai. m e kaa no ia malolo a mamuii o na hoopai no kekaJhi p«lttldh% hoole a hooko ole ana paha me he mea la noaa poaoi ia waiwai l v a hiki laia ke ohi mai mai kekahi mea mai aoaa kekalii i kauohaia ai oia e hookaa i na dala 1 ukuia ai e ia pela. a i «4»» ia, e aua mailoko ae o kekahi dala i loaa iaU mm koiia aa«» hope i like ka nui i kela manawa keia manawa m* ka tn**a - lawa al no ka ho«»kaa ana I na auhau la. a •» hnikaUīa «n<t. t m.% keia ke huikaiaia nei n« na hookaa aaa apau a&a »* hana ai mamuli o keia KanawaL HOAKAKA ANA I KA HI AOLEU» HVir Pauku 25. Oka huaolelo ke oi«*!oia ma k«*ia Kaaawaii. e manaoia oia no kekahi hui i hoohuUa taaltii<» o aa Kaaawsu »♦ ka Hepui»alika a me na hui o na ai&a «\ «* lanelaw* iuia I ka *»»»?» maloko o ka R**pubaUka. a I ole ia. «» kekahi h«»ahui »» kekahi mau mea elua a oi aku paha e law«4aw«» pu »m> i k»»kahi oihamL NA HOiKE O NA Hl l. KA MEA NANA K KA>A. Pauku 26. Ona holke helu waiwai, aa <»4eiO * mmu pane paha i k&uohaia maU>ko aet e haaaia iaa e «. kekaki hni ma ke ano 1 hoohuuia. e haaaia ao e ka IVnnlitm Puuka. Kakauoleio a Lana Nui paha, a I oie ia, iaa h» hmkmi mmm, alaiia na kekahi Ula o U hai AOLE E HEH IA NA MAHELE KrMl PA.\ o KI»LVHI Hrr 1 Hcx»HrriA a ari m ae paha i ka fo* E PAA ANA I NA MAHKLK Pauku 27. K heiuU ao ka waiwai o k*kaki hai ika kai a* Uio o kona inoa kookol a h«i paha, a i*4* a» « m paa maheie knmnpaa a maa UU p*ha iUko oU kmi m ka mmm i pili i ko Ukon man maheie pakaki a kal«aaa paka ttak» o «a ma« hni U. XA AUHAr MALI'NA O KA WAIWAI I MOUOUKA Panka C ka m» i ka tnhawU ka wmm —i kniMdhl waiwai, mamnli koi oU waiwaL winHm wafe> mm • ka ttk» «I» mawaena o ka waiwai io hmknkim © fca «tlvtl I imhHk a me ka haiaa o ke daU e akla aaa malaaa «» ka MaUli o ka waiwaL EU aae hol, e koapia p« aka ao ka «** kaaa iwtUkf I ka holke helo o koaa aaa waiwaL a I VaiwkaU M m kvla K» aawai I hoakaka aoka U i haiilia al ka mmkmM aarU MUa dala ! keepaala mw&a» «la moiakl aarw Im a- aa aa Ukoo ka walakl kaki I p»aU ai Mamnll M o ka knlaa 4ala I kMaaAaw «a mnUhi k * aka ao ala I ka aakaa mhmi ali kalaa. iik«baaa « aawaaia

paa molaki do ka oka-panee. a i o)e ia no ke kunmpaa a me ka nko pan«e pn. e like hoi me ka mea e hoea ae ana ia wa. a o na daia apaa i hookaaia pe!a e ka niea hana niolaki. e aeia no ia I ka va e hooponopono ai i ka hela mawaena o ka mea hana molaki a me ka mea paa molakL UMI PA KEXETA HOOPAI XO KA HOOKAA OI.E. Paaku 29. Ina na koe kekahi auhau waiwai me ka hookaa ole ia mahope iho o ka la uniikumamalima o Novemaba o kela a me keia makahiki, e huiia aku he umi pa-keneta o ia mau auhan me ka-huina o ia mau auhau ma ia la e ka Luna Helu. a e ohiia ma ke ano oia kekahi 0« mau auhau. Pauku 30. Ina ua koe kekahi auhau kino a i!io paha me ka hookaa ole ia mahope iho o ka la 31 o Maniki. e hoohuiia aku he umi pa*keneta o ia mau auhau me ia auhau ma ia la e ka luna helu, a e ohiia ma ke ano oia kekahi o ia mau auhau. POE I HOOKI'UIA MAI NA AUHAU AE. Pauku 31. O keia poe mahope iho nei e hookuuia ao lakou mai na auhau kuloko apau. Na Luna Noi o na Aina E a me ko lakou mau Kakauolelo, i hoike pono ia aku ma ke Keena Oihana o ko na Aina E. O keia poe mahope iho nei e hookuuia lakou mai na auhau kino ae. O na Kahunapule apau o kekahi hoomana karistiano e hana mau ana i ka lakou oihana, na laia mau o ka Oihana Kinai Ahi o Hilo o na luna koa a me koa apau 0 ka Puali koa kiai Aupuni a me na Puali ki pololei. He kuleana ko lakou e hookuia mai ka hookaa ana i na kino, auhau kula a me ka auhau alanui. # Eia nae hoi, i mea e loaa ai ia hookuuia ana e haawi aku no ka luna nui o ia mau koa ma ka la ekahi o lanuari t a mimiua ae paha oia la, o kela a me keia makaliiki, malalo o ka hoohiki ana i ka luna helu o ka mahele auhau i kekahi hoakaka e hoike ana i na inoa o na koa i kupono* e hookuuia. * Pauku 32. Ua hiki no i na luna helu ma ko lakou manao ana he pono e hookuu ae mai ka uku ana i na auhau kino, a i ole ia, mai kekahi hapa 0 ia mau auhau, i na poe nawaliwali a ilihune paha i ikeia e lilo pna ka uku ana o ia inau auhau i mea hoopilikia nui ioa ia lakou mainuli 0 ko lakou nawaliwali a ilihune. WAIWAI I HOOKUUIA MAI NA AUHAU MAI. Pauku 33. E hookuuia na waiwai mahope iho nei mai ka auhauia ana. O na waiwai pa{t a me na waiwai lewa o ke Aupuni, 0 ka Papa Hoonaauao. o na kula pualu, a kula wae paha i hoohuuia, a e lawela\Ve maoli ia ana e ia mau kula, o ka Hale Ma'i Moiwahine, o na poe hui hoomana a e lawelawe maoli'ia ana e ia mau hui, o ka aina o ia mau hui i hookuuia mai na auhau ae, ua pili wale no i na wahi e kukulu ai i na hale pule a me na pa ilina kupapau i oi ole aku mamua o elima eka pakahi ka nui, a me ka, Hale Hanau Kapiolani. 4 EKOLU HANEKI DALA HOOKUU. I*auku 34. Eia nae, o ka auhau o hookahi pa-keneta i kauia maloko nei maluna o na waiwai, e olii wale ia no maluna o ka waiwai i oi aku ke kumu waiwai io mamua o ekolu hanen dala, ina he waiwai paai a he waiwai lewa paha ia. Oia hookuu ana e ae wale ia no la iloko o hookahi apana au- * hau o ka Repubalika, a oia no ka apana i noho ah ka mea nona ka waiwai. * A e hoomaopopo hou ia, aole e aeia ka hookuu ana mai na waiwai 0 na hui i hoohuiia, na hni, na waiwai o na poe make a poe paha e noho ole ana maanei. A e hoomaopopo hou ia no, a kekahi mea noho hoolimalima, mea hoolimalima a mea noho paha ma kekahi >waiwai paa i hookuuia mai ka auhauia ana, aole oia e hookuuia mai ka auhauia ana, aka e heluia no a e auhauia no e like me ka waiwai io o kona kuleana iloko oia waiwai paa. HOONOHO ANA A HOOPAU ANA INA LUNA HELU. Pauku 35. Na ke Kuhina Waiwai me ka apono ana o ka Pereßidena, e hookohu aku no kela a me keia maheie auhau o ka RepubaHk& i Lona Helu a Ohi Auhau, e kapaia ia mea o ka "Luna Helu," a ina e make a hoopauia paha kekahi Luna Helu. a i ole ia na hakahaka paha ia oihana. e hanaia 110 he hookohu hou ana ma ia ano like no. Pauku 36. Ua hiki no ke hoopauia kekahi Luna Helu e Kuhina i oleloia me ka ae pu ana o ka Pereßidena. i na manawa apau ana i manao ai ua makaukau ole ia luna oihana, a i ole ia, ua hewa a ua haule paha ma ka liooko kupono ana i na hana o kana oihana. HOONOHO ANA A MK KA HOOPAU ANA I NA HOPE LUNA HELU. ♦ * Pauku 37. Na kela a me keia Luna Helu e hookohu aku, a e Hke no hoi me ko&a mkkemake pohoi iho e hoopau aku i na hope $ like ka nui me ka mea ana i manao ai, me ke apono ana o ke Kuhina Waiwai, me ia i kupono no ka hoo}io pono > ana I na hana o ka helu ana a me ka ohi ana o na auhau. KA BONA A MK KA HOOHIKI O > T A IiIWA HBLl 7 . Pauku 3a E haawi aku kela a me keia Luna Helo iloko 0 umikumamaHma la mahope Iho o kona hookohuia ana a mamua ae o kona komo ana e i na hana o kana oihana I palapala hoopaa maikai i lawa kupono i ke Kahina Waiwai. I ho&k&kaia no kona hooko pono a ewaewa ole ! kana mau haaa e like me ke kanawai; ma kekahi huina i emi o!e iho malalo l o umi tausani daia» me elua a oi ae palia mau hope kupono, poe noho paa hoi iloko o ka Kepnhalika, a he poe ona pakahi o ka walwai paa hihia ole malokooka Hepuhaiika. nona

ka waiwai iu i t*ini oW ibo malalo a ami tausani daUi: a t* bw hiki kela a me keia Luiia Helu a kakauiooa iho i kek&hi ho»*hiki imua o kekahi mea i hoomanaia e hooko aku i oa ht»ohiki. e hooko pono. pololei a ewaew» ole oia i na hana o kana oihanu e like hoi m"e ka makaukau i ioaa iaia, a oia olelo hoohiki e waihoia akn no me ke Knhina Waiwai Aole loa kekahi Luna Helu e hoomaka aku i kaoa iuīiu hana, aia a waihoia aku a aponoia mai kona bona a me kona hoohiki oihāna e *ke Kuhina Waiwai. KA BOXA A ME KA HOOHLKI O XA HpPE. Pauku 39. E koi aku no kela a me keia Luna Helu mai kela a me keia o kona mau hope i palapala hoopaa. me elua a oi aku paha mau hope i lawa kupono. i aponoia e ka Luna Helu. ma ka huina i emi ole iho nmlalo o elua tansani dala i hoakakaia no kona hooko pono aku i kana mau hana. Oia mau hope he poe noho paa maloko o ka Repubalika. a no lakou pakahf hoi ka waiwai paa hihia ole o ka waiwai io i heluia i emi ole iho malalo o elua tausani dala. E hoohiki kela a me keia o ua mau hope la a kakauinoa iho i kekahi hoohiki imua o kekahi mea i hoomanaia e hooko aku i na hoohikl ana. e hooko pono, pololei a ewaewa ole oia i na hana o kana oihami, e like hoi me ka makaukau 1 loaa iai«u l'a lilo i hana na ke Kuhina Waiwai a me na Luna Helu pakahi e nana a hoomaopopo no lakou iho i kela manawa keia manawa i ka lawa kupono o na hope ma kekahi o na bona i kauohaia mamua ae nei; a ua hiki iaia a o lakou paha, a i ole ia o kekahi o lakou, e kauoha i mau hope hou i kela a me keia manawa a lakou e manao ai aole i lawa kupono na hope o ua mau bona la. Aole kekahi Hope Luna Helu e hoomaka aku i kana mau hana. aia a waihoia aku a aponoia mai kona bona a me kona hoohiki oiliana e ka Luna Helu nana oia i hoonoho. >'A MANA A ME NA HANA O NA HOPE LUNA HELU. Pauku 40. Malalo aku o ka liooponopono ana o ka luna helu o kona mahele, e loaa no i kela a me keia hope, maloko a no ka apana i hookohuia ai oia na mana apau. a ua hiki iaia e liana a hooko aku i na hana apau a ka luna helu, koe nae ke kuleana e hookohu aku i liope a inau hope paha. E kaa no hoi oia malalo o na hoopaa ana a me na hoopai i kauia maluna o ka Luna Helu. NA PONO, NA MANA A ME NA HA>\\ A NA LUNA HELU. Pauku 41. Aia maluna 0 kela a me keia Luna Helu ke koikoi o na hana a kona hope a mau hope paha, no ka helu popolei a piha ana i na auhau maloko o kona mahele; no ka ohi ana a hoike ana o ia mea a me ka hookaa ana o ia mea iloko o ka Waihona. KAHI O NA KEENA OIHANA. Pauku 42. E inalama na Luna Helu. pakahi i niau keena oihana ma na wahi iloko o ko lakoumau mahele pakahi, e like iue ia e kauohaia aie ke Kuhina Waiwai no ka pomaikai o ka hana 0 ka lehulehu, a e haawiia hoi he hoolaha akea ana no ia mea. Pauku 43. E hoomanaia no ka hope o kekahi luna helu a hope luna helu paha me na mana like. a e kaa no inalalp o na hana a me na hoopAa ana e like me ko kona minu a e ohi no oia 1 na auhau apau i hookaa ol,e ia. ma ia manawa, a e hoomau aku no i kekahi o na lawelawe hookolokolo ana i hoomakaia e kona mua. ' Eia no nae, ma na mea e pili ana i kona hoopaaia e ohi, hoike aku a hookaa ae i na auhau, e pili wale no ia i na auhau i ohi ole ia i ka inanawa ana i komo ai ma kana hana. Pauku 44. Na na lunahookokauoha a ine ua luuahooponoponowaiwai. a mau hope pllikino paha o kekahi luna helu i make, a me na poe e ae e loaa ni i ko lakou mau lima kekahi papa helu auhau, na palapala o na ano apau. na buke a mau auhau palia, e haawi aku ia mau mea i ke Kuhina WaiwaL UKU O NA LUNA AUHAU A ME NA HOPE. Pauku 45. E loaa no i kela a me keia luna helu ka uku e like me ka mea a ka Ahaoleio e lfookaawale ai i kela a me keia manawa. E loaa no i kela a me keia hope ma ke ano he uku piha no ka helu ana a me ka ohi ana, a me na hana apau i hiinaia e pili ana me ia mea, ka uku pa keneta o na auhau i ohiia e ia, i huipuia me na auhau alanui a uie kula, aole nae hoi e oi aku mainua o eliuia pa-keneta, e like hoi me ka mea a ka luna helu e hooholo ai, me ka apono ana a ke Kuhina Waiwai. Eia nae hoi, o na uku komiaina i ukuia pela e lilo no ia i kaki kaawale maluna o kela a me keia auhau. NA KE KUHINA WAIWAI E HŌOLAKO I NA PALAPA LA PAIHAKAHAKA. A PELA AKU. Pauku 46. E hoolako aku ke Kuhina Waiwai i na luna helu me na buke knponoapau. na palapala paihakahaka, na palapala hookaa paihakahaka, na lako kakau a me na metala ilio. NA KE KUHINA KALAIAINAE HOOLAKO I NA PALA • PALA AINA A ME NA MOOLELO. Pauku 47. I mea e kokuaia ai na Luna Helu ma ka hoomaopopo ana i ka waiwai io o na waiwai e walho ana iloko o ko lakou man mahele pakahi, ma keia ke k&uohaia nei ke Kuhina Kalaiaina e kauoha aku e hooiliia i keia a me keia Lima Helu i ka hopena o kela a me keia hapaha i palapaia palapala aina hoakaka piha. e like hoi me ka mea e hiki ana me na palapala hoolimallma waiwai paa e waiho aim ma kona msa mahele, i waihoia aku hoi no ke kakau kope ana iloko oia hapaha m$ ke Keena Kakao Kope. . E kanoha no hoi oia i kela a me keia manawa e hanaia no na Luna Helu i mau palapiila aina hoakaka piha. e like hoi me ka mea e hiW ana lue na mea i loaa i na mahele auhan pakahi. e hoike ana i na

kuleana kuiuu kiihiki» a tur W* oui ou* ih «unu. * jwU sk . «• iike me ka. iu»-u i hiki no dji kuleana aimn o aei wil K!i , lako ako no hoi oin i kela a mt» keūu mALihiki iWa * m»- \ k Lona Heiu i kope i liooūua o na b»*ik«* w*i«4: •* <u hni i hoohuiia ao l&koa kek&hi waiw»i maWko o ktKui nui': - i waihoia i k**la ame keiA mAkahiki oia kr K««i Kab;.& ... E HAMAMA I KA LEHI'LEHI* NA IWLAPALA \!\\ A ME XA MiH>LELO O NA LI~NA HKLI Paokn 4S. Xa kelt atue kem Lsoa Hflu ka hana oka h<vtn akoa a hoonohonoho papa aaa malak» o aa poo ktpt»ao ii■■<» 0 na buke kupooo i na ike apau e kupoiio ai a i p«mo palu . . ka hoamaopopo ana ika waiwai io ona waiwai mak»k«« %- ■ lakou mau mahele pakahi; oia aao ik«* a me aa palapaU .im.. v me na moolelo i loaa aku a i loaa mai paha i ua Luua , he mau 'moolelo ia no ka lehulehu. a ina I k«ma mak** .in.i hoopauia a haalele mai paha. e kaa koke aku no ia malalo v> 11 uialu a malama ana a kona hopt* mai ; e hamama no ia an». ,k > na paiapala aina a me na moolelo i pili me ka hela a oh» aiu na auhau. oiai na hora hana no ka nanaia ana eka lehul*--h : HOOLAHA A NA LVNA HEH' I KA MANAWA A MV KAHI E HELI'IA A L Pauku 49. Na ka luna helu ok«la a me keia mahelr. .. kona mau hope paha, ka hana o ka haawi aua aku i • hoolaha akea iloko o ka niahina o Dekemaba o kela a u keia makahiki mamuli o ka hoolaha i kakauia a i paiia pah .. a i ole ia ma na hoolaha paha i paiia no ke pai aku. i na hookaa auhau o kela a me keia apana iloko o kona maht-U . hoakaka ana i ka manawa a me kahi iloko o ka o lon • ari e hiki mai ana o kela a me keia makahlkL a ma ia manu* i e waiho ae ai ua poe hookaa auhau la i ka luna hHu a i k«>r: a paha ona waiwai paa ame na waiwai lewa apau o lako i , ole ia, malalo paha o ko lakou hoomalu a malama ana ma k.i U mua a lanuari o ia makahikL a me na holoholona apau t * . 1 ka auhauia malnlo o ko lakou hoomalu ana ma ia la. a m»poe apau e noho hana ana<malalo o lakou ma ia la. HOOLAHA NO KA HELI'IA ANA OKA WAIWAII UoIKK OLE IA. Pauk'u 50. E pakui aku no kela ame kt»ia luna helu i k*-iu a me keia manawa i kana papa hoike helu a auhau |taha i k<* kahi kanaka a waiwai paha i hauie, e haawiia no hoi he hoo laha ana no ia i ka oua, ko akaka, maloko o na la he umi nia hope iho oia pakuiia ana. a o kekahi hooluha o ia ano i ln*< unaia me ke kakauia aku ma kona inoa, no kahi ana i nohu ai a uahoounaia hoi ma ke eke leta i uku mua ia kt* pooleia. •• ltl> uo ia i hoolaha lawa pono. HOOLAHA NO KA HOOMAHI'AHI AIA O KA HELI'I A ANA I KA IH>E NOHO I»AA OLE. Pauku 51. Ina ua hoomahuahua kekahi luna helu fka helu waiwai io o kekahi waiwai maluna ue o ka waiwai i hoakakaia maloko o ka hoike helu waiwai i hoakakaia uialoko uei. i hanaia e kekiihi mea noho paa ole. a i ole ia. ua h<K>le i ka a«* aua aku i kekahi koi e hookuuia i hanaia e ua mea noho paa oh* la. • hoouna aku no ka luna helu ma ka la ekahi o lulai a luuniiM ae paha oia la o kela a me keia makahiki. i kekahi olelo h*»«»lah i i kakauia ma ka hookouio ana i ua hoolaha la iloko o ka Hal< Leta. me ka ukuia o ke p<n»Una i kakauia aku hoi ma kahi ui»h> hope loa i ikeia o ia mea uoho paa ol<e. «- h«>akaka aaa i k** at»0 ka waiwai i hoomahuahuaia ka helu waiwai. a me ka pu aku i ka helu walwai i manaoia maluna o ua waiwai i.« 1 ole ia e hoakaka ana i ka hookuu ana i Uooleia * Hke m* t inea e hoea ae ana. KI LEANA E NANA XO NA HANA AUHAI Pauku 52. I mea e heiu a e hoonohonoho poao ai iaa m\u *i uo ka auhau ana e loaa no i na luna helu pakaki ke kuU .m. me ka mana. E nana a e hoomaopopo | na mooleloo na Kc«ta Aupum me ka uku ole; E koiuo. iuahop<* oka hoike aiia aku i\oaa aueuao i k.i > a mea noho paha o kekahi wahi. a e nana pau po«o aku • i * me ka mea e hiki kupono ai no ka houmaopopo aku i ko ! t «. - waiwai io, i na kauhale, na wahi a waiwal «- ae paha apa i koe na hale noho; E ninaninau aku malalo o ka hoohiki aaa i k«*kahi m» a paha ana e manao ai ua loaa ka ikt» ana i k«*k&hi ka auhauia. a i ole ia, ua waihoia akn ma ko lakou ma : ma ke ano hoahn he dala » waiwai paha. UA HIKII NA LUNA HELI AME NA HOPE K H«* »H AKT I NA OLELO HOOHIKL Panku 53. E loaa no i k«>la ame keia laaa Ma am* » a a me k'eia hope luna helu ka mana e hooko aku I aa a hooia kupono ana paha apau loa I kauohala e hikiia paha malalo o kela Ka&awai Pauku 54. E hana kela ame kela Imia hela I helu ia oiaio a pau pono o na kaaaka. na h'«t a mr m waiwai i maloko o kona mahele l ka I ka aaka maloko o krla < » keia. apaiia, a e hmm I papa hoike o »a laoa e koomak; mai ka U A** aku,o ia poe ame aa hai apaa, ameaa a pilikino a waiwal I helaia ia lakoa pakahl ra hiki e haaaia ka waiwai lewa ma ke aao halaa pau a na mahele a apana hoi o ka walwal pta. me kekahi h«-• * no ke ano e Hke m* ka mea e hlkl aaa. Paaku 55. Illko o kela ame kek Mka h 0 Sepatemah% a mamna Iho paha ola 1% e keia » ** keia hope luna helu. mahope iho o ka haaa aaa I oa 1 kauohaia e kekahi Aha Hookolokolo i loaa ka aum i - ' «•* pela. i elua kope o ka papa hoike helu o ka apaaa i kak

aia a hoohikiiae ia. He hookahi o ia mau kope e waihoia me ka luna helu o ka mahele. O oa kope la, ka papa e hookoia ai ka ohi ana o na auhau. Aole e hanaia kekahi mau hooiol! ana iloko. a i ole ia pakui ana aku paha i ua papa heiu ia ma ia hop- iho. koe waie no ka pakui ana aku i na waiwai a mau anhaii pahai haule. E kauoha aku na luna heiu o na mahele eiua, ekolu a me eha i hanaia. a waihoia aku me ke Kuhina Waiwai, i mooielo hoakaka o ka buke helu a papa hoike paha o kt !a a nie keia apana oioko o ko lakou mau mahele pakahL E hoike moakak'a a maupopo keia moolelo hoakaka i na houluulu ana o kela a me keia aoao oloko o na buke helu a buke hoikfe pakahi paha. a pela no hoi me na huina o ka helu holookoa ana. KOIKOI O KA HANA O XA H'NA HELU. Pauku 56. E ohi mai no kela a me keia Inna helu maloko o kona maheie iho i na auhau apau, e kulike ana i na papa hoike helu a auhau paha a mau buke paha, a me na papa hoike a me na buke hoike. pakui, a mau buke paha e like me ia i hoikeia maloko nei. E hoike aku no oia me ka poloiei i ke Kuhina Waiwai no ka helu ana me ka hoopono, kaulike a hoopono hoi; no ka ohi ana a me ka huina o na auhau i kulike i na papa hoike heiu a me na auhau a me na papa hoike pakui. a maiuna hoi ona ke koikoi a me ka poino o ua mau auhau la i heluia. ina aole e hiki iaia uialulo o ka hoohiki e hoakaka aku no ka ohi ole ia ana o ia mau auhau a lawa pono i ka manao o ke Kuhina Waiwai. E hookaa aku oia i ke Kuhina Waiwai i keia manawa keia manawa i na auhau apau i ohiia, ma na manawa a ke Kuhina Waiwai e kauoha ai. Pauku 57. E noho no kela a me keia iuna helu a i ole ia o kona hope paha, mawaena o ka la ekahi o Bepatemaba a me ka la umikumamalima o Novemaba o kela a me keia makahiki, uo ka pono o ka poe hookaa auhau ma kekahi mau manawa, a i ole ia wahi paha maloko o kela a me keia apana no ka ohi ana i na auhau. E hooiaha akea ia aku no ka inauawa a mau manawa paha, wahi a mau wahi paha e noho ai me ke kumu o ia noho ana, ma ka hoolaha ana maloko o kekahi nupepa a mau nupepa puka pule paha, a ma ke kau ana i kekahi hoolaha no ia mea ma na wahi ike pono ia, aole e emi malalo o ekolu maloko o kela a me keia apana. E hookomoia no hoi maloko oia hoolaha k<»kahi olelo hoakaka o na auhau apau i hookaa ole ia a hiki i ka la uuiikuiuainaliina o Novemaba e kuala ana no ia, a e kauia ana i kekahi hoopai o umi pa-keneta hou iho, a e lioolahaia aua ka papaiuoa o na auhau i hookaaole ia ma ka la ekahi 0 Dekemab;u a mahope iho paha oia la. E hookaa uo kela a me keia mea hookaa auhau i ua auhau waiwai apau i ku i ka hookaaia e ia i ka luua helu, a i ole ia 1 kona hope, ma ka la umikumamalima o«Novemaba, a mamua iho paha oia la, o ka makaliiki i heluia ai ia mau auhau, a aole uo he hoolaha a koi ana mawaho ae o ka mea i hoakakaia .maloko uei e koiia e haawiia. Aole no e hoolahaia aku a koiia aku paha no ka hookaa ana i na auhau kino a me na auhau ilio koe wale no e like me ia i hoakakaia niahope iho uei. HOOLAHA ANA I KA PAPA INOA O NA AUHAI/ I HOO KAA OLE lA. Pauku 58. Mahope iho o ka la ekahi o Dekemaba o kela a ine keia makahiki, e like me kamea e hiki koke ana, & hoolaha aku kela a me keia luna helu ma ka olelo Beretania, maloko o hookahi nupepa puka pule i hookahi manawa i kela a me keia pule no eiia |»ule. a i ole ia. ma na hoolaha kapili i na inoa o ka poe i hookaa ole i ko lakou mau auhau mtiloko o kona mahele, a uie ka huina o na auhau a me na hoopai e koe ana ine ka hookaa ole ia e kela a uie keia inea hookaa auhau. t*a hiki no e hoakakaia ka huina o na auhan a me na hoopai i hooleaa ole ia e kēla a me keia inea hookaa ole ma ke ano huina nui wale no. E hooiaioia a kakauinoaia na papa hoikeo ia ano e ka lunahelu. l T a hiki no e hoolahaia na papa hoike o ia ano maloko o ke kino o kekahi uupepa. a i ole ia maloko o kekahi pakui o ua uupepa la. E kauoha no hoi kela a me keia luua helu e kauia kekahi kope o ia papa hoike ma na wahi ike pono ia i emi ole malalo 0 ewaiu maloko 0 kela a me keia apana auhau inaioko o kona maheie. E huiia aku he kaualima keneta i kela a me keia auhau i hookaa ole ia i lieluia a hoolahaia ma ke ano he mau koina, a e oiiiia e ka luna helu a i ole ia e kona hope ma ke ano oia kekahi o ia auhau. HOOKO ANA O NA AUHAU I HOOKAA OLE IA. l*auku 59. Ina ua hookaa ole ia kekahi auhau i ka manawa 1 kupono e hookaaia, ua hiki i ka luna hehi e iaweiawe a e hooko i ka hookaaia ana o ia mea me na hoopai apau. e Uke me keia mahope iho nei. 1. Ma ka hoomalu ana $ kekalii o na waiwlai lew& o ka mea hookaa ole i ko&a aohau. e like me ka mea an& i m&nao ai ua iawe uo ka hookaaia ana o na auhau y a me kA Uku-panee maluna oia uiau auhau mai ka la i ku ai I ka hookaaia, a me na hoopai apau a me na koioa, a «ae aa lik) o ia hoomiaiu Ma. 2. Ma ka hoopii koi aie ma kona inoa ponoi ma o ka Bepabatika oHawaii, no ka huinao naauhau. na hooipai,«ia koina, a me ka uku-pan*f\ imim o k«lohi Aha Hookoiokolo Apana, me k* nana ol£ i ka uai 0 na koiia. Ua hiki e hoop«kaia ka palapa)a hoote>a)u mamuU o ka oielo hooholo i hoopnkAia na kekahi hihia o in ano, a ua hikie hookaaia mailoko ae o kekahi waiwai paa. a i ole ia kekahi waiwai lewa o ka mea i hoopiiia ma ia hihia me ka ioaa ole 0 kekahi mana hou ako. X Ma na auhau kino. oia hoi ka auhau kino. auhau alanui a me ka auhaii kula, ma ka hopu ana i ke kino o ia mea, a me

ka hixi|maia ana. ♦' ma ke ano i lunikakaia ma ka Pauku aiahopi' ae XA Al HAl* KlSi) I HOOKAA OLE lA. Pauku 60. Ma na anhau kino i hiki i ka nianawa e hookaaia ai aole nae i hookaaia u»a ka la ekahi o lanuari o kt»ia a me keia makahiki, ina aole e ioaa kekahi waiwai lewa e hoomalu ai. ua hiki i ka luna helo e kauohii e hopuia a e hoopaaia ke kino o ia iuea hookaa auhau uiaiuuli a uialalo o kt*kahi pala |wla hopu i hoopokaia a i kakauinoaia e ka lana helu. a i ole ia. e kona hojie, ma ke ano nui e like nie ke ano mahope iho nei. oia hoi. Repubalika o Hawaii, Mokupuni o Apana o * a IlamnkiK a i ole ia i kekahi Makai o ka Apana o Mokupuni o • • •: • • •* o nia ka Mokupuni o • > aoīe i hookaa akn i ka huina o • • * dala i heluia iaia no na auhau kino no ka makahiki i hiki i ka manawa e hookaaia ai, aole nae i hookaaia, a oiai aole i loaa kekaki waiwai e pili ana * a - i oleloia i hiki e hoomaluia; Xolaila, mamuii o ka mana i loaa ia*u ma ke kanawai. ma keia ke kanoha aku nei au ia oe e hopu koke aku ano a lawe akn ia i oleloia imua o Lunakauawai Apana o' Mokupuni o .% e hoike i ke kuinu, ina he kumu kekahi e hoopai ole ia ai oia o i oleloia e ka Lunakanawai i oleloia, e hoopaahaoia ina ka hana oolea a hiki i kona wa e hookaa ai' i ka> huina o ka auhau a me na koina i oleloia e like meaa i hoakakaia ma ke kanawai. A no hoohaule i ka hooko ana, a no kau mau hana e pili ana i keia kanoha e hoike pono mai oe. Haawiia nialalo o kuu lima i keia la o M. H Luua Helu o ka o Mokupiin'i o HOPl* ANA, ANA, HOOPAI ANA NO XA Al'HAl* I HOOKAA OLE lA. Pauku 01. Xa ka makai i loaa aku iaia ia palapala hopu e liopu koke aku i ka meA i lioikeia kona inoa uuiloko olaila. a lawe aku iaia imua o ka Lunakanawai Apana uona ka inoa i oleloia maloko o ka palapala hopu. Xa ia Lunakanawai. ina aole i hoikeia kekahi kuinu kupono ma ke kanawai no ka lioo kaa ole ia ana o ia mau auhau kino, e hoopai aku i ua mea la e hoopaahaoia nia ka hana oolea a hiki i koua hookaa ana i ka huina o ia auhau a me na lilo o ka hopu ana. a me ka hookolokolo ana ma ke kanalima keneta o ka la hookahi. O na koina oia no na koina i maa mau ma na Aha Hookolokolo Apana. Ina e hookaaia ka huina o na auhau a īue na koiua e hookuuia no ka mea i hopuia. KTHANA ANA E PILI AXA I KA HOOMALU XO X V AI'HAU. Pauku E hoomaluia na waiwai lewa no na auhau ma ka hopu ana a me ke kuai ana i ka waiw.ai lewa o ka inea hookaa auhau i hookaa ole i kona auhau. E lawe ka luna helu i ka waiwai i hoomaluia ma kona lima a e inalama a hiki i ka nianaWa e kuaiia ai. Maliope o ka lawe ana ma kona iima e kuai aku ka luna helu i ka waiwai ma ke kuai kndala akea me ka hoolaha mua nae ma ke akea no elima la, i ka manawa a me kahi oia kuai ana, ma ka hoolaha ana maloko o kekahi nnpepa, ina he nupepa kekahi i hoopukaia ma ka apana, a i ole ia, ma ke kau ana i ua mau hoolalm la ma kekahi uiau walii akea i emi ole ilio malalo o ekolu ka nui ma ka apana kahi o ua kuai ana la e*malauiaia ai. E kuaiia aku no ua kuai ana la iloko o umi la mahope iho o ka hoomaluia ana, koe wale no ua hiki e aeia i hookahi hoopanee ana aole nae e oi mainua o hookahi pule. E kuaiia aku ka waiwai i lawa ka nui e kaa ai na auhau apau. na hoopai, na koina a me na lilo. I ka wa e hookaaia ai ke kumukuai i kohoia no kekahi waiwai i -kuaiia, o ka haawiia ana aku o ia waiwai me ka palapala kuai mai ka luna helu a i ole ia kona hope, he mea ia e pili ai ke kuleana iloko oia waiwai me ka niea nana i kuai. Aole e koiia kekahi uku no ka hana ana o ia palapala kuai. O na dala apau e koe iho ana i loaa ma kekahi kuai o ia ano mahope iho o ka ukuia ana p na auhau, na hoopai. na koina a me na lilo, e hoihoiia aku no i ka onao ka waiwai i knaiia, a e waihoia uo ma ke keena o ka Luna Helu malalo o ke kauoha a ka ona a hiki i ke kiiia ana maL O kekahi hapa o *a waiwai i hopuia i kuai ole la ua hikl no e waihoia m& kahi kuai malalo o ke poho o ka ooa. Ina ua makemake ka ona o ka waiwai I hopuia e waihoia no ka waiwai ma kona lima a i ole ia e hoihoi hou ia ma kona lima, ua hiki laia e haawi i bona me ka hope kupono e hoakaka ana e lawe ae no oia i ka waiwai I ka manawa a me kahi e k«aiia ai. &i ole ia, e uku no oia i na auhau, na hoopai a*me na koina apau. KA HANA E PILI ANA IKA POE lIKE OLE IA A I OLE IA HE POE NOHO OLE PAHA I HOOKAA mn i KA AtrHAi?. Pauku 63. I oa maii&wa apau i heluia &$ n& auh&n i kek&hi poe I ike oleiai i ia uolm> ole tna k& nlalele, & u& hookaa ole i& ka auhau i k& manawa kupono no k& hookaa ana, ua hik! no e hoomakaia ka hoopli ana no ia mau auhau & me n&

h«x>|>aL aua hiki no ♦» aoK> i ikoia kn non S honpiiim. » I ote ia. p halui 110 kooa inoa ioa tut ik«ia. a be mm e aoiio ale ona. v like ni<» ka ait a i ikeix >lit k»'kahi haua i*na oia «m» wi lawa a kvijH»n«» no ka hiHikoU ana o kii paiapaia kii u kma a e paa Bo aiuluna <> nu tnoa apau i kul*\tna. »Uii nuilalo o kr kaaoha *> ka l uuak.uva*a> Apain iui h.«*>lithaK» ikii k» j»ni m tnt* ke ano uui o ka ho«>pti u m«* ka ki; » huHa La la e hana ni. ? kah*>a aku anu i na iu«-6t a|>au t kui<\ioa »• UvK* mt n e p«iie. falok«> o kpkabi n*>|* |»a pnka |»uK' «» ka Kt j>uhtilikm ih> okolu pu!e moekahi.a me keia Qa haawiia ka uiana i aa LaM kanawai o na Aba Hooko!okok> A|«atia o ka Kf>fmWtika r kauoha pela e hookoia aL E hooloheia a hooholoia na hoopii apaa o ia aiao lua k«* aa» do i like me he mea la ua hooko |hhio ia maluaa o ke kin«v. » mi hiki uo ** hooholoia ka' OWO hooholo a hoopukaia ka (Hila|Mila hoomalu a hookoia maluua o ka waiwai i hv)uia ai ia auhaa, a i ole ia uialumi o kekahī waiwai o kekahi nu a «• uohtt oU aaa uia ia niahele i ikeia. K KUKI A N'A MAK.M l NA LI NA lIKLI*. Pauku 64. l*a hiki uo i kekahi luna helu, iua ua kueia a k«i* keaia paha oia uia ka hana ana i kona oihaua. e koi aku i kekaki makai a luna e ae o ka oihaua makai «- k«>kua mai iaia ma ka hooko ana i kana hana, a lua e Ihh>U» kekahi Uiua o ia auo i kr kokua mai pela e umnaoia ua pili iaia ka hewa uiikauiiiuu PAI\A HOOHAUKKHKK. Pauku C»5. I mea e hwhalikelikeia ai ka helu aua oua wm& wai apau, e like hoi me ka hiki, nia na wahi apau o ka Rep«* halika. e lilo ua luna helu pakahi, me ke Kuhina Waiwai mt ke ano lunahtH>iualu, i l*apa Hoohalikelike Auhau. a e malama hoi i halawui uia Honolulu iloko o ka mahiua «> lVkemaba • kela a mv keia makahiki. ma ka mauawa hoi e luukakaia ai e ke Kuhina Waiwai. a ma ia mauawa e hooh«>l«>ia ai he iuaa rula l;fula e pili ana i ka helu ana a me ua ana waiwai. e like mv ka mea i manaoia he kupono a kaulike a i ku«* ole hoi u»e ke kahi kanuwai e ku nei. MANAWA UKl.l'. * I'auku (><>. K heluia uo ka waiwai i kela a iut» keia makahiki ' niv ka nanaia oka nui a me ka waiwai i«> o ia m«*a ma ka la ekahi <> lanuai i o ia uiakahiki. kin? ma ua auo e ae i kauohaia uia keia Kanawai. HOIKK AUHAI*. l'auku H7. K haawi aku kela ame keia mea ikui ka auhaa ia, a me kela a me keia ona a mea paa paha i kekahi waiwai pam a waiwai lewa paha, iua ua kuleana e himkuuia a aol«* |>aha, iloko o ka mahiiia o lauuari o kela a me keia makahiki. i km luna helu a i ole ia i ka liojh» luna helu o ka aphua. kahi i waiho ai o ia waiwai. i kekahi palapaia hoike papa helu waiwai» I kakauiu a i paiia paha i kakauinoaia a i ho«>hikiia «* ia. e hoakaka pakahi ana i keia mau mea mahope iho nei. 1. Ke ano. kalii i waiho ai ame kn waiwai io oka waiwml paa a me ka waiwai lewa i ku i ka auhauia o ua mea la, e huipu ana hoi nie na dala i waihoia me na kahu waiwai. mm apena a poe e ae paha o kela a me keia ano a uiai kela a to# keia wahi uiai, a foie ia. o ka waiwai paha i ua mea la ka piia ana, malaiua aua a hoouialu ana paha ma ka la mua • lauuai'i. ia'manawa a mamua koke iho paha. 2. Na hoolimalima, na moraki ame ua aie a|>au i h«H>|Mmlm maluna pakahi o ia mau waiwai. me na inoa a me ua wahi o«ibo 0 ka poe i hauaia ai ia mau hoolimalima. moraki a me ua air 1 aieia ai. 3. Na holoholona apau i kupouo e auhauia e waiho aua ma ka lima a malalo paha o ka malama a hoomalu anu paha o ka mea e hana ana i ka hoike m& ka la muar i oleloia o lauuari. 4. Na inoa ame na ano lahui ona pin* a|>au ikui ka auhauia e noho hana ana inalalo oia mea ma ka la mua o lanuart I'auku <>8. Ina o kekahi oka waiwai ika kauohaia ma k*im. Kanawai e hoikeia he waiwai paa me ka waiwai lewa, a i ole ia he mau waiwai like ole o ka waiwai a lewa paha, I huiia a ua hooliloia oia ke kahuai o kekahi oihana imi loaa, b« ka mea e hana ana i ka hoike e hana i hoike hoakaka piha M ia waiwai. a e hoakaka i ka huina o ka waiwai k> o ia waiwml, uie ka hoomaopopo i ka huina o na puka i loaa ma ia oihaaa. a pela pu no hoi me ka huina nui o na loaa a me na lilo hoohana maoli, a ina he hui i hoohuia i kuai kona mati mahele waiwmi ma ua wahi i kuaiia ai ia mau mea. ke kumu kuai oia tisc% a me na mea e ae apau i kupono a i pili i ua hiH>mao}M>po *mm la i ka waiwai io. K hoakaka oia i ka huina puka. ina he puka kekahi, a nm km huina o na loaa o ia oihaua iloko o na mahina he umikumam* lua mamua iho, a ina ua ikeia. i ke kuai aua a mau kuai amm . paha ona mahele waiwai »»t«>ok» a kuleana e a«- (>aha iloko «Im oihana, i hanaia iloko o na malama he umikumamalua mammm koke iho. me ka hai i ka inoa o ka mea nana i kuai. me ka tn«m nana i kuai mai. ka nui o na mahele waiwai (nhare«o a hapm paha i kuaiia aku ma kela a me keia kuai ana. a ina ua ikeia lt kumukuai i lilo aL HOOPAI NO KA HAKA OLE AXA I KA HOIKE AHHAU. hub 06. Ina e hoole kekahi mea a hana ole pmha ika boAlbe p*p& helu walwai, a i ole ia e hoole I ka hoohlU i ka (mIoM 0 ia mea. ua hlki I ka luna helu e helu akn ia «Nil«rml e like me Ike malkai IMoaa iaia, m e paa no ta bela ana malana o na mem apau. a aole e hiki ke koopH hoolialalialata. KA MANAWA K I'KU AI I NA AI'HAU KINO ME AUHAI' lUO. Pmuku7o. Ona aohau kino ame na aahma llio apma e ak«fc» no ma ka la ekahi o !anua?i a mahope iho oim Im o ka makafefeft 1 heluia ai Ona auhaa eae apao e aknia no ma km ia mmi o Bepatefnabm, a mahope iho oia Im o kelm a m? kela

XAXAIA ANA O X V EIELi: AXA E KA LEQULEHC. Paoka 71. He hana na kela ame keia luna heln a 1 ole ia kona hope paha ka noho aaa ma na la apaa, koe na la «abati. ntavaeu o ka la ekahi o lolai a me ka la amikumainalinia o loali. o kela a me keia makahiki. ma kekahi wahi a mao wahi kopono paha iloko o kona mahele a apana paha, mawaena o ka hora eiwa o ke kakahiaka a me ka hora eha o ka anina Ja me kona papa hoike hela a aohan paha. a e hamama hoi ia papa hoike helu a auliau paha. oiai ia man manawa no ka nana ta ana e na poe apan i ku i ka auhauia nialoko oia apana me ka uku a inakana ole paha. E haawiia he hoolaha ana i kakauia a i paiia palia no ia mau wahi ma ka hoolaha ana maloko o kekahi nupepa puka pule, a me ke kapili ana i kekahi hoolaha rna na wahi akea aole e enii iho malalo o ewalu ma kela a me keia apana, e hoike ana i ka inanawa a me ua wahi e hamama ai ua mau papa auhau 1a no ka niuaaia ana. * HOOLAHA HOOHALAHALA. Pauku 72. <> kela ame keia mea i ikeia kona inoa ma ua uiau papa hoike auhau ln, a ua hana aku hoi oia i kana hoike helu waiwai i ka luna helu e like me ia i hoakakaia mamua ae nei, a ina mi kuleana oia e hookuuia, ua koi aku no ua hookuu ana la. a ina ua mi(nao oia ua hoopilikiaia oia mamnli o kekahi lii>ololi ana ae i hanaiu e ka luna helu. ma ka mea pili i ka waiwai io o ka waiwai e like uie ka mea i lioikeia aku ai, a i ole ia, i ka huina a me ke ano.o ia waiwai, a i ole ia, mamuli paha oia i hoopiiia ae ai ka huina a ua mea la e uku ai. a ua oi aku mamua ae o' ka huina ana e uku ai e like ine ua hoike ia, a i ole ia. aole i aeia kana koi uo ka hookuu ana, ua'hiki no e hoohalahala oia mai ia lieluia ana ma ka waiho ana aku me ka luna helu a hope luna helu paha, ma ka la iwakalua o lulai a inamua iho paha, i kekahi hoolaha no ia mea i kakauia, e hoakaka ana i na kumu o kona kue ana i ka helu anā a i kekahi hapa paha o ia lielu ana, a me ka waiho pu aku i na koina no na hoohalahala ana. NAKOINA. Pauku T.\. Ina oka hookuu ana a hoemi aua paha i koiia mai ka papa hoike auhau aku ua like me ka huina o elua (iala a diii- ' lalo iho, he iwakalua-kuniainaliiiia keneta ke koina e waihoia aku ai; lualuna o elua dala a hiki i ka elima dala> he kanalima r keueta ke koina; ahe kanalima keneta no kela ame keia elima dala hou iho u hapa paha o na hookuu ana a hoemi ana paha i koiia. PALAPAL.\ HOIKE O KA HOOHALAHALA. Pauku 74. Ma ka loaa ana mai oka huina ona koina ame ' ka palapala hoakaka o ka hoohalahala, e haawi aku ka luna helu i ka mea e hoohalahala ana i kekahi palapala hoike i like ma ke ano me keia mahope iho nei. Mahele Aulmu Apana o Ke hoike aku nei keia ua heluia o o keia apana no ka makahiki 18...., e like me keia niahope iho nei. Waiwai io o ka Waiwai Paa | Waiwai io o ka Waiwai Lewa ;. Auhau Ilio .'. Auhau Kaa, Kaa Kikane a me Kaa Lealea * 4 Auhau Kino, Kula me Alanui ' Huina $ A ua hoopaa oia i kela mau mea maloko oia h'elu ana, oia hoi: Waiwai Paa Waiwai Lewa Auhau Ilio * .» Auhau Kaa, Kaa Kikane me Kjia Lealea Auhaiu Kino, Kula me Alanui ..../. Huina i hoopaapaaia . . « - A ua hoohalahala oia mai ia helu ana ae. A ua loaa ia'u ma ke ano hoahu na ilala he uo na koiua o keia hoohaiahala ana. * Hanaia 18 Luna Helu (a i ole Hope Luna Helu). * AHA HOOPn AUHAI'. 1 Pauku 75. Ekolu oiau kanaka kupono I hookohuia e ke Kuhina Waiwai no kela a me kela ipahele auhao e noho ma ka aihana no hookahi makahiki, a e iilo lakou i mao Aha Hoopii Auhau e hoolohe ai a e hooholo i na hoopii a mena hoohalahala •pau i lawe kupono la malalo o keii* Kanawai, maloko o ko la koo mau apana kaapuni pakahi a ma ka Mokupuni o Oahu paha. £ia nae t aoie e hoonohoia kekahi iuim heiu a o ko&a bope palm e noho a e laweiawe paha m& ke ancthe hoa no ia Aha Hoopii Auhau. Pauku 76. 1 mea e lawa ai ka hana, e kapooo aia a noho ka Pere«ideoa ame hookahi lala e ae. Oka olelo hooholo o ka Aha, a I ole ia, o k&.hapanui o kooa maa lala, ua paa oo la a ua hiki oie ke hooleia, koe ma ke ano i hoakakaia niahopeiho nei, a e haawila ht* kope o ia oieio hooholo i ka luna heiu. a peia no hoi i ka mea boohaiabala.

l'aukn 77. X» k» looa hela e hoololi a e bnopon«pon« i ka papa holke anhan. a e kakan kope h«l» knllke tne ka olelo hoo--9 bo!o a ka Aha. MANA O NA PAPA HOOPII AUHAU. Pankn 78. E loaa no i na Aha apau o ia ano ka mana e kanoha akn a e ninaninau hon i na hoike, a ni* 1 ka lawe ana inai i na pepa 8 me na palapala. a nie ka hoopiii no na hana hoowahawaha a me ka lawelawe ana i na hana o ka Aha. e like la me fea rnana o kekahi Lanakanawai Kaapuni uia ke Keena. Pauko 79. E malama no na Aha i oleloia i na noho ana lloko o kela a me keia mahele aahaa. mawaena o ka la ekahi o Augate a nie ka la iwakalua o Au<rate o kela a me keia makahiki, ma na manawa a me na wahi a na luna hoomalu o ua mau Aha la e koho ai, a e hiki no e hoopanm 4 mai kekahi uianawa a hiki i kekahi manawa, e like me ka mea e manaoia ana he pono. t;ku o na aha. • Pauku 80. E loaa no a e ukuia hoi na lala o na Aha i oleloia, mailoko ae o ka Waihona Dala o ke Aupnni, i uku no ka lakou majn lawelawe hana ana aole e oi aku i na dala elima no kela a me keia' la i hana maoli ia r a me ko lakou mau lilo kaahele maoli. AUHAI* ANA I NA KOINA. Paukn Sl. Ina ua kakoo holookoa ia kekahi lioopii a hoohalahala paha, alaila, e hoihoiia aku no i ka mea hoohaiahala na ' koina i waihoia ai; aka, ina e kakooia ka hoopii a hoohalahala » paha ma ke ano hapa wale no, alaila. he mahele wale no o na koina i ukuia, ma ke ano hoi e kulike ai me ka huina 0 ka olelo hooholo i loaa ai i ka mea hoohalahala, ke hoihoiia aku iaia. HOOHALAHALA IMUA O KA AHA HOOKOLOKOLO Pauku 82. Ina ua hoemi kekahi Aha Hoopii Auhau i ka heluia ana o ka waiwai io o kekahi waiwai malalo iho o ka mea 1 heluia e ka Luna Heln; A i ole ia, e helu i ka waiwai io o ka waiwai a oi maluna ae o ka heluia ana o ia waiwai i kauia maloko o kona hoike no na auhau e ka mea nana i hana ia hoike; i Ua hiki i ka Luna Helu Auhau a i ole ia ka mea hookaa auhau, e hoopii hoohalahala aku i kela a me keia manawa maloko o iwakalua la imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie mai ia liooholo ana o ia Aha Hoopii Auhau. ma lw. waiho ana aku i ka hoolaha no ka hoopii hou ana, a ina ka mea hoopii hou ae ka mea hookrfa auhau, e waiho aku me ka lunahoomalu o ia Aha ilna dala he hookahi haneri, a i ole ia e waiho aku ma kahi o ke dala i kekahi bona me ka hope i lawa kupono i ke Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kiekie, no ka huina o Hookahi Haneri Dala, no ka hookaa ana i na koina apau ina aole e ko ia hoopii hou ana. PALAPALA HOIKE XO KA HOOPn HOU ANA IMUA O KA AHA KIEKIE. Pauku 82. Ma ka hookoia ana o kekahi hoopii hoohalnliala e like me ia i olelo mua ia ae nei, na ka Lunahoomalu o ka Aha Hoopii Auhau i hoopii hoolialahalaia ai e liooili koke aku i ka Aha Hookolokolo Kiekie i ka moolelo o na hana apau i hanaia imua o ia Aha Hoopii Auhau e pili ana i ua liihia la, a inaloko oia palapala hoike e»hoakakaia. 1. Ka huina waiwai io i koiia e ka Luna Helu. 2. Ka huina waiwai io i koiia e ka mea hookaa auhau. 3. Ka huina waiwai io i hooholoia e ka Aha Hoopii Auliau. E huiia me ia palapala hoike ke kope o na olelo ike i laweia imua o ia Aha Hoopii Auhau a meka olelo hooholo o ia Aha ma ia hihia. NA OLELO HOIKE MA KA HOOPII IMUA O KA AHA KIEKIE. * Pauku 84. Ma kekalii hoopii hou ana imua'o ka Aha Hix>* kolokolo Kiekie malalo o na olelo o keia Kanawai, e nanaia no na olelo ike i laweia imua o ka Aha Hoopii Auhau e ka Aha Hookolokolo Kiekle, a ua hiki no hoi i ua Aha la e like me kona manao he pono, e ae aku e lawe hon ia mai na mea hoike e na aoao a elna. NA KOINA MA NA HOOPII HOUIMUA O EA AHA HOO KOLOKOLO KIEKIE. PaukuBs. O oa koina o kekahi hoopii bou ana o ia ano I ka Aha Hookolokolo Kiekie, e ukuia e ka mea hookaa auhan ina ua kue ka olelo hooholo o ia Aha iaia, e like do ia me na koina ma m hoopli hoohalahaia e ae i ka Aha Hookolokolo Kiekie. Aok? ao e heluia a uknia paha kekahi mau koi&a e ka iuna beta. liia o ka olelo hooholo o ia Aha ma ka aoao o ka mea hookaa auhau, aole oia e uko 4 kekahi o «a koina o ia hoopii hoohala hala ana. HB MAU HOIKE KUMU NA PAPA HBLli AUHAU. Pauku 80. O na papa |ielu auhao. na buke au}iao a nie na kope o ia nma buke, a me oa papa Inoa o na auhan I hookaa

ole ia, e hoike ana i na aahau i hookaa ole ia i fceluia i kekahi «ea a waiwai paha. e lilo no ia i oiau holke komu o ka heluia ana o ka waiwai a me ka mea i heloia. ka nui o na auhau i aiHa a i hookaa ole ia a me ka hookaa ole ia ana. * na hookoia na mea apau ma ke kanawai e pili ana i ka heluia ana a me k»* kauia ana o ia mau auhau. AOIE LILO KEKAHI HELU ANA 1 MEA OLK MAMi'LI O KEKAHI HEMAHEMA. Pauku 87. Aole e lilo kekahi helu ana a hana paha e pili ana i ka heiu ana a ohi ana paha i na auhau, i uiea kn ole i ke kaniiwai a hoolilo \n\lu\ i mea ole i kekahi heiu ana a ohi ana paha mamuli o kekahi hemahema. aole no hoi no ka pau ole ana o ia man mea i ka hanaia nuiloko o ka manawa i kauohaia ma ke kanawai. HOAKAKA ANA I NA HEWA KUE l KEIA KANAWAI. Pauku 88. O kekahi mea i hana maoli uie ka inanao kololie. a haawi aku i ka lioike oiaio ole a |Kij>a hoike oiaio ole |iaha 0 ka waiwai, a i ole ia. jmne oiaio ole. e pili aua i kona waiwai a i ka waiwai palia ma kona malama ana a uuiua paha i mea * e pakele ai ka heluia ana oia waiwai. a i ole ia. ar inamuli oke kahi hana hoopunipuui, olelo epa a hana kolohe e ae |mha i lioaoia a pakele a hoao paha e pakele kona waiwai uiai ka heluia ana. a i ole ia, ka waiwai i kauohaia ma ke kauawai. na ia mea e hana i hoike a papa hoike paha ao ka helu ana. ua manaoia ua pili iaia [ca hewa mikamina. Pauku 8!). Ona inea apau i haua me ka mauao maoli e hana pela ma ke kokua ana. paipai ana. a kokim ana aku ma kekahi ano i kekahi mea e haua i kekahi o na mikamina i lumkaka mua ia ae nei, e manaoia no ua pili iaia ka hewa mikumina. Pauku 90. Ona luna lielu ai»au ame na liope» luna helu. a me- na luna makai a nie na makai apau i haawiia na lakon e hana i kekahi mau hana malalo o keia Kanawai, nana i hooko t>le me ka manao maoli uo e hooko ole. a hiH>le, hana ole |»aha 1 kekahi liana a mau hana paha i kauohaia iaia inamuli o na hoakaka ana o keia Kanawai. e manaoia ua pili iaia ka hewa mikamina, HOOPAL Pauku 91. O kekahi mea i hoahewaia no kekahi mikamina malalo o na hoakaka ana o keia Kanawai. e hoofiaiin oia e uku i kekahi hoopai aole i oi ae mamua o Elima Hant»ri Dala. % MANA HOOKOLOKOLOO NA LUNAKANAWAI APANA. Pauku 92. E ioaa i ua Lunakanawai Apana nuiloko «> ka Kepuhalika ka mana e hookolokolo a h«>oholo no na mikamina e uiu ae ana malalo o keia Kanawai, a ine na hm>pii a|mu no ka uhaiia ana-o kekalii o na hoakaka ana o keia Kanawai, a e kan aku i kekaiii o na hoopai i hoakakaia malokn nei. a e loaa no hoi ia lakou ka mana e hoolohe a hooholo i ua hihia kivila a ine na hoo]>ii a koi ana apau no ka ohi ana a hookaa ana i ka ohi nua a hookaa ana i na auhau uialoko nei, me ka nana ole i ka nni o ka huina»i koiia. NA KANAWAI I HOOPAUIA. Pauku 93. Ma Ma keia ua hoopauia ka Paukn 26 «> ka Mokuna 61 o na Kanawai o 1892, e mana ia hoo(>au ana ma ka la e hoolahaia ai o keia Kanawai. Ona pauku eae e koe ana o ka Mokuna 61 o na Kauawai o 1892, ma keia ke hoopauia nei. e mana ia hoopau ana ma ka la 31 o Oekemaha, 189€. AOLE E PILI KA HOOPAUIA ANA I NA' MEA I HANAIA. Pauku 94. Aole e lilo ia hoopauia ana i mea e hoanoe ia ai a pili paha i kekahi hana a mea paha i hanaia, a i kekahi kule ana paha e loaa ana. i loaa a i pilia paha, na hoopii i hooma kala, na hoopai a me na hoopaa ana i loaa, na auhau i heluia a i hookaa ole ia. na hookohu ana. na kauoha, na hoike amena rula i haoaia, na palapala hoike i haawiia a me na Aha i ho«v nohoia malalo o na kanawai i oleloia i ho«>pauia a o kekahi paha 0 lakou; a me na hana apau. ma ke ano kivila a karaim& paha. 1 hoomakaia mamnli o na kanawai i hoopauia peia a o kekahl paha o lakoo. a e waiho ana me ka hana ole ia i ka'manawa e mana ai keia Kanawai, ua hiki no e hoopiiia a paleia a hiki i ka hoopau loa ia ana, e like no me ke ano i hiki ke hanaia malalo o na Kanawai e (>aa ana mamua akn o ia manawa. Panku 95. Ona anhan apan i heluia i keia manawa a i hoo kaa ole ia, oa ku no i ka hookaaia a oa hlki no e hoopiila no ka ohi ana mai ma keia hope akn, hoomalaia, hookoia a ohiia me ka nana ole ia o ka hoopauia ana o na kanawai i haiia malunn me he mea la e mau ana no ka mana o la man kanawai i hoopania. Pauku O kekahi mea, i ka manawa e iilo ai keia Kana wai i mea mana e paa ana i kekahi oihana malaio o kekahi kanawai i hoopaaia ipa keia, e mau no kona paa i na Allnm* la e like me kona ano mau, a e haawiia iaia na mwm keia a hiki i ka manawa e kohoia ai kona hope ma ia hana a makaokau oia. Pauku 97. E Hlo keia Kanawai i mea iiiana,*a e hookoia mai a mahope akn o ka la 31 o Dekemaba. 1898, koe nae na Paokn 17,68,8G, 83,84 ame 85, ame na wahi oka Panka 93 e hoopan ana i ka Pankn 26 o ka Mokuna 61 o na Kanawai o 1802, a oia Paukn me ka hapa o ka Panku e mana no aai a mahope akn o ka la e hoolahaia. Aponoia i keia la 3 o lune, M. H. 189* BANFOR|> 11 Pere«idena o ka Repuba!ika o HawaH.