Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 26, 26 June 1896 — Leta mai na Aina e mai. [ARTICLE]

Leta mai na Aina e mai.

Ma ke kii ana m&i o ka. tuolcti&lii Anstralia tna ka Poakahi nei. mai Kapalakiko mai. i loaa mai ai ka palapala a ko makou mea kakau ē noho mai la i Oakiand. Kaleponl, a i kulike ai me ka makou I boike e aku ai imua o ko makou poe heluhelu. ma ko makou pepa o kela pule aku nei, nola!la, eia mai na mea hou no ka lele baiuna i ikeia e ia ma Plair Park, Oakland:

Mr dear Papa: Aloha oe a nui loa: Ma ka la 23 o kela mahina aku nei, oia paha ka ia puie. ua holo makou i Plair Park roe na kamaaina o Oakland nei, no ka nana ana i ka iele o ka haiuna ame kekahi mau lealea okoa iho no hoi, oia hoi, kuwalawala iluna o ke kia laau ame ke anaina puhi ohe no hoi. He keiki opiopio waie no ka mea i lele I ka haluna, nona paha na makahiki he 21 a22 paha. O kona inoa, ke ole au e kuhihewa. o Robert Robinson. I ka hora 2 paha o ka auina la. hoomakaia na hana. Aole i loaa ia*u ka inoa o keia haole. aole no hoi i hahaiia mai ia'u. Oke ano o kana hana ana, he ku maoll no i ka maka'u ke nana'ku. Oia hoi keia: Ua kukuluia he pou laau, ua hanaia a maikai. He 19, a i oie, he 20 paha kapuai ke kiekie, a maluna loa o keia pou laau he apo keleawe, kahi hoi ana ē hana mai ai i kana mau hana kamahao a akamai no hoi.

Ua pii ola a hiki i kahi o keia apo keleaw e, nolxp ola jnaluna o laila, a hoomaka mai ola e hana i kana mau hana. I7a hiki laia ke hapai i kona mau wa,wae iluna a o kona poo maluna o ke apo keleawe, me kona mau lima e waiho ana 1 w&ho, ua hiki iaia ke kuwaiawala mal iluna oia wahi. He ku maoli i ke akamai. He Jehulehu loa na hana wiwo ole i hanaia inai e ia, he mau hana hoi a'u i ike ole ai i na poe keaka o keia ano i iki?iā al ma Honolulu. 1 ka pau ana o kana mau hana. ua paani mai la ka Band. Aohe no hoi he ano maikai loa. Hoomanao ae la no au i leo kakou poe keiki puhi-ohe e noho mai la i Kikako i keia wa. He oi aku no lakou mamua o keia, a ua kohu no ke kaena ae, "Hawaii no ka Oi." KA BALUNA I KA LEWA POIUIU. I ka hora 3 ponoi, ua hoomakaia ka hoopihaia ana o ka Baluna. He la malkai loa keia. Aohe makani ino loa, a he malie maikai no hoi. Ua paa i ka ululaau a he muliwai kekahī e kaalo ana maloko ona me ka ulumahiehie, He kokoke loa keia Park i ka mauna. 0 kekahi, aohe walho like loa o kona kulana, he ano ihona no; aohe hoi e like me ko kakou ka waiho papu maikai. aka. he uuku nae ko kakou Park 1 keia. Nui ka poe i hele mal, he mau tausani ko lakou nui. Ike aku la au i keia pukui o na kanaka a aloha ae la au i ka aina hanau i ka hoouluwehiwehi a na kane anie na wahine ma na la nui o kakou i ka wa i hala ae. No 'kuu one-hanau o Kohala i ka Makani Apaapaa ka olelo kaulana: "Le-i Koliala, ala i ka nuku na kanaka." Pela paha hoi keia. Hewa ka maka i ka ua mea he anapa o na hooluu like ole o na lole, na kaa, na lio a pela wale aku. I ka piha ana o ka haluna, ua hoomakaia e hookuu. Ua lele ae la ia me ka maikai, aka. aole nae i kiekle loa, ua haule koke iho la ilalo. Nui ka nune o na poe makaikai no keia ano hana hoopuhemo wale. Aka, ua aa hou no nae kela kanaka opio a'u i hoike ae nei. e lele hou ola, me kona olelo mai, e hala ana iaia 4 a 5 paha hora e lele ai a hoi mai oia. No keia mau olelo a ua kaiiaka oplo lele haluna nei. ua nui ka paipai ia e nu kanaka. Alaila, hoopiha liou ia ka haluna. He wa loihi okoa no keia o ke kali ana. I ka piha ana, na hoomaka oia e lele hou. Kau ola ma kona laau noho, haawi mai i ke Kood-bye I na kanaka, alaila, huli ae la oia a kamailio aku la i kona kaikaina —"Brother, give my love to father and mother. Brother —goodbye—forever—no." Nui ka uwe o kekahi poe no keia uiau huaolelo hope a kela keiki. Ike au i kona kaikaina e uwe ana me ka ■walohia. Ua lawe aku la ka haluna iala me ka hikiwawe. Ua hele ia. a hiki i ko makou ike hou ole ana aku laia iloko o ka poiuiu o ka lewa. Nui ke pihoihoi o na mea apau. A hala kekahi wa loihi loa. me he mea la he mau hora no. ua hooho ae la na leo o na poe e nana ana me na ohe aniani, « kahea ana, u There he comes-*Bafe~ Oh! He ls safe at last" A ike io aku la au iala e iho mai ana maluna o ka mamalu (parachute). He wa loihi no hol mahope iho, haule iho la oia i ka honua me ka maikai ame ka palekana. Hooho na kānaka, "A man from the clotuls." Holo aku na kanaka he nul ma kahl ana | iho ai. Nui na mahalo i haawlla iaia. Ua haawi makana ia aku ola he eke da!a e na poe lokomalkai. Ix>he au i ka olelo a kekahi poe, o ke pookela iho !a keia o ka lele baluna I ikeia ma Oakland nei. A I ka ninau ana o kekahi poe ia'u, ina paha ua ike mua au i keia mea he lele ana o ke kanaka l ka hahma. olelo aku au. ua ike no au I keia mea ma Hawaii, aole nae hoi elike me kela ka maikai loa, Hoiko pu aku au i ka leie o kekahi baluna ma Honolulu a hele aina al iloko o ke kai a make ke kanaka i We ai ma ia baluna. ; HE MAIKAI KA AINA. Nul ka poe i hookamaaina pu me a v u ma keia wahi. Ninau mai kekahl poe ta*u, i ko'u wahi. a ua hai aku au, no Hawaii au. kahi i kaulana toa ma ke ano o ka Paredatso (a o ka Pakiplka. Nlnau mal lakou ia'u. ina paha ua ike au i ka lua-o-Pele. Me ko*u uumi ana I ko'u hilahila, hooie aku au; aka. hai akn la nae au. o ka mokupuni I a al ka Pele, o ko*u mokupuni la i hanau al> oia hoi. ka mokupuni 6 Hawail. ka nea nona ka inoa 1 heaia ai ka Pae Aina holookoa. Noiaila la. « papa/ina « maaao aoa oe, a o kekahi poe e ae o Hawati e holo mal la nei nei. he mea pono ke tke mua t ka lua-o-Pele, t ote e hoka eiike me a*u nei Nul leoHi ma> I halo i keia wahi. « papa, he maikai ka! noho ana o na kanaka. He maikai ka ea. Ka'u mea ) mahalo loa al t kela wahi. no ka nui o na aao pua a pau a*u I ike ole al ma ko kakou aina. He nul na ano pua Melekul*—he melemele. ulaula. keokeo, pont a ha-ulaula eohol. H« nanl ke aana aku. Pela no >oi ka pua Poni Moi (Caroatioo! he ua ano—he polu, h« akala a&tehle, he eaelei&eK. h« poal a he nul wale aku na atxo k i ia' O na I* l * nohoi uiau mea nani. na ano Ro«e. Mliin V 1 *** 11 ** 01 *» 00 aku uluaahele

wao-ala ia no keia wahi. O ka maoa o keia «ahi, aole Uke me ko kakoo mauu ka uiiuii lipolipo maikai, oia do oe o ka moena releveta hooluu omaomao uliuii. He aanaina maikai ole ko koonei mauu. Ia makou i holo mai ai i Piair Park. he kaa uwila ko makou. Ua hiki ke holo. me he holo ana la no a ke kaaahl. Hiki i keia ano kaa ke holo iluna 0 ka puu a iho ilalo, a pela wale akn. i He maikai kau-hale o keia wahi; hoi ? iho nohoi he kohu taona maoli no. : 1 ko'u holo ana ma keia wahi, ua ku- , hikuhi mai ko*u poe kamaaina ia Ala- . meda. Ia wa i hoomanao ae ai au, no | keia wah» ka paha i hea ia ai kela mo- i kuahi Kaleponi e holo mau aku nei i ! Honolulu. nona ka inoa o Alameda. \ Kuhikuhiia mai nohoi ke Golden Gate j ia'u ame kekahi mau aina e aku. I j ka'u nana aku ia Alameda. aole no he j nui ioa, aka, he maikai nae ka waiho ; ana mai. 0 keia mau wahi apau e i waiho mai ana imua o ka'u ike aku, ua like me kekahi kii panorama nani. O na mauna o keia wahi, aoie !ike me ko kakou, he mau mea ulu, a he maikai ke nana aku. 0 keia hoi he panoa pu, aohe laau, he ano ole nohoi ke nana aku. Aia wale no ma na awawa na ano laau apau.

I kekahi puie mai. holo makou e makaikai i koonei Cemetery (pa ilina kupapau). Ma keia wahi au i ike ai ika maikai. He nani maoli keia pa ilina. 0 kekahi mau aianui a'u i hele ai he mahala, a he mau alanui kekahi i palaina puna ia. He pa nui no keia. A ua oleio mai ko'u poe kamaaina, aohe hiki ke heie a puni ua pa la i ka la hookahi, he hookahi paha la ame ka hapa. aiaiia, puni. I ko'u hele ana ina na halekuai o keia wahi. he poe kaikamahine opiopio wale no ka mea na iakou e kuai mai i na mea kuai. O kekahi. ua like no ka po me ke ao ma keia wahi, no ka.nui o na kukui uwila e a ana. Mahope mai o keia hoi ana mai o'u rnai ka makaikai mai i ke Cemetery, i kekahi po, ua kiiia mai la au e ke kaikamahine a Mrs. Brown, ka mea nana au i lawe i Kapalakiko mamua, a o ka haku hale nohoi ia o ka hale a makou e noho nei, e hele au me ia e hoolauna ia au me ka haole kumu himeni ana. Ua hele au, me ka ae ana mai o kuu makuahine ma ke aloha, Mrs. Waller. Eia iho no nae hoi kahi a makou i akoakoa ai malalo o kahi a makou e noho nei, oiai, he elua hale keia. Iluna ae makou, a ma ka hale ilalo o Mrs. Brown ma. Mahope iho o ko'u hoolaunaia ana me ua kumu himeni nei, ua kena mai Qia ia Miss Brown e himeni, a pau ia, owau aku nohoi. Alaila, ua olelo mai keia haole ia maua e himeni ma ka papawalu, mai <1o aku a hoea i xi a nee aku nohoi iluna, oiai oia e hookani ana i ka piano. E papa, nuni ka nui o kuu pihoihoi, ike iho la au e hookuku leo ana ka paha ka makemake o keia haole. He kaikamahine ieo maikai o Miss Brown. kuu hoaloha. 1 kela wa i hoomanao ae ai au ia Miss Clymer, kuu kumukula himeni ma ke Kula Kamehameha. Hoomanao koke au i ka rula ano nui ana i a'o mai ai ia'u no ka hoonee ana i ka leo, e hamama i ka waha i hemo pono ka leo i waho a e hooku pololei i ka umauma i waho i holo pono ka pauma ana a ke akemama. Nolaiia, ia Miss Brown ka mua. Ua hoomaka oia mai ka papawalu haahaa o ka leo wahine (soprano) a hoea i ka papawalu elua, a haia ia, kau oia ika ekolu ona papawalu. Ke lelele la ko'u oili ia wa, no ka mea, ma ia papawalu ekolu he hiki apuepue ioa ia'n. Hoolohe au iaia i ka pii ana a hoea i lohe au i ka loli o ka leo, a manao koke au o kk lu oia kona paiena kiekie. He olaio, ua hoea oia ika /'/, a ua nahe loa ka leo, anoWiwi. Eia nae. ua pa'ipa'i au iaia, oiai he kani io no. Aiaila, owau aku. Kukulu au ia Miss Clymer i kia hoomanao iloko o ko'u noonoo ana a hoomaka au e himeni i ka papawalu akahi, elua a hoea i ke kolu a hiki i ka /<*, a hoea i ke**i, a i ke do kiekie o keia papawalu hookuu au ika leo. I kela wa i lele mai ai o Miss Brown a pullki ia'u, a o ke kumu himeni hoi ana, olelo mai oia, "No wonder, that Miss Montague has a beautiful voice." (Aole io no he mea kupanaha no ka loaa ana ia Miss Montague he leo nani.) Aole au i ike i nei wahine. Olelo mai oia ia'u e noho au ianei e ao i na mea kani ame ke ao himeni opera. Mahalo oia ika leo oka Hawaii no ka ikaika, ka mohaia ame ke «. Hai aku au iaia. o Ju!ien Velenika. oia kekahi w&hine Hawaii kaulana loa ma ke kani o ka leo ! kahi wa i hala ae nei, a i keia wa he nui loa na kaikamahine opiopio i loaa na leo maīkai loa i oi aku i ko'u. Ua ninau mai oia i ko'u mea nana i a'o i ka himeni, ua hai aku au ia Mrs. Olapp e noho mai la i Sana Cruz, Prof. Eea de Silva, Prof. Bradley ame Miss Clymer. ame Maku» Valentino o Malie-o-ka-Malu.

lfa hele au ame Mrs. Waller i ka nana hoike o ke kula a na kaikamahine i hele ai. Mamua o ko maua hele ana. ua hana koke au i owili lei huaolelo, ka ro«e nohoi. ka maiie haoie. ua wiiiia e a'u a paa. Ua kupono ka huaolelo "ALOHA" a ua laweia no ka halekula. Nui ka ninauia o keia' huaolelo e ka po* i hiki ae ma ia la. a o na poe hol i kamaaina ia*u, ua hoike aku he olelo Hawaii kela, a he kaikamahine mai Hawaii mai ka mea nana i hana. Ia uei au i lohe ai 1 ka oleloia ana mai imua o*u e kekahi poe, ua hookaulanaia ma keia wahl he poe hupo a he poe molowa !oa ea kanaka Hawaii, aka, pane aku au: "Aia no he hupo a he palaualelo ma na aina apau." (In every elime there reigna ignorance and tdleneea.) T?a hauoli nae lakou l ka ike ana aole he oiaio o ia mau mea I hookaulanaia. Auwe! E papa, aīoha ka lahui oplo o Hawali Aola anei e ala ae iakoo e Iml I nul ka Ike? Oh! Gir« them the light of the Goapel, th*y will be a deli£httome people, Oh! Young men of Hawali! Young ladiea of Hawall! li#t 10 the iu{iiri&t voice of • th« Ooape) of ChriBt, \*our war cry—Away wlth i£norance, down wlih laainee»? Hooiohe au I ka hlmeei o ke kula ma keia ia. malkal no; aka, he ol aku ao paha ko ke Kuia Kaikamahine o Kamehameha Papa! Perhaps I am *alkiag too mueh Well. e kala mal no kou po« heluhelu. Take Ui« m«at and throw away bcm««. I San Franelaco Clty aku n«| au at hol mal nel. Aohe mau mea hou o iaila He maikal no o laila. he mati«.

noho od. E hai mai oe e papa. i na hana hoike kuli o Kamehameha wahine. ī ike mtL Aloha to a!l. God be wHh you tlll we meet again. Aoie poina ke aloha o ka aina hanao. Kau kaikamahine ma ka aina malihini. E kakau mai ia'u ma Sana Cruz. CECILJA KEALOHA POEPOE. Oakland. June 13, 1596.