Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 26, 26 June 1896 — Teopila H. Davies-Ola iho la no. [ARTICLE]

Teopila H. Davies-Ola iho la no.

Ua lou ail Mi aa kmo nuil mi kt). auln m&! o Ameiika Hulim, ua kamuai tel»kt vaba o TeopHo e hoike aaa o H(oio)u&) k» m«a i kmnallio leoao D»vi« la Imua o k«k*hi sm» kakau nupepa o "Moalml," e hotk« m ao ka m«a e pHi aoa 1 ke Kumoka&awal o Havail oei, aol« ka kt« hookaki vaki luuuikm HawUi maoli i hookikl idb* laio o k« Kumoka&awaL Aole hiki ia makou ke hooia aku imua o ko makou poe heluholu. na T*opilo H. Davi«a k> paha keia euu ok»lo, a i oi», iia ka b«a kakau &npsiw «ale Iho no p«ha ia «a Aka, hookahl me* maopopo la makoo, oa hoiki» e ak« no eaakou t kakahi o ko makoo kmlw no ka kāna apoo * keia haok "kalw** o KaioUuil. Ma

ka » - «i aoho ka Ahsol»-io *ku n»?i ' a e noonooia ana hoi ka haawina daia | no Kalalani. aole makou i kuem! ho; iho ma ke kuhikuhi ana'ku i naau mea moakaka lea imua o na Hale elna o ka Ahaolelo iolalau paha holl s pau aku oel. oia hoi. he mea pono e ike mua ia ko Kaiulani kakoo io ana i k? Aupuni e ku nei, mamua o ko lakou haawi ana'ku i h&awina dala nona, mamuli o ka pauleie wale ana no i oa otek> a Mr. Davies. ke kahu o Kaiulani. Eia ka makou i olelo ai ma ko makou pepa okala 8 o Mei. me ka maopopo: "Xo makou iho. ua kanalua no makou no keia kuiana haawi dala i ke Alilwahine opio, me ka maopopo mua ole o kona haawi io maoli ana mai i kona kakoo ana i ke Aupuni, koe wale no na olek) hooia a kona kahu. Mr. Davies." No keia kumu kanalua i loaa ia makou ia wa. i hoopuka ai makou. ma kela inanao alakai o makou ma ka la 8 o Mei 1 hoikeia ae la. i keia manao penei: "0 ka makou e hoike aku nei imua o ka lehulehu, ma ke eekona mua loa o Kaiulani e ae mai ai e lawe i keia haawina dala, oia ka wa mua loa i hoopaaia ai ka aelike mawaena ona ame ke Aupuni e ku nei. e noho oia (Kaiulani) malalo 0 na mana o ke Aupunli e ku nei, a e haawi hoi ke Aupuni i ua Alii opio la 1 na hoomalu pono ana a kona mau kanawai." E ninau makou maanei: Pehea la, ina aole e lawe aku o Kaiulani i kela mau dala a ka Ahaolelo, aole anei ua lilo ka hookaawale ana a ka lAhaolelo i kela puu dala no Kaiulani. maloko o ka Bila Haawina, i mea ho-

ike aia he mau koi pono nohoalii ma ko Kaiulani aoao e ku nei me ka oiaio imua o ke ao nei, a ka Ahaolelo hoi o ka Eepubalika o Hawaii e koiia ai e kuai aku? Helu e kahi o Teopilo ma keia konane ana. Ua ao aku nae ke "Kuokoa" i ka poe konane (Ahaolelo) 0 keia kau iho la, aole nae i maliu ia mai, nolaila, mai mihi i ke keehina kalai Aupuni i lanakila ai o Teopilo. Pehea hoi keia: Ina ae ole o Kaiulani 1 keia haawina no ka uuku loa. ala kona makemake i ka $2,000,000. pehea iho la ia? Eia ka mea maopopo: Ma ka wa i hoohiki ai na makaainana apau o loko o ka Pae Aina o Hawaii nei i ke Kumukanawai o 1887, ke nawai i hoopaa ia Kaiulani oia kekahi hooilina o ke kalaunu o Hawaii nei, mahope iho o Liliuokalani, ua paa keia poe apau malalo o kela aelike oikelakela maopopo aole he mea e hoopauia ai kela kuleana hoohikiia e ka lahui. A oiai, aole o Kaiulani i haihai i na olelo hoopaa o kela Kumukanawai. ka hana hoi e lilo ai kona pono kanawai malalo 0 ka aelike lahui i mea ole, nolaila, ke ola nei no ia koi, aole i make. No ke aha? He pono ia i loaa iaia ma oke Kumukanawai i aelikeia ai e na kanaka o loko o Hawaii nei. 0 keia pono 1 loaa ia Kaiulani, ua hooi loa ia aku

kona ikaika i keia la, ma o ka ae ana o ka Ahaolelo e kuai aku i keia pono ma o ka ae ana mai o Kaiulani e lawe i ka haawina dala a ka Ahaolelo i haawi aku ai. Aole makou e kala liio i ike ai i keia mea, a no ia kumu makou i olelo ai, ma ka wa mua loa o Kaiulani e ae ai e lawe i keia dala Ahaolelo, oia ka wa e make ai'kana koi kuleana ana. a noho oia malalo o na mana o keia Aupuni. Aia nohoi ma ko makou nepa o ka ia 10 o Aperila, ua hoike ai' po makou, penei: Oiai makou e hr»nwi ana i na mahalo ana no ka puka-a-maka maoli ana mai nei o na mea hoike e hoomaopopo mai ana i ko ke Alii Kaiulani kulana oiaio e ku nei i keia wa, mamuli o ka hoike ana mai nei a kona kahu hanai i hilinai nui ia, oia o Mr. Theo. H. Davies. a o ua kulana la, oia no ko ua Kama'iiiwahine ku ana a apono i ke Aupuni Kepuhalika o Ha-

waii nei. Aole hiki ke kanalua ia keia hooia ana i puka mai ke kahu ponoi mai o ke Alii; aka, ua oi aku nae ka piha hauoli la, ina no o ke Alii ponoi maoli no kai hoike mai ia mea. me ka nihi ole ana mai elike me keia ke ano. He oiaio, ma kela nihi ana a kela ike kalaiaina, oia o Mr. Theo. H. Davies. a loaa ka ae ana a ka Ahaolelo Hawaii e ike aku 1 ko Kaiulani kuleana no ka huina o $5,000, hoi aku nei keia a hoea i Amerika a olelo aku la. aole hookahi kanaka Hawaii maoli i «hoohiki maiaio o ke Kumukanaw&i e ku nei. Alaila, heaha ka manao o keia olelo a Davies? Eia ka manao maopopo: Ina nana (na Davies) keia oielo, aiaila. o kona puana. penei no ia: Aia no na kanaka Hawaii apau loa. aole hookahi mea i koe o lakou, ke kali ia no Kaiulani. Ua hooia mai nei ka Ahaolelo Hawaii he kuleana ko Kaiulani i ka nohoaiii Hawaii. nolaila i ae ai iakou e haawi mai ma ke ano kuai i $5,000 no ka lilo aku o keia kuleana o Kaiuiani. 0 keia ka puana maopopo a ka moe. Ua ulu mai keia moohihia mamuli o ka nui lalau e ka Ahaolelo i pau aku la. Ke hoike nei makou i keia mahele i keia wa. O kahi mahele hoi. ke kali nei makou a ioaa pono mai ka lono oiaio no ka ae a ae ole o Kaiulani i ka haawina dala.