Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 27, 3 July 1896 — Page 6
| This text was transcribed by: | Kevin Callahan |
| This work is dedicated to: | gratitude to Saint Joseph and Uncle Joe |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
HOAKAKA NUI
Na lilo Ma'i Kolera $1,180 12
Keena Waiwai 4,006 32
Papa Hoonaauao 5,841 50
Keena o ko na Aina E 5,102 15
Keena Kalaiaina 3,018 23
Keena Lolo Kuhina 758 25
$19,906 51
Pauku 2. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o kona la e hoolahaia ai.
Aponoia i keia la 27 o Mei, M. .H. 1896.
SANFORD B. DOLE,
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
KANAWAI 47
HE KANAWAI
E HAAWI ANA I KA MANA I NA KOMISINA O NA AINA O KA LEHULEHU E KAUOHA E KOHO HOU IA KE KUMUKUAI O KEKAHI .MAU APANA AINA HOME LIILII, A E LAWE I KA HOOKAA ANA NO LA MAU APANA E LIKE ME IA KOHO HOU IA ANA.
E hooholoia e ka Ahaolelo a ka Repubalika a Hawaii:
Pauku 1. Ma keia, ua haawiia ka mana i na Komisina o na Aina o ka Lehulehu e kauoha e koho hou ia ke kumukuai o na apana aina i laweia malalo o na Kanawai Home Liilii o 1884 a me 1892, a lakou i manao ai ua koho kiekie loa ia ma ke koho mua ia ana o ke kumukuai, a ua hoomanaia no hoi e lawe i na hookaa ana no ia mau apana aina e like me ia koho hou ia ana o ke kumukuai.
Pauku 2. E hanaia ke koho hou ana o ke kumukuai e ka Hope Agena o ka apana kahi i waiho ai ka aina,a me kekahi mea e ae i hoonohoia e na Komisina, aole nae oia he mea e paa ana i kekahi Oihana Aupuni, aka, aole e pili ia koho hou ia ana o ke kumukuai i kekahi apana aina i hookaaia maluna olaila kekahi huina i oi ae mamua o ka waiwai io i koho hou ia, aka, e manaoia ka waiwai io o na apana o ia ano oia no ka huina i hookaa mua ia. Eia nae, ua hiki no e hoololiia kekahi koho hou ia ana oia ano e ke Komisina o na Aina o ka Lehulehu.
Pauku 3. E mana keia Kanawai mai kona la aku e hoolahaia ai.
Aponoia i keia la 27 o Mei, M. H. 1896.
SANFORD B. DOLE,
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
KANAWAl 48
HE KANAWAI
NO KA HOOLOIHI ANA I KEKAHI MAU ALANUI O KE
TAONA O HILO, MOKUPUNI O HAWAII.
E hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
Pauku 1. O na alanui iloko o ke taona o Hilo, Mokupuni o Hawaii, i ikeia ma ka inoa o Alanui Bridge, Pleasant a me Pitman e hooloihiia aku no e like me ia i hoomaopopoia mahope iho nei, i kela a me keia manawa a ka Aha Hooko e hooholo ai, a e kulike hoi ia hooloihi ana me na ana pakahi no ia hana i kauia ma ka Papa Hoike i hoopili pu ia me keia; a o kekahi mea ma ke Kanawai i kapaia ''He Kanawai e hoomaopopo ai no ka wehe ana, hana hou ana a me ke pani ana i na Alanui,'' i aponoia ma ka Ia 19 o Dekemaba, 1892 e kue ana i keia, ma keia ke kaupale loa ia nei.
A i na manawa a pau a ka Aha Hooko e manao ai he kupono e hooloihiia aku na alanui, a o kekahi paha o na alanui i hai mua ia aenei. no ka pono a me ka pomaikai o ka lehulehu, e kauohaia aku no e hana pela, mahope iho nae o ke kauohaia ana o na koi poho a me na hoopomaikai ana e ili ana maluna o na poe mea ain, ma kahi a mau wahi paha e hooloihiia ai o na alanui, a e kohoia e like me na hoakaka ana a ke Kanawai i oleloia.
Pauku 2. Ina mahope iho o ka hoolahaia ana o keia Lanawai, e hana a kukulu kekahi kauaka a hui paha i kekahi mau hale, a ,au hana hou paha, o na ano a pau, maloko o na palena i hoomaoppopoia no ka hoolaihi ana i ke alanui, e like me ia i hoomaopopoia mahope iho nei, alaila, e hoonele loa ia no ia kanaka a hui paha a me ko laua mau hope pakahi mai na pono e loaa mai ana o hoomaopopoia ma ke kanawai a i ole ia ma ke kaulike, no na pilikia, poho, a i ole ia no kekahi mau poino e ae paha e ulu mai ana ma@ o ka hoonee a wawahiia ana o ia mau hale, a mau hana hou paha, i ka manawa e makemakeia ai e hoomoe a wawahi no ka hooloihi ana aku o ia mau alanui e like me ia i hai mua ia.
Pauku 3. Mai ka nmanawa aku o ka hoolahaia ana o keia Kanawai a hiki i ka manawa e hooko pakahi ia ai ka hooloihi house@;
ia ana o na alanui i hai mua ia e malama ka Luna Ana Aina ma kekahi wahi akea kupono maloko o ke taona o Hilo i oleloia, i na kii no ka hooloihi ana i na alanui i manaoia e hooloihi aku, a e weheia no ia no ka nanaia ana e ka lehulehu iloko o na hora hana me ka uku ole.
Pauku 4. I ka wa e hoolahaia ai keia Kanawai e kauoha aku ka Lune Ana Aina e hoailonaia na palena i manaoia no ka hooloihi ana i na alanui me kekahi mau apahu keokeo paa kupono, i penaia iho maluna me na hua palapala "St. Ex.," a e kukuluia ua mau apahu Ia ma na heluna lawa kupono i hiki ai ke hoomaopopo pono ia ia mau palena; a o kela a me keia mea e wehe ana a e hoololi ana paha i ua mau apahu Ia ma kahi e me ka loaa ole o kekahi mana kupono ua pili iaia ka hewa mikamina, a i ka wa e hoahewaia ai no ia mea e ili no maluna ona ka hoopai aole e oi aku mamua o hookahi haneri dala.
Pauku 5. E mana keia Kanawai mai kona Ia e hoolahaia ai. Aponoia i keia Ia 27 o Mei, M. H. 1896.
SANFORD B. DOLE,
Peresidena o ka Repubulika o Hawaii.
PAPA HOIKE.
ALANUI BRIDGE HOOLOIHI ANA.
50.0 Kapuai ke Akea. Laina Makai.
E hoomaka ana ma kekahi kiko he 411.0 kapuai. He. 56 deg. 48 min. Kom. Oiaio, mai. ke kihi akau o ka Hale o Spreckels, o ke kihi akau i oleloia o ka Hale o Spreckels oia no ke kihi hema i keia manawa o na AIanui Waianuenue a me Front, a o ke kiko i oleloia oia no ke kihi hikina o na AIanui Bridge a me Waianuenue, a e holo ana HE. 31 deg. 5 min. Hik. Oiaio. 1563.0 kapuai. oi aku a emi mai paha, a hiki i .Alanui Volcano.
Laina Mauka.
E hoomaka ana ma kekahi kiko he 50.3 kapuai, He. 56 deg. 48 min. Kom. Oiaio, mai ka hoomaka ana o ka Iaina makai o ka hooloihi ana o Alanui Bridge, oia kiko no ke kihi hema o na AIani Bridge a me Waianuenue, a e holo ana He. 31 deg. 5 min. Hik. Oiaio. 1419.0 kapuai. oi aku a emi niai paha, a hiki i AIanui Volcano.
ALANUI PLEASANT HOOLOIHI ANA.
40 Kapuai ke Akea. Laina Makai.
E hoomaka ana ma kekahi kiko ma ke ka'e·o ke Awawa o Wailuku. a e holo ana He. 31 deg., 5 min. Hik., Oiaio, 505 kapuai. a hiki i ke kihi hikina o na. AIanui Pleasant a me Waianuenue o ke kihi i oleloia he 326.8 kapuai. He. 56 deg., 48 min. Kom. Oiaio. mai ke kihi hema hou o na Alanui Pitman a me Waianuenue. alaila He. 31 deg., 5 min. Hik., Oiaio, 684.8 kapuai, a hiki i Alanui Church.
Laina Mauka.
E hoomaka ana ma kekahi kiko ma ke ka'e o ke Awawa o Wailuku, a e holo ana He. 31 deg., 5 min. Hik., Oiaio, 505 kapuai, a hiki i ke kihi hema o na Alanui Pleasant a me Waianuenue; o ke kihi i oleloia he 42.03 kapuai, He. 50 deg., 48 min. Kom., Oiaio, mai ke kihi hikina o na .Alanui Pleasant a me Waianuenue, alaila. He. 31 deg., 5 min., Oiaio, 682.8 kapuai, a hiki i Alanui Church.
ALANUI PITMAN HOOLOIHI ANA.
50 Kapuai ke Akea. Laina. Makai.
E hoomaka ana ma kekahi kiko he 3105.86 kapuai akau a he 2603.51 kapuai i ka hikina o ke kiko Ana Aupuni maluna o Halai, o ke kiko i oleloia oia no kekihi hikina hou o na Alanui Pitman a me Waianuenue. a e moe ana Ak. 31 deg., 5 min. Kom., Oiaio, 440.0 kapuai, oi aku a emi mai paha, a hiki i kekahi kiko ma kapa o ka Muliwai o Wailuku.
Laina Mauka.
E hoomaku ana ma kekahi kiko he 3078.46 kapuai Akau, a he 2561.65 kapuai i ka hikina o ke kiko Ana .Aupuni maluna o Halai, o ke kiko i oleloia oia no ke kihi hema hon o na Alanui Pitman a me Waianuenue. a e holo ana Ak. 31 deg., 5 min. Kom.. Oiaio. 276.5 kapuai, a hiki i ka hoomaka ana o kekahi uakee; alaila ma ka uakee ma ka hema o ka hanai (radius} he 89.4 kapuai, o ka holo pololei ana a me ka loa o ke kaula he Ak. 69 deg., 32 min., 30 sek. Kom., Oiaio, 111.2 kapuai. a hiki i ka pau ana o ka uakee; He. 72 deg., 00 min. Kom., Oiaio, 263.5 kapuai, oi aku a emi mai paha a hiki i ka hooloihi ana o Alanui Pleasant.
KANAWAI 50.
HE KANAWAI
E HOOMAOPOPO AI NO KA MALAMAIA ANA O NA MOOLELO O NA HANAU ANA, NA MAKE A ME NA MAKE, A E HOOPAU AI I NA PAUKU 44, 45, 46 A ME @ O KE KANAWAI I HANAIA ILOKO O IANUARI, 1865, I KAPAIA HE KANAWAI E HOOPAULOA AI I KA MOKUNA @ O KE KANAWAI KIV@ILA, A E HOOPONOPONO AI I KA OIHANA AO PALAPALA O KE AUPUNI A E HOOPAU NO HO@ NA PAUKU 8@ A ME 9 O KA MOKUNA LXXIX O K@ KANAWAI KARAIMA "HOOPONOPONO AI I KA OIHANA AO PALAPALA O KE AUPUNI," A E HOOPAU AI NO HOI I KA PAUKU 2 O KA MOKUNA XVII O NA KANAWAI O 1878, I KAPAI@A "HE KANAWAI E HOOLOLI AI I NA PAUKU 7 A ME 8 O KA MOKUNA LXXIX O KE KANAWAI KARAIMA E PILI ANA I KA OIHANA AO PALAPALA O KE AUPUNI;" A E HOOPAU AI NO HOI I KA MOKUNA XLIII O NA KANAWAI O 1884, OIA NO KE KANAWAI I KAPAIA "HE KANAWAI E HOOLILO AI I KA PAUKU 8 O KA MOKUNA LXXIX O KE KANAWAI KARAIMA, E LIKE ME IA I HOOLOLIIA AI MA KA MOKUNA XVIII O NA KANAWAI O 1878."
E hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
Pauku 1. O na kanawai mahope iho nei ma keia ke hoopauia nei, oia hoi:
(1) Na Pauka 44, 45, 46 a me 48 o ke Kanawai i hanaia iloko o Ianuari, 1865, i kapaia "He Kanawai e Hoopau loa ai i ka Mokuna X o ke Kanawai Kivila, a e Hooponopono ai i ka Oihana Ao Palapala o ke Aupuni."
(2) Na Pauka 8 a me 9 o ka Mokuna CXXIX o ke Kanawai Karaima "E Hooponopono ai i ka Oihana Ao Palapala o ke Aupuni."
(3) Pauku 2 o ka Mokuna XVII o na Kanawai o 1878, i ka paia "He Kanawai e Hoololi ai i na Pauku 7 a me 8 o ka Mokuna LXXIX o ke Kanawai Karaima e pili ana i ka Oihana Ao Palapala o ke Aupuni."
(4) Mokuna XLIII o na Kanawai o 1884, oia no ke Kanawai i kapaia "He Kanawae e Hoololi ai i ka Pauka 8 o ka Mokuna LXXIX o ke Kanwai Karaima, e like me ia i hoololiia ai ma ka Mokuna XVII o na Kanawai o 1878."
NO HOAKAKA ANA.
Pauku 2. Ma na wahi apau maloko o keia Kanawai i lawelaweia ai ka huaolelo "Papa" e pili no ia a e manaoia oia no ka Papa Ola o ka Repubalika o Hawaii, ina aole i hoikeia kekahi ano okoa mamuli o na olelo e pili ana.
Ma na wahi apau maloko o keia Kanawai i lawelaweia ai na huaolelo "Mea Kakau." e pile no ia a e mamaoia oia no ka Mea Kakau, a i ole ia. Poe Kakau i na Hanau, na Make a me na Mare ana i hoonohoia e ka Papa Ola malalo a mamuli hoi o keia Kanawai.
POE KAKAU I NA HANAU, NA MAKE A ME NA MARE ANA.
Pauku 3. Ma keia ua hoomanaia a ke kauohaia nei ka Papa e hoonoho i kekahi Mea Kakau i na Hanau, na Make a me na Mare ana iloko a no kela a me keia Apana Hookolokolo iloko o ka Repubalika.
Ua hiki i ka Papa, ke manaoia he mea pono e mahele i kekahi apana ina ua kupono e hanaia pela no ka pono o ka lehulehu, a hoonoho i Mea Kakau no kela a me keia o ia mau mahele.
KA HANA A KE MEA KAKAU.
Pauku 4. e lilo i hana na kela a me keia Mea Kakau e malama maloko o na buke kupono i lawelaweia no ia hana wale no i kekahi moolelo piha o na hanau, na make a me na mare ana apau maloko o ka Apana i noho ai ia Mea Kakau.
NA MEA E KAKAUIA E PILI ANA I NA HANAU.
Pauku 5. E kakau kela a me meia Mea Kakau maloko o ka moolelo i oleloia, e pili ana i kela a me keia hanau ana maloko o kona Apana, i na mea mahope iho nei e like me ka hiki iaia ke hoomaopopo, oia hoi:
Ka inoa o ka makuakane, ka inoa o ka makuakane, ka la i hanai ai, ke kama o ke keike, ka inoa o ke keiki, ina na kapaia ka inoa, kahi i hanau ai, a ina he keiki ku paha i ke Kanawai a ku ole paha i ke kanawai.
NA MEA E KAKAUIA E PILI ANA I NAMAKE.
Pauku 6. E kakau kela a me keia Mea Kakau maloko o ka moolelo i oleloia, e pili ana i kela a me keia make ana maloko o kona Apana, i na mea mahope iho nei e like me ka hiki iaia ke hoomaopopo, oia hoi:
Ka inoa, ke kama, ka nui o na makahiki, ke kumu o ka make ana, ka lahui, kahi i noho hope ai, a me kahi i make ai o ka mea i make, ka inoa o ke kauka nana i lawelawe, ina ke kauka.
NA MEA E KAKAUIA E PILI ANA I NA MARE.
Pauku 7. E kakau kela a me keia Mea Kakau maloko o ka moolelo i oleloia, e pili ana i kela a me keia mare ana maloko o kona Apana, i na mea mahope iho nei e like me ka hiki iaia ke hoomaopopo, oia hoi:\Ka inoa piha o kela a me keia o na mea i mareia, ka inoa piha o ka makuakane a me ka makuahine o kela a me keia o na mea mare ka nui o na makahiki o kela a me keia o na mea mare, kahi noho o kela a me keia o na mea mare.
E HULI AKU A HOOPII NA MEA KAKAU.
Pauku 8. E lilo no i hana ua kela a me keia Mea Kakau maloko a no kona Apana, e kakau i na ike i haawiia iaia e ka poe i kauohaia ma keia Kanawai e hoolako aku iaia me na ike, aka, e hulie ponoi aku no oia a loaa a kakau iho i na ike i kauohaia ma keia nei e kakania,
(E nana ma ka aouo ewala)