Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 27, 3 July 1896 — Page 8

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

(Mai ka Aoao eono mai.)

 

            E lilo no hoi i hana na kela a me keia Mea Kakau e hoopii, a i ole ia, e kauoha e hoopiiia kekahi mea nana i uhai, a i ole ia, nana i hooko ole a malama ole paha i kekahi o na mea i kauohaia ma keia Kanawai, a i ole ia, i kekahi o na Rula a me na Hooponopono ana i hanaia a hoolahaia e ka Papa malolo, a i ole ia, mamuli o ka mana o keia Kanawai.

 

E HOOUNAIA NA KOPE O NA MOOLELO I KA PAPA.

            Pauku 9.  E lilo i hana na kela a me keia Mea Kakau i ka pau ana o kela a me keia malama, e hoouna aku i ka Papa i kekahi kope piha o na moolelo o na hanau, na make a me na mare ana i hanaia e ia iloko o ka malama i oleloia.

 

E HOOLAKOIA NA BUKE A ME NA PA’I HAKAHAKA E KA PAPA.

            Pauku 10.  Na ka Papa e hoomakaukau i na Palapala Pa’i Hakahaka a me na Buke Moolelo i kupono no ka hooko pono ana i na manao o keia Kanawai, a e hoolako aku no i ia mau mea i na Mea Kakau a me na luna e ae i hoakakaia maloko nei me ka uku ole.

 

HOOPONOPONO ANA O KA PAPA—NA RULA A ME NA HOOPONOPONO ANA.

            Pauku 11.  E loaa no i ka Papa ka hooponopono piha ana i ka hooko ana o keia Kanawai; a e loaa no hoi ia lakou ka mana e kauoha i kekahi, a i ole ia, i na Mea Kakau a luna e ae paha apau i hoakakaia maloko nei, e malama i na moolelo a me na mea hoike e ae mawaho o na mea i hoakakaia maloko nei; a e loaa no hoi ke kuleana a me ka mana e hana i na Rula a me na Hooponopono ana apau a ka Papa i manao ai ua kupono, i mea e loaa ai ka malamaia ana o na moolelo piha a pololei e pili ana i na hanau, na make a me na mare ana.

            Oia mau Rula a me na Hooponopono ana mahope iho o ka aponoia ana e ka Aha Hooko a me ka hoolahaia ana, e like no ko lakou ikaia a mana me ke Kanawai, a e lilo no i Kanawai.

 

NA HOIKE I NA HANAU I KA MEA KAKAU.

            Pauku 12.  E lilo no i hana na ka makuakane o kela a me keia keiki i hanauia ma ka Repubalika o Hawaii, a i ole ia, ina ua kaawale aku ka makuakane mai ka aina aku i ka manawa i hanau ai; a i ole ia, aole e ola ana; a i ole ia, ina he keiki ku ole i ke kanawai, alaila, e lilo no i hana na ka makuahine o ia keiki iloko o kanakolu la mahope iho o ka hanauia ana o ia keiki, e hoike aku i ka Mea Kakau i na Hanau, na Make a me na Mare ana o ka Apana i hanau ai ia keiki i ka la i hanau ai, ke kama a me ka inoa o ia keiki, ina na kapaia ka inoa, na inoa o na makua o ia keiki, ina i ku a ku ole paha i ke kanawai a me kahi i hanau ai.

            E lilo no hoi hana na kela a me keia kauka nana i lawelawe, a i ole ia, i kaheaia aku, e pili ana me ka hanau ana o kekahi keiki maloko o ka Repubalika o Hawaii, e hoike aku iloko o kanakolu la mahope iho o ia hanau ana, no ia hanau ana a me na mea e ae e pili ana i ua keiki la i hoakakaia maluna ae nei maloko o keia Pauku.

 

NA HOIKE I NA MAKE I KA MEA KAKAU.

            Pauku 13.  E lilo no i hana na kela a me keia ona o kekahi hale a wahi paha iloko, a i ole ia, maluna olaila i make ai kekahi mea ma ka Repubalika o Hawaii, e hoike koke aku no ia make ana i ka Mea Kakau o ka Apana kahi i make ai me ka hoike aku e like me ka hiki iaia e hana pela i ka inoa, ke kama, na makahiki, kumu o ka make ana, ka lahui, wahi noho hope o ka mea i make a me kahi i make ai; a i ole ia, o ka hale a wahi paha maloko, a i ole ia maluna olaila i make ai ua hoolimalimaia, a i ole ia, ua nohoia e kekahi mea e ae aole oia ka ona, alaila, e lilo no i hana na ka mea hoolimalima a mea noho paha ma ia hale a wahi paha, e hoike koke aku i ka Mea Kakau i na mea a pau i hoakakaia mamua ae nei maloko o keia Pauku.

 

            Pauku 14. E lilo i hana na kela a me keia Kahunapule nana i lawelawe ma ka hoolewaia ana o kekahi mea i make, a me kela a me keia mea lawelawe a mea e ae paha nana i hana ma ke kanu ana i kekahi mea i make, a me kela a me keia luna halema’i, agena malama oia, a me kela a me keia mea i pili i kekahi mea i make, e hoike aku i ka Mea Kakau o ka Apana kahi o ia make ana i na ike a pau i loaa ia lakou e pili ana i kekahi mea i make, i na manawa a pau a ka Mea Kakau i oleloia e noi ai no ia mea.

 

NA HOIKE I NA MARE I KA MEA KAKAU.

            Pauku 15.  E lilo no i hana na kela a me keia mea i houmanaia e like me ke Kanawai e hooko i ka oihana mare nana i hooko i kekahi manawa i ka oihana mare e hoike koke aku i kela a me keia mare ana i ka Mea Kakau o ka Apana iloko olaila i mareia ai, a e hoike aku iaia i na inoa piha, na makahiki, kahi noho, ka lahui a me ka inoa piha o kela a me keia makua o kela a me keia o na mea i mareia.

 

E HOIKEIA NA PALAPALA AE MARE I KA MEA KAKAU.

            Pauku 16.  E lilo no i hana na kela a me keia mea i hoomanaia e like me ke kanawai e haawi i na palapala ae e mare e hoike koke aku i ka manawa e hoopukaia ai o kekahi palapala ae mare i ka Mea Kakau o ka Apana i hoopukaia ai ia palapala ae i na inoa piha, na makahiki, kahi noho, ka lahui a me na inoa piha o kela a me keia o na makua o kela a me keia mea i aeia ma ia palapala ae e mare.

 

E MALAMAIA NA MOOLELO I HOULUULUIA E KA PAPA.

            Pauku 17.  E lilo no i hana na ke Kakauolelo o ka Papa e kope iloko o na buke i hoomakaukauia e ke Papa no ia hana i na moolelo a pau o na hanau, na make a me na mare ana i loaa mai na Mea Kakau pakahi mai.

            E malamaia na moolelo o na hanau, na make a me na mare ana a me na Mokupuni a me na Apana o ia mau mea, ma ke ano kaawale e like me ko lakou waihoia ana mai.

 

E HAMAMA NA MOOLELO I KA LEHULEHU.

            Pauku 18.  O na moolelo a pau i kauohaia ma keia Kanawai e malamaia, e hamama no ia iloko o na hora hana a pau no ka nanaia ana e ka lehulehu.

 

E HOOLAKOIA NA KOPE O KA MOOLELO.

            Pauku 19.  E hoolako aku no ke Kakauolelo o ka Papa i kekahi mea e noi ae ana i kope i hooiaioia o ka moolelo o kekahi hanau ana, make ana, a i ole ia, mare ana paha i hookomoia maloko o kekahi o na moolelo i malamaia malalo, a i ole ia, mamuli o ka mana o keia Kanawai, a o ia kope i hooiaioia e lilo no ia i hoike kupono imua o kekahi Aha Hookolokolo no na mea i hoakakaia maloko o ia kope, a no ia kope i hooiaioia e koiia aku ka huina o hookahi dala a e ukuia a hoikeia aku i ka Waihona o ka Lehulehu.

 

NA HOOPAI.

Pauku 20.  O kekahi mea nana i uhai, a i ole ia, nana i hana a hooko ole paha i kekahi o na mea i kauohaia ma keia Kanawai, a i ole ia, i kekahi mea i kauohaoia ma kekahi Rula a Hooponopono ana paha i hanaia a hoolahaia e ka Papa malalo, a i ole ia, mamuli o keia Kanawai, ina e hoahewaia no ia uhai ana a hooko ole ana paha imua o kekahi Aha Hookolokolo Apana, e hoopaiia oia no ia uhai ana a hana ole ana paha i kekahi huina i oi ole ae mamua o kanalima dala.

Pauku 21.  Ina ua hoonohoia kekahi Kauka, Makai Nui, Hope Makai Nui, Lunakanawai, a i ole ia, Luna Helu paha i Mea Kakau, e lilo no ia he hapa o kana mau hana pili oihana e lawelawe i na hana o ka Mea Kakau me ka uku hou ole ia aku.

Pauku 22.  E mana keia Kanawai ma ka la 1 o Iulai, M. H. 1896.

Aponoiai keia la 3 o Iune, M. H. 1896.

            SANFORD B. DOLE.

            Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.

 

 

Na Hapa Poepoe o ka Honua.

 

            O ka mea maa io no a i kuluma maloko o ka mahele hoonaauao e pili ana i ka Hoikehonua, ua maheleia ka poepoe honua nei iloko o na hapa-poepoe elua, no laua na inoa i hoikeia ka Hapa Poepoe Hikina ame ka Hapa Poepoe Komohana.  Aia iloko o ka Hapa Poepoe Hikina na aina o Europa, Asia ame Aferika, me ka mokupuni kohu aina puni ole, oia o Auseteralia, ame na mokupuni e ae, elike me ka Pae Aina o Pilipine, na mokupuni o Senda, a pela aku.  Aia hoi ma ka Hapa Poepoe Komohana ka aina puni ole o Amerika—Akau ame Hema—me na Pae Aina o Hawaii nei ame na mokupuni apau o ka Oseanika.  Mai Amerika Akau nee i ka hikina e loaa ana o Europa a me Aferika a hoea i Asia, e pili ana i ka nu’a kai Komohana o ka Moana Pakipika, ka moana hoi nona ka nu’a kai hikina e pili ana i ke kapakai komohana o Amerika, ka moana hoi i ku ai ka Pae Aina o Hawaii, kahi e hoopuka ia nei ka nupepa makua “Kuokoa” i wehiia me ka moto “Ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii.”  O keia nee ana mai Amerika aku, he nee hikina ia.  A ina hoi e nee komohana mai ke kapakai komohana mai o Amerika, ola hoi, ka nu’a kai hikina o ka Pakipika, a holo komohana, e hoea auanei ia nee komohana ana maloko o ka Moana Pakipika nei, i ke kapakai hikina o Asia, nona ka aekahakai hikina i pili i ka nu’a kai komohana o ka Moana Pakipika.

            Nolaila, ke helu merediana nei o Hawaii i keia au.  Ma na wahi apau ma ka hikina aku o keia meredieana, ua kapaia lakou aia ma ka hikina mai Hawaii aku nei:  a o na wahi apau mai ke komohana aku o keia merediana, aia lakou ma ke komohana mai Hawaii aku nei.  No ia mea, i ka hookumu ana i ka helu o ka nee ana mai Hawaii aku nei, e loaa ana he nee hikina a he nee komohana.  Ke nee hikina mai Hawaii aku nei e loaa ana na aina puni ole o Amerika Akau ame Hema, i kapaia ma ka maa o ka Hapa Poepoe Komohana, mamuli o ka hoopili ana ma ka helu o Europa, oiai ua ku ka merediana ma Greenwich, ma Enelani.  E oki ana ua merediana la a hookaawale komohana ae he wahi lihi o Farani, pau loa o Potugaia me Sepania, he wahi lihi komohana uuku o Aferika; nolaila, o ka hapanui o na aina o Europa ame Aferika, aole hoi olelo ana no Asia, aia ma ka hikina o keia merediana; no ia kumu e hiki no ke oleloia, he mau aina puni ole lakou apau ma ka Hapa Poepoe i ku ai ka hapanui o na ionitu i nee hikina mai ka merediana aku o Greenwich.  A ma ka nee komohana ana hoi mai ia merediana mai, loaa o Amerika Akau ame Hema, a na hahaoia laua ma ka helu merediana komohana, a nolaila, ku laua ma ka Hapa Poepoe Komohana, mamuli o ka helu merediana mai Europa mai.  O kela helu merediana nae o Greenwich, aia kona moe ana ma ka Moana Atelanika, ka moana kai nona ka nu’a kai hikina o Europa ame Aferika.  O Enelani, kahi i hookahuaia ai kela merediana, he mokupuni no ia (ke hui pu ia me Sekotia) iloko o ka Moana Atelanika, elike me ke ku ana o na Pae Aina o Hawaii nei maloko o ka Moana Pakipika nei.  Ma ka helu merediana o Greenwich, Enelani, ua lilo ka Moana Atelanika i kai e ku ai ka helu merediana.  Ma ka helu merediana ma Hawaii nei i keia wa, ua lilo ka Moana Pakipika i kai e ku ai ka helu merediana mai Hawaiii aku nei, ina ma ka hikina a ma ke komohana paha ka helu ana.

            Nolaila, i ka helu ana mai ka merediana aku o Hawaii nei nee i ka hikina e loaa ana ka aina puni ole o Amerika Akau ame Hema.  I ka nee ana ma ke komohana mai ka merediana aku o Hawaii nei, loaa ka aina puni ole o Asia; ka aina puni ole hoi ma ka hikina o ka helu merediana mai Greenwich mai.  O na helu lonitu hikina apau mai Greenwich aku e nee ana a hoea i ka lonitu 180 degere maloko o ka Moana Pakipika nei, ua kapai he poe lonitu hikina lakou mai Greenwich mai.  A mai keia lonitu 180 degere aku hoi maloko o ka Moana Pakipika nei, nee hikina hou aku nei a hoea i Greenwich, ua kapaia lakou he mau lonitu komohana mai Greenwich mai.  Oiai nee, ke hoomakaia ka helu merediana mai Hawaii aku nei a hoea i Greenwich he lonitu hikina; a o na lonitu mai Hawaii aku nei ma ke komohana, he poe lonitu komohana ia, a hoea i Asia, nee aku a hoea i ka pili pono ana i ke kiko i hoomaka ai ka merediana ma Greenwich, ma ke kulana nee hikina mai laila mai.

            Ina i oki hapalua ia ka poepoe honua nei ma ka merediana o Greenwich, e kaawale ana elua hapa-poepoe e nee ana ma ke kukulu komohana aku o Greenwich a hoea i ka 180 degere lonitu maloko nei o ka Moana Pakipika; a hookahi hapa-poepoe e nee ana ma ke kukulu hikina mai Greenwich aku a hoea i ka hui ana o keia moe ana me ka lonitu 180 degere maloko nei no o ka Moana Pakipika.  (Laweia mai keia noloko mai o ka Buke Hoikehonua Kumumua a James Monteith i kupono i na haumana “A” ame hookui-kui o na Kula Kumumua.)  Elua hapa-poepoe ia.  E komo ana ma ka hapa poepoe komohana mai Greenwich mai, mamuli o keia mahele ana, ka mokupuni holookoa o Irelani, ka mahele aina holookoa o Sekotia, ka hapanui okoa ma ke komohana o ka mahele aina o Enelani, ka lihi komohana o Farani, pau loa o Potugaia, komo holoo@oa o Sepania a koe he wahi lihilihi ma ka hikina, lilo ka lihi kai komohana o ke Kaiwaenahonua, moku lihi o Alegeria, lilo ka hapanui o Moroko, ka lihi komohana o ke kula one panoa o Sahara, pela hoi ka lihi komohana o Soudana ame ka lihi komohana o Guinea luna, a hui pu me na aina puni ole o Amerika a komo pu me ka Pae Aina o Hawaii nei.  Pae Aina Samoa, Paumotu, Tonga, a pela wale aku, e pale ana ia Nu Kilani, kekahi mau mokupuni o Fiji, na Pae Aina Gilibati, a pela aku, no ka lua o na Hapa Poepoe ma keia oki ana.  O na mahele aina hoi e komo ana ma ka lua o na Hapa Poepoe, mamuli o keia oki ana, e komo ana na Pae Moku o Iapana, Pilepine, Nu Kilani, Aueseteralia, Asia, Europa ame ka hapanui okoa o Aferika.  Ma ka mahele hapa poepoe nae e ku nei i keia wa, ma na palapala honua, ua maheleia na hapa poepope ma ka lonitu 20 degere.  (E nana ma ka Buke Hoikehonua Kumumua i hoikeia ae nei.)  He oiaio no, o na mea maa mau e ku nei i keia wa ma na palapala honua, oia no na Hapa Poepoe Honua, i ikeia ma na inoa Hapa Poepoe Komohana ame Hikina, elike me ka mea i hoikeia mamua ae nei.

            Aka, aia ma ka makahiki 1858, ua pa’i maoli ia he Palapala no ka Poepoe Honua, ke ole au e kuhihewa, na na Makua Misionari paha i hana ia mea.  Ma Bosetona kahi i pa’iia ai keia Palapala no ka Poepoe Honua e ka hui o L. H. Bradford.  Ma keia “palapala aina” (map), ua hoikeia aia na aina puni ole o Asia, Europa, Aferika, me kekahi mau mahele o na aina moana ma ka Hapa Poepoe Komohana: a o na mahele aina hoi o Amerika Akau, Amerika Hema, Aina Omaomao, kekahi mau mahele o na aina moana ame kekauwahi hapa o Asia, aia ma ka Hapa Popepoe Hikina.  E loaa no keia ano Palapala no ka Poepoe Honua ma ke Keena o ka Papa Hoonaauao.  Aole no paha i poina i na poe kumukula Hawaii kahiko keia mea.

            Ua loaa pu ia’u he wahi buke “Ninau no ka Palapala Honua Poepoe,” nona na aoao i pa’iia he 27.  A no na hoakaka o keia wahi buke i pili i keia kumuhana, e oluolu ka mea heluhelu e nana ae ma ka manao pepa o keia la e pili ana no keia kumuhana.

            Nolaila, mamuli o keia mau mea maopopo i ao, a i hoonaauao maoli ia maloko o na kula Hawaii, paa ma na “Palapala Aina” ame na “Buke Hoikehonu’a a’u i kuhikuhi ae la, e ikeia ai, aole he kumu e hilahila ai ke kanaka i hoomaopopo pono i keia mau mea.  Ina ma ke kulana hoonaauao hoikehonua Olelo Beritania, ua pololei Ke Aloha Aina; a i ka olelo Hawaii, e like me ka hoike o na buke ame ka “Palapala Aina” i hoikeia ae la, ua pololei no ka olelo ana, ua holo no o Kamika ma i ka Hapa Poepoe Komohana.

            I ke au e ku nei ka Repubalika o Hawaii, ua kukuluia ka helu merediana nona iho, a no ia mea ke ko nei ke au hoololi holomua o keia kulana Aupuni lanakila a hooiaio aku i ka noeau ame ka ike o ka poe na lakou i hookumu mua i ka “Palapala Honua” i kuhikuhi ae la.

            Me ka mahalo no,

            JOSEPH M. POEPOE.

            Honolulu, Iune 30, 1896.

 

 

Hoike Kula Haole ma Manoa.

 

            Ma ka Poalima, Iune 26, 1896, he hoike kula Aupuni ma Manoa ma ka olelo Beritania.  Ua hoomaka na hana ma ka hora 10 a.m.  Ua pili ka mahalo i na haumana mamuli o ka loaa ana o kekahi mau huaolelo pohihihi.  O na mea helu hoi, ua ku no i ka eleu ma na wahi a ke kumu i ao ai ia lakou, mai ka papa mua a i ka papa hope loa, ua ao like ia lakou i na mea helu hoonui, puunaue, hoolawe ame houluulu hakina.  Ma keia haawina o ka ike, ke haawi aku nei makou i ko makou mahalo i ke kumukula Miss Rose Davidson.  He 42 ka nui o na haumana o keia kula.  He nani a maikai na mea apau i hoikeia mai e na haumana.  Ma ka hora 12 o ke awakea ua hookuuia na hana.

            He paina na na haumana me ke kumukula mahope iho, a ua hoolawa pu ia hoi me na makua ame na makaikai.  Ua noke iho i ke kupopou a haalele i ka puaa, piha e kahi waa.

            Makou no me ka mahalo,

            J. PANIANI,

            J.W. KAHALEWAI,

            W. N. KEAMA.

            Na Komite.

 

 

Na Anee Alii o You Lie (Iulai) nei.

 

            Elike me ka loihi o ka hoopupu ana o kekahi poe Hawaii ma ka manao kuhihewa poe Hawaii ma ka manao kuhihewa no ka ho’iho’i hou ia mai o ke Aupuni “Alii” i haaleleia e ke “Alii” Liliuokalani, pela ka loihi e hahai ai kela inoa kaulana a ke Kuokoa i hea aku ai no ia poe, oia o Anee Alii.  A i keaha?  Eia i keia mau la kaunuku wale, ke wanana nei kekahi poe ola poai i ka la 17 o keia malama o You Lie (Iulai) nei e ho’iho’i hou ia ae ke Aupuni “Alii,” ma ka hoouna ana mai o Kali-wa-(manao)-lana-(poho) (Kalivalana) i na aumokukaua, me na pahi ka-ka-ki ame na pu paea i Hawaii nei no ka hooko ana ia hana.

            Eia ka ke Kuokoa e olelo aku nei me ka maopopo:  E noho oukou a ka la 17 o You Lie (Iualai) nei, aole loa oukou e ike ana i ka ho’iho’iia ana ae o ke “kupapau” i kanu maoli ia e ka lima o ke poo o ke Aupuni Monakia i pau aku la.

 

 

            Ua manaoio loa ia o ka Hui Waapa Healani kekahi e komo ae ana iloko o ka heihei waapa eono hoe ma ka la apopo.  Maikai ia.

 

 

            Ina o ka hoolilo ana ku ia $100 i mea e hoopaaiea ai ke ola o kekahi ohana mai na umii ana mai a na ma’i o ka opu iloko o ka makahiki, alaila, e lehulehu auanei ka poe e manao ana he hana ia i kau iho maluna o lakou, e uku aku lakou ia huina dala:  oiai, aole hiki ia lakou ke hoomaunauna wale aku i ko lakou mau ola, a pela hoi me na ola o ko lakou mau ohana no ia huina dala.  E loaa ana i kela ame keia mea hoopaa ola no 25 keneta, oia ke kumukuai no ka omole hookahi o ka LAAU HOOLA KORELA A KAMALENA.  Aneane ma na wahi apau, ua make kekahi mea mamuli o ka loohia ana i kekahi ma’i o ka opu mamua o ka loaa ana o kekahi laau, a o kekahi kauka paha.  E hiki ana anei ia oe ke hoomaunauna wale i kou ola mamuli o kou ole ana e haawi i keia wahi huina dala uuku loa?  E kuaila ana e na mea kuai laau lapaau o na ano apau, oia o BENSON, SMITH & CO., na Agena ma ko Hawaii Pae Aina.

 

Hoo’aha Kumau.

 

 

Aole loa e maikai a oluolu ke ola ana o kekahi mea kino uhane ola ina he aaiole kona akepaa a hiki ole ke lawelawe i kaua mau hana me ka hololea.  E hahai ana ka nalule a me na nawaliwali e ae ma ka @@ali o ke ake ponalo.  He mea oiaio keia i hooiaio ia ma na wa@@ na poai oluolu akau iloko o ka hap@ha keneturia, o na HUALE A AYERS, oia wale no ka LAAU HOOLA AKE maikai loa i ikeia.  E hoola ana i ka lepopaa ka nalulu eha, na ma’i oloko o ka opu, a ma ke ano LAAU OHANA aohe ona lua e like ai.

kaAyers Sasaparila, oia ka Laau Hoomaemae Koko kilakila, e haawi ai i ka ikaika a me ka hooponopono ana ia loko o ke kino a ke o ka ili, e hoopau ana i na maluhiluhi kanaka.  E pepehi a ulupa ana i na PUHA, e hoola ana i na pohapoha hi o ke ola ana a e kipaku loa ai i na ano ma’i a pau.  O ka poe ma no ka wali pono ole o ka ai, ka nawaliwali mau a ano ma’i e ae i ulu ae mai ke koko ino mai, he mea pono e inu i ka laau SASAPARILA A AYERS.  He laau e hooikaika ai i ka nawaliwali a e hoopuipui mai ai i ke kino.  Ma ka inu ana i keia laau, e hoonoono ia ai ka ai ana, oluolu ka moe ana a maikai ke ola ana.

O ka Ayers Cherry Pectoral laau, aohe lua ma ka hoola awiwi ana i na KUNU, ANU a me na PUU EHA.  E hoola ia na KUNU KALEA a me na ma’i pili i ke ake me ka hikiwawe loa.

O na Huaale a Ayers, na Sasaparila a me ka Ayers Cherry Pectoral, aia kahi e loaa ai ma ka Hale kuai o ka Hollister Drug Co. Lt.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

2514

 

 

KAKELA ME KUKE Ka Halekuai Nui

WAIWAI LIKE OLE NA MEA HANA KAMANA A PAU

Na lako pili hao kukulu hale,

Na kepa,

Na lei ilio,

Na kaulahao ilio,

Na Pahi,

Na Upa,

Na kope huiu,

Na Pulupulu

PALAU LIO

Na mea mahiai

Na au i

Na au ko

Na aua hipi,

Na lei hipi,

Na kaulaha hipi,

Na uwe@ pa,

Na kaa palala,

Na mea piula,

Na ipuhao.

Makau me aho Lawaia

Na Iliwai

Na kania,

Na helu pena,

Na pulumi,

Na pena, me ka aila

Na kopa,

Na aila @ah@

Na @@@@@@

Na pakeke hao,

Na kapu hao,

Na pauda,

Na kukaopele,

Na uwiki, a me

Na ipukukui

Mikini Humuhumu aulana

Wilcox, & Gibbs Hookahi Lopi

ka Remington, Elue Lopi

A me na @@@@@@ @@ @@@@@@@ @@@ e keia ano.

Kakela me Kuke.