Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 28, 10 July 1896 — MA KE KAUOHA. [ARTICLE]

MA KE KAUOHA.

kanawai 52. HE KAXAWAI K AI I >\\ PAUKI" 527 A ME 330 O KE KAXAWAI KIVILA, E LIKE ME IA I HOOi.OI.IIA AI E KA MOK'I'NA 10 O N'A KANAWAI O KE KAl' O IS7B, a E HOOI'AU AI I KA MOKUNA 35 O XA KAXAWAI OKE KAL' O 1892,1 KAI»ALV "HE KAXAWAI E HOO NOHO AI I XA AWA O HAXA, MOKT. Pl XI O MAI I. A ME WAIMEA ME MAKAWEH, MoKUIM NI O KAI'AI, I MAC AWA X0 X V MOKL' O XA AIXA E," 1 APOXOIA MA KA LA 25 O AL'OAĪE. ISM, A E HOOPAL' AI I KA MOKUNA 14 O XA KAXAWAI O KE KAU O 1802, I KAPAIA "HE KAXAWAI E WEHE AI I AWA HOU AE XO KE KU ANA MAI ME KA HOI.O AXA AKL' O XA MOKU O XA AIXA E MA KA APANA OHI DL'TE O KAWAIHAE, MA KA MOKU PUXI O HAWAII," I AI'OXOIA MA KA LA 29 O lULAI, 1892. K hoohuloia e ka Ahaolelo o ka llepuhalika o Haieaii: Paiiku 1. Oka I'auku 527 oke Kanawai Kivila e koololiia a ma keia ke hoololiia uei, i heluhehiia ai e like ine keia iuaiiope ihonei: i'auku rjL'7. E hoonohoia a nui keia ke hoonohoia nei na awa komo a holo aku malalo iho nei no na mokn ona aina e: o Honolulu, ma ka Mokupuni o Oahu; o Lahaina, Hana me Kahului, ina ka Mokupuui o Maui; o Hilo. Honoipu, Mahukona, lOalakekua a me Kailua, ma ka Mokupuni o Hawaii; o Koloa, Waimea a me Makaweli, ma ka Mokupuni o Kauai; »* manaoia nao na awa o Waimea me Makawt»li ht? hookahi no awa, a e kapaia oia ke Awa o Waimea; aka, mai ka liolo ana inai kekaihi nwn a i kekahi awa, a i ole ia, ma kekahi ano e ae paha, aole e hiki i kekahi moku o na aina e ke hana i ke kali'pa holo pili aina ma keia Kepuhalika," Pauku 2. Oka Pauku <>U) oke Kanawai Kivila e hoololiia a ma keia ke hoololiia nei, i heluheluia ai e like me keia mahope iho nei: Tauku 530. E maheleia ko Hawaii Pae Aina i mau Apana Ohi Dute e like me keia iuaho]»o iho nei: Ka Mokupuni o Hawaii i ekolu apana, e kapaia nn Apana o Ililo, Kohala a me Kona. O ka Apana Ohi l>ut«* o llilo oia no kela mau wahi a pau o Ilawaii i ikeia o Kau. l'una a me Hilo; o ka Apana Ohi l>ute o Kohala oia no kela mau wahi a pau i ikeia o Hama'kua a me Kohala; a o ka Apana Ohi Dute o Kona oia no kahi a pau i ikeia o Kona A-Vkau a me Kona Hema. No na Mokupuui o Maui, Molokai, Lanai a me Kahoolawe, o ka Apana Ohi l>ute o Lahaina e komo malaila na Mokupuni o Molokai, Lanai a me ka Apana o Lahaina; o ka Apana o Wailuku e komo malaila na apana ohi auh&u o Makawao, Hana ame Wailuku; e ikeiaika Mokupuni o Oahn oia ka Apana Ohi l>ute o Honolulu; e ikeia ua Mokupuni o Kauai me Niihau oia ka Apana Ohi Dute o Koloa," l'auku 3. K mana keia Kanawai a e lilo lioi i kanawai ma ( la e aponoia ai, Aponoia i keia la I» o lune. M. H. BANFORD B. DOLE, Peresideua o ka Kepulnilika o Hawaii. KANAWAI 53. lIE KANAWAI n HOOMAOPOPO AI "NO KE Kl KI'LU MAU LOA IA AXA O KAPIOLANI PAKA. No ka mea, o ka Ahahui Kapiolani Paka, he ahahui i Ihh> liniia o ko Ilawaii Pae Aina. k©i paa nei i kekahi wahi maloko * ka apana o Honolulu, e hoohulpu ana i na aina i ikeia oia o Kapiolani Paka a me kekahi mau apana e pili pu ana mamuli <» ki'kahi h<H)limalima mai na Komiaiua Leialii mai. uona na mnkahiki he iwakalua-kumaiualua a oi ae i koe. a mamuli o ki'kahi hoolimalima mai ia Allen Herbt»rt inai, nona na makakiki lu» umi a oi ae i kt>e, a mamuli o kekahi palapala hoolilo mai na kahu o ka Waiwai o Lunalilo i kopeia maloko o ke K*vna Kakau Kojh» Hawaii o na palapala hoolilo maloko o ka H\>ke Bs, ma na amio 135 a mahope iho: A no ka uieu, i keia manawa o William G. Irwin ka ona o ka aKnlio o kahi i hoolimalima ia e Allen Herbert i olelo mua ia ae nei: Anoua ka Mea, hoolaiaia kekahi mau pa-hale maloko o kahi i oleloia a ma ua palena mawaho o ka Paka i oleloia e ka Ahahui i oleloia, a ua hoolimalima aku me kekalii jH>e, a o o ia poe ua hoouiaemae a ua aoho ma ua mau wahi la. a o William O. Irwin i oleloia ke paa nei oia malalo oia hoolima lima ana a hoolimallma hou ana he kanakolu kumamahiku o ia uiau pa hale i oleloia, oia hoi he umi'kumamaiwa ma ke kehakui a he umi-kuuiamawalu mauka, o ka huiua o ka 111 •> ua apaua he kanakoiu kumamahiku i oleloia he 10.02 eka: A No ka -M**, ua hoike aku o William O. lrwiu i oleloia $ kona manap i ka Aha Hooko e hoolilo aku i kela wahi o i;ona aina alodio i oleloia e hoolimaiimaia nei ! keia manawa i ka Ahaliui Kapiolani Paka, e waiho nei maloko o ka Paka ponol <koe uae he ofca eka i hookoeia). nona ka Ui o 25.65 eka. i ke Aupuui malalo o ke kumu e haua ke Aupuui ma na ano lawa

kupono e lilo ai ka Paka j».»no. oia hoi o kela wahi apau ioa i oleloia i ikeia mamua ma ka inoa o Kapiolani Paka a i lawelaweia ma kf* ano he paka no ka leholehu» e hookaawale mau loa ia ma ke ano paka noa i ka lehulehn a i wahi hooluolu no ka manawa man loa, a e hoolako akn no hoi no ke kumukuai hou ole a lilo paha ia W'illiam G. Irwin i oieloia. i kekahi knleana a)odio no na a(»ana he kanakolu-kmuamahikn e paaia nei e ia ma ke ano i olelo mua ia ae nei r a e hoihoi aku no hoi iaia i ka hoolimalima malona o kela wahi o kona aina a!odio i oleloia e waiho ana mawaho o na palena o ka Paka ponoi: A mea, ua makankau ka ahahui i oleloia e hana i na mea apau i kupono e hanaia e ia no ka hooko ana aku t ke kukulu mau loa ia ana o ka Paku i oleloia. i hniia me ka hoihoi ana, hookun a hoolilo ana aku i ke Aupuni i kona mau kuleana a me na pono iioko o kahi i olelo mua ia. koe wale no na kuleana o kekahi poe ako iloko o na apana i olelo mua ia ae nel a e hoihoi ae i na lako hana, na kaa a me na waiwai lewa e ae apau i lawelaweia ma ka malama ana i ka Paka i oleloia: Xolaila, E hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hatcaii: Pauku 1. Ma keia ua haawiia ka mana ika Perei*idena, me ka apono o ka Aha Kuhina, e hooponopono me William G. Trwin i oleloia a me ka Ahaliui Kapiolani Paka i oleloia i kekahi hoolala ana e hooliloia ai o ka Kapiolani Paka i oleloia i Paka inao loa no ka lehulehu a i wahi hooluolu, a e lawe i kekahi hoolilo ana i na eka he 25.65 i oleloia mai ia William G. Irwin i oleloia a me ka hoihoi. hookuu a hoolilo mai ka Ahahui Kapiolani Paka i oleloia, me ke koe o na kuleaua o kekahi poe iloko o kekalii o na apana i oleloia a e hoolilo aku ia William G. Irwin i oleloia i na apana he kanakolu-kumamahiku i oleloia e paa ia nei e ia. a e hoihoi aku ia William G. Irwin i oleloia i ka hoolimalima maluna o kela wahi o kona aina alodio i oleloia i hookoeia e ia, a ma ia manawa e hoolilo aku i kahi i koe oia wahi i hniia me na eka 25.05 i oleloia aole nae kekahi o na apana e pili mai ana i oleloia, ma kekahi palapala hoolilo ma ke ano malama. i kekahi poe he eono ko lakou nui i waeia ma ke ano i hoakakaia mahope iho nei. a i ko lakou :uau hooilina a hope ma ke ano malamano ka manawa pau ole, no ka malaiua ana i kekahi Paka noa i ka lehulehu a e hana i na hana a me na mea e ae apau i kupono a i pili paha i ka hookoia ana o keia Pauku. Pauku 2. E like me keia mahope iho nei e waeia ai na poe eono a me ko lakou mau hope i oleloia; Xa ka Peresidena me ka apono o ka Aha Kuliina e wae i ekolu, a na ka Almhui Kapiolani Paka e wae i ekolu. E maheleia ma ka balota na kanaka eono i waeia pela iloko o ekolu mau papa o elua pakahi, a ma ia manawa e hookoliu ia e ka Peresidena e like ine keia mahope iho nei. O ka papa mua no eouo makahiki, ka papa elua no eha inakahiki a o ka papa ekolu no elua makahiki, a ma ka pau ana o na manawa o ia mau papa e hoopihaia no na hakahaka ma ke koho iiou ana no na manawa e eono makahiki e ka Peresidena me ke apono o ka Aha Kuhina; i loaa ai ma ia hope iho he pani mau no na papa o ia ano me ka noho pakalii ma ka oihana no eono makahiki, a hookahi papa e pau ana i kela a me keia elua makahiki: Pauku 3. E kapaia ia poe Kahu, ke Komisina Paka o Honolulu, a ia lakou no ka paa, ka mana a me ka hoōponopono ana 0 Kapiolani Paka a me na waiwai a pau e pili ana, a me ka hoolilo ana i na dala. apau e loaa ana ma keia hope aku no ka Paka i oleloia mai na haawina dala< mai ke Aupuni niai a i ole ia ma kekahi ano e ae, a e hana lakou me ka uku ole. Pauku 4. E loaa no ike Koumina i oleloia ka mana ame na pono o kekahi hui i hoohuiia, koe ma na ano i hoohaikiia maloko nei, Pauku 5. Ma keia ua liaawi ia na mana mahope iho nei e pili ana ia Kapiolani Paka i na Komisina i oleloia, oia hoi: E pale aku i ke komo hewa ia ana, e hoolala, hana a malama 1 na alanui kaa a mena Ala Holo Lio, e kanu a hookaawale i ua laau a me na mea kauu. e hana i na lua hookio wai. no ka wai a me na auwai hoomalo no ka lawe ana aku i ka wai. e kuai aku i na mea i hoouluia ma ka Paka i oleloia i loaa mai nia ka hoopouopono ana o ia wahi, kukulu i na hale i kupono no na kanaka hana a no ka waiho aua i na mea e malamaia ana. e haawi a hoopau paha i na pono a me ua ae anat no na hoikeike akea, na hana hookuku a hoikeike, a e hana a hooko i na rula no ka hoomahi [nmo ana i ke kahua a me na laau a me na mea kanu o ka Paka i oleloia a me na hua mailaila mai, a no ka hooponopono ana i na hoikeike a me na hana hookulu a me na kanaka apau e hele ana ma ka Paka i oleloia, a me na mana e ae a pau i kupono no ka hooponopono kupooo ana i ka Paka i oleloia. Pauku 6. Aole e loaa i ke Komimna i oleloia ka mana e hoolimalima a kuai paha i ka aina maloko o ka Paka i oleloia a i ole ia i kekahi hapa paha o ia aina, aole no hoi e koi aku e uknia kekahi uku komo i komo e komo ai kekahi mea iioko oia wahi ; eia nae. oa hiki no i ke Komiama i oieloia e ae aku i na ona a luna hoohana paha o kekahi hana kuikawa a hoikeike paha i aeia maloko o na j>alena o ka Paka, e koi aku a e ohi i na uku komo e naoa i ia hana a hoikeike paha. Pauku T. Ua hiki ike Komieina i oleloia, me ka apono oka Aha Hcxiko, e haawi i kekahi pono hele maloko o ia Paka ma kekahi laina e moe like ana me ke alanui makai loa o ia Paka, f kekahi hoi kaa alaho. aka aole e oi ako ia kuleana alanul mauaua o ka hoomaka ana mai ke komo ana ma ka aoao Komohana makai a hiki i ke komo ana ma ka aoao hikina-hema o ia Paka. * Pauku 8. E mana keia Kanawai mai ka la e hoolahaia aL Apoooia i keia l& 6 o lune, M. 1L ISSNL SAXPOIU> a DOLE. Pert*sideoa o ka Repuba!ika o HawaiL

KANAWAi *4. HK KAXw\WAf E HiX)LOH AI I KA PAUKU 68 O KA MOKI NA 5T O XA KAXAWAI O 1892. E PIU AXA l XA HOOPH 1100HAU\HAL.V. E kookoloia fka Akaoleio oka Kepmbalika o Pankn 1. Ona Pauku 6$ oka Mokuna 5T ona Kanawai o 1892. ma keia ke hoololiia nel i helohelaia ai e like me keia mahope iho nei: "Pauku 68. E aeia no na hoopii hoohalahala mai n« olelo hooholo a na Luuakaoawai Apana ma na mea apan, ioa he hihia kivila a karaima paha. a i ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ia Apana Kaapuni like, i na manawa apao a ka mea hoopii e hoohalahala ana e waiho aku ai i ka hoolaha o kana hoopii hoohalahala iloko o elima ia. a e uku I na koina i maopopo iloko 0 na la he umi; a ina he hoopii kivi!a. alaila e waiho pu aku 1 ka hona lawa kupono ma ka huina o hookahi haneri dala i hoomao[>o|>oia no ka hookaa ana o na koinu e ili hou mai ana ina oia e haule ana i ka Aha Hookolokolo maluna ae, a i ole ma na dala maoli paha ma ia huina like, iloko o umi la- mahopo mai o ka olelo hooholo i hoopii hoohalahalaia mai ai; akn nae hoi, ina iloko o kana olelo hoolaha o ka hoopii hoohalahala na hoike mai oia i kona makemake e kapaiMa ke kiure e kauoha wale ia no oia e waiho mai ma ke ano hoopaa no na koiua hou aku i kekahi bona ma ka huiua o iwakalua dala, a dala maoli j>aha i hiki e like me ia ka nui. A ma ia ano ina he hihia kivila. ina ka mea i hoopii hoohalahalaia a ilole ia o kekahi mea i hoopii lioohalahaiaia ma ia hihia. e makomake e hoao iaia imua o ke kiure ma ka hoopii hoohalahala ana, aole oia e liooleia iua e hana oia iloko o iwakalua la mahope iho o ka oielo hooholo i hoopii hoohalahalaia mai ai, e waiho aku i kana palapala nonoi me ia ke ano i ka Aha Hookolokolo Kaapuni. a e waiho i kana hona a dala paha, ma ka hinua o hookahi hanori dala no ka hookaa ana i na koina e ulu ae ana ina oia e haule ana ika Aha Hookolokolo maluna ae. Aka. ina nana hoi ke noi e kapae'i ke kiuie a ka mea hoopii hoohalahala aole i kueia mai e kekahi mea i lioopii hoohalahalaia e like hoi me kaua i hoike ai ma ke noi no ka hookolokoloia e ke kiure e like me ia i olelo nuia ia, e hookolokoloia no ka hoopii me ke kiure ole, a e liiki no ke hookolokoloia e ka Lunakanawai Kaapuni i ka manawa hoomaha o ke kau mamuli o ka aelike ana o na aoao. A mahope iho oka hookolokoloia ana ame ka pau ana o ia lioopii ma, ka hoohalahala, iua ma ka hooholo ana a ke kiure a ma ka olelei hooholo paha' a ka Lunakanawai Kaapuni. oiai ke kiure ua kapaeia e like me ia i olelo mua ia ae nei. aole lie hookolokolo hou ana aku ma ia hoopii no na hopena o na olelo hoike (ka ole kekahi hookolokolo liou o ia ano hihia i aeia e like me ke kanawai), aka, e la\tfeia ! no na hoopii hoohalahala ma na ninau kanawai i ka Aha Hookolokolo. Kiekie; a ua hoakaka hou ia no hoi, ina e laweia ana kekahi hoopii hoohalahala maluna pono wale no o na kumu ma ke kanawai mai ka olelo hooliolo mai a kekahi Lunakanawai Apana e hoaka* kaia no e like me ia ma ka olelo hooholo o ka hoopii hoohalahala a e hana ia no ia ano hoopii hoohalahala ma na kumu ma ke kanawai i ka Aha. Hookolokolo Kaapuni o,ia Apana Hookolokolo Kaapuni hookahi, a i ka Aha Hookolokolo Kiekie paha, aia i ka| manao o ka mea e hoopii hoohalaha ia hoopil hoohalahala e hooloheia a e hooholoia no me ke komo pu ole mai o kekahi kiure; a o ka bona e like ana no ia me ka mea i hoakaka mua ia ma ka mea i pili i ka waiho ana i ke kiure. Ina o ka hoopii hoohalahala ua pili i kekahi hihia hewa, mawaho ae o na hihia he make ka hoopai, ua hiki i ka mea hoohalahala e hoike maloko o kona hoolaha hoohalahala i kona makemake e kapae ae i ka hookolokoloia ana o ia hoopii hoo* halahala e kekahi kiure, a i ole ia i ka manawa e kaheaia ai kekahi hihia o ia ano no ka hookolokoioia ana imua o kekahi kiure ua hiki i ka mea hoopii hoohalahala e kapae ae i ka hookolokoloia ana imua o ke kiure ma ka hoakaka ana pela imua oka Aha. Ina na kapaeia kekahi hookolokolo iinua oke kiure e like me ia i olelo mua ia ae nei ua liiki e hoonohoia ka hihia no ka hookolokolo ana i kela manawa keia manawa iloko o ka manawa e noho ana ke kau a i oie ia mawaena o na kau, a i ka manawa e hookolokoloia ai ia hihia a hooholoia aole qo e hanaia kekahi hookolokolo hou ana piii ana ina mea e pili ana i ia hihia, koe ma ka ia ana o kekahi hookolokolo hou ana e like me ke kanawai, aka na hiki too e laweia na kumu hoohalahala ma na ninau kanawai i ka Aha Hookolokolo Kiekie." Pauku 2. E mana keia Kanawai mai kona la e hoolahaia aL Aponoia i keia la 6 o lune. M. H. 1890. BAXFORD a DOLE, Pere«idena o ka Repubaiika o HawaiL KAXAWAI 55. HE KANAWAI E PILI AXA I KA HOOIAIO AXA A ME KE KOPEIA ANA i> XA PALPALA AIA ILOKO OLAIL,V XA HUAOLELO I PrUMAXAIA. XA MEA I HOLOIIA A I OLE IA I HOOLOUL\, A IXA HUAOLELOI PUUMAXAU, XA MEA I HOLOHA A ME XA MEA I HOOLOLHA ILOKO O XA M<[X>LELO O KE KBEXA KAKAU KOPE. E hooholma e ka Ahaolelo o ka lUpuhalika o Hawaii: Pauko 1. E lilo no i hana na kela ame keia Xotari oka Lehnleha a i ole ia ka luna I hoomanaia e hooiaio i na palapala, mamua o ka haoa ana i kekahi hooiaio e akahele mna i kekahi paiapala i manaoia e hooiaio imoa ona, a e hoomaopopo iim he man huaolelo i pnumanaia, mea i holoiia a i ole ia I hoololiia maloko ola palapala.

lua u«t luau. iii* uniu bua«lelo i puumanaia. mea i holoiia a i ole ia i hoololiia.e hoike aku oia ia mea ika mea e makemake ana e hooiaio ia palapala. a ina ua a{K>noia e ia mea, e kakau iho ka luna hooiaio i oleloia i kona mau huakumu ma ke ka ? e o ka palapnla i oleloia ma kahi e kupono ana i kela a me keia 0 ia mau huaolelo i puumanaia. mea i holoiia. a i ole ia i hoololi ia. a e kakau iho malaio oia palapala mamua iho o na huaolelo hooiaio i ke ano o kela a me keia huaolelo i puumanaia, mea i holoiia a i ole ia i hooloiiia, a me ka helu o ka aoao a me ka lalani i hanaia ai ia mea. Pauku 2. O kela ame keia Notari oka Lehulehu a i ole ia kekahi mea e ae paha i hoomanaia e hooiaio i na palapala nana 1 lawe i ka hooiaio ana o kekahi mea i kekahi palapala aia iloko olaila na hnaolelo i puumanaia. mea i holoiia a i ole ia i hoololiia, nana i hana a hooko ole i na mea i kauohaia a i ole ia i kekalii o ia mau mea iloko o ka Pauku mamua ae nei, e kauia maluna ona ina e hoahewaia no ia mea imua o kekahi Aha Hookolokolo Apana, kekahi hoopai a ole e oi aku mamua o Elua Haneri Dala. Pauku X Aole no e kopeia kekalii palapala aia iloko olaila kekahi inau lmaolelo i puumanaia, mea i holoiia a i ole ia i hoololiia e ka Luna Kakau Kope. ina aole i kauia i na huakumu e kakauia e ka luna a i ole ia e na luna nana i hooiaio ia palapala. Pauku 4. (> kela a me keia huaolelo i puumanaia. mea i holoiia a i ole ia i hoololiia i hana ia iloko o kekahi moolelo iloko o ke Keena o ka Luna Kakau Kopf», e kiikau huakumu ia ma ke ka'e e ka Luna Kakau Kope a i ole ia e kona Hope, a e kakauia no ia mau olelo i puumanaia, mea i holoiia a i ole ia i hoololiia malalo o ka moolelo ma ka lima kakau a maluna ae o ke kakauinoa ana o ka Luna Kakau Kope a i ole ia o kona Hope. Aponoia i keia la 0 o June, M. H. 1896. BANFORD B. DOLE_. Pereeidena o ka Repubalika o Hawaii.

KANAWAI 57. HE KANAWAI E HOONOHO AI I KEKAHI OIHANA HOOKO E IKEIA MA KA INOA O KA OIHANA HOONAAUAO O KE AUPUNI: E HOAKAKA I KONA MAU HANA A ME KONA MAU MANA A E HOOPAU LOA AI I NA KANAWAI MAHOPE IHO NEI: Ke Kanawai i kapaia "He Kauawai no ka hookaawale ana i na keikikane a me na kaikamahine iloko o na kula kumu mua 0 ka Aupuni," i aponoia ma ka la 25 o lulai, 1802; na Pauku 1 a hiki i ka 27 i huiia me ia mau Pauku a i elua, 29 a hikl i ke 38 i liuiia me ia uiau Pauku a i elua, o ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e hoopau ai i ka Mokuna X o ke Kanawai Kivila, a e hooponopono ai i ka Oihana Ao Palapala o ke Aupuni, i aponoia ma ka la 10 o lanuari, 1865 ; ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e hoololi ai i ka Pauku 21 o ke Kanawai i kapaia ,4 He Kanawai e Hoopau ai i ka Mokuna X o ke Kanawai Kivila. a e hooponopono ai i ka Oihana Ao Palapala o ke Aupuni, i aponoia ma ka la 10 o lanuan, 1805. e hooponopono ana i ka īuanawa i hiki e hoopauia ai na keiki ma ke Kula Hoopololei a Hana Lima paha, M i aponoia ma ka la (> o lulai, 1866; ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e hoololi ai i ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e hoopau ai i ka Mokuna X o ke Kanawāi Kivi!a, a e hooponopōno ai i ka oihana Ao Palapala o ke Aupuni i aponoia ma ka la 10 o lanuari. 1865, me ka liookui aku i na Paiiku 26 (A), 26 (B) a me 26 (C) mahope ae o, ka Pauku 26 o ua Kanawai la," i aponoia ma ka la 22 o lune, 1868; ke Kanawai i kapaia <4 He Kanawai e hoololi ana i ke Kanawai e lioopau ai i ta MokuUa X o ke Kanawai Kivila, a e hooponopono ai i ka Oihana Ao Palapala o ke Aupuni i hooholoia ma ka la 10 o la®iuari, 1fc65," i aponoia ma ka la 24 o lune. 1868; Mokuna 15 o na Kauawai o 1870, i kapaia "He Kanawai e hoololi ai i ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e hoopau ai i ka Mokuna X o ke Kanawai Kivila; a e hooponopono ai i ka Oihana Ao Palapala o ke Aupuni, a e hoōkomo ai i kekahi mau Pauku hou. e kapaia Pauku 18 (A). Pauku 18 (B) a me Paīiku 25 (A);" Mokuna XXXVH o na Kanawai o 1870 i kapaia "He Kanawai e hooponopono ai i na Kula Kuokoa no na wa e kula ai a me ka makaukau o na Kuma;" Moknna XXV o na Kanawai o 1878 i kapaia <4 He Kanawai e hoololi ai i mi Pauku 3 a me 4 o ka Mokuna LXXIX o ke Kanawai Hoopai Karaimn. e pili ana i ka Oihana Ao Palapala o ke Aupnni ;"MokunaXXXl o na Kanawai o 1888 i kapaia "He Kanawai e ae ana e kukuluia na Kula Wae iloko o keia Aupuni a e haawi ana i ka mana e ohi i na Uku Kula iloko o ia mau Kula,** Mokuna XXXtn o na Kanawai o 1888, i kapaia •'He Kanawai e papii ai i ka ohi ana i na Uku Kula iloko o kekahi mau Kula Aupuni,' 4 Mokuna XLĪII o na Kanawai o 1888, i kapaia "He Kanawai e hoololl ai i ka Pauku 21 o ke Pauku 21 o ke Kanawai I kapaia 4< He Kanawal e hoopau ai i o ke Kauawai Kivila, a e hooponopono ai i ka Oihana Ao Palap*»la o ke Aupuni. I ajH>noia ma ka la 10 olanuaii M. H. e Uke ia i hoololiia e ke Kanawai i aponoia ma ka la 6 o lulai 1866, a i kapaia M He Kanawai e hoololi ai i ka Pauku 21 o ke Kanawai i kaimia "He Kanawai e hoopan ai i ka Mokuna X o ke Kanawai Kivila, a e hooponopono ai I ka Oihana Ao Palapala o ke Aupuni i aponoia ma ka la 10 o lanuaH M. H. 1865, aehooponoponoai i ka manawa e hooniv honoia ai na keiki maf ke Kula Hoopololei a me ke Kula Hana lAmm, paha:" Mokuna LXXXI o na Kanawai o 1890, I kap&ia "He Kanawal e pili ana i na makahiki l kauohaia ai na keiki e hele i ke kula," ke Kanawai 29 o na Kanawai o ke Aupuni Kuikawn l kapaia "He Kanawjd e pili ana i ka Oihana Ao

Paiaj>ala o ka lehulehu;" Kanawai 00 o na Kanawai o ke Aapani Kuikawa. i kapaia "He Kauawai e hoololi ai i ka Pauku 2 o ke Kanawai i kapaia **He Kanawai e hoopau ai i ka Mokuna X o ke Kanawa Kivila, a e hooponopono ai i ka Oihana Ao Palapala o ke Aupuni i aponoia ma ka la 10 o lannari. 18U5. a e hoopau ai i ka Mokuna VI o na Kanawai o 1887;" na Pauku 1. 2. 3 a me 4 o Mokuna 19 o ke Kanawai Karaima. e pili ana i ka Oihana Ao Palapala o ke Aupuni." E hooholoia e ka AhaoUlo o ka RcjwbaWca o Hawaii: Pauku 1. E hoonohoia kekahi Oihana Hooko e ikeia ma ke ano oia k& Oihana Hoonaauao o ke Aupuni. maloko olaila kekahi Kuhina Hoonaauao a me eono mau Komiaina. Pauku 2. O ke Kuhina o ko na Aina E ke Kuhina Oihana Hoonaauao ma o kona oihana la. Oia no ka luna hooko nui o ka Oihana, a e malama i keena oihana makahi i ht>onohoia aike Aupuni. Ua hiki e oleloia ke Kuhina o ka Oihana Hoonaauao maloko o keia Kanawai ma ke ano oia ke Kuhina. Pauku 3. E hoonolio ka Peresidena mamnli a me ke ao ana o ka Aha Kuhina, i eono poe kupono e lawelawe ma ke ano misina o kela a me keia papa. i hoonohoia no ka manawa o hookahi. eiua ame ekolu makahiki pakahi; a i ka pau ana o ia mau hookohu ana e hoopihaia no ka liakahaka ma ka lioonoho ana no na manawa o ekolu makahiki, i loaa ai ka hoea mau ana mai o na papa o ia auo. hookahi papa e pau ana i kela a me keia makahiki. Ina ua loaa he hakahaka iwaena o na Komisina no kekahi kumu mawaho ae o ka pau ana o ka manawa e nolio ai ma ka oihana. e hoopiliaia no ia hakahaka ma ka hoonoho hou ana, a o ka manawa e nolio ai o ia Ivomisina ma ka oihana oia no ke koena o ka manawa i hoonohoia ai kona inua. Pauku 4. Aole kekahi kanaka iloko o ka Oihana hemolele. a i ole ia. kekahi kahunapule i kupono e lilo i Komisina. Ua kupono no na wahine e hoonohoia i mau Komisina ; eia no nae. aole e oi aku mamua\ o elua e lioonohoia i kekahi manawa hookahi. E hana na Koniiaina apau me ka uku ole. Pauku 5. O ke Kuhina a me ekolu mau Komiaina, a i ole ia, ina ua kaaw r ale ke Kuhina, he elia mau Komiaina e lilo no lakou i hapa nui no ka lawelawe ana. i na hana. Pauku 6. E noho hoomalu no ke Kuhina ma na halawai apau ana i hele ae ai. a ina ua kaawale oia ma kahi e ua hiki no i na Komisina e kolio i kekahi t) lakou e lawelawe ma ke ano lunahoomalu no ka halawai. Pauku 7. E kakauinoa ke Kuliina i na kikoo dala apau no ka uku ana i ke dala, na liookohu a hoonolio ana apau. na palapala hoolilo apau ai me na hana pili oihana. a me na palapala e ae o ka oihana. Nana no mamua iho o ka Poakolu hope 0 Feberuari o kela a me keia makahiki. e waiho aku i ka Peresidena i kekalii hoike piha o na hana ano.nui maloko o kona oihana iloko o ka makahiki e pau ana ma ka la kana-kolu-kuinamakahi o Dekemaba mamua ilio. i huipuia me na mea ana i manao ai he pono. Pauku 8. Ua hiki i ka oihana e liana i na nila hooponopono 1 kue ole me ke kanawai no ka liooponopono ana i na kuuiukula a me na haumana apau, a me kona mau luna. agena a me na kauwa. a no ka hooko ana aku i ka oihana. lioonaauao a me ka lawelawe ana i kana liana. a oia mau mla i ka manawa e aponoia ai e ka Alia Hooko a hoolahaia e like no ka mana me ko ke kanawai. Pauku 9. E malama ka oihana i keena hana nui kahi i hoonohoia ai ke Aupuni. a e liamaina no ia no ka hana ana i na liana i na la apau. koe na la Sabati a ma na la knlaia. Pauku 10. E malama ka oihana i kekahi sila a e hoopiliia i mea e hooiaioia ai na(liookohu ana, na hoonoho ana, na hana apau ma ke ano moolelo a me na palapala e ae apau i hoopukaia. Pauku 11. E malama ka oihana i kekahi moolelo o kana mau hana apau loa, a oia mau moolelo e waihoia noi kela nianawa keia manawa iloko o ka moolelo o ka oihana. O kekahi kope i hooiaioia o ia inoolelo, a i ole ia, o kekahi hapa ina ua kakauinoaia e ke Kuhina a hooiaioia e ke kakanolelo malalo o ke eila o ka oihana, e lilo rio ia i hoike kupouo no na mea apau maloko iho imua o kekahi Aha Hookolokolo. Pauku 12. Ua hiki i ka Oihana i kela manawa keia manawa e hōonoho a e hoopau i na luna, na agena a me na kanwa i kupono no ka hooko ana aku i na hana o keia Kanawa, a e liooponopono i ka lakou mau hana. na mana a me na ko iko i no ka hana ina aole i hoakakaia ma kekahi ano e ae ma ke Kanawai. i Pauku 13. Xo na hana nana a hooponopono e hookohu ka Oihana i kekahi Kahukula Kui no na Kula e noho ma ka oi* hana oiai ka makemake o ka Oihana: eia nae. aole e kupono kekahi kanaka e noho ana iloko o ka oihana hemolele a kahunapule paha e noho ma ia oihana. Pauku 14. E lilo no i hana na ke Kahukula Nui e hele kaapuni pinepine ma na moknpnni a me na apana. e nana a e hoomaopopo i ke ano a me ke kulana o na Kola o ke Aupuni; e hoike aku i na luna kula a me na kumukula i ka lakou mau hana a e paipai a e hapai mau i ka oihana hoonaauao. Ua hiki e loaa i ke Kahukula Nui. e like me ka manao o ka Oihana he pono, ka mana e hoonoho a e hoopau i na knmnkula. ka hooponopono ana a me ka hoololi ana i na ano o ke a'o ana a me ke kauoha ana i na mea e a*o |>ooke!a ia. e< nana i na bnke, na palapala kikoo a me na bnke helu o na luna kula a me na Pap-a Kula Apana; e ninaninan i ka makaukau o ka poe e makemake ana e 1110 i poe kumukula; e haawi aku i na palapaia hoapono i ka poe i ikeia ua makaukau, a e hana a hooko i na hana apau i haawiia iaia e ka Oihana. E hoike aku oia ma ke kakau Imua o ka Oihana no na hana apau i hanaia e ia, a na ka Oihana no e apono aku, a i ole ia. apono ole akn i kana mau mea i hana aL Panku 15. E hoonoho ka Oihana i kekahi Kakanolelo e noho ma ka oihana e like me ko lakou niakemake. E kakau oia i na mea i hooholoia a i hanaia e ka Oihana. E malama oia i na mooleloi o kona mau halawai ana; apau a e hoopaa i ia mau mea iloko o kekahi buke moolelo; e malama i na moolelo

© na haiawai o aa komiu* ina e kauohaia *• haua \n?la, ♦' k.tk ui a e pane aku i na palapala apau e pono ai; a e malama i kekahi moolelo oiaio a poiolei no na lilo a nu» na l»>aa o ka Oihana. a e hiuia a e hooko aku i na hana, a me na mea apau ;v ka l>i hana e kauoha ai. laia no ka malama ana a maluna no on.\ ke ko'iko'i o ka malama maluhia ana o na bnke» na moolela. na bila hookaa a me na paiapala e ae, a me na waiwai e ae apau o ka Oihana i maiamaia ma kona» keena hana ma kahi i hoonohoia ai ke Aupuni. Pauku 16. E hoonoho ka Oihana i lima ku!a no kela ame keia apana kula. e noho ma ka oihana oiai ko lakou mako make, a e haawiia iaia ka hooko ana i na hana, na kauoha, o* a'o ana a me na hoopono|xmo ana i hanaia e ka Oihana a me ke Kahukula Nui. O kana mau hana apau ioa e kaa no ia malalo o ka aponoia ana e ka Oihana. Pauku 17. £ ooho hoomaiuia na kula apau ena kumukula kupono. Ina eoi ae manuia o hookahi kumu iloko o k««kahi kula aupuni, hookahi o iakou e hoakakaia e ka Oihana oia ke kumu poo. Pauku 18. Oka uku ona luna kula, na knmu, na kauwa a me na luna i hoakaka ole ia ma ke kanawai, oia no ka t»ea e hooholoia i keia manawa keia manawa e ka Oihana. Pauku 19. Ona kula apau i kukuluia a i maiamaia e ka Oihana e like me ke kanawai he mau kula Anpuni lakon. O na kula e ae apau he mau kula kuokoa lakou. Pauku 20. E lilo i ka Oihana ka malama ana a mo ka hooponopono ana apau a e kaa no hoi maluua ona ke ko iko'i o ka hookoia ana o na hana apau e pili ana i ka Oihana Hoonaauao oke Aupuui. Ua hoomauaia ka Oih'ona e kukulu a e malama i na kula.no ke a'o ana ma na wahi a no kumu i uia naoia he kupono. a i hiki e hanaia me na dala i waihoia uialalo o kona hoolilo ana. Na ka Oihana e hooponopono ina mea e a'o ia iloko o na p&pa apau o na kula Aupuni, a e hoono honoho papa ia lakou ma na ano i manaoia he kupono. Iloko o ia mau kula ua hiki e hoouuiia na kula a'o kuiuu, na kula kiekie. na kula kindergarten, na kula no ke a'o ana i na iko kiekie. na kula hauai, na kula po ame na kula ike ao. Ua hiki no hoi i ka Oihana e malama i na papa no ke a o kumu. ike kiekie a me na a'o e ae ana iloko o kekalii kula kahi i lawa: ole ka nui o ua haumana e kupono ai ke kukulu ana i na kuhi kaawale no ia mau hana. Pauku 21. O kekahi mea e makemake ana e kukulu i kula kuokoa e hana no oia i palapala noi no ia mea i ka luna kula o ka apana i makemakeia ai e kukulu ia kula, a oia palapala noi e huipuia no me kekahi palapala mai na makua a me na kahu o na keiki e manao ana e heU» ia kula, e hoakaka ana o ka mea noi oia no ka mea a lakou i makemake ai i kuiuu no ka lakou inau keiki. Ina ua loaa ika mea noi ua niakaukau ku pono e lilo ai i kuinu uo ke kula i manaoia e hoopuka no ka Oihana i kekahi palapala ae e ae aku aua i ke kukuluia nna o ia kula. Pauku 22. E kaa no kela a me keia kula kuokoa inalalo oka hooponopono ana oka Oihana. E lilo no i hana na ka Oiliana e koi aku i na kumu o na kula kuokoa he poe ano maikai a hoopono lakou a e hookoia'ma na wahi o ia mau kula na rula a me na hooponopono ana o ka Oihana i hanaia i kela a me keia manawa. e pili ana i na kulana ola a me ke ola kin«». Pauku 2X Aole no he uku no ke a'o aua iloko o kekahi kula Aupuni: eia'nae, ua hiki i ka Oihana e like me kona manao he pono e kukulu, malama a hoopau i na kula wai* i a'o ia ma ka olelo Reritania, me ka uku no ke a'o ana i»<» ka hele ana i ke kula ana i manao ai he kupono; eia nae» e kuku luia na knla wae o ia ano ma na wahi wale no i loaa na kula uku ole o ia auo like no ua haumana maloko iho o na makahiki e hele ai i ke kula ma ke ano oluoiu i ka hele aua i na k» iki 0 ia apana. Pauku 24. Ua lilo i mea paa ka hele ana ona keiki apii» mawaena o eono makahiki a me nmi-kumamalima makahiki 1 kekahi kula Aupuni. a i ole ia, i kekahi kula kuokoa. E ili uo maluna iho o na makua, na kahn a me na mea e ae apau ia iakou ke ko'iko* i o ka malama ana a me ka malama ana o na keiki iloko o ia. mau makahiki, e hoounaia lakou i kekahi kula oia ano. Eia nae, aole no e koiia aku ia hele ana ike kula malalo o keia mau mea mahope iho nei. aole nae mahil«> 0 kekahi mau mea e ae. Akahi: Ina aole he kula maloko oka apana kula kahi i noho ai o ia keiki, a ua oi aku mamua o eha mile ka loihi a hiki 1 ke kula kokoke loa. Elua: Ma na manawa i hiki ole ai ia keiki ke hele iko kula mamuli o ka nawaliwali o ke kino a i ole ia, o ka noonoo paha. a no ia mea o ka palapala hoike o kekahi kauka i laikini pono ia ka hoike no ia mea. Ekolu: Ma na manawa i hoohanaia ai kekahi mea maka >- kau kupono i kumu ao Uoko o ka ohana kahi o ia keiki i m»iio ai. a ua loaa na a'o knpono ia ana. Eha: Ma na manawa, o kekahi keiki i emi ole iho mala!" - umiknmamakoln makahiki i puka pono ma ka ninaninauia an.« ma na ike Kumn Mna a me na Kula Kiekie ae, e like r: < mea i kauohaia i kela manawa keia manawa. Pankn 25. Aole e manaoia kekahi mea maloko ona m kahiki e hele al i ke kula ua hooko i ke Kanawai e pili an i i ka hele ana i ke kula t i hele i kekahi knla knokoa i ho«»*-> ole i na mea i kauohaia ma keia KanawaL Pauku 2*i. Oke alakai ana ame ka hooponopono ana <> '" l kula apau i alakaiia. a i ole ia, i hoopouoponoia e ka Papa Hoonaanao mamua aku nei, ma keia ua hoihoiia i ka Oihan i Hoonaaaao o ke Anponi Paukn 27. Ona waiwai apan, na waiwal paa. lewa. a i ia, i huiia i piiimamua aku nei ! ka Papa Hoonaauao i hm puia me na dala apau i hookaawaleia mamna, a i ole ia. hookaawaleia ana ma keia hope no ka pomaikai o ka Oihaua Hoonaauao, ma keia ke hoihoHa nei I ka CMhana lloonaaua«> oke Aupunl Ao na pono.na hana. na mana i pili mamaua 1 ka Papa Hoooaauao, e hana a e hookoia no e ka Oihana Pauku 2& Ma keia na haawiia ka mana ika Oihana e hoolilo i ke Aoponi, i kona mao waiwai |>aa, lewa, a i ole ia. i huiia apau, e hookoe ana no hoi i ka boo]>onopono ana i Uii

kahua hale pule. na kahna hal* knia a me na ha!f» Wala. na lako a me na mea hana. Pauku 29. Ma ua wahi aj»an e makemak*ia ai kekahi ka no kekahi hali- kula f a i ole ia, i aina no na haua hoonaaaao e a«' e like ra»> ia i hoomaopo|>oia ma ke kanawai. a na hiki e iianaia maluna o ka aina o ke aupuni, ua hiki i na KomMna, 0 aa Aina o ka L**bulehu mamuli o ka hoike ana ae o ka Oihana a me ka apono ana ka Aha Hooko. e hookaawale i ka aina i lawa no ia hana uu* ka nku ole, a ma ia manawa e hookuu ia no ke Kominina o na Aina o ka Lehulehu mai na ko" iko* i a hoopaaia ana apau e pili ana i kahi i hookaawaleia. Pauku 30. Oka Olelo Beretania no ka mea e a r o ia ai iloko o ua kula Aupuni a me na kula kuokoa apau. eia nae, ma na wahi i makemakeia ae e a'o ia kekahi olelo e ae mawaho ae o ka Olelo Beretania« ua hiki no e hoomanaia ia a*o ana e ka Oihana mamuli o kona mau rula, ponoi, na rula paha o ke kula, a i ole ia, mamuli oke kauoha maoli ana pela. O kekahi mau kula i hooko ole e like me na mea i hoakakaia ma keia Pauku aole no lakou e ikeia a hoomaopopoia paha e ka Oihana. Pauku 3.1. I a hiki no ika Oihana ke hoonoho a e uialama i hookahi a oi ae Ahahui o na Kumu. a i ole ia. ua hiki no e ae aku e kukuluia e na kumu a'o iwaena o lakou iho, a ua hiki e kauoha a e ae aku i ka hele ana o na kumu a'o i ia ahahui ma ke ano oia kekahi o ko lakou mau hana, a ua hiki e ae aku e hoopauia na kula uia kekahi mau manawa i hoakakaia i hiki ia lakou ke hele aku ma ia mau ahahui a kula paha. Pauku 32. E hoolako no ka Oihana ina buke a uie na lako palapala apau i makemakeia no na haumana iloko o ko lakou mau papa pakahi me ke koi aku i ka uku no ia mau mea uia ko lakou kumukifai i loaa ai. E hoolakoia na haumana apau e ko lakou mau makua, a i ole ia. e na kahu a poe e, ae paha e malama ana ia lakou me na huke a me na lako palapala i kupono no ka lakou mau hana. A ina e hoolako ole ia na haumana pela ua hiki no i ke kumu o ke kula e hoolako aku i ia mau btike a me na lako, a e kauoha aku i na makua, a i «le ia, ina kahu e uku no ia mau mea. Ina aole e hookaa koke ia mea e hoike aku no oia i ka Luna Helu Auhau o ka apana i hoonohoia ai ke kula. a nana no e kakau iho i kahuina 1 aieia ma ke ano oia kekahi o ka auhau e ohiia mai ia makua a kahu mai paha. a e hookoia no ka ukuia ana o ia huina. i huiia me ka uku panee a me na koina e like uot me ka hana ana i na auhaul i hookaa ole ia. ■ Ma ua wahi i ikeia he iiihune loa ua hiki no i ka Oihana ke liookuu ae i ka lilo no na huke ame na lako eae apau. Eia nae, ma na manawa i hanaia ai peia o ka lawelawe ana i na buke wale no ka mea i aeia, a i ka manawa e pau ai ka o ka haumana e hoihoiia no na huke i ke kumu. Pauku 33. Ina o kekahi keiki nona na makahiki e hele ai i ke kula e hoopaakiki i ka hele ole i ke kula. na kekahi lunakanawai apana ma ka hoopii pono ana o ke kumukula, a 1 ole, kekahi luna a apena e ae paha o ka Oihana e kauoha e kiiia ka makuakane, a i oie ia, ka makuahine, ke kahu a mea ei ae paha e malama ana i ia keiki, e hele ae īmua o ia lunakanawai, a ina e hooiaioia aole ka mea nana i malama i ia keiki i lawelawe i na hana makaala kupono e hoohele mau ia ai ia keiki i ke kula. e hoopaiia ua mea la e ka lunakanawai ma keknhi huina i oi ole ae mamua o eliuia dnla. a ina e hookaa oh» ia ia lioopai, e hoopaahaoia ua mea la ma ka hana oolea no kekahi mnuawa aole eoi aku mamua o umi la. Ina o ke keiki ka inea i hewa e hoouna ka lunakauawai iaia i kekahi kula hoopololei a hana lima paha no kekahi mannwa i emi ole uialalo o eono malama, a i ole ia, aole e oi mamua o elua makahiki, a i ole ia e hoopni iaia a«>le e oi aku mainua o elua dala, a i ole ia, e hoopaahao no kekahi manawa aole e oi aku mamua 0 elima la. Eia nae, aole e pili na olelo o keia Pauku i kekahi keiki i pili oie iaia ka hele ana i ke kuln. Paukn 34. E loaa no i kekahi kumu ka mana e kau aku ika hoopai kupono maluna o kekahi haumana oiai e heie ana i ke kula, a aole no oia e hoopaaia ma kekahi ano no ka hana ana pela. Pauku 35. l'a hiki ika Oihana ke hoolako aku ina buke, na lako palapala a me na lako kula e ae ma. kekahi kumukuai e lawa ai ka hoihoi ana i n lilo, i huiia me ka uku panee, i na kuln kuokoa, a i ole ia. i na haumana o ia inau kula. a i ole ia. i kekahi poe e ae no na hana hoonaauao. Pauku 36. Ona dala apau i loaa mai ke kuaiia ana ona buke lako palapala a me na lako e ae. e hookaaia aku no ia i kela manuwa keia manawa i ke Kuhina Waiwai, me kekahi hoakaka maopopo no kahi i loaa ai. Panku 37. Xa na luna kula i kela manawa, keia manawa, e hana i na kikoo i ka Oihana no ka uku o na kumuknla a me na jH>e e ae i hoohanaia ma ko lakou mau apana kula pakahi, a uo ka hookaa ana i na lilo no ka hoomaemae ana a hana hou ana i na waiwai knla maloko o ko lakou mau apana pakahi 1 hmnnanaia. Ma ka hana ana ina kikoo ka uku ana ina kumukula a me na poe e ae i hoohanaia e ka Oihana a ine ka haua aua i na haua pili i ke daia o ka Oihana, e malama a e hooko no na luna kula i na mla i hooholoia i kela manawa kela manawa e ka Oihana. Pauku 3& E loaa no ina luna knla, inalalo oke kuhikuhi ana o ka Oihnna ka malama a me ka hooponopono ana o na waiwai apan o ka Oihana maloko o ko lakou mau apana pakahi na lakou no e hana i ka malama ana a me ka hoomaemae auu o na hnie a|>au i mea e poino a popopo ole ai; a ma na manawa \ kupono e hoike aku no lakou i ke Kuhina, a i ole ta« i ke Kahukula Kui \ na mea i knpone* e hanaia no ia mea. Pauku 39, I na manawa apan e manao ai na makua, a f ole ia, ua kahu o na keiki e hele aua i kekahi kula anpnni ua hoopilikiaia iakou mamull o ka hana o ke kumu e loaa no !a lakou ke kuleana e waiho aku i ka lakou hoopii i ka luna kula. a nana no e koho t manawa no ka hoolohe ana I ka hihia; a I na ma kona manao ua hooiaioia na kumu hoopii mamnii o . na hoike kupono a lawa, ua hiki no e kapaeia ia kumn e ia a e hoonoho hoi ia kekahi, malalo o ka aponoia ana e ka Oihana. Pauku 40. I mea e hooponopono maikai ia ai na knla

Aupuni na haawiia k;i mana i k;* <>ifiaiia b<xi«oho i na aji;ina kula, e hcw*s!t;iojw>|*> i ko hifc»>u mau j>a!rna a e hoololi no hoi i k*-l« uiauawa kHa nuinawa me kona manao maikai ana he i»ma. E hoonohoia na apana ma ke ano e Soaa oU- ai kekahi wahi waiho wale me ke komo *k< iioko o kekahi apana. • Pauku 41. K koiia no na mea apan iloko o na makahiki <- hele ai i ke kula e hele i ke kula o ka Apana* a iakou i noho ai. ina aole i ikeia e ka Oihaaa he mea kupono e aeia na haumana e hele i kekahi kula iloko o kekahi apana e ae» ina ua ikeia pela. ua hiki no i ka (lihana. a i ole ia. ka luna kula 0 ia apana r e ae aku. PaukiL 42. E malama* na kumu o na kula apau. ina he kula Aupuni a kula kuokoa paha. i kekahi papa inoa pololei o na inoa. ke kania. makahiki e like lue na hiki. me ka lahui. ka la i komo ai i ke kula, a me na wahi noho o na keiki e hele ana i ko lakou mais kula pakahi. a aole kekahi kumu o kekahi kula e haawi i kekahi hookuu ana i kekahi keiki nialalo o umikumainalima makahiki i kakauinoaia e hele ana i kana kula i mea e hele aku ai i kekahi kula okoa aku. ina aole i loaa'ka ae ana a me ka apono o ua makua a kahu paha o ia keiki 1 kakauia i ke kuinu. a i ole ia. ina aole i hoomanaia e haawi aku i ia hookuu ana e ka luna kula o ka apana no na kuuiu kupono i lioikeia aku iaia. Ma na hana apau o ia ano e haawiia no kekahi palapala hoike i kakauia i ke kumu e hoakaka ana i na mea apau e pili ana. E malama akahele ia ka papa inoa a i ua manawa a ka Oihana e kauoha ai § hoihoi ia. a i ole ia, kekahi kope oiaio o ia papa inoa, ma ke keena hana o ka Oihana. Pauku 43. Aoie kekahi kumu o kekahi kuhi, ina he kula Aupuni a kula kuokoa paha, e hookomo iloko o kona kula i kekahi keiki malalo o umikumamalima makahiki i hele i kekahi kula e ae o ia papa like ma ia apana hookahi. ina aole ia keiki e haawi aku i ke kumu o ke kula i makemakeia e komo i kekahi palapala hookuu i kakauinoaia e ke kuiuu o ke kula i helo hope ia e ia keiki. Ina e noi. aku ia keiki e hele i kekahi kula o kekahi papa kiekie ae. e koiia aku no kekahi palapala hoike no kona makaukau, a i ole ia, kekahi kumu kupouo ma ke kanawai no ia nele ana. Eia nae. o na keiki niai kekahi apana e makemakeana e komo i kekahi kula iloko o kekahi apana okoa, ua hiki no e hookomoia ma ka hoike ana i kekahi palapala hoike o ka hookuuia ana mai ke kula i hele hope ia ma ia apana. O ke kumu o kekahi kula nana i uhai i kekahi o na mea i hoakakaia ma keia, a i ole ia, ma n«a Pauku mamua aq nei. ina oia e hoahewaia no ia inea imua o kekahi lunakanawai apana, e hoopaiia no oia aole e oi aku mamua o umi dala uo kela a me keia hana hewa ana. Pauku 44. O na kanawai a «ie na hapa kanawai mahope iho nei ina keia ke lioopau loa ia nei. Ke Kanawai i kapaia, "He Kauawa no ka hookaawale ana i na keikikane a me na kaikamahine iloko o na Kula Kumu Mua o ke Aupuui," i aponoia ma ka la 25 o lulai 1862. Xa Pauku 1 a hiki i ka 27 i huiia ine ia mau Pauku a i elua; 20 a hiki i ke 3S i ia mau Pauku a i elua o ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e hoopau ai i ka Mokuna X o ke Kanawai Kivila, a e. hooponopono ai i ka Oihana Ao Palapala 0 ke Aupuni, v i aponoia ma ka la 10 o lanuari, 1865. Ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e hoololi ai i ka Pauku 21 o ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e hoopau ai i ka MokunaX o ke Kanawai Kivila, a e hooponopouo ai i ka Oihana Ao Palapala o ke Aupuui." i aponoia ma ka la 10 o lanuai-i, 1865, e hoopouopono ana i ka manawa, i hiki e hoopauia ai na keiki ma ke Kula Hoopololei a Hana Liina paha," 1 ponoia nia ka la 6 o lulai, 1866. Ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e hoololi ai i ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e hoopau ai i ka Mokuna X o ke Kanawai Kivila, a e hooponopono ai i ka Oihana Ao Palapala o ke Aupuni, i aponoia ma ka la 10 o lanuari, 1865, me ka hookui aku i na Pauku 26 (A), 26 (B). a me 26 (C), mahope ae o ka Pauku 26 o ua Kanawai la." i aponoia ma ka la 22 o lune, 186S. Ke Kiinawai i kapaia "He Kanawai e hoololi ai i ke Kana wai e hoopau ai i ka Mokuna X' o ke Kanawai Kivila, a e hooponopono ai i ka Oihana Ao Palapala o ke Aupuni i hooholoia ma ka la 10 o lanuari, 1865," i aponoia ma ka la 24 o lune, 1868. Mokuna 15 o na Kanawai o 1870 i kapaia "He Kanawai e hoololi ai i ke Kanawai i kapaia u He Kanawai e hoopau ai i ka Mokuna X o ke Kanawai Kivila, a e hooponopono ai i ka Oihana Ao Palapala o ke Aupnni, a e hookomo ai i kekahi mau Pauku hou, e kapaia Pauku 18 (A). Pauku 18 (B). a me Panku 23 (A)." Mokuna XXXVII o na Kanawai o 18T0 i kapaia "He Kana wai e hooponopono ai i na Kula Kuokoa no na wa e Kula ai a me ka makaukau o na Kumu." Mokuna XXV 0 na Kanawai o 1878 i kapaia <% He Kanawai e hoololi ai i na Pauku 3 a me 4 o ka Mokuna LXXIX o ke Kanawai Hoopai Karaima e pili ana i ka Oihana Ao Palapala o ke Aupuni" Mokuna XXXI o na Kanawai o 1888 i kapaia "He Kanawai e ae ana e kuknluia na Kula Wae iloko o keia Aupuni a e haawi ana i ka ni&na e ohi i na Ukn Knia iloko o ia man Kula." Mokuna XXXIII o na Kanawai o 1888, i kapaia "He Kana wai e papa ai i ka ohi ana i ua uku kuia Uoko o kekahi mau Kula AupunL M Mokuna XLIH o na Kanawai o 1888.1 kapaia He Kanawai e hoololi ai! ka Pauku 21 o ke Kanawai i kapaia %I He Kanawai e hoopau ai i ka Mokuna X o ke Kanawai KiviSa. a e hooponopono ai i ka Oihana Ao Palapala o ke Aupuni v i aponoia ma ka la 10 o lanaarl M. H. 1865. e llke me ta I hoololiia e ke Kanawai i aponoia ma ka la 6 o lulai 1866, a i kapaia "He Kanawai e hoololi ai i ka Panku 21 o ke Kanawai i kapaia w He Kanaw&i e hoopau ai i ka Mokuna X o ke Kanawal

Kinla. a«> hooponnpono ai ika <»ih.ina Ao P;(!a f «la o fc,. Anpuni i aponoia ma ka l a fit o lan«ari M. H. s ~ hoojx>DO|K»n« ai i ta manawa v hix>D«>hoia ai na keiki mt> ke Knla Hooj-.i .!<>i a m,. k,- Kola Hana Uma Mokuna LXXXI .> na Kanawni ■> tvnt j kapnia "Ho Kana »ai e pil) ana i na makahiki i kauohaia ai na keiki e h> i.' i ko kola." Ke Kanawai -j o na Kanawai o k.> Aupuai Kuikawa. i kapaia u He Kanawai e pili ana ika Oihana Ao Palapala oka Lehuleho." Kaaawai «0 o na Kanawai o ke Aupiini Kuikawa, i kapaia *He Kanawai e hoololi ai i ka Pauku 2 o ke Kanawai I ka{xiia "He Kanawai e hoopan ai i ka Mokuna X o ke Kanawai Kivila, a e hoo|>onojx>no ai i ka Oihana Ao Palaimla o ke Aupani i aponoia ma ka la 10 o lanuari. a e hoopau ai ika Mokuna VI O na Kanuwai o IS£T," ua Pauku l, 2. Xame 4 0 ka Mokuna T9 o ke Kanawai Karaima, e pili ana i ka Oihana Ao Palapala o ke AnpunL" Pauku 45. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o kona la e hoolahaia ai. Aponoia i keia la 8 o lune, M. H. SAXPOKI> H. I>OLE, Peresidena o ka Kepuhalika o Hawaii. KANAWAI 58. HE KANAWAI E HOOPOXOPOXO AXA IXA PAl'Kl' 2A ME •'* OKE KANAWAI 82 O XA KAXAWAI O KE Al*prxi KI"I KAWA O KO HAWAII PAE AIXA. I A POXOIA MA KA LA 7 O H;XE. M. 11. 1804. E PIU AXA I KA LA IKIXI AXA īXA AHAXAIA AXA O KA WAIXA MAI KA WAIXA I HOOPLPIA MA KO HAWAII PAE VIXA. AME KA HOAHI* AXA AME KA OHI AXA ī XA LOAA KULOKO MAILAILA MAI. E hoohohna e ka Ahaohlo o ka Kepuhūlika o līawaii: Pauku 1. () ka Pauku 2o ke Kanawai *2 ona Kanawai o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pa«» Aina. ke hoololiia nei, a e heluheiuia penei: "Pauku 2. Ona Waina apau i hanaia malalo ana hoakaka ana a keia Kanawai, e hooiiiia no e ka mea nana i hana a i ole ia e ka mea nona ka laikini i ka Hale l>ute e kokoke ana iaia. a e lioahuiaia ma ka bona malalo o na rula a me na hooponopono ana e mana ana, e pili ana i ka hoaku ana a me ka liaawi ana aku i na waina a me na wai ikaika mai na aina e mai e waiho ana ma ka bona; eia no nae hoi, aole e oi aku ka uku no ka hoahu ana o ia waina mamaua o hookahl hapaha keneta o ke kaiani Amerika no ka mahina hookahi." Pauku 2. Oka Pauku oke Kanawai 82 oke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina, ke hoololiia nei, a e heluheluia penei: °Pauku X E kauia a e ohiia he auhau kuloko maluna o na waina apau i hanaia a i hoahuia i hapakolu o ka huina 1 kauia a i ohiia mai na waina mai i hanaia ma na aina e, a i like ka ikaika oka alakohola maloko. E ohi ia ua auhnu kuloko la i ka inanawa e unuhiia ai mai ai ua waina la e kekahi mea i loaa ka laikini e kuai i na waiona i kuai i ua waina la mai ka mea nana i hana." Pauku 3. E lilo keia i Kauawai mai a mahope aku o kona la e hoolahaia ai. Aponoia i keia la 8 o lune, M. H. 1896. SAKFORD B. DOLE, Pere»idena o ka Repubalika o Hawaii. KANAWAI 59. HE KANAWAI E HOOMAOPOPO AXA XO KA HALIHALIIA ANA O NA LETA MAI KE KAHUA MAI LEPEHA MAI MA MOLOKAI ME KA UKU OLE. E hoohoioia e ka Ahnolelo o ha Rcpubal\ha o ffavmii: Pauku 1. Mai a mahope aku oka hooholoia ana o keia Kanawai, o na leta apau mai ke Kahua Ma'i Lepera mai ma Molokai i kania aku i kekahi Hale Leta ma ko Hawaii Pae Aina. aole no e koiia e kauia ina poo leta e llke me ia e kauohaia nei ma ke Kanawai. Pauku 2. Ona leta apao mai ke Kahua MaM Lepera mal e wahiia iloko o kekahi opeope. a i ole ia, mau opeoj>e paha y a e kani maluna o ia opeope a mau opeope paha ke kuni 0 ka la o ka Hale Leta o Kaunakakai, a e hoouna popolei ia aku I ka Hale Leta Xui ma Honolulo. Panku 3. Ona leta apau ola ano e loaa mai ana ma ka Hale Leta Xui e kau ia no i ke kuni o ka la o ka Hale Leta ma Honolulu, aoia knni nona hanao ka haiihali ana iwaena o n« mokapnni o keia pae aina e manaoia ao na lawa. Pauku 4. E mana keia Kanawai tnti kooa la e hoolahaia aL Apoooia ia I keia la £ o lone. M. H. 1996. SANFOBD R OOUK, Pere«idena o ka Bepnbalika o HawaiL

KANAWAI 00. HE KAXAWAI E HOOMAOPOPO AI I KA LAWELAWE I V ANA O KA OIHANA KAI KA LAPAAU A KAL'KA OKĪ PAHA, A K HOOPAL ANA I KA PAL'KL' 2, MOKI NA 59 O KE KANAWAI KAKAIMA, E LIKE ME IA I HOO LOLIIA AT MA KA LA 7 O IL'LAĪ. 1870. E PILI ANA I KA LAWELAWEIA ANA O KA OIHANA KAUKA LAPAAU A OKI PAHA; KA MOKUNA 19 O NA KANAWAI O I#*o. KA MOKUNA 15 O NA KANAWAI O I>>7. A ME KA PAUKU 47 O KA MOKUNA 55 O KE KANAWAI KAKAIMA, E PILI ANA I NA KAU KA PAKE. K hooholoia e l:a Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii: Pauku 1. Aole e lawelawe kekahi niea i ka Oihana kauka lapaau. a i oh» ia. kauka oki ma ke ano oihana maloko o ko Uawaii Pae Aina, ma ke ano manawalea a iiku olt\ a i ole ia, no ka uku, a i ole ia, e hoike aku e hana pela, a i ole ia, e hoolalm a hoike aku iaia iho ma ke akea, a i ole ia, ma ke ano akea na makaukau, a i ole ia, ua kupono oia e lawelawe pela. me ka loaa mua ole iaia mai ke Kuliina Kalaiaina mai malalo »» ka sila o kona oihana, o kekahi laikini ma ke ano a i hanaia e like īue ka mea i hoakakaia mahope iho nei. E haawi ia ka laikini o ia ano mamuli wale no o ka hoike ana aku 0 ka Papa Ola ma ka palapala ua kupono e haawiia. 0 na laikini apau no ka lawelawe ana i ka oihaua kauka lapaau a kauka oki paha, i haawiia ia mamua aku nei e ke Kuhina Kalaiaina mamuli <» ka hoike ana aku o ka Papa Ola, a e mau ana ka mana i ka manawa e hooholoia ai o keia Kanawai, <• mau no ko lakou mana ine ke kaa uae malalo o ua ho;ikaka ana o keia Kanawai. Pauku 2. No na liana o keia Kanawai, o ka lawelawe ana 1 ka oihana lapaau, e manaoia ua komo iloko olaila ka lawelawe ana i na laau ine na laau lapaau, ka wai, ka uwila, na hana lioohiainoe, a i ole ia, kekahi hana a mea e ae, a i ole ia, o kekahi mea i maopopo a maopopo ole paha no ka lapaau ana i ka ma'i iloko o ke kanaka. Eia no nae, aole e lilo kekahi mea maloko in'i i mea <* manaoia ai ua ]>apa ia kekahi kanaka mai ka lawelawe ana i kekahi ano liana a i ole ia, i ka hana ana i kekahi uu*a a hana lapaan paha malalo o ke kuhikuhi ana, a i ole ia, me ka apono ana o kekahi kauka i loaa ka laikini. Pauku .'L Aole no e hoike ia aku kekahi mea e ka Papa Ole ua kupono e loaa iaia kekahi laikini e lawelawe i ka oihana kauka lapaau a kauka oki paha, koe wale maiuuli o ka hoike I kakauia o kekahi Papa Ninaninau Kauka i hoonohoia e like me ka mea i hoakakaia mahope iho n<*i, e hoike ana o ka mea noi nona ka inoa maloko iho ua ninaninau pono ia oia a ua ikeia ua loaa iaia na makaukau kupono. Pauku 4. I mea e hooko ia ai na hoakaka ana o keia Kanawai, ma keia ua hoomanaia ke Kuhina Kalaiaina, a ke kauohaia uei oia e hoonoho 1 kekalii Papa Ninaninau Kauka na lakou ka hana o ka ninaninau ana i na mea apau e noi ana i laikini e lawelawe i ka oihana kauka lapaau a oki paha, a e hoike aku i ka hopena o ia ninaninau ana i ka Papa Ola. lle ekolu e hoonohoia ma ia Papa Ninaninau Kauka, u he poe kauka lapaau a oki paha lakou apau i loaa ka laikini malalo o na kanawai o keia Kepulmlika. O na hoonoho mua ana e hanaia no no hookahi, eliuva me ekolu makaliiki pakahi. a o na hoonoho aua mahope iho ina aole no ka hoopiha ana i na manawa i pau ole, e hanaia no n<> ekolu makahiki, me ka hiki no nae e hoopauia e ke Kuhina Kalaiaina no na kumo knpono. E hana na lala o ka Papa Ninaninau Kauka me ka uko ole. Pauku 5. Aole no e ninaninau ia kekahi mea noi no kekahi laikinl e lawelawe i ka oihana kauka lapaau a oki paha, aiii a hookaa oia i ke Kuhina Kalaiaina i kekahi uku o Umi I)ala* ft. O kekahi mea e lawelawe ana i ka oihana kauka lapaau & oki paha ma ko Hawaii Pae Aina, a i ole ia, nana i hoike a*ir ai hoao paha e lawelawe pela, a i ole ia, nana i hoolalia aku ua umkaukau oia e haua pi'la, ma ke ano kue i na mea I hoakakaia ma ka Pauku 1 o keia Kanawai, ua pili i&ia ka hewa mikamina, a ina e hoaliewaia, e hoopaiia i kekahi uku aole e oi aku mainua e elua hanen a me kanalima dala, e like me ka manao o ka Aha Hookolokolo he pono. Pauku 7. Ua hiki ih> e hoopauia na laikini e lawelawe i ka oihanai kanka lapaau a nie oki, ina paha ua haawiia malalo ** iia olelo o keia Kanawai, a i ole ia, o kekahi Kanawai e piia ana mamua aku nei, e ke Kuhina Kalaiaina i kela manawa keia manawa no na hana |K>no ole ma ka oihana, hoohemahema inaoli, a i ole ia, no ka makaukau ole i akaka loa; ola hana jh»uo ole, hoohemahema a i ole ia, makaukau ole, e hooiaioia a maopopo i ka Papa Ola, a, na ia Aha e hoike aku ma ka palapala i ke Kuhina i oleloia. Ina na hoopauia laikini no kekahi o na kumu i olelola maloko o keia Pauku, e hoike hoke ia aku i ka mea e paa ana i ua laikini la no ia hoopauia ana ma ka palapala e ke Kuhlna Kalaiaina. Panku 8. Ina ua oleloia ua hana kekahi mea e paa ana i kekahi lalkln! e lawelawe i ka oihana kanka lapaau a oki paha 1 kekahi hana pono ole, hoohemahema a makankan ole paha, e hoike koke ia aku i ka mea i hoopiiia pela ma ka palapala i ke kumu a mau kumn hoopli paha ! waihoia ae, a me ka manawa a me kahi e hooloheia ai na olelo hoike e hooiaio ana i ua mau kumu !a, a e loaa no iala ka manawa e heie aeai malaila a waiho ae i na hoike e pale ana i&ia, a e hooloheia tna kona pale ana iaia iha Pauku 9, O ke ano o ka laikini e lawelawe i ka oihana kauka iaiuiau a uie oki, e !ike no ia ma ke ano nui me> ka mea mahope iho neL ,

REPUBAUKA O HAWAIL OIHANA KALAIAINA. LAIK3NI E LAWELAWE I KA OIHANA KAUKA LAPAAU A OKI. O he kanaka no , nona na makahiki he oiai ua ninaninau pono ia oia e ka Papa Ninaninan Kauka. a ua hoike ia mai e ka Papa Ola ua loaa iaia na ike kupono, ma keia ke aeia nei oia e lawelawe i ka oihana kauka lapaau a me oki maloko o ka Repubalika o Hawaii. Ua haawiia keia laikini a ua laweia no hoi mamuli o ke kumu maopopo ua hiki no e hoopauia e kela manawa keia manawa no na hana pono ole ma ka oihana, hoohemahema maoli, a* i ole ia, makaukau ole i akaka loa, oia hana pono oIe r hoohemaheina a uiakaukau ole e hooiaioia a maopopo i ka Papa Ola. a na ia Aha e hoike i ke Kuhina Kalaiana. Haawiia malalo o ko'u lima a me ka sila o ka Oihana Kalaiaina, i keia la o M. H (Kakauinoaia) Kuhina Kalaiaina. (Kakauinoaia) Kakauolelo Ekahi. Pauku 10,. O ka Pauku 2o ka Mokuua 51) o ke Kanawai Karaima, e like me ia i hoololiia ai ma ka la 7 o lulai, 1870, ka Mokuna 19 o na Kanawai o 1880, ka Mokuna 15 o na Kanawai o 1887, a ine ka Pauku 47 o ka Mokuna 55 o ke Kanawai Karaima, me keia ke hoopau loa ia nei. Pauku 11. E mana keia Kanawai mai kona la e hoolahaia ai. Aponoia i keia la 8 o lune, M. H. 189<>. SANFORD B. DOLE, Peresidena o ka Kepuhalika o Hawaii. KANAWAI 61. \ HE KANAWAI E HOOMAOI'OPO A1 NO kA HOOMAIKAI ANA 1 KA AINA MALOKO O KA APANA O HONOLULU, I HOOPILIKIA I KE OLA 0 KAj LEHULEHU A NO KA HANA ANA A HOOKO ANA I NA KULEANA HOOPAA I MEA E HOOPAAIA AI KA HOOKAAIA ANA O NA LILO I HOOLILOIA PELA. E hooholoia e ka Ahaolelo o ka Kepuhalika o Haieaii: Pauku 1, Ina manawa apau, i manao ai ka Papa Ola he mea hoopilikia i ke ola o ka lehulehu, kekahi apana aina e waiho ana maloko o ka apana o Honolulu, Mokupnni o Oahu mamuli o ka haahaa loa o ia aiua a ua uhiia i kekahi manawa, a i ole ia, uhi hapa ia e ka wai, a i ole ia, ua wailio ia aina inawaena o ka aekai i ka manawa kai piha a me ka aekai i ka manawa kai make, a i ole ia, aole i hoomaloo pono ia, a i ole ia, ua hiki ole mamuli o ka hoolilo kupono ana e hoomaloo pono ia, a i ole ia, no kekahi kumu e ae, ua lilo i wahi kupono ole i ke ola kino a hoopilikia paha> e lilo no i hana na ka Papa Ola e hoike aku no ia mea i ke Kuhina Kalaiaina, i huipuia me kekahi hoakaka pokole o na hana i manaoia ua kupono e hanaia no ka hoomalkai ana o ia aina. Pauku 2. E lilo no i hana na ke Kuhina Kalaiaina i ka loaa ana iaia ia holke e kauoha e haawiia aku kekahi kope oia mea i ona a mau ona paha oia aina ame kekahi hoolaha no hoi ina e hana ole !a ona a mau ona paha i na hana hoa hoomaikai I hoikeia ako e ka Papa Ola iloko o kanakolu la, a i ole la, iloko o ka manawa hou aku ma kekahi mau hana ana a ke Kuhlna i manao ai he kupono, alaila, e hanaia ana ia hana e ke Aupuni malalo o na lilo o ia ona. Pauku 3. Oka hooko ana aku oia hoolaha iluna oke kino o ka ona. ina e noho ana maloko o ka Repuba)ika, a i ole ia, maluna o kona agena ina be mea noho ole maanei. a i oh? ia, maluna o ka mea e noho ana uialuna o ia aina ina ua ike ole ia ka ona, a i ole ia, malunae o ke kahu malama i na he mea 00 ole ka ona, a i ole ia,, he mea i hoonohoia malaio o kekahi kahu. e manaoia no ia he hooko maikai a lawe kupono. Ina he aina ia i noho ole ia a ua ike ole ia ka ona a me kona wahi 1 noho ai, a i ole ia t ina aole i piha kona mau makahiki, a i ole ia, ua hiki ole ke hana nona iho, aolhoi ona kahu malama iloko o keia aina, e hoolahaia ua hoolaha la no ekolu mau pule moekahi aole e emi malalo o hookahi manawa i kela pule keia pule. maloko o kekahl nupepa i hoolahaia ma Honolulu; a e manaoia ia hoolaha ana, he hoolaha maikai a lawa kupono. Ua hiki no e hanaia ka hoolaha ma na hana ana apau ma ke ano laula a e hoike aku ana i ka poe apau loa i kuleana iloko o ia hana. Pauku 4. Iloko o ka manawa o kanakolu la i hoakakaia ma ka Pauku 2, ua hiki i ka ona, a i ole ia, ka mea e koi ana nona ka aina i manaoia e hoomaikai. kona hope, a i ole ia, kona agena. e waiho ae i hoopii hoohalahala mai ka olelo holo o ka Papa Ola e hooholo ana na lilo ka aina i mea ho»pilikia i ke ok o ke lehuleha me ke Kuhina Kalaiaina. a uia ia waihoia ana ae e haawi aku no ke Kuhina i ka hoopil hoohalahala i ka Lnnakanawai Apana o Honolulu.

Pauku 5. I ua uianawa apau e hanala ai kekahi hoopii hoohalahala e like me na mea i hoakakaia ma ka Pauku 4, e hoonoho ke Kuhina Kalaiaina i elua man kanaka i libi knleana ole e hana pu me ka Lonakanawai Apana iaia i haawiia ai ka hoopii hoohalahala, a e noho lakou ma ke ano he Papa K<v niisina e hoolohe a e hooholo i ka ninau ma he <una ia e hoopilikia ia ai ke ola o ka lehulehu a i ole ia. aole ia he aina o ia ano a o ka olelo hooholo o ka hapanui o na oia no ka mea hope loa a e jiaa no maluna ona mea apau i kuleana. Ona Komisina i hoonohoia e ke Knhina Kalaiaina e loaa no ia lakou ka uku ma ka Elima Dala no kela a me keia la i noho maoli ia ma ka haua. Pauku 0. Ina aole hoopii hoohalahala i hanaia mai ka olelo hooholo a ka Papa Ola e hooholo ana ua lilo ka aina i mea hoopilikia i ke ola o ka lehulehu, a i ole ia, ua hooholo ka Papa Komisina pela» alaila, e lilo no ke ano o ka hana hou e hanaia ana i mea hiki e nanaia e ke Kuhina Kalaiaina, a e lilo no hoi kana mea e liooholo ai oia ka uiea hope loa me ka hiki ole e nana hou ia koe wale no e Aha Hooko. Pauku 7. Ina e mau ia aina me ka hana hoomaikai hou ole ia no kanakoln la mai ka la i hoolahaia ai o ia hoolaha, a i ole ia. oia hoolaha ana nia ka nupepa, a i ole ia, no ka manawa hou i haawiia e ke Kuhina i oleloia, e lilo no i liana ua ke Kuhiua Kalaiaina iiia aole hoopii hooohalahala i waihoia a»' e like me na olelo o ka Pauku 4, e hana koke aku i na mea i hoike ia e ka Papa Ola. a i ole ia, i na liooponopono ana o ia mau mea e like me ke kauoha oka Aha Hooko. E lilo ke kumu lilo o ia mau hana hou i kuleana paa maluna o ka aina i oleloia a e lilo oia ka īuua maluna ae o na kuleana hoopaa e ae apau loa. Pauku 8. E kakau kope ia maloko oke Keena oka Luna Knkau Kope o na Palapala lloolilo kekahi hoolaha o ka huina 0 ia kuleana hoopaa a me kekahi hoakaka pokole o ka aina 1 hoopaaia ai ia kuleana hoopaa, i huipuia me ka inoa o ka ona hope loa i ikeia. E hookoia aku no lioi kekahi hoolaha o ka huina o ia kuleana hoopaa inaluna o ka ona ina he hiki e hookoia aku inaluna ona, a i ole ia, e hoolahaia aku ma ke ano i hoakakaia nialuna. Panku !). I'a hiki no e hookoia ia knleaua hoopaa i na manawa apau mahope iho o eouo malama, a maloko o ekolu makahiki mai ka la aku o ka hoolaha hope i oleloia nia ka hoopii ma ke kaulike. a i ole ia, nia ke kuai akea aua e ke Kuhina i oleloia. Manuia iho oka liooko ana ine ka hoopii ole, e hoolaha mua ia aku kekahi olt k lo hoolaha e lioike ana ika manawa a me kalii o ia kuai ana, ka huiaa o ia kuleana h<»opaa, a me kahi i waiho ai o ia aiua. uo ua manawa aole e «*mi nuilulo mai o ekolu maloko o kekahi nupepa pilka pule i hooluhaia uia Honolulu. E kuaiia aku ia wahi i ma ke kuai kuiiala akea ina kekahi kumukuai koho mua i like me ka huina 0 ke kuleana hoopaa i oleloia a me na lilo apau o ka hoolaha ana, a ina aole i haawiia mai kekahi koho ana i kiekie ae niamuao ia, alaila e hooliloia no i ke Aupuni Hawaii. E lawa kupono no ia kuai ana no ka hoolilo aua aku i ke kuleana ika mea nana i kuai. Oke ko»»na wale no oka huiua. 1 loaa mai mahope iho o ka hookaa ana i ke lioopaa, ka meaj i hiki e hoopii ia. mai e kekahi mea e koi ana. Ina na loaa kekahi koena a ua maopopo ole ka mea mana ia koena e waihoia aku no ia koena iloko o ka Paneko Hale LetjV no ka poinaikai o ka mea nona ia mea. s Pauku 10. E manoia na kuleana hoopaa apau oia a\po ua pau i ka hookaaia i ka pau ana o ekolu makahiki mai la i kakau kope ia ai. \ I*auku 11. E mana keia Kauawai inai kona la aku e hotila* haia ai. Aponoia I keia la 8 o lune, 31. H. 1896. SANFOKD B. DOLE, Pere»idena o ka Kepuhalika o Hawali. KANAWAI 62. HE KANAWAI " E DCH>KOMO MAI AI I NA WAINA I HANAIA MAILO]|HHH MAI O KA WAINA 1 EMI 1110 MALALO o MAMAWALU PA*KENETA KA IKAIKA LA ME KE DUTE OLE; E HOOLOLI ANA IKA KUNA 25 O NA KANAWAI O 1892, I KAPAIA KANAWAI E HOOIX)LI Al I KA MOKUNA 29 KANAWAI O KE KAU O 1878, E PILI ANA IlH^^H E hooholoia e ka AhaoUlo o ka Repubaltka o Hawaii: Pauku 1. Oka uka ana ina dute komo uuii I kaola maluna qna Waina ma ka Mokuna 25 ona Kanawai o 1892, oiaao I i| ke Kanawai i kapaia ,4 He Kanawai e hoololi ai Ika Moknna \ ■ 28 ona Kanawai oke Kau o 1878, e pili ana Ina Dnte, w e I kapaeia no ka manawa o elima makahiki inai ka la ekahi o / lanuaH, M. H. 1897, ma na wahi oke Kanawai i oleloia i kau I ai i kekahi dute maluna o kekahi Waina i hanaia mailok<x mai | oka wal oka waina, oia man Waina nae i emi malalo o nmi- / knmamawalu pa-k«n«U (18\) o ka ikaika o ka aiakohola. 1 A iloko ona makahiki elima i oleloia e hoomaka ana ma ka \ la ekahi o lannaH M. H. 1897, aole no e kauia, ohiia a oknia / paha kekahi dute maluna o kekahi Waina i iaweia mai iloko ( oka Eepnhalika o Hawaii, i hanaia mailoko mai oka wai oka \ waina, oia mao Waina nae na emi malalo o umikumamawalu l pa-keneta (18X) ka ikaika o ka alakohola. ' Pauku 2. E mana keia Kanawai mai kona la e apouoia ai. Aponoia i keia la 10 o lune, M. H. 181Wi. B.VNFOHD R DOLE, Pere»idena o ka Repobaiika o Hawaii