Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 28, 10 July 1896 — EBINE LANOKA. [ARTICLE]

EBINE LANOKA.

MOKUNA IV. He mau minute mahope iho. ua hele mai la ke Oauna ma ke keena o ka Moi, ame ka hauoli. ua hoakrfka mai la oia i ua Moi la i na mea hou, a me ka hoopau ia ana o na manao kuhihewa o na makaaipaoa e Violeta, a i keia wa. ua piha ka naau o na makaai-: nana me ke aloha iaia, Nolaila. ua ; hiki loa iaia ke hoi hou aku no kona ! hale alii me ka hopohopo ole no kahi • mea. a ua hiki no hoi iaia ke hookele : aku i ke Aupuni me ka maalahi. He mea e ka hauoli o ua Moi la, a | ia wa, ua nonoi aku la oia i ke Cauna ; e ae mai oia iaia e hele aku e haawi i kona mau manao hoomaikai kiekie 1 ke Kamaliiwahine Violeta. Ia laua e kamailio ana, ua hoea koke mai la ka Ui Violeta, a, ku ana imua o ko laua mau alo. I kela wa. me ka naau pepe ame ka makahehi, ua pahola aku la ua Moi Ia i kona hoomaikaki imua o Violeta, me kona i pu ana aku. he aie keia i ili iho maiuna o kona hokua ana e hiki ole ai ke panai akii. Ua pane mai la nae o Vioieta i na huaolelo ku i ka rifcauao: "E hooko aku oe i ke kaulike maluna o kau mau hana a pau ma *kou Aupuni. alaiia oia iho la no kou uku ana mai ia'u me ka uku a*u i akenui loa ai. 0 ka noho'na kuokoa me ka maluhia o kela ame keia makaainana malalo ou ka mea a ko'u puwai i lia nui ai, a ina, i hoko oe peia. alaila, oia no ko'u ike ana, he aloha io oe ia'u kou kaikuahine. E kapa aku au ia oe ma ia inoa i keia wa, a e kala mai hoi oe', no ka mea, aohe kaikuahine o keia mea he Moi." I kela wa, ua noho hoonanea iho la lakou maloko oia keena no kekahi mau hora, a hiki i ka wa i makaukau ai o ka papaaina o ke ahiahi. He nui na mea i kamailio ia e lakou. Ua hoike mai la ua Moi la i na. hana i hana ia maluna ona e ka poe ana i kuhihewa nui loa al he poe maikai, a hiki i kona ike lea ana, he pio oia malalo o lakou. Ua hoakaka pu aku no hoi ke Oauna i kona kaumaha ame kona hoonaukiukl i na hana a ua poe la, ame ka minamina no ka Moi ana i manaolana mau ai e lilo ana i hoola. a l Moi oi kelakela maloko o Europa holookoa. a wahi a ua Oāuna 'ia: He mea oialo, ina aole kela poe, ua ike no au» o oe ke pookela ma Europa holookoa nei! Ua hoakaka piha ia aku i ua Moi la na hana a ka-Naita o ke Kea Ulaula ame kona moolelo, me ka hoike aku a ke Kauna, he keiki oia na'u e like me kou keiki ana na'u. Hai aku la hoi oia i kona holoholo pu ana me ka makuakane o Ehine Lanoka, He hookahi nae mea i koe, aoie i hoikeia aku i ka Moi, oia hoi ka hoopalau mawaena o Violeta ka ui ame ka naUa opio Ehine Lanoka. Iloko nae o kela mau hora pokole o ka launa ana o ka Moi me ka Ui Violeta, ua hoopihaia ka naau o ka Moi me ke aloha no ka ui nohea. Aole loa nae oia 1 hoopuka iki aku i kela mea, aka. ua uumi iho oia iloko lho ona me kona manao a mahope ola e hoike aku ai i kela mea. Aoie loa keia Moi i mareia me kekahi wahine. ua noho hookahi I wale no oia mal kona la i kau ae ai j maluna o ka noho Moi. oia ka umi- * kumamallma o kona mau makahiki a j hiki i keia wa, oia hoi ke kanakolu-1 kumamakolu o kona mau makāhiki, j aole loa f komo kela mea iloko o kona ! naau, oi&i he ekolu makahiki uiahope* mai o kona noho Moi ana, oiai oia e opiopio ana no. ua hoopiha ma« ia kona puuwai me ke kaumaha ame ka ehaeha. mamuli o na hana hookonokono a ka' poe naaa oia e alakai iiewa ana. He; mea oiaio, lie ku maoli no i ke aloha < ke hoomaopopoia na la ame na niakahiki loloa a keia Moi opiopio i noho taa-u ai me ka hiki ole iaia ke pale ae i na hana mainoino e hana mau ia ana, maluna o kona lahui ponoi. Ma kekahi mau la niai, ua hoi hou 1 ka Moi no kona halealU, a ma ia wa: ua kuahaua hou ia na makaaioana e hele aku lmua ona. He ku i ka hoeha- ; eha naau ka Ike ana aku i ko lakou' Moi e ku mai ana imua o kona poe; makaainana. ame na waimaka e haioiloi ana ma kpna mau lihilihi-maka. ua hoakaka mai la oia i na la ana i noho ai itoko o ka pilihua ame ke kaumaha; no kona poe makaainana. aka, ua hlki oi« nae iaia ke ku mai a ke'ake'a ae i keia mau hana. oiai ina ola e puana iki ae ana i kekahi huaolelo e kue ana i ua poe la. he mea oiaio, e kaawale koke kona poo mal koaa kino ae. I kela wa ua ku ae ia o Kalo Oiovani. ka makamaka mua hookahi o ka aaUa opio me kona leo nui moakaka, ua pane aku la oia imua o ka Moi: 'Olai. owau kekalil o iia kauwa haahaa loa a ka Naita 0 ke Kakeln Ulauia» ua hele mai nei au e hoi&e aku a * ninau aku ia oe e ko makou Moi. I ka wa! makaukau ai ka MUa wiwo oie e haaiele Iho ia llalia Mi, ua kauoha mai ola ia'u, iaa e hoea mai ana keia wa, ka «a hoi e k&ahi Uke ai oe e ka Moi ame makou. alaila. e ninau aku au ia oe—he makemake a&eiee e iawei* mai kekahi o kou mau euemi imua ou no ka hookolokolo ana 1 keia manawat" lte aa papalina haikea, ku koke ae ia ka Moi. a me ka leo i iike ole me kona I lohe mua ia. ame ka hoike aaa

mai. ua wela koke kona umauma me ka huhu, ua pane mai la oia: "Owai ka mea i koe mai ka pahikaua mai a ka naita puuwai wiwo oie?" "O Dou Fariusa, e kou kiekie!" wahi a Kaio Giovani i pane aku aJL I ko ka Moi lohe ana i kela inoa, ua ae koke aku la oia, me kona pane pu ana ae: Oia ke kanaka oi \oa o ka maalea mamua o na mea e ae kpau a ke Akua i hana ai, a oia hoi ko kakou enemi ino loa!" Aole iiiuliu iho, ua alakaiia mai la ua Don Fariusa !a e Kalo G!ovaat, ua hoopaaia kona mau lima me ke kupee a ka naita no i hoopaa at i kinohi. I kona hoea ana mai, a i kona ike ana mai i ka Moi e ku aku ana, ua pane aku la ola: "Aole anei e hiki ia oe ke hoopakele ae ia'u mai keia poe ae?" Nana pono mai la ka Moi īaia no kekahi mau sekona, a me ke kuoo, ua pane mai la oia: "Ua ae mai anei oe i ka'u mau koi ana aku ia oe i' na wa i hala m*e ka waimaka e hiolo makawalu ana ma ko'u mau maka e hookuuia ka poe i laweia mai e hoomainoinoia e oe rae ka pahikaua ame ke koi, me ko ike no o ko'u mau makaainana ponoi no lakou?" Ua hlkl ole i ua kanaka la ke pane aku, oiai ua walania loa na huaolelo i pane ia aku e ka Moi. Aka, he hoike oiaio naē kela imua o ke anaina no ka pono o ka Moi. oiai i na la mamua ae he nui na wa a ka Moi i koi aku ai imua no o keia kanaka e hookuuia na poe i laweia mai e hoomainoino; aka, aole loa nae he ae iki mai* o keia kanaka. 0 keia no ke kanaka oi loa o ke ino mamua o Don Kalos, no ka mea, he kanaka kaua oia he alo a he alo, aka, 0 keia kanaka aole, he mau hana maalea ka ianei, me na hoouhiuhi malu ma ke ano he Kadinela oia no ka Hoomana Laahia a ke Akua. I kela wa, ua haawiia ke kino o ua kanaka la iloko o ka lima o na kanaka, oiai ua nonoi mai la lakou na lakou ponoi no e kau i ka hoopai maluna o ua kanaka la. Oia hoi ka ka Moi i puana ae ai: "O ka mea hana ino ia hai, e loaa no iaia ka uku kupono; a o ka mea lawelawe hewa i na mea keua, e make no oia i na mea kaua." Ma ia wa, ua laweia ua kanaka la e na kanaka a ma kahi malaelae, ua kunikuni ola ia oia me ke ahi,* a ua kolikoli liilii ia e kela ame keia a hiki wale 1 kona wa i make ai. He iwakalua a oi na hora o ka hoomainoinoia ana'e na kanaka. He mea oiaio, oia paha ka hoomainoino ino a ehaeha loa i hanaia maloko o Italia mai kinohi mai. He nui ka ehaeha i loaa i ua kanaka la, aka. he uku kupono no nae ia no kana ino i hana ai. Mahope mai. ua hoomaka hou ka Moi e hooponopono i kona Aupuni. Ua waeia he Aha Kuhina kupono mai waena mai o na alii hanau o ka aina. he poe hoi i hilinai nui ia, a he poe naauao a hoopono. I ka nana ana a ke Kauna Agastina i na hana ana a ua Moi la, ua mahalo n.ui oia, a ua ike aku oia aole i poina ka Moi i kana mau mea i ao ai iaia iloko o kona mau la opio. Oiai, i na wa apau e manao ai e hana a hookohu paha i kahi mea, aole loa oia e hana me k« hopuhopualulu. aka, ua noho oia me ka noonoo akahele, a ma ke ano paakiki loa i kona noonoo. alaila, e ui koke no oia i ke Kauna aoo, kona makua hoi o kona'mau la opio. Ua hoohanohano aku oia i ke Kauna ma hookohu ana iaia i Peresidena Nui no ka Aha Kau Kanawai o ka Hale o na Alii Hanau o ka aina, a he Hoa Kuka mua no ka noho kalaunu, a he alakai hoi no ka mana hookele Aupuni, a oia ke kulana kiekie loa a kekahi mea e paa ai maloko o kekahi Aupuni. He hookahi mea omamalu maluna o ka noonoo o ka Moi. oia Uoi. mai ka ta ona i ike mua loa ai i ka Ui Yioleta, ua hoopihaia kona puuwai me ke aloha i oi aku mamua o ka mea hiki i ke kanaka ke hoomanawanui. Me he mea la. ma ka nana*ak\i o ka Ui Violeta no kekah! i aloha, a i makemake I ka Moi. He oiaio. he kanaka ui a kilakiia io no ka Moi, he ui hoi a ka wahine e makahehi koke ai. O ka mea hoi 1 oi loa ai o ka Moi. he kanaka akamai lua ole oia ma ke kamailio ana, a he akamai hoi i ka aihue ana i ka naau o na lede. He kaaaka oia i komo ole ia e ia mea he akiha wahine, aka, he nui a lehulehu waie nae na lede opio o ke kulana kiekie i heheaa mahope ona; a he eiima pee lede opio I lawe i ko lakou mau ola me ka noouoo ole. mamuli o ke aloha i ka Moi. He hookahi hebedoma mahope o ka haia ana o ka naita opio, ua hui a halawai mau ka ui Violeta me ka Moi, a i*oko oia mau manatrB, ua a3ra ka Moi i kana upe&a o ke akamai ma ka hoohuUhuli ana i ka puuwai o ka ui nohea. a hiki i ke ano palaka maoli aoa 0 Vtoleta ia Ehine, ka nalta wiwo ole. 1 keia wa, ua komo mai ka mihi iloko o ka naau o ua ui la. a ua heoaaukiuki loi oia no kona nonoi e i ka naita e hoopaiau ia iaua. He oiaio, tta oi pakela aku no ka ui o ka naita 0 ka Moi Imanuela. aka» he hemahema ioa ttae ola ma ke ano o ka aihue ana 1 ka puuwai ona wahine ma ke kamailio ana. Ala vale no ma kona helehelena e pnnihe! mai ai na wahine. ame leana mau hana koa a wiwo oie. Aole noona manao iki ao ia mea he wahiae, akā, 1 kona nae I ha!awti ai me leia. ame ke kamailio pu ana/oa Ulo

oia mai kona kino ame kona uhane i kauwa na ka ui nohea o Italia. Ua lke iho no hoi oia, ina paha e lilo ana o Violeta ia hai, he mea oiaio e make ana oia, a. i ole e pupule paha ola no kainea, mai kona la i haalele iho ai i ke awa o Itaiia, ua Ulo ko Violeta helehelena i kii kilohi mau na kona noonoo e hana mau ai i na hora apau ana e ala ae ai; a i kona wa hoi e hiamoe e hoea mau ana ko Violeta akaku inAia o kona uhane i na po apau.

He mea e ke kaumaha o ke Kauna i ka wa a kana kaikamahine i hoike aku ai ikia, ua loha loa ia oia i ka Moi> a ua mihi loa hoi oia i kona haawi e ana i kona ae no ka mare a&a me ka naita opio. "Pehea la au e hoike aku ai i ka Xaita o ke Kakela Ulaula no keīa mea?" wahi a ke Kauna I pane aku ai i kana kaikamahine. "E noonoo iho no paha oia, he pokole ioa ko maua ike'ana o kahi i kahi—ke manao bei no au ina e lohe ana oia i ko'u ma- • nao, aole no e nele ana kona ae mai ia'u e hoopauia ka hoopalau mawaena o maua," wahi a Violeta. "He mea oiaio no paha ia! He opio oia i ao akahele loa ia e kona makuakane, a aole loa oia e ae iki ana e mare ia oia me kekahi wahine i paulele ole maluna ona me kona puuwai holookoa!" wahi a ke Kauna me ke kaumaha o kona nanaina. "ina pela, e kakau leta ana au iaia, a e mihi aku ana au iaia no ko'u hopuhopualulu," wahi a' Violeta. I (Aole i pau.)