Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 29, 17 July 1896 — MA KE KAUOHA. [ARTICLE+ILLUSTRATION]
MA KE KAUOHA.
KANAWAI 63. % HE KANAWAI E H(KIMAOPOPO AI XO KA HANA ANA A LOAA A ME KA MALAMA ANA I KEKAHI AINA E LAWE LAWEIA XO NA HANA O KA LEHULEHU MA KE TAOXA O HILO, MOKUPUNI O HAWAII. E hwholma f ka AhaoUlo o l:a Repubalihi o Hawaii: Pankn 1. Ma keia na aeia a liooinanaia ke Kuhina Kalainaaa. me ka apooo 0 ka Aha Hooko<) e liana, akn a loaa ka aina a me na knleana a pono alanui a lilo ole a i ole ia i paa ok- ia I keia manawa e ke Aupuni, e waiho ana ma ka aekai ma ke alo o ke taona o Hilo, Mokupuni o Hawaii. mawaena 0 na mniiwal o Wailuku a me Waiakea, a mawaena 0 ke kai a me ua Alanni Front mai ka muliwai o Wailuku a hiki i ka hnina o na Alanui Ponahawai me Front, a mawaena o ke kai a me ka huipu ana i ka muliwai i oleloia. a kai a me ka auwai a me ka muliwai o Waiakea, e huipu ana i na auwai la a me ka muliwai. Panku 2. Oka aina ame ka wai i oleloia apau e loaa ana ma ka ano i olelo mua ia a me ka aina Aupuni i komo maloko <1 na ]«alena i oleloia, i makemake ole ia e ke Aupuni no na hana eaeo ka lehulehu. ua hiki no me ka apono ana o Aha Hooko. e hookaawaleia a e paaia e ke Kuliina Kalaiaina ma ke ano he paka no ka lehulehu, i noa i na mea apau. Paukn 3. O kekahi wahi o ka aina i oleloia e paaia nei e ke Anpnni, a i ole ia, e loaa aku ana ma ke ano i olelo mua ia 1 makemake ole ia no ia paka, a i ole ia no na liana e ae 0 ka iehnH-hu. ua hiki no ke hoolimalimaia e ke Kuhina Kalaiaina. Pauku 4. Aole e aeia na hale maikai ole oka nanaina, a i ole ia na mea ino wale i ka lehulehu maluna 0 kahi i oleloia. Paukn 5. E mana keia Kanawai mai kona hoolahaia ana. AjK»noia i keia la 12 o lune. M. H. 1896. SANFORD B. DOLE, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii. * KANAWAI 6 4. HE KANAWAI E HOOLOLI AI, E PAKUI AKU AI A E HOOHU T HUI AI I NA KANAWAI E PILI ANA I KEKAHI LAIKINL A E HOOPAU LOA AI I NA KANAWAI MAHOPE IHO XEI, OIA HOI: E hoohnloia e la Ahaolelo 0 ha Repubalika 0 Hawnii: Na Paukn 1 a hiki i ka 4 i huiia 0 ka Mokuna. 55 0 ke Kanawai Karaima; he Kanawai i aponoia ma ka ia 10 0 lanuari. 1865; ka Mokuna 14 o na Kanawai o 1870; ka 5 0 na Kanawai o 187fi; ka Mokuna 6 0 na Kanawai o 1878, e pili ana a pau loa i ke kuai ana o ka Awa. Na Pauku 22 a me 23 o ka Mokuna 55 0 ke Kanawai Karainu*: na Puukn 64 a liiki ike 11 i liuiia oke Kanawai Ki\ila, ka Mokuna 26 o na Kanawai o 1876; ka Mokuna 25 o na Karia*rai o ISS2; ka mokuna 38 0 na Kanawai o 18U0; e pili ana a Pao loa ina Luna Kudala ame na Laikini Kuai lvudala. Kanawai 27 o na Kanawai o 1895, e pili ana i ka hoopae ana mai a me ke kuai ana i ka Alakohola. Moknna 12 o na Kanawai 0 1876; e pili ana i na Laikini Hale Kaneko. Na Pauikn 28 a me 29 o ka Mokuna 55 0 ke Kanawai Kaia:ma; na Pauka 78 a hiki i ke 82 i huiia o ke Kanawai Kivila; - pili ana a pau i na Biliodi a me na Ulu Maika. Pauku 14 o ke Kanawai 21 0 ke Aupuui Kuikawa i kapaia ■'He Kanawai e papa ai i ka Piliwaiwai." Xa Pauko 30 a hiki i ke 34 i huiia o ka Mokuna 55 o ke K;niawai Karaima; na Paiiku 101 a hiki i ka 109 i huiia 0 ke Kauawai Kivila; Mokuna 14 0 na Kanawai o 1886; Mokuna _•<> o r%;\ Kanawai o 1890; Kanawai 20 o ke Aupuni Kuikawa; i.ili ana a pau i na Waapa a me na kanaka Hoe Waapa. \a Paukn 92 a liiki v ke huHa o ke Kanawai Kivila; he K:;i.awai i aponoia ma ka la 22 0 lune, 1868; Mokuna 30 0 na K. uawai o 1874; Mokuna 17 0 na Kanawai 0 1876; Mokuna ■1 <• na Kanawai o 1S82; Mokuna 28' 0 na Kanawai o 1888; na lvuku r>4 a hiki i ko, 58 i huiia 0 ka Mokuna 55 0 ke Kanawai K; ; raiiua; e pili ana a pau i ka Lole ana a me ke Kuai ana i ka Bipi. Moknna 15 o na Kanawai o 1880; e pili ana i ke Kuai ana 1 ka Puaa. Mokuua 55 o na Kanawai o 1888; Mokuna 33 o na Kanawai «» e pili ana a i elua i na Kalepa Kaahele. Moknna 61 o na Kanawai o 1886, e pili ana i ua Laikini no Haiihali ana i na Pn. Na Pauku mai ke 35 a liiki i ke 41 i huiia o ka Mokuna 55 o k<* Kanawai Karaimaj na Pauku 110 a hiki i ka 117 i huiia o Kanawai Kivila; he Kanawai i aponoia ma ka la 10 o Januari, 1865; e pili ana. a pau i ka i na Lio. Mokuna 20 o na Kanawai 0 1880, e pili ana i na Hale Lio H<*olīinalima. Na Panku 72 a hiki i ke 77 i huiia o ke Kanawai Kivila; na Pauku 25 a hiki i ka 27 i ka Mokuna 55, o ke Kanawai Karaima; Moknna 21 o na Kanawai o 1890. e pili ana a pau i na Hotele a me na Hale-aina. Mokuua 37 o na Kanawai o 1890, e pili ana i ka Hale HooHnialima.
Xa Pauku 19 a liiki i ka 21 i huiia o ka Mokuna 55 o ke Kauawai Karainia; Mokuna 70 o na Kanawai o 1892, e pili ana a pau i ke KuaPana o na Waiwai a me na mea Kalepa. Mokuna 27 o na Kanawai o 1882, e pili ana i ka Uwi Waiu a me ke Kuai ana a me ka Nanaia ana o ka, ; Waiu. Mokuna 19 o na Kanawai o 1874; Mokuna 29 o na Kanawai o 1890; e pili ana a i elua i ke Kuai Kalewa ana o na Meaono. Mokuna 25 o na Kanawai o 1880; e pili ana i ka Hoopae ana mai a me ke Kuai ana i na Laau Make. Na Pauku (» a hiki i ka 10 i huiia o ka Mokuna 55 o ke Kanawai Karaima; na Pauku 9fi a hiki i ka 100 i huiia o ke Kanawai Kivila, he Kanawai i aponoia ma ka la 30 o Dekemāba, 1864; Mokuna 19 o na Kanawai o 1870; e pili ana a pau i na Hoikeike Akea. Na Pauku 11 a hiki i ka 13 i huiia o ka Mokuna 55 o ke Kanawai Karaima; Mokuna 13 o na Kanawai o 1882; e pili ana a pau i na Hale Hulahula. Mokuna 26 o na Kanawai o 1880; Mokuna 15 o na Kanawai o 1890; e pili ana a i elua i ke Kuai ana; i ke Kamano. Mokuna 27 o na Kanawai o 1878; Mokuna 22 o na Kanawai 0 1880; Mokuna 32 o na Kanawai o 1882; Mokuna 96 o na Kanawai o 1892-3; e pili ana a pau ika Laikini ana i na Kaa a me na Kalaiwa Kaa. E hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii: Pauku 1. Ua hiki no i ke Kuhina Kalaiaina, ma ke noi ana o kekahi mea, e haawi aku i ua mea noi la i kekahi o na laikini i hoakakaia mahope iho nei, mamuli o na kumu a me na hoakaka i hoikeia mahope iho nei iloko o keia Kanawai. Koe na ano i hoakakaia ma kekahi ano e ae maloko iho nei, o kekahi laikini i haawiia malalo o keia Kanawai e hoomanaia w 7 ale no ka lawelawe ana i ka hana i haawiia ai ka laikini ma kahi i hoakakaia maloko o ka laikini; koe ina ua hoololiia. kahi o ka hana a mamuli o ka ae i kakauia o ke Kuhina i kakauia maluna iho. HOAKAKA ANA. Pauku 2. Ma na wahi a pau maloko o keia Kanawai i lawelaweia āi ka huaolelo "Kuhina," ua pili no ia a e manaoia oia no ke Kuhina o ka Oihana Kalaiaina o ka Repubalika o Hawaii. NA HOAKAKA LAULA ANA. Pauku 3. Mai a mahope aku okala e hooholoia ai o keia Kanawai, o na laikini a pau i hoopukaia no ka lawelawe ana 1 na hana,, a i ole ia, no ka hoohana ana i na hana i lioikeia maloko iho nei, e hoopukaia 110 ia e ke Kuhina Kalaiaina e like me na kumu a me na hoakaka ana a no na uku i hoikeia inaloko iho nei, no na manawa pakahi o Hookahi Makahiki mai na. la pakahi i hoopukaia ai. Oka lawelawe ana i kekahi hana, a i ole/ ia, o ka hana ana. i kekahi hana i hoikeia maloko nei, koe wale no ma ka loaa ana o kekahi laikini e like me na hoakaka ana a ke Kanawai, ma keia ua papaia. Pauku 4. O kekahi mea a mau mea paha, mahope iho oka la i hooholoia ai o keia Kanawai nana i lawelawe a hoohana paha i kekahi oihana, a i ole ia, i liana i kekahi hana i hoikeia maloko nei i ka.uohaia maloko nei e laikiniia ka lawelawe ana a hoohana ana. paha o ia hana, me ka loaa mua ole o kekahi laikini i hoopukaia e like me ka hoakaka ana o keia Kanawai; a i ole ia, nana i kuai aku i kekahi waiwai, waiwai kalepa, mea i a i ole ia, kekahi mea waiwai ma ke ano kue i na. olelo o keia Kanawai; a i ole ia, nana i hahaki, a i ole ia, hooko ole i kekahi o na lioakaka o keia Kanawai, e pili iaia ka hewa mikamina; ama ka hoahewaia ana, ina aole i hoakaka ia ma. kekahi ano e ae maloko nei, e hoopaiia e uku i kekahi huinā i emi ole malalo o ka uku makaliiki, aole hoi e oi aku maniua o ka papalua o ka uku makahiki i lioakakaia maloko nei no ka lawelawe ana o ia hana, a i ole ia, no ka hana o ia liana. Eia no nae hoi, o kekalii mea e lawelawe nei i keia manawa i ka hana malalo o Jvekaln laikini e paa nei, ua hiki no iaia ke hoomau aku i ka hana ana pela a liiki i ka pau ana o ia laikini malalo o na kumu, na hoakaka ana a me na. lioopai i lioakakaia maloko o na. kanawai malalo olaila i lioopuka pakahi ia ai ia mau laikini, me ka. nana ole i ka hoopauia ana o ia mau kanawai (-■ keia Kanawai. MANA HOOKOLOKOLO O NA AHA HOOKOLOKOLO APANA. Pauku 5. Ma keia ke haawiia nei ka mana ina Lunakanawai Apana a pau e hoolohe a e hooliolo i na hihia a pau e ulu ae ana malalo o keia Kanawai, maloko o ko lakou mau mana hookolokolo pakahi. E HOAKAKA MUA IA NA UKU. Pauku 6. Aole e hoopukaia kekahi laikini malalo o keia Kanawai a hiki i ka hookaa mua ia ana o ka uku piha i kauohaia maloko ilio nei no ka manawa o hookahi makahiki: AOLE E HOOLILOIA AKU KA LAIKINI. Pauku 7. Aole e hiki e hōoliloia aku kekahi laikini i hoopukaia malalo o keia nei. ALAKOHOLA. NA HOAKAKA ANA. Pauku 8. Ma na walii a pau o keia Kanawai e ikeia ai na huaolelo "Methylated Spirits" (Metulica) e *hoomaopopoia oia no ka Alakohola i lioohuiia aku he hookahi-hapaiwa o kona nui me ka wai o ke kulu laau i puliiia. Ma i>a wahi a pau o keia Kanawai e lawelaweia ai ka huaolelo "Alakohola 1 ' e hoomaopopoia oia no ka Alakohola maoli i maa mau ma ka oihana. kalepa malalo o ka inoa o ka E<livlie Aleohol (Alakohola i liuiia me ka Ether).
KA CKU. Pauku 9. Ma keia ua liaawiia ka mana ike Kuhina Kalaiama e haawi aku i kekahi mea e paa a na he laikini hoopae a kuai aku ina ano laau make, a i ole i a na laau e ae, i iaikini no ke kuai ana ika metulieai ame ka alakohola. He kanalima dala no ka makahiki hookahi ka uku no ia laikini. BONA. Pauku 10. Ma mua o ka haawiia ana aku o ka laikini i oleloia e koiia aku e waihoia mai i bona maikai a lawa kupono ike Kullina ka huina o Hookahi Tausani Dala, i hoopaaia aole e emi mai malalo oka palua o ka hoopai. O na kumu hoopaa o ka bona oia no, e hoomaopopo a e hooko ka mea e paa ana i ka laikini i oleloia i na manao o na Pauku 13 a me 14 o keia Kanawai. Ua hoomanaia no lioi ke Kuliiua e koi aku i na hoopaa a mau hana okoa ana, ana e manao ai e hooko pono ia ai na olelo o keia Kanawai. NANAIA AXA, UNUHIIA ANA, DUTE. Pauku 11. Ona liookomo ana mai a pau oka alakohola a me na mea i hanaia me ka alakohola a me na waiona inetuliea e kekahi mea nona kekahi laikini, a i ole ia i kekahi mea nona kekahi laikini malalo o keia Kanawai e hoouna pololei ia 110 ia mai ka moku nana i lawe mai a hiki i ka Hale Dute no ka nanaia ana. Ma keia ua hoomanaia ka Luna Dute Nui e ae aku i na poe e paa ana i na laikini i hoomaopopoia ae nei, ke unuhi mai mai ka Hale Dute mai i na Alakoliola Metulica, ma ka uku ana i ke dute o hookahi dala o ke galani. E kauoha ka Luna Dute Nui e hanaia ia alakohola a lilo i Waiona Melulika maloko o ka Hale Dute ina aole i hana mua ia pela, a e nanaia a hoikeia e ka Mea Ana o ke Aupuni, a i ole i'i e kekalli e ae i hoonolioia no ia hana, a nana no niamua ae o ka unuhiia ana e hooiaio ua hana metulika kupono ia. ua alakohola la e like me ia i kauohaia ma ke kanawai. Pauku 12. Ma keia ua haawiia ka mana i ka Luna Dute Nui e ae aku i na poe e paa ana i na laikini i hoakakaia maloko nei e unuhi aku aole e oi ma'mua o 150 galani alakohola iloko o ka makahiki hookahi mailoko mai o ka Hale Dute ma ka hookaa ana i, ke dute o elua dala'. no ke galani hookahi. Eia no nae, o ka 150 galani i unuliiia pela e lawelaweia no iii e ka mea nona: ka laikini i oleloia no na oihana lapaau wale no, a i ole ia no ke kuai aku i na kauka lapaau i laikini pono ia. A e hoomaopopo liou ia, o na Alakohola a pau i oi ae niamua oka 15 0 galani i oleloia i unuhiia eka mea nona ka laikini i oleloia e uku no i ke dute waiona piha e like me kona ikaika.. e like me ia i hoomaopopoia ni{i ke Kanawai no na waiona i like ka ikaika. NA KUMU HOAKAKA O KA LAIKINI. Pauku 13. Ma keia ua papaia ka poe e paa ana; ij na laikini 110 ke kuai ana i ka waiona metulika a me ka Alakohola malalo o keia Kanawai mai ke kuai ana i ka alakohola i kekahi mea, koe wale no i kekahi kauka lapaau i laikini pono ia, a aole no e oi aku ka ijui mamua o hookahi galani ke kuai ia ma kekahi kuai hookahi ana i kekahi kauka o ia ano. NA MOOLELO O NA KUAI ANA. Pauku 14. E ili no maluna o kekahi mea e paa ana i kekahi laikini malalo o keia Kanawai, e malama i kekalii buke a malalo olaila oia e kakau ai, a i ole ia e kauoha e kakauia ka nui o ka alakohola i kuaiia ma kela a me keia kuai atia, ka la o ia kuai ana, ka inoa o ke Kauka i kuaiia aku ai ka alakohola, a pela no hoi me ka nui o ka alakohola i pau i ka mea nona ka laikini ame na hana i lioonohonoho papa ia i hoohanaia ai. Oia buke a me ka alakohola ma ka lima o ka mea nona ka laikini e liiki no' ka nanaia i na wa apau e kekahi kakauolelo, a i ole ia luna 0 ke Aupuni a ke Kuhina Kalaiaina e koho ai no ia uana ana. E īh no hoi maluua oi kekah! mea e paa ana i kekalii laikini malalo o keia Kanawa, e waiho aku me ke Kuhina Kalaiaina Hoko o ka l>ule mua o kela a me keia mahina, i kekahi hoakaka 1 h oohikiia e hoike ana i ka nui o ka alakohola e waiho ana i ka hoomaka ana o ka mahina mamua iho, ka nui i kuaiia iloko o ka mahina, ia wai i kuaiia ai, ka nui i pau i ka mea nona ka laikini a me ka nui e waiho ana ma kona lima i ka pau ana o ka mahina i oleloia. NA HOOPAI. Pauku 15. O kela a ine keia mea e hoopaiia ana no ke kuai ana aku a no ka hoolawa ana aku paha i ka alakohola metulika a nie ka alakoliola maoli me ka laikini ole no ke kuai ana ia mea. e uku ana oia i ka uku hoopai aole e emi malalo o ka hookahi hanei-i a, aole no hoi e oi akji mamua e elua haneri me kanalima dala. O kela a me keia kanaka e paa ana i kekahi laikini i hoomaojpopoia ma keia. Kanawai nana e uliaki, a i ole iaj e hooko ole i kekahi o na mea i hoakakaia maloko nei, e uku oia no ka! liēwa mua i ka uku hoopai aole e oi aku mamua o hookahi haneri dala; a no ka lua o ka hana liew f a e hoopaiia aole e oi aku mamua o elua haneri me kanalima dala, a e hoopauia no ka laikini, a e koi koke ia aku e uku mai i ka hoopai i hoakakaia maloko o ka bona i oleloia. OIHANA MAHELE KUMUPAA. KA UKU. Pauku 16. Oka uku makahiki no ka lawelawe ana i kekahi Oihana Mahele Kumupaa lie Hookahi Haneri Dala no ia. NA HOAKAKA ANA. Pauku 17. O ka Olelo "Oihana Mahele Kumupaa" no na liana o keia Kanawai e manaoia oia no ke kuai ana mai, a i ole ia kuai ana aku o na Mahele Kumupaa o na hui i hoohuiia no kekahi uku komiaina a uku e ae paha.
AWA. E KUAIIA KA LAIKINI MA KE KUDALA. Pauku 18. Ua hoomanaia ke Kuhina Kalaiaina e kuai aku i ka mea koho kiekie loa ma ke kuai kudala akea, mawaena 0 ka la ekahi me ka la ehiku o Dekemaba iloko o kela a me keia makahiki, he laikini no ke kuai ana i ka Awa no kela a me keia apana auhau iloko o ka Kepuhalika o Hawaii. E hanaia kela a me keia laikini o ia ano no ka manawa o hookalii makahiki mai ka la ekahi o lanuari e hiki mai ana. NAWAI A ME KAHI E KUAI AI. Pauku 19. E kuaiia na laikini no ka Mokupuni o. Oahu inalalo o ke kauoha o ke Kuhina ma ka puka ma ke alo o ka Hale Oihana Hooko, a i ole ia ma kahi e ae ana e kuliikuhi ai; a ma na mokupuni e ae e kuaiia 110 e na Makai Nui a i ole ia e ko lakou mau Hope, maloko o na apana pakahi i haawiia ai. HOOLAHA AXA IKA MANAWA AME KAHI OKE KUAL Pauku 20. E hoolalia pono ia ka manawa ame kahi oke kuai ina na olelo Enelani ame Hawaii, maloko o kekahi nupepa 1 hoopukaia ma ka inokupuni kahi e kuaiia ai ka laikini, ina na paiia kekalii nupepa malaila; a ma na mokupuni mawaho ae o Oaliu, e hbolahaia ma na wahi ike pono ia aole e emi malalo o ekolu maloko o kela a me keia apana e malamaia ana ke kuai. KUMI'KUAI KOHO MUA. Pauku 21. O ka kumukuai kolio mua o kela a me keia laikini ma ke kuai lcudala akea e like no ia me keia mahope iho nei: No ka apana o Honolulu, hookahi Tausani Dala. No na Apana o Ililo ine Wailuku, Elima Hanei'i Dala pakalii, a no ka Apana o Laihana, Haneri me Kanalima Dala; a i hookahi Hanei'i Dala no kela a me keia apana e ae. DALA WAIIIO MUA, LILO WALE ANA. Pauku 22. E koiia aku e waihoia ae lie huina dala waiho mua o Iwakalua-kumamalima pa-keneta o ka huina i kolioia i ka manawa e haule ai ka hamale, e lilo ka liuina i waihoia i ke Aupuni ina aole e hookaaia ka huina piha o ka mea i kohoia iloko o elima la mai ka la mai o ke kuai ana. KUAI lIOU ANA INA UA LILO WALE. Pauku 23. Ina ua lilo ole kekahi laikini i ke kuaiia, a i ole ia ua lilo wale palia e hoolahaia aku no ka laikini, a mahope o ka hoolaha kupono ia ana e kuai hou ia aku no ma ke kuai kudala akea, ma ke kumukuai koho mua i hoakakaia maloko o ka apana e haawiia aku ai ia laikini. E KUAI KA PAE MAHI I KA POE LAIKINI WALE NO. Pauku 24. Aole e kuai kekahi mea mahi Awa i ka Awa i kekahi mea i loaa ole iaia he laikini e kuai aku' 1 ka Awa, koe ka Awa e hooiliia ana i na aina e. , KUDALA. KA UKU. Pauku 25. Oka uku makahiki no kekahi laikini e Kuai i na waiwai a me na waiwai kalepa a waiwai e ae paha, ma ke kuai kudala he Eono Haneri Dala no ka Apana o Honolulu, a he umi-kumamalima Dala no kela a me keia Apana Auliau -e ae. KA POE I HIKI E PAA. Pauku 2G. E hoopukaia na laikini kudala i na kupa wale no o ka Repubalika a me na kupa o na aina i loaa he mau kuikahi me ka Repubalika o Hawaii. MOOLELO O NA LOAA A ME NA KUAI ANA. Pauku 27. E niaiama kela ame keia luna kudala i kekalii buke moolelo iloko olaila e kakauia ai: 1. He papa hoike a hoakaka no ka waiwai i loaa aku no kuai ana aku: 2. Ka inoa oka mea i loaa mai ai, a'i ole ia mamuli paha ona i loaa mai ai. 3. Ka la i loaa mai ai oia mea. 4. Ka la i kuaiia aku ai ia inea. 5. Ke kumukuai i liooliloia aku ai kela a me keia mea. 6. Ka inoa oka mea a poe paha i kuaiia aku ai kela mea keia mea; a oia moolelo e hamaina no ia iloko ona hora hana mau no ka nanaia ana e kekahi mea e makemake ana e nana ia mea. E kakau kope ia kela ame keia iloko oka buke ma* hope iho o ka hanaia ana o kela a me keia hana i kauohaia e kakauia. BONA. Pauku 28. E haawi aku kela ame keia mea i ka-manawa e loaa ai iaia kekahi laikini kudala i kekahi bona i ke Kuhina Kalaiaina no na dala hoopai he Ekolu Tausani, ina he Laikini no ka Apana o Honolulu, a no na dala hoopai he Elima Hanei'i 110 na apana e ae, me ka hope, a i ole ia mau hope kupono a lawa i aponoia e ke Kuhina Kalaiaina, malalo o na kuinu: 1. E malama pololei a oiaio oia ina moolelo i kauohaia ma keia Kanawai e malamaia. 2. E hoike pololei aku oia me ka hakalia ole ame ka oiaio i na kanaka apau no lakou kekahi waiwai ana i kuai ai, a e hookaa koke aku ia lakou i na dala apau i loaa iaia ma ke kuai ana o ia mea maliope iho o ka hoolawe ana ae i kona uku komiBina a me na lilo. X Aole oia e kuai ina waiwai ame na waiwai kalepa ame na waiwai e ae, koo wale no ma ke kuai kudala akea. 4. liooko no oia ma na mea e ae apau e like me ke kanawai e pili ana i na luna kudala.
KA MEA NANA E HOOKO KA BOXA. Pauku 29. Ua liiki i ke Kuhina a i ole ia mamuli o kona ae ana i kakauia, ua hiki i kekahi kanaka nona ka waiwai i kuaiia e kekahi luna kudala, aole nae i malamaia ka moolelo kupono e pili ana ia waiwai e like me ia i kauohaia ma keia Kanawai; a i ole ia aole i hooko pono ia luna kudala i na olelo o kona bona e pili ana ia waiwai e hoopii aku ia luna kudala malalo o kona bona a e loaa maniuli oia mea kekahi poho maoli i loaa iaia, a i ole ii> kekahi huina ,dala i aieia iaia e ua luna kudala, a me ka huina o Elima Dala ($5) no ka pomaikai o ka waihona no. kela a me keia itamu i kauohaia ma keia Kanawai e kakauia maloko o ia moolelo aole nae i-kakau-ia, a i ole ia ua kakau pololei ole ia maloko o ia moolelo; a o ka laikini o ia luna kudala ua; liiki no e lioopauia ina e manao kekahi Lunakanawai a Alia Hookolokolo paha he pono. Pauku 30. Ina ua hoomakaia kekahi lioopii ma kekalii bona 0 ia ano e kekahi mea mawalio ae o ke Kuhina, e hanaia no ia hoopii ma ka inoa a mamuli' o na lilo ponoi o ia mea hoopii. NA UKU KOMMNA A ME NA LILO. Pauku 31. Ua hiki no i kela ame keia luna kudala e auhau aku i kekahi uku komisina i oi ole aku inamua o elinia pa-keneta maluna o na kuai ano apau a me na ohi ana i lianaia eia; a me na liuina maoli i ukuia eia no ka hoolaha ana i ke kuai o kekahi waiwai i kuaiia, a me kekalii mau lilo e ae i hooholo like ia mawaena ona a me ka mea nona ka waiwai e kuaiia ana, a ua liiki iaia ke unihi ae ia mau uku komiaina a me na lilo mai na loaa mai o kekahl kuai ana. KA MEA NANA E HOOPII NO KA HOOKO ANA I KE KUAI A I OLE IA OHI ANA I KE KUMUKUAI. Pauku 32. Ua hiki i kela a me keia luna kudala e hoopii aku ma kona inoa ponoi i kekahi mea nana i kuai i kekalii waiwai i kuaiia aku eia ma ke kuai kudala, ina palia no ka hooko maoli ana i ke kuai a i ole ia no ka ohi ana i ke kumukuai o ka mea i kuaiia aku. POE HIKI E KUAI ME KA LAIKINI OLE. Paiiku 33. Aole e manaoia kekahi mea maloko o keia Kanawai, a i ole ia maloko o kekahi Kanawai e ae e pili ana i na Laikini Kuai Kudala, ua pili a i ole ia lioano e paha i na kuai ma ke kudala i lianaia e ka Ilamuku a i ole ia e kekahi Makai Nui, Hope Makai Nui, Makai, Luna Pa Aupuni. Luna Auhau a Luna Aupuni e ae palia, a i ole ia e kekalii hookokauoha, lunahooponopono waiwai, kahu, lune'i waiwai a mea e ae paha i kauohaia a i ole ia i hoomanaia ma ke kanawai e kuai i kekahi waiwai ma ke kudala a nana i kuai aku ia waiw r ai mamuli o ia mana. . AOENA A I OLE IA KOKUA. Pauku 34. Ua hiki no i kekahi luna kudala e hoonoho i kekahi agena a i ole ia kokua e lawelawe nona ma ka hoohana ana i kona oihana kudala, maluna nae ona ke koikoi o kana inau hana apau e like no iua ua hana ponoi ia e ia. OIHANA BANEKO. KA UKU. Pauku 35. O ka uku makahiki no kekahi laikini Oihana Baneko he Eliiku Hanei'i a nio Kanalima Dala. HOAKAKA ANA. Pauku 36. O ka Olelo "Oihana Baneko" no na hana o keia Kānawai e manaoia oia no ka lawelawe ana ma ke kuai ana mai, a i ole ia kuai ana aku i na kikoo, a i ole ia na bila i hanaia i na baneko, a i olel iai i' na' kanaka ma na aina e, a i ole ia ka lawe ana mai i na hoahu ana a me ka hookaa ana i na kikoo i kikooia mai no ia mea. O kekahi. mea e paa ana i kekahi laikini Oihana Baneko, ua hiki no iaia malalo o ia laikini e lioaie aku i kana dala ponoi a i ole ia e ohi aku, a i ,ole ia e lawelawe mai i ke dala o kekahi mea a hoaie aku, a i ole ia haawi mua aku ia mea i kekahi mea e ae a i ole i kekahi poei e ae paha, me ka auhau aku i kekahi ukupanee i kiekie mamua o ka uku-panee i haawiia i ka mea nana i lioahu; a i ole ia ua lioaie aku i na dala o kekahi, a i ole ia ua hooponopono i kekahi aie i kekahi mea a i ole ia mai kekahi mea mai, no kekalii uku komisina a uku e ae paha. BILIODI A ME NA ĀLA MAIKA. KA UKU. Pauku 37. O* ka uku makahiki no kekahi laikini e malama 1 kekahi Pakaukau Biliodi a i ole ia Ala Maika, e lawelawe no ma ke ano uku hoolimalima. he Iwakalua-kumamalima Dala no kela a me keia Pakaukau/a i ole ia Ala paha o ia ano. Pauku 38. E loaa no i ke Kuhina ka mana e hana i na rula no ka malama ana i na Pakaukau Biliodi a me na Ala Maika ana i manao ai ua kupono no ka pono o ka lehulehu; a o ka uhakiia ana o kekahi o ia mau rula e lilo no ia i kumu e hoopauia ai ka laikini ina ua manao ka Aha Hookolokolo he pono. Pauku 39. Aole e lilo kekahi mea maloko nei i mea e manaoia ai ua pili i kekahi pakaukau biliodi a i ole ia ala maika i malamaia e kekahi mea no kona lawelawe ponoi ana. NA WAAPA ME KA POE HOEHOE WAAPA. KA UKU. Pauku 40. O ka uku makahiki no kekahi laikini e hoohana i kekalii waapa ma ke ano hoolimalima ma ke awa o Honolulu, Lahaina, Hilo a me Kahului, he Ewalu Dala no kela a me keia waapa me na hoe eha a oi aku. a he Eha Dala no kela a me keia waapa me na hoe maialo iho o eha. NA UKU. Pauku 41. E hiki no i ka ona o kekahi waapa i laikiniia no ke awa o Honolulu ina ua lioolimalimaia ka waapa ma ka
īuanawa, e koi aku i hookahi dala no kela a uie ke.a ohua uo ka hora mua, a i kanalima keueta no kela a me keia hora mahope iho, ina he eha hoe a oi aku ko ka waapa; a o ka hapalua wale no o ia mau uku ke emi mai na hoe malalo ° lua he hoolimalima ma ka loihi he iwakalua-kumamalima keneta no kela a me keia ohua a hiki i kekahi moku a hoi mai a wahi palia maloko o ka mouo maloko ioa; he kaualima keneta no ka holo ana i kekahi moku, a i kekahi wahi paha mawaena o ka mouo mawalio loa a hoi mai, a, he hookahi da a ke liolo i kekahi moku a i kekahi walii paha ma kal.i ku moku mawah<y o na inouo, ina he eha hoe o ka waapa; a iua . e.m ua hoe malalo o eha ko ka wanpa, he hapalua wale 110 o .a uiau uku. Aka hoi, ina i kuohiia ka >vaapa e kekahi mea hoio ina ka aoao o ka moku a ma kekahi wahi e ae paha, a oi aku i ka umi-kumamalima minute, ua hiki i ka oua o ka waapa ek aku i liapalua dala hou 110 kela a me keia hapalua hora a hapa paha i kaoliiia ai pela. NA UKANA. Pauku 42. He kuleana ko kela a me keia e hooliuialiiua auu i kekahi waapa o ia ano e lawe pu me ka uku ole. i hookahi hauei'i' paona ukamU a waiwai e oi aku mamua olaila; a e uku oia no ka ukana a waiwai paha maluna 0 ka hookahi haneii paona e like me ka mea i aelikeia e ia uie ka mea waapa. V\ nikī E LAWEIA NA WAAPA NO NA HANA O KA LEHULEHU. Pauku 43. E liaawi mai ka mea nona kekahi waapa i laikiniia, ma ke kauoha i kakauia e ke Kuhina Kalaiama, ī koua waapa me ka heluna kanaka lioe kupono no na liana o ke Aupuni, no ka uku o eha dala no ka la no kekahi waapa me eha hoe, a he elua dala no ka la no kekahi waapa i emi iho ua hoe uialalo o elia. KAUIA KA HELU MA KA ĪHU O KA WA'APA. Pauku 44. E malama mau ka ona o kela a me keia waapa i laikiniia i ka lielu o ka laikini o ia waapa i pena uioakaka ia ma na aoao a elua o ka ihu o ia waapa. NA KANAKA HOE WAAPA. Pauku 45. Oka uku makahiki no kekalii laikini e lawelawe 1 ka oiliaua lioelioe waapa nialoko o kekahi waapa e hoohauaia ana no ka lioolimalima ma ke awa o Honolnlu, he hookahi dala. PIHI. Pauku 46. E lioolako kela a me keia kauaka hoelioe waapa i laikiniia iaia iho nie kekahi pilii a maluua iho olaila e kau moakaka ia he helu, a oia pihi e kauia me ka moakaka loa i na manawa a pau e liana ana ia kanaka hoehoe waapa. E lioolakoia aku no ia mau pihi e ke Kuhina Kalaiaina no ke kumukuai i loaa mai ai oia mea. UA HIKI I KE KUHINA E HANA 1 XA RULA. 47. " Ua hiki no i ke Kuhina e hana i kela a me keia manawa i na rula e malamaia e na waapa a me na kanaka hoehoe waapa i laikiniia, a oia mau rula e paiia maloko o kekahi nupepa, a ma ia manawa ua like uo ka mana o ia mau rula me ko ke kauawai. NA HOOPAI. Pauku 4S. O kekahi mea e lawelawe ana i ka liana hoehoe waapa maluna o kekahi waapa i hoohanaia no ka hoolimalima ma ke awa o Honolulu me ka laikini ole, a i ole ia oiai ua laikiniia nana i hahaki a i ole ia nana i hooko ole i kekahi 0 na mea i kauoliaia ma keia Kanawai, a i ole ia na nila i hanaia e ke Kuhina malalo o keia Kanawai; A i ole ia kekahi ona a i ole ia mea e malama ana i kekahi waapa i laikiniia, nana i hoole i ka lawe ana i kekahi ohua no na uku i hoakakaia maloko uei; A i ole ia nana i koi aku i kekahi mea i ka uku i oi aku 1 na uku i oleloia; A i ole ia uana i lawe me kona ike uo i kekahi wahine inaluna o kekahi moku no na liana hookamakama; A i ole ia kekahi mea e mahuka ana mai ka Repubalika aku i pakele ai oia mai ka hoopaiia, a i ole ia ka hookaa ana i kona mau aie; A i ole ia nana i kokua me kona waapa i kekahi luina mahuka mai kona moku mai; A i ole ia nana i hooholo i kona waapa i kekahi moku i hoomaluia no ka ma'i, e hoopaiia oia aole e emi malalo elima a aole hoi e oi aku mamua o kanalima dala; a e like me ka manao" o ka aha hookolokolo ua hiki e hoopauia ka laikini o ia kanaka e hoehoe i ia waapa. O kekahi mea e hoehoe ana i kekahi waapa no ka hoolimalima ma ke awa o Honolulu, Lahaina, Hilo a me Kahului me ka laikini ole, e hoopaiia oia aole e emi malalo o elima a aole hoi e oi aku mamua o kanalima dala. V LOLE BIPI, BIPI. KA UKU. Pauku 49. O ka uku makahiki no kekahi laikini e lole a e kuai i ka bipi, he Hookahi Haneri Dala no kekahi laikini no ka Apana o Honolulu, a he Iwakalua Dala no na Apana e ae a pau. Pauku 50. 0 ka uku makahiki no kekahi laikini e kuai i ka bipi ma ka Apana o Honolulu he Iwakalua Dala. BONA HOOPAA NO KA MALAMA ANA O KA HUKE MOOLELO. P/iuku 51. I ka manawa e haawi aku ai ke Kuhina i ka
;laikiiū v k«i aku oia e haawi mai ka mea i laikiniia lK»ua rjo n;i dala hoopai he elima haneri me ka hope a lawa i aponoia e ke Kuhina, e !ioakaka ana e malama in»*a nona ka laikini i kekahi moolelo piha a pololei e pili \ na hol<;holona a pau i kuaiia e ia, loleia a i kuaiia paha; a <- iuaiaina no oia i na manawa a pau iloko o na liora hana inau i na moolelo la ma ke ano hamama no ka nanaia ana e īi.i mea a pan e makemake ana e nana ia inea, E hookomoia uialoko o ia mooleio: 1. K<- kama o ka holoholona. 2. Ke kuni a mau kuni paha maluna o ka holoholona, me ka lioakaka ana i kahi i kao ai o ia kuni maluna o ka h<*}«>L4>l«iua. K-e auo nni o ka waihooluu a mau waihooluu paha o ka huia o ka holoholona. 4. Ka inoa oka mea a mau mea paha nana i kuai ika holo-L-<iJ(tna iaia. Tu Ka la i kuaiia ai ka holoholona iaia. Ka la i haawiia mai ai ka holoholona iaia. 7. Ka !a i pepehiia ai ka holoholona. NAWAI E HOOKO I KA BONA. rii»kn 52. Ua hiki i ke Kuhina, a i ole ia me kona ae i kakauia, i kekalii mea nona kekahi holoholona i kuaiia, kuaiia aka a i ole ia pepehiia e kekahi mea lole bipi i laikiniia, i maiama ole ia kekahi moolelo e like me ia i kauohaia ma keia Kanawai, e lioopii i ua mea lole bipi la i laikiniia malalo 0 kona bona a e ohi mai mailaila mai no ka pomaikai o ka Waihona i ka huina aole e emi malalo o elima dala a aole hoī e oi aku mamua o kanalima dala no kela a me keia itamu 1 kauohaia ma keia Kanawai e hookomoia maloko o ia moolelo i hookomo ole ia malaila a i ole ia ua hookomo pololei ole ia malaila; a o ka laikini o ia mea lole bipi ua hiki nol e lioopauia 0 lik<- me ka manao o kekahi Lunakanawai a i ole ia Aha ]l<K»kolokolo paha. LOLE2 PUAA. KA UKU. Paukn 53. O ka uku makahiki no kekahi laikini e lole a kuai akn i ka puaa, he Kanaha Dala no kekahi laikini ma ka .V]«ana o Honolulu, a he Iwakalua Dala no na apana e ae a pau. Paukn 54. Oka uku makahiki no kekahi laikini e kuai ika puaa ma ka Apana o Honolulu he Iwakalua Dala. Panku 55. Aole e pili na olelo ona pauku hope ae nei elua 1 k<- kuai ana i ka puaa i kaluaia a i hoomoaia paha nia ke ano HawaiL XA AOENA KALEPA KAAHELE. Pauku 56. Oka uku makahiki no kekahi laikini e noi aku, a i ole ia liauoha. a i ole ia kuai aku i na waiwai me na waiwai kalepa, ma ka lioike ana i ke ano o na mea i makeTnak<*ia <* kekahi mea e lawelawe ana no kekahi liale kalepa « na aina e, hui a i oie ia kekalii hui i hoohuiia e- paa ole ana i kekalii laikini kalepa waiwai, he Elima Haneri Dala no ka Mokupuni o Oaliu, a he Elua Haneri me Kanalima Dala no kela a me keia Mokupuui e ae o ka Kepubalika, koe o Oahu. NA PU. LAIKINI KI MANU MA OAHU. f*auku 57. Oka nku makahiki no kekahi laikini eki manu a hahai lioloholona paha me ka pu ma ka Mokupuni o Oahu he elima dala. Ta hiki no i ke Kuhina, e like me kona manao he pono, e hoole i ka haawi ana i kekahi laikini e ki manu a hahai holoholona paha me ka pu, malalo o keia Kanawai, i kekahi mea i hoahewaia no ka uhai ana i na mea i hoakakaia maloko o kekahi kanawai no ka hoomalu ana i na manu a me na holoholona. HOOPAL Pauku 58. O kekahi mea nana iki manu a hahai hololiolona paha ma ka Mokupuni i oleloia me ka pu, me ka loaa ole o kekahi laikini malalo o keia Kanawai e ae ana iaia e liana pela, a i ole ia~ua loaa iaia ka laikini e ki manu a hahai holoholona paha, ua ki manu a hahai holoholona pahā me kekahi pu i laikim ole ia, e hoopaiia aole e emi malalo o Eliuia a aole hoi e oi aku mamua o Kanalima Dala. LAIKINI PU. Pauku 59. Koe waie no ma ke ano i hoakaka okoa ia maioko iho nei. o ka uku makahiki no kekahi laikini" e malama, haiihali, a i ole ia lawelawe i kekahi pu paijapana, raifela, carl»ine, pu ki lu, a i ole ia pu e ae paha, he hookahi dala no keia a me keia pu o ia ano. E LAIKINHA NA PU. Panku 60, Koe wale no ma ke ano i hoakaka okoa ia maloko iho nei, aole pu e malamaia, halihaliia a i ole ia lawelaweia iloko o ka Kepuhalika me ka laikini ole i hoopukaia malalo o keia Kanawai. KA MEA E HOAKAKA AI MALOKO O KA LAIKINI. Pauku 61. E hoike kela ame keia laikini o ia ano: L I ka inoa o ka mea nona ka laikini, kona lahui a me kahi noho. ina a i ole ia aole oia he lala o ka Oihana Makai, na Pnali Kiai Makaainana, a i ole ia o kekahi Puali Koa, a ina f»<4a no ka puali hea me ka hai pu i ka inoa o ka Puali. 2. Ke ano oka pu i laikiniia. %. Ka inoa oka mea nana i hana ika pu. 4. Ka helu oka mea nana i hana. 5. Ke ano poka oka pu.
HOOKUUIA NA PU KI MANU AI RAIKI. Pauku 62. Aole e lilo kekahi mea maloko iho nei i mea e koiia ai e laweia kekahi laikini no kekahi pu waha hookahi nia ka walia e liahao ai, ki lu i lawelawe maoli ia ma kekahi malii īaiki i mea e hoomaka'uka'u ai i na manu mai na mahi raiki aku. HOOKUULA NA MAKAIA ME XA KOA MAI KA UKU AE. I ! auku 63. Ona lala a pau i hihia ole oka Oihana Makai, o ka Puali Kiai Makaainana, a i ole ia o kekahi Puali Koa i hoonoho pono ia e like me kekahi kanawai, e hookuuia no lakou mai ka uku ana i kekahi uku no kekahi laikini a mau laikini paha e malama, halihali a i ole ia lawelawe i na pu i hoopukaia malalo o keia Kanawai; aka, i mea e loaa ai ka hookuuia ana e hoike aku no lakou i ke Kuhina i kekahi hoike mai ka luna kiekie o ka puali a lakou i lilo ai i lala e hoike mai ana no ia lilo ana i lala a me ka hoakaka ana i ke ano o ia pu a mau pu paha. NA PU MA NA MOKUPUNI E AE. Pauku 64. I īliea e nui ole ai ka hana a e palt? aku ai ika hoouna a«a o na pu i Oahu, ua hiki i kekalii mea e noho ana ma kekahi Mokupuni e ae e hoouna mai ma o ka Makai Nui la o ka Mokupuni ana e noho ana i kekahi noi i laikini, maluna o kekahi palapala paihakahaka i lioolakoia e ke Kuliiua no ia hana, a ma ia noi e hoakakaia na' mea i kauohaia mamua ae nei e hoike ia maloko o ka laikini. I ka loaa ana o ia noi, i kakauinoa hooiaia e ka Makai Nui o ka Mokupuni i hoounaia mai ai ia mea, e haawi aku no ke Kuhina i laikini e like me na mea i hoakakaia maloko nei, a e hooili aku ia mea i ka Makai Nui iaia i loaa mai ai ia mea, a nana e haawi aku ia mea i ka mea nona ka laikini. HOIKE O KA MALAMA ANA. Pauku 65. Oka waiho ana o kekahi pu i laikini ole ia iloko o ka lumi, ka hale a i ole ia ma kahi o kekahi mea he lioike kumu no ia aia' no ia pu iloko o ka malama ana o ka mea oia ka ona, nana i hoolimalima, hoolimalima aku a i ole ia e nolio ana iloko o ka lumi, ka hale a i ole ia wahi maloko a i ole ia maluua olaila i loaa ai ia pu. HOOPAI. Pauku 66. O kekahi mea nana i malama, halihali a i ole ia lawelawe paha i kekahi pu me ka laikini ole e hana pela malalo 0 keia Kanawai, e lioopaiia oia aole e emi malalo e Elima a aole hoi e oi aku mamua o Hookahi/ Hanei'i Dala no kela a me keia pu i laikini ole ia i malamaia, halihaliia a i ole ia.i lawelawe e ia, a oia pu, 'a i ole ia o kekahi pu i laikiniia e lilo no ia i ke Aupuni. NA HALE LIO HOOLIMALIMA. Pauku 67. Oka uku makahiki no kekahi laikini no ka lawelawe ana i ka Oiliana Hale Lio Hoolimalima he Kanalima Dala no ka Apana o a lie Iwakalua-kumamalima Dala no na Apana o Wailuku a me Hilo. HALE HOOLIMALIMA ME KAHI E NOHO AI; NA HOTELE A ME NA HALE--AINA. KA UKU. Pauku 68. Oka uku makahiki no kekahi laikini e malama i kekahi hale hoolimalima a me kahi e noho ai he elua dala. 1 kekahi hotele a liale-aina palia, he Kanalima Dala. HOIKE O KA PAPA OLA. Pauku 70. Aole e haawiia kekahi laikini no kekahi hale hoolimalima a me kahi e noho ai, hotele a hale-aina paha aia a loaa mua i ka mea noi mai ka Papa Ola mai, a waiho aku i ke Kuliina i kekahi hoike e liōakaka ana ua nana kekahi agena o ka Papa i ka hale a mau hale palia i manaoia e lawelawe no ia hana me kekahi hoakaka e pili ana i lawa e hiki 'ai ke lioomaopopo i ua mau hale la a he kulana maikai ma na mea pili i ke ola kino, a ua kupono e lawelaweia no ia hana; a e hoakaka ana i ka nui o na kanaka i hiki ma ke kanawai e "hoonohoia maloko olaila. NA KUMU O KA LAIKINI. Pauku 71. E hoopukaia ka laikini no kekahi hale hoolimalima a me wahi e noho ai, hotele a hale-aina paha, mamuli wale no o keia mau kumu maopopo a e hookomoia iloko o ka laikini, oia hoi: 1. Aole e malama ka mea nona ka laikini ika hale walaau a hoohaunaele; 2. Aole e aeia kekahi wahine hookamakama e noho malaila a i ole ia e liele malaila; 3. Aole no e hoolakoia ai ole ia kuaiia kekahi waiona, koe wale no e like me ka mea i aeia' ma ke kanawai; 4. Aole no e hoonohoia na l:anaka maloko olaila ioi aku ka nui mamua o ka mea i aeia ma ka laikini; 5. E malamaia na hale ame kahi i laikiniia ma ke ano maikai no ke ola kino, e like me ke kanawai a me na kauoha 0 ka Agena o ka Papa Ola; 6. E hiki ina makai ame na agena oka Papa Ola e komo iloko olaila i na manawa apau no ka nana ana; 7. Aole e aeia ka piliwaiwai maloko olaila. KA HOOPAI. Pauku 72. O kekahi mea nana i malama i kekahi hale hoolimalima a me kahi e noho ai, hote!e a hale-aina paha me ka laikini ole malalo o keia Kanawai, ai ole ia oiai e paa ana 1 kekahi laikini nana i uahi a i ole ia i hooko ole i kekahi o na
mea i kāuohaia ma keia Kanawai a i ole ia o kona laikini, e hoopaiia oia aole e emi malalo o Uiui a aole hoi e oi aku mamua o Hookahi Haneri Dala, a ua hiki i ka Aha Hookolo, e like me koiia manao he pono, e hoopau i kona laikini. KO.E NA OHANA. Pauku 73. Aole e lilo kekahi mea maloko o keia Kauawai, i mea e manaoia ai ua hiki ole i kekahi ohana mai ka lawe ana i na poe aole e oi aku mamua o ekolu paha poe e.ai, ma ko lakou wahi, a i ole ia poe noho paha me ka lawe ole i laikini inalalo o keia nei. HOOKUU ANA I NA HOTELE MA NA KUAAINA. Pauku 74. Ua hiki no hoi i ke Kuhina, e like me kona manao he pono, e ae aku i na hotele kahi i hoolakoia ai na mea ai a me kahi e moe ai, ma na wahi mawaho aku o Honolulu, ma na wahi i lilo ai lakou lie mea kokua i ka lehulehu, e lawelaweia me ka laikini ole malalo o keia Kanawai. WAIWAI KALEPA. KA UKU. Pauku 75, O na uku makahiki no kekahi laikini e kuai i na ukana, na waiwai me na mea kalepa i hoopaeia mai, i kapaia he "Laikini Kalepa," e like no ia me keia mahope iho nei: Ina o ka huina o na kuai ana no na malama he umi-kuma-malua mamua iho i huiia; me ka baka, kika me na kikalika ua hiki aku a i ole ia ua manaoia no na malama he umi-kumamalua e hiki mai ana, ua emi malalo o Iwakalua Tausani Dala he Kanalima Dala ka uku. Ina he Iwakalua Tausani Dala a oi ae paha he ekolu hapawalu o liookahi pa-keneta ka uku maluna o ka huina nui o na kuai ana no ka makahiki. NOI ANA I LAIKINI. Pauku 76. O kekahi inea e makemake ana e loaa iaia kekahi laikini e kuai i na ukana, na waiwai a me na mea kalepa i hoopaeia mai e noi aku no oia ma ke kaku ana i ke Kuhina, e hoike aku ana malalo o ka hoohiki i keia mau mea mahope iho nei, oia hoi: 1. Kona inoa a me kona lahui, ina ua hanaia ke noi ma ka inoa o kekahi liui i hoohuiia a hui paha, a i ole ia inoa halekuai, e hoikeia ia inoa a me ka inoa o ka mea noi ma ke poo, a o kekahi luna o kekahi hui i hoohuiia a me kekahi lala a mea e ae paha i hoomana pono ia ma ka palapala e kakau i ka inoa hui wale no ke aeia e kakauinoa a i ole ia e hoohiki i kekahi palapala noi. 2. Kahi e lawelaweia ai ka oihana e laikiniia ana; 3. Ke ano o ka oihana a me ke ano o na waiwai ana i manao ai e kuai aku; 4. Aole oia he mea kalepa a agena hoi no kekahi hale kalepa o na aina e, a ma ia ano eia oia iloko o keia Aupuni no ka manawa no ka hana o ka hele noi ana aku i na kauoha; 5. Ina paha ua paa mua oia i kekalii laikini kalepa, a ina pela e hoike i ka helu a me ka la o ka laikini hope o ia anoi paaia e ia, kalii i ku ai o kona wahi liana a me ka huina 6 na kuai ana i hanaia e ia, a i ole ia nona iloko o na mahina he Umikumamalua mamua iho. Ina aole oia i paa mua i kekahi laikini kalepa e hoakaka oia i ka huina o na kuai ana ana. i manao ai e hana iloko o na malama he umikumamalua e hiki mai ana. NA KALEPA KAAHELE. Pauku 77. Aole no kekahi mea e paa ana i kekahi laikini kalepa malalo o keia Kanawai e ae aku i kekahi mea kalepa kaahele, a i ole ia i kekahi agena i hele mai no ka manawa pokole a agena e ae paha e hana malalo o kona inoa a laikini paha. NA MEA I PAPAIA. Pauku 78. Aole kekahi mea e paa ana i kekahi laikini kalepa e aeia mamuli oia laikini e kuai a haawi aku paha i ka opiuma a mea e ae paha i hoohuihuiia me ka opiuina, aole no hoi i kekalii laau make, aole no hoi i ka alakohala, na waiona; a i ole ia na wai e ae e ona ai. HOOPAI. Pauku 79. O kela a me keia mea e kuai ana i kekahi ukana, waiwai, a mea kalepa paha i hoopaeia mai me ka laikini ole malalo o keia Kanawai; a i ole ia nana i hana i kekahi hoike oiaio ole iloko o kana noi no ka laikini; a i ole ia oiai e paa ana oia i kekahi laikini ua kuai aku i kekahi mea i ae ole ia ma kona laikini e kuaiia' aku; a f ole ia nana i uhai ma kekahi ano e ae, a i ole ia nana i hooko ole i kekahi o na kumu a me na mea i kauohaia ma keia Kanawai, a i ole ia, o kona laikini, e hoopaiia oia aole e oi aku mainua o Hookahi Tausani Dala, a i ole ia, e hoopaahaoia ma ka hana oolea aole e oi aku mamua o eono mahina, a ua hiki e hoopaūia kona laikini e like me ka inanao o. ka Aha he pono. WAIU. KA UKU. Pauku 80. O ka uku makahiki no kekahi laikini e kuai wain ma ka Apana o Honolulu, he Iwakalua-kumamalima Dala. No ke taona o Hilo, a no na hana o keia Kanawai e kaupalenaia maloko mai o elua mile mai ka Hale Hookolokolo aku,
Ij«' ('ini-kuiiiamalima Dala; a nia na Apaua e ae apau he Elima Dala. HOOPAI NO KA PAIPAI ANA, A PELA AKU. Pauku 81. 0 kela a me keia mea e kuai ana, a i ole ia lawe aku no ke kuai i kekahi waiu i paiia me ka wai a mea e ae paha; a i ole ia, he waiu i laweia ae, a i ole ia, i hookaawaleia ae ke kalima (cream), ina aole i hoakaka maopopo a akea ia he waiu ia i laweia ke kalima (cream), e hoopaiia oia aole e oi aku mamua o ke Kanalima Dala. nana ana a me ka hoolilo. Pauku 82. He mana ko kekahi maikai, a i ole ia, kekahi agena o ka Papa Ola e nana a e ana i kekahi waiu i kuaiia a i laweia no ke kuai aku, a e hoolilo wale i kekahi waiu i paipaiia i loaa iaia. NA NOTARI O KA LEHULEHU, AGENA HOOIAIO PALAPALA, AGENA HOOIAIO PALAPALA AELIKE HANA. Pauku 83. 0 ka uku makaliiki no kekahi laikini e lawelawe m.a ke ano he Agena Hooiaio Aelike Hana ma ka Apana o Honolulu, he Kanaliimi Dala. O ka uku makahiki no kekalii laikini e lawelawe ma ke ano he Notari o ka Lehulehu, a i ole ia i Agena Hooiaio Palapala, he Umi Dala no Honolulu, a he Elima Dala no na apana e ae apau. KALEWA MEAONO. KA UKU. Pauku 84. O ka uku makaliiki no kekahi lalkini e kuai kalewa i na meaono lie Iwakalua-kumamalima DalaHOOMAIKAI 0 KA MAKAI NUI. Pauku 85. E hoopukaia- kekahi laikini e kuai kalewa i na meaono mamuli wale no o ka lioomaikai ana i kakauia o ka Ilamuku, a i ole ia o» ka Makai Nu£ o ka Mokupuni kahi i noiia mai ai kaJaikini; a e hoomana i ka mea e paa ana e kuai kalewa ma ka Mokupuni wale no i oleloia maloko o ka laikini. NA LAAU MAKE. KA UKU. Pauku BG. O ka uku makahiki no kekahi laikini e hoopae mai a e kuai aku i na laau' make he Kanalima Dala. OPIUMA. Pauku 87. Ua hiki no i ka Papa Ola mamuli o na kumu i hoakakaia nialoko o ka palapala ae, e ae aku i kekahi kauka a i ole ia kauka oki paha i hooko pono ia, a i ole ia i kekahi mea e paa ana i kekahi laikini no ka hoopae ana mai a me ke kuai ana i na laau make, e hoopae mai a e kuai aku no na hana lapaau wale no, i ka opiuma a me na mea i hanaia no loko mai olaila, ma' ka uku ana i ka dute i kauia e ke l kanawai. Eia no nae hoi aole no e kuai aku a hoolako aku paha kekahi mea i ka opiumā, a i ole ia i kekahi mea i hanaia ncf loko mai o ka opiuma, koe wale no mamuli o ka palapala kuliikuhi i kakauia e kekahi kauka i laikini pono ia a i kakauinoaia e ia. HOOPAI. \ Pauku 88. O kekahi mea nana i hoopae mai, kuai a hoolako aku paha i kekahi laau make me ka laikini ole e hana pela; a i ole ia nana i uhai i kekahi o na olelo o keia Kanawai e hoopaiia oia aole e emi malalo o Kahalima a aole hoi( e oi aku mamua o Elima Haneri Dala, a i ole ia e hoopaahaoia ma ka hana oolea aole e oi aku mamua o eono mahina e like me ka manao o ka Aha Hookolokolo. UA HIKII KE AUPUNI E HOOPAE. Panku 89. Aole e manaoia kekahi mea maloko nei he mea e papaia ai ke Aupuni a i ole ia ka Papa Ola, mai ka hoopae ana a me ka lawe ana a i ole ia haawi ana aku paha i kekahi laau a laau lapaau paha. HOIKE LEALEA IMUA O KA LEHULEHU. Pauku 90. Ua hiki i ke Kuhina a i ole ia na Makai Nui ma ko lakou mau Mokupuni pakahi e laikini no kekahi manawa i oi ole ae mamua o hookahi makahiki, i kekahi keaka, keaka lio, hoike akea, haiolelo a hoikeike paha ina aole ia he hana ku i ka hilahila a pono ole paha, i auhauia he uku komo, a i ole ia ua ohiia ka uku oiai e hanaia ana, malalo o na kumu ana, a i ole ia a lakou i manao ai ua kupono. KA UKU. Pauku 91. O ka uku no kela a me keia hoikeike ana malalo o kekahi laikini o ia ano he Elima Dala. Aka, aole no he uku e auhauia ina ua maopopo i ke Kuhina a i ole ia i ka Makai Nui, e hooliloia ana na loaa apau o ia hana a, hoikeike ana paha no kekahi kula, na mea pili hoomana a manawalea paha, a i ole ia no ke kokua ana i ka naauao, aole no ka puka. HOOPONOPONO MAKAI ANA. Pauku 92. He kuleana ko na luna o ka Oihana Makai e noho a e hooponopono i kekahi hana i laikiniia malalo o keia Kannwai, ma ke ano i kupono no ka malama ana i ka maluhia a me ka noho pono ana o na kanaka. HOOPAI. Pauku 93. O kela a mea keia mea e hana ana a e kukulu ana, hoike a laweiawe pu i kekalii keaka, keaka lio. hoike akea, liaiolelo a hoikeike paha me ka laikini ole e ae ana ia mea i loaa
e like me na olelo o keia Kanawai, a i ole ia ua loaa ka laikini a ua uhai nae i kekalii o na olelo o ka laikini, a i ole ia nana i hoike pololei ole i ke Kuhina i ke ano o ka hana e hanaia ana a hoikeike paha, me ka manao e loaa ana iaia ka hookuuia ana o ka uku laikini a i ole ia no kekahi hana e ae paha; a i ole ia ua loaa he laikini a ua hoikeike i na hana ku i ka hilahila a pono ole paha, a i ole ia i kekahi hana a hoikeike paha i okoa ae mai 'ka mea a mau mea paha ia aeia maloko o ia laikini, e hoopaiia oia aole e emi malalo o Umi Dala a ole hoi e oi aku mainaua o Hookahi Haneri Dala, a i ole ia e hoopaa* haoia ma ka hana oolea aole e oi aku mamua e eono malama e like me ka inanao o ka Aha Hookolokolo, a ina he laikini kona e hoopauia no kona laikini. KAMANO. Pauku 94. Oka uku makahikl no kekahi laikini e kuai ike Kamano he Umi Dala. Pauku 95. Aole e lilo kekahi mea maloko iho nei i mea e manaoia ai ua papaia ke kuaiia ana o ke Kamano e kekahi mea e paa ana i kekahi laikini malalo o keia Kanawai, e kuai i na waiwai i hoopaeia mai. PAKA, KIKA A ME KIKALIKA. Puku 96. Oka uku makaliiki no kekahi laikini e kuai ika paka, na kika ame na kikalika, he Umi Dala. Aole e manaoia mamuli o ka ukuia ana o keia uku ua hookuuia ka mea e paa ana mai ka uku ana i ka uku o kekahi laikini kalepa waiwai e like me ia i lioakakaia ma ka Pauku 75 o keia Kanawai. NA KAA A ME NA KALAIWA. NA KAA KIKANE LAWE UKANA A ME NA KAA E AE. Pauku 97. Oka uku makahiki no kekalii laikini e/lialihali i ka ukana a waiwai paha no ka uku a ma ka hoolimalima paha ma ka Apana o Honolulu, Wailuku a me Hilo, maluna o kekahi Kaa Kikane, Kaa a Kaa e ae paha mawaho ae o na kaa kauo lima, he Elua Dala me ka Hapalua no kela a me keia kaa i hoohanaia pela. O ka uku makahiki no kekahi laikini e kalaiwa i kekahi kaa i laikiniia lie liookahi dala; a ma ia laikini ua ae ia ka mea nona ka laikini e kalaiwa i kekahi kaa i laikiniia malalo 0 keia Pauku. NA KAA PIO ME NA KAA LAWE OHUA. KA UKU. Pauku 98. Oka uku makahiki no kekahi laikini e hali ina ohua no ka uku hoolimalima» maluna o kekahi kaa he Hookahi Dala no kela a me keia mea i kupono i ua kaa la e hali. NANA ANA A PALAPALA HOIKE NO KE ANO. Pauku 99. Na ka Ilamuku a i ole ia kekahi Makai Nui, a i ole ia Hope Ilamuku, a i ole ia Hope Makai Nui, a i ole ia kekahi Luna Nana i hoonolioia e ka Ilamuku no ia hana, mamua o ka hoopukaia ana o kekahi laikini no kekahi kaa lawe ohua, e nana i ke kaa nona ka laikini i noiia ai, a me ka ili kaa. a me na holoholona e lioohanaia ana no ia mea, a ina e ike oia ua kupono no ka hoohanaia e liaawi aku no oia i ka mea noi 1 kekahi palapala hoike e hoakaka ana ia mea, a me ka nui o na ohua i kupono no ia kaa. E ninaninau no lioi.ia luna i kekahi mea noi i laikini kalaiwa kaa, a ina e ike oia he kalaiwa kupono ka mea noi e liaawi aku no oia iaia i kekahi palapala hoike e hoakaka ana pela. Aole e haawiia aku kekahi laikini i kekalii kalaiwa kaa a i ole ia no kekahi kaa hali ohua aia a loaa mua aku i ke Kuhina ia mau palapala hoike. E HOIKEIA KA HELU O KA LAIKINI. ' Pauku 100. E Hoike mau ka Ona o kekahi kaa i laikiniia ma kahi e ike pono ia ai maluna o kela a me keia' kaa i ka helu 0 ka laikini i hoopukaia no ia kaa. E kau mau kela a me keia kalaiwa i laikinia, oiai e hana ana, 1 kekahi pihi i hoolakoia e ke Kuhina no ke kumū lilo, e hoike ana i kona helu. KA NUI O NA OHUA. Pauku 101. Aole no e hali kekahi kaa laiMnna i kekahi manawa hookahi i na ohua i oi aku ka nui mamua o ka mea i hoakakaia maloko o kona laikini. UA HIKI I KE KUHINA Ē HANA I NA RULA. Pauku 102. Ua hiki ike Kuliina i kela manawa i keia manawa e hana i na rula e hooponoponoia ai na kalaiwa kaa i laikiniia a me na kaa i laikiniia, a me na uku e auhauia ai e lakou, a oia mau rula e hool£haia maloko o kekahi .nupepa a mau nupepa paha, alaila, e like no ko lakou mana me ke kanawai. HOOPAI. Pauku 103. O kekahi mea maloko o kekahi apana \ kauoha ia ai i laikini kaa nana i hali i kekahi ohua a ukana paha no ka uku hoolimalima maluna o kekahi kaa i laikini ole ia; A i ole ia, nana i ae aku e lawelaweia kekahi kaa i laikini ole ia i onaia e ia, no ia hana. A i ole ia, oiai he laikini kona i lawelawe i kekahi kaa, ili kaa, a holoholona paha i kupono ole no ia hana; A i ole ia, nana i kalaiwa i kekahi kaa i laikiniia me ka laikini kalaiwa kaa ole;
A i ole ia, nana i uhai a hooko ole paha i kekahi o na mea i kauohaia ma keia Kanawai, a i ole ia, na rula i hanaia e ke Kuhina m&lalo o keia Kanawai, e hoopaiia oia aole e oi aku mamua o Iwakalua-kumamalima Dala no kela a me keia uhai ana o ia ano, a o ka laikini. o kekahi kaa oia ano i laikiniia. a i ole ia, kalaiwa kaa paha, ua liiki no e hoopauia e like me ka manao o ka Aha Hookolokolo. NA KANAWAI I HOOPAUIA. Pauku 104. Ona kanawai mahope iho nei ma keia ke hoopau loa ia nei: Na Pauku 1 a hiki i ka 4 i huiia o ka Mokuna 55 o ke Kanawai Karaima, he Kanawai i aponoia ma ka la 10 o lanuari, 1865; ka Mokuna 14 o na Kanawai o 1870; ka Mokuna 5 o ua Kanawai o 1876; ka Mokuna. 6 o na Kanawai o 1878, e pili ana a pau loa i ke kuai ana o ka Awa. Na Pauku 22 a me 23 o ka Mokuna 55 o ke Kanawai Karaima; na Pauku 64 a hiki i ke 71 i huiia o ke Kanawai Kivila; ka Mokuna 26 o na Kanawai o 1876; ka Mokuna 25 o na Kanawai o ISS2; ka Mokuna 38 o na Kanawai o 1890; e pili ana a pau loa i na Luna Kudala a me na Laikini Kuai Kudala. Kanawai 27 o na Kanawai o 1895, e pili ana i ka hoopae ana mai a me ke kuai ana o ka Alakohola. Mokuna 12 o na Kanawai o 1876. e pili ana i na Laikini Hale Paneko. Na Pauku 28 a me 29 o ka Mokuna 55 o ke Kanawai Karaima; na Pauku 78 a liiki i ka 82 i huiia o ke Kanawai Kivila; e pili ana a pau i na Piliodi a me na Ulu Maika. Pauku 14 o ke Kanawai 21 o ke Aupuni Kuikawa i kapaia "He Kanawai e papa ai i ka Piliwaiwai." Na Pauku 30 a hiki i ke 34 i huiia o ka Mokuna 55 o ke Kanawai Karaima; na Pauku 101 a liiki i ka 109 i huiia o ke Kanawai Kivila; Mokuna 14 o na Kanawai o 1886; Mokuua 20 o na Kanawai o 1890; Kanawai 20 o ke Aupuni Kuikawa; e pili ana a: pau i na Waapa a me na Kanaka līoe Waapa. Na Pauku 92 a hiki i ke 95 i huiia o ke Kanawai Kivila; he Kanawai i aponoia ma ka la 22 o lune, 1868; Mokuna 30 o na Kanawai o 1874; Mokuna 17 o na Kanawai o 1876; Mokuna 11 o na Kanawai o 1882; Mokuna 28 o na Kanawai o 1888; na Pauku 54 a hiki i ke 58, i huiia o ka Mokuna 55 o ke-Kanawai Kaiaima; e pili ana a pau i ka Lole a ine ke Kuai ana o ka Bipi. Mokuna 15 o na Kanawai o 1880; e pili ana i ke Kuai ana i ka Puaa. Mokuna 55 o na Kanawai o 1888; Mokuna 33 o na Kanawai o 1890; e pili ana a i elua i na Kalepa Kajthele. Mokuna 61 o na Kanawai o 1886, e pili ana i na Laikini no ka Halihali ana i na Pu. Na Pauku' mai ke 35 a hiki i ke 41 i huiia o ka Mokuna 55 o ke Kanawai Karaima; na Pauku 110 a hiki i ka 117 i huiia o kel Kanawai Kivila, he Kanawai! i aponoia ma ka la 10 o Tanuari, 1865, e pili ana a pau i ka Hoolimnlima ajia i na Lio. Mokuna 20 o na Kanawai o 1880, e pili ana i na llale Lio Holimalima. Na Pauku 72 a hiki i ka 77 i huiia, o ke Kanawai Kivila; na Pauku 25 a hiki i ka 27 i huiia oi ka Mokuna 55 Oi ke Kanawai Karaima; Mokuna 21 o na Kanawai o 1890; e pili ana apau i na Hotele a me na Hale-aina. Mokuna 37 o na Kanawai o 1890 e pili ana i na Hale Hoolimalima. Na Pauku 19 a hiki i ka 21 i huiia o ka Mokuna 55 o ke Kanawai Karaima; Mokuna 70 o na Kanawai o 1892; e pili ana apau i ke Kuai ana o na Waiwai a me na Mea Kalepa. Mokuna 27 o na Kanawai o 1882 e pili ana i ka uwi waiuame ke kuai ana a me ka nanaia ana o ka Waiu. Mokuna 19 o na Kanawai o 1874; Mokuna 29 o na Kanawai o 1890, e pili ana a i elua i ke Kuai Kalewa ana o na Meaono. Mokuna 25 o na Kanawai o 1880; e pili ana i ka Hoopae ana mai a me ke Kuai ana i na Laau Make. Na Pauku 6 a hiki i ka 10 i huiia o ka Mokuna. 55 o ke Kanawai Karaima; na Pauku 96 a hiki i ka 100 i huiia o ke Kanawai Kivila, he Kanawai i aponoia ina la 30 o Dekemaba, 1864; Mokuna 19 o naKanawai o 1870; e ]>ili ana a pau i na Hoikeike Akea. Na Pauku 11 a hiki i ka 13 i huiia o ka Mokuna 55 o ke Kanawai Karaima; Mokuna 13 o na Kanawai o 1882, e pili ana a pau i na Hale Hulahula. Mokuna 26 o na Kanawai o 1880; Mokuna 15 o na Kanawai o 1890; e pili ana a i elua i)ke Kuai ana i ke Kaniano. Mokuna 27 o na Kanawai o 1878; Mokuna 22 o na Kanawai o 1880; Mokuna 32 o na Kanawai o 1882; Mokuna 96 o na Kanawai o 1892-3; e pili ana a pau i ka Laikini ana i na Kaa a me na Kalaiwa Kaa. KA MANAWA E MANA AI. Pauku 105. E lilo keia Kanawai i Kanawai, a e mana iloko o kanakolu la mahope iho o kona la e hoolahaia ai. Aponoia i keia la 12 o lune, M. H. 1896. SANFORD B. DOLE, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
KANAWAI 65. HE KANAWAI K HOOMAOPOPO AI ī LOAA NO KE AUPUNI, MA KA HELU ANA A ME KA OHI ANA I KEKAHI AUHAU MALUNA O NA LOAA. E hooholoia, e ka Akaolelo o ka Repubalika o Hawaii: Pauku 1. Mai a mahope aku o ka la mua o lulai, M. H. 1*97, e kauia, heluia, ohlia a hookaaia i kela a me keia makahikī uialuna o na loaa, na puka i loaa i kela a ine keia mea *- :<na maloko o ka Repubalika a me kela a ine keia in.-a i- nobo ana maloko o ka Kepuhilika a me kela a me keia rn<*a *- noho ana inawaho aku o ka Repubalika mai na waiwai a[»an i onaia. a me kela a me keia oihana, hana lima, hana akamai a hana e ae i hoohania a i lawelaweia paha. maloko o ka lv»-}«ubaHka. a me kela a me keia kauwa a luna paha o ka K«'pubalika e nolio ana ma kela a me keia walii, i kekahi ;<uhan o liookahi pa-keneta maluna o ka huina i loaa pela. Eia iiao. ma na walii i oi.ole ae na loaai a me na puka o kekahi n»*-a o ia ano e noho ana maloko o ka Repubalika, a i ole ia, o kekahi kauwa a luna paha o ka Repubalika e noho ana ma kela a me keia wahi, mamua o ka huina o elia tausani dala iloko o na inalama lie umi-kumamalua inaniua iho, o ka mea wale no o ia niau loaa a puka paha i oi ae mamua o elua tausani ke kauia i ua auhau la. A o ka auhau' i hoomaopopoia nialoko nei e heluia no e na Luna Helu a Ohi Auhau no ka nianawa, no na mahele auhau like ole o ka Repubalika, a e «»hiia a e liookaaia maluna o na puka a me na loaa no ka makahiki e pau ana ma ka la kanakolu o lune, mamua koke iho o ka inanawa no ke kau ana, helu ana, ohi ana a mei ka hookaa ana ī ka anhau i oleloia. Pauku 2. E kauia, heluia, ohiia a hookaaia, koe wale no ma na mea i hoakakaia ma kekalii ano e ae maloko nei, kekahi auhau o hookahi pa-keneta i kela a me keia makahiki maluna o na puka a loaa maoli i oi ae maluna o na lilo» hoohana a me na lilo hana inai na waiwai apau i onaia, a me kela a me keia hana a oihana i lawelaweia maloko o ka Repubalika, e na hui i hoohuiia apau e lawelawe ana i na liana no ka puka a loaa paha maloko o ka Repubalika o Hawaii, me ka nana «»I«» i k«* ano a me kahi i kukuluia ai a i lioonolioia ai paha, eia nae. aole e pili kekahi mea maloko nei i na hui i hoohuiia, na hui a ahahui palia i kukuluia a i hoohanaia no na hana manawalea, hoomana. hoonaauao a oihana akeakamai apau huipu ana i na hui hoopomaikai, na hui a aliahui paha e lawe--I;jw«* ana nm ke ano luii malu a e hoomaopopo ana no ka hookaa ana i na pomaikai no ke ola, ma'i, ulia wale, a i ole ia, na pomaikai e ae i na lala o ia mau liui a ahaliui paha, a me ka poe i kokuaia e na lala, aole no hoi i na hui panihakahaka i auhauia maluna o na uku i oliiia e lakou mamuli o ka mana o kekahi kanawai e ae; aole lioi i na maliele kuinupaa, na maliele waiwai. ka waiwai paa me ka waiwai lewa a me na mea lioopaa i paaia e kekahi mea malama a kaliu palia no na hana manawalea. hoomana. lioonaauao a akeakamai palia. Pauku Ma ka hoomaopopo ana i na puka a me na loaa o kekahi mea, a i ole ia, hui i hoohuiia palia, e huipuia no na loaa apau i loaa mai, mai ka uku-panee maluua o na nota, na bona a me na mea hoopaa e ae, koe na bona o ka Repubalika o Hawaii i hookuuia ke kumupaa a me ka uku-panee mai ka auhauia ana e* ke kanawai malalo olaila i lioopukaia ai; na loaa i loaa mai iloko o ka makahiki mai na kuai ana o ka waiwai paa i huipuia me na hooliuialima no kekalii manawa i kuaiia maloko o elua makahiki mamua ilio o ka pau ana o ka makaliiki e hoonohonohoia ana ka loaa me na maliele puka maluna o na mahele waiwai o kekahi liui i hoohuiia, ka ukupanee i loaa mai, a i ole ia, i piha ka manawa hookaa maluna 0 na nota, na bona, na moraki apau, a i ole ia, na ano aie e ae 1 kauia i ka uku-panee, ina ua hookaaia a hookaa ole ia paha, ina he maikai a ua hiki e ohiia, me ka lawe ae i ka uku-panee i aieia e ka- mea> i oleloia, a i ole ia, e ka hui i hoohuiia, a vole i;t. i hookaaia e ia a e lakou palia iloko o ia makahiki, ka huina apau o na uku panai maluna o na bona, na nota, a i ole ia, na kupona; ka huina o na kuai ana o na waiwai lewa apau mawaho ae o ka huina i hooliloia ma ke kuai ana, a i ole ia, ka hana ana o ia mea a ina e pili ana i kekahi mea aole e huiia kekahi hapa i pau iaia a me kona ohana; ke dala maoli a me ka waiwai io o na waiwai lewa apau i loaa mamuli o'ka haawi wale ia ana a hooilina paha a me na puka a me na loaa ae apan i loaa mai inai kela a me keia ano. O ka huina puka a< loaa paha o na hui i hooliuiia apau e huipuia. no me na huina i ukuia a e ukuia ana paha, a i ole ia, i inalieleia, a i ole ia, e maheleia aku ana palia iwaena o na poe paa mahele kumupaa, mailoko ae o kekalii puu dala a helu V»aha. a i ole ia, ma ka helu o' kekahi huina dala i lawelaweia no ka hana ana. hoonui hou ana ae paha o na mea hana, a. i ole ia. kekahi hoolilo ana i ukuia mailoko ae o na loaa makahiki 0 ia hui i lioohuiia i oleloia. Ma ka hoomaopopo ana i na loaa e hoolaweia no na lilo kupono i hoolilo maoli ia ma ka lawelawe ana a hoohana ana 1 kekalii oihana, hana a hooponopono ana paha i kekahi waiwai, a pela no hoi me ka uku-panee apau i piha ka manawa hookaa, a i ole ia, i hoōkaaia iloko o ia inakahiki e ia mea a hui paha i hoohuiia maluna o kekahi aie. A me na auhau Aupuni a me na uku laikini apau i hookaaia iloko o ia makaliiki, e hoolaweia no ia mailoko ae o nai puka, a i ole ia, na loaa. o ka mea a hui paha I hoohuiia nana i hookaa, ina oia mea, a i ole ia, hui i hoohuiia paha. ka ona, ka mea hoolimalima, a i ole ia, mea moraki; j>ela no hoi na poho i loohia maoli iloko o ia makahiki, i loaa mamuli o ka hana ana, a i ole ia, mamuli o na pauahi, na ino, a i ole ia, poino ma ka moana, a i hoilioi ole ia mai mamuli o ke panihakahaka, a i ole ia, ma kekahi ano e ae paha, a me
na aie i hoomaopopoia lie mau mea. wa.iwai ole, eia nae, aole e hoolaweia no kekahi huina i ukuia aku*no na hale hou, na hana hou ano paa mau, a i ole ia, na hanai hoowaiwai i hanaia, i mea e hoomahuahuāia ai ka waiwai io o kekahi waiwai; a e hoomaopopo hou' ia ma na wahi i aeia nialoko nei he hookahi wale no hoemi ana o elua tausani dala e hanaia mai ka huina loaa o na lala apau o kekahi ohana nona kekahi, a i ole ia, o na makua paha a i elua me hookahi a oi ae mau keiki i oo ole, a i ole ia, o ke kane a me ka wahine; e hiki no i na kahu e hoolawe ae no ka pono o kela a me keia mea a lakou i noho< kahu ai, koe wale no, ina he elua a oi ae mau keiki iloko oi kekahi ohana hookahi a he mau kuleana waiwai like ko lakou aole e oi aku ka huina o ka hoolawe ana no ko lakou pomaikai mamua o elua tausani dala. A e hoomaopopo hou ia, ina o ka uku makahiki a uku e ae paha, i ukuia i kekahi mea aole i oi aku mamua o eLua tausani dala i ka makahiki, a i ole ia, mamuli o na. uku, a i ole ia, ua akaka ole ka nui i kela a me keia manawa, e huipuia no ia uku makahiki a uku e ae paha ina ka hoomaopopo ana i na puka a me na loaa makahiki o ka. mea i haawiia, ai ia uku, a e hoomaopopoia no hoi, ma ka lielu ana i ka loaa o kekahi mea a hui paha i hoohuiia, aole e hnipuia me ka huina i loaa mai kekahi hui i hoohuiia ma ke ano he mau inahele loaa inaluna o ke kumupaa o ia hui i lioohuiia ina ua hookaaia ka auhau o hookahi pa-keneta maluna o kona mau i/uka e ka liui i hoohuiia i oleloia e like me ka mea i kauohaia ma keia Kanawai, aole hoi kekalii waiwai i haawi wale ia a i liooilinaia paha i aiiliauia ma kekahi ano e ae ma ia ano. Pauku 4. O kela a me keia lnii i hoohuiia e lawelawe ana i ka hana ma ke ano imi loaa maloko o ka Repubalika, e hana no lakou a waiho i ka Luna Helu o ia Apana Auhau mawaena o ka ia ekahi me ka la kanakolu-kumamakahi o Augate i kela a me keia makaliiki, e hoomaka ana me ka makahiki Umikumamawalu Haneri me Kanaiwa-kumamahiku, i kekahi hoike piha i liooiaia mamuli o ka hoohiki a olelo liooiaio paa palia, ma ke ano a ke Kuhina Waiwai e kauoha ai, no na mea apau mahope iho nei no na malama he umikuinamalua e pau ana ma ka la kanakolu o lune, mamua iho o ka la i lianaia ai ia hoike: Ekahi. Ka huina o na; loaa o ia hut i hooliuiia mai na kuai ana i hanaia maanei, a i/ ole ia, ma na aina e, mai na ano liana apau o kela a me keia inoa a ano paha. Elua. Na lilo o ia hui i hoohuiia ma waho ae o ka ukupanee, na uku makahiki a me na mahele kumupaa. Ekolu. Ka huina puka io o ia liui i hoohuiia me ka hoolawe ole ia o ka uku-panee, na uku makahiki a me na mahele kumupaa. Eha. Ka huina i ukuia no ka uku-panee, na uku makahiki a me na maliele kumupaa i hoakaka pakahi ia. Elima. Ka huina i ukuia ma na uku makahiki i oi ae mamua 0 eono hanei'i dala i kela a me keia mea i hoolianaia, a me ka inoa a me kahi noho o ia poe, a me ka huina i ukuia ia lakou pakahi. Pauku 5. E lilo no i hana na na mea apau i piha ko lakou mau makahiki ina ke kanawai i loaa ia lakou he loaa i oi ae mamua o umikumainalima haneri dala no ka inakaliiki auhau no na kumu loaa i hoakakaia maloko nei, a me na hui i hoohuiia apau i pili ia lakou ka auhau loaa e liana a wailio ae i kekahi papa a hoike paha mawaena o ka la ekahi a me ka, la kanakolukumamakahi o Au«*ate o kela a' me keiai makahiki ma. ke ano i kauohaia e ke Kuhina Waiwai i ka Luna Helu o ka mahele a ia mea a liui paha i hoohuiia i nolio ai, kukulu ai, a i lawelawe ai paha i ka hana, i ka huina o ko lakou loaa a mau puka, paha e like me ia i olelo mua ia; a e hana no a waiho aku na kahu malama keiki, na kahu, liookokauoha, lunahooponopono waiwai, na agena, poe malama a me na poe, a i 'ole ia, na hui i hooliuiia apau e lawelawe ana ma kekahi ano īualama waiwai, 1 kekahi hoike e like me ka niea i olelo mua ia ae nei i ka Luna Helu o ka Mahele a ia mea,a i ole ia, hui i hoohuiia e lawelawe ana ma ke ano īnalama i noho ai, a i ole ia, i lawelawe ai paha i ka liana, i ka huina o na loaa a me na puka o kekahi mea oo ole a mea e ae paha a lakou e lawelawe malama ana, aka, o k'a poe he loaa ko lakou o uiuikumamalima haneri dala a emi iho paha, aole lakou i kauohaia e hana i kekahi hoike o ia ano; a e kauoha no ka Luna Helu e hooiaioia na hoike apau ma ka hoohiki, a i ole ia, olelo hooiaio paa o ka mea, a i ole ia, o ka Peresidena, Hope Peresidena, a i ole ia, Luna Nui o ka Hui i hoohuiia, a i ole ia, ina lie hui no na aina< e, o ka luna a agena paha o ia hui e noho ana maanei nana i waiho mai. A' ina o kekahi mea, a i ole ia, o ka Peresidena, Hope Peresidena, a i ole ia, Luna Nui paha o kekahi hui i hoohuiia, a i ole ia, ina he hui i hoohuiia no na aina e, o ka Luna Nui a Agena paha e noho ana maanei e hoole a hoohemahema palia e waiho ae i ia hoike iloko o ka manawa i kauohaia, a i ole ia, ina o kekahi mea a hui paha i hoohuiia i kauohaia e waiho ae i ia hoike ua liana ole pela i ka manawa i kauohia, a i ole ia, ua waiho ae i kekahi hoike i manaoia e ka Luna Helu he oiaio ole a kolohe paha, a i ole ia, ua hoakaka lioemi loa ia, ua ku no i ke kanawai i ka Luna Helu e kauoha aku ia mea, Pei*esidena, Hope Peresidena, Luna Nui, Luna a Agena palia e noho ana, a i ole ia, i kekahi mea e ae iaia ka malama ana a paa ana paha i na buke helu iloko olaila na mea i kakauia e pili ana i ka hana a ia mea a hui paha i hoohuiia, a i ole ia, o kekahi mea e ae ana i manao ai he pono e noho ana a e loaa ana paha ma kela wahi keia wahi e hele ae imua ona a e hoike ae i ia mau buke ma kekahi manawa a me kekahi wahi i hoakakaia maloko o ka palapala kii, a e haawi i na olelo ike, a i ole ia, e pane i na ninau malalo o ka hoohiki, e pili ana i kekahi mau mea i ku i ka auhauia, a i ole ia, no ka hoike ana o ia mau mea. Pauku 6. E lilo i hana na kela a me fceia hui i hoohuiia e lawelawe ana i ka hana no ka puka, e malama i na buke helu piha a pololei iloko olaila e hookomoia ai i kela a me keia la na hana apau i hanaia e like me ko lakou hanaia ana, a i na manawa apau e manaoio ai ka Luna Helu o ka Mahele i heluia ai kekahi hui i hoohuiia aole i wailioia ae ka hoike oiaio a pololei o na loaa o ia hui i hoohuiia, e hana no oia i kekalii, palapala hoike o ia manaoio ana a me na kumu o kona manao
ana pela, a ina e manao ke Kuliina i oleloia ma kona nana ana, he mau kumu kupono no ia manao ana, e hoopuka no ia i kekalii kauoha i kakauia i ua hui la i hoohuiia e ae e nanaia na buke oi i luii i h-.»^hui ; a; a ina e hoole ua iuii la i hoohuiia i ua kauoha la, alaila o hunn no ka T.unsi Melu o ka Mahele e like me na il:e i loaa mai iaia i Uekahi koho ana o ka huina o ialoaa, alaila e }>akui aku i hookalii haneri ])a-keneta. a oia lieln ana i hana ; a pela oia 110 ka lielu ana ikui ke kana*vai no ia mau loaa, a aole e hiki e hoopii hoohalaliala hou ia ae. Pauku 7. Ina ua hoole a hoohemahema paha kekahi mea a ahahui paha nona kekahi loaa i kupono e auhauia, i ka waiho ae i kekahi hoike a papa hoike paha o ka loaa i kauohaia ma ke kanawai, a i ole ia, ua waiho ae palia i kekahi hoike a/ papa hoike paha i hoemi loa ia, a i ole ia, i oiaio ole a kolohe paha, e hana no ka Luna Helu mamuli o na ike maikai i loaa iaiia a mamuli o kona ike ponoi, i ua hoike la e like me ka i hoakakaia o ka loaa i ku i ka auliauia o ia inea a hui palia i lioohuiia, a e helu no ka Luna Helu i ka loaa, a ina he hoike oiaio ole a kolohe paha e pakui aku no oia i elua hanei'i pa-keneta i ua auhau la; a ina he hoole a hoohemahema paha e liana i kekahi papa hoike, a i ole ia, e hooiaio i ua hoike la e like me ia i olelo mua ia, e pakui aku oiai i hookahi haneri pa-keneta i ua auhau la. - O ka huina i pakuiia aku pela i ka auhau, e oliiia no ia ika manawa hookahi a me ke ano like me ka ohiia ana o ka auhau r ina aole i ike ia ka lioohemaliema ana a hana oiaio ole paha mahope iho o ka hookaaia ana o ka auhau, a ina pela e oliiia no ka huina i pakuiia aku e like me ka oliiia ana o ka auhau; a o ka hoike i hanaia pela a i kakauinoaia e ka Luna Helu e manaoia no he hoike kumu lawa a kupono no na hana kanawai apau. Eia nae, mawaho ae ona liui i hoohuiia e hoole ana ika nanaia o ko lakou mau buke, aole e heluia kekahi niea i hana ole i kekahi hoike aole hoi e hoonui hou ia ae ka huina o kekahi hoike, aole hoi e heluia kekahi hoopai maluna o kekahi mea a hui .paha i hoohuiia no ia hooheinahema a hoole ana paha, a i ole ia, no ka hana ana a waiho ana ae palia i kekalii hoike oiaio ole a kololie paha, aia wale no a maliope iho o ka hoolaha kupono ia ana aku o ka manawa a me kahi e hooloheia ai i hoakakaia e ka Luna, Helu i loaa ai i ka mea, a. i ole ia, ka hui i lioohuiia i hoopiiia he manawa e hooloheia ai. Oia hoolaha e hanaia ma ke kakau a e- hookoia aku 110 maluna o ka mea a hui paha i hoohuiia i hopiiia. O kekalii hoolaha i kauia aku i kalii noho hope i ikeia' a wahi hana paliai o ka mea, a i ole ia, ka hui i hoohuiia, a hookomoia iloko o ka Hale Leta me ka hookaaia o ka uku leta, he hooko lawa ana no ia o ka hoolaha malalo o keia Kanawai. O kekahi mea, a i ole ia, hui paha i hoohuiia i hoehaehaia mamuli o ka olelo hooliolo o ka Luna Helu ma na liana o ia ano, ua hiki no iaia e hoopii aku mai ia hooholo ana a imua o ka Aha Hoopii Auhau i kukuluia malalo o kekahi Kanawai o keia kau o ka Ahaolelo, i kapaia ''He kanawai e pili ana i na Auhau Kuloko, a e lioopau loa ai i ka Mokuna 61 o na Kanawai o 1802 e pili ana ia mea," ma ka waiho ana aku me ka Luna Helu ma ka la ekahi o Okatoba, a mamua ae paha o ia la i kela a me keia makahiki i kekahi hoolaha i kakauia no kona manao e'hoopii hou ame na kumu oia hoopii ana. E noho no ka Alia Hoopii Auhau e hoolohe i na hoopii auhau malalo o ka mana o keia Kanawai mawaena o ka la elinia a rae ka la iwakalua-kumamalima o Okatoba o kela a me keia niakahiki. E hooholo no ka Aha Hoopii Auhau i ka manawa e hoopukaia. ai ka olelo liooliolo i na mea e pili ana i na koina, ina he koina kekahi, ana i manao ai ua kupono no kela a me keia aoao. Pauku 8. O na Auhau maluna ona loaa i kauia maloko o keia Kanawai e ukuia no ma ka la umikumamalima o Noveinaba a mamua ae paha o ia la i kela a me keia makahiki; a maluoa ō kekahi huina a mau huina palia i ku i ka hookaaia, a ua hookaa ole ia nae mahope iho o ka Ia umikumamalima o Novemaba e like me ia i olelo mua ia e ohiia no maluna ae o ia mau auhau ka huina o umi pa-keneta inaluna o na auhau i hookaa ole ia, a me ka uku-panee ma ke ano o eiwa pa-keneta no ka makahiki maluna o ia auhau i oleloia, mai ka manawa mai i kupono ai e hookaaia ma ke ano he hoopai, koe mai na waiwai mai o ka poe i make, papule a aie kaa ole paha. Pauku 9. Ona mana ame na kuleana apau e ukuia mamuli 0 kekahi kanawai o keia kau o ka Ahaolelo i kapaia "He Kanawai e pili ana i na Auhau Kuloko, a'e hoopau ai i ka Mokuna 61 o na Kanawai o 1892," i haawiia i ka Aha Hoopii Auhau 1 hoonohoia mamuli o ka mana o ke Kanawai i oleloia, no ka hoolohe ana a me ka hooholo ana i na hoopii a me na hoohalahala i lawe pono ia malalo o ke Kanawai i oleloia, e haawiia no ia i ka Aha Hoopii Auhau i oleloia no ka hoolohe ana a me ka hooholo ana i na lioopii a īue na hoohalahala i lawe pono ia malalo o keia Kanawai, a o na mana, na kuleana a me'na hana apau i hoakakaia maloko, a i ole ia, i hooholoia e ke Kanawai i oleloia no ke kau ana, helu ana, ohi ana, lawe ana a hooko ana i ka hookaaia ana o ka auhau i kauia malalo o ka mana o ke Kanawai i oleloia, a i pili paha ma kekahi ano e ae, e haawiia no, lawelaweia a hookoia no ke kau ana, ohi ana a lawe ana a hooko ana i ka hookaaia ana o ka auhau i kauia mamuli o ka mana o keia Kanawai, ma na wahi apau e kue ole ia ai me na mea i hoakakaia ma keia Kanawai, e like no ma na ano apau ina i helu a hoakaka pakahi ia na mana like a me na kuleana, a ua hooholoia iloko o ke kino o keia Kanawai e pili ana i ka auhau i oleloia, a o kela a me keia hoakaka a nila o ke Kanawai i oleloia e pili ana i na Auhau Kulokp; (koe e like me ia i olelo mua ia), e pili no ia a e manaoia ua pili i ka auhau i kauia malalo o ka mana o keia Kanawai e like no me lie mea la ua hooholoia maloko olaila. Pauku 10. E hoolako aku no ke Kuhina Waiwai ina Luna Helu i na buke kupono, na pai-hakahaka, na palapala hookaa a me na lako palapala e ae. Pauku 11. E mana keia Kanawai mai kona la e hoolahaia ai. Aponoia i keia Ia 12 o lune M. H. 1896. SANFORD B. DOLE, Peresidena o ka Repubalika o Hawaiu
KANAWAI 00. HE KANAWAI E PILI ANA I NA LA KULAIA. E hooholoia e ka Ahāolelo o ka Hepuhalika o Hawaii: Pauku 1. Ona la mahope iho nei iloko o kela ame keia makahiki ma keia ke hookaawaleia nei a ke hoonolioia nei i mau la kulaia no ke Aupuni, oia lioi keia: Ka la ekahi me ka la umikumamahiku o lanuari, ka umikumamakahi o lune, ka la eha o lulai, ka Poaono ekolu o Sepatemaba, ka la iwakalua-kumamawalu o Novemaba a me ka la iwa-kalua-kumamalima o Dekemaba. Pauku 2. E mana keia Kanawai mai kona hoolahaia ana. Aponoia i keia la 13 o lune, M. H. 1890. SANFORD B. DOLE, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii. KANAWAI 07. # lIE KANAWAI E HOOKAAWALE ANA I MAU HAAWINA NO NA HANA O KA OIIIANA A'O PALAPALA 0 KE AUPUNI. E hooholoia e ka Aliaolelo o lea- Repul)alilca o Haieaii: Pauku 1. Ona huina dala mahope iho nei i hiki ika $1,200.05 ma keia ke hookaawaleia nei e ukuia mailoko «ne o na dala a pau maloko o ka Waihona i loaa mai na loaa mau mai o ka Repubalika o Hawaii, no ka manawa e pau ana ma ka la 31 o Dekemaba a 1897. Hoomaemae ana, paku'i ana a me na lilo o "Keoua Hale," maliope iho o lune 27,1595 § 790 05 Uku Hoolimalima Apana Kula ma Alanui Papu, 18941895 400 00 Uku līoolimalima no eha malama o elua rumi Y. M. C. A. Pake no na hana kula 100 00 $1,290 05 Pauku 2. E mana keia Kanawai mai kona la e hoolahaia ai. Apoaoia i keia la 13 o lune, M. 11. 1890. SANFORD B. DOLE, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii. KANAWAI CS. / lIE KANAWAI E HOOMANA ANA I KA HOAKOAKOA ANA I KA AIE LAHUI O KA REPUBALIKA O HAWAII. No ka mea, ma o na Kanawai Aie Dala lehulehu i hooholoia e ka Ahaolelo o ke Aupuni o ko Hawaii Pae Aina, ua aieia aku kekahi mau liuina dala a ua hoopukaia na bona no ia mea, a oia mau hona i liiki aku ka heluna, ma ka liuina nui, i ka $3,09G,200.00 ke ku nei aole i liookaaia, a no lakou na ukupanee like ole, a me na manawa like ole no ka hookaa pau ana; a,oiai ua oi akn ka pomaikai o ka Repubalika o Hawaii ke hoakoakoa a hoohuiia ia mau aie apau, a e liaawiia ka mana no ia mau hoakoakoa a hoohui ana ma ka hoopuka ana i man bona hou. A Nolaila, i walii e hookoia ai na kumuinanao i haiia ae la maluua. E hooholoia e ka Aliaolelo o ka liepulalika o llawaii: Pauku 1. Ma keia ua loaa ka mana ike Kuhina Waiwai me ka apono ana o ka Alia Hooka, e hoo}»uka i na kona o ka Repubalika o Hawaii, ma ke ano e ukuia i ka mea e paa ana i ka bona. a i ole, ma kana kauoha paha me na kupona ukupanee i hoopiliia no ka huina nui aole e oi aku ke hoakoakoala mamua o ka $>,330,000.00, e hookaa ia ke kumupaa a me ka ukupanee ma ke dala gula o Amerika Huipuia, a i ole ia, kona like ma kona ana kaumaha a aeae i keia manawa, ma ke ano a mamuli o na kumu a no na haua i haiia ma keia Kanawai. . Pauku 2. Ua liiki no i ke Kuhina Waiwai, me ka apono ana o ka Aha Hooko, e hoopuka i na bona i haawiia ka mana e hoopukaia ma keia i kela a me keia manawa e like ma ka mea o*manaoia ai he kupono, a e kauia ka ukupanee e uku mua ia ana i kela a me keia hapa makahiki, ma ka pa-keneta aolē e oi aku mamua o ka eha pa-keneta i ka makahiki, a e hookaa pan ia hoi no kekahi manawa aole e omi malalo o iwakalua-kumamalima makahiki aole hoi e oi aku mainua o kanalima makahiki mai ka manawa i hoopukaia ai, a ke Kuiiina Waiwai o ia manawa, me ka apono ana o ka Aha Hooko, e hooholo ai. Pauku 3. Ona bona apau e hoopukaia ana malalo o keia Kanawai e hookuuia lakou mai ka Auhauia ana ma na ano apau, a e lilo ka uku ana o ke kumupaa a me ka ukupanee o ia i mea e lioopaaia ai maluna o na loaa i hoakoakoaia o ka Repubalika.
l'auku -L Na ke' Kulmia Waiwai me ka apono ana o ka Aha Hooko e iioouiaopopo i ka īunna dala o ia mau bona, e hoopukaia aua malalo-o ka inana o keia Kauawai, kahi e hookaaia ai ke kumupaa a me ka ukupanee o ua mau bona la a o kekaki paha o lakou, a me ka manawa a me ke auo o ia kookaa ana. Pauku 5. Ua hiki i ke Kuhina Waiwai ke hoomakaukau ma ke ano ana e jnanao ai oia ke kupono, e hiki ai i ka poe e paa ana ia mau ano ke hoopaa ma ka buke ia mau mea ma Honolulu, ko Hawāii Pae Aina; a i ole ia, ma Ladana, Enelani; a i ole ia, ma Parisa, Farani; a i ole ia, ma Nu loka, Mokuaina o Nu loka, Amenka Huipuia, a ma Kapalakiko, ma ka Mokuaina o Kaleponi; a i ole ia, ma Bosetona palia, Mokuaina o MaBekuseta, Ameiika Huipuia, a e lavt r e mai paha ia mau bona mai ka buke hoopaa o kekahi i Kulanakauhale a ka buke hoopaa o kekahi o na Kulanakauhale e ae i aeia no ke kakau buke hoopaa, a e lioolilo aku i kela a me keia o ia inau bona, a ol\i mai palia i ka ukupanee 'o ia mau bcna a me ka uku hou ana i ke kumupna o ia ma kekahi aina e. Pauku G. Oua mau bona. la ao na loaa palia mailaila mai e hoohana wale ia no ia no ka hookaa ana a me ka lioololi ana paha i na bona e ku nei i hookaa ole ia i keia manaAva a i hoopukaia mamua aku nei e ke Aupuni o ko Hawaii Pae Aina, a me na lilo kupono no ia mau hookaa ana. a hoololi ana paiia e like ine na mea i hoakakaia ma keia Kanawai. Pnuku 7. Ua haawiia ka. mana ike Kuhina Waiwai me ka apono o ka Alia Hooko e hooko i ka lioololi ana i na bona o ke Aupuni Hawaii e ku nei i hookaa ole ia, ma o ka haawi ana aku i ka poe e paa ana -ia man mea ma ke kuapo, i na bona i hoopukaia malalo o ka mana o keia Kanawai ma ke ano uku panai a pa-kenela hoemi palia, a ma kekalii ano okoa ae paha a maluna o kekahi mau kumu kupono e aelikeia ana me ka poe e paa ana ia mau mea. Pauku. 8. Ua hiki i ke Kuhina Waiwai me ka apono o ka Aha hooko e liana i kela a me keia mnnawa i na liooponopono ana i kupono no ke kuai ana, a i ole ia, no ka hoopuka ana y a i ole ia, no ka hoopaa hooia ana i na bona apau, a i ole ia, i kekahi liapa o na bona i hoomanaia ka hoopukaia ana ma keia Kanawai. Ma ia hooponopono ana ua hiki e hoakakaia no ka hoopuka a me ke kuaiia ana o ia mau bona e ke Aupuni ponoi, a i ole ia, ma o kekahi mea, a i ole ia, mau mea, Hui imi dala, Baneko a Hui paha. Pauku 9. Ua liiki no hoi ike Kuhina i oleloia, me ka apono ana i liai mua ia ae nei, e liaawi i kekahi uku hoemi maluna o kekahi, a i ole ia, maluna o na bona apau i hoopukaia malalo 0 ka mana o keia Kanawai. Pauku 10. Ua hiki no hoi i ke Kuhina i oleloia, me ka aponoia ana i olelo mua ia ae nei, e uku aku i kekalii uku ko:nisina i kekahi mea, a i ole ia ; mau mea, Hui imi dala, Baueko a Hui palia no ke kuai ana, a i ole ia, hoo})uka aaa, a i ole ia, hoopaa hooia ana i na bona apau, a i ole ia, o kekahi hapa paha o na bona i hoopukaia malalo o keia Kanawai. Eia nae, aole e'aoia kekahi komisina maluua o kekahi hoopuka ana, kuai ana, a i ole in, hoopaa liooia ana'i na bona 1 eini iho malalo o $200,000 ka huina. Pauku 11. Ona bona apau e hoopukaia ana malalo o na hooponopono ana a keia Kanavv'ai e kakauinoaia e ke Kuhina Waiwai a me ka Puuku Nui o ka Waihoua Aupuni a e silaia me ka Sila oke keena oke Kuhina Waiwai, O n.a kupona ukupanee i lioopili ])u ia me keia mau bona e kakauinoaia ia e ke Kuhina Waiwai, a i ole ia, e j>aipalapala kaliakaha kii ia, a e kahakahaia paha ma ka pohaku ke kope like o kana kakauinoa ana . Pauku 12. Ona bona apau e hoopukaia ana malalo o ka mana i loaa ma keia Kanawai ua hiki no ia ke hookaa pau ia i kela a me keia manawa mahope iho o iwakalua-kumama-lima makahiki, e ke Aupuni o ka Repubalika i oleloia, ma o ka uku ana i ka huina dala ma ia mau bona, ina ua hoolaha mua ia no eono mahina ka manao ē hookaa pau i ua mau bona la. E inanaoia ua haawiia ka hoolaha e like me ka manao o keia Pauku mahope o ka hoolahaia ana no eono manawa pakahi iloko o elua uupepa ]>uka la, a oha manawa pakahi iloko o elua nupepa puka pule e paiia ana ma ke Kulanakauhale Nui a Kulanakauhale Kapilala paha o kela a me keia Aina E kahi i haawiia ai ka mana no ka uku ana a hookaa pau ana paha i ua mau bona nei. Pauku 13. Mai a inahopo aku o ka hoolioloia ana o keia Kanawai, aole no e aie hou ia kekahi mau dala ma na bona i hoopukaia malalo o na mea i hoakakaia ma ka iiloknna 92 ona Kanawai o 1892, i kapaia u He Kanawai e Hoomana ai i kekahi Aie Lahui a e lioomaopopo ai i na hana e hoohanaia ai.ke dala i aieia aku;" a me ke Kanawai 10 o na Kanawai o ke Aupuni Kuikawa, i kapaia "Ile Kanawai e lioomana ai i kekahi Aie Lahui a me ka Hoopukaia ana o na bona i mea hoopaa no ia aie." Pauku 14. Aole e pau a lilo i mea kanawai ole ka mana hoopuka bona i haawiia e keia Kanawai, ma o ka hoopuka ia ana no ka manawa mua loa, aka, ua hiki uo ke hoohanaia no kahi wa a kahi wa aku a hiki i ka loaa ana o ka palena o ka huina i aieia e keia Kanawai. Pauku 15. E lilo keia i Kanawai mai a mahope iho o ka la e hoolahaia ai. Aponoia i keia la 13 o lune, M. H. 180G. SANFORD B. I)OLE, Peresidena o ka Kepuhalika o Hawaii.
KANAWAI 69. HE KANAWAI E HOOMAOPOPO AI A E KAUI'ALENA A1 I KEKAHI MAU MANA I HAAWIIA 1 KE KUHINA WAIWAI EKE KANAWAII HOOHOLOIA E KEIA KAU OKA AHAOLELO, I KAPAIA "HE KANAWAI E HOOMANA ANxV I KA HOAKOAKOA ANA I KA AIE LAHUI 0 KA REPUBALIKA O HAWAII," A E HOAKAKA AI I >'A KUMU E LOAA AI I KEKAHI POE E PAA NEII NA BONA I HOOKAA OLE 1A NA BONA HOU. E hooholoia e ka Ahaolelo.o ka liepuhalika o Hawaii: Pauku 1. Oka pa-keneta lioemi i hoomanaia ai ke Kuhina Waiwai ma ka Pauku 9 o ke Kanawai i hooholoia e keia Kau Ahaolelo e nolio nei a i kapaia "He Kanawai e Hoomana ana i ka Hoakoakoa ana i ka Aie Lahui o ka Repubalika o Hawaii," e haawi aku ai no na Bona apau e hoopukaia ana malalo o ka maua o ke Kanawai i oleloia, aole ia e oi aku mamua o elima pa-keneta. Pauku 2. O ka uku komisina i hoomanaia ai ke Kuhina Waiwai e haawi aku malalo o ka Pauku 10 o ke Kanawai i oleloia, aole no ia e oi aku mamua o (mawaho ae o ka pa-keneta hoemi i hai mua ia) elua pa-keneta mahma o ka liuina o ia mau Bona i kuaiia aku, hoopukaia, a i ole ia hoopaaia a hooiaia mai paha e laweia ana. Pauku 3. O na mea apau e paa ana i na bona Hawaii i hookaa ole ia, he poe noho paa ma ka Repubalika o Hawaii, he kuleana no ko lakou e loaa aku ia lakou ma ke ano hoololi (kuapo) no na bona e paaia nei e lakou, na bona i hoopukaia malalo o ka mana o keia Kanawai, (a e loaa ma ia mau bona ka uku hoemi kiekie loa i haawiia ma ka la e hanaia- ai ia hoololi ana i haawiia i kekalii mea a i ole ia mau uiea, Hui imi dala, Baneko a Ilui palia, kuai ana, hoopuka ana a i ole ia e lioopaa hooia ana i kekahi o na bona i olelo mua ia ae nei), ina e lioike ae ia poe e paa ana i na bona i ua mau bona la i paaia e lakou uo ka hoololiia ana iloko o kanaiwa la maliope iho o ka hoolaha akea ia ana e ke Kuhina Waiwai ua makaukau oia e haua i ua lioololi ana la. Maliope iho o ka -pau ana o ia manawa o kanaiwa la, aole no e loaa i kekahi mea e paa ana i na bona i hookaa ole ia ke kuleana ma ke ano he pono ia nona, e loaa iaia ma ke ano hoololi i na bona i hoopukaia malalo o ka mana o keia Kanawai; aka ua hiki no i Kuhina i oleloia e hana i ka hoololi ana o ia ano inalalo o na kumu i olelo mua ia, ina ua koe iho me ka lioopuka ole ia a i liana aelike ole ia kekahi mau bona i hoomanaia ma keia Kanawai. Pauku 4. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o ka Ia e lioolahaia ai. Aponoia i keia la 13 o lune, M. 11. 1896. SANFORD B. l")Ol.E, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii. \ . ; KANAWAI 70. HE KANAWAĪ E lIOOKAAWALE ANA I KEKAHI MAU HAAWINA MALALO O KE KANAWAI 1 KAPAIA "HE KANAWAI E HOOMANA ANA I KA HOAKOAKOA ANA 1 KA AIE LAHUI O KA REPUBALIKA O HAWAIL" E hooholoia e, ka Ahaolelo o ka Uepuhnlika o Haieaii: Pauku 1. O na huina dala i aieia malalo oka mana oke Kanawai i kapaia "He Kanawai e Hoomana ana i ka Hoakoakoa ana i ka Aie Lahui o ka Repubalika o Hawaii," e waihoia no iloko o ka Waihona malalo o ka helu o na dala aie o ke Kanawai i oleloia, « e ukuia aku no keia mau hana mahope iho nei, aole no kekahi mea e ae: Ekahi. E hoihoi mai a lioopau ina bona a]>au i hoopukaia malalo o keia mau Kanawai mahope iho nei: Sepatemaba 27, 1876 $ 3,500 00 Augate 5, 1882 69,400 00 Sepatemnba 1,1886, ame Okatoba 15, 1886.. 2,000.000 00 Aufjate 15, 1888 190,000 00 Auffatp 6. 1890 29,100 00 Okatoba 24, 1890 95,000 00 Sepatemaba 7, 1892 59,200 00 lanuaii 11, 1893, a me Feberuari 18, 1893... 650.000 00 $3,096,200 00 Elua. Na lilo o ka nana ana i ka aie i oleloia 233,800 00 $3,330,000 00 Pauku 2. E mana keia Kanawai i kona manawa e hoolahaia ai. • Aponoia i keia la 13 o lune M. H. 1896. SANFORD B. I)OLE. Peresidena o ka Repubalika o HawaiL
KANAWAI 71. HE KANAWAI E HOOMAOPOPO ANA NO NA AĪE LAHUĪ. / N<» ka Mea. i wahi e hiki ai ke loaa na lioolawa kupono ana ua hnua o ka Kopuhalika, no ka hooholomua ana i na hana Aupuni. ke kokua ana i na hana kuloko, hoopae eemoku, ke V'»kua ana i na oihana hanalima me ka hoonaauao ana, he ri!t-a p(»no e hoohanaia i mau aie dala ana i kela a me keia n.anawa ma o ka hoopukaia ana o na bona. A No ka Mea. lie mea kupono o na dala aie apau e hanaia aku ana ma keia mua aku, mawaho ae o na kumu no ka hoaana i na aie kahiko e ku ana, a i hookaa ole ia, e hanaia. a o na bona e hoopukaia ana no ia mea e hoopukaia, a o ka mana lioi e liiki ai ke hauaia ia mau dala aie a e h«»opuka ai ia mau bona, e haawiia ia ma ke ano like loa. A Nolaila. i nnm e hookoia ai na knmumanao i liaiia maluna. E hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii: ]\mku 1 Ma keia na loaa ike Kuhina Waiwai ka mana riH- ka apono ana o ka Aha Hooko, e hoopuka i kela a me keia manawa' i na bona o ka Repubalika o Hawaii ma ke ano e nkuia i ka mea nana e paa ana, a i ole ia, ma ke kauoha paha a kt- Kuliina Waiwai, me na knpona uku-panee i hoopili pu ia no ka huina nui i oi ole ae niamua o elua miliona dala, e lioukaaia ke kumupaa me ka ukupanee ma ke dala gula o Ann iika Huipuia. a i ole ia, me kona like ma kona ana kaumaha a a<*ae i keia manawa, ma ke ano, a no na hana i haiia ma ktōa Kanawai. Pauku 2. A< )e lon 1 oopnkaia kekahi bona oia ano aia wale no mamul: <- keka ii Kanawai o ka Ahaolelo e hoomana ana i ia lioopuk;. ana.Pauku 3. Ona bona apau loa ina ua hoomanaia ka hoopukaīa ana o ia mau bona ua hiki no ke hoopukaia i kela a rae keia manawa e like me ka ke Kuhina Waiwai me ka apono ana a ka Alia Hooko e manao ai he kupono; a e kauia i ka ukupanee e hookaaia i kela a me keia hapaula makahiki, ma ka pa-keneta aole e oi aku i ka elima pa-keneta o ka makahiki, a i ka manawa aole e emi malalo o elima niakahiki aole hoi e oi aku mamua o iwakalua makahiki mai ka la aku o ka hoopukaia ana, ma ke ano a ke Kuhina Waiwai o ia manawa, me ka apono ana o ka Aha Hooko, e liooholo ,ai. Pauku 4. Oke kumupaa ame ka ukupanee e hookuuia ia mau bona mai na auliauia ana o kela a ine keia ano, a e lilo ka hookaaia ana o ke kumupaa me ka ukupanee i mea e hoopaaia maluna o na loaa i hoakoakoaia o ka Repubalika. Pauku 5. Na lee Kuhina Waiwai me ka apono ana o ka Aha Hooko e hooholo, i na huina o ia mau bona, e hoopukaia malaio o ka mana o keia Kanawai, a me na wahi e hookaaia ai ke kumupaa me na ukupanee o ia mau bona a o kekahi paha o lakou. a me ka manawa a me ke ano o ko lakou hookaaia ana. Pauku 6. Ua liiki no i ke Kuhina Waiwai ke hoohana i kekahi mau hooponopono ana e manao ai he kupono i wahi e hiki ai i ka poe e paa ana i ia mau bona ke kope lioopaa i ua mau bona la ma Honolulu, ko Ilawaii Pae Aina; ma Ladana, Enelani; a i ole ia ma Pariaa, Farani; a ma ke kulanakauhale paha oNu loka, ma ka Mokuaina o Nu loka, Amerika Huipuia; ama ke kulanakauhale paha o Kapalakiko, ma ka Mokuaina «♦ Kaleponi. Anierika Huipuia; a i ole ia, ma ke kulanakauhale l»aha o Bosetona, Mokuaina o Masekuseta, Amei'ika Huipuia; a e lawe aku i ia man bona mai ke kakauia ana ma ka buke huopaa o kekahi o ia mau kulanakauhale a hookomo iloko o ka buke hoopaa o kekahi o na kulanakauhale e ae e kopeia ai, a e lioolilo aku no hoi i kekahi o ia mau bona, a e ohi mai i ka nkupanee e loaa ana no ia, a e liookaa aku i ke kumupaa o ia mea ma kekahi aina e. Pauku 7. Ona bona i oleloia, a i ole ia, na loaa mailaila mai, e hoohanaia no na hana wale no i hoopukaia ai lakou e like me ka mea i hoakakaia e ke Kanawai a ka Ahaolelo malalo olaila i hoomanaia ai ka aie dala a me ka hoopukaia ana «» ia mau bona. Pauku 8. Ua hiki ike Kuhina Waiwai ine ka apono oka A)i;i Ilooko e hana i kela a me keia manawa i na hooponopono ana i kupono no ke kuai ana, a i ole ia, no» ka hoopuka ana, a i <«!«• ia. no ka hoopaa hooia ana i na bona apau, a i ole ia, i kekalii hapa o na hona i hoomanaia ka lioopukaia ana ma keia Kanauai. Ma ia hooponopono ana ua hiki e hoakakaia no ka hoopuka ame ke kuaiia ana o ia mau bona e ke Aupuni ponoi, a i ole ia. ma o kekahi mea, a i ole ia, mau mea, Hui imi dala, Baneko a Hui palia. Pauku 9. Ua hiki no hoi ike Kuhina i oleloia, me ka apono ana i hai mua ia ae nei, ei liaawi i kekahi uku hoemi maluna o kekahi, a i ole ia, maluna o na bona apau i hoopukaia malalo v ka mana o keia Kanawai. Paukn 10. Ua hiki no hoi i ke Kuhina i oleloia, me ka a{>onoia ana i olelo mua ia ae nei, e uku aku i kekahi uku komisiina i kekahi mea, a i ole ia, mau mea, Hui imi dala, Baneko a Hui paha no ke kuai ana. a v i ole? ia, lioopuka ana, a i ole ia, hooj>aa liooia ana i na bona apau, a i ole ia, o kekahi hapa paha o na bona i hoopukaia malalo o keia Kanawai. Eia nae, aole e aeia kekahi komisina maluna o kekahi hool»uka ana. kuai ana, a i ole ia. hoopaa hooia ana i na bona i emi iho malalo o $100,000 ka huina. Pauku 11. Ona bona apau e hoopukaia ana malalo o na hooponopono ana a keia Kanawai e kakauinoaia ia e ke Kuihana Waiwai a me ka Luna Buke helu o ka Waihona Aupuni
a e aiiaia rae k:i Hlln o l;ti Kei ; aa o kt> Kuhina Wuhvai. O na kupona ukupanee i ]joopili pu ia me kt ia mau bonu e kakauinoaia ia e ke Kuliina Waiwai, a 1 ole ia, e piiipalapala kahakaha kii ia, a e kahakakaia paha ma ka pohaku ke kope like 0 kana kakauinoa ana. Pauku 12. Aole e pau a lilo i mea ku ole i ke Kanawai ka. mana hoopuka bona i loaa ma o kekahi Kanawai i hooholoia 1 kulike me na manao o keia Kanawai, no ka lioopukaia ana 0 na bona o kinohi, aka ua liiki no ke lioohanaia ia mjjna i kela a me keia manawa a hiki i ka piha ana o ka palena o ka huina 1 aeia e keia Kanawai. Pauku 13. E mana keia Kanawai mui a mahope aku o ka , la e hoolahaia ai. Aponoia i keia la 13 o lune, M. H. 18U6. SANFOHD B. DOLE, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii. KANAWAI 72. IIE KANAWAI E HOOMAOPOPO A E IvAULAPENA ANA I KA MANA I HAAWIIA I KE KUHINA WAIWAI E KE KANAWAI I HOOIIOLOIA I KEĪA KAU O KA AHAOLELO I KAPAIA "IIE KANAWAI E HOOMAOPOPO ANA NO NA AIE LAHUI." E hooholoia e ka AhaoUlo o ka Uepahalika o Hawaii: Pauku 1. O ka pa-keneta hoemi i hoomanaia ai ke Kuhina Waiwai e haawi aku, nialalo o ka Pauku 9 o ke Kanawai i hooholoia i keia Kau o ka Aliaolelo i kapaia "He Kanawai e Hooinaopopo ana no kekahi Aie Lahui," maluna o na bona apau i hoopukaia malalo o ka. mana o ua Kanawai la, .aole ia e oi aku manuia o ekoiu pa-keneta. Pauku 2. O ka uku komisina i hoomanaia 'ni ke Kuhina Waiwai e haawi malalo o ka Pauku 10 o ke Kanawai i oleloia, aole ia e oi aku (mawaho ae o ka pa-keneta lioemi i olelo mua ia) mainua o hookahi pa-keneta maluna o ka huina o ia mau JBona i kuaiia, hoopukaia a hooia ia paha. Pauku 3. Ē mana keia Kanawai mai a mahope iho o ka la e hoolahaia ai. Aponoia i keia la 13 o lune M. H, 1896. SANFORD B. DOLE, / reresidena o ka Bepubalika o Hawaii. KANAWAI 73. HE KANAWAI E HOOKAAWALE ANA I NA HAAWINA NO NA HANA O KE AUPUNI n.OKO 0 NA MAKAHIKI ELUA E PAU ANA MA KA LA 31 O DEKEMABA M. H. 1897. E hooholoia a ka Ahai.īelo o ka īiepuhalika o Hawaiii I'auku 1. O na huina dala mahope iho nei i hiki lea liuina i ka $855,000.00; ma keia ke hookaawaleia nei mailoko ae o na dala e loaa ana i ka Waihona iloko o ke kau o na makahiki elua e pau ana ma ka Ia 31 o Dekeinal)a M. H. 1897, mai ka aie i hoomanaia e ke Kanawai i hooholoia e ka Ahaolelo o 189(>, i kapaia "He Kanawai e Eoomaopopo ana no na Aie Lalmi," a mailoko ae o kekahi dala e waiho ana maloko o ka .Wailiona i keia manawa, a i ole ia, e loaa ana ma keia hope aku i ka Waihona; mai na hoahu ana iloko o ka Eaneko Hale Leta;. a mai kekaki koena e wailio ana mai na dala aie o kela a me keia ano i loaa mai ai, ma ka la 31 o Mei M. H. 1896. Eia nae hoi, o kekahi dala i uku mua ia mailoko ae o na loaa niaii, a i ole ia, mai na hoahu ana iloko o ka Baneko Hale Leta no na Hana i hoakakaia, ua hiki no e hoihoi hou ia iloko o ka manawa kupono mailoko ae o na dala e loaa ana mui ia aie ana. - Pauku 2. OIHANA KALAIAINA. Na hale kula me na hale o na kumu 32,000 00 Makeke Hou, Honolulu 1,029 00 Hale Holoi Lole Hou, Honolulu 11,000 00 Hale Paahao, Hilo 3,500 00 Hale Pauda Hon. Hilo 400 00 Hale Aila Mahu Hou, Hilo 000 C0 Hale Ma'i Hou, Hilo 2,500 00
If«;u iio la Luna Paaiuu), u .) Ha!o Hooliolokolo Hou uio ka kaliua, Koloa 2,000 00 Hale Hookolokolo me Hale ['aaliao, Kipahula... 1,000 00 Hale Hoahu Aiia Mahu. Kahului " 500 00 Kiko Waena Oiliana Kiuai Ahi, Honolulu 30,000 00 Palekai me Uapo, Hilo 50 ,000 00 Uapo ma Kawaihae j QOO 00 l apo ma Kihei .1,100 00 Hana Hou, Awa o.Houolulu 127.700 00 Na Alanui Hou, Hilo Akau 40,000 00 Hil ° 50,000 00 a i Kaumana 10,000 00 " s " " a hiki i na Home Liilii ma Kai- - wiki 3.000 00 " Puna 30,000 00 Alanui holokee e hoomaka ana-ma ke alanui o ka Lua o Pele, mawaena o na Apana 133 me 140 a hiki i ka I'ahoehoe 2,500 00 Alanui Hou mai Kohala a'hiki i Waimea 10,000 00 4< " mai Mahukona a liiki i Puuhue, a e liui aua i ke Alanui mai Kohala a hiki i Waime * 2,000 00 Na Alanui Hou, Kona Hema 40,000 00 " " Kona Akau 5 0) 000 00 " " "Kan 7,000 00 " Home Liilii o Hamakua 7,000 00 ma i Makena a hiki i Kula 10,000 00 , " " " Kula a liiki i Kihei 5,000 00 " a Iliki i wa Home Liilii o Makawao 0,000 00 m »i Lahaina a Wailuku 10,000 00 " " o Nuuanu 40,000 00 " " " ° Honoiulu 35,000 00 " " " m »i ke kahawai o Halawa a hiki i Kapukaki 2,600 00 " " - " Koloa , 4,000 00 " " " mauka o Koloa mai Kahoaea a hiki Lawai .. ............. 4,000 00 Na Poho Alanui ............................. 00 L T ku Kokua Alahao o Oaliu 30 000 00 Hana Hou, kahawai o Nuuanu 20,000 00 Hooloihi Paipu Wai, Alunui P>critania ........... S,OOO 00 Pakui Oiliana Wai, Honolulu 20,000 00 Pakui Oihana Wai, liilo 7.500 00 Ha!e Kukui nie Kukui, Leahi o 000 00 Nawiliwili ...... . ..... 500 00 Kaliului 5,000 00 " " " Lae o Kohala 800 00 " " " Lae o Makahanāloa 800 00 Kailua 500 00 Uku ana i na Kuleaua ma ke Kahua Ala'i Lepeua.. 500 00 Hoopāe Liinahana, mawaho ae o na Asia 50,000 00 Nana mea lawe ino 10^00 00 Na Lilo o kela a me keia ano no ka hana ana i ka Aie e lawa ai ua haawina maloko o keia Kanawai aole e oi ae mamua o 25,780 00 $855,000 00 1 auku b. O kela a me keia aelike no ka liana ana i na hana hou, a i ole ia, no ka lioolako ana i na lako hana no ia mau hana i liiki aku i ka huina o elima lmneri dala e haawiia mamuli wale no o ka hoolaha akea ia ana no na koho ana; a aole no e maheleia a haawi liilii ia paha kekahi hana hou, a i ole ia, na hoolako ana i na lako liana no ia mau hana i mea e aloia ae ai na olelo o keia Pauku. Pauku 4. E mana keia Kanawai mai kona la e hoolaliaia ai. Aponoia i keia 13 o luūe M. 11. ISOG . SANFORD B. DOLE, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii. KANAWAI 74. HE KANA WAI E HOOLOLI AI I KA PAUKU 1 O KE KANAWAI I KAPAIA "HE KANAWAI E HOOMAOIK)PO AI NO KE KUKULU MAU LOA IA ANA O KAPIOLANI PAKA," I APONOIA MA KA LA EONO O IUNE M. H. 1890. E hoohōloia e ka Ahaolelo o ka Ee'puhaliha o £lawaii: Panku 1. O ka Pauku 1 o ke Kanawai kapa'ia "Ile Kanawni e }>oomaopopo ai no ke knkulu mau loa ia nna o Kapiolani Paka, v i aponoia ma ka la eono o lune 3SOG, e hooloiiia a nia koia ke hoololiia nei i'heluheluia ai e īike me I:tia m.ihope ilio nei: # "Panku 1. Ma keia ua haawiia ka mana i ka Peresidena, me ka apono o ka Aha LCuhina, a hooponopono me William G. li'wi/i, i oleloia a me ka A.haliui Kapiolani Paka i oleloia i kekahi lioolala aaa e hooliloia ai o Kapiolani Paka i oleloia' i Paka mau loa no ka lehulehn a i wahi hooluolu, a e lawe
i kekahi hoolilo ana i na eka he 25.G5 i oleloia mai a Williani O. Irwin i oleloia a me ka hoihoi, hookuu, a hoolilo mai ka Ahahui Kapiolani Paka i oleloia, me ke koe o na kuleana o kekahi poe iloko o na apana i oleloia, a e hoolilo aku ia William G. Irwin i oleloia i na apana he kanakolu-kuma-mahiku i oleloia e paaia nei e ia a e hoihoi aku ia William G. li'win i oleloia i ka hoolimaiima Eialuna o keia wahi o kona aina alodio i oleloia i hookoe ia • ia, a ma ia manawa e hoolilo aku i kahi i koe o ia wahi i huiia ma na eka he 25.05 i oleloia aole nae kekahi o na apana e pili mai ana i oleloia, ma kekahi palapala hoolilo ma ke ano malama, i kekahi poe he eono ko lakou nui i waeia ma ke ano i hoakakaia mahope iho nei, a i ko lakou mau hooilina a hope ma ke ano malama no ka manawa pau ole, no ka malama i kekahi Paka noa i ka lehuleliu a e hana i na hana a me na mea e ae apau i kupono a i pili paha il ka hookoia ana o keiai Pauku." Pauku 2. E lilo keia i Kanawai mai kona la aku e hoolahaia ai. Aponoia i keia la 13 o lune, M. H. 1890. SANFORD B. DOLE, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii. %' . — KANAWAI 75. HE KANAWAI E HOOKAAWALE HOU AI I DALA NO KA HOOKAA ANA I NA LILO 0 KA AHAOLELO O KA MAKAHIKI 1890, MAILOKO AE O KA WAIHONA O KA LEHULEHU. E hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii: Pauku 1. E hookaawaleia ama keia ke hookaawaleia nei ka huina o Umikumamakolu Hanei i Dala ($1300.) mailoko ae 0 Jsa Waihona o ka Lehulehu no ka hookaa ana i na lilo o ke Kau o ka Ahaolelo o ka makahiki 1890. Pauku 2. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o kona la e hoolahaia ai. Aponoia i keia la 15 o lune, M». H. 1890. SANFORD B. DOLE, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii. 1 KANAWAI 70. HE KANAWAI E HOOPAU AI I KE KANAWAI 13 O NA KANAWAI O KE KAU O 1890, ī KAPAIA "HE KANAWAI E HOO MAOPOPO AI NO KE KAKAUINOA ANA I NA KANE E NOHO ANA MALOKO O KA REPUBALIKA O HAWAII." E hooholoia e ka Ahaolelo o ka Hepuhalika o Ilawaii: Pauku 1. Oke Kanawai 13 ona Kanawai oke Kau o 1890, i kapaia "He Kanawai e hoomaopopo ai no ke kakauinoa ana i na kane e nolio ana maloko o ka Repubalika o Hawaii" ma keia ke hoopau loa ia nei. * Pauku 1 1. .E mana keia Kanawai mai kona la e hoolahaia ai. Aponoia i keia la 15 o lune, M. H. 1890. SANFORD B. DOLJE, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii. ' 1 KANAWAI 77. HE KANAWAI E HOAKAKA AI I KE ANO O NA HANA MA KA HOOKUPA ANA I NA KANAKA O NA AINA E. E hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Haioaii: Pauku 1. Ua hiki i kekahi kanaka ona aina e e hooliloia i kupa no ka Repubalikaf o Hawaii ma* ke ano mahope iho nei, a aole ma kekahi ano e ae: E waiho aku oia l i kekahi noi i kakauia i hooiaioia m&muli o 9 ka hoohiki me kekahi Lunakanawai o ka Aha Hookolokolo Kiekie. Pauku 2. E hoakaka oia maloko o kana palapala noi: 1. Ua noho oia maloko oko Hawaii Pae Aina no kekahi manawa aole i emi malalo o elua makahiki. 2. Ua maaao oia e lilo i kupa mau loa no ka Repubalika o Hawaii. 3. Ua hiki iaia pie ka hoomaopopo pono e heluhelu, kakau a kamailio i ka Olelo Beritania.
4. Ua hiki iaia e wehewelie maopopo nona iho ma ka Olelo Beretania i ke ano nui a me ka manao o. kekahi Pauku, a i ole ia, 'maa Pauku paha o ke Kumukanawai o ka Repubalika o Hawali. 5. He kupa oia nō kekahi aina i loaa lie kuikahi me ka Repuhalika o Hawaii e hoakaka ana no ka hookupa ana (me ka hoakaka mai i ka aina). 6. He kanaka ano maikai a hoopono oia, aole hoi he mahuka mai ka lima mai o ke kanawai. 7. E lawelawe ana oia i kekahi oihana, a i ole ia, i kekahi hana i ku i ke kanawai (me ka hoakaka i ua hana Ia), a i ole ia, ua loaa iaia kekahi mea e ola pono ai oia i ku i ke kanawai (me ka hoakaka i ua mea la). 8. Oia ka ona ma kona kuleana ponoi iloko o ka Kepuhalika o Hawaii, o ka waiwai nona ka waiwai io i emi ole malalo o elua hanei'i elala maluna a mawaho ae o na hihia apau. 0. Ua hoohiki oia i ka olelo hoohiki i hoakakaia maloko o ka Pauku 101 o ke Kumukanawai o ka Repubalika o Hawaii. Pauku ii. Maloko o ka palapala noi e hoakakaia ka inoa piha o ka mea noi, kona mau makahiki, kona wahi hanau a me ka la o kona komo ana mai ilokoi o ko Hawaii Pae Aina. Pauku 4. Na ka mea.noi i ka manawa o koiia noi ana, a i 010 ia, mainua ae paha o ke noi ana e hooliloia i kupa, e hoike ae mamuli o ka hoohiki a kakauinoa i ua hoohiki la ua hoopau a haalele loa oia i kona nolio kupa ana a kokua ana malalo 0 kela a me keia alii o na aina e, poo, aupuni, a i ole ia, aina paha, a oi loa aku lioi ma ka hoakaka ana i ka inoa o ke alii, poo, aupuni, a i ole ; ia, aina i noho ai oia lie kupa mamua, ina paha mamuli o ka lianau ana, hookupaia ana, a i ole ia, ma kekahi ano e ae, a e kokua oiaio no oia i ka Repubalika o Hawaii. Ua hiki no e hoohikiia aku ka olelo hoohiki o ia ano e kekahi mea i hoomanaia e hoohiki i na olelo hoohiki. Pauku 5. E koiia no ka mea noi e hooiaio i na mea apau 1 hoakakaia maloko o kona palapala noi a lawa i ka manao o ka Lunakanawai e hoolohe ana i kaua noi, a ina keia ua hoomanaia ka Lunakanawai i oleloia e ninaninau i ka mea noi malalo o ka hoohiki a e kauka aku a e ninaninau i na hoike ana i manao ai ua kupono no ka loaa i ka mea noi na kumu e kupono ai e like me ia i hoakakaia maloko o kana palapala noi. Pauku (>. Ma ka hooko ana i na mea apau i kauohaia ma keia Kanawai e loaa i ka mea noi ke kuleana e loaa iaia kekahi palapala lioike no ka hookupaia ana ma ke ano i hoakakaia e na Lunakanawai o ka Aha Hookolokolo Kiekie, malalo o ka lima o ka Lunakanawai nana i hoolohe. ka palapala. noi, i hoopiliia me ka Sila o ka Aha Hookolokolo Kiekie a i hooiaioia e kekahi kakauolelo o ia Aha. Pauku 7. O ka palapala noi, ka olelo hoohiki i kauohaia ma ka Pauku 4 o keia Kanawai, kei kope o ka palapala hoike hookupa a me kekalii hoakaka pokole ana o na olelo) ike i waihoia ae e malamaia no ia me na moolelo o ka Aha Hookolokolo Kiekie. Pauku 8. 0 kela a me keia palapala noi o kekahi kanaka o na aina e e kuniia no ia e like mm ke kuniia ana o na palapala noi i na Aha Hookolokolo Kaapuni, a e koiia aku kekahi uku o elima dahij ma ke ano he mau 'koina ma ia hana ana, Pauku 9. Ina ua loaa i ka mea noi mai ke Kuhina Kalaiaina mai kekahi palapala lioike no ka liana e like me ia i hoomanaia a i hoakakaia inaloko o ka Mahele 2 o ka Pauku 17 o ke Kuinukanawai o ka Repubalika o Hawaii aole no oia e koiia e hoakaka iloko o kana palapala noi ua loaa iaia na mea e kupono ai i oleloia maloko o ka Pauku 2 o keia Kanawai, aka e olelo«no oia maloko o kana palai>ala noi ua loaa iaia ia palapala hoike a e hoike aku no i ia mea, a i ole ia, ina ua nalowale e' hoike aku i kekahi kope i hooiaioia i ka Lunakanawai e hoolohe ana i kana noi. Ma na ano e ae apau e hookoia no ma kana palapala noi na mea i hoakakaia ma keia Kanawai. Aponoia i keia la 15 o lune, M. H. 189G. SANFORD B. DOLE, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii. KANAWAI 78. HE KANAWAI E HOOLOLI AI I KA PAUKU 17 O KE KANAWAI 26 O NA KANAWAI O KE KAU KUIKAWA O 1895. E hooheloia e ka Ahaolelo o ka Repabalika o Hawaii: Pauku 1. O ka Pauku 17 o ke Kanawai 26 o na Kanawai o ke Kau Kuikawa o 1895, ma keia ke hoololiia nei ma ka pakui ana aku i keia mau huaolelo mahope iho nei, mahope o ka mahele elua o ua pauku la: "A ina e hooko ole ia ua mau kumu la, ua hiki i na Komisina me ka hana a hana ole paha ma ke kanawai a me ka hoolaha ole. koi a komo mua ole, e lawe i ka aina ma ko lakou lima. a ma ia hana ana e hoopau i ke kuleana i loaa mamuli oia aelike. Ina e loaa kekahi lilo wale ana o ia ano, e kuaiia ka aina ma ke kuai* kudala ma ke ano liolookoa a i ole ia ma na apana no ke dala kuike a i ole ia ma na hookaa manawa ana
e like me ka mamio o na Komiaimi he poiio; a ina uia ia kuai ana ua loaa lie kumukuai ioiae i ke kumukuai mua. e loaa i ka mea nana i kuai mua mailoko tuai oia kumukuai ka huina 0 kaua mau liookaa ana i ke Aupuni no ke kumukuai o ka aina, me ka ukupanee ole a me kekahi mahele iloko oia kumukuai 01 e like me ka nui ona huina ana i hookaa ai. Ina nae ma ia kuai ana ua loaa he kumukuai i emi iho malalo o ke kmuukuai i kuai mua ia ai, alaila e lioolaweia maiioko ae o ka huina e hoihoiia ana iaia kekahi huina i ano like me ka nui o ia emi ke hoolialikeia me na huina i hookaaia. Ma keia ua hoomanaia ke Kuhina Waiwai e uku aku i ka huina e hoihoiia ana i ka mea kuai e pau ana, ma ke kikoo o na koinisina, mailoko ae o kekahi dala i hiki e hoohanaia no ia mea." Pauku 2. E mana keia Kanawai mai kona hoolahaia ana. Aponoia i keia la 15 o luue M. H. SANFORD B. i>OLE. Peresidena o ka Hepuhalika o Uawaii. KANAWAI 7t>. HE KANAWAĪ E HOOMAHUAHI'A A1 1 KE DUTE MAH'NA (> NA WAIONA, NA WAINA I PUHNA A ME NA MEA LNU E AE I HANAIA MAILOKO MAI O NA MEA E AE AOLK MAI KA WAI O KA WAINA MAI; E HOOLOLI ANA I IvA MOKUNA 25 O NA KANAWAI O 1802. I KAPAIA "HE KANAWAI E HOOLOLI AI I KA MOKUNA ONA KANAWAI OKE KAU O IS7S. E PlLl ANA 1 NA J)UTE.'' E hooholoia e ka Ahaolelo o ka Hepuhalika o Hawaii: Pauku 1. Ona waiona apau, na waina apau i puhiia ame na mea inu e ae i hanaia mailoko mai o na mea e ae aole ka wai o ka waina, iua ua hookouioia iloko o ko Hawaii Pae Aina. ina ua komo iloko o ia mea he eiwa pa-keneta a aole e oi mamua o umi-kumamaha pa-keueta o ka alekohola. e kauia i ke dute o kanaono keneta no ke j;alani; ina ua oi aku mamua 0 umi-kumamaha aole uae i oi mamua o iwakalua-kumama-kahi pa-keueta o ka alekohola, e kauia i k«» dut<* o hookahi dala uo ke galani; ina ua oi aku ka alekohola maloko mamua o iwakalua-kumamakalii pa-keneta. e kauia maluna oia waiona ke dute e like me ke dute i hoakakaia ma ke Kanawai no na waiona o ia ano like. Pauku 2. O kekahi mea e hoopae mai ana, a i ole ia, e hoao ana e hoopae, a i ole ia, hoopae mj|lu i kekahi o na waioua, a 1 ole ia na waina i hoakakaia maloko o ka Pauku 1 o keia, me ka uku oh* i na dute; a i ole ia, nana i pa'ipa'i ia mea i mea e hoemiia ai, a i ole ia. e hooliloia ai palia ke kuleana e pili iaia ka hewa mikamina, a ina e ahewaia, e uku i kekahi hoopa'i aole e eiui malalo o hookahi haneri a aole hoi e oi aku mamua o hookahi tausani dala, a oia mau waiona e hoopuia a e hooliloia aku no ka pouiaikai o ke Aupuni Hawaii. Pauku 'X E mana keia kanawai mai a maho)>e aku oka la ekahi o lulai, M. H. 1807. Ke hooia nei au ma keia ua apouoia ka Bila Kanawai mamua ae nei mahope iho o ka noonoo liou ia ana o ka vito o ka Peresidena, ma ke koho ana nia ke kakau ana i na ae me na lioole e elua hapakolu o na hoa apau i kohoia o ka Hale o ka Poeikolioia o ka Repubalika o Hawaii i keia la 15 o lune, M. H. 1896. Ikea: D. L. NAONE, JAS. N. K. KEOLA, Kakauolelo. Lunahoomalu. Ke hooia nei au ma keia ua aponoia ka Bila Kanawai inauiua ae nei mahope iho o ka noonoo hou ia ana o ka vito o ka Peresidena, ma ke koho ana ma ke kakau ana i ua ae me na hoole, e elua hapakolu o nalioa apau i kohoia o ka Aha Senate 0 ka Repubalika o Hawaii i keia la 15 o lune, M. H. 180«. Ikea: W. C. WILDER, J. F. OJ>AY, Kakauolelo. Peresidena. OLELO HOOHOLO HUI. E hoolioloia e ka Aha Benate a me ka Hale o ka Poeikohoia. E ano poepoe ke kino o ka Sila Nui o ka Repnbalika o Hawaii 1 ekolu iniha kona ana waena. a o kona kii e like no ia me ia i hoopiliia malalo iho nei a hoakakaia penei me na waihoolu i pakui ia mai i kahua no ka palekaua.
HOAILONA KLLANA. He palekaua oke auo i maa ika ]kh- malaina moolelo hanauna i maliele pa-hapahaia; hapaha :nua ā nif ka mahele eha, o na kahakaha o ka hae aupuni; ka lua a uie ke kolu ma ke kahuu. he popo o ka mua i komoia e ka piilonlou ine ka palekaua uuku iweauakouu. XA KAKOO. Aoao Akau, Kamelmmeha 1., e ku ana, kulana like me ke kii keleawe mamua iho o Aliiolani Hale ma H«»nolnla; ahuula a me ka mahiole v. ai gula; kona waihooluu maoli. Aoao Hema, Akua oka Lanakila e aahu ana he papale lole nla a me ka lei; a e paa ana ma ka lima akau i ka Hae Hawaii i hoohapaia kona pulelo ana. KE POO. Ka la e puka ae ana me na kukuna malamalama; inaluna ae na hua 4t ßepubalika o Hawaii, 1894," o ka mea hope mn na huahelu Koma. MAKIA. "Va inau ke ea oka aina |ba pono." XA KOKUA ITOONANL Malalo iho o ka pale ka manu IMioenix. me na eheu mohala e pii ae aua mailoko ae o ke ahi a mc ewalu lau kalo i kauia ma kela aoao keia aoao me na lau maia a me na lau ; vaiwa pii iluna.
OLELO HOOHOLO HUI. NO KA MEA, ua lilo mamua aku nei he kumuhana na ke Aupuni Kuikawa a me ka Kepubalika o Hawaii, e kokua i ka liooliui ana i ko Ilawaii Pae Aina nie Amerika Huipuia; a, XO K.\ MEA, ke akoakoa nei ka Ahaolelo o ka Repubalika 0 llawaii ma ke kau mau, a e lioopanee aku ana ma keia mua kok<- iho no kekalii manawa loihi; a, XO KA MEA, he mea kupono e hoike na Lunainakaainana 1 kohoia ♦* na makaainana i ko lakou manao iwaena o lakou iho a nu' ka poe nana lakou i kolio ma keia mea; K nu' lIOLOIA e ka Aha Kenate a me ka Hale o ka Poe"'iau nei no ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii € like me mamua nia ka manao kupaa e kokua i ka hoohui ana i ko Uav. Pae .Mua nie Amei'ika Huipuia, a ma ke kokua .iKt 'naiiHili oia kanmhana iia rnaopo])o ia lakou ke koike nei •' i ko lakon mau manao ponoi wale no, aka o ka . i.-ai;it» : .. i ilii oka poe koho balota o keia Repubalika. i kiia la 27 o Mei, M. IL 1800. SANFORD B. DOLE, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii. OLELO HOOHOLO HUL ' e ka Aha Henate a me ka Hale o ka Poe- • ' n la 31 o Dekemaba, 1890, a mahope aku oia la, -•an' ]• ' ii 'iia ana ona poo leta, na leta poo leta ame na wahi • uinii' ! hoopukaia mainua aku ona mea e hoohanaia nei s l .« I =e I eta, a mahope aku oia la ona mea apau e koe ma. ina v 1:oe ana, a lioopau loa ia no; a na ka Peresidena e ioonoho i komite o ekolu mau kanaka i lihi kuleana ole ma in T nea o Mana rae ka uku ole, e hana pu me ke Kuhina Waiwai a n)f 4 ka T una Leta Nui, ma ka helu pono ana i na mea i koe ma i i la. a < ii;ina i ka hooko pono ia ana o ia wahi o keia Olelo Hooho!o e pili ana i ka lioopau loa ia ana o ia mau inea. Aponoia i keia la 27 o Mei, M. 11. 1890. SANFORD 13. DOLE, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii. OLELO HOOHOLO HUI. XX) KA MEA o ke Komisina. i kolioia ma ka) 1a.9 o Okatoba, ISOS, e noonoo a hoike ae e pili ana i na hana hoolilo aina a me ke kopeia ana o na palapala hoolilo, ua waiho mai i kekahi hoike kuikawa, a ua noi mai i manawa hou e hana ai i hoike piha; E HOOHOLOIA e ka Aha Senate a me ka Hale o ka Poeikolioia. e aeia ke komisina i oleloia e hoomau aku i ka huli ana a me ka noonoo ana i na ano o na hoolilo ana i na aina a me ke kopeia ana o na palapala hoolilo, a hoike ae i ka kau o ka Ahaolelo e hiki mai ana. Aponoia i keia la 6 o lune, M. H. 1896. SANFORD B. DOLE, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
Aj.onoia i koia la 25 o Mei M. H. 189G. RANFOKD B. DOLE, Peresiileiia o ka Repubalika o Hawaii