Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 30, 24 July 1896 — Page 1

Page PDF (1.19 MB)

This text was transcribed by:  Kmelyselfandi
This work is dedicated to:  DEDICATED TO: Sage Kanani O Ke Kai Malie Bringas & Jordyn Kauakilinoeula Bringas

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

@@KE XXXV. HELU 30. HONOLULU. POALIMA, IULAI 24, 1896. BNA HELU APAU 2608

 

 

Hoolaha Loio

W. R KAKELA,        

Loio a he Kokua ma ke Kanawai. HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

 

 

Hoolaha Kumaa.

Allen & Robinson.

N @ K AI PAPA O NA ANO APAU

@  ka I wapo o Pakaka, Hono @ kamakaai makepono loa, no ka @ ka lehulehu e makemake ana e @ kappa a e ike kunaka. @

 

 

W @ & CO., (WAILA MA.

@ Papa a me na Lako ku- @ o nap au e pono ai o @.

@ Alenai Moiwahine me Papu.

396-q

 

 

PAPA! PAPA

 

AIA MA KAHI O

 

Lewers & Cooke

(LUI MA)

 

Ma ke kahua hema o Alanui Papi

Me Moi.

 

E LOAANO NA

 

PAPA NOUAIKI

 

O kela a me kena ano

 

Na Pani Puka, na Puka Aniani

 

na Olepelepe, na Pou, na O’a

 

na Papa Hele, na papu Ku,

 

mw na Papa Moe he @

 

NV PILI HALE O NA ANO A PAU

A me na

 

WAI HOOHINUHINU NANI

 

Me na ano a pau loa.

 

 

Na Balaki o na Ano he Nei Wa@

 

Ke hau ia aku nei oukou e na

Makamaka a pau, ua makaukau

Keia mau makamaka oukou e

h@lawa aku ma na mea a pau

ili ana ma ka laua oihana no ka

 

Uku Haahaa Loa,

 

A @ke me ka mea e holo ana mawaena

O Lana a me ka Mea Kuai.

 

Hele Mai e Wae no Oukou iho

 

2896-q

 

 

KA MOHO PERESIDENA A KA

AOAO DEMOKARATA.

 

 

Ka Mahae Nui Mawaena o ia

Poai Kalaiaina

 

 

KE KAI HOEE O KE DALA

KEOKEO.

 

 

Hauloe o Kalivalana I ka “Poli-kua Kuhoho a Kane.”

 

 

O ke kii malalo iho nei a ke Kuokoa e pai aku nei, no ka pomaikai o kona poe heluhelu, no William J. Bryan ia o Nebraska, ka moho Peresidena a ka aoaoa Demokarata e hooikaika ai no keia kau koho ae.

(IMAGE)

WILLIAM J. BRYAN

 

Ua hanau ia keia kanaka ma Salema, Mokaaina o Ilionoi, ma ka la 18 I Maraki, 1860. Ua puka ioa mai ke kula nui mai o Ilinoi ma Jacksonville ma ka makahiki 1881. I loaa ai iaia he alahele maalahi e komo ai oia iloko o ke kula nui Ao Kanawai Uniona ma Kikako, ua hana oia maloko o ke keena Kanawai o Lyman Trumbull, a lilo oia i mea punahele loa ia na kela olohe ike kanawai.

 

Mai kona mau la opiopio mai, ua makemake loa ia I ka hana haiolelo akea, a ma ia hana ua ulu nui mai kona ike kalai olelo. Ma ka makahiki 1880, eo iaia ka makana helu elua o ke kulana haiolelo ma ka wa hookuku haiolelo akea o na Kula nui o loko o ka Mokuaina. Oia ka haumana o loko o kona papa kula I lilo ai ka kaiolelo hoomaikai no ka puka ana mai ke kula aku, kokoke loa e kohoia ma ia kulana iloko o ke kula kanawai, he hookah wale no balota kona haule ma ka wa I koho ai. Mai ka makahiki 1880 mai, ua lilo oia I mea haiolelo mau ma na wa koho balota apau. Ma ka makahiki 1887; nee aku oia a noho ma Lincoln Nebraska, a kukulu oia I hui oihana loio, me kehaki o kona mau hoa kula iloko o ka papa hookah. “Aole o’u manao he nui ka ike o kela kanaka I ke kanawai,” wahi a kekahi loio kahiko I kamailio ai no Bryan mahope iho o kona hoomaka ana e lawelawe I ka iohana loio, ‘eia nae, ua hiki loa iaia ke kamailio elike me ke diabolo.”

 

Eia keia kanaka maloko o ka paai o na Demoksrata e kue ana I ka mahele Demokarata e alakaiia ana e Kalivana (Peresidena o Amerika I keia wa) iloko o ka aoao Demokarata ma Nebraska. No na kau he lehulehu loa I noho wahaolello ai oia no ka lahui maloko o ka Ahaolelo Nui o Amerika Huiia. O ka hoomana o keia kanaka he Peresebiteriana ia. Ua mereia oia I ka wahine ma ka makahiki 1884. O Miss Mary E. Baird kana I mare ai, he kaikamahine na kekahi kanaka kalepa o Peny, Ilinoi. Ua ao nohoi keia wahine I ke kanawai, a he hoa oia no ka papa loio I Nebraska

 

KA MOOLELO PIHA O NA MOHO WAE MOHO A KA AOAO DEMOKARATA.

 

Kikako, Ilinoi, Iulai 10.-I keia la I waeia ai o William J. Bryan o Nebraska I noho nana e paa ka hae o ka hakoko ma ka aoao o ka poe Demokarata no keia kau koho Peresidena ae. Ma nehinei ma ka wa I ku ai ke kanaka ui opio o Nebraska ma ke kahua haiolelo akea imua o ka Ahanui wae moho Peresidena, ma ke ano iaia ka haiolelo hope e kalai ai maluna o ke kehua alakai a ka aoao Demokarata e apono ai, ua ikeia aole e loaa iaia he wehi olino manalana no kona lilo anai moho oolea no ke kahua heihei wae moho Persidena. Aka nae I ka hala ana o ka hapalua hora okoa o kana haiolelo, ua kau pono ae la oia ma kahio ka ikeia ana aku, e lilo ana ia I noho uhalu ole iloko o ka heihei. Ma na hora o ia poi ho, ua pii mahuahua loa ae la kone ohohia nui ia, a ma ka wa I akoakoa hou ai ka Aha elele ma keia kakahiaka, ua lilo oia I hoa paonioni oolea no Richard P. Bland.

 

Ma ka wa I koho balota ai, ua nui loa kona ohohia ia mawaene o na elele, a he lua ole ke aiwaiwa o kona ikaika ma na balota, ua alopoho maoli ia e kona mau balota o Ilinoi ame Ohia, a haalele okoa a Bland I kona holo moho ana, a huli pu mai la hoi o Misouri ma ka auwaha hokahi e kakoo ia Bryan.

 

Aole he mau hana hooiwahiwa nui I ikeia, aole he mau kii nunui I paiia aole nohoi he mau hana puhi ohe I mea e hooulu-ulu ia ai ke ohohia ana o ka loea kakaolelo a kanaka kakau nu pepa nana e na’I ana ke kahua. O kahi mea hoohiwahiwa wale no ma kona aoao, oia kahi hae o ka Ahahui William J. Bryan.

 

            Ma ka po nei, ua hanaia kekahi hae w halihali ana I na huaolelo hope o ka haiolelo a Bryan ma ka la inehinei, oia hoi, “Aole ka lei alii kakaliaoa, aloe hoi ke kea gula.” A na keia mau huaolelo I hoike mai, ua komo ka loea kakaolelo o Nebraska iloko o ke kahua heihei. Aka, aole na keia mau huaolelo I onou pono iaia iloko o ke ohohia nui ia ana e na kanakai o kona kulana hiehie, kuoo, ka maikai o kona leo ma ka haiolelo ana, oia na mea nui I makia ikaika iaia iloko o na noonoo ana o na elele wae moho amen a makaikai, a ma ke wa e hoopuka ia ae ai kona inoa, e puia ana oloko o ke anaina I na leo buro o na kanaka a he mau hoike ana keia I ka nui o kona ohohia ia.

 

            I ka hoomaka ana o ke koho ana o na balota, ua ikeia ke kupaa o na elele mamuli o na moho a lako@ I hele mai ai e kakoo: aka I ka pane ana aku o na hana koho balota imua, ua ikea ia ka lilo ana i moho ikaika loa no ke kahua. I ka hoea ana I ka helu eha o na koho anan a na elele, ua kokoke loa Bryan I ka pahu eo. Ia wa I ikeia ai, ua nui launa ole mai na elele I huli ae a kakoo I ua olohe kakaolelo nei o Nebraska. Ma ia Manawa nohoi I laulaha ae ai kekahi lono, ua kulanalana na elele o ka mokuaina o Ilinoi, a pela nohoi ka mokuaina o Misouri. I ka wa hoi a kiaaina Aetgeld ame kona poe kakoo I haalele iho ai ia loko o ka Aha halawai, no ke kukakuka ana, u

Nui loa ae la ka pioloke o na kanaka. A I ka hoea hou anan aku I ka wa e koho balota hou ai, ua ikeia ka huliamahi o na elele he nui e kakoo ia Bryan, a komo pu mai la ma ia alahele na mokuaina o Ilinoi, Ohio ame Misouri, a ua kaa ae la ka lanakila I ua loea kakaolelo nei Nebraska.

 

NA LA HANA O KA AHA ELELE.

 

            Kikako, Iulai 7.- Ma keia la ia akoakoa ai na elele wae moho a wa aoao Demokarata maloko o ko lakou hale halawai ma Jackson park. Mahope iho o kekahi mau paio olelo hahaua ana amen a hoonohonoho ana o na hana, ua ikea ke kaa ana o ka mana iloko o na lima o na kanaka e kakoo ana I ked ala keokeo.

 

            Ma ke koho balota ana no ka Lunahoomalu, ua lilo ka eo I ka aoao dala keokeo, mamuli o ke kohoia ana o John W. Daniels o Viriginia. He 556 ona baloya, a he 349 ma ke kue. O ka lanakila mua keia I loaa I ka aoao dala keokeo. Hora 4:43minute, hoopanee ke Aha elele.

 

            Iulai 8.-Akoakoa hou ka Aha elele ma keia la. Ua paa pono iloko o ka poho lima o na kanaka dala keokeo na komite amen a papa hana e ae o loko o ka hale. O ka kahua hana o ka aoao Demokarata no keia kaiu koho balota Peresidenta ae. O kea no nui, oia keia: E hana hoolaiki ole ia ked ala keokeo, me ka hui ole ana aku me kekahi lahui hou aku; e auhauia na waiwai o na aina e, I mea e lawa ai ka uku ana I na lilo mau o ke Aupuni e hooponoponoia ana me ka uhaai ole; I hoololi Kumukanawai no ka auhau loaa makahiki; e kue ana I na mauae ana o ke Aupuni iloko o na hookele Aupuni kuloko ana a kekahi o na mokuaina; o hooheleia na hana Aupuni me ke akahele am eke kulana pakiko; e kua ana I ka bila hookaa aie Alahao o ka Pakipika; e hoahewa ana I ka hoopukaia ana o na bona dala ma ka wa maluhia, a e kakoo ana I ke kanawai o na oihana kivila.

 

            Ua hoa kala mai o Luna Senete no kea no keia kahua kalai Aupuni ua ikeia he ekolu mau kumu malaila, e hoahewa anai na hana a ka Persidenta (Kalivilana) a waiho mai la oia I mahlele hou no ka hookomoia ana maloko o ke kahua kalai Aupuni I waihoia mai, no ke apono ana I ke kulana hoopono, kupaa a wiwo ole hoi o ka mana Aupuni e ki nei I keia wa. Ma ke koho ana. Ua haule keia noi. He 27 ma ke kue, a he 17 ma ka ae.

 

            Ma keia la I ikeia aku ai na elele o Nebraska e noho ana maluna o ko lakou mau noho me ke ohohia nui ia. A ua like keia me ka olelo hoolaha e hoike ana, ua makaukau ka loea kakaolelo o na kula mauu o Nebraska no ka hakoko. Ma ka noho lunahoomalu ua haiolelo mai la oia me ka ikaika ame ka noeau. Pau 9:30 ia, o noho ma ka hora 10 o’ kahi la ae.

 

            Kikako, Iulai 9.-Hora 10 me 52 minuye, ki-ke ka Lunahoomalu White I kana hamare, a hoolaii koke iho ia ka meha maloko o ka hale. Ua ikea ka akoakoa ana mai o ka hapanui o na elele, koe wale no na elele main a mokuaina mai o Nu Enelani.

 

            Heluheluia ke kahua kalai Aupuni a ka aoao Demokarata, a aponoia, me ke Ohohia nui ole ia. Alaila, heluheluia mai la ka hoike a ka hapa uuku no ia mea hookahi no. A eia na poe I kakauinoa malalo o keia hoike. David B. HN1 o Ni Ioka, William Vilas o Wisekonosina, George Gray o Delewea. John Presntis Poe o Maryland, Irving W. Drake o Nu Hamekire, C. O. Homan o Meina, P.J. Farrell O Veremona, Lynde Harrison o Kenotikuta, Davis E. Baker o Rhode Island, Thomas A.C. Weedock o Mikigana, James E. O’Brien o Minesota, John E. Russell o Masakuseta, Robert E. Wright o Penesilevenia, William R. Steele o Dakota Hema, Allan A. McDermot o Nu Jorese ame C.D. Rodgers o Alaska.

 

            Mahope iho o keia, wailo mai o Luna Senate Hill he olelo hooholo e hoololi ana I ke kahua kalai Aupuni a ka aoao Demokarata, ma kahi e pili ana I ke noye Tillman a waiho mai olelo hooholo e ahewa apa ia Kalivilana, a ua kupono loa e hoopili muna nui la. Mai ka mua a ka hope o ka heluheluia ana o koia olelolo hooholo, ua-ki ia me ka ikaika.

 

            Alaila, hoomaka ke kalai oleole hahana ana a na poe loea kakaoleole kaulana maluna o ke kakua kalai Aupuni. O Luna Senate Hill ka mua, I u@ mai e Vilas ame Russell. Alaila o W.  J. Bryan mai. Oia ka mea I haiolelo mai ma ka aoao o kakoo ana I ke kahua hana e pili ana I ked ala keokeo. Ua piha keia haiolelo I ka uwila am eke akamai, a ma keia haiolelo I lumai hohonu iaia iloko o na umauma o na elele, a lilo ai oia I mea holo balota no ke kulana moho holo Peresidena. Ua huro ia a ua paipai nui ia kana haiolelo ana. Ma kona wa I hoomaha ai, ua puia holookoa oloko o ka hale I na leo huro. He nui na mokuaina I keia wa I laweia aku ko lakou mau he a ma ka aoao o na elele o ka Makuaina o Nebraska. Lilo o Texas, walawala o Georgia, a ua aneane pau loan a makuaina a ae.  Aka, o na makuaina I ku mahope o ked ala gula, ua mau no lakou ma ko lakou wahi. Eia nae, ma ka wa I ikeia aku ai ka laweia ana ae o ka hae o ka Mokuaina o Ilinoi I ke kahua o na elele o Nebraska, ua hoone-I hou ia ae la o loko o ka hale e na leo huro. Ua hoopuni ae la na hae o na makuaina e kakoo ana I ke dala keokeo I ka hae o er o Nebraska, a kow o Inidiana. Ua olelo ae hoi o Altgeld ia wa, o ia kana haiolelo pookela o ka maikai I lohe ai, a puana pu ae la hoi oia: “Aole nae au I ike, malia o ka haiolelo paha keia e kohoia ai o Bryan.” O keia paio ana, aia ia mawaena o ka aoao e kakoo ana I ked ala gula am eke dala keokeo. Ma ke noi a Hill, e hookomoia ke dala gula ma kahi o ked ala keokeo, ua laweia ke koho ana a na hoa. He 636 ma ka aoao kakoo I ked ala keokeo, a he 303 ma ke kakoo ana I ked ala gula.

 

            O keia wa I ku mai ai o Luna Senate Tillman maluna o kekahi noho a nonoi mai la e unuhi hou oia I kana olelo hooholo hoahewa I ka Aha Kuhina e ku nei I keia wa, oiai, wahi ana, “O keia koho balota I keia ua like no ia me ka olelo hooholo ahewa. Ma ka wa I hooleia ai ke kumumanao hooia, alaila, ua hoopaaia ka oiaio o koma aoao kue. Aole loa e ku’I ana ke kanaka wiwo ole I kona enemi ma kona wa I haule ai ilalo. Ke unuhi nei au I ka olelo hooholo ahewa.”

 

            He kakaikahi na wahi leo hooho huro, a he oi aku na leo ho-ki I puai mai.

 

            Alaila, nonoi o Hill e haawiia ke koho ana maluna o ke kahua kalaiaina. O ka hopena I ikeia, he 628 ma ka aoao kakoo a he 301 ma ke kue. Nolaila, ua hooholoia he kumu alakai manaoio hou no ka aoaao Demokarata, ua silaia ae la kakauinoaia.

 

            Ma ka noho ana I ke ahiahi, ua lawe ia na inoa o na poe e holo ana no ke kulana holo Peresidena, Waiho mai o Luna Senate Vest I ka inoa o Rochard R. Bland o Misouri, a kokua mai o Kiaaina Overmeyer o Kansas. Waiho mai o Luna Senate (I pau) Pat Welsh o Georgia I ka inoa o Wiliam J. Bryan o Nebraska. Na Luna Senate Turpie o Indiana I waiho mai I ka inoa o Clande Matthews a kokuaia e O.T. Trippett o California. Eaiho mai o Frederick White o Iowa I ka inoa o Horance Boice. O John Rhea hon I ka inoa o Bcalkburn o Kenetuke. Waiho main a elele o Masakuseta I ka inoa o Kaiaaina (i pau) Russell,_a na A. W. Patrick I waiho mai I ka inoa o R. McLean o Ohia. I ke aumore, hoopanee ia na hana. O ke kolu keia o na la hana.

 

            Kikako, Iulai 10.-Ma ka wa I hoomaka ai na hana o ka la eha (4). Waiho Ia mai la ka inoa o Robert E. Pa@-son o Penesilevenia I noho; a na Mr. Miller I waiho mai I ka inoa o Kiaaina (i pau) Peroyer o Oregona. O na inoa hope keia, a hoomaka ke koho ana.

 

            Ma ke koho mua ana, ua mahae ae la na balota o Alabama, mawaena o Russell ame Boies. Aole I hiki main a elele o Makasuketa. I ka hoea ana I na elele o Mikigana, ahe lehulehu loa o lakou I hoike mai I na manao makemake ole e koho. I ka hoea ana I Minesota, ua waihoia mai la ka inoa o Adlai E. Stevenson imua o ka aha elele, aole nae I ohoahaia aku ia inoa. I ka hehi ana I Nu Ierese, ua hoike mai ka lunahoomalu aole e koho ana na elele mai laila mai, a piha koke ae la o lokp o ka hale I na leo huro. Ia wa I kauoha ae ai ka lunahoomalu e hookiia na hana oia ano, ua pane mai la kekahi a na elele: “He poe Repubalika wale no keia, ekipakuia lakou iwaho.” Alole no I koho na elele o ka makuaina o Nu Oika. Ua ke mai nae o Kiaaina (i pau) Fowler, a hoike mai la: “Mamuli o ke kahua kalai Aupuni I aponoia e keia Aha Elele, ua

 

(IMAGE)

McKINLEY AT HIS DESK

The accompanying cuts show how the Hon., William McKinley looks when he is ready to begin his daily work in his study in Canton, Ohio.

Uohaia mai au ma kea no he elele mai ka mokuaina mai o Nu loka, e hoike aku, ua hooholo likt iho nein a elele mai laila mai, aole lakou e komo ana ma ka wae ana I na mopho no ke kulana Peresidena, a nolaila, ke hole nei lakou,  aole e koho.”

 

            Koho lokahi na elele mai Carolina Akau mai no Bryan, O ka mokuaina hoi o Ohio he 41 balota no McLean; a o caroline Hema hoi no Tillman. He 19 elele o ka mahuaina Mikigana I koho ole. Mahope loa mai, ua haawai na elele o Makasuketa I ka lakou mau balota no Hill.

 

            Hoike mai la ka noho na kulana o na balota ma ke koho mua ana: Bland 223, Bryan 105, Boise 86, Clackburn 83, McLean 54, Matthews 37, Campbell 2, Paetison 95, Pennoyer 10, Russell 2, Setevenson 2, Tillman 17, Teller 8, Hill 1, poe I koho ole a I hiki ole mai hoi he 185.

 

            Ma ka hora 1 me 18 minute o ka auina la, hoikeia main a balota o ke koho elua ana; Bland 281, Boise 37, Matthews 34, McLean 53, Blackburn 41, Paetson 100, Bryan 197, Pennoyer 8, Stevfenson 10, Hill 1, Teller 8, poe I koho ole 160.

 

            Hora 1:30 hoomaka ke koho ekolu ana, a ma ka hora 1:50, hoikeia main a heluna: Bland 291, Boise 56, McLean 54, Bryan 219, Blackburn 27, Paetson 97, Stevenson 9, Hill 1, poe I hiki ole mai a I koho ole 162.

 

            Ma ka hora 2 me 25 minute, hoomakaia aka eha o na koho ana, a I keia wa I maopopo loa ai ka lilo ana I ka lanakila ia Bryan. I ka hoea ana I ka mokuaina o Kenetuke, ua ku mai la o Mr. Rhea, ka mea nana I wahiho mai I ka inoa o Blackburn ma ka hoike ana mai, ua unuhiia ka inoa a lakou I kakoo ai. Alaila, ku mai la o Luna Senate Turpie Indiana, a kamaililo mai la iwaena o kekahi uluaoa nui, ua unuhi aku lakou I ka I noa o Kiaaina Matthews, a e koho ana iakou apau no William J. Bryan o Nebraska. Ua huro nui ia. Alaila nonoi mai la oia: “Mamuli o ka ikeia ana o ka lokahi o na manao I paholalike ae mawaena o na hoa o ka Aha Elele, nolaila, ke nonoi nei au e koho lokahi ia o W.J. Bryan.” Aole ikana mai o na huro. Ua haawiia ae la na balota o na elele o ka makuaina o Texas no Bryan, a ua ninau ka lunahoomalu no ke noi a Luna Senate Turpie, a ua aponoia. He heluna iiku loa ka poe kue. Ma ka wa I puka mai ai ka olelo hooholo, ma kohoia o William J. Bryan, ma kapae kokeia ae la na rula o ka hale, a he hauoli aiwaiwa kai hoikeia ae e na mea pau.

 

 

KA MANAO O McKINLEY

 

NO KA

 

Ninau Hoohuiaina o Hawaii.

 

 

WELO KIHEI A KEAELOA.

 

 

            O keia kii malalo iho nei, oia ke kii e hoike ana I ko McKinley kulana ma ka wa e noonoo ana I kekahi ninau ano nui, elike paha me ka Ninau Hoohui Aina o Hawaii neu, I hoikeia he wahi lihi o kona manao malalo iho nei:

            “Ua olelo mai o Mr. Hammond, iaia I kamailio pu ai me a’u, no ka mea e pili ana I na hana o ka Pae Aina, iloko o hookah makahiki e hoohuiia no o Hawaii, oiai o kona hoi ana mai nei no ia mai ka Hikina mai, a oiai oia malaila, ua launa kailio oia me kona hoaloha kamaaina loa, oia o Mekia McKinley, kai olelo mai, ke mea pono ke hohuiia mai ka Pae Aina (o Hawaii). A he mau huaolelo hoi elike me ia.”

 

            O keia mau olelo I hoikeia ae la, ola na huaolelo I laweria noloko mai o ka palapala a D. F. Thrum I kakau ai, ma kona wa e noho ana ma Kapalakiko. O Mr. Hammond hoi, ka mea o kamailio pu hoi me Mr. D.F. Thrum he Agena oia no ka Ahahui Baibala o Amerika, ma Kapalakiko.

 

            He ninau ola ka ninau Hoohui Aina o Hawaii.