Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 34, 21 August 1896 — Page 3

Page PDF (1.49 MB)

This text was transcribed by:  Kate Motoyama
This work is dedicated to:  brother leo liberty

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MANAWA HOLO.

Mai a Mahope aku o Iulai 5, 1895.

 

 

Haalele ia Honolulu    Wili o Ewa Kaa Ukana Na la a pau Koe Sabati         6:@0 A.M.

                                    Hiki i Waianae na la a pau.                                         9:15 A.M.

                                    Hiki i Wili o Ewa na la apau.                                      1:45 A.M.

                                    Hiki i Waanae Na Poaono me Sabati.                         1:45 P.M.

                                    Hiki i Waianae na la a pau.                                         5:10 P.M.

 

Haalele ia Manana       Wili o Ewa Kaa Ukana Na la a pau Koe Sabati         7:40 A.M.

                                    Hiki i Waianae na la a pau.                                         9:58 A.M.

                                    Hiki i Wili o Ewa na la apau.                                      2:28 P.M.

                                    Hiki i Waanae Na Poaono me Sabati.                         2:28 P.M.

                                    Hiki i Waianae na la a pau.                                         5:53 P.M.

 

Haalele Wili o Ewa     Wili o Ewa Kaa Ukana Na la a pau Koe Sabati         8:10 A.M.

                                    Hiki i Waianae na la a pau.                                         10:19 A.M.

                                    Hiki i Wili o Ewa na la apau.                                      2:49 P.M.

                                    Hiki i Waanae Na Poaono me Sabati.                         2:49 P.M.

                                    Hiki i Waianae na la a pau.                                         6:14 P.M.

 

Hiki i Waianae                        Wili o Ewa Kaa Ukana Na la a pau Koe Sabati         --

                                    Hiki i Waianae na la a pau.                                         10:@4 A.M.

                                    Hiki i Wili o Ewa na la apau.                                      --

                                    Hiki i Waanae Na Poaono me Sabati.                         3:24 P.M.

                                    Hiki i Waianae na la a pau.                                         6:49 P.M.

 

Haalele ia Waianae      Waianae na la a pau.                                                   6:44 A.M.

                                    Wili o Ewa Kaa Ukana Na lal a pau Koe Sabati        --

                                    Waianae na la a pau.                                                   1:@2 P.M.

                                    Wili o Ewa na la a pau.                                               --

                                    Hiki i Waianae na Poaono me Sabati                          4:16 P.M.

 

Haalele Wili o Ewa     Waianae na la a pau.                                                   7:19 A.M.

                                    Wili o Ewa Kaa Ukana Na lal a pau Koe Sabati        9:10 A.M.

                                    Waianae na la a pau.                                                   2:07 P.M.

                                    Wili o Ewa na la a pau.                                               3:51 P.M.

                                    Hiki i Waianae na Poaono me Sabati                          4:51 P.M.

 

Haalele ia Manana       Waianae na la a pau.                                                   7:59 A.M.

                                    Wili o Ewa Kaa Ukana Na lal a pau Koe Sabati        9:48 A.M.

                                    Waianae na la a pau.                                                   2:38 P.M.

                                    Wili o Ewa na la a pau.                                               4:22 P.M.

                                    Hiki i Waianae na Poaono me Sabati                          5:22 P.M.

 

Hiki i Honolulu           Waianae na la a pau.                                                   8:23 A.M.

                                    Wili o Ewa Kaa Ukana Na lal a pau Koe Sabati        10:3@ A.M.

                                    Waianae na la a pau.                                                   8:11 P.M.

                                    Wili o Ewa na la a pau.                                               4:55 P.M.

                                    Hiki i Waianae na Poaono me Sabati                          5:55 P.M.

 

E lawe ana na kaa ahi hali okana i na kaa oli ia o ka papa ekahi.

            G. P. BENISON,

            Luna.                           F. C. SMITH,

                                    Luana Kuai Palapala Holo.

--

NU HOU HAWAII.

--

            He halawai ka ka Papa Hoonaauao ma ka auina la Poakolu nei.

--

            Ua komo ae nei o M. S. Levy iloko o ka poai o ka poe i banakarupaia.

--

            Ma ke kakahiaka Poakolu nei i ku mai ai ka mokuahi Miike Maru, mai Iapana mai, me na limahana Iapana 266.

--

            Mamuli o keia kau papaa la e nee nei, ua hele na wahi luawai hookio o kakou o uka ae nei o Nuuanu a pikao loa.

--

            Ke mau la no ka haa ana a ka wahine o ka lua i keia mau la, a ke piha hauoli mau la na poe makaikai e noho mai la i ka hotele o Peter Lee.

--

            E komo hou ana ke kula kaikamahine o Kawaiahao ma ka la 7 ae noi o Sepetemaba, a ua makemakeia na haumana e huli hoi mai, me ka hookaulua ole.

--

            O ka nui o na tona kopaa Hawaii i laweia aku e na moku he 14 ma ke alahele aku o ka Lae Hao no ka ka hikina, mai ka malama mai o Feberuari a hoea i ka la 5 o keia mahina he 54,499.

--

            Ua loheia mai e malamalama aku ana he papa kula olelo Hawaii maloko o ka hale Hui Opiopio o na haole e ku nei, ma ke kihi ma Ewa aoao makai, o ka huina o na alanui Alakea me Hotele.  He poe haole paha na haumana.

--

            Ua pau kekahi mau kula laau mikinolia o luna o kekahi mau puu o Koolaupoko ae nei i ke puhi ia i ke ahi, i mea e ulu ae ai ka mauu hou.  He hana maa mau no nae ia no ia mau kaiaulu mai kahiko mai.

--

            Ua loheia mai, e pai buke io maoli ia aku ana ka moolelo Hawaii kahiko i kakauia e Davida Malo, ma ka Olelo Beritania: a he buke ana ia o 37 paha mokuna a oi, i maheleheleia ma na pauku.  He buke waiwai nui ana keia.

--

            Ke hanaia nei i keia wa ke kahua o ka hale kaawai hou ma ke kihi Waikiki, aoao mauka, o ka huina o na Alanui Papu me Beritania.  O E. B. Thomas ka mea nana e paahana nei.

--

            Ua ae ia ae nei o Mr. Henry Holmes e lawelawe i ka oihana loio ma Hawaii nei, ma na Aha Hookolokolo apau o ka Repubalika nei.  He loio no oia no ka Aha Kiekie e Enelani, akahi no nae oia a aeia e lawelawe ia oihana ma Hawaii nei.

--

            Ke manao nei kekahi poe e hoolilo aku i ke keena Ahaolelo kahiko, a Keena hookolokolo mua nohoi o ka Aha Kiekie, i rumi no na hana hoikeike no na mea ulu ame na hua ai o Hawaii nei.  He manao maikai keia.

--

            Ma ka po Poakolu nei, hora 11 paha a oi, ua hopuia e Lutaneia Fernandez ame elua makai, he 26 poe "pili waiwai" maloko o kekahi halekuai Pake ma Kamoiliilii.  Ua laweia mai lakou no ka halewai, a ua pau nui i ka bela ia ma ka $12 no ka Pake hookahi.

--

            Ma ka paani kinipopo ana ma ka Poaono aku nei, ma Makiki, mawaena o na hui Kamehameha ame Honolulu, ua lilo a Kamehameha iloko o 8 komo ana, ia 1 puni a Honolulu iloko o 9 komo ana.

--

            Ma ka wa e maloo ai ka akahi tona kai o loko o ka moana Atelanita, e loaa ana he 81 paona paakai; ko ka Moana Pakipika hoi, he 79 paona paakai; ko na moana anu Akau ame Hema, he 85 paona paakai ma ke tona hookahi; a o ke Kai Make, he 187 paona paakai e loaa ana ma ke tona kai hookahi.

--

            Ua hoike ai ka nupepa Buletina o Kapalakiko, ua komo aku ma ke kulanakauhale o Kapalakiko, mai Hawaii aku nei, he 229,988 eke kopaa iloko o ka mahina o Iulai.  Iulai 6, he 12,533; Iulai 6, he 38,788; Iulai 7, he 7,695; Iulai 8, he 8,669; Iualai 9, he 16,870; Iulai 11, he 18,586; Iulai 15, he 14, 702; Iulai 19, he 32,500; Iulai 23, he 6,350; Iulai 26, he 6p,138; Iulai 27, he 18,799; Iulai 28, he 13,709; Iulai 29, he 20,943.

 

            Kokoke e paa pono loa ka buke o na Kanawai o keia Kau Ahaolelo i hala aku nei, ma ka Olelo Enelani.  O ka Papa Kuhikuhi wale no koe.  He 79 Kanawai maoli, a he mau olelo hooholo hui kekahi na ka Ahaolelo.  He 275 ka nui o na aoao apau o keia buke.

--

            Ma ka Poaono i hala aku la, i holo aku ai ka huina o 156 poe kumukula o na kula Aupuni no Waianae, maluna o ke kaa ahi, a ua ukali ia keia huakai a na hoku maimalama o Hawaii e ke Kuhina o ko na Aina E, ame Mr. me Mrs. B. F. Dilinahama.  A ma kahi o Wilimana i hookipaia ai lakou.

--

            Ma ka hora 11:30 o ka po Poaono aku nei, oiai o Espinda o ka oihana makai o Honolulu nei i hele ae ai mawaho o ka banako o Bihopa, ike aku la ia ua hamama ka puka o ua hale la.  Ua kahea oia i kona mau hoa makai, a komo iloko e nana ai, in a paha he aihue--aole nae.

--

            Ma ka Poakahi nei i ae ai o "Bila Kamaa Ole" i kona mau hewa elua i hoopiia ai, elike me ka mea i hoike mua ia aku nona, imua o ka Aha Kaapuni.  A ma ka Poalua nei i kau ai ka Aha i ka hoopai maluna ona.  E hoopaahaoia oia i 2 makahiki me ka hana oolea, me na koina $3.50, no ka hihia hookahi i hoopiiia ai oia.

--

            Ma ka Poakolu nei i laweia ai no Honolulu nei, mai ka mahiko mai o Ewa, he 30 a oi poe Pake paahana, no ka hewa hoole hana, mahope iho o ko lakou hoopaiia ana imua o ka Aha Apana o Ewa.  Ua keha ae ua poe keiki lauoho loloa nei o Kina, aole loa lakou e ae e hoi hou i ka hana, a moku na poo o lakou.

--

            Ua lauaheia ae, e holo hoomaha aku ana o Mr. Joseph Nawahi no na Kaiauluo Kapalakiko, ma keia mua koke iho.  E ukali pu aku ana kana wahine laia ma keia huakai.  Iloko oia o na umii ana a ka ma'i no kekahi wa loihi i hala ae nei, a ua oluolu hoi i keia wa, koe nae ke ola maikai loa ana, a ua ao kona kauka iaia, he mea pono ke holo ma kekahi huakai aumoana loihi.

--

            Ma ka hora 1 a oi o ka auina la Poakolu nei i kani mai ai ke oeoe pauahi, a ua ikeia ka olali ana ae o na kaawai o ka oihana kinaiahi no ke kahua o ka pauahi, aka, mamua nae o ko lakou hoea ana aku no kahi a ka poino e hana ana, u apau ka pilikia.  Ma Leleo ae nei kahi okeia pauahi, ma ke kahua o ka hale hana kopa, ma ke kua o ka hale puhi palaoa.  Aole i maopopo ke kumu o ke ahi.

--

            Aia no ka Lunakanawai Kiekie Alapaki ame kona ohana ma Kualoa kahi i hooluolu ai.  O kana wahi nae e mahiai nei i keia wa, ma ke kanu ana i  na laau hua-ai waiwai nui, aia ma nae iki aku o Hakipuu, ma ka aoao mauka o ke alanui, a o Kaihiwai kainoa oia wahi.  He kohu Edena maoli keia wahi ke pau pono loa kona hoomaemaeia ana.

--

            Ma ke kakahiaka Poalima o kela pule aku nei, ua ala ae la he haunaele mawaena o elua Paniolo ame kekahi keiki kanaka.  Ua hoolei puupuu lakou me ka hahana loa, me ka paki liilii ana o ke koko, a anehe kekahi Paniolo e hou i ke keiki kanaka me ka pahi, i ole kekahi lima kokua e ae, pahua ai ia hana hou pahi.  Ua laweia na Paniolo no ka halewai, a mahope mai ua hookuu ia mai laua.

--

            O ka Ilamuku o Hawaii nei i keia wa, he kanaka opio wale no ia o 29 makahiki ka nui.  Ma ka la Sabati aku nei i malama ae ai oia i na kalokalo ana i na lani no ka piha ana o kona mau makahiki i ka 29; a o ka hope Ilamuku hoi, he kanaka ia o 32 makahiki, a ma ka Poakahi mai i hoohiwahiwa iho ai oia i ke 32 o kona lahanau.  He mua kahi no kahi ma ka oihana; a he muli hoi kahi ma ka oihana; a he muli hoi kahi no kahi ma ka heluna o na makahiki.

--

            Ma ka la 14 aku nei, ua malama ia he ahaaina nui ma uka o ke kahawai o Iao e ko Wailuku poe keiki lalawai no ka hoohanohano ana ia Peresidena Dole.  He 300 ka nui o na poe i akoakoa aku ma ia papa ahaaina ono.  O ke komite na lakou i hoomakaukau i keia mau mea, oia o G. Armstrong, L. A. Andrews, S. M. Chillingworth, E. H. Bailey, Geo. Hons, J. W. Kalua, Kaleikau, W. A. McKay ame A. N. Kepoikai.

--

            E ike ana na makuahine, he laau waiwai nui ka KAMALENA LAAU KUNU o ke kunu "ho" ame ke kunu kalea.  E loaa koke ana ka oluolu, a he palekana ame ka maikai ka inu ana.  Ua lehulehu loa na makahiki a makou i kuai aku ai i keia laau, a aole loa i ikeia kona hoopahuaia ana, ma ka hiki ole ana iaia ke haawi aku i ka hopena hololea maikai.  G. W. Richards, Duquesne, Pa.  E kuai ia ana e na kuai laau lapaau apau, oia o BENSON, SMITH & CO., na Agena no ko Hawaii Pae Aina.

--

            Ma ka hora 8:30 o ke kakahiaka Sabati aku nei, ua hoopuka mai la ka moku kunu Ada, kapena Burt, mai Hilo mai, a holo mai la no Honolulu nei, aka, i kona hoea ana mai mawaho pono ae o na pali kahakai o Hilo, ua halawai oia me kekahi ino nui, a me he mea la e hooholo-a-ia ia ana oia iloko o ka opu o ke kai, pela wale no a hoea i Mahukona, malaila kaulua iki oia a ano malie ka ino a holo loa mai la no Honolulu nei, a ku mai la oia no onei ma ke ahiahi Poalua nei.

--

            Ma ka Poalua nei i ulu ae ai he wahi uulukai maloko o ke keena nupepa Pake, nona ke inoa Chinese Times, mawaena o Cheng Yat Kai kekahi mea paa kuleana o ua nupepa la, ame Chung Chang Sing, ka lunahooponopono a mea paa kuleana nohoi no ua pepa nei.  O ke kumu, ua olelo o Cheng Yat Kai e kuai i kona kuleana apau iloko o ua pepa la, a ma ka wa hoi a Chung Chang Sing ame kekahi poe Pake okoa ae i hele aku ai ma ke keena nupepa, no ke kuai ana i ke kuleana o ua Pake ia, ua hoole mai oia, a o ka wa no ia i ulu ai ka haunaele kuloko.  Ua hoehaia o Cheng Yant Kai ma ka uhauia ana e Chang Jan Sing me ka hamare ma ke poo.

 

Ka Huakai a ka Peresidena o ka

Papa Ola no ka Kaiaulu o

Iapana âme Kina.

--

(Hoomauia.)

            Mamuli auanei o ka nana akaheleia ana ame ka puhi hoomaemaeia ana o ka lole, ma ke awa kumoku mua e haalele iho ai ka moku, ame ka nana hou ia ana ma Iokohama, oia hoi, ke awa hope loa a holo no Honolulu, ua lahilahi loa ke kumu pilikia e kau ia ai ka weli.  Eia hoi kekahi, mai ka ewalu a umi la e hala ana, mai ka wa mai'i, o ka holo ana mai 6 ka moku mai Hongkong mai, a i ole ia, mai Amoy mai paha, mamua o ka haalele ana aku ia Iokohama, a o na la iho la no keia no ka manawa e lawa ai ka hookawowo ana o ka ma'i kolera ame ka ma'i luku (plague).  No keia kumu i haawi ai maua i ke kauoha i na Luna Nana, e pono i na moku me na eemoku e holo ana no Hawaii, mai na awa mai o Kina, ke holo ma na awa o Iapana, pela e hana ai a hiki i ka wa e loaa hou ai he kauoha.

NA HANA AME KA UKU O NA

LUNA NANA.

            Eia na põe i hookuhia i põe luna nana:

            Dr. Stuart Eldridge ma Iokohama, Iapana.

            Dr. G. R. M. Graham ma Kobe, Iapana.

            Dr. M. Paul ma Nagasaki, Iapana.

            Dr. Gregory P. Jordan, Ma Hongkong, Kina.

            Dr. Hugh Mac Dougall ma Amoy, Kina.

            Ma ko maua manao, he mea pono ke hooliloia ka Luna Nana ma Iokohama i Luna Nana Nui no na awa kumoku o Iapana; a malalo aku on a na poe e ae; a ma Kina hoi, o ka Luna Nana ma Hongkong, oia ka Luna Nana Nui no na awa kumoku o Kina, i loaa ai ka moekahi ana o ka hana.  A eia hou hoi, o ka nana ia ana o na moku ma Nagasaki ame Kobe, oiai e holo ana no, e pono no e kapaela, koe wale ma kekahi mau manawa kauikawa.

            O ka ninau e pili ana no ka papa hoonohonoho no na uku e auhauia ai, he kumuhana ia i noonoo nui ia e maua--he ano nui ka hana e lawelawe ia ana, a ua pono hoi ke loaa on a uku kupono, aole nae hoi e lilo ia uku i mea e kaumaha ai ka moku.  Nolaila, ua hoikeia ka maua mea i hooholo ai maloko o kekahi palapala akea i hoounaia i kela ame keia Luna Nana a i na agena o ka Pacific Mail S. S. Co., ma Iokohama ame Hongkong, a eia iho ke kope o ua palapala:

            Iokohama, Iapana, Iulai 13, 1896.

            Aloha oe:--Aia a loaa he mau olelo hoonaauao hou aku, ua hoopaaia ka pepa hoike mahope ae nei, no na uku, no na Luna Nana no Hawaii, no ka hookoia ana o ka oihana nana ola maluna o na moku ame na ohua i kauoha ia e ke kanawai no keia mea, oia hoi:

            No cela âme keia mou, na luira âme na ukana i nana ia, $25.00.

            No ka ohua apau maluna o 100, he 25 kenta no ka mea hookahi.

            Ma ka wa hoi e kaohiia ai ka moku malalo o ka hoomalu, mamua o ka holo ana, he $15 no ka la no ia ka-uaia ana.

            A eia hou hoi, o ka nana ia ana o na moku ame na ohua, e holo ana mai na awa kumoku mai o Kina no Honolulu, ma Iapana ae, ua hoopauia ma Nagasaki ame Kobe, koe wale no malalo o na oleloao kuikawa mai ka Luna Nana Oia mai o Hawaii ma Iokohama.

Owau, &c., &c.

KE PUHI HOOMAEMAE ANA MA

HONGKONG AME AMOY.

            Aohe mau lako kupono no ke puhi hoomaemae ana i na aahu o na ohua ma Hongkong, ame Amoy hoi.  AIa he wahi mea paahana uukuno ke puhi hoomaemae ana me ka ea i hoowelaia ame ka mahu ma ka Halemai Kivila ma Hongkong, eia nae, aohe waiwai.  Nolaila, mamuli o keia kumu i ikeia, ua kauoha aku maua i na Luna Nana ma ia mau awa, e lawelawe aku lakou i ke puhi hoomaemae ana me ka lepopele no na hora he iwakalua-kumamaha, a oia ka mea e hana ai, ma kahi o ka mea mua, a hiki i ka loaa ana aku o kekahi kauoha hou.  AOle maua i koi ikaika, no keia wa, no ka hoomaluia ana o na ohua, mamua o ka haalele ana iho ia Hongkong, no ke kumu, aia ka mana hoomalu nana ola kuloko malalo o ka mana o ke Aupuni Pelekane (Victorian Government), a o kekahi hoi, ma Hongkong ame na wahi mawaho ae, ua emi loa ka ma'i luku (plague) a he kakaikahi loa na wahi poe ma'i.  AKa nae, ua kauoha aku maua i ka Luna Nana ma Amoy, e pono no e hookoia ka rula o elima la hoomalu, mamua o ka holo ana mai, no ka hoopalaleha maoli o ke Aupuni Pake i ka lawelawe ana i na keehina malama ola, ame ka laulaha nui ana o ka ma'i luku (plague) ma ko laila mau kaiaulu.

--

E AO I KA MAKAAINANA A ME

KONA PUUKU.

--

E ka Nupepa Kuokoa e:

            Aloha oe:--Ke noi ia aku ne ka oluolu o kou Lunahooponopono noeau, e ao ae ia "Makaainana."

            Ua ike pinepine ia na olelo pelapela, hohono, maea,a polopolona ma na kolamu o ka "Makaainana" oia hoi, ulaula wale, linalina hoi, a ma kiona, a pela wale aku, o na olelo o ia ano, he lapuwale loa ia; a aole hoi i kupono e ao ia, a i ole, lohe ia paha, oiai, keia au holomua o ka aina e pii nei iluna, a he mea hilahila no kahi kanaka, a i ole, nupepa paha e hoopuka i na olelo o ia ano, no ke aha la?  Ua nele anei ma "Makaainana" a me kona Puuku i na olelo maikai ole o ka puka ana o na olelo ino, mai kahi kanaka mai, a nupepa paha, he hoike ana mai ia, aohe manao i koe, aohe ike i koe, pela i ike ia ma na rula maa mau, in a puka mai ka lepo i ka wa e kahe ana ka wai, alaila, ua pau ka wai; aka, aole au i manao pela ka "Makaainana."  Aka, ma kahi o ke ao ea, ke ao aku nei auia oe, ua oki!

            Me ke aloha,

            NORTH KONA, H.

--

            Kailua, Kona Akau, H. July 30, 1896.

            I ka po Poalua nei, i ka huli hoi ana mai o ko makou makai kiu mai Koolau mai, a hoea mauka iki aku o na luawai Aupuni mauka ae nei o Nuuanu, ua ike mai la oia he elua mau kino kanaka me na kanakoi, e iho ana mamua pono on a.  Ua lele e wale ae la no kona hauli, e hele ana paha keia mau kamakoi maloko o na luawai e inu o kakou ae nei e paahanaia ai.  E makaala ia ka pono.

--

Hoolaha Mana Hookolokolo.

--

IOLOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO KAApuni APana Kaapuni Ekahi o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hana o ka Waiwai o ONO IUKO k. o Honolulu, i make.

            OIai ua waihoia mai ka Palapala Noi ame ka Hoike Waiwai a ka Luna Hooko Kauoha o ka waiwai o ka mea i make i oleloia ae la a ma ia palapalaia i nonoi mai ai oia e nana a a e aponoia kna hoike waiwai a e hoopukaia ke kauoha hope loa no ka mahele ana i ka waiwai e koe nei ma kona lima i na poe i kuleana ma ia waiwai, a e hookuu ana iaia mai ua koikoi mai a pau ma kona ano Luna Hooko Kauoha.

            Ua kauohaia, o ka POAKAHI, la 21 o SEPATEMABA, M. H. 1896, hora 10 kakahiaka, ma ke Keena Hookolokolo, Aliiolani Hale, ma Honolulu, ia kahi ame ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la ame ka hoike waiwai, a malaila a ma ia wahi hoi e hele ae ai na kanaka apau kuleana ma ia waiwai a hoike mai i kumu, in a he kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi la.

            Na ka Aha

            Honolulu, Augate 18, 1896.

            GEO LUCAS.

            Kakauolelo.

2612-3

--

            ILOKO o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Kaapuni Ekahi o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ka hana o ka Waiwai o PAUL P. KANOA, o Honolulu i make.

            Oiai ua waihoia mai ka Palapala Noi ame ka Hoike Waiwai a na Luna Hooko Kauoha o ka waiwai o ka mea i make i oleloia ae la, a na ia palapala nonoi mai oia e nana ia a e apono ia kana hoike waiwai a e hoopukaia ke kauoha hope loa no ka mahele ana i ka waiwai e koe nei ma kona lima i na poe i kuleana ma ia waiwai, a e hookuu ana ia laua mai na koikoi mai a pau ma ko laua ano Luna Hooko Kauoha.

            Ua kauohaia, o ka POALIMA, Sepatemaba 18, M. H. 1896, hora 10 kakahiaka, ma ke Keena Hookolokolo, Aliiolani Hale, ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohia no ka hoolohe ana i ua noi la ame ka Hoike Waiwai, a malaila a ma ia wahi hoi e hele ae ai na kanaka a pau i kuleana ma ia waiwai a hoike mai i kumu, in a he kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi la.

            Honolulu, Augate 6, 1896.

            Na ka Aha:

            GEORGE  LUCAS,

2610-3ts          Kakauolelo.

--

            AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI Apana Ekolu o Ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o D. N. HELELOA (k), i make, o Kau, Hawaii.  He Noi e Kuai i ka Waiwai Paa.

            Ma ka heluhelu ana a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a Chares Meinecke.  Lunahooponopono Waiwai o ka waiwai maluna ae, e nonoi ana i Kauoha no ke kuai lilo ana aku i kekahi waiwai paa o loko o ua waiwai la, me ka waiho pu ana mai i kekahi mau kumu ma ke kanawai, no ka pono o ke kuai ana aku i ua waiwai la.

            Ua kauohaia ma keia, e hele mai ka poe apau i kuleana i ua waiwai la imua o keia Aha, ma ka Poaono, la 10 o Okatoba, 1896, ma ka hora 10 A. M., ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha Hookolokolo, ma Kohala Akau, Hawaii, ma ia wa a  ma ia wahi, e hoike mai ai i ke kumu eae oleia ai ke kauoha a ka Aha no ke kuai ana aku i ua waiwai paa la.

            Na ka Aha.

            DANIEL PORTER,

            Kakauolelo.

            Hanaia Hilo, Iulai 31, 1896.  2610-3w

--

            ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO Kaapuni, Apana Kaapuni Ekahi o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooko Kauoha.--Ma ka hana o ka waiwai o LAHAINA (k) o Honolulu, i make.

            Oiai, ua waihoia mai ka Palapla Kauoha a Hioilina hope loa a ka mea i make i oleloia ae nei i ka Aha Hookolokolo i oleloia me ka palapala nonoi hoi no ka hookoia ana o ua Palapala Kauoha la a Hooilina hoi, a no ka hoopuka ana i na Palapala Lunahooponopono Waiwai ia A. V. Gear ma keia ke hoolahaia aku nei, o ka POAKAHI, Sepatemaba 7, M. H. 1896, ma ka hora 10 kakahiaka, ma Aliiolani Hale.  Honolulu, oia ka manawa i kohoia ai ame kahi e hooiaio ia ai ua Palapala Kauoha la, a e hoolohe ia ai ua noi la, a ma ia wa a ma ia wahi no hoi e hele ae ai kela ame keia mea e hoike i kumu, in a he kumu ka lakou, e ae ole ia ai ke noi o ua palapala noi la.

            Honolulu, Augate 5, 1896.

            Na ka Aha,

            P. D. KELLET, Jr,

            2610-3w          Kakauolelo.

--

            AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI Apana Ekolu, Ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o KAAHAAINA (w), o Kohala, Hawaii, i make kauoha ole.  Kauoha no ka hoolaha ana i ke noi e hioholoia na hooilina.

            Ma ka heluhelu na ame ka waihoia ana mai o ke noi a Papale (k), o Hilo, Hawaii, e olelo ana, ua make kauoha ole o Kaahaaina (w) o Kohala, Hawaii, ma Kohala Akau, ma ka la--o--A. D. 1882, me ka waiho ana he waiwai maloko nei o Ko Hawaii Pae Aina i kupono ke hooponopono kanawai ia, a e nonoi ana i Olelo Hooholo e kukala ia na Hooilina.

            Ua kauohaia o ka Poaono, la 10 o Okatoba, A. D. 1896, ma kahora 10 A. M., oia ka wa i hoonohia no ka hoolohe ana i ua noi la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Kohala Akau, Hawaii, a ma ia manawa a ma ia wahi a hele mai ai ka poe apau i kuleana ma ia hana, a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou, e ae ole ia ai ia noi.

            Hanaia Hilo, H. I., Iulai 31, A. D. 1896.

            Na ka Aha,

            DANIEL PORTER,

            2610-3w          Kakauolelo.

 

            ILOKO O KA AHA KAAPUNI APAna Hookolokolo Ekahio ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.--Ma ka hana o ka waiwai o S. N. P. HANAIA o Honolulu, i make kauoha ole.

            No ka mea, ua waihoia mai e Lilia N. Hanaia, ka wahine kanemake, he palapala noi no ka Hookohu Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai i olelo ia, a e hoopuka iaia, nolaila, ma keia, ke hoolahaia aku nei i ka poe apau i kuleana ma ua waiwai la, o ka POALIMA, Sepetemaba 25, 1896, ma Aliiolani Hale, Honolulu, hora 10 o ke kakahiaka, oia kahi ame ka manawa e hele mai ai lakou, a e hoike mai i na kumu in a he kumu ka lakou e ae ole ia ai ke noi.

            Honolulu, Augate 20, 1896.

            P. D. KELLETT,Jr.,

            2612-32           Kakauolelo.

--

ILOKO O KA AHA KAAPUNI APANA HOOkolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hana o ka waiwai o D. H. NAHINU o Kona, Hawaii, i make.

            No ka mea, ua waihoia mai he palapala hoopii e ka Lunahooponopono Waiwai, C. Bosse, e nonoi ana, e kuai kudala ia na aina o ka mea i make e waiho la ma Kona, Hawaii, i mea e hookaa ai i ka aie o ka mea i make.

            Nolaila, ma keia ke haaia aku nei ka lono i na poe apau i kuleana, o ka POAKAHI la 31 o AUGATE, 1896, hora 10 kakaiaka, ma Aliiolani Hale, Honolulu, Oahu, oia kahi ame ka manawa e hooloheia ai o ua palapala hoopii la, a e hoike mai lakou no ke aha ia e ae ole ia ai ke noi a ka Lunahooponopono Waiwai.

            Honolulu, Augate 8, 189@.

            Na ka Aha:

            GEORGE LUCAS,

            Kakauolelo.

2611-3

--

            AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina.  Ma kahana o ka waiwai o OHUMUKINI (k), o Kahua, Hilo, Hawaii, i make kauoha ole.  Kauoha no ka hoolaha ana i ke Noi Hooponopono Waiwai.  Ma ka heluhelu ana ame ka waihoia ana mai oke noi a Mrs. Nualolo, ka wahine kanemake a Ohumkini o Kahua,Hilo, Hawaii, e olelo ana, ua make kauoha ole o Ohumukini (k) o Kahua, Hilo, Hawaii, ma Pepeekeo, Hilo, ma ka la 9 o Sepetemaba, A. D. 1892, me ka waiho ana he waiwai ma ko Hawaii Pae Aina nei, i kiupono ke hooponopono kanawai ia; a e nonoi ana e hoopuka ia na Palapala Lunahooponopono Waiwai ia Mrs. Nualolo.

            Ua kauohaia o ka Poalua, la 15 o Sepetemaba, ma ka hora 10 A. M., oia ka wa no ke hoolohe ana i ua noi la ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Hilo, Hawaii, a ma ia manawa a ma ia wahi e hele mai ai na poe apau i kuleana ma ia hana, a e hoike mai ikumu, in a hekumu la lakou, no ke aha la e ae ole ia ai ke noi.

            Hanaia Hilo, Hawaii, H. I., Iulai 31, 1896.

            Ma ke kauoha a ka Aha,

            DANIEL PORTER,

            2610-3w          Kakauolelo.

--

Kela ame Keia.

--

HOOLAHA A KA LUNAHOOPONO-

PONO WAIWAI.

--

            Aia, ua hookohuia ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma ka la 3 o Augate, 1896, i Lunahooponopono Waiwai no ka Waiwai o William R. Parker, nolaila, ma keia ke hoolaha akunei oia i ka poe apau he mau koi ka lakou i ua waiwai la, e waiho mai ia mau mea, me ka hooiaio pono ia, ame na mea hoike kupono, in a e loaa ana, in a nohoi, ua paa ia koi mamuli o kekahi moraki maluna o ka waiwai paa, imua ponoi on a, a ma ke keena paha o J. A. Magoon, Alanui Kalepa, e pili ana me ka Hale Leta, iloko o eono (6) mahina mai keia la aku, a-i-ole-ia, e hoole mau loa ia aku no lakou.

            ROSE PARKER,

Lunahooponopono Waiwai o ka Waiwai o William R. Parker, i make.

            Honolulu, August 19, 1896.

2612-5w

--

HOOLAHA A KA LUNAHOOPONO-

PONO WAIWAI.

--

            Oiai, ua hookohuia ka mea nona ka inoa malalo iho nei i Lunahooponopono.  Waiwai i huipuia me ka palapala kauoha, no ka Waiwai o Ekekela (w) o Hilo, Hawaii, i make, ke hoolaha iaaku nei ma keia i na poe apau i aie aku ai i ua waiwai la, e waiho mai i ka lakou mau koi, i hooiaio pono ia, i ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma ke keena o Hikikoki & Waila, ma Hilo, iloko o 6 mahina mai keia la aku, a i ole e hoolemau loa ia aku no lakou.  O na aie hoi apau i ua waiwai la, e pono e hookaa koke ia mai i ka mea nona ka inoa malalo iho nei.

            GARDENER K. WILDER,

Lunahooponopono me ka palapala

            Kauoha i huipuia, no ka Waiwai o

            Ekekela Kaawa (w) i make.

            Hilo, August 12, 1896.

2612-3w

--

Hoolaha Moraki.

--

Hoolaha Hooko Moraki.

--

MAMULI O KEKAHI MANA KUAI I HOIKE maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o J. W. Pii ia S. B. Dole, a mamuli o kekahi mau palapala hoolilo, aia i ka Hui Mahiko o Kohala, o ka aoao elua, aia i ka Hui Mahiko o Kohala, o ka aoao elua, ma ka la 12 o Aperila, 1869 i kakau kopeia ma ka buke 111, aoao 397, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki oia hoi ka uku ole ia na o ke kumupaa ame ka ukupanee, nolaila ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolahaia aku na aina i hoikeia ma ia moraki no kudala ana, ma ke keena kudala o J F Morgan ma Honolulu, ma ka la 14 o SEPATEMABA, hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

            Hanaia i keia la 21 o Augate, 1896.

            KOHALA SUGAR COMPANY, hope o ka

            Mea Moraki Mai

            Penei na aina i morakiia:

            He apana aina maikai loa, he eha me 8-10 eka ma Kaneohe, Oahu, e pili ana i ke kuleana o Kaluau, kahawai me ke alanui, i heoliloia ia W. E. Pii, e Rev. H. @. Parker, ma ka M. H. 1876 ma ka palapala kuai i kopeia ma ka buke 59 aoao 270.

2612-4

--

Ka Hoolaha a ka Mea Paa Moraki

e hooko i ka Moraki a e Kuai

aku.

--

            I kulikeai me na olelo o kekahi Moraki i hanaia e Joseph Barros, e noho ana ma ia wa ma Brava, Pae Aina o Lae Verde, a i keia wa hoi ma Honolulu nei, Mokupuni o Oahu, Ko Hawaii Pae Aina, i ka Hui Hopomaikai Lokahi Pukiki (Portuguese Mutual Benefit Society) o Hawaii, he Hui e ku ana malalo o na Kanawai o ko Hawaii Pae Aina, i kakauia ma Iulai 31, 1893, i kopeia ma ke Keena Kakau Kope ma Honolulu, maloko o ka Buke 145, ma na aoao 93, 94, 95.

            Ke hoolahaia aku nei ma keia, ke makemake nei ka mea paa Moraki e hooko i ua moraki la, no na kumu i uhaiia, oia hoi, ka uku ole ia ana o ke kumupaa ame ka ukupanee ma ka wa e oo ai.  Ke hoolaha pu ia aku nei nohoi ma keia, mahope iho o ka hala ana o na pule ekolu mai ka la aku o keia hoolaha, e hoolahaia aku no ka aina i hooiiloia ma ua moraki la, no ke kuai ana, a e kuai kudala akea ia aku no, ma ke Keena Kudala o James F. Morgan, ma Honolulu, oia hoi, ma ka Poaono, la 19 o Sepetemaba, 1896, ma ka hora 12 awakea o ua la.

            No na mea i koe e ninau ia W. A. Kinney, Esq.

            Hanaia Honolulu, August 7, 1896.

THE PORTUGUESE MUTUAL BENE-

            FIT SOCIETY OF HAWHAII.

            Mea paa-Moraki.

            Ma o M. G. SILVER,

            Peresidena.

            O ka aina i paa ma keia moraki:

            O kela mau apana aina apau e waiho la ma Honolulu i oleloia, a i hoakakaia penei:

            1.  Apana Helu 365 ma ka Palapala Aina Aupuni.

            E hoomaka ana ma ka huina Komohana o ke Alanui Piikoi ame ka Alanui wilder, a e holo ana: Hem. 43 deg. 35 Kom., (oiaio), 183.3 kapuai ma Alanui Piikoi; Ak. 46 deg. 25 min. Kom. (oiaio) 300 kapuai ma Apana 363; Ak. 43 deg. 35 min. Hik., (oiaio) 106.7 kapuai ma Apana 352; Hem. 60 leg. 45 min. Hik. (oiaio) 369.5 kapuai ma Alanui Wilder i kahi i hoomaka ai.  Area. Hookahi Eka, oia no ka aina i haawiia iaia ma ka Palapala Sila (Grant) 3278.

            2. Aina ma Makiki, Honolulu i oleloia, penei na palena:

            E hoomaka ana ma ke kihi Hema o keia, oia hoi ke kihi Komohana o ko Ihuole pa e ku ana, e pili ana me ke Alan;ui Moi, a e holo ana Ak. 25 deg. 15 min. Kom., (oiaio), $@0 kapuai a hiki ka hoomaka ana o ka Honua maluna aku o ke awawa; alaila, Hem. 84 deg. Hik., (oiaio), 162 kapuai e moku ana i ke awawa a hiki i ka lae one hehu ma ka aoao Hikina; alaila e iho ana Hem. 26 deg. 25 min. Hik., (oiaio), 700 kapuai ma ke kihi Hikina o ke kahua heiau, a e pili an ame ka aina o Loe, a hiki i ka pa o Ihuole, 20 kapuai mai ke kihi mai e ku nei; alaila Hem. 60 deg. Kom., (oiaio), 148 kapuai ma ko Ihuole pa a hiki i kahi i hoomaka ai, a aia maloko o keia pa 2 1/2 Eka, a oia na aina i hooliloia aku iaia, e Nunui (w) ame Omoe (k) ma ka Palapala Kuai i hanaia ma Dekemaba 1, 1884, a i kopeia ma ka Buke 100, aoao 268-269.        2610-4w

--

Hoolaha Hooko Moraki me

ke Kuai.

--

KE HOOLAHAIA AKU NEI KA LOHE I NA mea apau, i kulike ai me ka mana o ke kuai i hookomoia iloko o kekahi moraki i hana ia i ka la 9 o Ianuari, 1893, e KAWAHINE (w) o Hilo, Mokupuni o Hawaii ia J M Monsarrat o Hnolulu, Mokupuni o Oahu, kopeia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni Buke 139 ma na aoao 336-338, ke makemake nei o ua J. M. Monsarrat la, ka mea a paa nei i ka moraki e hooko aku i ua moraki la, no ka uhakiia o ka aelike iloko o ua moraki la, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.  Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe i na mea a pau, o keia mau aina apau, na pono hoaaina a me na pilikane iloko o ua moraki la i kuhikuhiia, e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ma ka Hale Kudala o W S Luce, ma kekihi o na Alanui apu a me Moiwahine, Honolulu, ma ka POAKAHI, la 7 o SEPATEMABA M. H. 1896, hora 12 o ia la.

            O ka waiwai i paa maloko o ua moraki la, oia keia:

            O kela apana aina apau e waiho la ma Puueo, Hilo, oia ka hapa o ka pahale 4 o ka Apana 2 o ka Palapala Sila Nui Helu 23 ia B Pittman, a i kuhikuhiia ua palena malalo i@o:

            E hoomaka ana ma ka huina komohana a holo H 66@ 18' Hik.; oiaio 57.5 kapuai, alaila H. 7@ 32' Hik oiaio 211 6 kapuai, e pili ana i ko Maria i pahale, alaila H. 78@ 2. Kom oiaio 49 kapuai e pili la i ko Makaena pahale, alaila A 7@ @2' Kom. oiaio 245 kapuai a hiki i kahi i hoomaka ai, nona ka ili he 11.129 kapuai ku a, a oia ka aina i hooliloia ai i ua Kawahine (w) ia e ua J. M. Monsarrat la ma ka palapala kuai i hauaia i Dekemaba 22, 1892, kopeia ma ke Keena Ka au Kope Buke 142 aoao 15 a me 16.

            Kuike ke dala.  Na lilo hana palapala i ka mea e lilo ai.  Nona mea i koe e ninau i ka mea e paa nei i ka moraki.

            J. M. MONSARRAT,

            Mea e paa nei i ka moraki.

            Kakauia ma Honolulu, Augate 7, 1896.

2610-4

--

Hoolaha Hooko Moraki.

--

MAMULI o kekahi m@@ia kaai i hoike ia maloko o ke kahi Palapala Moraki i hanaia mawaena o M. KEALOHA o @, Maui, o ka aoaoa mua, ame W. R. Castle Ka@, o Honolulu, Oahu, o ka aoao elua, ma ka la 19 o Feberuari, 1891, i kakau kopeia ma ka buke 132 aoao 21, a mamuli o ka uhaiia a@ o na k@ @ elike o kela moraki oia hoi ka uku oie la o ka ukupanee ame ke ke kumup@a, nolaila, ka hoolaha ie aku nei e ka mea nona a ka aoao @lua o na moraki nei e hooko ana oia ia mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu ma keia ia aku, alaila e hoolahaia aku na aina i hoikeia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o James F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la 21 o Augate, 1896, hora 12 o ia la

            Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

            Hanaia i keia la 27 o Iulai, 1896.

            W. R. CASTLE, Kahu,

            Mea Moraki Mai.

            Penei na aina i morakiia

            O kela mau apana aina apau e waiho la ma Honuaula, Mokupuni o Maui, i hoakaa@ia penei:

            1. 75 89-100 eka ma Honuaula i eleloia, kokoke i Puumahoe, maloko o ka  Palapala Sila Nui Kuleana--i hooliloia ia S. P. Halama, ma o ka Palapala Kuai la a Poohina, i kopeia ma ka 52 aoao 247.

            2. 17 Eka ma Paeaha, @onuaula, i @ loia ia S. P. Haiam, ma o ka palapala kuai ia a W. G. Goodale i kopeia ma ka Buke i aoao 454.

            3. 11 3 10 Eka maloko o ka Palapala Sila 1@ ia Kapiina.

            4. 17 53-16@ Eka maloko o ka Palapala Sila 1133 ia Kapiina.

            5. 36 9-10 Eka maloko o ka Palapala Sila 186@ ia Pahia.

            6. 5 5-10 Eka maloko o ka Palapala Sila @408 ia Kila

            O keia mau aina apau oia no na aina i hoo@ ia e Mr. Kealoha ma ka palapala kuai ia W. R. Castle, i kopeia ma ka Buke 139 aoao 1@5.

2609-4