Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 34, 21 August 1896 — NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NU HOU HAWAII

He halawai ka ka Papa Hoonaauao ma ka auina la Poakolu nei. Ua komo ae nei o M. S. Levy iloko o ka poai o ka poe i banakarupaia. Ma ke kakahiaka Poakolu nei i ku mai ai ka mokuahi Miike Maru, mai Iapana mai, me na limahana Iapana 266. Mamuli o keia kau papaa la e nee nei, ua hele na wahi luawai hookio o kakou o uka ae nei o Nuuanu a pikao loa. Ke mau la no ka haa ana a ka waliine o ka lua i keia mau la, a ke piha hauoli mau la na poe makaikai e noho mai la i ka hotele o Peter Lee. E komo hou ana ke leula kaikamahine o Kawaiahao ma ka la 7 ae nei 0 Sepetemaba, a ua makemakeia na haumana e huli hoi mai, me ka hookauiua ole. O ka nui o na tona kopaa Hawaii i iaweia aku e na moku he 14 ma ke alahele aku o ka Lae Hao no ka ka hikina, mai ka inalama mai o Feberuari a hoea i ka la 5 o lieia mahina he 54,499. i T a loheia mai e malamaia aku ana he papa kula olelo Hawaii maloko o ka hale Hui Opiopio o na haole e ku nei, ma ke kihi ma Ewa aoao makai, o ka huina o na Alanui Alakea me Hotele. He poe haole paha na haumana. Ua pau kekahi mau kula laau mikinolia o luna o kekalii mau puu o Koolaupoko ae nei i ke puhi ia i ke ahi, 1 mea e ulu ae ai ka mauu hou. He h;*.na maa mau no nae ia no ia mau Uainulu mai kahiko mai. I"a loheia mai, e pai buke io maoli ia aku ana ka moolelo Hawaii kahiko i kakauia e Davida Maio, ma ka Olelo lWitania; a he buke ana ia o 37 paha ! mokuiia a oi, i maheleheleia ma na pauku. He buke waiwai nui ana keia. Ke hanaia nei i keia wa ke kahua o ka Uale kaawai hou ma ke kihi Waikiki. aoao mauka, o ka huina o na Alanui Papu me Beritania. 0 E: B. Thomas ka mea nana e paahana nei.

Ta ne ia ae nei o Mr. Henry Holmes • lawelawe i ka oihana loio ma Hawaii f.oi. ma na Aha Hookolokolo apau o ka Repubalika nei. He loio no oii no i:a Aha Kiekie o Enelani, akahi no nae nia a aeia e lawelawe ia oihana ma H:;waii nei. Ko manao nei kekahi poe e hoolilo nl<u i ke keena Ahaolelo kahiko, a Koena hookolokolo mua nohoi o ka Aha Kiekie, i nimi no na hana hoikeiko no na mea ulu ame na hua ai o Hawaii nei. He manao maikai keia. Ma ka po Poakolu nei, hora 11 paha a (ii. ua hopuia e Lutanela Fernandez :um> elua makai, he 26 poe "pili waiwai" maloko o kekahi halekuai Pake nia Kamoiliili. Ua laweia mai lakou no ka halewai, a ua pau nui i ka bela ia ina ka $12 no ka Pake hookahi. Ma ka paani kinipopo ana ma ka I'eaono aku nei, ma Makiki, mawaena •> na hui Kamehameha ame Honolulu, ':a lito ka eo ia Kamehameha. He 10 ! ;, mi a Kamehameha iloko o 8 komo ana, ia 1 puni a Honolulu iloko o 9 komo ana. Ma ka wa e maloo ai ka akahi tona o loko o ka moana Atelanita, e loaa a-ia he 81 paona paakai; ko ka Moana l'akipika hoi, he 79 paona paakai; ko na moana anu Akau ame Hema, he 85 I'aona paakai ma ke tona hookahi'; a o ke Kai Make, he 187 paona paakai e loaa ana ma ke tona kai hookahi. l T a hoike ae ka nupepa Buletina o Kapalakiko, ua komo aku ma ke kulanakauhale o Kapalakiko, mai Hawaii aku nei, he 229,988 eke kopaa iloko o ka mahina o lulai. lulai 6, he 12.533; lulai 6, he 38,788; lulai 7, he " 095; lulai 8, he 8,669; lulai 9, he 16,S7O; lulai 11, he 18,586; lulai 15, he 14.702; lulai 19, he 32,500; lulai 23, he 6.350; lulai 26, he 6,138; lulai 27, he 18.799; lulai 28, he 13,709; lulai 29, he 20,943.

Kokoke e paa pono loa ka buke o na • Kanawai o keia Kau Ahaolelo i hala aku nei, ma ka Olelo Enelani. O ka ; Papa Kuhikuhi wale no koe. He 79 I Kanawai maoli, a he mau olelo hooholo 1 hui kekahi na ka Ahaolelo. He 275 ka nui ona aoao apau o keia buke. | Ma ka Poaono i hala aku la, i holo ? aku ai ka huina o 158 poe kumukula o j na kula Aupuni no Waianae, maluna o = ke kaa ahi, a U£f ukali ia keia huakai a na hoku malmalama o Hawaii e ke j Kuhina o ko na Aina E, ame Mr. me ; Mrs. B. F. Dilinahama. A ma kahi o | Wilimana i hookipaia ai lakou. j Ma ka hora 11:30 o ka po Poaono j aku nei, oiai o Espinda o ka oihana j makai o Honolulu nei i hele ae ai mawaho o ka banako o Bihopa, ike aku la ia ua hamama ka puka o ua hale la. | Ua kahea oia i kona mau hoa makai, a komo iloko e nana ai, ina paha he aihue —aole nae. Ma ka Poakahi nei i ae ai o "Bila Kamaa Ole" i kona mau hewa elua i hoopiiia ai, elike me ka mea i hoike mua ia aku nona, imua o ka Aha Kaapuni. Ama ka Poalua nei i kau ai ka i Aha i ka hoopai maluna ona. E hoopaahaoia oia i 2 makahiki me ka hana oolea, me na koina $3.50, no ka hihia hookahi i hoopiiia ai oia. Ma ka Poakolu nei i laweia ai no Honolulu nei, mai ka mahiko mai o Ewa, he 30 a oi poe Pake paahana, no ka hewa hoole hana, mahope iho o ko lakou hoopaiia ana imua o ka Aha Apana o Ewa. Ua keha ae ua poe keiki lauoho loloa nei o Kina, aole loa lakou e ae e hoi hou i ka hana, a moku na poo o lakou. Ua lauaheaia ae, e holo hoomaha aku ana o Mr. Joseph Nawahi no na Kaiaulu o Kapalakiko, ma keia mua koke iho. E ukali pu aku ana kana wahine iaia ma keia huakai. Iloko oia 0 na umii ana a ka ma'i no kekahi wa loihi i hala ae nei, a ua oluolu hoi 1 keia wa, koe nae ke ola maikai loa ana, a ua ao kona kauka iaia, he mea pono ke holo ma kekahi huakai aumoana loihi. Ma ka hora 1 a oi o ka auina la Poakolu nei i kani mai ai ke oeoe pauahi, a ua ikeia ka olali ana ae o na kaawai o ka oihana kinaiahi no ke kahua o ka pauahi, aka, mamua nae o ko lakou hoea ana aku no kahi a ka poino e hana ana, ua pau ka pilikia. Ma Leleo ae nei kahi o keia pauahi, ma ke kahua o ka hale hana kopa, ma ke kua oka hale puhi palaoa. Aole i maopopo ke kumu o ke ahi. Aia no ka Lunakanawai Kiekie Alapaki ame kona ohana ma Kualoa kahi 1 hooluolu ai. O kana wahi nae e mahiai nei i keia wa, ma ke kanu ana i na laau hua-ai waiwai nui, aia ma nae iki qku o Hakipuu, ma ka aoao mauka 0 ke alanui, a o Kaihiwai ka inoa oia wahi. He kohu Edena maoli keia wahi ke pau pono loa kona hoomaemaeia ana. Ma ke kakahiaka Poalima o kela puie aku nei, ua ala ae la he haunaele mawaena o elua Paniolo ame kekahi keiki kanaka. Ua hoolei puupuu lakou me ka hahana ioa, me ka paki liilii ana o ke koko, a anehe kekahi Paniolo e hou i ke keiki kanaka me ka pahi, 1 ole kekahi lima kokua e ae, pahua ai ia hana hou pahi. Ua laweia na Paniolo no ka halewai, a mahope mai ua hookuu ia mai laua. O ka Ilamuku o Hawaii nei i keia wa, he kanaka opio wale no ia o 29 makahiki ka nui. Ma ka la Sabati aku nei i malama ae ai oia i na kalokalo ana i na lani no ka piha ana o kona mau makahiki i ka 29; a o ka hope Ilamuku hoi, he kanaka ia o 32 makahiki, a ma ka Poakahi mai i hoohiwahiwa iho ai oia i ke 32 o kona la hanau. He mua kahi no kahi ma ka oihana; a he muli hoi kahi no kahi ma ka heluna o na makahiki. Ma ka la 14 aku nei, ua malama ia he ahaaina nui ma uka o ke kahawai o lao e ko Wailuku poe keiki lalawai no ka hoohanohano ana ia Peresidena Dole. He 300 ka nui ona poe i akoa- j koa aku ma ia papa ahaaina ono. O ke komite na lakou i hoomakaukau i keia mau mea, oia o G. Armstrong, L. A. Andrews, S. M. Chillingworth, E. H. Bailey, Geo. Hons, J. W. Kalua, Kaleikau, W. A. McKay ame A. N. Kepoikai. I

E ike ana na makuahine, he laau waiwai nui ka KAMALENA LAAU KUNU no ke kunu "ho" ame ke kunu kalea. E loaa koke ana ka oluolu, a he palekana ame ka maikai ka inu ana. Ua lehulehu loa na makahiki a makou i leuai aku ai i keia laau, a aole loa i ikeia kona hoopahuaia ana, ma ka hiki ole ana iaia ke haawi aku i ka hopena hololea maikai. G. W. Richards, Duquesne, Pa. E kuai ia ana e na kuai laau lapaau apau, oia o BENSON, SMITH & CO., na Agena no ko Hawaii Pae Aina. • Ma ka hora 8:30 o ke kakahiaka Sabati aku nei, ua hoopuka mai la ka moku kuna Ada, kapena Burt, mai Hilo mai, a holo mai la no Honolulu nei, aka, i kona hoea ana mai mawaho pono ae o na pali kahakai o Hilo, ua halawai oia me kekahi ino nui, a me he mea la e hooholo-a-ia ia ana oia iloko o ka opu o ke kai, pela wale no a hoea i Mahukona, malaila kaulua iki oia a ano malie ka ino a holo loa mai la no Honolulu nei, a ku mai la oia no onei ma ke ahiahi Poalua nei. Ma ka Poalua nei i ulu ae ai he wahi uulukai maloko o ke keena nupepa Pake, nona ke inoa Chinese Times, mawaena o Cheng Yat Kai kekahi mea paa kuleana o ua nupepa la, ame Chung Chang Sing, ka lunahooponopono a i mea paa kuleana nohoi no ua pepa nei. 0 ke kumu, ua olelo o Cheng Yat Kai i e kuai i kona kuleana apau iloko o ua j pepa la, a ma ka wa hoi a Chung i Chang Sing ame kekahi poe Pake okoa , ae i hele aku ai ma ke keena nupepa, : no ke kuai ana i ke kuleana o ua Pake ! ia, ua hoole mai oia, a o ka wa no ia j 1 ulu ai ka haunaele kuloko. Ua ho- : ehaia o Cheng Yat Kai ma ka uhauia J ana e Chang Jan Sing me ka hamare ma ke poo.