Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 38, 18 September 1896 — KE AO PILIOLELO ENELANI. [ARTICLE]

KE AO PILIOLELO ENELANI.

(HEU' 2./ MOKUNA I. KA LOIJANO—ETYMOLOGT. 13 Oka Lollauo. ka Elna o ke Ao Pillolelo Enelanī e hoakaka ana ! na n»l o k» olelo, ko lak*>U hctuoif* ana r.me ko lakou «o. r. rr»f:i Pauku V* msnioa ae n ; 14. O na Mahele Nui o ka Olelo — oia no ka 1. Pilimua, 2. Hai-lnoa. 3. PaniInoa. 4. Hai-Inoa. 5. Haina. 6. KokuaHaina. 7. Inawaena, 8. Huipu, 9. KauOlelo Hoakaka —Ma kekahi mau Buke Ao Piliolelo Enelani. ua waihoia ka mahele e pili ana i ka Pllimua. 1"'. O Pilimua. oia ka huaolelo e ku ana mamua o ka haiinoa i maopopo ai ka mea kino i makemakeia. Eiike me keia: The horse. ka iio: a horse. he lio. 16. Oka Hai-Inoa, oia ka inoa oke kanaka a o kekahi mea paha i ikeia e ka maka o ke kanaka, i hiVi paha ke hoopaia aku e ia. a i hiki paha ke hoomaopopoia e kona noonoo, penei: John, James. Peter—he poe inoa keia no ke kanaka. Man, house, goid—kanaka. hale, gula. Tree, river, thunder: la ua palapala la. e hakaka ana k poe kumu-laau. muliwai. hekiii. Wisdom, purity. abiiity—naauao, maemae, makaukau. 17. Oke Pani-Inoa, oia ka huaoielo e lawe ana i kahi o ka hai-inoa, penei: I. owau; he, oia: piii keia i ke kane; she. oia: pili keia i ka wahine: you, oe. olua, oukou: they. laua, lakou; we, maua, kaua, kakou. 15. O ka Hai-Ano. he huaolelo ia e hoohuiia aku ana i ka inoa (a paniinoa paha) i maopopo ai ke ano, penei: boy—keilei maikai; prcft't rose he rose nani: )rhitr horse —Uo keokeo; irisr men —na kanaka naauao. 19. 0 ka Haiha, he huaoleio ia e hoike ana i ka hana a kekahi mea, penei: he irorkx —ke hana nei oia; she sjn'nkf(—ke kamailio nei oia (wahine): the wind hloien—ke pa nei ka makani. 20. O ke Kokua-Haina, oia ka huaoleio e hoike ana i ke ano o kekahi haina, haiano, a o kekahi kokua-haina e ae paha, penei: He works «loielp— ke hana lohi nei oia; she speaks eloquentiy brautiful —nani ka noeau o kana kamailio ana. Olelo Hoakaka —O ka inoa Hawaii mua o keia mahele nui o ka Olelo, he Hainalea; a ua kapaeia nae ia inoa ma keia hoakaka ana, a hookomoia ka inoa Haina-Kokua, 21. Oka Inawaena, oia ka huaoielo e ku ana mawaena o ka haiinoa a paniinoa paha ame kekahi mau huaolēlo e ae, i mea e maopopo ai ka pili ana o kahi ame kahi. penei: The hook lies brfot'c me on the desk —Ke waiho nei ka buke imun o'u mahnia o ke pakaukau. ame "on," na Inawaena. 22. O ka Huipu, oia ka huaolelo e hoohui ana i na huaolelo, na hopunaolelo, a-i-ole. i« na apana paha o ka hopunaolelo. John aud James—O loane ame Iakoho; the sound of fallU\<t wiitrrs "or" of thr nixtlini] kaves ia\ agrreabie to the ear—O ka hoene oka waiiele; "a-i-ole-ia." 6 ka nehe a na lau laau he oluolu ia i ka pepeiao. 23. O ke Kaulele, he huaolelo ia e hoike ana i ka manao puiwa a hikilele ! o ka kanaka. Eiike me Oh! Ah! (Auwe) Hurrah! HE HOAKAKA OLELO: Hai-ano, Adjective. Hai-inoa. Noun. Haina, Verb. Huipu, Conjunction. • Kaulele, Interjection. Kokua-Haina, Adverb. Mahele nui o ka olelo—Parts of Speech. Pani-inoa, Pronoun. Pilimua. Article.