Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 39, 25 September 1896 — Page 1

Page PDF (1.46 MB)

This text was transcribed by:  Sally Vrana
This work is dedicated to:  for Alison Ledward, another kumu 'ōlelo Hawaiʻi

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XXXV. HELU 39. HONOLULU, POALIMA, SEPATEMABA 25, 1896.           NA HELU APAU 2617

 

Hoolaha Loio.

 

W. R. KAKELA,

Loio a he Kokua ma ke Kanawai,

            HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

            @70

 

Hoolaha Kumau.

 

WILDER & CO., (WAILA MA.

Mea Kuai Papa a me na Lako kukulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae e pono ai o ka hale.

Kihi o Alanui Moiwahine me Papu.

            396-@

 

PAPA! PAPA

AIA MA KAHI O

Lewers & Cooke

(LUI MA)

Ma ke kahua hema o Alanui Papu

me Moi.

E LOAA NO NA

PAPA NOUAIK@

O kela a me keia ano.

Na Pani Puka, na Puka Aniani,

na Olepelepe, na Pou, na O’a,

na Papa Hele, na Papu Ku,

me na Papa Moe he nui loa

 

NA PILI HALE O NA ANO A PAU

A me na

WAI HOOHINUHINU NANI

O na ano a pau loa.

 

Na Balaki o na Ano he Nui Wai

            Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e ili ana ma ka laua oihana no ka

Uku Haahaa Loa,

@ like me ka mea @ holo ana mawaena

o Laua a me ka Mea Kuai.

Hele Mai e wae no Oukou iho.

289@-q

 

HE MOOLELO NANI

NO

LUBIANA KASIMILA,

KA NAITA O KA

LIONA GULA O BOHEMIA.

A I OLE

Ka Hui Naita Eleele o ka Lima Ulaula.

MOKUNA III.

Na hoao Weliweli—Ka Pahikaua—Ka

            Lede Opio iloko o ka Ehaeha—Na

            kulu koko—Ka pahu-kupapau—Ka

            hoaloha—Ka hakoko i ka pouli—Ke

            Kuahu o ka lanakila.

            Iaia e ku ana me na noonoo kamahao e holo-ke ana iloko ona, aia hoi, ua hoohikilele loa ia ae la ia, mamuli o kona lohe ana aku i ke kakani ana mai o na mea kila ame ke pahu-pahu o na keehina wawae; a ia wa i hoomanao ae ai oia ua hiki mai ka hora ona e komo aku ai iloko o kekahi hakoko weliweli.

            Aia ka pouli aaki eleele ke uhi paa la maluna ona, aohe ona ike aku i kekahi mea kino kanaka, aka, o ka lohe ana o kona mau pepeiao i na keehina ame ke koele o na mea kaua, oia na mea hiki iaia ke hoomaopopo he wa pokole wale no koe, a halawai oia me kekahi hoa paio ma ka oi o ka makakila.

            Hoolohe aku la keia i ka haluku mai o na kapuai ame ka nakeke o na makakila a hiki i kona lohe hou ole ana aku, oiai ua nalohia koke iho la ka haluku ana mai o na kapuai a pela hoi ka nakeke o na pahikaua. Aole nae i liuliu ka hoolai papuhea ana iho, aia hoi, poha koke ae la kekahi malamalama iloko o k rumi ana e ku ana, a ike aku la ia me ka pihoihoi nui e ku mai ana kekahi kanaka o ke kulana nunui imua ona, ua aahuia oia i kekahi kapakila eleele; aia hoi ma kona lima akau e paa ana oia i kekahi pahikaua nui. I ka wa i hoomaopopo pono iho ai o Lubiana i ke kulana o kona hoa paio e hakoko pu aku ai, ua komo maeele mai la ke puanuanu iloko o kona houpo, mamuli o kona hoomaopopo ana iho, aia kana paio ana me ua kanaka nunui nei iloko o ka pouli.

            Iaia nei no e nana ana maluna o ua hoa-paio nei ona, aia hoi, ike aku la oia i ke kuene pono ana aku o ua kanaka nei ma kona kulana kaka pahi a waiho mai la oia i kana makakila imua. Hoomaopopo aku la keia ma ke kulana ame ke ano o ka haawi pahi ana a ua kanaka la elike me ka ia nei ike ana aku, aole ia he kulana na ke kanaka makaukau i ka oniu makakila e kii ai, nolaila, hoomaopopo iho la keia i kana mea e hana ai no ka paio ana me ua kanaka nei. I keia wa i lele mai ai oia i hope ame ka mikioi hoonee pono iho la oia i kona kulana, a o ka wa ia i uwila ae ai ai na manao hopo ole apau iloko o kona houpo, a hoomaka aku la oia e nana maluna o ke kanaka nunui me he mea la he hoa paio lahilahi wale no ia imua ona. Oiai laua e ku ana me ka makaukau no ka hoolele ana i ka laua mau makakila imua o kahi ame kahi, ia wa i nalohia ae ai ka malamalama a uhi hou iho la ka pouli. Ia wa hoi i kani mai ai kekahi pu puhi, a ike aku la o Lubiana i ka huila ana mai o ka pahi a kona hoa paio me he olapa ana la na ka uwila, me ka eleu nui i pale ae ai oia i keia hauna pahi a ke kanaka aahu kila eleele. Ua hoomau aku la laua i ka hookele ana i ka laua mau makakila. Ma ko Lubiana aoao, aia oia ke hoolele la i kana pahikaua me he mea la e ake ana oia e ike i ka nui o ka makaukau o kona hoa paio ma ka lawelawe ana i ka pahikaua. He oiaio ma kela ame keia wa e halawai aku ai kana pahikaua me ka pahikaua a ua kanaka nei, e ike ana ia i ke ano o kana paa ana i kana pahi, oia hoi, he paa ana no a ke kanaka i helu ole ia mawaena o na Naita akamai o Europa, aka, ma ka ikaika o kana hookele ana i kana pahi pela hoi me ka hikiwawe o na oniu ana o kona lima i ua pahi la ana, he mea oiaio na hiki oia ke heluia mawaena o na kanaka kaulana i ke akamai. He aneane hapaha hora paha ka manawa a laua i hoomau ai i ke kaka pahi ana, aia hoi, lohe aku ia keia (Lubiana@ i ka olelo ana mai o ua hoa paio nei ona:

            “Aole au e lanakila maluna ou. E hoomakaukau oe no ka paio ana me ka mea e hele mai ana mahope o’u, he oi ae kona ike ame ka makaukau mamua o ko’u, a oia kou hoa paio oiaio o keia poe. No’u nei i hele mai nei au e hoomaamaa ia oe i ikeia ai ka hiki pono ana ia oe ke makaala nou iho iloko o keia pouli nui a kaua e ku nei i keia wa.

E hoomanao o ke kanaka a Ma@iona i hoike mai ai ia oe i kahi wa i hala ae nei, oia ke kanaka e hele mai ana e halawai me oe, a oia ka lua ole o na poe akamai loa o Bohemia nei ma ke kaka pahi ana. E ke kanaka opio, o kau i hana iho nei imua o’u, ua hooia mai ia imua o’u he wa pokole wale no koe a hoea aku oe i ka nuu o ke kuahu o ka lanakila. Aloha oe a hui hou kaua ma ke apo o ka lokahi.”

            I keia wa i nalowale aku ai ua kanaka la, a poha hou ae la ka malamalama. Ike iho la o Lubiana e ku ana oia iloko o kekahi keena nui akea i hoonaniia o loko me na mea gula, ke dala, ka momi, ame na mea nani e ae he nui. E ku ana he poe noho veleveta i hoonaniia me ka maiau launa ole. Aia na huhui ipukukui ihoiho e lewalewa iho ana, ma na wahi he lehulehu loa o loko o ua keena la. Ike aku la ia ma kekahi aoao o ua keena la he wahi i hoolu’elu’eia iho me kekahi mau lole veleveta kaekae wai gula. O ka mea i nele ka ike ana o kona mau onohi maka oia kekahi mea kino kanaka. Aole nae i liuliu, hoea mai la kekahi kahuna moneka i uhiia kona mau maka me kekahi uhi maka. Hele mai la ia a ku mai la imua oia nei a kamailio mai la:

            “E ke kanaka opio, ke ike nei oe i keia mau nani apau imua ou, o keia kahi e hoolaa a e poniia ai oe i hoa oiaio no keia Ahahui o na poe puuwai lokahi. Maloko nei o keia keena e halawai ai oe me kekahi kanaka nona ka weliia i haalulu ai na Moi he nui o Europa nei. Ke lanakila oe maluna ona, oia kou hehi ana aku ma ke kuahu o ka lanakila. Nolaila, e kuu keiki, e hoomanawanui, ua kokoke loa oe e pae ma ke awa lai o ka hauoli. O ka Haku pu me oe.”

            Huli ae la ua kanaka nei i hope a nalowale aku la oia iloko o kahi ana (Lubiana) i ike aku ai i na kahakahana lole veleveta e kuuwelu iho ana, a o ka wa ia i lohe aku ai oia i na leo himeni e mele ana i kekahi mele kahiko loa, a i ka pau ana o ua leo mele la i ka himeniia ana mai, ua kaili hou ia aku la ka malamalama mailoko aku o ka rumi ana e ku ana. He mau sekona wale no kana o ke ku ana, aia hoi, lohe aku la ia i ka nehe ana mai o kekahi mau keehina kapuai, me ka nakeke pu ana mai hoi o kekahi mea ana i hoomaopopo aku ai he pahikaua.

            “Ua makaukau anei oe? E pale nou iho me ke akamai loa.”

            O keia na huaolelo ana i lohe aku ai e paneia mai ana, a o ka mea mua loa ana i ike aku ai oia no ka huila ana ae o kekahi pahikaua imua o ko ia nei mau maka. O ko ia ne wa nohoi ia i pale ae ai me ka hikiwawe loa, a o keia iho la ka wa a ua mau moho nei i hoohui ae ai i ka laua mau pahikaua me ke aiwaiwa loa. Ma keia paio ana, ua ike iho la o Lubiana he kanaka makaukau loa ia, a ke hoomaopopo la nohoi oia, he wahi paewa iki wale no ke kulana hookele pahikaua a kona hoa mai ke kulana kaka pahi aku i ao ia ai iaia e kona luaui hanai; aka, o ke akamai, he oiaio he kanaka makauku io maoli no ia.

            Ua o ae la na pahikaua a ua mau moho nei, ke wawalo la ko laua mau leo koele iloko o ua rumi la me ka hookupinai ana me ka alapine. Ua hala he manawa loihhi ia laua o ke kakele ana i ka laua mau makakila, ike iho la o Lubiana i ka hoao ana o kona hoa paio e owili i kana kahikaua, a lilo aku paha mailoko aku o kona lima; aka, me ka ikaika nui launa ole nae i paa iho ai o Lubiana i kana pahi, he ikaika hoi ia i hiki ole i na i’o uala o kona hoa paio ke hoohuli ae, a no ia mea paa iho la na pahi a ua mau moho paio nei o ka po me he mea la ua omau ia laua a paa e kekahi laka hoopaa. Aka, aia nae iloko o Lubiana kekahi manao hookalakupua kahi i pauma ai, oia hoi keia, ua kupu ae la ka manao iloko ona e hoao oia i kona ikaika a pau e kaili i ka pahi a kona hoa paio mai kona lima mai. He hana lua ole keia ana e hana ai, a ina e hookoia kona iini, alaila, o ka hiwahiwa pookela auanei ia o kana mau hana ma ia po.

            (Aole i pau).

 

            Ma kekahi leta hou loa mai nei a Mr. W. F. Benjamin, ka lunahooponopono o ka nupepa Spectator, Rushford, N. Y., penei kana i olelo mai ai i ka poe na lakou i hoomakaukau i ka Laau Kunu a Chamberlain: “He mea no oukou e hauoli ai, ke ike iho i ka nui o ka mahaloia o na laau lapaau a Chamberlain e na kanaka o ko oukou mokuaina ponoi iho, kahi i kamaaina loa ia ai ia mau laau. He makuahine hoahanau no’u, aia ma Dexter, Iowa, kona wahi i noho ai, he mau makahiki mamua ae nei, kakau mai la oia ia’u, ma ka ninau ana mai, ina paha he kuaiia keia mau laau lapaau maanei, ina aole he kuaiia maanei, alaila, e lawe mai no ia i laau oia ano me ia, oiai, aole ona makemake e nele ia me ia mau laau.” O keia mau laau lapaau i hoikeia ae la, oia no ka Chamberlain Laau Kunu, i kaulana loa no ke ola o ke anu ame ke kunu ho@ ka Chamberlain Laau Hoola no ka rumatika, kua eha, ka umii ma ka aoao, ame ka umauma; ka Chamberlain Laau Nhau Kau, Kolera ame Hi, no na mai o ka opu. O keia na laau i hana mau ia ma Iowa, no aneane he hapaha keneturia. Ua ike na kanaka he mau mea waiwai loa keia, a i loaa ole ko lakou like i na laau e ae. Ke kuaiia nei lakou e na Mea Kuai Laau Lapaau o na ano apau, BENSON & SMITH & CO.  Na Agena no ko Hawaii Pae Aina. (Sept.) *

 

MEA HUNA POHIHIHI

MOKUNA VII.

            Me ka leo i kawa-kawau me ke koou o ke kaumahna, paneaku la ka Lede Beaterisia:

            “Ua pono loa ka make ana o Geofere Tereveliana. Ina paha eia oia ke ole nei i keia wa a ua hoi mai nei la oia i Pelekane nei, ina la paha ua haawi aku oe iaia iloko o na lima o kona poe enemi, ina i loaa ole oia @a lakou. Aloha ino no ka hoi! E papa, ua aloha au iaia. Nau ponoi no nae i hoohoihoi mai i keia aloha. E hai aku au ia oe, aia kuu puuwai me ia i keia wa. I kona wa i komohia aku ai iloko o ka pilikia, ua hoohuli aku la oe i kou kua iaia. O, my poor Geofere!”

            “Aole kaua e kamailio hou nona,” wahi a ka Haku Hametona i kamailio mai ai. “He keu a ka mea kupaianaha nui wale, i kela ame keia wa a kaua e kamailio ai ma na mea e pili ana ia oe, e kuu kaikamahine, e oili mau mai ana ka inoa o Geofere Tereveliana. Aka, e hoohui pu ia ana na waiwai o ka hale o Tereveliana me ko ka hale o Hametone, ma kou wa, e Beatirisia, e mare aku ai i ka Haku Adelo.”

            “E papa,” wahi a ka Lede Beatirisia, “mai keia wa aku, e hooki loa kaua i ke kamailio ana ma keia mea. Ma ka wa a ka Haku Adelo e ninau mai ai ia’u no ka’u pane no kana ninau, na’u ponoi no auanei e hai aku iaia i haina kupono no kana ninau. I hookahi a’u wahi huaolelo i koe, e papa, a oia keia. Aole loa oe e hoohuoi no kau kaikamahine nei. He kaikamahine oiaio a hoopono loa au nau. E aloha no au ia oe a e malama aku no au ia oe, e kuu papa, aka, o ka mea huna pohihihi o kuu ola ana e silaia no ia no ka wa mau loa. E hoomanao iho oe, owau wale no ke koko hope loa o ka lalani ohana alii o Hametona, a oia auanei ka mea nana e paa ia inoa hanohano me ka makamae loa. E nana mai oe, e kuu luaui maluna o’u ma ke ano, he wahine kau kaikamahine nei i ho-ka’e ole ia ka maemae o kona kulana.”

            He oiaio, e kuu makamaka heluhelu, ke ike nei kaua i na pa leo koikoi ana mawaena o ka makua ame ke keiki, a nau no auanei e hooholo iho iloko o kou noonoo ana i ka oiaio o na olelo a ka Lede Beaterisia e pane nei imua o kona makuakane, elike me na mea i hoike ia ae nei.

            I ka hoea ana mai o ka wa e hele aku ai laua no ka aha hulahula a ka Lede Delewana, he oiao, ua hele aku la laua no laila.

            Mawaena o na ui o Ladana i houluulu ae ia lakou iho ma ua aha hulahula ‘la, aohe loaa ko Beaterisia lua. O ka oi pookela no ia o ka nani ame ka hanohano. Aohe nohoi ona lua ma ka noeau ma ke kamailio hookaau olelo ana; aka, o kona helehelena nae, oia mau no ke kuoo. E nana mau ana kona luaui makuakane iaia, a e olelo mau ana nohoi oia iaia iho. “He oiaio, he ui ka’u kaikamahine, aka, he ui nae ia aohe puuwai.” O na poe no hoi keia o ka aoao oolea, ua like loa no ko lakou manao me ko ka Haku Hametona, a i ko lakou wa e kamailio ai mawaena o lakou iho, e olelo ana lakou, “Ka Ui Puuwai Ole o Hametona,” a-i-ole-ia, “Ka Nani o ka Mea Huna Pohihihi.”

            He oiaio, o ka nani e ha@amu ana maluna o ka Lede Beatirisia, elike me ka mea i hoikeia ae la, he nani ia, aia i kahi e kona puuwai. Ae-aia ka home o kona puwai i Ever Green Home.

            E kuu makamaka heluhelu, ina paha he kane a he wahine oe, e hoomanao iho oe, ke ike oe i ke kawakawau o na hiohiona o kau wahine a o kau kane paha, e hoomanao koke ae oe i ka puuwai o ka Lede Beaterisia.

            I keia puka ana aku, e nana ai kaua, e kuu makamaka no Alamira, no kona haalele ana i ka home aloha o kona mau makua ame kona mau pokii kaikunane, a pela aku.

 

MOKUNA VIII.

ALAMIRA MA KE ALAHELE MA-

LIHINI.

            E kuu makamaka heluhelu, e haalele kaua i ke kamailio ana no ka Lede Beaterisia, oiai, oia e haaheo ana i kona ui ame kona nani mawaena o ke anaina hulahula a Lede Derawane, a e huli ae kaua a nana aku maloko o ka home o ke Kauna Arevalo.

            I ke ahiahi a ka Lede Beatirisia i haalele aku ai i Ever Green Home, ua akoakoa ae la no ka ohana aloha o ua Ui nei o Hametona maloko o ka rumi hookipa, aka nae, o ka hiohiona i hekau iho maluna o lakou, he helehelena no ia o ke kaumaha.

            A hala kekahi wa o ko lakou akoakoa ana me ka hakanu, ua kahea aku la ke Kauna Arevalo ia Megi Fleck, ka wahine malama hale, kona kokua, ame ke kahu kaa, e hele mai lakou na ka pule ohana ma ia ahiahi.

            I ka pau ana o ka pule, ua hoi ae la kela ame keia mea i kona rumi iho; a koe hookahi iho la nae o Alamira.

            Aia iloko o kona haupo kahi i hoopunana ai o na manao ano e, a me ia mau manao iloko o kona houpo ho’i aku la oia iluna o kona rumi; aka, ma kahi o kona huli ho’i pololei ana aku no kona keena, aia hoi, ua hele aku la oia a komo aku la iloko o ka rumi huli palapala o ko lakou luaui makuakane.

            Aia maluna o kekahi pakaukau ma kekahi kihi o ua keena la e ku ana kekahi pakaukau, a maluna iho o laila e waiho ana na nupepa puka la ame na nupepa puke-pule. Ua huna loa ia keia mau pepa mai a Alamira ma aku, aole lakou i aeia e nana, oiai, ua hopohopo loa ko lakou mau makua, o ike auanei lakou i ka inoa o ka Lede Beatirisia.

            Hele aku la o Alamira a hoea ma ua pakaukau la, lalau iho la oia he umikumamalua nupepa, a hoi aku la no kona rumi. Ki mai la ia i ka puka a paa, huki aku la i kekahi noho a kokoke i ke ahi, kau iho la i kona ihoiho kukui maluna o kekahi wahi pakaukau uuku, a noho iho la oia ma ia wahi no ka heluhelu ana i na nupepea.

            Iaia i lalau iho ai i ka nupepa mua, a lawe ae la a heluhelu iho, ike iho la ia he Times ka nupepa ana i lalau iho ai. Ma ka wa mua loa ana i hoohele iho ai i kona mau maka, ma ua nupepa la ike iho la ia he olelo hoolaha. A penei ke ano o ua olelo hoolaha la:

            MAKEMAKEIA—kekahi Lede kulana oluolu i Kakauolelo a i Hoanoho no kekahi keonimana elemakule a omaimai hoi. He uuku ka uku, aka, he maikai nae kahi e noho ai. E kakau mai i ka Haku Tereveliana, ma Tereveliana Paka, Clamorganshire, Wales.”

            Heluhelu iho la o Alamira i ua hoolaha nei me ka hialaai nui. He mea oiaio, aole i loaa ke kulana ana i makemake ai e lawelawe hana maloko o ua hoolaha la, aka, manao iho la no nae ia, ua ano like loa no ia kulana me kana i makemake ai, elike hoi me kana i hoike aku ai imua o kona luaui makuahine.

            Ia Alamira i ike ai i keia hoolaha, mahope iho hoi o kona heluhelu ana i ua hoolaha la, noho iho la oia me ka noonoo nui ana, a olelo iho la iaia iho:

            “He keonimana elemakule keia e makemake nei i kekahi wahine kokua aku iaia ma ka heluheluana i na mea ana i makemake ai. He elemakule ka paha keia aohe ana keiki, aole ka paha ana moopuna? Aloha ino no ka hoi! Pela aku ana anei ka opena o ko’u papa? Makemake paha ia e loaa ona mea nana e haawi aku i kona laau lapaau; oliai, ua omaimai ia oia? He elemakule keia, a ua mai ia hoi. Ua hiki loa ia’u ke hana i keia mau hana ana e makemake nei. O ka pepa keia o nei la. Manao au, ina au e hele kino aku ana, imua o keia elemakule, loaa no ia’u keia wahi.”

            Alaila, heluhelu hou iho la ia i ua olelo hoolaha nei a pau, pane hou iho la ia:

            “He mea oiaio, e haalele ana au i ka hale nei me ke kue loa ana i ka makemake o kuu mau makua aloha; aka, aole no kuu aloha ole ia laua i hana ai au i keia hana, a no ko’u makemake hoi e hoomamaia ae kekahi mau haawe koikoi e kau nei maluna o ko laua mau hokua. Ua maopopo no ia’u, aole loa ko makou makuahine i ae iki i kekahi o makou e hele pu me ia i Ladana. Aole no auanei ia e apono ana ina e hele aku ana au ilaila no ke kokua ana iaia. Manao nae au, aole no paha oia e ahewa mai ana ia’u ina au e hele aku ana a noho me kekahi kanaka elemakule. O ko’u lilo ana i kakauolelo a i hoa-noho no kekahi elemakule ma Wale, he kulana mehameha loa ia a’u i lawe ai. Aole auanei he mea nana au e hoopoino a hoopilikia mai malaila. Makemake au e pane aku i keia olelo hoolaha. He mea makehewa ia’u ke kakau aku ia Haku Tereveliana, o ikeia auanei ka pane e hoounaia mai ana i o’u nei, e papa, aole hoi oia wale no, aka, aole hiki ia’u ke hoouna aku i kekahi palapala mai ia nei aku me ka ike ole ia. Nolaila, o ka hana pono loa wale no a’u e hana ai, oia ko’u hele kino ana aku ilaila. O ka la apopo ko’u la e hiki ai ilaila.”

            Ia wa huli aku la ia a nana aku la i ka lapalapa mai a ke ahi iloko o ke kapuahi. He mea oiaio, eia kaua, e kuu makamaka heluhelu, ke ike nei ia Alamira e haawi ana iaia iho iloko o na wiliau manao ano nui e pili ana nona iho, kona mau makua ame kana hana i manao nui ai. Noho iho la ua kaikamahine nei me na noonoo kulipolipo ana, a hala kekahi wa, pane ae la ia he mau mapuna olelo, oiai hoi na waimaka e hiolo ana ma kona mau kona mau papalina:

            “E kuu home—kuu home aloha! E haalele ana au i kou mau paia aloha, na paia pumehana i malama ai ia’u mai ko’u mau la opio mai a hoea i keia wa. Ae—e kaawale ana au mai kuu papa aloha mai, pau ko’u hui hou ana me olua e o’u mau pokii kaikunanae, oiai, eia au ke hooko nei i ka leo kahea mai ka lani mai, ‘Me ka hou o kou lae e ai ai oe i kau ai,” a pela hoi ke kanawai a ke Akua i kau ai ma ka mauna o Sinai. ‘E hoomaikai oe i kou makuakane ame kou makuahine; i loihi ai kou mau la maluna o ka aina a Iehova a kou Akua i haawi mai ai ia oe.’ Aloha no oe, e kuu mama hoomananwanui, eia au ke hele nei me kou ike ole mai. Ke hele nei au i wahi e loaa ai ka’u ai ame ka’u i’a mamuli o ka hana ponoi ana a ko’u mau lima.”

            I ka pau ana o keia mau huaolelo walohia i ka puanaia ae, e ia, ia wa i kukuli iho ai oia ilalo a pule aku la i ke Akua Mana Loa e kokua mai iaia, a hoopakele mai hoi iaia mailoko mai o na poino apau o kela ame keia ano.

            I ka pau ana o kana pule ana, ia wa oia i ku ae ai i luna me ka manao paa e hooko aku no oia i ka hana ana i makemake ai, a ia manawa i olelo iho ai oia iaia iho.

            “Oiai he mea pono ia’u ke hele aku imua o keia elemakule hanohano a haawi kino aku i ka’u noi ana imua ona, nolaila, he mea pono ia’u ke haalele iho i kau hale nei i keia po, i hoea aku ai au i Tereveliana Paka i ke kakahiaka nui o ka la apopo.”

            He oiaio, aia ma kona mau helehelena ka hiohiona na nanakea, aia hoi na kulu-waimaka eloelo ke kiheahea @a ma kona mau papalina, oiai e pauma ana na manao aloha iloko ona no kona home, kona luaui makuakane kona makuahine ame kona mau pokii kaikunane.

            Me ia mau hiohiona e ulu-puni ana ilana ona, ame na hanupanupa ana a na manao aloha, nanao iho la ia iloko o ka ekeeke o kona lole a loaa iho la kana wahi paiki eke-dala uuku, alaila, nana iho la ia i ka nui o kana mau wahi kenikeni. A pau kana helu ana i kana mau wahi kenikeni, hele aku la ia i kona pahu-ume waiho lole, a lawe mai la i kekahi paiki ili hinuhinu a palupalu: alaila, mailoko mai o na pahu ume lehulehu, lawe mai la oia i na lole ana i manao ai ua kupono ke lawe pu me ia. Maiwaena mai o kona mau aahu nani a kona luaui makuahine i hoolako mai ai iaia, ua lawe mai la ia he aahu silika eleele, a he aahu huluhulu merino ha-ulaula. Alaila, hoomakaukau iho la oia iaia iho no kana huakai hele. I ka pau ana o kana hoomakaukau ana iaia iho, noho iho la oia ma kona pakaukau, a kakau iho la oia i mau palapala na kona mau makua.

            He hana apuepue loa keia ana i hana ai, oiai mamua ae o ka hiki pono ana iaia ke kakau i kekahi palapala me ka holo lea ua aneane umikumamalua apana kanana i pau iaia i ke kakau a i ka haehae, a kiola aku la iloko o ke kapuahi.

            O ka palapala ana i kakau ai a paa na kona mau makua, ua hookikokohu ia iho la ia me na kul@ waimaka i hiolo makawalu iho ma kona mau papalina. Maloko o keia palapala, ua hoike aku la oia imua o kona mau makua, na manao oia he pono iaia ke imi i ola nona ma kona hele ana i ka hana, a ua manao nohoi oia he mea pono iaia ke kokua aku ia laua ma na mea e hiki ana iaia. Aole nae oia i hoike aku ia laua, i kana wahi e hele ana. Aole no hoi oia i oike aku ia laua i ke ano o kana hana i makemake ai e lawelawe aku, aka, ua hoike aku oia imua o laua aole oia e hele ana i Ladana. O na huaolelo hope loa ana i kakau iho ai, oia kona nonoi ana aku i kona mau makua e kala mai iaia, me kona hooia ana aku ia laua, ma ka wa e loaa ai iaia kona uku o ka mahina mua e hoouna mai no oia ia lana ia uku ona apau.

            Opiopio ae la ia i ua palapala nei, ho-o iho la iloko o ka wa-hi, a kau iho @a maluna o ka uluna i hiamoe ole @ @ ia.

            Alaila, ku ae la ia iluna, me ka uwe ana me ka walohia launa ole, nana aku la ia maluna o kona wahi moe, huli ae la ia a nana ae la i na pala o kona rumi, a ike aku la no ia i ke kau mai o na kii, kana mau buke makame iloko o ka pahu buke. Ku iho la ia no kekahi manawa, alaila, lalau iho la ia i kona wahi paiki ili, a ume pono iho la ia i kona uhi maka a paa kona maka i ka uhi maka: alaila, wehe aku la ia i ke pani puka o kona rumi, a hele nihi aku la ia a hoea ma ka puka o ke keena o kona luaui makuakane, malaila kukuli iho la ia ilalo a pule ae la @a i ka Makua Mana Loa e aloha iho i kona papa, e kini iaia a e hoopakele iaia mailoko mai o na poino ame na popilikia apau. A pau kana pule ana, ia wa o@a i iho akku ai a hoea ilalo, hele aku la ia a hoea ma kekahi o na rumi o hope o ka hale, a mai kela rumi aku puka aku la oia iwaho, aia hoi, he popouli ia a ahiuhiu makani hoi.

            Hoomanawanui aku la ia i ka hele ana maloko aku o ka mala a hoea i kona puka ana i waho i ke alanui, alaila, homau aku la no ia i ka hele ana a hiki i kona huli hou ana mai i hope a nana mai la i ka hale, aia hoi, ike mai la ia i ka a aku o ka ipukukui o loko o ka rumi o kona makuakane, a me he mea @a, wahi a kona hoomaopopo ana iho, ua ike mai la no ia i kona makuakane e noke ana i ke kakau, a no ia mea ua hiolo hou iho la kona mau waimaka; alaila, huli ae la ia a hele aku la.

            Kamoe pololei aku la kona alahele ma kahi e hoea aku ai i kahi hoolulu kaa. Ua hoea aku la oia ilaila ma ka wa kupono, kuai iho la ia i kona tikiki, kau iluna o ke kaa-ahi a haalele iho la ia ia wahi.

            Ke ike nei oe e ka mea heluhelu, eia o Alamira i keia wa ma ke alahele e hoea aku ai i ka hale o ka Haku Tereveliana, ka mea nona ka houpo i lalapa@a me ke ahi o ka inaina no kona luaui makuakane. He oiaio hoi, aole oia i ike i ke@a mea, a me ia hoomaopopo mua ole iloko ona, ke ko nei ke au o ka manawa iaia e hoea aku ilaila. Nolaila, na ke@a mua aku o ka kaua moolelo e kuu makamaka heluhelu, e hoike mai ia kaua no aa mea e pili ana ia Alamira.

            (Aole i pau).

 

            O kekahi hiohiona hou e ikeia ana ma Maki Ailana, i keia la Sabati ae, oia ka Pualikoa A. Ma ka la apopo lakou e nee aku ai a hoomoana ilaila, a kakahiaka nui Poakahi huli hoi mai nolok nei o ke kulanakauhale.