Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 41, 9 October 1896 — Ka Oihana Lunakanawai Kaapuni o ka Mokupuni o Hawaii. [ARTICLE]

Ka Oihana Lunakanawai Kaapuni o ka Mokupuni o Hawaii.

Ua nui ko makou mahaio i ko ka Mana Hooko ame ko ka Mana Hookolokolo wae ana maiioko mai o na hoa o ka Papa Loio Hawaii ia Mr. A. Rosa (Akoni Rosa) i mea nana e pani ka hakahaka o ka Oihana Hookoiokoio Kaapuni o ka Mokupuni o Hawaii, ma- | muii o ka make ana o Stafford L. Aukina. 0 ke kanaka Hawaii opio i hoonoho ia aku la e ke Aupuni Repubalika o Hawaii nei, elike me ia i hoikeia ae la, ua kupoiio loa oia, ma na 'ano apau e lawelawe me ka holo pono loa i ua oihana la. O kona makaiikau ame kona maa maikai ma ka lāwelawe ana i na hihia hewa, oiai konā wa e noho hope Lōio Kuhina iana a Loio Kuhina nohoi i ka o ke Aupuni "Moi',, he haawina ia i loaa iaiā e hookupono loa ana i kona makaukau ma ka noho lunakanawi Kaapuni ana. 0 kona ike maopopo i ka olelo Hawaii ame ka Olelo Enelani kekahi mau kumu maikai e hookupono ioa ana iaia no ia oihana. 0 kona mau loa aku ma ia oihana, he hanohano nui ia no ka aoao o na kanaka Hawaii. Aka, me ka minamina nui no nae makou i lohe mai ai, ua ae wale no ua keonimana opio la e lawe ia oihana no ka manawa wale no. Aka, oiai ia e paa ana i ua oihana la. no ka manawa wale no pa'aa, a no ke kau paha o eono makahiki, o ka makou e olelo ae, eia ke Aupuni ke hoomahele mai nei i kekahi mau hoonoho luna Aupuni maluna ponoi o ke alahele a makou i hoomahui aku ai imua o ka lehulehu i kahi wa i hala ae Hawaii maoli ma na hookohu Oihana Aupuni ana o loko nei oka aina. Mamuli o keia hookohuia ana o Mr. Rosa ma keia oihana hanohano o loko nei o ka aina, ua hoike maopopo loa aku ia i ka oiaio ole o kekahi mau olelo i hookaulanaia mawaena o ka lahui, he Aupuni nana kanaka Hawaii ole ke Aupuni Repubalika. Oia ho!, ua pili keia olelo ana no na kanaka Hawaii i lawe i na hoohiki malalo o keia Aupuni, aole hoi o ka poe i awaiaulu ole me na kumu alakai o ka nohona Aupuni Repuhalika.

Mamuli o keia lawe ana o Mr. Rosa i ka oihana lunakanawai Kaapuni nō na Kau Kaapuni Ek.olu a Eha o ka Mokupuni o Hawaii, ua loaa ia Hawaii i keia la, he elua mau kanaka maoii iloko o ka 'Oihana Hookolokolo Kaapuni o Hawaii nei, ma keia wa e ku ne, ke Aupuni Repubalika. Mamuli o keia hoike maopopo imua o ko kakou mau maka, i ala mai ai na hoomanao ana iloko o ko makou houpo no kekahi mau olelo a kekahi mau keiki Mikaneie ilikeokeo a makou i lohe waie ai, oia hoi, "Ke kukulu nei makou i ke Aupuni Repubalika o Hawaii nei no ka pono o na kanaka Hawaii. Aia makou a ike. ua hehi ko kakou mau wawae maluna o ke kulana e hoea ole mai ai puni o Hawaii nei. ma keia wa e ku iiei kuio'īo. mamuli o ke alakai hewa ana a na haole malihini lapuwale, oia maoli ka wa e hoonoho ai makou i na kanaka Hawaii naauao a hoopono e malama i na hana o ke Aupuni, oiai o makou ka hapanui loa o na keiki a na Mikanele, ua paa ko makou manawa ma ko makou mau hana ponol iho." Ke kahoahoa ae nei makou e papahi iho na lokomaikai Lani i na la o ko ka Lunakanawai Rosa paa ana i ka Oihana Lunakanawai. me na haawina maikai apau.