Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 42, 16 October 1896 — Page 1

Page PDF (1.38 MB)

This text was transcribed by:  Frank Tansey
This work is dedicated to:  Dorothea Tansey

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII

 

BUKE XXXV.    HELU 42.    HONOLULU.    POALIMA, OKATOBA 16, 1896.    NA HELU APAU 2620

 

Hoolaha Loio.

W. R. KAKELA,

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

2370

 

Hoolaha Lumau.

 

WILDER & CO., (WAILA MA.

Mea Kuai Papa a me na Lako kuku'u hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hale.

Kihi o Alanui Moiwahine me Papu.

396-@

 

PAPA! PAPA

 

AIA MA KAHI O

 

Lewers & Cooke

(LUI MA)

Ma ke kahua hema o Alanui Papu me Moi.

E LOAA NO NA

 

PAPA NOUAIKI

 

O kela a me keia ano.

 

Na Pani Puka, na Puka Aniani,

na Olepolepe, na Pou, na O'a, na Papa Hele, na Papu Ku, me na Papa Moe he nui loa

 

NV PILI HALE O NA ANO A PA@

A me na

WAI HOOHINUINU NAN@

O na ano a pau loa.

 

Na Balaki o na Ano he Nui Wa i

    Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e ili ana ma ka laua oihana no ka

Uku Haahaa Loa.

@ like me ka mea o holo ana mawena o lawa me ka Mea Kuai.

Hele Mai e Wae no Oukou Iho

9296-q

 

HE MOO LELO NANA

---NO---

LUBIANA KASIMILA ,

KA NAITA O KA

LIONA GULA O BOHEMIA.

A I OLE

Ka Hui Naita Eleele o ka Lima Ulaula.

 

MOKUNA III.

Na hoao Weliweli--Ka Pahikaua--Ka Lede Opio iloko o ka Ehaeha--Na kulu koko--Ka pahu-kupapau--Ka hoaloha--Ka hakoko i ka pouli--Ke Kuahu o ka lanakila.

 

    Ua ike a ua hoomaopopo na kane, na wahine ame na keiki apau o Bohemia, aia ke ku la ma ko lakou aina hanau kekani Aha Hookolokolo weliweli loa a kupaianaha hoi; nokamea, iloko o ka makahiki i hala ae, aole hookahi apana iloko o ke Aupuni holookoa o Bohemia i loaa ole ai he hookahi a oi paha poe kanaka ua li ia iluna o kekahi mau kumulaau, a e paa ana hoi kekahi pahi puhaka i houia aku ma ka puuwai o ua kanaka la, a ma ua kino make la, ua omauia aku kekahi apana ili keokeo i kakauia me na hua hooluu ulaula elike me keia:

    "Ahewaia e ka Hui Naita Eleele o ka Luna Ulaula."

    I kinohi. ua maka'u loa na kanaka no keia mau hana weliweli lua ole a keia ahahui, aka, i ka hala ana ae o kekahi mau mahina, ike iho la lakou o na poe wale no i hoopilikiaia, he poe wale no lakou i kaulana no ua hana puuwai eleele, a no ia mea, ua mohala maikai hou ae la na noonoo ana o na kanaka hoopono @    @    @    @    @    @     lakou maka'u ame ko lakou pihoihoi ana, a hele aku la no lakou ma ka lakou mau hana elike me ka mea mau ia lakou.

    Aka, o na poe i haalulu nui loa no keia mau hana weliweli a ka ahahui a na naita Eleele o ka Lima Ulaula, oia na 'lii o ka aina: aka, aole nae i huli mai ko lakou haalulu ana no ko lakou maka'u ame ko lakou hopohopo no keia mau hana weliweli, aka, no ko lakou piha inaina loa ana kekahi no ka hoalaia ana ae he mau hana eleele loa o keia ano mawaena o ko lakou poe kanaka.  Nolaila, o ke ku ana he ahahui o keia ano ma Bohemia wahi a ko lakou mau manao he hana kipi kiekie loa ia, a o ka pepehiia ana o na kanaka piha karaima o luna o ka aina, na, poe hoi e hele ana ma o a maanei o Bohemia mia e hooko ana i na makemake puuwai eleele o ua poe alii la, ua nana mai la lakou ia hana ma ke ano he karaima pepehi-kanaka, nolaila, ua lawe ae la na poe alii nei he hoohiki mawaena o lakou iho, e hooikaika loa lakou e kinaiia a e ulaaia ae keia kupuino weliweli e holapu nei maluna o ka aina.

    Mahope iho o ka pau ana o na kamailio ana mai a ua kanaka lii imua o ka kaua koa opio, e kuu makamaka heluhelu, aia hoi, ua kauohaia mai la keia e wehewehe ae i ka aahu ulaula i hoaahuia iho ai maluna ona, oiai, ua laa oia ia wa ma ke ano he hoa noloko o ka ahahui.  I ka hemo ana ae o ua aahu la mai ko ia nei kino ae, ua kau mai la ke kanaka nona ka hoailona "Justitia" i ka hoailona naita o ua ahahui la.  He lima ia e paa ana i kekahi pahi puhaka, a o ke kino e hoopuni ana i ua hoailona la, he hooluu ulauia kona, a ua hoopaaia aku ia i kekahi lipine eleele.

    "E kuu hoahanau," wahi a ua kanaka nei i pane mai ai imua o Lubiana, "o keia hoailona a'u e haawi aku nei ia oe, mai ko makou Luna Kiekie mai no ia o loko nei o ka ahahui, ka mea nona ka manaoio ana, o ka mea auanei nana e lei haaheo ana i keia hoailona, e pulama ana oia ia mea me ka hano haweo ame ka makahehi hoi.  Ano, e kuu hoahanau, ua loaa ia oe na pono ame na pomaikai o kela ame keia ano o loko nei o keia ahahui.  E hoomanawanui iki a hoea mai ka wa e hui hou ai kaua."

    I keia wa i pio iho ai na ihoiho kukui apau o loko o na keena la, a ike iho la o Lubiana e ku ana oia iloko o ke poipu a ka pouli, a iaia e ku ana, ike iho la ia i ka lalauia ana mai o kona lima e kekahi mea.  Alakalia aku la ia a hoea ma kekahi wahi, maanei i weheia ae ai kekahi puka, a ma ia wahi hoi oia i oili aku ai a ku ana iloko o ke keena ana i komo mua ai i kinohi loa.  Pani hou ia mai la ka puka, a o kana mea i hoomaopopo iloko o ia wa, oia ka hiki ole iaia ke ike aku i ua puka la mai ka paia pohaku holookoa e ku mai ana imua ona.

    Oiai hoi ia e ku ana, lohe aku la ia i ka nehe ana mai o kekahi mau kapuai mawaho mai o ke keena ana e ku ana, a i kona huli ana ae a nana aku iwaho, aia hoi, ike aku la ia i kona hoaloha ia Mamiona.

    Komo mai la ia iloko, me na helehelena piha i ka hauoli ame ka maikai, haawi mai la oia i kona lima akau o ke aloha ia Lubiana me ka olelo ana mai:

    "E Lubiana—kuu hoahanau: ke haawi aku nei au ia oe i ka'u mau hoomaikai kiekie ana ia oe.   He oiaio, ua lanakila oe maluna o kou mau hoaoia ana apau, me ka ikaika ame ke oolea.  Mai keia manawa aku, e kuu hoahanau, e hoomanao oe, aia he hanohano pookela loa nou ke kali mai ia o kou hoea aku imua ona, mamuli o kou hoomanawanui ana ame kou kupaa elike me kau i hoike iho nei i na hora i hala ae nei.  E kupaa oe me ka naueue ole, a e haawiia aku no ia oe kekahi kulana aliikoa iloko o ko makou mau pualikaua nei.  He oiaio, ua lawa loa kou makaukau no ia kulana: aka, i mea nae e maemae loa ai kou ku ana aku ma ia kulana he mea pono ia oe ke hana i kekahi hana lua ole o ke koa ame ka wiwo ole ma ka aoao nae o ka pono ame ke kaulike oiaio.''

    Ma keia wahi, kamailio mai la o Mamiona ia Lubiana he mea pono iaia ke hoihoi iho i kona kea hoailona o ka ahahui ma ka aoao maloko o ke i kuka.  Iaia i hooko aku ai i keia makemake o kona hoaloha, ia wa i komo mai ai kekahi kanaka nana i hoopuiwa loa ae i kona noonoo, a o ua kanaka la, oia no o Manafereda.

    Ua ninau koke aku la hoi o Lubiana iaia, me ka piha pahaohao:

    "Auwe! Eia ka oe ia nei?"

    "Ae, e kuu keiki."  Hala mai no olua, aole i liuliu iho a hele mai la no au  mahope o olua; aka, hiki e mai nae au ia nei, a mahope mai nei olua.

    "Alaila, o kou lio ka paha ka maua i lohe ai iloko o ka ululaau e hele mai ana mahope o maua?" i ninau aku ai o Lubiana ia Manafereda, kona luaui i hanai.

    "Pela io no paha,” wahi a Manafereda.

    "Ano." wahi a Mamiona i pane mai ai, "e ho'i hou aku oe me ka luaui makuakane o kaua no kahi pupupu-hale o kakou ma na mauna a iloko o na hora he iwakalua-kumamaha mai keia wa aku, e hui hou aku no au me oe.  He wahi hana ka'u e ka'ulua iki ai maanei nei.  E hoomanao hoi oe, ma ko'u wa e hoea aku ai ilaila, e houna aku ana au ia oe ma kekahi misiona ano nui loa."

    Nolaila, haalele iho la o Manafereda ame Lubiana ia loko o ke keena a hele aku la laua no waho, aia hoi, e ku mai ana ko laua mau lio, mahope iho o ko @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ ua huli hoi aku la laua no ko laua home kuahiwi.  Oiai ua kamaaina loa o Manafereda i ke alahele, nolaila, aohe pilikia.  A hala kekahi wa o ko laua hele ana, ua kaa hope ae la na wahi nihinihi apau o ke alahele, a hoea aku la laua ma ka honua palahalaha.  Ia laua i hoea aku ai ma keia wahi holo aku la o Lubiana a pili ma ka, aoao e kona luaui hanai.

    I kela wa i kamailio aku ai oia i kona kahu hanai:

    "E Manafereda, ua kokoke loa paha kaua i ke kakahiaka nui?

    "Ae, e kuu keiki."

    "Aole au i moeuhane iki i keia mea.  He mea maopopo loa mamua o ko kaua hoea ana aku i ka hale, e kiei e mai no na kukuna o ka la maluna o kaua.”

    Oiai laua e hele ana, a hiki i ka wa i poha olinolino iho ai na kukuna e ka la maluna o na lau laau, ike aku la, o Lubiana he elua mau kanaka holo lio e hele mai ana ma kahi mamao mai a laua aku.  He mau aahu ahuluhulu ko laua, e komo ana, a he mau laau ihe pepehi puaa ka laua e paa ana ma ko laua mau lima.

    I kela wa ninau aku la o Lubiana @ kona luaui hanai:

    "Ea, owai hoi kela mau kanaka?"

    Ia wa pane mai la o Manafereda: "Ke ole au e kuhihewa, he mau kanaka hahai hololiolona paha kela."

    Ua ike pu aku la nohoi ia, aia he mau aa pua pana ma ko laua mau hokua.  Ua hoea mai la ua mau kanaka ia ma keia aoao o kekahi puu e huli pono mai ana i kahi a laua nei e nele aku ana, a i ko laua ike ana mai ia Manafereda ma, ua kaohi iho la laua i ko laua mau lio.

    Pane aku la hoi o Manafereda i kala hanai:

    "Ua ike au i kela mau kanaka i ka po nei.  Ma ko'u hoomaopopo aku, e hakilo hele ana laua ia’u, eia nae, aole laua i hoike mai i kekahi manao e hoopoino mai ia'u."

    Ma ia wa i loheia aku ai ka halulu ana mai a kekahi mau kapuai lio, a hooho ae la hoi o Lubiana:

    "E, ke lohe aku la anei oe i keia mea e halulu mai la?"

    "Ae," wahi a Manafereda, "he kalulu kela o kekahi mau kapuai lio, ma ke ano he poe kaua lio kela."

    I nei wa laua i kaohi iho ai i ko lana mau lio, aole hoi i liuliu mahope iho, ike aku la laua i na kanaka maka mua loa o ka huakai e oili ae ana ma kahi uakee o ka pali.  Aia mamua loa o ua huakai la e paa ana kekahi kanaka i kekahi hae silika keokeo, a o ka hoailona o ua hae la, he dia no ia, a maluna ae o ua dia la, he hoailona karaunu o ke kulana duke.

    I keia wa i hooho ae ai o Manafereda me ke ano pihoihoi nui:  "O keia ae ka poe koa o ka pualikaua o ke Duke Nui Ruperto o Frankenstein."

    Alaila, pane mai la hoi o Lubiana me ke ano uihoihoi pu: "Pehea!  Aole anei kela o ka oi aku o na ’lii ino loa mawaena o na 'lii apau o Bohemia nei?"

    "Ae," wahi a Manafereda.  "O keia ka oi loa aku o na 'lii ino o Bohemia nei, a oia nohoi ke alii oi loa o ka mana mawaena o lakou apau.  He mau makahiki i hala a e nei, pepehiia e la ma ke ano limakoko eleele loa o Barona Drosendorf, a haola e ia kona kulana alii a kaili aku la hoi i kona hale-kakela ma ka Mauna Eleele, a mahope haawiia aku la iaia e Oio, ke alii o Bohemia nei i i keia wa, ka inoa alii o kekahi alii oiaio loa o Bohemia nei.  Aha, Aia io ua kanaka puuwai eleele nei.  E Lubiana. aole loa oe e pakele ana mai loko mai o na huia eleele o keia kanaka.  He oiaio nae, e hiki ana ia oe ka noio mai keia poe mai a, aole hoi oe e loaa. oiai, Le Ko ikaka kou, aku, no @ nei la, he mea makehewa no a ka hoio alii e holo mai huia poe mai.

    "E Manafereda,"i pane mai ai o Lubiana, ke kaia aku nei au ia oe no kau mau huaolelo hope i hoopuka mai nei, oiai, aole ia o kou manao @aoa, aka, e hai aku au ia oe, e lawe no au i ko'u kuu i keia poe enemi o kuu aina hanau, oiai hoi oe i onouia aku ai e paio hookahi imua o keia poe."

    "O kuu manao no ia, e Lubiana: aka ua hiki oie nae ia manao i keia wa.  O ka'u kauoha wale no ia oe, e kuu keiki, mai hoike ue i kou mau mahui uilani, e akahele @ o @ o @ @, aka au@h@i kaua iloko o ka poino @e @, pilakia.  Ei ae ua Dake Ruperito nei ke @ mai nei e @aiawai pu me hana.  E L@iana, e hoolohe oe i @a'u oleloko."

(Aole i pau.)

    He mau hebedoma i hala ae nei, ua loohia iho la ka lunahooponopono i kekahi anu ikaika loa, a nui iho la kona pilikia.  He mea maopopo loa he mai La Grippe inoino loa ia, a i kona ike ana i ka hopena poino oia ma'i, ua lawe koke oia i na keehina e loaa ai ke ola iaia.  Mamuli o na olelo hoolaha no ka LAAU KUNU HOOLA a KAMALENA ame na olelo hoomaikai lehulehu no ua laau la, ua hooholo makou e hoa'o i ua laau la.  O ka olelo ana ae, ua loaa mai na hopena maalahi, he hoike mama wale no ia no ka waiwai io o ka laau.  He kamahao ka hana a keia laau, a o ka hopena he ola hikiwawe ame ke ola loa ana.  Aole o makou kanalua e hoike aku i ka lua ole o ka maikai o keia Laau Kunu, i kela ame keia mea i loohia i ke kunu a anu paha, ma na ano apau.  The Banner of Liberty.  Libetrytown, Maryland.  He 25 a 50 keneta ke kumukuai.  E kuai ia ana e na poe Pa'ipa'i Laau ame na Poe Kuai Laau Lapaau apau.  O Ko Hawaii Pae Aina.

 

MEA HUNA POHIHIHI

 

MOKUNA IX.

 

KA HAKU TEREVELIANA.

    Paani iho la oia i kekahi leo himeni, a himeni ae la nohoi ia.  I ka pau ana, ho'i aku la ia a noho hou iho la maluna o kona noho.  Aolo i pane mai ka Haku Tereveliana i kahi olelo imua oia nei.  Noho iho la nae ia me ka palulu ana ae i kona mau lima i kona mau maka a liuliu aea mai la kona poo, a me ke leo oluolu pane mai la oia imua o Alamira:

    "E Miss Arevalo, makemake au e lohe i kau heluhelu ana."

    A ia wa kauoha aku la oia i kahi kanaka lawelawe nona ka inoa o Wigby:

    "E kii aku oe i keia buke a Hoonaueueihe (Shakespearre) a haawi mai ia Miss Arevalo."

    Kii aku la ua wahi kauwa nei i ka buke a kona haku i makemake ai, a haawi mai la ia Alamira.  Alaila, wehe ae la oia i ua buke la, a o kahi i loaa mua iho i kona mau maka ma ia wehe ana ae, o kana ia i heluhelu iho.  O ua wahi la oia kahi mahele o ka moolelo i kapaia "Midsummer Night's Dream."  (Ka Moeuhane o ka po waenakonu o ke Kau Makalii.)

    I ka pau ana ae o ka Alamira hehuhelu ana, pane mai la ua elemakule nei:

    "He keu ka mea kupanaha!  O kou, leo i heluhelu mai nei e Miss Arevalo, he leo ia i like loa me ka leo a'u i kamaaina ai i ka lohe ana i kahi mau makahiki lehulehu loa i hala aku nei.  Maikai nohoi kau heluhelu ana.  E hai aku au ia oe, makemake au i kou leo, kou ano ame ke ano o kau himeni ana, a pela nohoi me kau paani ana i ka piano.  Heaha la kou uku o ka noho pu ana me a'u?"

    Pane aku la hoi o Alamira:  "Ua lawa no au i kahi uku uuku.  O kahi mea paha e lawa ai ko'u ola ana ame ko'u mau wahi pono aahu.  Aole paha hiki ia'u ke nonoi aku i ka uku e kupono ana ke haawiia no kekahi mea I maa mua i ka lawelawe ana?"

    I keia wa i ho'i hou mai ai ke ano ka-ka-na o na Makuisa Hametona nei, a pane mai la oia:

    "Hu! Pehea la; aole anei oe e lawa i kanalima paona ($250) no ka makahiki?  Mawaho ae o keia uku e loaa no kau ai maanei ame na pono e ae ou apau.  Pehea keia?"

    Ike iho la o Alamira he uku mahuahua loa keia i loaa iaia, ua like me iwakalua d ala me na keneta keu no ka mahina hookahi, me ka loaa ana o ka ai, kahi e moe ai ame na pono e ae; nolaila, ua ae koke aku la oia.

    Alaila, ninau hou mai la ua Makuisa nei:

    "He mau palapala hoomaikai no nae paha kou?"

    Ua hoanoeia ae la ko Alamira mau helehelena no keia ninau, oiai, ua ike iho la oia ua nele oia la mau mea.  Aka pane aku ia no nae ia:

    "Ina o na palapala hoomaikai ko'u mea e hiki ai ke noho lawelawe nou, e Haku Terereliana, alaila, aole hiki la'u ke haawi aku ia mau mea ia o e, oiai ua nele au ia mau ano palapala waiwai nui.  O kekahi nohoi, aole a u mea kamaaina i ike mawaho ae o ko'u makuakane ame ko'u makuahine, e hiki ai la hoi ia'u ke kuhikuhi aku, nana hoi au e kokua mai ia'u ma ke kakoo ana i ko'u anu.  O ko'u makuahine, he wahine himeni oia ma na aha mele   ope@.  A mamuli o ko'u aloha i kolu makuahine, ua koiia au me ka awiwi nui e imi au i eia no'u mamuli o ko'u komo kino ana iloko o ka hana, nolaila, ua haalele aku au i ko'u home, no ka hiki oia ia'u ke nana-maka aku i kuu makuahine, oiai, ua ike no au ua hiki loa ia’u ke noho kauwa malalo e kekahi, puuwai aloha, i mea e loaa ai ko'u ola.  No ia mea, e ka Haku Tereveliana, ua minamina loa au no ko'u hoopau wale ana i kou manawa," a pane hou aku la ia me kona eu ana ae e ku iluna.  "Ano, e kala mai oe ia'u, @ e huli hoi hou aku no au ma ke ala a'u e hele mai nei."

"Hu!" i h ooho ae ai ka Makuisa,  "E

ka lede opio, aole au i olelo aku nei o na palapala hoomaikai na mea e noho ai oi me a'u.  O kou helehelena, ka palapala hoomaikai oi aku.  U a lawa ia palapala hoomaikai no ka hooia ana mai no kou ano.  Nolaila, e Miss Arevalo, e manao iho oe ua lawe au ia oe i kakauolelo na'u -- hu! -- e heluehiu mai nohoi oe i na wa apau a'u e makemake ai, a e himeni mai nohoi.  He mea maikai nohoi ka loaa ana ona maka opiopio iloko nei o ka hale.  A hea la oe hele mai?"

    "Ua hiki no ia'u ke hoomaka koke i keia wa," i pane aku ai Alamira me ka mohala maikai ana ae o kona mau helehelena, "aia no kuu paiki lole iluna o ke kaa."

    Ia wa kauoha ae la ua Haku Tereveliana nei ia Wigby e kii aku i ka paiki lole iluna o ke kaa.  A ma ka wa i hala mai ai ua wahi kauwa nei, pane mai la ua Haku Tereveliana nei:

    "O kou home keia e noho ai, a ke manaolana loa nei au, e lilo io aku ana keia wahi i home kulaiwi nou.  Na Pumeiona e hoike aku ia oe i kou rumi e moe ai, a nana no e hooko aku i kau mau kauoha apau.  E nui ana kau mau palapala e kakau ai; a o kau mau palapala nae apau e kakau ai na'u ponoi no ia e hahai waha aku ia oe.  Manao @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ aka, ma ko'u manao wale nae me he mea la he moopuna oe na'u.  Aia maluna ou na helehelena o ka ohana Tereveliana."

 

    A i nei wa hoi i pane mai ai ka wahine aoo:

    "Owau kekahi i hoomaopopo i keia mea.  E kuu haku, aole anei i like na onohi maka o keia lede opio me ko@"

    Aole i holo lea loa aku keia mau olelo hope a ua kauwa wahine nei, aia hoi hooki pu wale iho la ia, oiai ua ike aku la ia i ka hoomakue ana iho o na maka o ka Haku Tereveliana.  He mea oiaio nae, o ua Haku la no kekahi mea i hoomaopopo loa i keia mea a ke kauwa wahine i hoomahui mai ai, ma ke ano he mau onohi maka ko Alamira elike me ko Geofere Tereveliana, oia hoi ko Kauna Arevalo.

    Pane mai la ua Haku la i ke kauwa wahine:  "E alakai aku oe i ka lede opio i kona rumi.  E haawi iaia i ka rumi maikai loa o oloko nei o ka halekakela.  E hoa nohoi oe i ke kapuahi hoopumehana maloko oia rumi.  E haawi aku iaia i wahi paina o na mea ai mama (lunch) maloko no paha o kona keena, a-i-ole-ia, ma kahi ana e makemake ai.  Ke pau kana ai ana, alaila, e alakai hou mai oe iaia iloko nei o keia rumi.  E Pumetona, ua ho’i mai nei anei o Haku Adelo mai kana huakai hololio i hele aku nei?

    “Aole, e kuu haku," wahi a ke kaawa wahine.

    "E hoomanao oe, e huli ho'i koke aku ana oia no ke kulanakauhale, mahope iho o ka pau ana o kana paina mama ana.  He aha hulahula ka ka Lede Beatirisia o Hametona i keia po.  Nolaila, he mea pono ke hoomakaukauia ona mau wahi mea ai mama nana.

    I keia wa i kunou aku ai ke kauwa wahine imua o ka Haku Tereveliana, a hele aku la ia me Alamira no ka rumi e noho ai ua lede opio nei.

    Oiai laua nei e hele ana, ua noho hookahi iho la ka Haku Tereveliana, a olele wale iho ia no oia iaia iho:

    "Aia na maka o Geofere i keia kaikamahine.  He mau mea maemae maoli keia.  He keu a ka like loa o na maka o keia kaikamahine me ko keia keiki lapuwale.  Aole paha i loaa na haawina eleele o ka lokoino iloko o keia kaikamahine elike la me ka loaa ana ia Geofere.  Aka, aole hele like na onohi maka maemae me na puuwai lokoino."

    Hanu kaumaha ae la ia, a palulu ae la kona mau lima i kona mau maka.

 

MOKUNA X.

 

HE MOOLELO WALOHIA NO GEOFERE TEREVELIANA - KE KII O KONA LUAUI  - ADELO KA ENEMI.

    Ma kahi o ko ke kauwa wahine lawe pololei ana 'ku ia Alamira no kona rumi, ua hele aka la laua a komo aku la laua ma ka rumi o ua kauwa wahine la. Maanei hoonoho iho ia ua w ahi kauwa nei ia Alamira, me ka olelo ana mai."

    "E Miss Arevalo, e kali iki oe maanei a hiki i ko'u ho'i hou ana mai."

    Haalele iho la ua wahi kauwa wahine nei ia Alamira a hele aku la, hookahi paha hora ka loihi o ka manawa ana i hele a ku ai, ho'i hou mai la oia, a e hoike mai ana ho'i kona mau helehelena apau, ua hana oia i kekaki hana ano nui a koikoi.  Hoike mai la oia imua o Alamira, ua makaukau kona keena, a ua ho'iho ila aku kona wahi paiki ili iloko o ma rumi la, a ninau ma, la oia ia Alamira:

    "Aole anei ou wahi puolo e ae"

    "Aole ia nei," wahi a Alamira i pane aku ai, me ka hoomau ana aku hoi i ka olelo ana, "e manao ana nae au e iho aku i kahi kauhale @ @lage@ e k@ ai i mau wahi ponio hou n@

     I keia @ alakai aku la @ @ @ @ ua @ opio    @ no kona kiekie.  I ko laua hiki ana aku malaila nae @ @ o Alamira ma o a @ @ @ @ la, a ike iho la ia he @uiai ak@ @ @ he kiekie nohoi kona mau paia.  Aia ma kona mau paia e kaukau mai @ @ kii he lehulehu loa.  E a mai ana keaahi maloko @ kekahi kap@iani hoopumehana.  He maikai na mea a@iu o loko o ua keena la a ua hoopilia loa ia ko Alamira @p@ me ka @auoli.

    He k@ keia ka rumi maikai wahi a Alamira i hooho ae ai laia @ @ aku ai ma ka pula @ aniani @ a@ nana aku la i ka paha @park@ k@ @ lau laau e oni ana i ka hooluli la e ua k@eaho makani.

    "Ua hauoli loa au @ Miss, ua hoike mai ia oe i kou manao mahalo no keia rumi.  Aka e ano oluolu ole ana paha ka manao o kuu haku haku @ Tereveliana ke ike ia o ka'u keena keia e laawi @ @ nei naui aka, aia ia Haku Adele ka rumi holu, a o kekahi rumi e pili pu ana me ua keena ia e lilo aku aua ia no ke kanaka hana o ua haku opio nei oiai nae o kahi kupono loa i keia wahi kanaka e noho ai mawaena no ia o na kauwa.  Nolaila, aohe rumi kupono e ae a'u e haawi aku ai ia oe, oiai ua pau loa na pono hoonani o na rumi e ae o loko nei o ka hale i ka hahaoia iloko o na pahu, a o ka rumi wale no keia i koe.  No na makahiki he umikumamawalu i hala ae nei, aole loa ka Haku Tereveliana i komo maloko o kela keena."

    "Kupanaha maoli," wahi a Alamira i pane aku ai, "heaha ke kumu o kona makemake ole ana e komo ma keia keena?"

    Me ka leo hawanawana i pane mai ai ke kauwa wahine:

    "O ka rumi keia o Geofere Tereveliana."

    Alaila, hamau hou iho la na kauwa @@@@@@ i ka mooieio waionia a @ e nai aku ana oe no Geofere Tereveliana.  I ke aumoe o kekahi po, ua loaa aku la o Mr. Geofere me kekahi pahi maloko o kena lima, maloko o ka rumi moe o ka Haku Tereveliana.  O kona ano e, a ano pioo ma ua po nei ona i loaa aku ai mailaila kekahi mau mea i hoomahuahua loa mai i ka ikaika o na manao ahewa iaia, ma ke ano ua manao oia e hana i kekahi ka@pin@a ma ia po Aka, no'u nei nae, aole o @ manaoio iki, ua komo maoli ka manao lokoino iloko o kono puuwai e kau oia i kona lima maluna o kona makuakane hanai.  He mea luna pohihihi loa kela a'u i ike ai, a ma ka wa @ maopopo pono ai keia mea hana pohihihi oia ka w@ e hoikeia ae ai o ka inoa maoli ae a hala oie o Geogere @ E Miss @ he keiki opio puuwai oi@olu eia ka piha i ka hauoli ame ka nani kana mau hana.  Ma ke wa i louhi@ ai k@ makuakana hanai, oia no ka Haku Tereveliana, i ka ma'i @iva ma ka wa i haalele mai ai na poe e ae iaia, a nana nohoi i hoomakele i ke oia o ka'u keiki mai kona piholo ana ku iloko o ka wai.  O keia ke ano o keia kanaka opio a lakou i ahewa ai no ka hewa powa ame ka hoao ana e hana i ke karaima pepehi-kanaka.

(Aole i pau)

 

NA POE KIPU POLOLEI O HONOLULU NEI ME NA POE KIPU POLOLEI O DENVER

 

    Ma ka auwina la Poaono aku nei, i ulele ae ai na poe wae noloko mai o ka puali kipu pololei o Honolulu nei i ke ki ana ma ke kahua kipu ma Kakaako.  O keia ko Honolulu nei poe i waeia no ka hoopapa pu ana me na poe kipu pololei o Denver.  O ka huina nui i loaa i keia poe he @  He umi ko lakou nui.  Eia na helu a keia ame keia o lakou  J. L. Mclean, 94; C J Wall, 90; Fred Damon, 90; D W Corbett. 88; W E Wall 86 Drummond, 85; A C. Wall, 85; W. J Forbes 84; F. S. Dodge, 82, King, @

    Ke kali nei lakou o ka loaa mai e ka helu a ka poe kipu o Denver @ i keia la Sabati ae e ki ai ia poe i ka lakou mau helu.  Ma ka mokuahi Peru o ka Poakahi nei i hala aku ai ka hoike i na kipu o ko Hawaii nei poe.

 

    Ma ka, Poalima o keia pule aku nei i pii aku ai kekahi mau lede Hawaii o Honolulu nei mai Laie mai no aka o Kaliu-waa , Kooiaupoko a i ka h@i ana mai a hoea i waho nei o ua awawa kaulana nei, hoauaua wahi wai ku a ua ia e "Kamapuaa."

 

    O ka poe e manao ana, he ma'i ola oie ka ma'i hi mau, e pono e heluhelu i ka olelo a Mr. P. E. Grisham o Gaars, Mills, La., no ia mea, oia keia:  "He mea au i loohia i ka hi mau mai ka wa mahope mai o ke kaua ana, a ua hoao au i na laau apau no

una ma'i ia.  Mahope loaa la'u he laau nana au i hoola mai, a ola ka KAMALENA LAAU OLA no ke Nahu, ke Kolera ame ka Hi."  He laau kupono loa keia no ke nahu, cholera morbus, hi-koko ame ka hi maoli.  He maikai ke inu, aole nele ke oia.  He 25 a 50 keneta ke kumukuai.  E kuaiia ana e na Poe Kawili Laau a Kuai Laau Lapaau.  O BENSON SMITH & CO., na Agana no Ko Hawaii Pae aina.