Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 42, 16 October 1896 — Page 3

Page PDF (1.64 MB)

This text was transcribed by:  Grace Gilson
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA @UI ALAHAO ME AINA O OAHU

MANAWA HOLO.

Mai a Mahope aku o lulai 5@ 1895

 

Wili o Ewa

K@@ Ukana

N@ ia a pau

Ko@ H@@@ii

Hiki i Wai@@a@ n@ @@ @ pau.

Hiki i Wili o

Ewa @@ @@ @pa@.

Hiki i Waian@@

Na Po@o@o @@

@@@@@@ w@l@ no.

Hiki i W@@@@@@ @@ @@ @ pau.

 

            A. M.   A. M.   P. M.   P. M.   P. M.

@@@@@@@ Honolulu      6:@0   9:15     1:45     1:4@   6:10

@@@@@ Manana    @@@0           9:@@  2:2@   2:@@  6:@@

@@@@@@@ Ewa  @:10   10:19   2:49     2:49     6:14

@@@ W@@@@     ----       10:54   ----       3:24     6:49

 

Wai@@@ @@ @@ @ pau.

Wilis o Ewa

K@@ Ukana

Na @@ a pau

Ko@ Sabati

Wai@@@@ @@

@@ a pau.

Wili o Ewa

@@ @@ a pau.

@ik@@ W@@@-

@@@ @@ Pono-

no @@ Sabati

 

            A. M.   A. M.   P. M.   P. M.   P. M.

@@@@@@a Waianae         6:44     ----       1:32     ----       4:16

@@@@ Wili o Ewa  7:19     9:10     2:07     8:@1   4:51

@@@@a Manana      7:@0   9:48     2:38        4:22   5:22

@@@@ Honolulu     8:23     10:@0 3:11        4:55   5:55

            @@@we ana na kaa ahi ha@@ ukana i na kaa o@@@@ ka papa ekahi.

            @@ DENISON, Luna. F. C. SMITH, Luna Kaui Palapala Holo.

 

N@ HOU HAWAII

 

            @@ mau la owelawela keia o kakou e @@ nei.

 

            @a hoopaneeia ka moolelo o Makua K@@mana mai ka pepa aku o keia pule @@ a keia pule ae, puka aku.

 

            He onawilwali ko ka loio J. K. Kahookano i keia mau la e waiho mai n@. Pela ko makou lohe mai.

 

            Ke lonolonoia mai nei, he "inisua" @@oopaa poho@ ko ka moku i ili iho n@i ma Laeahi, i lilo ae nei ia Alani ma.

 

            Ke lohelohe wale ia aku nei, e makemake ana ka Hope Ilamuku e lilo i hoa no ka Papa Loio o Hawaii nei. Aohe hewa oia.

 

Ke manao la kekahi poe keiki lalawai o "Na Wai-eha," e kukulu i hale hana hau paa ma ka aekai o ke kai holuholu o Kahului.

 

            Ma ka Poakahi nei i ku mai ai ka mokuahi "Peru" mai Kina mai, me na Pake paahana 266 ka nui no na kula mahiko o Hawaii nei.

 

            Ke hoopioo mai nei kekahi poe Pake o Honolulu nei, eia ka, ke noho pu nei kekahi Pake mauka ae nei o Pauoa, me kekahi wahine ano kupua.

 

            Ma ka auwina la o ka Poaono aku nei i lawe@a aku ai kekahi poe mai lepe@@ mai Honolulu aku nei no Kalawao, maluna aku o ka mokuahi Hawaii.

 

            Ma ka Poaono o kela pule aku nei, imua o ka Aha Apana o Koolauloa, Lunakanawai William Rathburn, ua hoopaiia he elua mau puhi waiona mai ke awawa kaulana ae o Kahana.

 

            He Aha-mele ku i ka noii nowelo ke unikiia mai ana e kekahi poe loea mele o kakou nei maloko o ka Hale Paikau Koa ma Haimoeipo ae nei, ke hoea aku i ka po o ka la 31 o keia mahina.

 

            Ua lono lauaheaia mai Hawaii mai, e manao ana ka, ke keiki lalawai o ka uka o Mana, e hooholo i mokuahi holo pili aina nona, mai ka mokupuni mai o Hawaii a hoea i Honolulu nei. Pela io anei@

 

            E malamaia ana he anaina hoohiwahiwa e ka Hui Hawaii a na Keiki a ka Hookahuli Aupuni Amerika, ma Honolulu nei, maloko o ka hale o ka Hui Opiopio Imi Pono Karistiano, i keia po Poakahi ae, Oct. 19.

 

            Mamuli o ke onawaliwali o ko makou makamaka o hoaloha Mr. F. J. @esta ma ka Poakahi nei, aole i puka mai ka nupepa Ka Makaainana ma ia la, elike me ka mea maa mau@ aka, ma ka Poalua mai kona puka ana mai.

            Ma ka Poaha nei i haalele mai ai o Mr. G. J. Waller ia Honolulu nei, maluna o ka mokuahi "Monowai," a holo aku la oia no Kaleponi no ke kii ana i kona ohana malaila a huli hoi hou mai i na kaiaulu oluolu o Hawaii nei.

 

            No ka lehulehu loa o na haumana i komo ma ka Papa Kula olelo Hawaii e aoia nei e ka Lunahooponopono o keia pepa, maloko o ka hale Ahahui Opiopio o Honolulu nei, ua manaoia e mahele i elua po kula iloko o ka hebedoma a i elua papa kula.

 

            Ma ka auwina la Sabati nei i malamaia ai ke anaina hoolewa o Kapena "Alika" McGregor e ka Hui Malu Hawaii. O na poe hapai pahu, oia o Kapena King@ Kapena Campbell ame Kapena Gregory, ame Messrs. G. P. Wilder, Wallace ame Sutherland. Ua kanuia oia ma ka pa ilina ma Nuuanu.

 

            Ke hoauia nei i keia wa kela kahua kini popo "tenisa" ma ke A@anui Kuakini. A ma ka nana aku, he wahi maikai loa @a no @a hana, oiai, e loaa mau ana na poe hoohala manawa ma ia kahua i na koaniani makani oluolu o ka wao a@@a o Nuuanu.

 

            Ma ka po Poakolu nei, Oct. 14, ua haawi ae na hoahanau o ka Ekalesia o lesu Karisto o na Poe Hoano o na La Hope i Hoonohonoho Hou @a, he anaina haipule a hoalohaloha maloko o Mililani Hale, no ka haawi ana i ko lakou aloha ia G. H. Waller, ko lakou kahu ekalesia i haalele iho ia Honolulu nei maluna o ka mokuahi Monowai a hala aku la no Amerika Hu@@a. Ua makana ae ka Hui Wahine o loko o ia Ekalasia iaia he kapa apana i humu lau ia; a he papa ahaaina hau-karimi hoi kekahi i paholaia ae.

 

            Ua pau loa ae nei i ke@a wa i ka un@hiia e Kauka Emekona ka Buke Moolelo Hawaii kahiko a David Malo, mai ka olelo Hawaii mai a ka olelo Beritania. He ma@ wahi hemahema iki paha koe a o ka pau pono no ia o na hana no ia buke, a makaukau hoi no ke pa@i ana.

 

            Ua hoopauia o J. D. Parisa mai kona noho @unakula ana no na kui@ Aupuni o Kona Akau. A ua hoopaiia oia no kona hoole ana aole e hoopina i na pepa helu kanaka o 1896 nei imua o ka Aha Apana o Kona Ak@u. Aole i maopopo @@@ @@ @ k@@@ @ana ana @ keia ka@@@ @@@ @ @@ mo@@@@@, o Hawaii.

 

            Ua loaa mai ka lohe mai ka mokupuni mai o Kauai, ua ike@a ma ka helukanaka ana iho nei o loko o ia mokupuni i keia kau, he 3500 na poe hou i komo aku iloko o ia mokupuni i ko ka helu-kanaka mua i ike@a. Aia ma ka Apana o Waimea keia mahuahua loa ana.

 

            Mamuli o ka oluolu ana ae nei o @@uka Ha@, ka makua o na Kahunapule Hawaii o keia mau la, ua hoomaka hou ia ka hoonohonohoia ana o ka Buke Ao Piliolelo Hawaii, i hookauluaia iho nei no kekahi wa loi@i, mamuli o kona pilikia ana. He buke waiwai nui ke@a.

 

            Ma ka po Poaono nei, ua ikaika loa ke "ku-a-ua lani pili" o ka pali o Nuuanu, ke hoi luuluu la ko makou kiu mea hou o na pali Koolau, me he keiki @a no ke one o Mahamoku ka pakika, ka pahee i ka limu ka kanaka o Ma@uakepa. E mea hoi kau, ua loaa i ka makani wili ahiu o Kahana. Pau ae la keia! No more.

 

            Ua huli hoi mai ka Hui kinipopo Hoku mai Maui mai ma ke kakahiaka Sabati aku nei, maluna mai o ka mokuahi Kalaudine. O ka paani hookuku kinipopo mawaena oia hui ame ka hui o Wailuku, ma ka auina la Poaono aku, ua lilo ka lanakila i ko Honolulu nei mau kaeaea. He 16 puni a ko Honolulu nei poe i ka 12 a ko Maui poe. "Honolulu no ka oi."

 

            E weheia ana ka Hale Mele Hou no ka wa mua loa mahope iho nei o kona kapili hou ia ana ma ke ahiahi Poalua, Novemaba 3 ae nei. He ekolu mau po e hoikeia mai ai na hana noeau a na poe puukani himeni ame kekahi poe loea e ae i noke iho nei i ka hooikaika. Novemaba 3, ka mua@ Novemaba 5, ka lua; a Novemaba 7, ke kolu. O ka po hope, oia ka po Aha Mele maoli e himeni ia mai ai e na puukani wae.

 

            He poe kanaka makua kekahi e hele nei i ke kula po ma Koleaka ae nei, no ke oa ana i ka ike olelo Beritania. O na poe i ikeia aku e ko makou kiu, oia o Haiola, Kahaiao, Kamaile o ka makeke kuai i'a, Kumakahiapo ame Naai o ka hale hana wai momona o Hollister. E hoomanawanui e pono ai. Aole hewa oukou ke lawe i ke Kuokoa i loaa ia oukou he kokua ma o ke Ao Piliolelo Enelani la e puka nei ma kona mau kolamu.

 

HE MAKE I ALOHA NUI IA.

 

            Ma ka la 3 o Okatoba nei, ua haalele mai la i keia ola ana o Master W. R. Willie Kahaneli, ma Keopukaloa, Molokai. Ua hanauia oia ma Puuohoku. Molokai, ma ka ia 7 o Iune, M. H. 1881, mai ka puhaka mai o Mrs. Mary, ka wahine a Mr. J. Kahaneli. O ka nui o kona mau makahiki o keia ola ana, he 15 mau makahiki, ekolu mahina ame ekolu @a. He lala oia no ke Kula Sabati o Halawa, Molokai. He keiki hoolohe oia i kona mau makua.

 

HALAWAI AHAHUI OPIOPIO IMI

PONO KARISTIANO O MAUI,

MOLOKAI AME LANAI

 

            E halawai ana ka Ahahui Opiopio Imi Pono Karistiano o na Mokupuni o Maui. Molokai ame Lanai ma ka halepule o Kaahumanu, ke hiki aku i ka la 2 o Novemaba, A. D. 1896, ma ka hora 10 A. M. Ua makemakeia na Peresidena, na Hope Peresidena, na Elele, e hiki mai ma ia manawa me $1.00 ma ka lima.

            W. S. MAULE, Kakauolelo. Waihee, Oct. 3, 1896.

 

KA BUKE KI GULA O NA MEA HUNA

 

Na Ouli Kupaianaha o ke Kanaka.

 

NO NA POE I HANAUIA MAWAENA

O IULAI 22 AME AUGATE 22

O KELA AME KEIA MAKAHIKI.

 

            O na poe i hanauia ma keia wa he poe kanaka i loaa na manao like ole ame na noonoo ana. E hiki ana @a lakou ke noho a lawelawe ma na ano apau, he eleu ame ka hoihoi, aka, he poe nae lakou e ho-oi wale aku ana i ka lakou mau hana. He poe noonoo kuokoa lakou, aka, e alakaiia ana nae ko lakou mau noonoo ana e na hookikina ana a ko lakou mau noonoo ponoi iho. He hikiwawe loa lakou ma ka hana ana mamuli o na koi ana a ko lakou mau manao. O ko lakou mau noonoo ana he nee papa me ka maikai, a ma ia ano e loaa ai ia lakou na kulana holopono ma na oihana kalepa ame na oihana hoonaauao, a e pii ae ana no ko lakou mau kulana maluna o na poe e ae i komo pu maloko o ia mau mahele hana a na kanaka. E hoike mau mai ana keia poe kanaka i kekahi mau noonoo no ka hoolala ana i kekahi mau hana ano nui; aka nae, ina aole e makaa@a pono loa ia keia mau noonoo ana, alaila, e lilo ana keia mau noonoo ana i mau mea waiwai ole. Aole pono keia ano kanaka e hele imua o na aha hookolokolo, ina e hiki ia lakou ke a@o ae. E loaa ana lakou i na nawaliwali ma ka umauma, ma ke ake-mama ame na aa koko.

            He mea pono i keia poe ke mare i ka poe i hanauia mawaena o Novemaba 22 ame Dekemaba 31, a-i-ole-ia, Maraki 21 ame Aperila 19.

            O ko lakou manawa laki loa @@oko o keia ame keia makahiki, ma na hana ano nui, oia no mai Maraki 21 a Aperila 21, Mei @0 a i Iune 21. Sepetemaba @3 a i Okatoba 23, Novemaba @@ a i Dekemaba 21. O ka mahele manawa mua ame ka hope na manawa maikai loa.

            O ko lakou mau manawa pakalaki, o@a o Ianuari 20 a Feberuari 19. Aperila 19 a i Mei 20, Okatoba 23 a i Novemaba @@. O ka mahele manawa @@ nae ka oi aku o ke ino. Aole pono ke @welawela na hana ano nui ma keia mau la.

 

HOOL@LO O KA AHAHUI KULA

SABATI O KA MOKUPUNI O OAHU.

 

            Halawai ka A@ahui Kula Sabati o ka Mokupuni o Oahu, ma Kaumakapili, Honolulu, ma ka hora 2 P. M. o ka Poaha, Oct. 8, 1896. Hoomaka ia na hana me ka himeni a me ka pule a Rev. E. S. Timoteo.

            Hoomaopopoia na la@a o ka Aha@

            Kula Sabati Kawaiahao, D. L. Naone, Hope Kahu; J. Aiu, Elele.

Kula Sabati Kaumakapili, J. W. Naukana, Elele.

            Kula Sabati Kalihi ame Moanalua, D. Kunukau, Kahu.

            Kula Sabati Ewa, H. K. Meemano, Kahu; H. K. Meemano, Elele.

            Kula Sabati Waianae@ J. Kekahuna, Elele.

            Kula Sabati Makua, Namea, Kahu; J. Halemanu, Elele.

            Kula Sabati Waialua, S. K. Mahoe, Hope Kahu; Henry K. Poepoe, Elele.

            Kula Sabati Hauula. Aole.

            Kula Sebati Waikane, E. P. Aikue, Elele.

            Kula Sabati Kaneohe, A. Kaulia, Kahu; A. Ku, Elele.

            Kula Sabati Waimanalo. Aole.

            Hapaiia ka noonoo no ke koho ana i na Luna o keia Aha.

            Ma ke noi a D. L. Naone, ua hoomauia no o E. P. Aikue i Luna Hoomalu a o S. K. Mahoe i Kakauolelo no keia Aha.

            Noi hou mai o D. L. Naone e lilo na hoa kupono e ae i mau hoa kuka no keia Aha. Hooholoia.

            Koho ka Luna Hoomalu ia E. S. Timoteo, D. L. Naone ame A. Kaulia i Komite Imi Kumuhana.

            Hoike a ke Komite Imi Kumuhana.

            1--Hapaha hora haipule.

            2--Hoike a na Kahu Kula Sabati Apana.

            3--Hoike a na Elele.

            4--Na palapala hoopii.

            5--Ka Buke Kula Sabati "Hoahana."

            6--Oihana kuwaho.

            7--Ka olelo paipai a ka Peresidena o ka Paeaina.

            8--Na kulana hana o na Luna Nui o na Kula Sabati.

            9--O na hoike Elele, e hele mai ana imua o keia Aha, e pono no e heluhelu mua ia imua o ke Kula Sabati, a apono ia e ke Kula Sabati, elike me ka rula o ka Ahahui Nui o ka Pae Aina.

            10--Na hana hou.

            11--Na hana hoeueu.

            12--Kahi ame ka manawa e halawai hou ai keia Aha.

            Ua aponoia ka hoike a ke Komite.

            Hapalia ka noonoo ana i na kumuhana.

            1--Hapaha hora haipule, ua hookoia.

            2--Hoike a na Kahu Kula Sabati Apana.

            Na D. L. Naone no ke Kula Sabati o Kawaiahao.

            Na ke Kakauolelo no ke Kula Sabati o Kaumakapili.

            Noi mai o D. L. Naone e hapaeia na rula i hiki ai ke heluheluia na hoike papa helu i like ole me na hoike papa helu i pai hakahakaia. Hooholoia.

            Na D. Kunukau i ko Kalihi ame Moanalua.

            Na H. K. Meemano i ko Ewa.

            Na ke Kakauolelo i ko Waianae.

            Na ke Kakauolelo i ko Makua.

            Na ke Kakauolelo i ko Waialua. Aole hoike no Hauula. Aole no hoi o Waikane.

            Na A. Kaulia i ko Kaneohe. Aole hoike no Waimanalo. Ua aponoia na hoike papa helu a pau i heluheluia.

            3--Hoike a na Elele.

            Na J. Aiu i ko Kawaiahao. Na J. W. Naukana i ko Kaumakapili. Aole hoike o Kalihi ame Moanalua. Na H. K. Meemano i ko Ewa. Noi mai o A. Kaulia, e waiho i ka hoike Elele o Ewa, a noonoo pu me ke kumuhana 8. Hooholoia. Na J. Kekahuna i ko Waianae. Na J. Halemanu i ko Makua. Na Henry K. Poepoe i ko Waialua. Aole hoike Elele o Hauula. Na ke Kakauolelo i ko Waikane. Noi mai o A. Kaulia e waiho ia ka hoike Elele o Waikane a noonoo pu me ke kumuhana 8. Hooholoia. Na A. Ku i ko Kaneohe. Aole hoike Elele o Waimanalo. Ua hoaponoia na hoike Elele e ae, a koe na hoike o Ewa ame Waikane.

            4--Na palapala hoopii. Aole.

            5--Ka Buke Kula Sabati "Ka Hoahana."

            Penei ka mahelehele ana o na dala i na Kula Sabati pakahi:

Kawaiahao      $30

Kaumakapili    25

Kalihi ame Moanalua  10

Ewa     7

Waianae          10

Makua 10

Waialua           11.50

Hauula 2.50

Waikane          11.50

Kaneohe          5

Waimanalo      2.50

            Huina a pau loa           $125.00

            Ua aponoia keia kumuhana.

            6--Oihana kuwaho.

            Noi mai o E. S. Timoteo i hookahi haneri dala no na Buke Gilibati; a e waihoia aku ka mahelehele ana ia mau dala i ke Komite Hooko o na Kula Sabati. Hooholoia.

            7--Ka olelo paipai a ka Peresidena o ka Pae Aina.

            Na ke Kakauolelo i heluhelu mai i ka olelo paipai imua o ka Aha. Ma ke noi a J. W. Ka@alewai, ua aponoia keia kumuhana.

            8--Na kulana hana a na Luna Nui o na Kula Sabati

            A oiai e noonoo ia ana keia kumuhana, ua hapai pu ia ka noonoo ana me na hoike Elele o Ewa ame Waikane. Ma ke noi a J. Waiamau, ua aponoia keia kumuhana.

            9--O na hoike Elele e hele mai ana imua o keia Aha, e pono no e heluhelu mua ia imua o ke Kula Sabati, a aponoia e ke Kula Sabati, e like me ka rula o ka Ahahui Nui o ka Pae Aina. Ua aponoia keia kumuhana.

            10--Na hana hou.

            Noi mai o J. W. Naukana, na kela ame ke@a Kula Sabati pakahi e uku i na lilo o ka hele ana o ko lakou mau Kahu Kula Sabati ame ko lakou mau Elele ma kahi e noho ai keia Aha. Hooholoia.

            11--Na hana hoeu@@.

            Ua waiho@a keia kumuhana i na kahu Kula Sabati Nui ame ko laua mau Hope.

            12--Kahi ame ka manawa e halawai hou ai keia Aha.

            Noi mai o E. S. Timoteo e noho ke@a Aha ma Waianae. Mahope o ka aina awakea o ka Poakolu mua o Aperila. 1897 e hiki mai ana. Hooholoia.

            Pakui hou mai o J. Aiu ame J. Halemanu i ma@ @@@@ no @a Kula Sabati @ na Kona, @ ia S. K. Mahoe ame A Ku no @a Kula Sabati o @a Koolau. Pakui hou mai o J. Waiamau i ke@a kumuhana.

            14--Koho ana i Komite no ke@a Aha imua o ka Aha Hui Nui.

            Koho@a o S. K. Mahoe i komite no na hana a keia Aha, a o J. Aiu no na hoike papa helu ame Elele.

            Noi mai o E. S. Timoteo, aia a hoaponoia ka moolelo o na hana o keia Aha, alaila e hookomo@a ma na nupepa Hawaii. Hooholoia.

            Heluheluia ka moolelo, a hoaponoia.

            Olelo hooholo; hooholoia@ Ke haawi aku nei na lala apau o keia Aha. I ka mahalo ame na hoomaikai he nui i ka Ekalesia o Kaumakapili, ma ke kokua ana ma na mea apau e oluolu a@ ke kino. A na ke Akua no iloko o kona lokomaikai kamahao e kokua ia kakou apau.

            Hoopanee ka Aha me ka pule a O. H. Gulika.

            S. K. MAHOE. Kakauolelo o ka A. H. K. S. o ka Mokupuni o Oahu.

 

           

HIKIWAWE KE OLA O KE KUNU HO.

            Mountain Glen, Ark.--Ua loohia ka maua poe keiki i ke kunu ho ma ka wa i loaa mai ai ka omole LAAU KUNU a KAMALENA. Aole i emo o ke ola no ia. F. A. Thorton. E. kuaiia ana keia laau kaulana e na Poe Pa'pa'i Laau a Kuai Laau Lapaau apau. O BENSON SMITH &

CO., na Agena ma Ko Hawaii Pae Aina.

 

            He mea @@@@ i ke@a @@@ keia ohana ke loaa @@@ laau lapaau ma@@@ no na ma'i o ka opu. I laau Japaa@ puhili ole no ka "Moku ino loa o lepo" (Diar@e@) Nahu, Umii, Kolera ame na ma'i apau o ka opu, aole he laau lapaau oi aku o ka maikai, elike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (Pain Killer). Ua lawe laweia keia laau no @a makahiki he kanalima, a ke hana mau ia nei i kela ame keia la, ma na aina apau o ka honua nei. O ka Hui Kuai Laau Lapaau o Holister, ka Agena.

 

Kela ame Keia.

OLELO HOOLAHA I NA POE AIE.

 

            Ke hoolahaia aku nei ma keia, i ka poe apau i aie ia aku e ka waiwai o J. Wainui Pii, e waiho mai ka lakou mau koi i hooiaio pono ia i ka mea nona ka inoa ma@alo iho nei, ma Honolulu, iloko o eono mahina mai keia la aku, a-i-ole-ia, e hoole mau loa ia aku no ia mau aie.

            W. A. KINNEY, Lunahooponopono o ka Waiwai o J. Wainui Pii.

            Honolulu, Okatoba 10, A. D. 1896.

            2620-3ts

 

            OLELO HOOLAHA.

 

            Ua papa ia na poe apau aole e lawaia mai Kohololoa aku (ma ka aoao Akau Komohana o ke Awa o Honolulu) oia hoi, mai ka uwapo aku o ke alanui hao a ka hale ipukukui a mai ka hale ipukukui mai hoi a ka nuku o ke awa.

            O ka pono lawaia ka-okoa ma ia kai, ke paa ia nei ia e ka mea nona ka inoa @@@@@@@ @@@@@ @@@@@@ i ka poe komohewa apau elike me ke kanawai.

            LI MING & CO.

            2619-3ts

 

Hoolaha Mana Hookolokolo.

 

            ILOKO O KA AHA KAAPUNI APA@na Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pa@ Aina. Ma ka hana o ka waiwai o Sam Kalama a me Kamala (w), he mau keiki oo ole.

            No ka mea ua waihoia mai he paalpala hoopii e ke Kahu Malama Waiwai@ S. H. Oni, e nonoi ana e kuai kudala ia ka mahele hookahi hapa huikau o na keiki oo ole e waiho @a ma Kapuukolo, Honolulu, Oahu.

            Nolaila, ma keia ke haiia aku nei ka lono i na @oe apau i kuleana o ka Poalima, la 13 o Novemaba, 1896, hora 10 kakahiaka, ma Aliiolani Hale, Honolulu, Oahu, oia kahi a me ka manawa e hooloheia ai o ua palapala hoopii ia, a e hoike mai lakou no ke aha la e ae ole ia ai ke noi a ke Kahu Malama Waiwai.

            Honolulu, Okatoba 14, 1896. Na ka Aha@ P. D. KELLETT. JR., Kakauolelo. 2620-3ts

 

ILOKO O KA AHA KAAPUNI APA@pana hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Antonio Rodrigues Gasper o Kalihi, Honolulu, i make.

            Oiai ua waihoia mai ka palapala noi ame ka hoike waiwai a ka Luna Hooko Kauoha o ka waiwai o ka mea i make i oleloia ae la, a ma ia palapala i nonoi mai oia e nana ia a e apono ia kana hoike waiwai a e hoopukaia ke hauoha hope loa no ka mahele ana i ka waiwai e koe nei ma kona lima i na poe i kuleana ma ia waiwai, a e hookuu ana iaia mai na koikoi mai a pau ma kona ano Luna Hooko Kauoha.

            Ua kauohaia, o ka Poakahi, la 9 o Novemaba, M. H. 1896, hora 10 o ke kakahiaka, ma ke Keena Hookolokolo. Aliiolani Hale, ma Honolulu, oia kahi ame ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la ame ka Hoike Waiwai, a malaila a ma ia wa hoi e hele ae ai na kanaka apau i kuleana ma ia waiwai a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi la.

            Honolulu, Okatoba 2, 1896. Na ka Aha@ GEORGE LUCAS, Kakauolelo. 2619-3ts

 

            ILOKO O KA AHA KAAPUNI APA@na Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o John S. Kekukahiko o Honolulu, i make.

            Oiai ua waiho@a mai ka palapala noi a me ka Hoike Waiwai a ka Luna Hooponopono Waiwai o ka waiwai o ka mea i make i oleloia ae ia, a ma ia palapala nonoi mai ai oia e nana ia a e aponoia kana hoike waiwai e koe nei ma kona lima i na poe i kuleana ma ia waiwai, a e hookuu ana iaia mai na koikoi mai a pau ma kona ano Luna Hooponopono Waiwai.

            Ua kauohala, o ka Poakahi, la @ o Novemaba, M. H. 1896, hora 1@ o k@ kakahiaka, ma ke Keena Hookolokolo, Aliiolani Hale, ma Honolulu, oia kahi ame ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi @a ame ka Hoike Waiwai, a malaila a ma ia w@ hoi e hele ae ai na kanaka apau i kuleana ma ia waiwai a hoike mai@ kumu, ina @e kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi @@.

            Honolulu, Okatoba 6, 1896. Na ka Aha@ GEORGE LUCAS, Kaka@@olelo. 2619-3ts

 

            AHA KAAPUNI APANA HOO@kolokolo Kaapuni Elima, ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooko kauoha. Ma ke Keena. Ma ka hana o ka waiwai o Panole (k) ame Meike (k), he mau keiki oo ole. Ma ka heluhelu ana ame ka waihoia ana mai o ke Noi a Kalua Pauole (w), ke Kahu o ka waiwai o ua mau keiki oo ole @a, e nonoi ana i kauoha mai ka Aha aku, no ke kuai ana i kekahi waiwai paa o ua mau hanai @a ana, ame ka hoakaka pu ana mai i kekahi mau kumu ma ke hanawai e pono ai ke kualia aku ua waiwai paa @@a. Ua kauohaia ma ke@a o ka Poakahi@ Novemaba 16, A. D. 1896, m@ ka hora 10 A. M. (kakahiaka), ma ke Keena Hookolokolo o ke@a Aha, oia ka manawa ame kahi i hookaawaleia no ka hoolohe ana i ua Noi la; a ma ia wa a ma ia wahi e hele mai ai a hoike mai na poe apau i kuleana ma ia waiwai, i kumu @ a@ ole ia ai ua noi la.

            Hanaia ma Lehue, Sepetemaba 25, 1896.

            Na ka Aha@ R. W. T. PURVIS, Kakauolelo. 26@-5ts

 

            AHA KAAPUNI APANA HOO@kolokolo Kaapuni Elima. Ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooko Kauoha. Ma ke Keena. Ma ka hana o ka waiwai o Kapalehua (k) o Wailua, Kauai, mamua, a i make kauoha ole. He kauoha e hoolaha i ke Noi no ka aeia ana o ka Hoike hope ame ka hookuuia ana ma na waiwai o ka mea i make. Ma ka heluhelu ana ame ka waihoia ana mai o ke Noi ame ka Helu Waiwai a Carl Isenberg, ka Lunahooponopono o ua waiwai la, a malaila oia i noi mai ai e aeia aku i $...... a e kaki ana iaia iho me $....... a e nonoi ana e nana ia ia hoike a e aponoia, a e hoopukaia ke kauoha hope no ka mahelehele ana i ka waiwai e waiho ana ma kona lima i ka poe i kuleana, a e hookuu ana iaia a i kona mau hope mai na koikoi mai apau o ia noho Lunahooponopono ana. Ua kauohaia, o ka Poakahi, la 16 o Novemaba, A. D. 1896, ma ka hora 10 A. M. (kakahiaka) imua o ka Lunakanawai o ua Aha la, ma ke Keena Hookolokolo o ua Aha la, ma Lihue, Mokupuni o Kauai, oia kahi ame ka manawa i hookaawaleia no ka hoolohe ana i ua Noi ia ame ka Helu Waiwai, a ma ia manawa a ma ia wahi e hele mai ai ka poe apau i kuleana ma ua waiwai la, a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou, nokeaha la e ae ole ia ai ua noi la, a e waiho mai i na mea hoike no ka poe i kuleana i ua waiwai la. A e hoolahaia keia kauoha ma no olelo Hawaii ame Enelani, maloko o ke Kuokoa ame ka Hawaiian Gazette, he mau nupepa i paiia a i hoolahaia ma Honolulu, no ekolu hebedoma ka'i-like, a o ka puka hope ana aole ia e emi malalo o elua hebedoma mamua ae o ka manawa i hoikeia ma@@@ @@@@@@@

            Hanaia ma Lihue i keia la 25 o Sepetemaba, A. D. 1896.

            R. W. T. PURVIS Kakauolelo. 2618-3ts

 

Hoolaha Moraki.

 

KUAI WAIWAI PAA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.

 

Na Apana Pa-Hale ame na Aina Kanu Kope ma Kona Hema Mokupuni o Hawaii.

 

            Ua kanohaia mai au e C. BOSSE, ka Inahooponopono waiwai o ka waiwai o D. H. NAHINU, i make, e hana ana malalo o ka mana mai ka Aha Kaapuni mai o ka Apana Kaapuni Ekahi, ma ka hana o ka waiwai o D. H. Nahinu, o Hookena mamua, ma ka Mokupuni o Hawaii, e kuai aku ma ke kuai kudala akea, ma ko'u keena kudala maloko nei o ke kulanakauhale o Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka Poaono, Nov. 14, 1896, ma ko hora 12 awakea o ua la @la, i keia mau aina apau i hoikela, a i komo hoi iloko o ua waiwai ia o D. H. Nahinu i oleloia.

            Ka Mua--Apana 2 o ka Palapala Sila Nui 5106, Kuleana 70@@ e waiho ana ma Hookena, Kona Hema, Hawaii, a he aina mahiai ia a i hoikeia na palena penei:

            E hoomaka ma ka kihi Hikina a holo Ak. 36 deg. 15 min. Kom. 0.94 Kh. ma ka aina konohiki@ Hem. 72 deg. 30 min. Kom. 4.06 Kh. ma ka aina o Kailuna. Hem. 76 deg. Kom. 13.30 Kh. ma ka aina o Kailuna. Hem. 80 deg. Kom. 6.20 Kh. ma ka aina o Kailuna Hem. 22 deg. 30 min Hik. 1.4@ Kh. ma ka aina o Konohiki. Ak. @0 deg. 38 min. Hik. 6.10 Kh. ma ka aina o konohiki. Ak. 77 deg. 30 min. Hik. 7.9@ Kh. ma ka aina o konohiki. Ak. 70 Hik. 10 Kh. ma ka aina o Konohiki a hiki i kahi i hoomaka'i nona ka ili 3 15-100 eka.

            Elua--Apana Pahale ame aina mahiai e waiho ana ma Kealia 2. Kona Hema, Hawaii, a he kuleana akahi hapalua ia maloko o ka Palapala Sila Nui 5234. Kuleana 6984, a i hoikeia na palena penei:

            E hoomaka ana ma ke kihi Kom. a holo Hem. 40 deg. Hik. 2.70 Kh. ma Konohiki. Ak. 63 deg. 15 min. Hik. 2.80 Kh. ma Nuuanu. Ak. 70 deg. Hik. 2.78 Kh. ma Nuuanu. Ak. 80 deg. Hik. 5.10 Kh. ma Nuuanu. Ak. 78 deg. 45 min. Hik. 5.88 Kh na Nuuanu Ak. 17 deg. 30 min. Kom. 2.80 Kh. ma Konohiki. Hem. 6@ deg. Kom. 6.@0 Kh. ma Konohiki, nona ka ili 4 1-3 mau eka.

            Ekolu--Apana Pahale ame aina mahiai ma Hookena, Kona Hema, Hawaii, Palapala Sila Nui 5108, Kuleana 7006, a i hoikeia penei:

            Apana 1. Pahale, hoomaka ana ma ke kihi Hik. a o holo Akau 20 deg. Kom. 1.07 Kh. ma ka aianui Hem. 64 deg. 30 min. Kom. 1.96 Kh. ma Kahu@a, Hem. @4 deg. 30 min. Hik. 1 Kh. ma ka alanui. Ak. @6 deg. 15 min. Hik. 1.8@ Kh. ma ka alanui nona ka ili 20-100 eka.

            Apana 2. Hoomaka ma ke kihi Ak. @ @ @o@@ Hem. @@ deg. 30 min. Hik.

1.@@ Kh. ma Konohiki Hem. 7@ deg. Kom. 7.@@ Kh. ma Kanekoa. Hem. 74 deg. 40 min. Kom. @.@@ Kh. ma Kanekoa. Ak @@ deg. Kom. 1.@@ Kh. ma Kanekoa. Hem. @@ deg. 1@ min Kom. 3.@0 Kh. ma Kanekoa. Ak @1 deg. 30 min. Kom. @.@@ Kh. ma Konohiki. Ak. 7@ deg. Hik. @ @ Kh. ma Konohiki @ona ka ili @@@ @@@.

            Kuike ke dala ma @ @@@ Gula o Amerika H@@@.

            O @a @@ palapa@@ @ @@ mea kuai mai.

            Aia ka p@@ @ @@ @ @@@ @@@ @ @p@@o ka Aha Kaap@ni.

            No na mea i koe @ @inau ia.

            CECIL BROWN. a-i-ole@ ia J. F. MORGAN. Luna Kudala. 2619-@ts

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

 

            Mamu@@ o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o Monika Ka@@ohi a me Kaouohi o ka aoao mua a me James K. Kekaula o ka aoao elua, ma ka la @ o Dekemaba, 1891, i @@@@@ kope ia ma ka buke...., aoao...., a mam@@ o ka uhai ia ana o na kum@ aelike o kela moraki, oia hoi ka uk@ ole@@ o ke kumupaa a me ka uku panee@ nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, @ hooko ana oia ia mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku n@@ aia mahope aku o na pule ekolu mai keia @a aku, alalia, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki n@ k@ ku@ala ana, ma ke keena kudala o Ja@ F. Morgan, ma Honolulu, ma @a la 26 o Okatoba, 1895, hora 12 o ia @a, oia ka Poakahi.

            No na mea i koe e ninau ia W. @. Achi.

            Hanaia i keia la 28 o Sepetemaba, 1896.

            JNO. K. KEKAULA a me WAILUA KEKAULA. Na Luna Hooko Kauoha o ka waiwai o James K. Kekauia, i make Mea Moraki mai.

            Penei na aina i moraki ia.

            O kela mau apana aina @oko o ka Apana o Kau, Hawaii, a i hoikeia ma ke Sila Nui 3325 Kuleana @@@9 ma ka inoa o Molina, he 3@ eka.

            2. O kela aina i hoikeia ma ke Sila Nui 6906 a Kuleana 8754 ma ka inoa o Pahupu he 3 47-100 eka.

            2618-3t

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

 

            Mamuli o kekahi mana kuai i hoke ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o Lilia Keaweamahi me D. Keaweamahi, o ka noao mua, a me Yim Quon, o ka aoao elua, ma ka la 29 o March, 1893, i kakau kope ia ma ka buke 139, aoao 398 i lilo @@ W. R. Castle, Kahu, a manuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o ke@a moraki, oia hoi, ka uku ole ia ana o ka ukupanee, nolaila, ke hoolaha @a aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia @a aku, alaila, e ho@aha ia aku ana na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala na, ma ke keena kudala o J. F. Morgan, 1898, hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W. R. Kakelu na olelo hoakaka no keia mea.

            Hanaia i keia la 22 o Sepetemaba, 1896.

            W. R. CASTLE Kahu. Mea Moraki mai.

            Penei na aina i moraki @a.

            He pahale maikai loa ma ka aoao Waikiki o ke alanui Ema ma Honolulu, mauka o kekahi alaololi @ hele ana i ke alanui Puowaina. He pahale kupono keia no ka poe hoolimalima a i lilo i na mea moraki ma keia mau palapala.

            1. Hana Hi@@ei ia D. Keaweamahi, buke 53 aoao 133.

            2. Mailou ia Lilia Keaweamahi, buke 52 aoao 488.

            2@17-4ts

 

KA HOOLAHA HOOKO MORAKI A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

 

            Ke hoolahaia aku nei ma keia mamuli o ka mana kuai i hoopaaia maloko o kekahi moraki i ha@sia m@ ka la 29 o Augate, A. D. 1885, mawaena o Kaaiai (k) o Waikiki. Mokupuni o Oahu, ia Makanoanoa Merseburgh o Waimanalo, ma ka Mokupuni o Oahu i oleloia ae nei, i kopeia maloko o ke Keena Kakau Kope@ maloko o ka Buke 97 ma na aoao 1@8 ame 19@ a o ua moraki @a ua hooliloia aku @ J. M. Monsarrat, k@ Kahu Malama Waiwai @ @@@@tee@ no Makanoanoa Merseburgh i makemake nei o Makakehau (w) ka lulu mamua, maioko o ka Mokupuni o Oahu, a i keia wa no Honokahau, Mokupuni o Maui, ma o kekahi palapala hoolilo @a i han@a ma ka la 8 o Okatoba, 188@, a kop@ia maloko o ke Keena o ka Luna Kakau Kope maloko o ka Buke 97 ma ka aoao @@ a ke oleloia, ia Makake@au (w) no Honomea i hoolil@a aku ai ka moraki, @ hook@ i ua moraki @a no ka u@akila ana o na kumu maloko o ua moraki la, penei: ka uku ole ia ana o ke kumupaa ame ka ukupanee ma ka wa e hookaa ai.

            K@ hoolahaia aku nei nohoi ma keia e kua@@a aku ana ma ke kuai kudala akea, na aina apau na pono ame na mea apau maluna iho @ i pili i ua aina ia, a i paa maloko o ua moraki @a, i hoikeia na pa@@@a, maloko o ka ha@@ kudala o W. S. Luce ma ke kihi o na Alanui Papu ame Moiwahine ma Honolulu i oleloia, ma ka Poakahi, la 19 o Okatoba, A. D. 1896, ma ka hora 12 o ke awakea o ua la @a.

            A penei i hoakakaia ai ua apana aina ia maloko o ua moraki @a.

            O keia apana aina apau e waiho @a ma Kaneloa@ Honokahau, ma ka Mokupuni o Maui kekahi o Ko Hawaii Pa@ Aina, maloko o laila he 1.93 Eka, a o@a ka Apana i o ka Palapala Sila Nui Helu @@@4, Kuleana Helu 72@0 ia Kaahupahau, a oia no ka aina i hoolilo ia aku @a Kaalai (k) i oleloia, o Kaahupahau i oleloia, ma o ka palapala k@ai i hana@a Okatoba 9, 1879, a i kope @a ma ka Buke 72, aoao 332-3.

            MAKAKEHAU (w).

            Mea i hooliloia aku ai ka Moraki. J. M. MONSARRAT.      

            Lolo no ka Mea i hoolilo@a aku ai ka Moraki. Hana@a, Honolulu, Sep@. 2@ 1896.

            2@17-4ts