Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 43, 23 October 1896 — HE MOOLELO NANI NO LUBIANA KASIMILA, KA NAITA O KA LIONA GULA O BOHEMIA. A I OLE Ka Hui Naita Eleele o ka Lima Ulaula. [ARTICLE]

HE MOOLELO NANI NO LUBIANA KASIMILA, KA NAITA O KA LIONA GULA O BOHEMIA. A I OLE Ka Hui Naita Eleele o ka Lima Ulaula.

MOKUNA IV. KA HALE KAKELA 0 MAUNA ELEELE. He kanaka kino puipui a kuiami hiehie keia Duke Nui, nona ka inoa o RuI>(?reto o Farekenasteina. He kanalima paha ka nui o kona mau makahiki i keia wa. Mawaena ona 'lii koikoi o ka aina e kakoo ana i ka Moi o Bohemia oia hoi o oto, o keia ke kanaka oolea loa ina ia hana. Oia ka haku e noho alii ana maluna o ua wao laau nunui o na Mauna o Boheinia. a ma kanaka e noho lawelawe ana maluna o kona mau aina, he poe hoa-aina lakou nona. He mau tausani ka nui o keia poe e noho ana malalo o ua Duke Rupereto nei. I keia wa a ua Duke Rupereto nei i hele mai ai e halnwai me Manafereda ma. ua aahula oia me kekahi aahu kila i hanaia me ka maiau loa. Aia maluna iho o kona poo ne papale huiu \oa i hoohlwahiwala me na pohaku momi makamae o kela ame keia ano. 0 kona helehelena holookoa apau e hoike mai ana ia i na hiohiona 0 ka makona ame ka iapuwale eleele o kona puuwai. inia i hele mai a kokoke iki mai la 1 kahi a Manafereda ma e hele aku ana, ua kaohi iho ia oia i kona lio, a haawi inai la oia i kana nana ana maluna o Manafereda & nela. hni ia Lumna. He mea oiaio, ua ano maikai ole ko Ma«afereda noonoo no keia halawai ulia pu ana o laua me Rupereto, kekahi o na alii puvjwai eleele loa o Bohemia. Fle mau kumu koikoi launa ole ke hoopunaua ana i\oko kona houpo, i liīo i mau mea hookupikipikioia ai kona noonoo, a makemake oie ai ia e ikeia mai oia ame kana hanai. ma ko laua mau ano maoli. e ua Duke Rupereto puuwai eieele nei. Nokamea, wahi a koaa manao e hookuku ana iloko iho ona, ina laua e ikeia ana e ua Duke Rupereto nei, a maopopo iaia ko laua nei mau ano maoli. alaila. he mea ia no laua e komo nenelu loa aku ai iloko o ka poino ame ka popilikia nui.

Aka, oiai keia mau manao e holoke | ana iloko iho ona, ua ku aku la no oia imua o ua Duke nei, me na hiohiona kuoo apau i hiki i ke kanaka puuwai koa oiaio ke hoike ae i ka wa o ka pilikia. "Ano," wahi a Rupereto i ninau mai ai, "owai oe a heaha hoi kau hana?" "He kanaka kalepa au mai Kilahega inai. e ka mea kiekie. a e hele ana au I Piseka." wahi a Manafereda. "Alaila, he huakai awiwl loa keia au e hele aku nei ilalla?" "Ae; he huakal awiwi io no keia. e ka mea kiekie." I keia wa l ano e ae ai na helehelena 0 ua I)uke nei, a pane mai la oia: "E kahi kanaka kalepa. e hoolohe mai kou mau pahukani. aole anei o oe ke kanaka i ikeia ai e kuu mau kiu ehui e hele ana iloko o keia uiulaau. ma ke ahiahi nei?" "Maiia paha. owau io no ka laua i Ike ai. nokamea. maanei no au i ka po nei kahi i kaii ai no ka haiawai pu ana me kuu keiki nei." "A o kau keiki keia?" "Ae." la wa nana hou mai ia oia ia Manafereda ma a liuliu. pane mai la oia: "He loihi ioa ke alahele mai a nei i aku a hoea i Piseka. 0 ka mea maik&i loa au e hana ai oia ka huli hou ana aku i hope a hele l»u oiha me a'u. He mau keena oluoiu ioa maloko o kuu haie kakeia, a nia laiia hoi e loaa ai ia olua na mea e hoomaonaia ai ko olua mu houpo lewalewa." Me ka 100 ooiea a ikaika i pane mai ai ua Duke nei imna o Manafereda. a ua hoomaopopo iho la oia (Manafere<ia> 1 ke ano o ia mau olelo a ua Duke nei; aka, ua ninau aku la no nae oia i ua l>uke la: "E kuu Haku. e iawe ma! anei au i keia ma ke ano he kauoha ta mal a oē mai?" "Ae; o kuu makemake ia—owai la kou wahi a ua Duke nei. Pane aku la hol o Manafereda: 4 "E kahea mai oe ia*u. e kuu haku, o Keoni Ludolo. a o kuu keiki nel o L^ikaua." "Ua pono. Kolaiia. e Ludolo. e hahai mai'olua mahope o'u. ma kahl a'u e kauoha aku ai ia oe. O oe ame kau keiki ke hele mai mahope o*u. Ua iolie no nae paha oe no Ruper*to o Farekenasletna V'-. "Ae," wahi a Mauafem!a. I k«i& w* I haawi ae ai ua Duke nei i ke kauohn no ka nee ana aku o kona puaiikaua holookoa. I ka heie ana hoi a haia ka hapaiua o ua puaiikoa ia iawa, ia wa I kauohaia mai ai o Manafere<Ja ma e komo aku iioko o ki hua* kai. Ua komo pn aku la nohol ua Duke

Rupereto nei ma kahī i hookomoia aku .'•.i o Manafereda ma. No kekahi mani'Aa kona hoio j<u «iiia mahope iho (i P«o elua ana i kauoha ai e he!e P'i r:ie m. a mahope ua hoi ioa aku ia ot:i ::o hopf o ka huakai kona mau aKikoa ukaii. He ehia haneri ka nui o na kanaka koa maioko o keia huakai. i hoolako I/ono ia me na iako kaua o kela ame keia ano. a he poe koa hololio hoi lakou apau. He kakaikahi na poe hololio i !ilo i poe hoohanohano i ka huakai hele a ua Duke nei; a ua aahuia lakou me na aahu nani loa o ka oiLana koa o loko oia mau la. Ke ike nei kaua. e kuu makamaka heluhelu, \ia paa pio ka kaua koa opio. Luhiana, ame kona iuaui hanai maloko o ka pohoiima o ke Duke Rupereto. A haia hookahi hora okoa o ko hoio ana o ka huakai. ua hoea aku ia lakou i kekahi puu. a hoomaka aku la na lio e hele malie ma ka hoopiina o ua puu la. Oiai ke kaoo holookoa e pii ana ma ua puu la, ia wa i huii mai ai o Luhiana a kamailio mai la i kona luaui kahu hanai, a me he mea la o kona manawa mua loa ia o ke kamailio ana maii ua kahu hanai la ona, mahope iho 0 ko laua haule ana he mau pio na ke Duke Rupereto. 'E kuu Manafereda naaikai. heaha ka hopena o keia?" "E kuu keiki." wahi a Manafereda 1 pane aku ai imua o Luhiana," mai ninau mai oe i keia wa; a o ka mea oi loa aku hoi au e makaala ai, mai hoike oe i kou pihoihoi. Ina ua wale ia ko kaua mau ano maoli i keia wa. alaila, mai hoike iki kaua i na mea e alakai aku ana i ka hooiaio loa ia ana o ia mau manao hoohuoi. Eia ka'u kauoha ia oe, ina e ninaninau kaawaieia ana oe ma kahi okoa mai a'u aku, alaila, e hoomanao oe, e pane aku oe imua ona. he keiki oe na'u." "Aka " "Ua oki," wahi a Manafereda i pane aku ai me ka hiliiwawe loa. I keia wa i hookokoke loa mai ai ka poe mahope Iho o lana a ano pili kokoke loa ia laua: a me kā eleu nui hoi, hoomau aku la no o Manafereda i ke kamailio ana, me he mea ia oia ua*\ Q < v.iro.»va mau oleio i Dane aku ai imua o Lubiana. UK&na olelo i a"ku ai imua o ua hanal la, oia na wahi pana kaulana loa 0 loko o ia mau kaiaulu. na piko o na kuahiwi, na ulnlaau a pela aku. Aole 1 liuliu. ua kau aku la lakou iluna o ke kiekiena o ka puu. a hoomaka aku \a lakou e. holo'. I ka hele ana a kokoke i kn hora.umikumamalua o ke awakea. a ua hala ae la ia lakou he kanaha inile, ua puka aku Ja iakou mai loko aku o ka ululaau a kekahi ponaha malaelae ma ke kumu o kekahi kuahiwi, i uhi paa ia ka elua hapakolu o kona kiekie me na laau paina uhi-wehiwehl. E ikeia aku ana nohoi ma na wahi he lehulehu wale o ua pali nei he mau ohuku pali kiekie. a aia maluna iho o kekahi o keia mau ohuku pali, e aneane ana i ke kumu ponoi o ua mauna nei e ku ana kekahi hale-kakela nui—a oia ke pookela ioa o na hale kakela nui ma ka aina apau o Bohemia, a oia nohoi ka hale kakela ikaika loa ma ia aina.

A oiai ka huakai e hookokoke aku ana no ua hale kakela la. ua hooniaka akn la o Manafereda e hoakaka pokole imua o kana hanai no ke ano o u; wahi la. O ka mauna a lakou e nee aku nei. oia no ka Mauna Eleele, e kokoke loa ana ma ka kihi akau o Bohmer Waid. 0 ke awawa ma ia huli aku. oia no ke awawa o Drosendorf a ma laiia kahi 1 ulu ai na laau "hua ai o na ano apau. 0 ka hale kakela e nohe* ia ana e ke Duke Rupereto. ua kukuluia e na Barona o Drosendorf. Oke alii hope loa oia poe alii. oia no o Sir Ludowig. O ke kumu o kona make ana. a i oie ia, o kona nalowaie honua ana mai keia hale kakela aku he mea huna pahaohao no ia. A mahope iho o kona naiowale honua ana, ua kaili llma nni ia ae ka hale kakela o ua ohana alii Drosendorf la e Rupereto Farekenasteina. Ma keia wahi i hooki ai o Manafereda i kana moolelo. a ia wa lakou i hoea pono aku ai ma ke alanui e pli kamoe ana iluna oua Mauna Eleeie nei. Aia ma kela ame keia aoao o ke alahele. he mau paia pohaku paa. a o ke akea o ua aianui la, oia ke akea e hiki ai ia elua Uo ke hele iike. A hala kekahi wahi o ua alahele la i ka hele ia ma ke ano pa-lua o na ilo, ia *a i hoea aku ai ka huakai I kahi e hele aku ai hookahi wale no 110, I ka hoea ana aku o ka huakai holookoa ma kahl i ku ai ka hale kakela. ike iho ta o Luhiana he wahi paiahaiaha la a akea hof. Ma na ano apau he lua ole ka noiau o ka hanaia ana o ua hale kakela nei. 1 ka hoea pono ana ku o Manafereda ms i ka puka pa. a komo aku la hoi lloko o kekahi honua akea. Maanei lele iho la laua ilalo mai luna Iho o ko iaua ihau lio, a laweia aku la hnua iloko o kekahl rumi nul a ake*. a ma la wahi 1 kauohala mal a| lana e haawi aku i ka laua mau pahikaua. elike me ka mea mau ina poe pio. Nana ae la o Luhiana. m ka kalehelena ano e, i kona kahu hanai ne kana mea e hana a ike mai la i» l ka haawi ana akn o ua luaui haaai oei ona. me ka pwae leo ole, I kana pahikaua ame kana pahi puhaka. a no ia mea ua haawi plo aku la eohoi fa i kana pahikanau Mahope iho, komo ma! la ke Duk*? Ruper*to» mt ehia o koa» maa aiimea kiekie. Pane mal 1* ua Duke n«S:

"E i.i:deio no keia wp. ua konuU u noone-o ♦: hahiio aku ia ee iioko 'j kekahi wahi paa ioa o »oko o : ko'u haiv- kakela nei. aka. ina nae he oiaio ka mooieio au i kaao mai nei ui'u, aoht? au niea e hopohoiH) ui. Na ko'u mau aliikoa nei e alakai aku ia oe a ma kou runa e hooniaha iho ai ot-"" Aiaiia. huiī ae Ia ia a kauoha ae hi i ua mau aliikoa ia e lawe aku ia Manafert?da ma, a hele pa aku la hoi hkou n:e kekahi kai.aka e i'-aa aua i ka huin'.ii ki. O ke ;iiuhe,V ao lakou i heK- ai he aiahele poeleeie uo ia. a he pohaku wale no ma kona mau aoao apau. K paa ana hoi kt aiakai i kekahi lama, a '-?• i:t i haawi mai i ka ike ia Luoiana no ke ano o ke alanui a laua e aiakai hele ia aku a^a. Hoea aku ia iakou nei i kekahi rumC weheia mai la ka puka a kauohaia mai la iaua e komo aku iioko o ua rumi ii»m. Komo aku la nohoi laua nei me ka pane leo ole ana ae. a paniia mai la ke pani hao me ke koele nui. Ke ike nei oe. e ka makamaka helu'neiu i ka paa pio ana'o ka kaua hiwahiwa ame kona iuaui hanai maioko o kekahi o na keena hoopaahao weliweii o ka-hale kakeia o Mauna Eleele. Oiai o Luhiana ar.< Manafereda- i noho iho ai iualoko o ua rumi ia. pane aku la o Luhinna iniua o kona luaui hanai: "Ke hopohopo nei au, me he mea ia. aole paha e loihi loa ko kaua noho pu ana iloko nei o keia keena. ma ko'u manao, e hookaawaleia aku ana no kaua." "Ua oki—e kuu keiki." wahi a Manafereda i pane mai ai ia Luhiana, "mai kamailio mai oe ia'u a hiki i ko'u kamailio aku ai ia oe." Ma ia wa ua hele haha ae la o Manafereda nialoko o ua keena la. e hcn>papa ana kona lima ma na paia o ua wahi nei o laua i hoopaaia ai. a ma ka wa i pau ai kana hele haha ana, ua ano hiki ae la ko laua mau maka ke ike powehiwehi ae i na aoao apau 0 ua keena la. Aia nia kekahi mau wahi, ua palainaia aku ka puna, a e opuupuu mai ana na ohuku pohaku, a 1 keia wa i pane aku ai o Luhiana ia Manafereda: "Aoie no i kapiliia ka puna o loko nei 0 keia keena me ka maiau loa." i n.ffi-u"WS T rcisrhmr-m-vw««.»w«i«i 1 ka lima o Luhiana a olelo mai la me ka leo hawanawana: "E Luhiana mai kamaiiio oe pela, aka, e hoolohe mai oe. Ma ko'u hooinaopopo. ua oi ioa aku ke akamai ame ka noeau o ka Uanaia ana o keia mau paia pohaku mamua o kau e ike nei. Aole anei e hiki ia oe ke hoomaopopo iho i ke kumu nui o ko kaua hoopaa pu ia ana maloko nei o keia wahi ? Manao anei oe. e kuu keiki. ua hana keia puuwai eieeie a o kela kanaka liina-koko mamuli o kona ano aloha ia kaua? Aole —aole oia ke ano o kela hoioholona. He manao holionu kona o ka hana ana i keia hana.Mannei kaua e noho ai. E moe mai kou poo maluna o kuu umauma ma ko'iiwa e kamaiiio aku ai ia oe." (Aole i pau.)