Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 44, 30 October 1896 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

@ ME AINA O OAHU

MANAWA HOLO.

@ Mohope aku o Iulai 5, 1895

 

@ [I can't make out the place names in the train schedule]

 

@ ana na kaa ahi hali ukana i na kaa @ ka paa ekahi.

@ P. DENISON,

Luna.   F.C. SMITH,

            Luua Kuai Palapala Holo.

 

NU HOU HAWAII

 

I ke@aa Poakahi ae e noho ai ke kau @ o Novemaba ae nei, maloko o @lani Hale.

Ua huli hoi mai nei ka mea kakau nu hou kuloko o ka nupepa Advertiser mai Hawaii mai

Ma ko makou pepa o keia la e ikeia ai ka palapala a Cecilia Kealoha Poepoe· mai Santa Cruz mai.

E nana ae i na olelo hoolaha moraki ame na olelo hoolaha e ae he nui e puka aku nei ma ko makou pepa o keia la.

Ke· makaala la no ka luna alanui o na Koolau i kana apana hana me ka @ nui. He mea ole ka ua i kahi kanaka.

Ke ole e loaa na kuia, alaiala, e hoopuka aku ana makou i kekahi moolelo kupua kaulana loa o Helene, ma keia mua kokoke iho.

Mawaena o na ohua kamaaina a ka mokuahi Malulani i lawe aku ai ma ka Poalua nei, o ko makou makamaka a hoaloha kekahi, oia o Mr. J. E. Bush.

Ma ka Poakahi nei i hookuuia ai ka moku Gainsborough mai luna aku o ke ala huki moku, mahope iho o kona lapaauia ana e na kauka lapaau moku.

He paikau hookuku ke malamaia ana mawaena o na punlikoa o ke Aupuni Repubalika mahope aku o ka la 1 ae nei o Ianuari. 1897. no ka uku makana o $500.

O ke kii pena o ka lua-o-Pele i waiho le@ihi iho nei ma ke keena o ko na Aina E. penaia ai e Travenier, e hoounaia aku ana i ke Keena Kuhina Hawaii ma Wasinetona.

Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Australia ma ka Poakahi nei i huli hoi mai ai o Kuamoo, ka mea hahau pahu liilii o ka Bana Lahui ame kekahi keiki puhi ohe o Kaaua.

Ua huli hoi mai nei ko makou makamaka a hoaloha mai Kaeponi mai, oia o Mr. Abraham Fernandez, ma ka mokuahi Australia o ka Poakahi nei. He maikai no kona ola kino.

Ma ka hoike a Kauka Wayson o ka @mai pupule ua ano haiki ia halemai i keia wa no ka nui loa o na ma'i  @ noho nei malaila. E nana aku ana ke·Aupuni i wahi e pau ai keia hemahema.

Ma kekahi mau ia o kela pule aku nei i holo makaikai aku ai ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie ma na pali hauliuli o Koolau a hoea loa i ka aina k@lana o Kahuku i ka lai pohina a ka ulu·hala.

Ma ka Poaha. Oct. 22, ua make iho la o Mrs. Maalo, ka wahine a Mr. G. M. Maalo o Makawao. He ma'i ma ka puuwai ke kumu o kona make ana.· @· haumana oia i puka pono mai ke kula mai o Maunaolu.

Ma ka Poakahi nei, Oct. 26, i mareia ai o Wallace Rider Farrington o Honolulu nei me Catharine McAlpine Crane o Kapalakiko. Na Rev. A. Mackintosh laua i polena ma ka hipuu maemae o ka materemonio.

Ma ka Poalua nei i holo aku ai o Mekia G. C. Porter, ke Kakauolelo o ke Keena o ko na Aina E, i waho o Waikiki. ma kahi noho o Liliuokalani a haawi aka la iaia i ka palapala huikal@a piha a ke Aupuni Repubalika.

Ua panikuia ae nei ka halekuai o Brown ame Kubey no ka ai@e i ka uku hoolimalima hale no hookahi mahina. O Brown kekahi o na hoahui@. ua hala uku oia no na kaiaulu o Amerika me @ka nana ole iho i kona kokoolua.

 

 

Ua loaa mai ka lono i Honolulu nei. ua oluolu maikai o V. V. Akepoka. Ua hiki iaia ke holo kaa.

O ka po o ka la 13 o Novemaba ae nei he po ia e ikeia a i na hoku lele he nu i ma ka poa i le@wa. Hookahi ikeia ana o keia ano ku-a-ua hoku lele iloko o 33 maka h ik i .

Ma ke ku ana mai nei o ka mokuahi Ausu@alia ma ka Poakahi nei. aole i loaa @ ai ka lo@ no ka ho@ena o ke @ a ka poe kipu pololei o Denver, i malamaia ai ma ka la 18 aku nei. Heaha la?

Ma i poina na makamaka i ka hele ana ae i ka Aha Mele e haawiia ana maloko o ka Hale Paikau ma Haimoeipo. ma ke ahia hi o ka ia apopo, Poaono. O na pomaikai e loaa ana no ka luahini ia o Kamoiliilii.

O keia Poalua ae, Nov. 3, oia ka pi h a ana o na makahiki h e 44 o ka Emepera o Iapana. a me he mea la e malama ae ana na Iapana ma Hawaii ne i he mau hoohiwahiwa ana no ka la hanau o ka Emepera o "ka aina o ka La hik i. ''

Ua waiho mai o Dr. Goodhue o Koloa. Kauai, i kona kulana Kauka Aupuni no ia Apana, imua o ka Papa Ola, a ua nono i ma i oia i ka Papa e aeia oia i Kauka Aupuni no Wailuku, Mau i , ma ka hi o Kauka Raymond e pau ana i ka la 1 o Novemaba ae ne i.

Ma ka Poalua nei, Oct. 27, imua o ka Aha Apana o Koolauloa, ua ae kekah i mau kanaka i h oopiiia no ka hewa kua i waiona, a oiai o ko laua h ewa mua ia oia ano, ua ae ka Aha I ke no i a ko laua loio e kaoh i i ka hoopa i ana ia laua, a loaa hou ona hewa oia ano, alaila, he kopi wale no.

Ma keia hoi ana mai ne i a ke Kinau, ma ka Poalua nei, Oct. 27, ma i Lahaina ma i, ua ku ma i oia i Honolulu ne i iloko o ka manawa h olo o 5 hora me 45 minute. Ma ka wa nae ia Kapena King, e noho Kuhina nei i keia wa, ua loaa ka manawa h olo i ke Kinau ma i laila ma i a ia ne i iloko o 5 hora me 26 minute.

Ua huli hoi aku na keiki paani popo o Wailuku ma ka mokuah i Malulani o ka Poalua ne i , mahope iho o ko lakou papahi ana i ka hanohano no ko lakou lanakila ana maluna o ka Hoku ma ka Poaono aku ne i, ame ko ka Hu i Hoku lanakila ana maluna o lakou i ka Poakah i ne i. Eo ia Mau i, ma ka Poaono­Eo ia Hoku ma ka Poakah i.

Mamul i o ka makaala ole o na poe paahana malalo o ke keena Oihana Wa i, ua nu i na wa i o ka piula hou a ke Aupun i i hoomoe a i ma ke alanui Kuakin i e hanin i wale ana iwaho, a lilo kah i a ua wa i hanin i wale nei i hakukele aku a i i wah i pohopoho. Ina nae o ia hoohanin i wale ana i ka wa i a na kanaka ke miki nui ae la e oki i na piula wa i.

Ua lilo ka hano h ano mua loa o ka lawe ana ma i i ka ohe-uwila hoonu i ike i kapaia na kukuna X, iloko nei o kakou ma i na aina e ma i , ia Clarence Macfarlane, a ma ka po Poakolu ne i i hoauia·a i ua mikin i kamahao ne i maloko o ke keena o kekah i o na kauka o Honolulu nei. Ua h olo pono na mea apau ma ka ike ana o na poe i hoea aku malaila i na pona iwi o ko lakou mau manamanalima iho.

Un hoo h olo ka Aha Kuhina ma kekah i halawa i i malamaia ma ka Poalua nei, e hoouna aku ia B. L . Marx, e holo pu me ke Kuhina o ko na Aina E, ma ke ano kakauolelo na ke Ku h ina. He huakai pil i oihana Aupun i ane i keia a ke Kuhina i koiia ai ka lahui hookaa auhau e uku i na lilo o keka h i kanaka e lawelawe ana i kekah i oihana Aupuni elike ae la me kela?

Eia on maka kamaaina i hul i h o i ma i no Hawaii ne i ma ka mokuah i Australia o ka Poakahi nei:  Kanikela Amerika Mill ame kana wahine, Hon. H. P. Baldwin, Kauka Herbert ame kana wahine, Mr. ame Mrs. E. D. Tenney,·Mr. ame Mrs. F. W. Makapolena, Rev. O . P. Emerson ame kana wahine. Mrs. Geo. Beckley, Mrs. C. A. Brown (Kahalelaukoa) ame Miss Helen Waila.

I ke ahiah i o kela Ponono aku ne i, Oct. 24. i mareia a i e Rev. E. S. Timoteo o Miss Leilehua Kamakea o ka "Malu Niu o Poka- i ." Waianae, me Master Keaka o Waipio. Ewa, ma kah i noho o ka wahine ma Kalihi. Ua hoea pu ae malaila ka Hui Himeni kaulana loa o Waianae. a pela me na hoaloha ame na makamaka o na mea mare. Ua laweia ma i na ohana ame na makamaka o ua mau paa mare ne i mai Waianae ma i maluna o ke kaa ah i malalo o na li@lo o ke kane. "Aole oe e pakele i ka wa i o ka niu h aohao.''

Ia Peter Sullivan, e holo ma i ana no loko ne i o ke kulanakauhale ne i, ma ke awakea o kela Poaono aku ne i, a h oea pono ae mawaho o ka pa-hale e nohoia ne i i keia wa e Mrs. Nawah i, a ike i h o la oia i kekah i mea konikon i welewelenia ma kona umauma. a i kona hul i ana aku maloko o ka pa, ike aku ia ia he keik i Pake e paa ana i ka pu. I ko Sullivan haha ana iho ma kona umauma ike iho la oia ua ku oia i ka poka. Ua lawe ia oia i ka halema i Moiwahine, a malaila i unuhiia ai ka poka. Ua oleloia ua kani hewa ka pu a ua wa hi keik i nei a ku a i o Mr. Sullivan.

PALAPALA·MAI NA AINA E MAI.

I kuu Papa aloha: Aloha oe a nu i loa, a o ka Haku pu me oe.

Ua h alawa i ma i au kau kaikamahine ne i me kau palapala i ka la 10 iho nei, a ua h oo h auoliia ma i au i ka ike ana i ho he maika i no kou ola. Ua loaa mai no ka Mama leta. ia'u. Mahalo no i ko ke Akua aloha i Kona malama pauaho ole ia kakou iloko o Kona lokomaikai. E papa, nu i no ko'u aloha no olua e noho nei, a pela no h o i no ka aina hanau, aka, i ole no ko ke Akua aloha loaa no ka puuhonua e maha ai na manao hoopoluluh i noonoo.

Auwei Aloha wale no ka hoi! Ua ninau ako au ia oe, e papa no ka loio Hawai i i make ma Kapalakiko mamua

 

 

loa aku nei. a ua hai mai nei oe. Eia no ka, o Joseph Nawahi. Aloha ino: Kaumaha ioa au no keia lono. Aloha no ia hoaloha ou. e papa: aka. o ko ke Akua makemake no nae ke hana ia, aole o ko kakou, nokamea, Nana no i hana ia kakou, a Oia no auanei ka Mea i kuleana e hoihoi hou aku ia kakou me la, ma Kona poli. E haawi aku i kuu aloha a nui ia Mrs. Nawahi ame na keiki. Aole au i poina ia lakou. O: E papa, ke hoomanao ia no paha oe i kela ahiahi a Mr. Nawahi i iho ae ai i kauhale. oiai kakou e noho ana i uka o Kapalama a hookani ai i kahi ogana a kakou? Ua hoomanao au i kona paani ana ia "Sweet, Sweet home'' a pela no ia "Aloha oe." O keia kona manawa mua loa a'u i ike ai iaia e paani ana ma ka ogana, a o keia no ka hope loa a'u i ike i iaia e paani ana, a hoi wale kakou i uka o ke alanui Kuakini.

I keia mau la aku nei. kii ia mai ana au e ka wahine a ka lunakanawai Apana o Santa Cruz nei, e hele i ko laua hale no ke dinner. Ua lohe laua he kaikamahine au na kekahi hoa o ka papa loio o Hawaii, nolaila, kii mai ai ka wahine ia'u. Ua hele no au, e papa, a ua paina pu me laua me ka maikai ame ka oluolu. Mahope iho o ko makou paina ana, ua hoonanea iki makou ma na himeni Hawaii, ame na mea e i pili ana ia kakou. Nui loa ka makemake o keia wahine e holo aku no Hawaii. Ua ninau mai oia ia'u no ka mea e pili ana i ka "barking sand," oia paha ke "one kani," elike me ko Nohili i Kauai, a'u i lohe wale ai; a pela nohoi me ko Makua i Waianae. Ua hoike aku au, he one io no oia ano, aia nae ma kekahi·mokupuni okoa aku mai ka mokupuni aku i ku ai ke kulanakauhale o Honolulu. · O ka inoa o ia mokupui oia o Kauai, a i kapa mau ia e na kamaaina haole o Hawaii, "The garden island." Ua hoike aku nohoi au no ko'u lohe ana aia ma Makua, i Waianae, ma ka mokupuni o Oahu. he one oia ano hookahi no. Hai aku no au iaia, i kekahi mea ano kupanaha a'u i lohe ai no ka iliili hanau o Kau a o Puna paha. Nui loa ka makemake o keia mau mea e holo i Hawaii. Ua·kamailio mai nohoi laua no ka lua-o­Pele. Olelo aku au. aole au i ike ia wahi. Aka, hoike aku au ia laua, ma ka wa e noho ana ko'u makuakane maloko o kekahi o na keena o luna ae o ka hale Banako o Spreckels ma alanui Papu, ma ke kulanakauhale o Honolulu, oia hoi ka wa e noho ana o Travanier, kela haole Farani pena kii,·ma kekahi keena no oloko oia hale, ua lawe ko'u makuakane ia'u iloko o ke keena·pena kii o kela haole no ka makaikai ana i ke kii o ka lua-o-Pele. Ua hoike mai kela haole pena kii ia'u i kekahi mau poo kii o kekahi wahine luahine, me kona olelo mai, ua kaha oia i ua kii ia mamuli o ke ano o kekahi mau ohuku a olaelae pohaku o ka paia pali o ka lua·o-Pele. He mea hou loa kela ia'u, a he mea nohoi keia i loaa ole i na poe pena kii he nui i pena i ke kii o ka lua-o-Pele. Ua hoike aku au, he like loa io nei me ke poo o kekahi luahine. A ua ninau mai kela wahine ia'u, ina paha oia ke kii o Madame Pele. Ua akaaka aku au, me ka olelo ana, aole hiki ia'u ke hooia aku ia mea ia oe; aka, ua paa nae kela kuni naue ole (immovable stamp) ma ia wahi. Hu ae la ka makou aka.

Ma ka Poaono, ia 17 o Okatoba, hele au i ka makaikai me kekahi poe hoaloha o'u me Mrs. J. C. Clapp, kuu kumukula a'o himeni ame piano i noho ai i Honolulu, iluna o kekahi puu i kapaia o East Hill (Puu Hikina.)

He puu kiekie keia. Maluna makou o ke kaa o ka pii ana. O keia wahi, me he mea ia e kakaa mai ana oe ilalo i ka ua mea he ano nainai o ka piina, a ku nohoi i ka hoomaku'uka'u. He hapalua hora paha ia o ka makou pii ana a hiki iluna. I ko makou hiki ana iluna, he nani na mea apau i ikeia aku e ko'u mau maka. Nui ko'u mahalo i ka nani o keia wahi. Kahaha a piha pahaohao nohoi ko'u noonoo, oiai hoi, ke nana mai oe mai lalo mai kohu me he mea la he puu wale no, aohe la he honua oluna nei. Eia ka, aole. Ma keia wahi, he nui na haie nani, he mau halekuai nohoi. He mahalo ka naau o ke kamahele i ka nani o keia wahi. E ulu ana nohoi na pua o kela ame keia ano. Aia nohoi na laau hua ke ulu mai ia iloko o na pa, peln no ma ka'e o ke alanui. Aohe pilikia o ka malihini ma keia wahi, he noa na mea apau.

O kekahi mea maikai nohoi a'u i ike ai a hoohihi nohoi ka manao, ma keia wahi. oia ko'u ike ana i kekahi mau hale eha i okoa loa ae ko lakou hoowehiwehiia ana a hanaia ana i ko na hale e ae a'u i ke ai Ala keia poe hale iloko o kekahi pa nui e uluia ana no e na laau, o ke paina nae ka laau nui, a he mau ano laau e ae nohoi kekahi. E papa, e hai aku au ia oe ma kela wahi no ka'u mea i ike ai no keia mau laau paina. Ua hana maiau ia ko lakou mau lau ma ka okikoiia ana, a ike aku oe i ka lau o ke paina e kau moakaka mai ana ke kii o ka eki haka, eki kaimana ame ka eki kalapu, a pela nohoi me kekahi mau ano kii e ae. He nani maoli no ke nana aku.

O na hale eha hoi a'u i oleio ae nei no kuu piha makemake, he mau hale nunui lakou i hoohihiia o waho a puni i ka rose. Aole oe e ike aku i ka hale. O ka puka he loke wale no a puni. Aia a wehe ia ka puka, alalia, oe ike aku he hale. Ke nana mai nae oe ma kahi e mai he kohu pena akala me ke omaomao. Ke hele mai oe a kokoke, eia ka, he pua rose. He ku maoli no i ka nani ke nana aku. E pii mau ia ana nohoi keia wahi e makaikai e na mea apau.

O kekahi hale, he ulaula wale nohoi ka rose e hoopuni ana iaia. He maikai nohoi. Ua like no me ka hale mua. O ke kolu o ka hale, he keokeo wale no ka rose e hoopuni ana iaia. O ka eha hoi o ka hale, o na ano pua apau ke hoopuni ana iaia. He nani ke ike aku.

Ke ku oe ma keia wahi, e hiki ana ia oe ke nana aku i na wahi apau o ke kulanakauhale o Santa Cruz. Aia ka waiho ana o ke kaona o Santa Cruz nei ilalo o kekahi awawa. a ma hai a puni he puu. Oia nohoi keia puu a'u i hai ae nei.

Pau ko makou makaikai ana i keia wahi ae ia, hoi mai makou a pii hou aku ia iluna o kekahi puu okoa aku. O kona inoa ke ole au e kuhihewa, oia o Mission Hill. Maluna o keia puu, he halepule Katolika. O ka halepule nui hookahi keia ma Santa Cruz nei. He halepohaku keia halepule. Pela no ka halekula hanai o na kaikamahine i kapaia Holy Cross Seminary. He mau haneri kaikamahine maloko o keia hale kula. O ke ano o na lole o na

 

 

vilikine (sisters) o keia wahi aohe e like me ka lole o na vilikine  Ka@olika o Honolulu. O keia he pono lolo no o ka papale nae. he ano like. Malia nae paha no na wa e ae keia ano aahu o lakou, malia paha he "uniform" (he lole pili oihana) no ko lakou. Aole nae au i ike. He hiki no i keia poe· vilikine ke hele iwaho e ike ai i na hoahanau hoaloha.

He maikai nohoi keia puu (hill), he nui nohoi na hale maikai e ku ana ma keia wahi. He kohu kaona. E ulu ana nohoi na ano pua like ole ma kela ame keia wahi. Ma keia wahi au i ike ai, e papa, i ka pii o ka pua tuba rose. Hookahi no wahi pua tuba rose makalii he 5 keneta; a ina nae he nui iki ae, hookahi no kenikeni (10 kenet). Hai aku la au i ko'u poe hoahele, ma ko'u aina. he hana ia keia ano pua i lei no makou e lei ai. Ma ka wa pii loa o keia ano lei, he hookahi lei okoa he 25 keneta ke kumukuai: aka, ma ka hapa nui o ka manawa e loaa ana ia makou na lei o keia ano 3 a oi aku lei no ka 25 keneta. Ua hoomakeaka mai kekahi o ua poe hoaloha la o'u, ma ka i ana mai. "Alalia, o Hawaii ka paha ka aina i kaulana, o ka aina pua o ka Pakipika." Ua pane aku

 au, "Ko Kina ia olelo kaulana: kahi i kapaia. The flowery Kingdom: aka. o kuu aina hanau. ua kapaia ia o ka Paredaiso o ka Paipika." Hoike pu aku la au ia lakou i ke ano o ka kakou hana ana i lei. O ka lakou nei hana ana i ka lei, he hikii kaula ae no ma na oioi o ka pua, a lei ae la. Hu ka aka! I ko lakou ike ana i ka'u kui ana i ka pua mele-kule i lei, ua nui loa ko lakou makemake, a ua hana like makou i mau lei mele-kule no makou. Kau ma na papale, lei ma na a-i, a ka-ki-kepa iho l@a ma na poohiwi. A olelo nui mai la ia'u: "We are all girls from the·Paradise of the Pacific." Ia makou i ohuohu pono ai i na lei mele­kule, ua nui na poe makaikai mai ia makou. oiai makou e hele ana. Hele mai kekahi mau wahine haole ano kamaaina me kuu poe hoaloha, a kamailio mai i ka maikai (pretty) o na lei o makou. Hai aku kuu poe hoaloha. he kaikamahine mai Hawaii mai ko makou mea nana i ao mai i keia mea maikai.

Haalele makou i keia wahi, a hele makou no Bench Hll (oia paha, o Puu Kahakai.) Aia kela puu ma ka lae kahakai. Maluna o keia puu, he kula. Aohe nui o na hale, he kakaikahi wale no. O ka mea e ulu ana ma keia kula, he waina - he keokeo ame ka ulaula nohoi. He mau haneri poe e ohi waina ana, no ka uku he $5.00 o ka mahina. O kane, o ka wahine ame keiki nohoi. He ku no i ke aloha ke nana aku ia lakou. E hooikaika ana lakou i mea e loaa ai kahi palaoa ame kahi waiu bata( bread and butter). O kekahi poe, he pilikia maoli no; aole a lakou wahi mea e ae, e ai ai o kahi uala kahiki ame kahi paakai, e like la no paha hoi me kakou, o kahi poi ame ka paakai. O kekahi poe e ae hoi he oki loa i ahona i na wahi lau nahele, ka apala ame na hua ai e ae nohoi. Ma kekahi mau hale nohoi e lohe aku ana oe i ka uwe o na keiki liilii i ka pololi, a pela nohoi na makua. He ku i ka walohia ke hoomaopopo aku i keia poino. Ua·lohe nohoi au i ka oleloia, aole i ikeia kekahi pilikia nui elike me kea.

He ano maikai no keia wahi. He ano kula panoa, he ku ole i ka hoihoi, aohe nui na ano laau e ulu ana maluna o keia wahi. Ma keia kiekiena i ike aku ai au i ke kulanakauhale o Monterey e waiho ana ma kahi mamao loa mai keia wahi aku. Ua lohe au o ke kulanakauhale kapitala keia o Kaleponi nei i ka wa kahiko. Ke nana aku oe mai keia wahi aku a makou e ku nei ilalo o ka ae-one me he mea la e kakaa aku ana oe ilalo. He ku nohoi i ka weliweli ke nana aku i ka ale o ka moana. Ua like me kekahi pali kiekie ke kawahawaha.

I keia wahi i poino ai kekahi haole. Aole i loaa ia'u kona inoa. Ua lohe au he haole akamai keia i ka au. aka nae. i kona haule ana ma keia wahi, aole oia i ike hou ia. Aole nohoi i ikeia kona kino. Imi wale ia aohe loaa. Kahaha na mea apau nona, nokamea. o ka haole akamai hookahi keia o Santa Cruz nei i ka au.

E papa, he maikai no ko'u ola kino e noho nei. Nui no ko ke Akua lokomaikai, nui no Kona aloha ia kakou. God he with you till we meet again.

Owau iho no o kau kaikamahine ma ka aina malihini.

            CECILIA KEALOHA POEPOE.

            Santa Cruz. Oct. 18. 1896.

Hela ame Keia.

HOOLAHA HUI.

Ke hooia aku nei keia, ua hoohui ae nei o Rohert Lishman ame John Ouderkirk e noho ana ma Honolulu. ma ka Mokupuni o Oahu. ma ka hui no ka hana ana i ka Oihana Kukulu Hale ame ka hana aelike ana no ke kukulu ana i na hale uinihapa ame na pohaku ame ke kuai ana ame ka eli ana i na pohaku ma ka Mokupuni o Oahu, malalo o ka inoa hui Lishman & Ouderkirk.

Hanaia, Honolulu. Oct. 1, 1896.

            ROBERT LISHMAN.

            JOHN OUDERKIRK.

            2622-2ts

 

OLELO HOOLAHA I NA POE KUAI I NA APANA AINA MA KEWALO.

Ke hoikeia aku nei ma keia ka lohe i ka poe apau i kuai i na Apana Aina ma Kewalo, ma ka hookaa liilii an, ua i makaukau na aelike me lakou, a e hookaaia ana ka helu elua o na hookaa  data ana ma ka ia mua (1) o Novemaba. No ka pomaikai o ka poe e makemake ana e hookaa mai e hamama ana ko makou keena a hiki i ka hora 5 o ke ahiahi·o ka Poaono.

            BRUCE WARING & CO.

            Ma o Walter C. Weedon.

            2622-1t

 

OLELO HOOLAHA I NA POE AIE.

Ke hoolahaia aku nei ma keia, i ka poe apau i aie ia aku e ka waiwai o J. Wainui Pii, e waiho mai ka lakou mau koi i hooiaio pono ia i ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma Honolulu, iloko o eono mahina mai keia la aku, a-i-ole-ia, e hoole mau loa ia aku no ia mau aie.

            W. A. KINNEY

            Lunahooponopono o ka Waiwai o

J. Wainui Pii.

Honolulu, Okatoba 10, A. D. 1896.

2620-4ts@

 

 

KUAI WAIWAI PAA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.

 

Na Apana Pa-Hale ame na Aina Kanu Kope mab @ Hema, Mokupuni o Hawaii

 

Ua kauohaia mai au e C. BOSSE. ka

@inahooponopono waiwai o ka waiwai o D. H. NAHiNU, i make, e hana ana malalo o ka @mana mai ka Aha Kaapuni mai o ka Apana Kaapuni Ekah, ma ka hana o ka waiwai o D. H. Nahinu, o Hookena mamua, ma ka Mokupuni o Hawaii, e kuai aku ma ke kuai kudala akea, ma k'u keena kudala maloko nei o ke kulanakauhale o Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka Poaono, Nov. 14, 1896, ma ka hora 12 awakea o ua la @, i keia mau aina apau i hoikeia. a i komo hoi iloko o ua waiwai @la o D. H. Nahinu i oleloia.

Ka Mua-Apana @2 o ka Palapal@a Sila Nui 5106. Kuleana 7066 e waiho ana ma Hookena, Kona Hema, Hawaii, a he aina mahiai ia a i hoikeia na palena penei:

E hoomaka ma ka kihi Hikina a e holo Ak. 36 deg. 15 min. Kom. 0.94 Kh. ma ka aina konohiki, Hem 72 deg. 30 min. Kom. 4.06 Kh, ma ka aina o Kailuna, Hem. 76 deg. Kom. 13.50 Kh. ma ka aina o Kailuna. Hem. 80 deg. Kom. 6.20 Kh. ma ka aina o Kailuna Hem. 22 deg. 30 min Hik. 1.43 Kh. ma ka aina o Konohiki, Ak. 80 deg. 38 min. Hik. 6.10 Kh. ma ka aina o konohiki. Ak. 77 deg. 30 min. Hik. 7.95 Kh. ma ka aina o konohiki, Ak. 70 Hik. 10 Kh. ma ka aina o Konohiki a hiki i kahi i hoomaka'i nona ka ili 3 15-100 eka.

Elua-Apana Pahale ame aina mahiai e waiho ana ma Kealia 2. Kona Hema, Hawaii, a he kuleana akahi hapalua ia maloko o ka Palapala Sila Nui 5234, Kuleano 6984. a i hoikeia na palena penei:

E hoomaka ana ma ke kihi Kom. a holo Hem.·40 deg. Hik. 2.70 Kh. ma Konohiki. Ak. 53 deg. 15 min. Hik. 2.80 Kh. ma Nuuanu, Ak. 70 deg. Hik. 2.78 Kh. ma Nuuanu. Ak. 80 hg. Hik. 5.10. Kh. ma Nuuanu. Ak. 78 deg. 45 min. Hik. 5.88 Kh. ma Nuuanu Ak. 17 deg. 30 min. Kom. 2.80 Kh. ma Konohiki, Hem. 77 deg. 38 min. Kom. 10.50 Kh. ma Konohiki. Hem. 65 deg. Kom.  6.80 Kh. ma Konohiki, nona ka ili 4 1-3 mau eka.

Ekolu-Apana Pahale ame aina mahiai ma Hookena, Kona Hema, Hawaii, Palapala Sila Nui 5108, Kuleana 7006, a i hoikeia penei:

Apana 1. Pahale, hoomaka ana ma ke kihi Hik. a e holo Akau 20 deg. Kom. 1.07 Kh. ma ka alanui Hem. 64 deg. 30 min. Kom. 1.96 Kh. ma Kahula, Hem. 24 deg. 30 min. Hik. 1 Kh. ma ka alanui, Ak. 66 deg. 15 .min. Hik. 1.85 Kh. ma ka alanui nona ka ili 20-100 eka.

Apana 2. Hoomaka ma ke kihi Ak. a e holo Hem. 10 deg. 30 min. Hik. 1.09 Kh. ma Konohiki Hem. 75 deg. Kom. 7.60 Kh. ma Kanekoa, Hem. 74 deg. 40 min. Kom. 5.50 Kh. ma. Kanekoa,  Ak. 85 deg. Kom. 1.33 Kh. ma Kanekoa,Hem. 59 deg. 15 min. Kom. 3.30 Kh. ma Kanekoa, Ak. 51 deg. 30 min. Kom. 2.20 Kh. ma Konohiki. Ak. 75 deg. Hik. 11.50. Kh. ma Konohiki, Ak. 79 deg. Hik. 9.80 Kh. ma Konohiki nona ka ili 2 50-100 mau eka.

Kuike ke dala, ma ke Dala Gula o Amerika Huiia.

O na lilo palapala i ka mea kuai mai.

Aia ka paa o ke kuai ana a apono ka Aha Kaapuni.

No na mea i koe e ninau ia 

            CECIL BROWN,

            a-i-ole, ia J. F. MORGAN.

            Luna Kudala.

            2619-6ts

 

Hoolaha Mana Hookolokole.

AHA KAAPUNI O KA APANA Hookolokolo Kaapui Elua. Ko Hawaii Pae Aina. Ma ke Keena. Ma ka Hooponopono Waiwai, Ma ka hana o ka waiwai o W. A. Kukamana o Pukoo, Molokai mamua, a i make kauoha ole. Imua o Lunakanawai J. W. Kalua.

Ma ka heluhelu ana ame ka waihoia ana mai o ke Noi a J. Keoki o Pukoo, Molokai. e olelo ana ua make kauoha ole o W. A. Kukamana o Pukoo, Molokai, ma Kalaupapa, ma ka la 14 o Iulai, A. D. 1896, me ka waiho ana iho he waiwai ma ko Hawaii Pae Aina nei i kupono e hooponoponoia, a e nonoi ana hoi e hoopukaia na Palapala Luna Hooponopono Waiwai ia J. Keoki.

Ua kauohaia o ka Poakahi, la 30 o Novemaba, A. D. 1896, ma ka hora 10 A. M. oia ka manawa i hookohuia ma keia no ka hoolohe ana i ua Noi la ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Lahaina, a ma ia manawa a ma ia wahi e hele mai ai na poe apau a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou, nokeaha ia e ae ole ia ai ia Noi.

Hanaia, Waliuku. H. I. Okatoha 21, A. D. 1896.

            G. ARMSTRONG,

            Kakauolelo·Aha Kaapuni Eloua.

            2622-3ts

ILOKO O KA AHA KAAPUNI APANA Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Kahula Drew, o Honolulu, i make.

Oiai ua waiho ia mai ka Palapala Noi a me ka Hoike Waiwai a ka Luna Hooponopono WaiWai o ka waiwai o ka mea i make i olelola ae l@a, a ma ia palapala i nonoi mai ai oia e nana ia a e apono ia kana hoike waiwai a e hoopukala ke kauoha hope loa no ka mahele ana i ka waiwai e koe nei ma kona lima i na poe i kuleana ma ia waiwai. a e hookuu ana iaia mai na koikoi mai a pau ma kona ano Luna Hooponopono Waiwai.

Ua kauohaia, o ka Poakahi, ia 23 o Novemaba, M. H. 1896. hora 10 o ke kakahiaka, ma ke Keena Hookolokolo, Aliiolani Hale, ma Honolulu, oia kahi ame ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la ame ka Hoike Waiwai, a malaila a ma ia wa hoi e hele ae ai na kanaka a  pau i kuleana ma ia waiwai a hoike mai i kumu, ina hhe kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi la.

            Honolulu, October 20, 1896.

            Na ka Aha:

            J. A. THOMPSON,

            2621-3ts@      Kakauolelo.

 

 

AHA KAAPUNI, APANA HOOKOLOKOLO Kaapuni Elima ko Hawaii Pae Aine. Ma ka Hooko Kauoha. Ma ke Keena. Ma ka hana o ka waiwai o Pauole (k) ame Meike (k), he mau keiki oo ole. Ma ka heluhelu ana ame ka waihola ana mai o ke Noi a Kalua Pauole (@), ke Kahu o ka waiwai o ua mau keiki oo ole la, e nonoi ana i kauoha mai ka Aha aku, no ke kuai ana i kekahi waiwai paa o ua mau hanai la ana, ame ka hoakaka pu ana mai i kekahi mau kumu ma ke kanawai e pono ai ke kuaiia aku ua waiwai paa @la. Ua kauoha@a ma keia o ka Poakahi. Novemaba @ @ ma ka hora 10@ A.M. @ aka), ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, oia ka maawa ame kahi i hookaawaleia no ka hoolohe ana i ua Noi la@; a me ia wa a ma ia wahi e hele@ mai ai a hoike mai na poe apau i kuleana ma ia waiwai, i kumu @ ia ai ua noi ia.

Hanaia@ ma Lihue, Sepetemaba 25@, 1896.

            Na ka Aha:

            R. W. T. PURVIS,

2618-5ts@      Kakauolelo@

 

ILOKO O KA AHA KAAPUNI APANA Hoolokoloko Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ki hana o ka waiwai o Sam Kalama a me Kamala @ he mau keiki oo ole.

No ka mea ua waihoia mai he palapala hoopii e ke Kahu Malama Waiwai, S. H. One, e nonoi ana e kuai kudala ia ka mahele hookahi hapa huikau @ na keiki oo ole e waiho la ma Kauukulo@, Honolulu, Oahu.

Nolaila, ma keia ke haiia@ aka nei@ ka lono i na poe apau i kaleana o ka Poalima, la 13 o Nevemaba, 1896, hora 10 kakahiaka. ma Aliiolani Hale, Honolulu, Oahu, oia kahi a me ka manawa e hooloheia ai o ua palapala hoopii la@ a e hoike mai lakou no ke aha la o@ ae ole ia ai ke noi a ke Kahu Malama Waiwai.

            Honolulu, Okatoba 14@, 1896

            No ka Aha

            P. D. KELLETT@ JR

2620-3ts          Kakanolelo@

 

 

Hoolaha Moraki.

HOOLAHA HOOKO O KA MORAKI AME KE KUAI.

Ke hoolahaia aku nei ka lohe i l@ like ai me ka mana o ke kuai i hookomoia iloko o kekahi moraki i hanaia@ ma ka la 4 o Iune, A. D. 1894, e Joseph Kaanaana o Honolulu, Mokupuni o Oahu, ia James M. Monsarrat o Honolulu i oleloia, kopeia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni, Buke 147 a ma na aoao 339, 340 amd 341, ke makemake mea e paa nei i ka moraki, e hooko aku i ua moraki la no ka uha'iia o ka aelike iloko o ua moraki la, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe i na mea apau, o kela mau aina apau, na pono hoaaina a me na pilikana iloko o ua moraki la a i kuhikuhi ia, e kuai ia aku no ma ke kudala akea ma ka hale kudala o W. S. Luce ma ke kihi Honolulu i oleloia ma ka Poakahi, la 23 o Novemaba A. D. 1895, hora 12 awakea o ia la.

O ka waiwai i paamaloko o ua moraki la, oia keia:

1. O kela apana aina e waiho la iloko o ka ili o Nelu@ iloko o Waihee, Mokupuni o Maui, nona ka ili. he 48-100 o ka eka, a ola no ka aina i kuhikuhiia iloko o ka Palapala Sila Nui helu 5402, Kuleana hoona aina helu 4405FF ia KU.

2. O kela mau apana aina ekolu e waiho ia iloko o na Ili o Pupouulu ame Kapoho ma ua Waihee la, nona ka ili he 1 1/2 mau eka, oia na aina i kuhikuhila iloko o ka Palapapa Sila Nui Helu 5357 a Kuleana Houna@ Aina Helu 4296 ia Mahoe 3.

O na apana aina i hoakakaia@ maluna ae nei, oia no na apana aina i hooliloia aku ia Joseph Kanaana e J. M. Monsarrat, Kahu, ma o ka palapala kuai i hanaia@, Mei 21m 1894, a i kope@ ia maloko o ke Keena o ka Luna Kakau Kope, ma Honolulu i oleloia maloko o ka Buke 146, ma na aoao 486@ 487 ame 488.

            JAMES M. MONSARRAT.

            Mea e paa nei i ka Moraki. Kuike ke dala. Na uku hana palapala i ka mea e lilo ai. No na mea i koe e ninau ia

            Honolulu, October 30, 1896.

2622-4ts

HOOLAHA HOOKO O KA MORAKI AME KE KUAI.

Ke hoolahaia aku nei ma keia, mamuli o ka mana kuai maloko o kekahi moraki i hanaia ma ka la @ Okatoba, A. D. l888, i hanaia@ e Elizabeth Kealoha ame John Kaniaupio, kana kane mare, no Kailua, Mokupuni o Oahu, ia J. M. Monsarrat. o Honolulu, Mokupuni o Oahu, i oleloia, Kahu i kopeia maloko o ke Keena o ka Luna Kakau Kope o na Palapala Hoolilo, maloko o ka Buke 114@ ma na aoao 44, 45 ame 46, ke makemake nei o J. M. Monsarrat, ke Kahu. mea paa moraiki i oleloia, e hooko i ua rnoriki la,@ no ka uha'ila@ ana o na kumu aelike i paa maloko o ua moraki la, oia@ hoi, ka uku ole ia ana o ke kumupaa ame ka ukupanee ma ka wa o hookaaia ai.

Ke hoolahaia@ aku nei ma kela@ e kuai kudala akea ia aku no kela ame keia aina na pono maluna iho a i pili i ua mau aina ia, i paa maloko a i hoakakaia maloko o ua moraki ia, ma ke keena kudala o W. S. Luce ma ke kihi o na alanui Moiwahine ame Papu, ma Honolulu i oleloia, no ka uha lia@ ana o na kumu aelike hoikela@ ae nei mamua.

Penei i hoakakaia ai ka waiwai maloko o ua moraki la: Kela apana aina apau e waiho ana ma Kailua i oleloia. maloko o laila he i eka ame 3 57-100  kaulahao, a oia ka Apana 3 o ka Palapala Sila Nui Helu 2035 , Kuleana Hoona Helu 5882 ame 8798 i hoopukaia ia Kekuku, a i hooliloia aku ai hoi ia Elizabeth Kealoha i oleloia, e Kekuku i oleloia, ma ka palapala kuai i hanaia ma Feberuari 21, 1988, a i kopeia@ ma ke Keena o ka Luna Kakau Kope o na Palapala Hoolilo ma Honolulu i oleloia, maloko o ka Buke 106, ma na aoao 386-7.

J. M. MONSARRAT, Kahu@

Mea Paa Moraki

He kuike ke Dala. O na lilo palapala i ka mea e lilo ai ka aina. No ua@ mea i koe e ninau i ka Mea Paa Moraki.

Hanaia, Honolulu, Okatoba 30@, 1896.

2622-4ts@