Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 46, 13 November 1896 — Page 1

Page PDF (1.17 MB)

This text was transcribed by:  Nora
This work is dedicated to:  Peter Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XXXV. HELU 46. HONOLULU, POALIMA, NOVEMABA 13 1896. NA HELU AI'AU 2624

 

KA PO LE'A O HALALII!

Ka hoau hou ia ana o ka Hal Opera Hou.

 

KE KAHULI LEO LEA O HAWAII.

 

        Ma ka po Poaono o kel pule aku @ Novemaba 7, i hoau mua ia ai ka @ Opera Hou o Honlulu nei, ma @ hoania ana hoi o ke mele Italia @na ka inoa "Il Torvatore," i hakuia @ Verdi, he kanaka Italia haku mele haulana loa, i hanauia ma ka makahiki 1814, ma ka mahele aina o Parma, ma Italia Luna.'      No ka pomaikai o ko makou poe heluhelu ke hoike aku nei makou, ma ke ano nui, i ka moolelo e pili ana i ua mele Italia nei, a no ka pomaikai wale no keia o ka poe e lawe ana i ke "Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii."

 

        He elua au keikikane a Kauna de Luna. e ola ana i keia wa, aole hohoi i paewa loa na heluna makahiki o kela ame keia o laua.  I kekahi po, oiai na la opio wale o keia mau keiki elua a e malamaia ana hoi e kekahi kahu hanai, ua ikeia iho la e na kauwa o ka halealii.  he wahine gipsy e moe ana ma ka moe holwaa o ke keiki muli.  A ua komo malu keia wahine gipsy maloko o keia keena ma ka wa i kaia loa ai ke kahu malama keiki i ka hia moe.

        O keia wahine gipsy, he wahine ia noloko o kekai ohana lahuikanaka i ikeia ma na la kahko o Europa he poe gipsy.  a ua manaoia lakou he poe e launa ana me na uhane daimonio, a ua loaa how ia lakou na mana ano kupua.

        Nolaila, i ka ikeia ana o keia wahine gipsy e na kauwa, ua kipaku koke ia oia mai loko aku o ka hale me ka ikaika, aka.  mai ia la mai ane.  ua hoomaka mai la ke ola o ke keiki muli e omilo a e nawaliwali.  Noke ia i ka lapaau, aoe ola iki o ua keiki nei, a manao wale ia ae la, ua anaanaia ua keiki la.  Ua huliia ua wahi wahine gipsy nei a loaa , a hoopaahaoia oia, a puhi maoli ia oia i ke ahi, elike me ka hoopai no ia ano poe, ma ia mau la peeleele o Europa.  Ma ka wa i puhiia ai ua wahi wahine uei i ke ahi: aia hoi. @ ku ana malaila ke kaikanahine ponoi a ua wahine la, me kana bebe nohoi e hii ana ma kona mau lima.  Ma ka wa a na alelo o ke ahi e a ana i ke kino o kona luaui, ua kanu koke iho la oia i ka manao weliweli loa iloko o kona houpo e aihue no oia i ke keiki muli a ke Kauna, a e hoolilo iaia i moepuu no kno makuahine.  Nolaila, ia po iho, ua aihue iho la ua kaikamahine gipsy nei i ke keiki muli a ke Kauna, ame ka punia i ka huhu ame ka manaonao walohia no kona makuahine poino, ua kiola aku la oia me ka pupuahulu nui i ke kahi keiki mai kona lima aku iloko o ke ahi i lumaiia ai kona makuahine.  Aka, o ua keiki la nae i haule aku la @ko o ke ahi, aole ia o ke keiki muli a ke Kauna, aka, o ke keiki ponoi no ia a na kaikamahine la, a moopuna hoi a ka luahine poino.  Ua ike oia i keia kuhihewa nui, nolaila, ua haalele iho la oia i kahi i make ai o kona makuahine ame kana keiki a holo aku la iloko o ka ululaau a hui pu me kona ohan lahui.  Ua hani oia i ua keiki la me ka maikai, a kapa aku la i kona inoa o Manrico, ka "il Torvatore."  ma ke ano he keiki ponoi loa oia nana.  O ka mano nui o ka hana ana a deia kaikamahine gipsy pela, oia kona hoolilo ana i ua keiki muli nei a ke Kauna do Luna i mea nana e hoopoino a e hoopilikia i kona ohana, i manalo ai kona inaina no ka make ana o kona makuahine iloko o ke ahi.

        Mahope Iho, make iho la ke Kauna.  a ili iho la kona waiwai apau maluna o kana keiki mua, ke kaikuaana hoi o ke keiki e hanaiia nei e ke kaikamahine gipsy.  Ua kanalua mau no nae keia Kuna ma ka manaolo ana ua make kana keiki muli a hoea i kona hora hope:  a hookahi wale no paha mea i kulanalana iki ai keia manaolo o ua Kauna la oia ka loaa ana o na iwi o kekahi keiki uuku ilok o ka puu lehu, kahi i a ia ai ka wahine gipsy.

 

MRS. DIMOND

MR. MONTEAGLE

MR. LEWERS

MRS. TURNER

MR. ROSS

MR. SMITHIES

 

        Ua ulu ae hoi keia Manrico he naita koa a kaulana loa.  He piha akamai ma ka lawelawe ana i na mea kaua o na ano apau.  He kanaka kilakila a hiehie o kona kulana.  A ma kona komo ana iloko o na kahua hookelakela o na hakoko ana o ka poe naita kaulana loa o Italia.  ua ahai mau lia i ka lanakila me ka haaheo hui, a ua hooleiia maluna on a ka lei-alii hanohano o ka lanakila e na lima ponoi o kekahi kaikamahine ui, nona ka inoa o Leonora, a oia nohoi ka lede ukli o ka moiwahine.  I keia wa i dakiwiia ai ke aloha kakia Iwe mawaena o ua mau opio nei.  E hoike mau ana nohoi ua keiki nei, oia o Manrico i kapaia o "Il Trovatore," i n mapuna hiwahiwa o kona hoohihi no ka ui Leonora ma kona haawi mau ana i na leo himeni malalo ponoi ae o ka pukaaniani o ka halealii o ua kaikamahine la.

        Ma ia wa hookahi nohoi, ua komo pu na mano hoohihi iloko o Kauna ke Luna opio, ke kaikuaana ponoi o ua naita kaulana nei o Italia.  Me ko laua ike ole i kahi ame kahi, ua kakiwi like kalaua mau hoohihi ana maluna o ke aloha hookahi.  Nolaila, i kekahi po, oiai ke Kauna opio e hele kuloiia wale ana no malok o kekahi o na malapua e pili ana i ka halealii, ma ke ano hoohalua o ka loaa iaia he wa e hui papapleo pu ai me ka ui Leonora, ia wa oia i loh aku ai i ka leo "pupu-kanioe" o "Il Ttrovatore" e ne hone ana maloko o kikahi opu laau iloko o ua malpua nei.  Emoole hoi, hemo mia ia kikahi puka o ka halealii, a puka mai la o Leonora, a mamuli o kona kuhihewa ana i ke Kauna, ioa no la oia ma kahi ana e ku ana.  I kela wa hoi i oili mai ai o Manrico mai kahi ana e pee ana, ia wa i ike iho ai o Leonora i kona kuhihewa, a oia kona wa i huli ae ai a pili mai la me Manrico.  O ka wa ia i lele ai na olelo oolea loa mawaiena o ua mau naita opio la.  na hoahanau i ka piko hookahi, me ka ike ole o kahi ame kahi ia laua iho.  Oiai e lele ana keia mau huaolelo hahana o ka inaina mawaena o ua mau hoahanau la, oia ka wa Manrico i wehe ae ai i kona uhimaka a hoike aku la oia i kona helehelena holookoa imua o kona hoa palo.  O ko laua wa ia i haalele iho ai la wahi, me ka laua mau pahikaua ma ko laua mau lima, a hele aku la i kekahi wahi mehameha, me ko laua haalele ana iho ia Leonora e waiho maule ana maluna o ka honua. 

        Ma eia paio ana a ua mau haohanau nei, ua kaa ka lanakila ma ko "Il Trovatore" aoao, a ma ka wa ana i anehe ai e hou aku i kana pahikaua ma ka puuwai o ke Kauna, ola ka wa i lohe ae ai oia i keahi leo e hea iho ana iaia.  "E hoopakele oe i kou enemi."  Na keia leo i kaohi i kona lima, a lawe ole ai ola i ke ola o kona hoahanau a o kona hoa palo hoi.  Nolaila, ua ui oia me na koa e kaua kue aku ana i na koa o kona aina hanau, a ua waiho a make ia oia ma ke kahua kaua o Pelila.  I ka lohe ana o kona makuahine oia hoi kela kaikamahine gipsy, ua hele aku la oia ma ke kahua kaua no ka huli ana i kana keiki, a ke loaa kona kino make e haawi iaia i ke kana ana me ka hanohano:  aka, loaa kau no mae ke kino o ua keiki la, e mau ana no kahi oia Noko on a, nolaila, ua hoihoi ia oia ma ka home kuahiwi kahi a kona ohana i noho ai.

        I ka iohe ana o ke Alii Ialia i lilo ai o Manrico i koa, ke ola nei no oia.  ua hoouna aku la oia i kekahi elele i on a la e hele oia a noho ma ka hale kakela o Castellor a e paio kue aku i na do malalo o Kauna de Luna, me ka hoika pu ana aku hoi iaia, e aneane ana o Leonora e komo iloko o ka hale hoohiki o na Virigine.  Mamuli o keia lono, haalele iho la o Manrico i kona home kauhiwi, a holo aku la oia no ka hale hoohiki o no Virigine ana i lohe ai, oia kahi e komo aku ai o Leonora.  He mea oiaio, ua loaa ua Ui nei iaia a ua pakele hoi, oiai nae ua Ui Leonora nei e hoaoia ana e lawe lima nui ia e Kauna d Luna ame kona poo koa.  Ua lawe aku la ua "Il Trovatore" nei i ua Lede Leonora nei a noho pu laua ma ka hale kakela o Castellor, a malaila laua i noho ai a hiki wale i ka hoea ana he hoouka kaua mawaena o ua "Il Trovatore" nei me kona mau koa, ame na koa o Kauna de Luna (opio.)  Ma ia hoouka kaua ana.  ua lilo pio ka makuahine hanai o ua "Il Trovatore" nei a paa pio i na koa o ke Kauna.  Ua ikeia oia e kekahi kauwa kahiko o ka halealii o ke Kauna nona ka inoa o Fernando ma ke ano oia ke kaikamahine a ka wahine gipsy i puhiia ai i ke ahi, nolailia, ua kahea oia ia Manrico, oia nohoi o "Il Trovatore" e kokua iaia, a no ia mea ua inaina loa ke Kauna de Luna a ua kauoha koke ia oia e puhiia i ke ahi.  Ma keia wa hoi, e hoomakaukau ana o "Il Trovatore" no kona mare ana me ka Ui Leonora i kekahi ia ae, a oia kona wa i lohe mai ai no ka hoomakaukauia ana o kekahi wahine gipsy e puhila i ke ahi mawaho ponoi iho o ka hale kakela ana e noho ana me Leonora.  I kona diei ana aku iwaho mai kekahi towera aku o ka hale kakela, ua ike aku la ia i kona makuahine, ia wa oie i hoakoakoa koke ae ai i na waahi koa i kow iho o loko o ka hale kakela, a puak aku la mailoko aku o ka hale kakela, no ka hoopakele ana i kona makuahine.  Aka, ua hoauhee ia oia, a lwe pio ia hoi.

        Mahope iho, ua lwa loa aku la ke Kauna de Luna i kana poe pio i ke kulanakauhale alii maoli o ko lakou mahele aina, oiai nae hoe i hoaoa ikaika ai ua Kauna nei e imi a loaa o Leonora.  eia nae aole oia i loaa iki iaiai.  Ua lawe pu ia nohoi ka makuahine gipsy o Manrico mae ia pu ma ke kulanakauhale alii.  A ma ke ahiahi mahua iho o ka la e kau ai ka hoopai o ka make maluna o Manrico ma, ua hoea aku la o Leonora imua o ke Kauna, a molia aku la oia i kona lima i moepuu, ma kahi o Manrico.  Ua ae ke Kauna i keia mea, a ua laweia aku la o Leonora e hoopaaia iloko o ka rumi poli.  i mea how hookuuia ai o Manrico mai kani paa mai.  Mamua nae o ke komo ana aku o Leonora iloko o ka rumi pouli, ua inu ae la ia ia ka laau make, i hookomoia ilok o ke komo-lima e paa ana ma kona manamanalima.  Aka, aole nae i ae o Manrico i keia hana ana a Leonora:  a oiai nae oia e ku na na ana, oia ka wa i komo mai ai ke Kauna Iloko o ka rumi paahao a ike ae ia i na mea apau.  Nolalla, ua kauoha koke oia e okila ke poo o Manrico.  Oiai hoi e hookola ana keia hana manaonao maluna o Manrico.  ua hoalo aku la oia i ka wahine gipsy e waiho oni ole ana ma kekahi aoao o ka rumi pouli.  Kaualakoia aku la ua wahine la a hoea ma kekahi puka aniani.  a @ ka ike ana kau o ua wahine gipsy ne i ka hana e nanaia ana maluna O Manrico, la wa i hooho ae ai ua wahine la.  "O Manrico!  Oia no kou kaikaina ponoi."  aiaiala hooho hou ae la.  "F. kaa makuahine Iloko o ka lapalapa o ke ahi, ua hoomanalola kou manaonao."  la wa i haule iho ai ua wahine la, a make loa.

        O keia ae la ka moolelo ano nui o ka Aha Mele i weheia ma keia po malalo o ke alakai no@ ana a "Mere Kuke,"  ka  mea i kapaia "Ke Kahuli Leo Leo o Hawaii." 

       

        (E nana ma ka aoao @

 

Ke Kii o ka Hale Mele Hou.