Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 48, 27 November 1896 — HE MOOLELO NANI NO LUBIANA KASIMILA, KA NAITA O KA LIONA GULA O BOHEMIA. A I OLE Ka Hui Naita Eleele o ka Lima Ulaula. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

HE MOOLELO NANI NO LUBIANA KASIMILA, KA NAITA O KA LIONA GULA O BOHEMIA. A I OLE Ka Hui Naita Eleele o ka Lima Ulaula.

: ■ : ko ;! ia la :ai:t :w\ ka ana i ku!M lāko . . : H naiia pono ai.a lioi i na : na li'. niaii p ma a'e apa'» ■ : !ako kaua 'la. O ka •• :<.i iaia ina ia okilo ana i kona :.u kaua. oia kona ike ana ua j.a a apau. aohe wahi hema- • iho no o ka napoo ana i aia lioi. hoea mai la o Mami- • na koa hololio he kanaha ko . ai. E aahu ana keia poe i na kiia maikai loa. a ua hoolako ' hoi lakou me na lako kaua lie : kupono loa no ke kahua-kaua \ ma ko lakou mau kulana • • . lakou mau ano. ua hiki mao- : > k. ikeia aku. he poe kanaka lakou rr.!amaa pono ia no na hana o ke .« ! :aua. i po iho. mahope o ka ho'i ana <■ ' a kanaka he 40 e hooluolu ia ; •'hi. maloko o kekahi ana nui e k.'koke aija i kahi pupupu-hale o " -v*s!a ma. o noho ana o Mamio;:r« kona luaui makuakane. ame k..k.>i koa opio maloko o kahi pu- ' "; - ī. ■ 1 ! . ■ :.o 1 ikou ♦-> noho ana malaila. ua .-'m' 1a o Mamiona imua o Lu- ■:.! k< kuniu nui o kona hiki hou k : ;:ia ia ahiahi. a penei kana i k» >'.u ai imua o Luhiana: i'.i w. mai noi au i keia poe koa ' . ana ku malalo o kau alakai !! hnuni:inao 00. o kuu Luhiana a ka la apopo o hoouna nku ai uo Baravia. a o kou alanui • 1» ak\i ai me koia poe ka- • a na par kuahiwi aku ia o Bo- • i i koia wa. aia ka Eme- • .-. Munika. kahi i hoomakaukau ,a noo ana 'ku i Sakoni. a ua " 'ko loa au e halawai pu oe me ":':a o kona nee ana aku. E ,Vi r.o au ia oe i kekahi mau ' a mahopo iho auanei o ko ka • h< luhohj ana ia mau pala- • -"nakaka pono ai kou alahele • aku. Ho mea pono ia oe ke mua mr ka Emepera Heneri. a oia ia 00. alaila. nana auawi mai ia oe i na olelo kauoha a o hana aku ai. E haawi iaia i kau mau paulele ana. !:o nohoi oe iaia ma na mea \ w.!ii a Manafereda i pane ae •. i hoomau ana i ka olelo ana • v'a-.ilelo oo iaia. e kuu keiki, a :-ohoi oo iaia." • • a n.v O ka olua mau kauoha, o • ; kanawai alakai ia," wahi a • : pano ao ai. • iho o ko Mamiona hoilie ana V.- "khhi mau manao ano nui ia :a hoi aku la iakou no $a : ana ma ia po. r «a oiaio. ua hßpaiia ko Luhiana ,-.inoo e na manaolana uluman:r ka nune ana nohoi iioko k- ano o keia miaiona e hoouna .?! oia imua o ka Emepera. 0 nua nana i hoohauoli nui loa k • •ua nwnoo, oia koua hoomao- : « oia ana ke aliikoa kiekie ma- - na kanaka koa he kanaha ko r.uī Me keia mau manao haui : hoohiwahiwa ai i kona noonoo k: «ale i kona kailiia ana 'ku iloko i \\:!iau o ka alna moeuhane. - - hi kakahiaka ae. ua hoolauna • > Mamioua imua o Luhiana i 1 kanaka nona ka inoa o Berona. -' nu a la he kanaha paha na ma- • • o koia kanaka. he puipui mai- - t a kino. a he hiona molaeiae o - < jH>no ke hoike mai ana ma kona t.*-leheiena. O kona ano apau, < :a c ku ana imua o Luhiana. e kt ana ia i ke kulana haaha& a ma.kau mau e hoolohe i na kauoha apau '.aaui:a mai ana iaia. He kanaka

na:;a'.:kr:\s oia ma na hana e pili ana i ka oihana koa o ia mau la, a he hopo ole hoi rna ka hooko ana i na kauoha hana. Mahone iho o keia hoolauna ana i;a noho pu iho la ua kanaka nei me Lul'iana ma no ka paina kakahiaka. a oiai lakou e ai ana ua kamakamailio ae la iakou ma na mea e pili ana i ka niisiona a Luhiana e hele aku ai no Baravia. Mahope iho o ka pau ana o ka paina nakahiaka ua haawi koke ae la o Mamiona i ke kauoha i na koa he kanaha >= kau inaluna o ko lakou mau lio. a e ku me ka makaukau no ka hookipa ana 'ku i ko lakou aliikoa alakai. O Liei-ona ka mea nana i hoonohonoho, me ka eleu nui, i ua poe koa ia o ka aahu kila. a ku lakou ma ko lakou wahi nie ka hiehie nui no ka apo ana niai i ko lakou alii alakai oia hoi ke Moa Opio o na kuahiwi o Bomera Vokle, a o ka mea i poni ia e ke alakai nui o ka Hui Naita o ka Lima Ulaula, "ka Liona Gula o Bohemia."

1 ka makaukau pono ana o Lubiana me kona mau luhiehu apau o ke kaua, loaa mai la hoi iaia mai a Mamiona mai. na palapala ana e lawe aku ai i ka Emepera Henei i, a kau ae la hoi oia maluna o kona lio kaua haaheo, ua holo aku la oia me ka hieihie nui no kahi o kona poe koa e ku mai ana. He oiaio i ka ike ana mai o ua poe kanaka la o ka makakila i ke kanaka nana lakou e alakai aku ana, a o ka oiwi hoi a lakou e nana aku ai he alii ia no lakou, ua haawi koke ae la lakou i na huro ana ekolu me ka hauoli nui.

He mea oiaio, he kulana kilakila a hano haweo ko ka kaua koa opio i keia kakahiaka, a e hoike ana nohoi ia imua o ka poe ana e alakai ak uana, aole ia he kanaka i nele i na haawina makaukau o ke alakai ana i kekahi puali o na kanaka kaua akamai elike me ke kulana o ua poe kanaka la e ku mai ana lniUa uiia. I kona liolo ana mai kekahi pea a kekahi pea o ka laina o ua poe kanaka koa nei lie kanaha. a hoi mai la a wa-ena-konu ponoi, ia wa oia i liaawi aku ai imua o lakou i kana mau olelo hoolana. e hoomaopopo aku ana hoi ia lakou. he poe hoahanau lakou nona ma ko apo o ka ahahui iaahia a lakon i horitaia ai. a o ka lakou hana no kahi ame kahi oia ke kupaa ana no kahi ame kahi ma na wa apau, a o ka oi aku nae o ka manawa e hooiia aku ai keia haawina hiwahiwa o ka launa hoahanau ana, oia na manawa pilikia. l 7 a lilo keia mau olelo a Luhiana i olelo ai i mau mea maikai loa imua o ua poe koa la, a no ia mea ua haawi hou ae 1a lakou i mau leo hitro, a e hoike ana hoi lakou ma ia hana ana pola ua lawe lakou a lilo i na olelo hoolana a ko lakou alii opio, a ua ae hoi lakou e ku piii paa mamuli o ko lakou alakai puuwai koa a hiki i ke kanaka hope loa o lakou. 0 ko Luhiana mau lako-kaua e pono ai ke komo aku iloko o ke kahua kaua maoli, aia ia maluna o kekahi iio hoounauna. a pela pu nohoi me na lako ai a lakou, aia no ia mau mea maluna o na lio hoounauna. malaio o na kiai ame na malama ana a na kanaka i hoanaokoa ia no ia hana. a i helu ole ia hoi me ka puulu o na kanaka koa. 1 ka makaukau ana o na mea apau. ua huli ae la o Luhiana i kona luaui hanai, a olelo aku la iaia: "E kuu makua, eia au ke hele nei ma ke alaheie o ka uhai-a-holo ana 'ku no na kiekiena i ku ai ka heiau eehia o ka hanohano, a noiaiia mamua o ko'u haalele ana iho ia oe. ke makemake nei au ia oe e kuu makua, e haawi mai ia'u i kau hoomaikal ana." H oiaio me na helehelena i olinoia me ka hauoii. aia hoi. haawi aku ia o Manafereda i kana mau hoomaikal ana maiuna o kana keiki. e nonoi ana oia e kau mai na hoopomaikai ana a na Mana Lani maiuna ona. e hoopakele iaia maiioko mai o na poino apau, a e papahi iho maiuna ona i na haawina hoopomaikai apau e aiakai ana iaia e hehi aku maluna o ka papahele maalahi o ka noho ana iioko o na luhiehu makamae o ka hanohano.

Alaila. huli ae la !a a haawi aku la l kona aloha hop« ia Mamiona a ia wa hoi i pane aku ai ua Naiia nel o ka Aahu Kila Eleele:

"B kuu hoahanau, e hele oe ma kau huakai. a na ke Akua no e hoopomaikal ia oe nia kau mau hana apau no ka pono o kou aina hanau. 0 Berona neī ko oukou alakai ma ke alahele a ou-

kou e hele aku ai. ua kamaaina oia i na wahi apau e hoea aku ai oukou i Bavaria. I kela wa i huli ae ai ka kaua koa opio. e ukaliia ana e kona lutanela, oia hoi o Berona. a kamoe aku la ka lakou huakai no ka ululaau. Aia o Luhiana, ke koa o ka Liona Gula o Eohemia me kona alii ukali ke hele le mamua, a o ka puali aku no o na kanaka koa he kanaha, i hoonohoia ma ka pa-lima iloko o ka laina, e ukali ana me ka hiehie mahope o ua koa opio nei. 0 ke kanaka nona na maka i kamaaina pono i nei mea he kulana oiaio o na koa hiki ke hilinaiia ma ke kahua kaua, e ike ana ia me ka hoohewahewa ole, aole loa e hiki i kekahi pualikoa auwana hele o na poe pakaha wale ke lanakila maluna o lakou. Ma ke ahiahi o ka lua o ka la, hoea aku la lakou ma ke alahele pali o na mauna o Bomera Volde, a ma ka auina Ia ae o kekahi la kau aku la lakou ma ke alahele e hele ana i Bavaria. He ekolu la a lakou i hele aku ai mai na pae mauna aku o Bomera Volde hoea aku la i Regenshurg, a malaila lohe iho 4a lakou aia ka Emepera ma ka akau—a me he mea la, ua hiki loa no paha oia i Sakoni —kahi ana i hele aku ai me kona pualikaua no ka halawai ana me na enemi oia mau mahele aina.

0 keia ae ke kii o ka Emepera kan> . ka Emep p i"d wahine o Rusia, me ka laua kaikamahiue. ka mea i kapaia ke 1 ka lohe ana o Lubiana i keia mea. ua hooholo koke iho Ia ia e hele loa aku lakou 110 Sakoni, a no ia mea ua hoohuli ae la ia i ko lakou alahele ma ke alanui e hoea aku ai no ia wahi. He eono la o ko lakou hele ana, hoea aku la lakou no Oederan, a malaila lohe iho la ia he elua la mamua iho o ko lakou hiki ana aku ilaila, haalele iho la ka Emepera ia wahi. Loaa pu mai la hoi na lono iaia mai na elele ahai-olelo mai, e hoike ana ua nee mai la na poe Sakona malalo o ka noho alihikaua nni ana a ke Duke Nūi o Saxe-Alten-burg. mai Dresden mai no Freiberg, a ua mapao ka Emepera Heneri e halawai pu me lakou ma kela aoao aku o Muide. I ko Lubiana hoomaopopo ana i keia mau mea apau, ua huli ae la ia a olelo aku la i kona l\iiane\a: "Ma o kuu ola ana 'la. He mea pono loa ia'u ka haawi ana aku i na kokua ana o ka'u laau ihe ame ka pahikaua ma ka aoao o ka Emepera ma ke kahua kaua. E ae ana no anei ko kaua mau kanaka i keia manao?" "Me ka hauoli lua oie ? e haawi no lakou I ka lakou mau ae aua 4 no na wahi apau au e alakai aku ai ia lakou; o ka oi ioa aku nae, e ahewa no lakou ia oe ina aole oe e alakai aku ia lakou no ke kokua ana ia Heneri " wahi a Berona, ka imanela. ••Aiaila/' wahi a Lubiana i pane hou ae ai. "eia he poe lima kokua pukani, he mau puuwal hopo ole, a he mau pahikaua kuemi ole no ke kokua ana ! ka Ehaepera. Imua aku e na punwai Bohemia! A e ae mai na Mana Lani, e hoea aku kakou ilaUa ma ka wa pono!" (Aole i pau.)

THE CZAR, CZAKIXA ANl> GRAND DUCHESS OLGA. Tho ;ibove pu > ture is from tlio |>hotoeraph of the C2ar. Xicholas 11, hit your.g wife and their infaut daughter. tlie Grand Duclies3 01ga.