Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 48, 27 November 1896 — Ka Ninau Hoohui Aina. [ARTICLE]

Ka Ninau Hoohui Aina.

Ma ko makou pepa o keia la e ike hou ai ko makou poe heluhelu i ke kulana maoli o kela "kuikahi hoohui aina" i hauaia ai mawaena o na Ko-misina-o ke Aupuni Kuikawa o Hawaii nei, ame Mr. J. W. Foster, ko Amerika Kuhina Nui. ma ka makahiki 1593. la 14 o Feberuari. Ua laweia mai keia unuhina Hawaii e makou mai loko mai o ka nupepa Kuokoa. Maraki 11, 1593. Ake koi nei makou iko makou poe inakamaka. e heluhelu hou i keia kuikahi me ke akahele a haawi iho i na noonoo maikai ana me ke kaulike. Ua ike makou a ua hoomaopopo hoi. o ka ninau hoohui aina e ko ia nei ko kakou mau noonoo ana i keia wa, he ninau a be kumuhana ano nui loa ia i hoouai ia mai ai imua o kakou, oiai he ninau ia i pili koikoi ioa i ko kakou ku ana ma ke ano iahui; aka, ma kahi nae o ko makou kamailio ana i keia wa no ka waiwai ame ka waiwai ole paha, e loaa ana ia kakou, ma ke ano nohona Aupuni, mamuli o ko kakou hoohuiia ana aku me Amerika Huiia, hookahl wale no mea a makou i makemake ai e kamailio aku ma keia kalaioleio ana, a oia keia, o ka hana kuikahi no ka hoomalu aina, a hoohui aina paha mawaena o Hawaii nei ame Amerika I-luiia, aoie ia e hana i koiia ai ke *— „ Amerika ame ko Hawaii nei lahui kanaka, oia hoi, aole mamuli o ke koho balota akea ana a ka lahui Hawaii ma ke ano "plebiscite," e ae mai ai ke Aupuni o Amerika Huiia uo ka hooholo mua ana aku ia kuikahi, nokamea, ina pela ka rula hooponopono kanawai no na hana kuikahi mawaena o kahi mau Aupuni Kumukanawai elua, i maopopo pono ma ua mau Kumukanawai la na mana hana kuikahi maloko o ko laua mau Kumukanawai iho, alaila, ua kue maopopo ua mau Aupuni la i ko laua mau kanawai kumu. 0 ka mana hana kuikahi mawaena o AmeHka Huiia ame kekahi Aupuni okoa aku, ua hoakakaia no ia maloko o ke Kumukanawai o Amerika Huiia, ma ka Pauku 2, Mahele 2 o ke Kumukanawai o Amerika, penei: "E loaa hoi iaia (ka Peresidena o Amerika Huiia) ka mana, ma o ame ke a'o ana ame ka ae ana mai o ke Senate. no ka hana ana ina kuikahi." Malalo o keia kanawai kumu iloko o ke Kumukanawai o Amerika Huiia i loaa ai ka mana ia Peresidena Harisoua, ma o kona Kuhina Nui la. oia o Mr. J W. Foster i hoea iho nei ia uei, e huna i ke kuikahi a makou e hoolahi aku ue; ma ko mnkou j>epa o keia la. Ma ko Hawaii nei Kumukanawai hoi e ku nei i kela wa. ua haawiia ka m.ina hana kuikahi hoohui aina a nohona kaiepa kokoke loa paha mawaena o Hawaii nei ame Amerika Huiia, i ka Peresideua o ka RepubaUka o Hawaii nei. nolaila. i keia wa e ku nei ke Aupun?. ua loaa iaia ma o kona Kumukanawai la, he mana hana kuikahi Aupuni. ma ke ano hoohui aina r» kuikahi kaiepa waie no paha, me Amenka Huiia, me Ka nana oie ia o ke apono ana a k» Uhui ma o ke koho ba!ota "plebiseite'"' la, oiai ua hoakaka ke Kumukanawal, o kela mana apono o ka lahui ma o ke koho baiota la, ua ho'iho iia ia iloko o ka Aha Senate. elike nohoi me ka ho iho ua ana o ka mana apono o ka lenoi Amerika Huiia, ma ke kulana koho balota "plebisclte." Uoko o ka Aha nate. no na hana kuikaai Aupuni a ka

' | P@residena e hana ai. O keia pono hana kuikaki nae ma ; ka aoao o ke Aupuni e ku nel i keia wa. elike me ia i hoikeia maioko o kona ' Kumukanawai. he pono ia i kanalua : | nul ia kona loaa ana i ke Aupuni Kui- ' > kawa ma ka wa 1 hanaia ai kela kui- l kahi. mawaena o kona mau Komisina ! i Uoouuaia aku ai i Amerika Huiia ame ; Mr. J. W. Foster, oial aole ke Aupuni ' Kuikawa i ku ma ke kahua Aupuni imau, maiuna o ke kuleana Kumuka-

r .5-- i; k". 3.ns o R. ; ;i - ~ .i;' r.-: : ke»a **■ i O fc. :x kx zi*zz<> l o a k;lo ka.aa*i k.«o!a.Gi. io-i 0 Aserlks. nosa ka iaoa o Lunakanawai Coo-vv. KTOt;ao o ke KuUnu: Ao Kanawai <> n:ok-iaica o A na xnar.aoia e k-kAhi jk« kanawai mamuii «> keia oleioao a ia kar^ka 1 kunana ai o Feresid'ena Kaliva;.ina eo ka pouo o ka. ho<;»holo ani aku i ke kuikahi i hauaia ma ka ia 13 o ruari, ISS3. elike me ia a makou e hoolaha aku nei ma ko makou pepa o keia la. O na mea a makou i hoakakaia ae la no ke ano e hiki ai ke hanaia ke kuik&hi hoohui aina a launa kaiepa piii Kokoke loa paha» mawaena o Hawaiī nei ame AmeHka Huiia, elike me na olelo Kumukanawai a makou i hoike ae nei, oia no ke alheie e lawelawe ia aku ai ka hana kuikahi hoohui aina, a launa kalepa pili kokoke paha mawaena o Hawaii nei ame Amerika Huiia. A ke ole makou e kuhihewa, o lea hana pookela loa kela i hanaia iho nei ma ka umauma ponoi o Hawaiii nei ma keia niau la i kunewa aku nei. oiai o Mr. J. W. Foster e lualai ana ma ko kakou mau kaiaulu nei. a ua kakooia mai ko makou manao koho wale o keia ano, mamuli o keia lono i loaa mai ia makou mai na kaiaulu mai o Amerika penei: "Wasinetona, Oct. 21.—Ua hoike ae kekahi luna Aupuni ko'iko'i i keia mau olelo. ma keia kakahiaka, no ka mea e pili an i ko Peresidena Kalivalana mau manao. Penei kana olelo: 'Ua • hala aku nei o Mr. John W. Foster, ke : Kuhina Nui mua, i Kapalakiko, a mai laila aku e holo loa aku ai oia i Hawaii. O ke ano nui o keia huakai, i mea ia e hiki ai iaia ke kuka pu me Peresidena Dole. no ka mea e pili an i ka "hoohuiia" ana mai o Hawaii e Amerika Huiia. O ka manao o Peresidena Kalivalana, oia ka hoouna ana aku i kana palapala hoike akea imua o ka Ahaolelo N T ui ae nei, ma na la makamua loa o lanuari ae nei. e hoike ana no ' ka pono ke hoohhuiia o Hawaii."