Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 49, 4 December 1896 — HE MOOLELO NANI NO LUBIANA KASIMILA, KA NAITA O KA LIONA GULA O BOHEMIA. A I OLE Ka Hui Naita Eleele o ka Lima Ulaula. [ARTICLE]

HE MOOLELO NANI NO LUBIANA KASIMILA, KA NAITA O KA LIONA GULA O BOHEMIA. A I OLE Ka Hui Naita Eleele o ka Lima Ulaula.

MOKI'NA VI. .MI.O O HENERI—KA HOOs: \ 1' \ - KE KI'I.ANA KU:KM KA Oi.ALi O BOv:mia—k.\ liona ni'la. • :: IV o (Jerrmania. he kanaka "• a!<• no ia ma ka wa i kipi Sakona iaia. a kipaku iaia aku o kona hale-kakela ma n - k<ma uhai-a-holoia ana me • - na ahiu la mai kahi wahi a A,»hi. a hiki wale i kona noho . i7,;i ma na waonahele aliiu o • ;ni.i wale no ka nui o kona mau 1 ;maka wa i make ai kona ma- • ,t • a waihoia iho la ke Aupuni • i ka noho kahu Aupuni ana a ki.ikuahine. oia o Akeneki o Akuin<»ho a'o hoi ola malnlo o ka Aki-Epikopo o Bremen. - ' nae oia wa I ala ae ai na 'lii •ui a ku» aku la I kona makua- • .) kipaku aku la iaia mai ka noho • ana maluna o ke Aupuni, no- ; :i 1 ilo na hana lapuwale a keia : ~ •)! Sakona i mea luluia ai ka anoinaina wela Uoko o ka houpo i • - 'V Ika umikumamalinia o i • , v- v\ makahlki. ua kukala ia ae , > 11i iku pili paa iala/ua oo

• '• t'';i ua laweia oia mai loko > . ana a AdaU>ert o Bre- • • 1 .m>kahi hoi makahiki niahopo • 'mi < oia i cmopora. • i ī iraikai loa na makahiki. 0 ka nohoalii ana o Heneri. iuili i ala mai ko kipi iloko n makahiki. l"a koho hoi oia ' n];>r.aKtihale kahikn o Sakoni i • oha nona, a oiai ia o noho ana • ' wahi. oia ka wa i ala mai ai : >nkoni o ka akau. me kekahi k.l --.a makankau a kana kue mai a kipaku aku !a iaia. elike me • ■ i ht>ikeia ae nei. \ «-like 1 hoi me ka mea i lioiketa ae -.ahope' iho o kona hele auwana r na la ekolu maloko o ka wao- • % ahiu o Hart7.. no na la ekolu me .wahi ai ole ana. ua halawai V: 'a oia me kekahi kanaka noho * ; •. a naua i aiakai aku iaia a ; k*-kah» apana aina ma ka muii- • Kkahi hoi o na kanaka e noho • ko aloha poina ote nona. a ma oia i hoala ai i pualikoa no-V.-.hopo ho o ka haia ana o kekahi * : ok< !» o kona houluulu ana i puali- » ' . !u mea oiaio. ua nee aku a :navaria. me kona iawe ana : - i k.inaka he nui no kona puali- \ ma kona wa i ike ai. ua ma- . : <va no ka hana nui ana i iini .i' >:naka akti ta kona nee ana i 1 aku Ia hoi ka iohe i na 'lii x «' i la. o lakou hoi na enemi o ;>«»ra opio nei. noiaila. ua ho- . Ja lakou i kekahi pualikaua i p:ha i ka makaukau ame ka ikaO ai ua houiuuiuia maloko oia poe kaulana loa o Sakoni. O ke N.ii ii ua poe S#koni uti, oia o Iheo- : k« Puke Nul o Schwarzburg. a - »:ri ko Heneri IV eneml a hoa paio o keia kanaka o Theohald e ake » ana ia e hooliloia oia i sHt nui ma- • a o ka mahele Rina o Sakoni. J Nolaila. e kuu makamaka helnhelu. j • : ::*r,a aku kaua ma ke kula laula |W..;.,ha o AUe<iorf. malalo Iho o na - (««m o ka lalani mauna paihi- • Krtgebirge. V a k< kakahiaka nui w*ie o kekahi • hui ae at na pualikaua ©lua. ko .. Emi i pera opio, Heneri IV» ame ka hkaaa o na kanaka Sakont. malalo Thtobald. n* me« oiaio, ua o ae la ke kani o :mea kila, ka hālulu o na kapuai o •l»o kaua « kuj*lnat ana ia maluna o Ka ili o ka honua, pula ae U ka leo

| ka'h'i o 'ia poe iiakaka nei. e ;i'jo\vawalo ana i wa lev.a. e hina lau nna a !au na poe make. e lohe ia ana na walohia o na kanaka i haule iho ma ke kahua hakaka. e wawalo ana na j ! p o hookikina o na alii koa. ma j K»-ia ame keia wahi o na pualikaua 'i'i. lloko wale no o eono hora i hooukaia ai keia kaua weliweli. aia hoi. ua • • ; iule aku la he eono tausani poe Sakoni maluna o ka ili o ka honua, maniuli o na paio wiwo ole ana a na kon o ka Emepera Heneri. } Oke alihikaua nui ma ka aoao oka j Hmepera Heneii. nana i alakai wiwo oie aku i kona mau koa iwaena konu ponoi o ka ikaika o na koa Sakoni. oia ka Naiia Barona kekahi naira kaulana loa i ke akamai ame ka wi■vi) ole ma ka aina o Bavaria. Aka. no Vknhi mau hora kakaikahi kona paio j ana me ka hopo ole, ma ka aoao o ke alii ana i haawi ai i kana mau kakoo ana. a haule aku la oia maluna o ka ili 0 ka honua; e moe ana i ka moe kau, moe hooilo o Niolopua. No keia make ana o ua alihikaua nui nei, ua hookuemi hope ia na koa o Heneri, a ikea?a aku la ko lakou kulUnalana ana. Iloko o keia wa kupilikii, oia ka- wa 1 lele aku ai ka Emepera opio mamua ponoi o kona mau koa, a alakai aku la ia lakou me ka wiwo ole, e oniu ana i kana pahikaua, me he olapa ana 'la na ka uwila, maluna ae o kona poo, me ka hooho ana "E ole mau loa ke Aupunl Imeperiela o Geremania. M Na keia uhane hou i hookomoia aku iloko o na koa Bavaria, i hoouwila hou ae ia lakou a nee hou aku la lakou imua me ka ikaika. T ka ike ana o Theobald i keia nee hou ana mai o na koa Bavaria imua, malalo o ke alakai ana o ka Emepera Opio, oia kona wa i hooholo iho ai, he mea pono ke make ka Emepera. oiai ina aole e make ana ia. alaila, e kaa ana K» iniinnm. <••« paio. Nolaila. ua haawi ae la ia i na kauoha i kona mau aliikoa e malama lakou i na alakai ana i na koa, ma na eheu apau o ke kahua kaua. oiai hoi ia e nee pololei aku ana no kahi a ka Enīepera e oni mai ana me ka ikaika nui mawaena o na Naita Sakoni. Ke hoomaka aku nei ka la e poeleele. a ke ike nei hoi o Heneri i ka puhee awiwi ana o kona mau enemi ma o a maanei ona. a manao iho 1a in. ua hehi pono oia iluna o ka papahele o ka lanakila. T T a hooima aku la hoi oia ia wa i kona mau aliikoa ukali e nana ma na aoao apau o kona mau koa. a nee aku la hoi oia mai loko aku o ke aluka o ke kaua a ma kekahi wahi malaelae. i niea nona e ike pono mai ai i ke ano o ka nee ana o ke knua. a no ke kali ana hoi o ka haawi pio mai o ka poe Sakoni lloko o kona mau lima. Me ka hiki lele nui i hoopuiwaia ae ai ua Emepera opio nei i kona Jke ana aku i kekahi pualikaua o na naita e oili mai ana mailoko mai o kekahi wahi ululaau aole no i mamao ioa mai kahi ana e ku ana. a he kiekiena ! j hoi ia a ua poe naita nei i oili mai ai. j Aia mamua o keia poe naita o Theobald. Ike iho la o Heneri i kona pilikia. a ua houluulu koke ae la ia i na naita kakaikahi e ku pu ana nw ia. a hoomakaukau iho la no ka paio ana 'kn ia Theobald. He oiaio. ua hui ae la na maheie kaua elua—kahi puali naita kakaikahi o ka Emepera Henen ame ka puaii naita nui hewahewa o ka Theobald. I kinohi loa no o ka hooukaia ana o ke kaim mawaena o na aoao elua. ua pau ak\i la i ka make ka aneane hookahi hapalua okoa o na naita o ka Einopera. Ke hooho la hoi o Theobald me ka leo nui ahiu: -0 ke poo o ka Emepera ka mea nui'. Ke make ia. o ko kakou palek«na no ia!" Me ka houpo i lalapaia me ke ahi o ka wiwo ole. na palo aku la no ka Emepera Oplo me ka hoomanawanui pauaho ole. aka, e paio ana nae ia me kekahi paio pohihihi e ku mai ana imua ona. Ua loaa mai la kona lio i kekahi hauna ko'i Ikalka a hauie iho la ola llalo, loaa lihi mai la kona papale kaua kila i kekahl maka ko'i» a iilo ak« ia ia mai kona poo aku. a waiho malaelae ae la kona ma« helehelena opio apau. a ia wa i hooho ae ai o Tbeob&d: "Ua lanakila kakou!" E kuu makamaka heiuheiu, ke pioioi ke nei paha kou noonoo a nune kupikli piklo iho iloko ou, no Luhiana, ke koa

oi)io o Bohemia, oiai ma ka mokuna i , h:iia, ua ike kaua iaia e mai ana no kahl e halawai pu mai ai oia ka Emepeia. E hoomau aku kaua i ka . nana ana no mua a e ike no kaua i na nK-a moakaka e hoea mai ana. ' Aole i nalohia ae ke o ana o na mamalaolelo i hoopuka|a ae e Theobald, , aia hoi.'lohe ia aku la kekahi leo hou I loa e poha mai ana me ka maopopo, a oia keia: "Ke Akua e. a e ka Emepera e! 80, , hemia—e nee no ke kahua o ka hoopa- ! kele!" | Emoole ikeia aku la ka hoea ana mai o kekahi pualikaua o na Naita Aahu Kila eleele, me na hulu eleele ma ko lakou mau papale, a maluna hoi o na lio eleele, a he eleele wale no ko lakow ano a pau, i ahona i ka hulali o ka 1?kou mau mea kaua. Elike me ka olapa ana a ka uwila. pela ka oili ana mai o kekahi naita kino hiehie, e kuu pau ana i ka holo o kona lio. mai loko mai o ka pualikoa naita eleele, e motio pololei ana hoi no kahi e waiho ana ka Emepera. Aia ke okooko ahi wiwo ole ke holapu la ma kona mau onohi maka. n 0 kona hookele ana i kana maka ihe. ua like me ka oni ana a kekahi makani puahiohio. Iloko o ka manawa pokole loa ua haule aku la ilalo o ka honua he eono naita Sakoni, a o ka wa ia i ike ai oia i ke anuu ana iho o kona lio a hina ana ilalo, aka. me ka eleu nui, ua ku hou ae la ia iluna, lalau iho la ja me ka awiwi nui i kana ko'i kaua mn kona aoao a unuhi ae la, a iloko no oia wa ua ku mai la o Theobald o Schwarzburg imua ona, a pane mai la iaia me ka leo nui: "E ka aea haukae! 0 kau leo hooho kaua i kahea mai nei, oia o Bohemia. Ano, e hai aku au ia oe, e nana aku oe maluna o ka lalani mauna e ku mai la. kiei hope loa ana keia, aole loa oe e ike hou ana iaia." "E ke kanaka Sakoni kipi!" wahi a Lubiana i pnne aku ai. "E haawi mai i ka maka o kau pahikaua. aole o kou alelo lapuwale! E nana oe nou iho!" I kela we i ulele iho ai ua mau naita nei i na ai o Hinakahua. Aia ka Naita Opio o Bohemia ke oniu la i kana ko'i kaua nui, me he oniu ia ana la o kekahi h.ulu manu, a i kona haawi ana 1 ka hauna ko'i maluna o TheobahL kona hoa paio. ua lohe ia kekahi lialulu nui, a he kani o ana o ke kila, ua haule aku la o Theobald. kona hoa paio iluna o ka lionua a make loa. Ma ka wa i haule aku ai o Theobald, oia ka wa i hoea mai ai kekahi mau naita o Luhiana ma kahi ana e ku ana. a i ka ike ana hoi o na koa o Teobald ua make oia. nolaila. ua haalele iho la lakou i ka lakou mau mea kaua. I keia wa nohoi aia o Luhiana ke ku la imua ponoi o ke alo o ka Emepera Heneri, a ua ike iho la hoi ua Emepera la. ua kaa ka lanakila ma kona aoao. a ua pakele hoi kona ola, mamuli o ke koa ame ka wiwo ole o kekahi naita malihini, a ninau mai la oia: "E Sir Knight, owai oe?" "E ka Emepera. aole au he naita. f aka. he elele haahaa au i hoounaia mai ! : nei mai Bohemia mai. a i lawe mai nei j au i ou la, e ke alii, i kekahi palapala | mai kekahi hoaloha mai ōu maiaiia. a he hoaioha nohoi nou." I kela wa i unuhi ae ai o Lubiana. mai loko ae o kekahi eke i hoopaaia ma ke kaei o kana pahikaua he ope palapala i silaia, wehe ae la i kona papale a waiho molaelae aku la kona helehelena opio imua o na maka piha pahaohao o ka Emepera ame kona mau naita. me he mea la hookahi wale no makahiki ka emi iho o kona mau makahiki i ko ka Exuepera. Wehe ae la hoi o Heneri i ka palapala mailoko ae o ka wa-hi ieta. a helulielu iho ia i ua palapala nei mai ka mua a ka hope, a i ka pau ana. ua huli mai la oia a ninau mai la i ke kanaka poio: i "Ea! O oe anei ka haumana a Sir t Ma»afereda? O oe anei o Lubiana Kal simiiar' i "Owau no ia, me ka haahaa, e ke - AUi." ; "Ma ka inoa o Mikaele Hemoiele, ke Aiii anela! Makemake loa au e haawi aku ia oe i ka waiwai heoiiina i ku- - leana ai oe, aka. aole hiki ia'u i - keia wa, O ka mea hiki ia'u ke haawi i aku !a oe I keia wa, oia keia, e IUo oe

i Naita mai keia wa aku. E kukuii iho ilalo, e kuu hoahanau." I kela wa i haule iho ai na kuii o Luhiana liaio. ku ae la ka Emepera ;luna. a kau iho la i na kahoahoa ana o ka hoolaa ana i ke kanaka opio i Naiīa, alaila, lalau iho la oia ma ka iinui o ua kanaka opio la. a olelo iho la: "E ku ae iluna e SIR LUBIANA KASIMiRA. KA NAITA 0 KA LIONA Gl LA O BOHEMIA—Ka wiwo ole o na wiwo ole. ke koa hiwahiwa o ko makou nohoalii— oka makou keia e papahi nei maluna ou." (Aole i pau.)