Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 50, 11 December 1896 — Page 3

Page PDF (1.59 MB)

This text was transcribed by:  Joy Mcleod
This work is dedicated to:  Hannah Kaloilani Like Ellis

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

@ i Kuhina Nui @ ka aoao @ maikai a kupono @ ana ia makalua.  O ke @ Hawaii a @ Aupuni Moi.  L.H. @ kumuhana a ua hookahua @ hana maluna o ka manao @ inaina ame ka hailuku @ ia Peresidena Harisona.  @ loa nei au e hoea io mai @ Aupuni ana.  O keia @ hopena maopopo.  @ ka E. H. Waity ame @ haiolelo, ua ku mai @ Kuhina W. O. Kamika a @ no kekahi ninau i waihoia @ no ka mea e pili ana i ka @ ka aoaoa kakoo i ka hoohui maoli me Amerika Huiia: Aupuni e ku nei, ua kukulula @ kahua o ka Hoohui Aupuni @ a e hana ana ke @ me ka hiki iaia i mea @ keia manao.  Eia kakou @ no ka hopena i hoike @ ka olelo kukala o ke Aupuni @ a i hooia hou ia iloko @ kanawai o ka Repubalika o @ no na luna o ke Aupuni @ kupaa ana, ame na manao @ na kanaka.  @ loa o na olelo ano nui @ ma keia po, oia ka Mr. @ Hoike mai la oia no ka @ ana i ka palapala haalele @ Liliuokalani.  Ma ka wa i @ na waha olelo o Liliuokalani @ ia wa no ke kakau ana i ua @ olelo mai la oia imua o @ loa o’u makemake e hana aia oia ano, aia wale no a ae @ hana i kahi palapala e loaa ole mau pukapuka e hiki ai oia ke @ hemo iwaho.  Nolaila, na’u no i hana i na palapala la.  @ nohoi o Liliuokalani ma ua @ a hoohiki nohoi oia ma @ Repubalika o Hawaii.  @ ua hoopaneeia ka hala@

 

@ O DANIEL HAIRAMA @ O NAIHE LAMA.

@ ka Opua i ka Wai, @ i ka manaonao e- @ i ka waimaka-Aloha e! @ i ke aloha. @ no kuu hanau mua! @ mai ka lono luuluu ame ke @ waiohia i ka Lunahooponopono @ nupepa, mai Kohala Akau, @ e hoike ana, ua haalele @ oia ana o Daniel Hairama @ Naihe Kalama, ma ka Poa@ ma Honomakauti i ke @ a oi o kona mau maka @ haalele iho oia mahope nei, @ a he mau moopuna a he mau @ wale.  @ kamakani oia na ke kaikua@ makuakane o ka Lunahoo @ o kela pepa, a ne hoahanau @ makee @ ia e ia, oiai kona @ ola ana.  He kanaka oia i @ nui i ka oihana kumukula i @ makahiki i kaa hope a nei, @ kona makaukau ma ia hana.  @ i loaa mai, ua hoomaka @ hoee maluna ona ma ka @ Nov. 27 a iloko wale no elima @ kaa mai ana, a hala aku la oia.  @ ke kani-kani- a –ula @ (column unreadable)

 

NOUHU KUWAHO

 

@ Nov. 17—Ua olelo ae ke @ o na Aumokukaua o @ B.F Tracy, i keia la @ pili ana i ka ninau o @ nei au, o Hawaii oia ke @ Pakipika, a aole loa hoi, make kekahi kumu, e ae ai kakou e @ maoloko o ka mana o kekahi @ O kona lilo ana i wahi @ he waiwai nui loa ia.  @ ka olelo o Lunamakaainana @ Bartlett mai Nu Ioka mai: @ loa, aia au ma ka aoao @ hoohui ana mai ia @ ka wa a na kanaka e nonoi @ komo mai ia iloko o ka poai @ Huiia (Union). O na @ ana no ka nohona @ koho balota e pono ai ke @ he kumuhana ano nui loa @ pono ia ke noonooia me ke @ Ua oi aku ko Hawaii @ Amerika Huiia ma kona @ wahi hoolulu a kapili moke.  @ kekahi kumu e ae a’u i ike @ ka olelo a Frederick R. @ kekahi hoa o ka Papa @ Aina o Venezuela:  @ kokua i ka hoohui ana @ Hawaii.  Ua kakau au ma ka @ manao, a ua kue mau @ kumuhana.  @ ai kekahi malamalama @ olelo a Mr. Condert, he @ hoikeia aku, he kakoo @ no Peresidena Kalivalana @ hoi ia hana i ke kahua @ Aupuni a ke Au hooponopono @ ku nei i keia wa.

@ Mass., Nove. 17—O ka huli @ nei no ia o Kapena Nathan @ keia kulanakauhale mai @ aku nei i Honolulu ame @ no ka manawa o elua mahina.  @ i hakilo pono loa ai i ke @ Aupuni ma ia wahi.  @ maopopo loa ka mahele hana @ loa a kak Pae Aina o Hawaii e @ ai ma keia mua aku,  ma ka @ pili ana i ka hooholomua ana i @ kalepa maloko o ka Moana @. O ka pilikia nui a ko laila @ makemake la e hoopauia ae, oia @ ana he launa olelo uwea @ me ko na wahi e ae o ke ao @ hoomaka ana e hoolako aku @ a e pau ai keia hemahema ola @ ana he uwea olelo mai laila mai a hoea i ko kakou mau kanaka ma Kaleponi.  Mahope iho o ko Mr. Kalivalana hoike ana i ke kupono loa o ka hoomoe ia ana ona uwea olelo a hoea i ua mau mokupuni la ma kona kau mua i noho ai maloko o ka Hale Keokeo ua hoololi ae la ia i kona manao ma keia kau @ ona e noho nei, a olelo maoli oia he mea pono ke hoopaeia ka uwea telegarapa maluna o kekahi o na mokupuni kanaka ole, e paaia nei malalo o ka mana o Beritania Nui, a oia kahi e hekau aku ai ka uwea.  Ina e haawiia aku @ keia pono ia lakou, alaila, he mea maopopo loa o ka lakou hana mua loa e hana ai, oia ka huki ana i ka hae Pelekane ma ia wahi, a ke kau ia hae alaila, aole he mea maopopo e huki hou iho ana lakou i ua hae la ilalo, me ka pupuahulu, elike me ka Mr. Kalivalana kauoha ana e hana ia ko kakou hae.  “Nolaila, o ka ninau i keia wa, oia keia:  Heaha aku ana la ke ano o ka nohona o keia mua aku o ia Pae Aina, i ikeia o ka Paredaiso o ka Pakipika?  Aole hiki lakou alahele, no mua ia.  Aole loa oukou i lohe ua hoopukaia kahi olelo o Liliuokalani aka aole nae ia i keia wa he mea paahana ma na ninau koikoi no ka noho ana o ia Pae Aina ma keia mau mua aku.  Ua lawe ae ua Moiwahine la i kona wahi mawaena o na poo-karaunu i pau, i ikeia ma ka moolelo o kea ao nei.”  Detroit, Mich., Nov. 17—Ma ka halawai ana a ke Komite Nui o na Misionari o ka Ekalesia Metodita, ma ka Poakahi nei, no ka hana misionari ma Hawaii, ua kamailio iki ia ka mea e pili ana i ka hoohui ana mai o ia aina, a he lehulehu loa na bihopa i kokua ia manao.  Aka, ua olelo ae nae o Bihopa Hurst, he hana kuhihewa loa ka hana hoohui Aupuni, a wahi ana i hoike ae ai, ina e waihoia ana keia ninau imua o ka lahui koho balota o Amerika Huiia, e koho ana lakou ma ka aoao kue.

 

WELO KIHEI A KE A’E-LOA –HAE-HAE KA MANU KE ALE MAI NEI KA WAI.

Wasinetona, D. C., Nov. 13—He manuunuu wale na olelo e holo-ke nei mawaena o na poe kalailaina o onei nei, no ka mea e pili ana i ke kulana i upu wale ia no ka Mana Hooko hou e noho mai ana, ma ka mea e pili ana i ka ninau o Hawaii.  Ua laulaha like loa ka manao ana o na poe Repubalika koikoi, ma ka manao e kakoo ana o Mekia McKinley a pela nohoi ka Ahaolelo Nui i ke kumuhana e hookomo mai ana ia Hawaii a ke kulana pili Aupuni kokoke loa me Amerika Huiia, aka, aole nae maopopo ma ke ano hoohui maoli ana paha keia, a-i-ole, ma ke ano hoomalu paha.  O ka pauku i komo maloko o ke kahua holo balota koho Peresidena a ka aoao Repubalika i hooholoia ai ma ka Halawai Aha Elele ma Sana Lui, e pili ana i ka ninau o Hawaii, oia keia:  “E pono no e hoomaluhia (controlled) ka Pae Aina o Hawaii e Ameika Huiia, aole e aeia kekahi mana Aupuni e a’e e maua’e ( e hokai wale) ma ia mau mokupuni.”  Ua manao kekahi poe Repubalike o ke ano o ka olelo ana, “e hoomaluia (controlled) e Amerika Huiia,” oia no ka hoohui Aupuni maoli ana, oiai oia wale no ke ano moakaka e loaa ai ka manao io maoli o ia olelo, a ma ia kulana hoi e hiki ai ke hoomalu ia (controlled).  E huipu ana me keia, kekahi lono i laulaha ae ma ke ano, ua makemake o Mekia Makinele e koi ikaika aku maloko o kana palapala mua i ka Ahaolelo Nui no ka hoohui ia ana mai o Hawaii.  Ua loheia mai nae keia lono mai a Mr. Joseph Manley mai o Maine, a oia ke kahua nui i ku ai keia manao, i oleloia mai a Mekia Makinele mai.  Penei nae ke ano o ka hoea ana mai o keia moolelo ua loaa mai la ia Mr. Gorman D. Gillman o Bosetona he palapala mai kekahi kanaka e noho ana ma Hakaii e hoike ana ua palapala ia i na olelo o kekahi leta mai Augusta, Meina mai, oia hoi, ua hai aku o Mr. Manley iaia, ua maopopo loa ke kumuhana hoohui Aupuni a ua hooholo o Mekia Makinele i kona manao ma ia mea.

 

NA LONO NO CUBA.

Nu Ioka.  Nov. 17,--Ua loaa mai na lono i keia kulanakauhale ma keia la, ua hoolako ia aku la na poe Cuba malalo o Kenerala Maceo me elua mau pu hoopahu dainamita:  a me ia mau mea e haawai aloha mai ai ua poe kipi la ma ka wa e hoea aku ai ka Alihikaua Sepania, oia o Kenerala Weyler.  Wasinetona, D. C. , Nov. 17.—Ua hoouna olelo aku ke Duke o Tetman, ma ka uwea telegarapa i ke Kuhina Sepania, penei:  “Ke hoomau la no o Kenerala Weyler i ka nee ana no mua mawaena o na pali.  Ua nui na poe pio i laweia mai e ia ka poe hoi i haaleleia iho mahope e na koa kipi i kuemi hope aku.  Ke kuemi hope la o Maceo me ka hooikaika ana e alo ae i ke komo ana mai iloko o kekahi kaua.  Nu Ioka, Nov. 27.—Mamuli o na lono i loaa mai Jacksonville mai, no ka hooukaia ana o kekahi mau hooukakaua weliweli elua, mawaena o na koa o Maceo ame ko Kenerala Weyler ma Pinar del Rio ua nui ka hauoil mawaena o ka poe Cuba maanei i keia la.  Aole i loaa mai na hoike pili oihana maoli i ka “Junta” (Hui Kokua Cuba) aka ia nei o Konela Jose Reyers, ma ka la apopo, me na palapala mai a Maceo mai.  Nu Ioka.  Nov. 24,--Ua hauoli loa na poe kokua i ka poe Cuba maanei i ka loaa ana mai o ka lono ua huli ho’i hou aku la o Kapena Kenerala Weyler no Havana.  He lehulehu loa na kumu i oleloia ai, no ko ua Kenerala nei kueni hope ana mai ke kahua kaua aku, a o kekahi o ia mau kumu oia ka hiki ole ana ia Makuisa Ahumada, ke hooponopono pololei i na hana o ke kaua, oiai oia kai hoonohoia aku i mea nana e kiai i na hana ma Havana.  Ua lokahi loa na manao o na poe Cuba apau, ua pahu’a wale na hoolala kaua a Weyler ma Pinar del Rio.  Ua hoike ae hoi o Senor Estrada Palma ka Peresidena o ka “Junta” ma kana kamailio ana me kekahi mea kakau nupepa i keia la:  “Ke manao nei au, ua hoohaahaa loa o Kenerala Weyler iaia iho, mamuli o kona haalele ana i ke kahua kaua, oiai nae na pakolu ka oi aku o ka nui o na kanaka malalo ona, mamua o na kanaka malalo o Maceo ma Pinar del Rio, aole loa i hiki iaia ke hooko i ka hoohiki ana i keha ae ai, ua hiki loa iaia ke opa pu i na poe kipi.  O ka lono i loaa mai ia’u, ua lele kaua aku ia na @ kipi malalo o Kenerala Calixto Garcia, maluna o ke kulanakauhale o @ ka helu eha o na kulanakauhale nui o Cuba, a ua kaa holookoa mai la ia kulanakauhale malalo o ko lakou maiu a me he mea ia o kekahi kumu nui keia o kona kueni hope ana, oiai ua makemake loa ia oia ma Havana no ke kuhikuhi ana i na nee ana a ka Pualikaua Sepania.  Havana, Nov. @--Aohe mau lono hou i loaa mai no ka mea e pili ana i na nee ana a Kapena Kenerala Weyler mahope iho o na lono mua i loaa mai; aka, ua oleloia nae, aia oia ke nee la i ke komohana mai Sana Christobal mai no ka huli ana i na poe kipi.  Aole nae he poe Sepania he heluna nui o na pipi aea wale a pau i ka ulupaia e lakou kekahi mahiko a ka poe kipi ame na kauhale.  Aole maopopo iki kahi mea e pili ana ia Maceo, aka, ua manaoia nae aia oia ke kueni hope la oiai hoi i Kenerala Weyler e nee aku ana imua.  Ua hoike ae o Kapena Andre o ka puali o na aliikoa ukali o Maceo ma kekahi kamailio ana ma Nu Ioka, penei:  O ka nui o na kanaka malalo o Kenerala Maceo ma ka mahele aina o Pinar del Rio, he 20,000 i lako pono loa i ua mea kaua a ua mahele ia lakou iloko o na puali eha o 5000 kanaka o ka puali hookahi oi aku a emi mai paha.  Ua lako pono lakou i ka aahu ame ka ai, lako pono i na poka.  Ua lilo pio io no i na poe kipi na kulanakauhale ano nui o Cascorra ame @ a aia hoi he pualikoa o na poe kipi i hiki aku ko lakou nui i ka 10,000 ke nee la no Puerto Principe.

 

KA HUI ALAHAO ME AINA O OAHU

MANAWA HOLO.

@ a Mahope aku o Iulai 5, 1895

Wili o Ewa  Kaa Ukana  Na la a pau  Koe Sabati  Hiki i Waianae  na la a pau.  Hiki i Wili o Ewa ina la apau.  Hiki i Waianae  Na Poaono me   Sabati wale no  Hiki i Waianae  na la apau.  Waianae na la a pau.  Wili o Ewa   Kaa Ukana  Na la a pau  Koe Sabati  Waianae na la a pau.  Wili o Ewa  na la a pau.  Hiki i Waianae na Poaono no me Sabati

                       A.M  A.M  P.M P.M  P.M

Haalele ia Honolulu  6:40  9:15  1:45  1:45  5:10

Haalele ia Manana   7:40  9:58  12:23  2:28  5:53

Haalele Wili o Ewa  8:10  10:19 2:49  2:49  6:14

Hiki i Waianae       --     10:54---    3:24  6:49

Haalele ia Waianae  6:44  -------  1:32 ------  4:16

Haalele Wili o Ewa  7:19   9:10  2:07  3:51  4:51

Haalele ia Manana   7:50  9:48   2:38  4:22  5:22

Hiki i Honolulu      8:23  10:30  3:11  4:55  5:55

E lawe ana na kaa ahi hali ukana i na kaa ohua o ka papa ekahi.    G. P. DENISON,  Luna.    F. C. SMITH,  Luna Kuai Palapala Holo.

 

 

 

NU HOU HAWAII

Mai poina i ka Aha Mele a ke Kula Kaikamahine o Kawaihao maloko o ka “Hale Mele Hou” (Opera House) i ke ahiahi o ka la apopo, hora 8.

I ke ahiahi o ka po o ka la apono e hoonanaea ae ai ka Hui Mea Kani o ka Bana Hawaii maloko o ka halekuai o W. W. Dimond.  E naue ae e na makamaka i ike i ka nani o Aipo.

Ma ka hora 12 o ke awakea Poaha nei i haalele mai ai ka mokuahi Mariposa ia Honolulu nei, mahope iho o kona ku ana mai na Panalaau mai o ka Hema, a niau aku la no ka ipuka gula o Kaleponi.

Ua waiho loa ia aku ka hihia o Akoni kela kanaka o Molokai, i oleloia ai nana i hoouna mai i ka wai “lemu hao” i Honolulu nei, e ka Aha Apana o Honolulu nei a i ka Aha Kaapuni o Ianuari ae nei.  He $1,000 kona bela.

I keia po e puhi ohe hoohauoli mai ai ka Bana Lahui ma ka Hotele Hawaii, ke ole nae e loaa na kuia.  Mai poina e na makamaka i ka wai hakuikui, uheuhene a huahuai o Niagara.

Ma ka hora 10 o ka po Poakolu nei i ku mai ai ka mokuahi holo pili aina hou o Hawaii nei, nona ka inoa “Mauna Loa,” iloko o na la holo 8 a oi mai Kapalakiko mai.  I kona pili ana mai i ka uwapo na hookuu mai la oia i ka malamalama o kona ipukukui uwila, a he mea hikilele ia o ka poe makaikai a pioo nui ae la, me ka manao ana ua haule mai kekahi hoku-lele mai ka po iuiu mai o ka lani.

He wahi kaikamahine uuku ka Mr. C. M. Dixon, he kanaka kalepa kamaaina loa ma Pleasant Ridge, Fulton Co., Pa. a e loaa mau ana ia i ke kunu ho aka, ma ka wa e ikea mua ia ai na ouli o ua ma’I la e kau mai ana maluna o ua kaikamahine la ua haawi aka la kana wahine i ka LAAU KUNU A KAMALENA, a loaa mau no ka oluolu hikiwawe.  He 25 a he 50 keneta no ka omole e kuaiia ana e na poe kawili laau lapaau apau ame na poe kuai laau:  Benson, Smith & Co., na Agena o ko Hawaii Pae Aina.

Ua puunaneia  ‘ku i keia pule na buke Ka Hoahana.  Aia moloko o ua buke ia ka moolelo o na hana o ka halawai makahiki o ka Ahahui Kula Sabati ma Honolulu, Iune 26:  a me ka Papa Kuhikuhi no na haawina hou, 1897.  Ua konoia na Kula Sabati a pau e hoouna koke mai i ko lakou mau dala kokua i mea e loaa i na buke Hoahana no ka M. H. 1897.  Ua maheleia ka lulu dala penei:  No ka Ahahui o Hawaii, $5; no Maui, $80; no Oahu, $125; no Kauai, $60.  E makaala na Kula Sabati ma keia lulu dala, a hoouna koke mai ia W. O. Smith, ka Puuku, mamua o Ianuari 10.  Ua hoomakaukauia ma haawina Kula Sabati me na ninau a me o ka makahiki hou, a loaa na dala e puunaueie an ku lakou ma keia mahina o Dekemaba.

 

Hoolaha Mana Hoo@

AHA KAAPUNI O KA APANA Elima . Ko Hawaii Pae Aina.-Ma ke Hooponopono Waiwai.  Palapala Lunahooponopono Waiwai.  Ma keia ua hookoauia aku o Mr. C. H. Bishop o Lihue, Kauai.  I Lunahooponopono Waiwai me ka Bona ole @ no ka Waiwai o Kapalehua (k) i make, o Wailua, Kauai mamua.  Ma ke kauoha a ka Lunakanawai o ka Aha Kaapuni o ka Apana Elima ma keia la 5 o Dekemaba, 1896.

R. W. T. PURVIS, Kakauolelo o ka Aha Kaapuni o ka Apana Elima.  2628-4ts

ILOKO O KA AHA KAAPUNI APAna Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o George Ahuai, o Honolulu i make.  Oiai ua waiho ia mai ka Palapalaia Noi ame ka hoike waiwai a ka Luna Hooko Kauoha o ka waiwai o ka mea i make i oleloia ae la, a ma ia palapala i nonoi mai ai oia e nana ia a e apono ia kana hoike waiwai a e hoopukaia ke kauoha hope loa no ka mahele ana ka waiwai e koe nei ma kona lima i na poe i kuleana ma ia waiwai a e hookuu ana iaia mai na koikoi mai a pau ma kona ano Luna Hooko Kauoha.  Ua kauohaia, o ka Poakahi, la 11 o Ianuari, M.H. 1897, hora 10 o ke kakahiaka ma ke Keena Hookolokolo Aliiolani Hale ma Honolulu, oia kahi ame ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la ame ka Hoike Waiwai, a malaila a ma ia wa hoi e hele ae ai na kanaka a pau i kuleana ma ia waiwai a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi la.  Honolulu, Dekemaba 9, 1896.  Na ka Aha:  J. A. THOMPSON, Kakauolelo  2628-3w

ILOKO O KA AHA KAAPUNI APAna Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hana o ka Waiwai o William R. Parker o Honolulu, Oahu, i make kauoha ole.  No ka mea ua waihoia mai he palapala hoopii e ka Lunahooponopono Waiwai, Rose Parker, e nonoi ana e kuai kudala ia na aina o ka mea i make e waiho la ma Auwaiolimu, Pauoa, i oleloia, i mea e hookaa ai ka aie o ka mea i make.  Nolaila, ma keia ke haiia aku nei ka lono i na poe a pau i kuleana, o ka Poakahi, la 21 o Dekemaba, 1896, hora 10 kakahiaka ma Aliiolani Hale, Honolulu, Oahu, oia kahi a me ka manawa e hooloheia ai o ua palapala hoopii la, a e hoike mai lakou no ke aha la e ae ole iaa ai ke noi a ka Lunahooponopono Waiwai. 

Honolulu, December 2, 1896.    Na ka Aha:  J.A. THOMPSON, Kakuolelo.   2627-3t

 

ILOKO O KA AHA KAAPUNI APAna Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o Kaapela (w), o Kalaupapa, Molokai, i make.  Oiai ua waiho ia mai ka Palapala Noi ame ka Hoike Waiwai a ka Lunahooponopono Waiwai, o ka waiwai o ka mea i make i oleloia ae la, a ma ia palapala i nonoi mai ai oia e nana ia a e apono ia kana hoike waiwai a e hoopukaia ke kauoha hope loa no ka mahele ana i ka waiwai e koe nei ma kona lima i na poe i kuleana ma ia waiwai, a e hookuu ana iaia mai na koikoi mai a pau ma kona ano Lunahooponopono Waiwai.  Ua kauoha ia, o ka Poalima, la 8 o Ianuari, M.H. 1897, hora 10 o ke kakahiaka, ma ke Keena Hookolokolo, Aliiolani Hale ma Honolulu, oia kahi ame ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la ame ka Hoike Waiwai, a malaila a ma ia wa hoi e hele ae ai na kanaka apau i kuleana ma ia waiwai a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi la.  Honolulu, Novemaba 21, 1896.  Na ka Aha:

J. A. THOMPSON, Kakauolelo.  2626-3t

 

ILOKO O KA AHA KAAPUNI APAna Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o Emalia Kaai (w) o Honolulu, i make kauoha ole.  No ka mea, ua waihoia mai e D. Kealialia, ka makuakane he palapala noi no ka Hookohu Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai i oleloia, a e hoopukaia aku ia palapala, iaia, nolaila, ma keia, ke hoolahaia aku nei i ka poe apau i kuleana ma ua waiwai la, o ka Poakahi, Dekemaba 28, 1896, ma Aliiolani Hale, Honolulu, hora 10 o ke kakahiaka oia kahi ame ka manawa e hele mai ai lakou a e hoike mai i na kumu ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ke noi.  Honolulu, Novemaba 24, 1896.  Na ka Aha:  P.D. KELLETT, JR.

2626-3t     Kakauolelo.

 

AHA KAAPUNI APANA HOOkolokolo Eha.  Ko Hawaii Pae Aina.  Ma ke Keena.  Ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ka hana o ke Kahu Malama o Kawaimapuna, Daniel, Moses ame Keliikuloa, na keika oo ole a Ohumikini (k) i make.  Ma ka heluhelu ana ame ka waihoia ana mai o ke Noi a Nualolo (w) ka wahine kane-make kauoha ole o Ohumukini (k), o Kahua, Hawaii, ma Pepeekeo, Hawaii, ma ka la 9 o Sepetemaba, A. D. 1892, me ka waiho ana iho i kekahi waiwai ma ko Hawaii Pae Aina, a e nonoi ana e Hoopukaia na Palapala Hookohu Kahu Hanai iaia, Nualolo.  Ua kauohaia o ka Poaha, la 31 o Dekemaba, A. D. 1896, ma ka hora 10 A.M., ka wa i hookohuia no ka hoolohe ana ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Hilo, Hawaii, a ma ia manawa a ma ia wahi e hele mai ai ka poe apau i kuleana ma ia hana a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou, nokeaha la e ae ole ia ai ia noi.  Hanaia ma Hilo, H. I. ,Novemaba 20, A. D. 1896.    Na ka Aha:  DANIEL PORTER, Kakauolelo.  2626-3t

 

AHA KAAPNI O KA APANA HOOkolokolo Kaapuni Eha o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooko Kauoha.  Ma ke Keena.  Ma ka hana o ka Waiwai o Keawemahi iki o Hilo, Hawaii, mamua a i make.  Ma ka heluhelu ana ame ka wainohia ana mai o ke Noi ame ka Moowaiwai a Gardener K. Wilder, Lunahooponopono o ka waiwai o Keawemahi (k), o Hilo, Hawaii, mamua a ua nonoi mai ia e aeia ka huina o $172.50, a e kaki ana iaia me $760.00, a e nonoi ana hoie nana ia a e aponoia kana hoike a e hoopukaia ke kauoha hope loa a ka Aha no ka mahelehele ana i ka waiwai e koe nei ma kona lima mawaena o na poe i kuleana i ua waiwai la, a e hookuu ia hoi oia ame kona mau hope mai na koikoi mai apau oia hana.  Ua kauohaia, o ka Poaha la 31 o Dekemaba, A. D. 1896, ma ka hora 10 A.M. imua o ka Lunakanawai o ua Aha la, ma ke Keena Hookolokolo o ua Aha la ma Keena Hookolokolo o ua Aha la ma Hilo, Mokupuni o Hawaii, oia ka manawa ame kahi no ka hoolohe ana i ua Noi la ame na Hoike Helu, a ma ia wa a ma ia wahi e hele mai ai na mea apau a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou, nokeaha la e ae ole ia ai ke noi, a waiho mai i hoike e kuleana ai lakou i ua waiwai la.  Hanaia ma Hilo, Nov. 18, 1896.

Na ka Aha:  DANIEL PORTER, Ikeia: Kakauolelo o ka Apana Hookolokolo.  Kaapuni 4  2626-3t

 

Kela ame Keia.

OLELO HOOLAHA.

E ike auanei na mea a pau o ke Kai Lawaia o Kahala me ka Pa Hale, na lilo mai ia’u ma ka hoolimalima, ua hookohu aku au ia Akana Kalauki oia ka mana ma na ano a pau loa, a hoopii paha ma ke kanawai.

J. AEA.    Honolulu, Dec. 7 th , 1896.  2628-4t

 

OLELO HOOLAHA NO KE KOHOIA ANA.

Ma ka halawai makahiki ana a na poe mea mahele kuleana o ka Hui Telepona o Kauai i malamaia i keia la ma Lihue, ua kohoia keia mau luna no ka makahiki e nee aku nei.

W. H. Rice    Peresidena.  Hans Isenberg    Hope Peresidena.    G. N. Wilcox    Puuku.

R. W. T. Purvis    Kakauolelo.  H. H. Wilcox    Luna Hooia.     R.W.T. PURVIS.

Kakauolelo Hui Tel. o Kauai.    Lihue, Nov. 28, 1896.    2628-2t

 

HOOKAHI (1000) TAUSANI APANA AINA MA KAPIOLANI PAKA NO KE KUAI.

Aia no he 1000 a oi aku Apana Aina 50 kapuai laula a he 100 kapuai loa, mauka iho o Kapiolani Paka, e pili ana me na Pahale o Messrs. C. Brown, H. J. Nolte, Tom Hollinger ame kekahi poe e ae.  E kuai ia aku ana keia mau Apana Aina me ka emi loa i ike oleia ma Honolulu nei mamua aku nei, a mahope mai hoi o ke Au i Nohoalii ai o Kauikeaouli Kalokomaikai Kamehameha III.  E hoomoeia ana ka wai i ka wa e makaukau ai ka poe kuai mai e kukulu i na hale.  O ke kumukuai o na Apana Aina mai ke $100.00 no na Apana a emi aku a hiki i ke $50.00.  Aole wa maikai e ae e loaa ai na home.  E ae ia no ma ka uku liilii.  No na mea i koe e ninau ae ia.    W.C. ACHI & CO.,    Na Boroka o na Waiwai Paa.

Honolulu, Nov. 25, 1896.    2627-1m

 

HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.

Ua hookohuia mai ka mea nona ka inoa malalo iho nei i Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai o Julia K. Campbell, no Waihee, Maui, ma keia ke hoolahaia aku nei, o na poe apau he mau koi ka lakou i ua waiwai la, e waiho mai ia mau koi, iloko o eono mahina mai ka la aku o keia hoolaha ana a-i-ole, e hoole mau loa ia aku no ia mau koi.  O ka poe apau i aie i ua waiwai la, ke kauhaia aku nei ma keia e hookaa koke mai.    A. J. CAMPBELL,  Lunahooponopono o ka Waiwai o Julia K. Campbell.

Honolulu, Nov. 30, 1896.    2627-5t

 

HOOLAHA I KA OIAIO OLE O KE KUAI ANA.

E ike auanei na kanaka a pau owau o Henry P. Kaohi o Honolulu, Mokupuni o Oahu, ke kue a ke hoole loa aku nei wau i ka oiaio ame ka pololei o kela palapala kuai i hana ia mawaena o Lalawalu (w) o Laie, Mokupuni o Oahu me Naleilehua (w), o Hakipuu, Koolaupoko, Mokupuni o Oahu, aole e lilo kela kuai ana i me oiaio, no ka mea eia no wau ke ola nei ka moopuna ponoi a Kaui (k), i make, ka mea nona ka Palapala Sila Nui Helu 1430, Kuleana Helu 3059, no’u ia aina a mau loa oia ka aina e waiho la ma Hakipuu Koolaupoko, Mokupuni o Oahu.   HENRY P. KAOHI    Nov. 20 th , 1896.

 

Hoolaha Moraki.

HOOLAHA HOOKO O KA MORAKI AME KE KUAI.

Ke hoolahaia aku nei ka lohe i kulike ai me ka mana o ke @ a iloko o kekahi moraki i hanaia ma ka la 27 o Aperila, A.D. @ e J. Maunakea o @ Mokupuni o Molokai ia A. J. Campbell o Honolulu, Oahu.  Kaha kopeia ma ke Keena Kakau kope o ke Aupuni Buke 139 a ma na aoao 219-221 ke makemake nei ua A. J. Campbell, Kahu i oleloia ka mea a paa nei i ka moraki e hooko aku i na moraki la no ka uha @ o ka aelike iloko o ua moraki la oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.  Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe i na mea apau, o kela mau aina apau na pono hoaaina a me na pilikana iloko o ua moraki la a i kuhikuhi ia e kuai ia aku no ma ke kudala akea ma ka hale kudala o W. S. Luce ma ke kihi o na alanui Moiwahine ame Papu ma Honolulu i oleloia ma ka Poakahi la 4 o Ianuari, A. D. 1897, hora 12 awakea o ia la.  Penei i hoakakaia ai na waiwai la maloko o ua moraki la:  O keia mau apana aina apau e waiho ana ma Kawela, oia hoi.   1.  O keia mau apana aina elua, no laua ka ili o 9 Eka ame 21 1-3 Perka a i hoike pono ia hoi maloko o ka Palapala Sila Nui Helu @.  Kuleana Helu 3677 i hoopukaia ia Meau, kupunakane o J. Maunakea i oleloia.  2.  O kela apana aina apau ma ke Komohana o kauhale o Kawela, maloko o laila he ili o 11.41 Eka, a oia nohoi ka aina i hooliloia aku ia Maunaloa ka makuakane o J. Maunakea i oleloia e na Kahu o ka Waiwai o W. C. Lunalilo, ma o ka Palapala Kuai la i hanaia ma Maraki 3, 1891.  3.  Kela mau apana aina elua, no laua ka ili o 3 97-100 Eka, a oia kahi hapa o ka Apana 28 o ke Kuleana Helu 8559B, ia W.C. Lunalilo, a oia nohoi na aina i hooliloia aku ia J. Maunakea i oleloia, e na Kahu i oleloia, o ka Waiwai o W. C. Lunalilo, ma o ka Palapala Kuai i hanaia ma Iulai 19, 1880, a i kopeia ma ke Keena o ka Luna Kakau Kope Palapala Hoolilo, ma ka Buke 64, ma na aoao 297-298.  4.  Ka hapalua i mahele ole ia o kela apana aina apau e waiho la ma Makahakupeia, Kona ma ka Mokupuni o Molokai i oleloia, maloko o laila he 50 Eka, a oia no ka aina i hoakakaia maloko o ka Palapala Sila Nui Helu 2544 i hoopukaia ia Maunaloa i oleloia.  O keia mau aina apau i hoikeia ae la oia no na aina i hooliloia aku ia J. Maunakea i oleloia e Magareta Campbell ma (et al.) ma ka Palapala Kuai i hanaia i Aperila 27, 1892, a i kopeia maloko o ke Keena o ka Luna Kakau Kope Palapala Hoolilo, ma ka Buke 135, ma na aoao 461-3.    A. J. CAMPBELL, Kahu.  Mea Paa Moraki.

Kuika ke dala.  O ka lilo Palapala i ka mea e lilo ai ka aina.  No na mea i koe e ninau ia.  J. M. MONSARRAT,  Loio o ka Mea Paa Moraki.  Hanaia, Honolulu, Dec. 11, 1896.  2628-4t

 

HOOLAHA HOOKO O KA MORAKI AME KE KUAI.

Ke hoolahaia aku nei ka lohe i kulike ai me ka mana o ke kuai i hookomoia iloko o kekahi moraki i hanaia ma ka la 24 o Dekemaba, A. D. 1886, o Becky Kainapau, oia hoi, o Becky Kaueho ame G. W. Kainapau, kana kane mare o Honolulu, Mokupuni o Oahu, ia J. M. Monsarrat, Kahu no Makanoanoa Piikuahiwi, wahine mare a S. Piikuahiwi, o Honolulu i oleloia kopeia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni, Buke 98 a ma na aoao @, ke makemake nei ua J. M. Monsarrat la Kahu i oleloia ka mea e paa nei i ka moraki, e hooko aku i na moraki ia no ka uhaiia o ka aelike iloko o na moraki la, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.  Ke hoolaha hou la aku nei ka lohe i na mea apau o keia mau aina apau, na pono hoaaina a me na pilikana iloko o ua moraki la a i kuhikuhi ia e kuai ia aku no ma ke kudala akea ma ka hale kudala o W. S. Luce ma ke kihi o na alanui Moiwahine ame Papu ma Honolulu i oleloia ma ka Poakahi, la 4 o Ianuari, A. D. 1897, hora 12 awakea o ia la.  A penei i hoakakaia ai na palena o ua aina la:  O kela apana aina apau e waiho la ma ka ili o Mahaana, Halelea, Hanalei, ma ka mokupuni o Kauai, a he aina kanu kalo hoi ia, a maloko o laila he ili o 2 Eka.  2 Ruda ame 19 Pereka, a oia no ka aina i hoakakaia maloko o ka Palapala Sila Nui Helu @. Kuleana Helu @ ia Wahineiki a i hooliioia aku la Becky Kainapau i oleloia ma ka inoa o Becky Kueho e N. P. Kalehua, ma ka Palapala Kuai i hanaia ma ka la 26 o Sepetemaba @ a i kopeia maloko o ke Keena o ka Luna Kakau Kope Palapala Hoo@, maloko o ka Buke 97, aoao 341.    J. M. MONSARRAT,    Kahu o Makanoanoa Piikuahiwi.  Mea Paa Moraki.  Kuike ke dala.  Na uku hana palapala i ka mea e lilo ai.  No na mea i @ e ninau i ka Mea Paa Moraki.  Hanaia, Honolulu  Dekemaba 11, 1896.  @

 

Vapo-resolene    He Laau Hoola Oiai no Oe e Hiamoe ana no ke @ ke Anu Ma ka wa e hoopunohuia ai ka uwahi o ke CRESOLENE maloko o ke keena o ka mea ma’i e loaa koke no ka oluolu.  He kamahao kona ikaika houla, a ma ia wa hookahi nohoi e kaohiia aku no ka pahola ana mai o na ma’i lele, ma o kona lilo ana he laau kinai ma’I a he laau pilikia ole nohoi na na keiki.  @ ana e na poe hana laau.  E haawi wale la no ka buke hoakaka.    HOLLISTER DRUG CO.  Honolulu, H.I. na Agena.