Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 50, 11 December 1896 — Page 4
| This text was transcribed by: | Mary Ching |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
HAAWINA
KULA SABATI.
@ @ Hoike Hapaha Ka @ @ Solomona.
Pa@ @ K@a @ --E @ @ hope keia mau mea a pau. E makau i ke Akua a e malama @ @ @wai, no ka mea @ ka @ @ pono a pau.
I ka makahiki @hia na make o @ M. H. @ E@ mau makahiki no kona ua ola? @ paha. Owai kona hap@ @ Heaha ko ke Akua olelo ao? Heaha ko S@ na i wae ai? Heaha na p@maikai e a@ i loaa ai ia ia? Heaha ke ano noho o ka iahui i kona wa i ahi ai? Heaha ka olelo hoike e pili ana i kona naawao? Heaha ka nui o kona kaulana?
Heaha kekahi hana nui ana i hoohoi ai? Heaha kona noi i ka moi o Turo? Heaha ko Hurama olelo aelike me Solomona? Mahea i kukuluia ka iuakini o Solomona? I na makahiki ohia na hooholoia ka hana? Heaha ka mea i hookomoia iloko o ke keena kapu? Aia mahea ka pahu berita i ka wa mamua iho? Pehea i hoikela ko Iehova nani ma ka halepule hou?
Heaha ko ke Akua olelo ao hou i ka lua o ka hihio? Heaha ka olelo hoopomaikai? Heaha an palena o ka pomaikai? Ina nui loa na waiwai, e hiki ana anei ia lakou ke hooluolu i ka mea lalawai? Heaha na hana kupono, ina paha ua loaa i kekahi he mau waiwai? Heaha ka mea ano nui no ka poe opio e wae ai? Ua lawa anei ka hoonaauao?
Owai ka malihini i makaikai ai ia Ierusalema e nana pono i ko Solomona kulana? Heaha na mea ana i halihali pu ai? Heaha kona olelo hoike e pili ana i ko Solomona ano noho? Pehea ke ano like o Solomona me Iesu? Heaha ko Solomona hewa i kona wa elemakule? Heaha ke kumu no kona hoomanakii? Ua nu ae anei na hoowalewale ana i ka poe waiwai mamua o na hoowalewale ana i ka poe ilihune? Pehea e pale aku ai i na hoowalewale? Pehea i hoikeia ko Iehove huhu no ka hewa o Solomona? Ehia mau makahiki no ko Solomona alii ana. 1 Nalii 11:42? Ua mihi ane oia, aole paha?
Owai ka mea nana i haku ai i ka hapa nui o ka buke i kapaia “Na olelo Akamai a Solomona?” Heaha ka pono e loaa ai ma ka huli ana i keia buke? Heaha ka makamua o ka naauao? Heaha na hua maikai o ka naauao? Heaha na olelo au e pili ana i na waiwai? Heaha na olelo ao i ka poe opio? Heaha na olelo ao e pili ana i ka inu rama?
Heaha ke kumuhana o ka haawina mamua iho? Aia mahea kahi a Iesu i hanau ai? I ka wa hea? Pehea i kukalaia kona wa hanau Owai ka poe malihini i hookupu ai ia ia? Heaha ko lakou mea alakai? Heaha ka mea kuhikuhi no kakou e hoike mai ana ia Iesu ke kua Hoolapanai no ko keia ao? He aha ko kakou haawina nui a kupono e hookupu aku ia Iesu?
HOIKE HAPAHA O NA KULA SABATI O KAUKAI KOMOHANA.
E malamaia ana na hoike hapaha o na Kula Sabati o Kauai Komohana, i na manawa i hoikeia malalo iho:
Kula Sabati o Lihue, Dec. 20.
Kula Sabati o Waimea ame Hanapepe, hui ma Waimea, Dec. 25.
Kula Sabati o Koloa, Ianuari 1, makahiki hou, 1897.
Nolaila, eia mai ka leo paipai ia oukou, e na Kahu Kula Sabati Apana, e hoomakukau ia oukou iho, e hoopiha i ko oukou mau ipu me ka aila no ka mea, e hiki aku ana ke kane mare io oukou la. E hana me ka manao kuio maoli, a na ka Haku no e uku mai, elike me ka oukou hana ana.
Owau iho no o ka oukou kauwa haahaa.
J. K. MAHI.
Lihue, Kauai, Nov. 27, 1896.
KUMUMANAO NO KA PULE.
O ka pule he halawai pu ana ia o ke kanaka me ke Akua, elike me ka makua e halawai pu ana me kana keiki.
He mana ka pule, a he mea nui hoi iwaena o ka poe manaoio, paulele, aloha io i ke Akua, pela no na kaula ame na lunaolelo, ame ka poe Karistiano apau.
1. Ke kupono o ka pule., Aole no e maliu mai ke Akua i ka pule kupono ole elike me ka pule a ka Parisaio, a he nui ka poe pule kupono ole i hoike ia ma ka Baibala me ka ae ole o ke Akua. E nana me Isaia 1:15. Aka, o ka pule kupono, e ae mai na ke Akua, aole oia e hoole mai. Pela i ike ia ai ka pule a ka Lunaauhau, ame ka powa ma ka lima akau o ka Haku Iesu Karisto ma ke kea. A he nui aku.
2. Ka waiwai o ka pule. I ka wa i noho alii ai o Solomona maluna o ka lahui o Iseraela, ike iho la oia i ka nui hewahewa launa ole o na mamo o ka Iseraela, manao oia aole paha e hiki ia a ke hooponopono a maluhia ka lahui kanaka. Nolaila, pule aku la o Solomona i ke Akua, e haawi mai i ka naauao, ka ike, ke akamai. Nolaila ua ae mai ke Akua i ka pule a ua haawi hou mai nohoi ke Akua i ka waiwai a nui, ame ka hanohano a nui. E nana ma na Nalii 1, 3:9-13.
3. Ke ola o ka pule. He ma’i make ko ke ‘lii Hezekia, aka, i kona lohe ana i ka olelo a Isaiai ke kaula mai a Iehova mai, huli ae la oia ma ka paia o ka hale a pule aku la, nolaila, ua hoola ia o Hezekia 15 makahiki hou aku. Na 2,20:1-6.
Me ka mahalo, kou no,
S. H. P. KALAWAIAOPUNA.
KA LA KUOKOA O HAWAII.
1843—LA 28 O NOVEMABA—1896.
Ka Hui Opio Hawaii—Ka Haiolelo La Kuokoa
Aole paha hiki ia kakou, e na healoha ame na makamaka, i akoakoa mai nei, ke kapa@ ae i na hoomanao ana i ka h@ai ana o ke pihoihoi nui ame ka pili kaumaha maluna o ka Moi, ke Kunina Nui, Kekaniuohi, na ‘lii hanau o ka aina, ame na makaainana. Lo kela leo hookikina weliweli, mai kekahi mai o na makaainana ko iko’i o ke Aupuni o Beritania Nui, a e ku ana hoi keia leo hookikina o ka uahoa e kakoo ia e na waha o na pu-kuniahi o ka mokukaua Carysfort, e ku ana ma ke awa o Kou ae nei, me ka makaukau pono e hooko i na kauoha a kona aliimoku kiekie?
Ma ia la lookahi no, ua hoouna ae la ua Haku George Paulet nei he palapala ia Kapena Long, o ka mokukaua Amerika “Bosetona” e ku ana ma ke awa o Haonolulu nei ma ia wa, oiai ua hoea mai ia ia nei, ma ka la 13 aku.
“H. B. M. Moku Carysfort,
“Oahu, Feb. 17, 1843.
“Aloha oe—Ke hai aku nei au ia oe ma ka mahalo, e hoomakaukauia ana ka H. B. M. Moku Carysfort malalo iho o’u e kaua koke aku i keia kulanakauhale ma ka hora 4 o ka la apopo (Poaono) ke ae ole ia mai na mea a’u e koi aku nei maluna o ke Alii o keia Pae Aina, a hiki mai ia hora.
“Owau no me ka mahalo, kau kauwa hoolohe a haahaa.
(Inoa)
“GEORGE PAULET, Kapena.”
Ia Kapena Long, Alii moku o ka mokukaua America Bosetona, Honolulu.
I ke kakahiaka ana ae, oia ka Poalima, la 18, ua hoomakaukauia ae la ka mokukaua Carysfort no ka hana aiwaiwa i onouia aku ai oia e kona aliimoku kiekie, a ua kaulona ia mai la kona mau pu i uka nei o ke kulanakauhale. No keia kulana weliwele i umamalu mai maluna o ke kulanakauhale nei, ua kau aku la kekahi poe *****Pelekane maluna o ka moku Julia, a o na poe Amerika hoi ame kekahi poe haole e ae, ua waiho aku la i ka lakou mau dala ame na pepa waiwai nui a lakou maluna o ka mokukaua Amerika Bosetona.
Ua oleloia, ua aa no ka Moi Kauikeaouli ame na ‘lii hanau o ka aina e kue aku i ka ikaika o ka mokukaua Carysfort, aka, mamuli o na alakai naauao ana a na poe i aloha io ia Hawaii, ua kaohiia kela mau manao pukalaki o ka Moi ame kona mau alii, i hapaiia ai e na manao aloha, a makee hoi i ka aina hanau. Nolaila, ua hoounaia aku le kekahi palapala mai ka Moi Kauikeaouli aku ame ke Kuhina Nui o ke Aupuni, e ae ana i na koi apau a Haku George Paulet i koi mai ai, malalo nae o ke kue (protest) ana a ka Moi ame ke Kuhina Nui ia mau koi. A penei ua palapala pane la;
“Honolulu, Feb. 18, 1843.
“Aloha oe, e ke Haku George Paulet, ke Kapena o ka mokukaua Carysfort o ka Moiwahine o Beritania.
“Ua loaa mai ia maua kau palapala ame na olelo e koi mai ana, a ke hai aku nei maua ia oe, e ka Haku, ua hoolilo aku nei ke ‘Lii ia Sir George Simpson ame William Richards i mau Luna Hooponopono ame na Elele Nui e hele i ke Aupuni o Beritania Nui, a aia no ia laua ka palapala e hiki ai ke hooponopono i na hihia apau loa au i hoike mai nei, e hooia aku i ka Moiwahine i ko makou aloha mau aku, a e imi pu me kona mau Luna Nui i mea hoopaa i ke aloha mawaena o makou.
“O kekahi mau mea au i koi mai nei ia makou e hana, e pilikia auanei ke Aupuni nawaliwali no ke kue i ke kanawai i hooholoia, e malu like ai na mea apau, aka hoi, e hana maua elike me kou manao, me ka hoopii nae, a e palapala koke i ka olelo e maopopo loa ai ko makou oiaio i na ‘lii o ke ‘Lii Wahine o Beritania, ma o na Luna la e hoounaia e hilinai ana i ka pono nui o ke ‘Lii o ke Aupuni Nui, i aoia ai makou e mahalo me ka aloha aku, malaila e loaa mai ai ka hoaponoia, a ke kali nei makou i kau olelo hou ana mai.
“Me ka manao mahalo,
“KAMEHAMEHA III.,
“KEKAULUOHI.”
“Ma keia la 18 no, ua loaa mai la ka pane a Haku George Paulet i ka Moi Kauikeaouli.
“H. B. M. Moku Carysfort.
“Oahu, Feb. 18, 1843.
“Aloha oe—Ua loaa mai ia’u me ka mahalo, ka palapala au a ka Moi o keia la, i kau olelo ana mai e ae mai no oe i ka’u mau mea e koi aku nei, i na mea a’u e manao nei e pono au ke koi aku i ke Aupuni ou, e ka Moi.
“Ke hoakaka aku nei au, i ka hora 2 o keia la e kipu aloha aiaila, e kaii aku i kau hai ana mai i ka hora o ka la Poakahi e halawai ai oe me maua, o ke kanaka o ke ‘Lii Wahine.
“Owau no me ka mahalo, kau kauwa hoolohe a haahaa.
“(Inoa)”
“GEORGE PAULET, Kapena.”
“Ka Moi Kamehameha III.”
Ma ka hora i a keia auina la, ua haaw@a na kipu ana mnai ka papu aku o Ho@ @ a mai ka mokukana Beritania mai nohoi. Ma ka Poakahi la 2@ na ikeaia o Mr. Simpson he hope Kanikela Beritania, a hoopania ka hoomaluia ana o ka waiwai o Mr. Charlton. Ma ia la no ua holo aku la ka Moi iluna o ka mokukaua Carysfort, a hookipaia aku la ia me ka hanohano, a hooholoia iho la e lilo kekahi la ae i la e malamaia ai ka halawai malu a Haku George Paulet i makemake loa ai e loaa mawaena ona ame ka Moi, ame Mr. Simpson, ka hope Kanikela Beritania. Ma keia halawai ana, ma ka la 21 ame ka la 23, ua kakauinoa ka Moi malalo o ka palapala kuai aina i oleloia ai na Kalaimoku ia Mr. Charlton. Ua kakauinoa oia i kekahi nota kikoo dala no ka huina o $3,000 no ka pomaikai o Henry Skinner, he keiki hoahanau na Charlton, no ke poho, mamuli o ka hoomalu Aupuni i kauia maluna o ka waiwai o Charlton. Ma keia halawai ana nohoi ua kauia mai la maluna o ka Moi he koi o $80,000 no kekahi mau poho. No keia mau kumu hookaumaha, ame na kumu e ae ua kulokuloku walania maoli ia ka manao o ke Alii, a ua loheia kona leo Alii walohia e olelo ana: “E, aho ke kii mai lakou i ko’u ola a lawe aku, mamua o ko’u pokepoke liilii ia mai a apanapana.”
Mamuli o ke ao ana a Dr. Judd i ka Moi ame na ‘lii, he mea pono ke haawi aku i ka aina malalo o ka mana o Haku George Paulet, me ka hoopii ana aku imua o ke Aupuni o Beritania Nui, ua hooko iho la ke Alii ia manao. Nolaila ma ka la 24 ua noho ka Aha Kukakuka mau, a noonooia iho la ka haawi ana i ka aina ia Lo Keoki, a hooholoia o ka hana pono ia e hana aku ai. Nolaila, ma ka la 25 ae, ua kakauinoa iho la ka Moi ame ke Kuhina Nui ma kekahi palapala e haawi ana i ka Pae Aina o Hawaii nei ia Haku Paulet, a penei ua palapala la:
“No ka hihia i hoopilikia ia mai, a no ko makou manao aole loa e hiki ke ae i na mea i koiia mai elike me ke ano o ke koi ana mai a ka Luna o ke ‘Lii Wahine o Beritania ia makou no na hoopii a na haole Beritania. Ke haawi aku nei ma keia palapala i ka Pae Aina, i kapaia ko Hawaii Pae Aina ia Rt. Hon. Haku Geo. Paulet, Kapena o ko ke ‘Lii Wahine maokukaua Carysfort, ka Luna o Victoria, ke ‘Lii Wahine o Beritania Nui ame Irelani, mai keia la aku, a no keia manawa e noho nei, ua haawiia nae keia, me ka manao e hanaia no elike ma ke mea e hooholo ia ana e na Luna Komisina i hookohu ia e maua no ke kukakuka ana me ka Aupuni o ke ‘Lii Wahine o Beritania; a ma ka wa i hooholo ole ia ai kekahi aelike mamua aku o ka hanaia ana o keia, e ku ana hoi malalo o ka olelo hooholo a ke Aupuni o ke ‘Lii Wahine o Beritania e kukakuka ai me ua mau Luna la i kohoia e maua; a ma ka wa hoi i hiki ole aku ai i ko maua mau Luna ke launa aku, a i ole ia, ike ole ia mai paha, malalo o ka olelo hooholo e hoopukaia mai ana e ke Aupuni o ke ‘Lii Wahine o Beritania, ma o ka loaa ana aku mai a maua aku o na hoike piha, a mai ka Rt. Hon. Haku Geo. Paulet aku.
“A no ka oiaio o keia olelo, ke kau nei maua i ko maua mau inoa ame ko wepa, i keia la 25 o Feberuari, A. D. 1843, ma Honolulu, Oahu, Ko Hawaii Pae Aina.
“KAMEHAMEHA III.
“KEKAULUOHI.”
Ma ka hora 3 o ka auina la, Feb. 25, heluhelu mai la ka Moi Kauikeaouli mai luna mai o ka papu i kekahi palapala imua o na ‘lii ame na kanaka:
“Auhea oukou, e na ‘Lii ame na kanaka, ame na makaainana mai kuu kupunakane mai, ame na kanaka o ka ain e.
“E hoolohe mai oukou, ke hai aku nei au ia oukou, ua pilikia au no ko’u hoopilikia ia mai me ka kumu ole, nolaila, ua haawi au i ka EA o ko kakou aina i lohe oukou. Aka, e mau ana no ko’u Alii ana maluna o oukou ame ko oukou pono, nokamea, ke lana nei no ko’u manao, e hoihoiia mai ana no ke Ea o ka aina, ke hooponoponoia mai ka’u hana.
“Hoopaaia ma Honolulu, Oahu i kela la 25 o Feberuari, 1843.
“KAMEHAMEHA III.,
“KEKAULUOHI.”
Alaila, heluheluia ka olelo kukala hoomalu Aupuni mai ka Haku George Paulet mai, a oia keia:
“Nokamea, ua haawiia ko Hawaii Pae Aina i keia la e Kamehameha III., ke Alii, ame Kekauluohi, ke Kuhina o ke Aupuni, ia Rt. Hon. Haku Geo. Paulet, ke Alii o H. B. M. Moku Carysfort, ma ka aoao o Victoria, ke ‘Lii Wahine o Beritania Nui ame Irelani, me ka manao e hanaia elike me ka hooponopono i hooholoia a e hooholoia paha mahope me ke Aupuni o ke ‘Lii Wahine o Beritania.
“Nolaila, ke kukala nei au:
“Akahi—E kauia ka hae Beritania ma na mokupuni apau o keia Pae Aina: a e malu na kanaka maoli apau elike me na kanaka o Beritania Nui.
“Elua—E hanaia na oihana o ke Aupuni a hiki i ka wa e loaa mai ai na palapala mai Beritania Nui mai, penei:
“Na ke ‘Lii Nui ame na ‘Lii, ame na Luna malalo @ o lakou e hooponopono i na kanaka maoli@a.
“Na ka poe Luna i kehoia e a’u, oia o Kamehameha III, a i ole ia, o kona Luna i kohia, ame Rt. Hon. Haku Geo. Paulet ame Ducan Forbes Mackay, Esq., ame ka malamaoku o @ R. N. e hooponopono ma na mea kupono i na olelo me na aina e aole nae me ke Aupuni o Beritania, a e hooponopono i na haole e noho ana ma keia Pae Aina. (koe na kanaka maoli o keia Pae Aina.)
“Ekolu—E mau no na kanawai e noho nei, ame na kanawai e hanaia ma ka Ahaolelo o ke ‘Lii, (e lohe nae ka poe i koho ia e a’u) no na kanaka maoli, a e lilo ia ia kumu no na mea i kohoia no ka hooponopono ana iwaena o na haole e noho ana ma keia Pae Aina.
Eha—E mau no na Luna e noho nei, e hooponopono i ka waiwai o ke Aupuni elike me ka makemake o ke ‘Lii ame na ‘Lii maoli, a na lakou no e hooponopono i ka uku o lakou no ka makahiki e @ nei; a e mau no na palapala o @ @ni ma ko lakou lima. E hoikeia nae na Buke dala i ka poe Luna i kohoia elike me na olelo maluna. Pela no na moku, koe nae ka hana e pono ai ke ‘Lii Wahine o Beritania.
“Elima—Aole kuai, aole hoolimalima, aole haawi aina i ka haole, aole na ka Luna i kohoia elike me na olelo maluna, aole hoi na kekahi kanaka, mawaena o ia wa ame ka la 24 o keia malama a hiki mai ka lohe mai Beritania Nui no na hooponopono ana malaila—ina e hooliloia ka aina aole ia e lilo, aole hoi e kakauia ka inoa o ke ‘Lii me ke Kuhina.
Eono—E mau no na olelo aelike o ke Lii maoli ame ke Kuhina, a e hanaia no elike me ka olelo o keia haawina.
“Kakauinoaia e ko’u lima i keia la 25 o Feberuari, A. D. 1843, ma Honolulu, Oahu, Ko Hawaii Pae Aina.
“(Inoa)
“GEORGE PAULET.
“Kapena H. B. M. Moku Carysfort.”
Alaila, hukiia iho la ka hae Hawaii ilalo a uu ia ae la ka hae Beritania iluna, ma ka pahu hae o ka papu Aupuni o Hononlulu nei, a ki mai la na pu o ka mokukaua ame ko ka Papu nohoi. A e hoomanaoia, o keia la 25 of Feberuari oia no ka la a Kamehameha I, i haawi ai i ka mokupuni o Hawaii ia Vanakona, malalo o ka hoomalu ana mai a ke Aupuni o Beritania Nui, aneane he 49 makahiki i kaa hope ae.
Malalo o keia olelo kukala a hoomalu Aupuni a Haku George Paulet, ua kohoia he komisina hooponopono no na hihia e ulu ana mawaena o na haole ame na kanaka maoli. O Dr. Judd ma ka aoao o ka Moi, a o Haku George Paulet, D. F. Mackay, Esq., ame Lutanela Frere ma ka aoao elua. Ua hoomaka keia papa komisina i ka lakou hana. Mawaena o na hana lehulehu a lakou i lawelawe ai ma ia wa, oia ke puhi ana i ke ahi a haehaeia ana paha o kela ame keia hae Hawaii e loaa ana ia lakou a e ikeia ana paha e lakou. Lweia na moku o ke Alii, oia o “Hooikaika” ame “Paalua” i mau moku malalo o ka mana o ka mokukaua “Carysfort.” Ma ka wa i ku ai keia komisina ua make loa ka hookolokolo kiure ana.
O ka aina hoi a Mr. Charlton i koi ai nona ia aina mamuli o ka hoolimalima i loaa mai iaia, mai a Kalaimoku mai, ua laweia ae la ia aina a paa malalo o kona malu, wawahiia na hale he 23 e ku ana maluna iho o ua aina la, a kipakuia mailuna aku o ia aina na kanaka he 156.
No keia pilikia hou i loaa ia Hawaii nei, ua haawi ka Moi Kauikeaouli i ka mana elele komisina Hawaii ia Mr. J. F. B Marshall, a holo aku la no na aina e. Ma ka la 17 hoi o Maraki, hoounaia ka moku “Victoria” no Valaparaiso me na palapala ia Adimarala Thomas.
O keia iho la ka hoomaka ana ame ka hopena o na hana a Haku Geroge Paulet ma Hawaii nei, oiai na komisina Haalilio ame Rikeke e oni hoomanawanui ana imua o na Alo Alii o Beritania. Farani ame Belegiuma., i mea e loaa mai ai keia pono hiwahiwa a kakou e hiipoi nei i keia la.
Nolaila, e na Lede ame na Keonimana, ia kakou e huli hou aku ai a nana ia Haalilio ame Rikeke ma Wasinetona. Ua hoea laua ilaila ma ka malama o Dekemaba, 1842, o Mr. John Tyler ka mea e noho Peresidena ana no Amerika Huiia, a o Daniel Webster ke Kuhina Nui—Secretary of State—a nana i waiho mai imua o na komisina Hawaii i na olelo hoolana maloko o kekahi palapala.
“Ua akaka loa ia makou o ko olua aina ka mea pomaikai ai na moku i holo i ka moana Pakipika, o na moku nui hoi o Amerika Huiia, a he mea pono ke aloha maoli aku makou, no ka hana maikai pinepine ana a na ‘lii, am na kanaka i na kanaka o ko makou aina.
“Ua manao ka Peresidena Amerika i na ‘lii o Hawaii, he kupono ko lakou hooponopono Aupuni ana, elike me ke ano, ame ka makemake o ko laila poe kanaka, a ua manao nohoi ke Alii o Amerika e poino auanei na aina mea moku apau, ke kii aku kekahi mea e hoopilikia i na ‘lii Hawaii.
Ua ike pono la, no Amerika Huipuia *****ka nui o na moku e holo nei i ko Hawaii Pae Aina: nolaila, ua nui loa ke kukana ame ka pono o Amerika Huipuia e mau ai kela Pae Aina ame ke laila Aupuni, a ua oi aku i ko na aina e ae apau: a no ia mea, ua oluolu ka Peresidena ka hoakaka aku i ka manao o ke Aupuni o Amerika Huipuia e mahaloia ke Aupuni o ko Hawaii Pae Aina, aole e pono ke lawe kekahi Aupuni, ke lawe pio ma ke kaua, aole hoi ma ke ano panalaau, aole hoi e pono i kekahi Aupuni ke imi a loaa iaia ke alakai nui i ke Aupuni e noho nei, aole hoi e imi i pono nui, aole hoi i punaheleia ma ke kalepa ana.”
Ua komo no na manao elike me keia no ka hooia ana i ko Hawaii nei Kuokoa maloko o ka palapala a Peresidena Tyler i waiho aku ai imua o ka Ahaolelo Nui o Amerika Huiia, a pela nonoi me ka hoike a ke komite o ko na Aina. E i kakauia e John Quincy Adams, ka lunahoomalu oia komite.
(Aole i pau.)
Hooiaha Humau.
WILDER & CO., WAILA MA.
Wea Kuai Papa a me na Lako kukulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hale.
Kihi o Alanui Moiwahine me Papu.
396-o
PAPA! PAPA
AIA MA KAHI O
Lewers & Cooke
(LUI MA)
Ma ke kahua hema o Alanui Papa me Moi
E LOAA NO NA
PAPA NOUAIK@
O kela a me keia ano
Na Pani Puka, na Puka Amani,
na Olepelepe, na Pou, na O’a,
na Papa Hele, na Papu Ku,
me na Papa Moe he nui i a
NV PILI HALE O NA ANO A PA@
A me na
WAI HOOHINUHINU NANI
O La alo a pau ‘oa
Na Balaki o na Ano he Nui Wai.
Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukai keia mau makamaka o oukou, hoolawa aku ma na mea a pau, ili ana ma ka laua oihana no ka.
Uku Haahaa Loa,
like me ka mea e holo ana mawae@ o Laua a me ka Mea Kuai.
Hele Mai e Wae no Oukou iho
2896-q
Hoo’aha Kumau.
Aole loa e maikai a oluolu ke ola ana o kekahi mea kino uhane ola ina he aaiole kona akepaa a hiki ole ke lawelawe i kana mau hana me ka hololea. E hahai ana ka nalulu a me na nawaliwali e ae ma ka moali o ke ake ponalo. He mea oiaio keia i hooiaio ia ma na wahi o na poai oluolu akau iloko o ka hapaha keneturia, o na
HUAE A YA
oia wale no ka LAAU HOOLA AKE maikai loa i ikeia. E hoola ana i ka lepopaa, ka nalulu eha, na ma’i oloko o ka opu, a ma ke ano LAAU OHANA aohe ona lua e like ai.
O ka Ayers Sasaparila, oia ka Laau Hoomaemae Koko kilakila e haawi ai i ka ikaika a me ka hooponopono ana ia loko o ke kino o ke o ka ili, e hoopau ana i na maluhilu, kanaka. E pepehi a ulupa ana i na PUHA, e hoola ana i na pohapoha hi o ke ola ana a e kipaku loa ai i na ano ma’i a pau. O ka poe ma’i no ka wali pono ole o ka ai, ka nawaliwali mau a ano ma’i e ae i ulu ae mai ke koko ino mai, he mea pono e inu i ka laau
SASAPARILA A AYERS,
He laau e hooikaika ai i ka nawaliwali, a e hoopuipui mai ai i ke kino. Ma ka inu ana i keia laau, e hoonoono ia ai ka ai ana, oluolu ka moe ana a maikai ke ola ana.
O ka Ayers Cherry Pectoral laau, aohe lua ma ka hoola aawiwi ana i na KUNU, ANU a me na PUU EHA. E hoola ia na KUNU KALEA a me na ma’i pili i ke ake me ka hikiwawe loa.
O na Huaale a Ayers, na Sasaparila a me ka Ayers Cherry Pectoral, aia kahi e loaa ai ma ka Halekuai o ka
Hollister Drug co. Lt.
No Agena ma na Paeaina Hawaii.
2514
KAKELA ME KUKE
Ka Halekuai Nui
O NA
WAIWAI LIKE OLE
NA MEA
HANA KAMANA A PAU
Na lako pili hao kukulu hale,
Na kepa,
Na lei ilio,
Na kaulahao ilio,
Na Pahi,
Na Upa,
Na Kope hulu,
Na Pulupulu
PALAULIO
Na mea mahiai,
Na au ho,
Na au koi,
Na kua bipi,
Na lei bipi,
Na kaulahao bipi,
Na uwea pa,
Na kaa palala,
Na mea piula,
Na ipuhao.
Makau me Aho Lawaia
Na Iliwai
Na kaula,
Na hulu pena,
Na pulumi,
Na pena, me ka aila.
Na kopa,
Na aila mahu
Na pakeke
Na pakeke hao,
Na kapu hao
Na pauda,
Na kukaepele,
Na uwiki, a me
Na ipukukui.
Mikini Humuhumu aulana
Wilcox, & Gibbs Hookahi Lopi.
ka Remington, Elua Lopi.
A me na ukana he nui loa, o kela ano me keia ano.
Kakela me Kuke
3926o